[Script Info]
Title: 
[Events]
Format: Layer, Start, End, Style, Name, MarginL, MarginR, MarginV, Effect, Text
Dialogue: 0,0:00:00.00,0:00:04.00,Default,,0000,0000,0000,,Zajmuję się badaniem ludzkiego mózgu,
Dialogue: 0,0:00:04.00,0:00:06.00,Default,,0000,0000,0000,,jego funkcjonowaniem i budową.
Dialogue: 0,0:00:06.00,0:00:10.00,Default,,0000,0000,0000,,Zastanówmy się przez chwilę, co to oznacza.
Dialogue: 0,0:00:10.00,0:00:14.00,Default,,0000,0000,0000,,Galaretowata masa o wadze 1,5 kg,
Dialogue: 0,0:00:14.00,0:00:17.00,Default,,0000,0000,0000,,która zmieściłaby się w jednej dłoni,
Dialogue: 0,0:00:17.00,0:00:21.00,Default,,0000,0000,0000,,może rozważać bezmiar przestrzeni międzygwiezdnej,
Dialogue: 0,0:00:21.00,0:00:23.00,Default,,0000,0000,0000,,znaczenie nieskończoności oraz to,
Dialogue: 0,0:00:23.00,0:00:28.00,Default,,0000,0000,0000,,że właśnie rozważa znaczenie nieskończoności.
Dialogue: 0,0:00:28.00,0:00:33.00,Default,,0000,0000,0000,,Ta osobliwa właściwość, zwana samoświadomością,
Dialogue: 0,0:00:33.00,0:00:37.00,Default,,0000,0000,0000,,to święty Graal neurologii.
Dialogue: 0,0:00:37.00,0:00:39.00,Default,,0000,0000,0000,,Może kiedyś to pojmiemy.
Dialogue: 0,0:00:40.00,0:00:43.00,Default,,0000,0000,0000,,W jaki sposób bada się ten tajemniczy organ?
Dialogue: 0,0:00:43.00,0:00:47.00,Default,,0000,0000,0000,,Posiadamy 100 miliardów komórek nerwowych,
Dialogue: 0,0:00:47.00,0:00:50.00,Default,,0000,0000,0000,,współdziałających nitek protoplazmy.
Dialogue: 0,0:00:50.00,0:00:54.00,Default,,0000,0000,0000,,Dzięki ich aktywności powstają liczne zdolności,
Dialogue: 0,0:00:54.00,0:00:57.00,Default,,0000,0000,0000,,które nazywamy ludzką naturą i ludzką świadomością.
Dialogue: 0,0:00:57.00,0:00:58.00,Default,,0000,0000,0000,,Jak to się dzieje?
Dialogue: 0,0:00:58.00,0:01:01.00,Default,,0000,0000,0000,,Ludzki mózg można badać na wiele sposobów.
Dialogue: 0,0:01:01.00,0:01:04.00,Default,,0000,0000,0000,,Najczęściej obserwujemy pacjentów
Dialogue: 0,0:01:04.00,0:01:09.00,Default,,0000,0000,0000,,z trwałym uszkodzeniem
Dialogue: 0,0:01:09.00,0:01:11.00,Default,,0000,0000,0000,,niewielkiego obszaru mózgu,
Dialogue: 0,0:01:11.00,0:01:15.00,Default,,0000,0000,0000,,którzy nie stracili umiejętności umysłowych,
Dialogue: 0,0:01:15.00,0:01:17.00,Default,,0000,0000,0000,,lecz których zdolności poznawcze
Dialogue: 0,0:01:17.00,0:01:20.00,Default,,0000,0000,0000,,uległy przytępieniu.
Dialogue: 0,0:01:20.00,0:01:23.00,Default,,0000,0000,0000,,Mózg stracił jedną konkretną funkcję,
Dialogue: 0,0:01:23.00,0:01:25.00,Default,,0000,0000,0000,,podczas gdy reszta jest nadal sprawna.
Dialogue: 0,0:01:25.00,0:01:27.00,Default,,0000,0000,0000,,Pozwala nam to stwierdzić,
Dialogue: 0,0:01:27.00,0:01:31.00,Default,,0000,0000,0000,,że dany obszar uczestniczy w działaniu tej funkcji.
Dialogue: 0,0:01:31.00,0:01:33.00,Default,,0000,0000,0000,,Możemy wtedy nanieść funkcje na mapę mózgu
Dialogue: 0,0:01:33.00,0:01:36.00,Default,,0000,0000,0000,,i wskazać, co robi dany ośrodek,
Dialogue: 0,0:01:36.00,0:01:38.00,Default,,0000,0000,0000,,aby wykonać konkretną funkcję.
Dialogue: 0,0:01:38.00,0:01:40.00,Default,,0000,0000,0000,,Właśnie tym się zajmujemy.
Dialogue: 0,0:01:40.00,0:01:43.00,Default,,0000,0000,0000,,Przedstawię teraz kilka ciekawych przypadków.
Dialogue: 0,0:01:43.00,0:01:47.00,Default,,0000,0000,0000,,Zaprezentuję 3 przykłady, po 6 minut każdy.
Dialogue: 0,0:01:47.00,0:01:51.00,Default,,0000,0000,0000,,Pierwszy to niezwykłe zaburzenie: syndrom Capgrasa.
Dialogue: 0,0:01:51.00,0:01:53.00,Default,,0000,0000,0000,,Na tym oto slajdzie
Dialogue: 0,0:01:53.00,0:01:58.00,Default,,0000,0000,0000,,widzimy płaty skroniowe, czołowe, ciemieniowe,
Dialogue: 0,0:01:58.00,0:02:00.00,Default,,0000,0000,0000,,płaty, z których składa się mózg.
Dialogue: 0,0:02:00.00,0:02:04.00,Default,,0000,0000,0000,,Schowany pod płatami skroniowymi,
Dialogue: 0,0:02:04.00,0:02:06.00,Default,,0000,0000,0000,,tutaj tego nie widać,
Dialogue: 0,0:02:06.00,0:02:08.00,Default,,0000,0000,0000,,znajduje się obszar zwany zakrętem wrzecionowatym.
Dialogue: 0,0:02:08.00,0:02:11.00,Default,,0000,0000,0000,,Nazywamy go obszarem twarzy,
Dialogue: 0,0:02:11.00,0:02:14.00,Default,,0000,0000,0000,,bo uszkodzenie odbiera zdolność rozróżniania twarzy.
Dialogue: 0,0:02:14.00,0:02:16.00,Default,,0000,0000,0000,,Chory może rozpoznać osobę po głosie,
Dialogue: 0,0:02:16.00,0:02:18.00,Default,,0000,0000,0000,,stwierdzić, że to Joe,
Dialogue: 0,0:02:18.00,0:02:21.00,Default,,0000,0000,0000,,ale nie potrafi skojarzyć twarzy z osobą.
Dialogue: 0,0:02:21.00,0:02:23.00,Default,,0000,0000,0000,,Nie jest też w stanie rozpoznać się w lustrze.
Dialogue: 0,0:02:23.00,0:02:26.00,Default,,0000,0000,0000,,Domyśla się, bo odbicie mruga, gdy on mruga,
Dialogue: 0,0:02:26.00,0:02:28.00,Default,,0000,0000,0000,,i wie, że widzi lustro,
Dialogue: 0,0:02:28.00,0:02:31.00,Default,,0000,0000,0000,,ale nie rozpoznaje siebie w tym odbiciu.
Dialogue: 0,0:02:31.00,0:02:35.00,Default,,0000,0000,0000,,Powodem jest uszkodzenie zakrętu wrzecionowatego.
Dialogue: 0,0:02:35.00,0:02:38.00,Default,,0000,0000,0000,,Istnieje też zaburzenie tak rzadkie,
Dialogue: 0,0:02:38.00,0:02:42.00,Default,,0000,0000,0000,,że słyszała o nim tylko garstka lekarzy.
Dialogue: 0,0:02:42.00,0:02:44.00,Default,,0000,0000,0000,,Jest to zespół Capgrasa:
Dialogue: 0,0:02:44.00,0:02:47.00,Default,,0000,0000,0000,,pacjent, zdrowy w każdym innym sensie,
Dialogue: 0,0:02:47.00,0:02:50.00,Default,,0000,0000,0000,,po urazie mózgu wychodzi ze śpiączki
Dialogue: 0,0:02:50.00,0:02:53.00,Default,,0000,0000,0000,,i patrząc na matkę stwierdza:
Dialogue: 0,0:02:53.00,0:02:56.00,Default,,0000,0000,0000,,"Ta kobieta przypomina moją matkę,
Dialogue: 0,0:02:56.00,0:02:58.00,Default,,0000,0000,0000,,ale to oszustka.
Dialogue: 0,0:02:58.00,0:03:00.00,Default,,0000,0000,0000,,Ona udaje moją matkę".
Dialogue: 0,0:03:00.00,0:03:02.00,Default,,0000,0000,0000,,Dlaczego tak się dzieje?
Dialogue: 0,0:03:02.00,0:03:05.00,Default,,0000,0000,0000,,Dlaczego osoba przytomna i inteligenta
Dialogue: 0,0:03:05.00,0:03:07.00,Default,,0000,0000,0000,,na widok matki odnosi wrażenie,
Dialogue: 0,0:03:07.00,0:03:10.00,Default,,0000,0000,0000,,że to ktoś obcy?
Dialogue: 0,0:03:10.00,0:03:12.00,Default,,0000,0000,0000,,Powszechnym wytłumaczeniem tego zjawiska
Dialogue: 0,0:03:12.00,0:03:14.00,Default,,0000,0000,0000,,spotykanym w podręcznikach psychiatrycznych
Dialogue: 0,0:03:14.00,0:03:18.00,Default,,0000,0000,0000,,jest freudowska koncepcja, że ten facet,
Dialogue: 0,0:03:18.00,0:03:20.00,Default,,0000,0000,0000,,choć to samo dotyczy również kobiet,
Dialogue: 0,0:03:20.00,0:03:22.00,Default,,0000,0000,0000,,ale skupię się na facetach.
Dialogue: 0,0:03:22.00,0:03:25.00,Default,,0000,0000,0000,,Jako małe dzieci
Dialogue: 0,0:03:25.00,0:03:27.00,Default,,0000,0000,0000,,mamy silny seksualny pociąg do matki.
Dialogue: 0,0:03:27.00,0:03:29.00,Default,,0000,0000,0000,,To tak zwany freudowski kompleks Edypa.
Dialogue: 0,0:03:29.00,0:03:31.00,Default,,0000,0000,0000,,Nie twierdzę, że w to wierzę,
Dialogue: 0,0:03:31.00,0:03:33.00,Default,,0000,0000,0000,,ale tak mówi koncepcja Freuda.
Dialogue: 0,0:03:33.00,0:03:36.00,Default,,0000,0000,0000,,Wraz z dojrzewaniem rozwija się kora mózgowa,
Dialogue: 0,0:03:36.00,0:03:40.00,Default,,0000,0000,0000,,co hamuje ten skrywany pociąg do własnej matki.
Dialogue: 0,0:03:40.00,0:03:44.00,Default,,0000,0000,0000,,Dzięki Bogu, inaczej podniecałby nas widok matek.
Dialogue: 0,0:03:44.00,0:03:46.00,Default,,0000,0000,0000,,Kiedy uraz głowy
Dialogue: 0,0:03:46.00,0:03:48.00,Default,,0000,0000,0000,,powoduje uszkodzenie kory mózgowej,
Dialogue: 0,0:03:48.00,0:03:52.00,Default,,0000,0000,0000,,pociąg seksualny nie jest hamowany
Dialogue: 0,0:03:52.00,0:03:55.00,Default,,0000,0000,0000,,i nagle w niewyjaśniony sposób
Dialogue: 0,0:03:55.00,0:03:58.00,Default,,0000,0000,0000,,chory odczuwa pociąg seksualny do matki.
Dialogue: 0,0:03:58.00,0:04:00.00,Default,,0000,0000,0000,,Mówi: "Boże, przecież to moja matka,
Dialogue: 0,0:04:00.00,0:04:02.00,Default,,0000,0000,0000,,więc jak może mnie podniecać?
Dialogue: 0,0:04:02.00,0:04:04.00,Default,,0000,0000,0000,,To musi być jakaś obca kobieta".
Dialogue: 0,0:04:04.00,0:04:08.00,Default,,0000,0000,0000,,To podobno przemawia do uszkodzonego mózgu,
Dialogue: 0,0:04:08.00,0:04:11.00,Default,,0000,0000,0000,,ale nigdy przemawiało do mnie.
Dialogue: 0,0:04:11.00,0:04:14.00,Default,,0000,0000,0000,,Bardzo wymyślne, jak wszystkie wyjaśnienia Freuda.
Dialogue: 0,0:04:14.00,0:04:16.00,Default,,0000,0000,0000,,(Śmiech)
Dialogue: 0,0:04:16.00,0:04:21.00,Default,,0000,0000,0000,,Widziałem pacjenta przejawiającego to samo urojenie
Dialogue: 0,0:04:21.00,0:04:23.00,Default,,0000,0000,0000,,wobec swojego pudla.
Dialogue: 0,0:04:23.00,0:04:24.00,Default,,0000,0000,0000,,(Śmiech)
Dialogue: 0,0:04:24.00,0:04:29.00,Default,,0000,0000,0000,,Mówił: "Doktorze, to nie Fifi. Wygląda tak samo,
Dialogue: 0,0:04:29.00,0:04:31.00,Default,,0000,0000,0000,,ale to jakiś inny pies".
Dialogue: 0,0:04:31.00,0:04:33.00,Default,,0000,0000,0000,,Spróbujcie tutaj użyć freudowskiego wyjaśnienia.
Dialogue: 0,0:04:33.00,0:04:34.00,Default,,0000,0000,0000,,(Śmiech)
Dialogue: 0,0:04:34.00,0:04:38.00,Default,,0000,0000,0000,,Szukalibyście utajonego zezwierzęcenia u ludzi
Dialogue: 0,0:04:38.00,0:04:41.00,Default,,0000,0000,0000,,albo innych absurdalnych rzeczy.
Dialogue: 0,0:04:41.00,0:04:43.00,Default,,0000,0000,0000,,A co się dzieje naprawdę?
Dialogue: 0,0:04:43.00,0:04:45.00,Default,,0000,0000,0000,,By wyjaśnić to ciekawe zaburzenie,
Dialogue: 0,0:04:45.00,0:04:49.00,Default,,0000,0000,0000,,spójrzmy na budowę i działanie drogi wzrokowej.
Dialogue: 0,0:04:49.00,0:04:52.00,Default,,0000,0000,0000,,Sygnały wizualne przedostają się przez gałki oczne
Dialogue: 0,0:04:52.00,0:04:54.00,Default,,0000,0000,0000,,do ośrodków wzrokowych w mózgu,
Dialogue: 0,0:04:54.00,0:04:57.00,Default,,0000,0000,0000,,których w mózgu jest aż 30.
Dialogue: 0,0:04:57.00,0:05:00.00,Default,,0000,0000,0000,,Po przetworzeniu wrażeń wzrokowych
Dialogue: 0,0:05:00.00,0:05:05.00,Default,,0000,0000,0000,,informacja dociera do zakrętu wrzecionowatego,
Dialogue: 0,0:05:05.00,0:05:07.00,Default,,0000,0000,0000,,gdzie są neurony wrażliwe na twarze.
Dialogue: 0,0:05:07.00,0:05:10.00,Default,,0000,0000,0000,,Nazywamy to obszarem rozpoznawania twarzy.
Dialogue: 0,0:05:10.00,0:05:12.00,Default,,0000,0000,0000,,Kiedy ten obszar ulega uszkodzeniu,
Dialogue: 0,0:05:12.00,0:05:16.00,Default,,0000,0000,0000,,przestajemy rozpoznawać twarze.
Dialogue: 0,0:05:16.00,0:05:19.00,Default,,0000,0000,0000,,Informacja stamtąd
Dialogue: 0,0:05:19.00,0:05:22.00,Default,,0000,0000,0000,,dociera do obszaru w układzie limbicznym
Dialogue: 0,0:05:22.00,0:05:24.00,Default,,0000,0000,0000,,czyli emocjonalnego rdzenia mózgu.
Dialogue: 0,0:05:24.00,0:05:26.00,Default,,0000,0000,0000,,Ten obszar, zwany ciałem migdałowatym,
Dialogue: 0,0:05:26.00,0:05:28.00,Default,,0000,0000,0000,,oszacowuje emocjonalne znaczenie tego, co widzimy.
Dialogue: 0,0:05:28.00,0:05:32.00,Default,,0000,0000,0000,,Czy to zdobycz, drapieżnik, czy może partner?
Dialogue: 0,0:05:32.00,0:05:34.00,Default,,0000,0000,0000,,Czy coś nieistotnego, jak skrawek materiału,
Dialogue: 0,0:05:34.00,0:05:38.00,Default,,0000,0000,0000,,kawałek kredy, albo... może nie to...
Dialogue: 0,0:05:38.00,0:05:40.00,Default,,0000,0000,0000,,but, czy coś w tym rodzaju.
Dialogue: 0,0:05:40.00,0:05:42.00,Default,,0000,0000,0000,,Coś, co można zignorować.
Dialogue: 0,0:05:42.00,0:05:45.00,Default,,0000,0000,0000,,Ciało migdałowate pobudzone przez coś istotnego
Dialogue: 0,0:05:45.00,0:05:48.00,Default,,0000,0000,0000,,informuje autonomiczny układ nerwowy.
Dialogue: 0,0:05:48.00,0:05:50.00,Default,,0000,0000,0000,,Serce zaczyna szybciej bić,
Dialogue: 0,0:05:50.00,0:05:53.00,Default,,0000,0000,0000,,zaczynamy się pocić, by rozproszyć ciepło
Dialogue: 0,0:05:53.00,0:05:55.00,Default,,0000,0000,0000,,wytwarzane przez napięcie mięśni.
Dialogue: 0,0:05:55.00,0:05:59.00,Default,,0000,0000,0000,,Dzięki temu można przytknąć do dłoni elektrody
Dialogue: 0,0:05:59.00,0:06:03.00,Default,,0000,0000,0000,,i zmierzyć zmiany oporu elektrycznego skóry.
Dialogue: 0,0:06:03.00,0:06:05.00,Default,,0000,0000,0000,,Można w ten sposób ustalić, czy dany widok
Dialogue: 0,0:06:05.00,0:06:09.00,Default,,0000,0000,0000,,pobudza, podnieca, czy też nie.
Dialogue: 0,0:06:09.00,0:06:11.00,Default,,0000,0000,0000,,Zaraz to wyjaśnię.
Dialogue: 0,0:06:11.00,0:06:15.00,Default,,0000,0000,0000,,Kiedy chory patrzy na jakiś przedmiot,
Dialogue: 0,0:06:15.00,0:06:19.00,Default,,0000,0000,0000,,informacja dociera do ośrodków wizualnych
Dialogue: 0,0:06:19.00,0:06:22.00,Default,,0000,0000,0000,,i jest przetwarzana przez zakręt wrzecionowaty.
Dialogue: 0,0:06:22.00,0:06:25.00,Default,,0000,0000,0000,,Może rozpoznać groch, stół
Dialogue: 0,0:06:25.00,0:06:27.00,Default,,0000,0000,0000,,albo swoją matkę.
Dialogue: 0,0:06:27.00,0:06:30.00,Default,,0000,0000,0000,,Informacja trafia stamtąd do ciała migdałowatego
Dialogue: 0,0:06:30.00,0:06:32.00,Default,,0000,0000,0000,,i autonomicznego układu nerwowego.
Dialogue: 0,0:06:32.00,0:06:37.00,Default,,0000,0000,0000,,Może się zdarzyć, że połączenie między nimi
Dialogue: 0,0:06:37.00,0:06:40.00,Default,,0000,0000,0000,,zostanie zerwane podczas wypadku.
Dialogue: 0,0:06:40.00,0:06:42.00,Default,,0000,0000,0000,,Ponieważ zakręt wrzecionowaty jest nienaruszony
Dialogue: 0,0:06:42.00,0:06:45.00,Default,,0000,0000,0000,,chory nadal rozpoznaje swoją matkę.
Dialogue: 0,0:06:45.00,0:06:47.00,Default,,0000,0000,0000,,chory nadal rozpoznaje swoją matkę,
Dialogue: 0,0:06:47.00,0:06:50.00,Default,,0000,0000,0000,,ale z braku połączenia z ośrodkiem emocjonalnym
Dialogue: 0,0:06:50.00,0:06:54.00,Default,,0000,0000,0000,,nie odczuwa serdeczności.
Dialogue: 0,0:06:54.00,0:06:56.00,Default,,0000,0000,0000,,Lub strachu, w zależności od okoliczności.
Dialogue: 0,0:06:56.00,0:06:57.00,Default,,0000,0000,0000,,(Śmiech)
Dialogue: 0,0:06:57.00,0:07:03.00,Default,,0000,0000,0000,,Brak emocji tłumaczy sobie tym,
Dialogue: 0,0:07:03.00,0:07:05.00,Default,,0000,0000,0000,,że to nie może być jego matka,
Dialogue: 0,0:07:05.00,0:07:07.00,Default,,0000,0000,0000,,tylko ktoś, kto się za nią podaje.
Dialogue: 0,0:07:07.00,0:07:09.00,Default,,0000,0000,0000,,Jak to się sprawdza?
Dialogue: 0,0:07:09.00,0:07:11.00,Default,,0000,0000,0000,,Sadza się osobnika naprzeciw ekranu
Dialogue: 0,0:07:11.00,0:07:14.00,Default,,0000,0000,0000,,i mierzy reakcję skórno-galwaniczną
Dialogue: 0,0:07:14.00,0:07:16.00,Default,,0000,0000,0000,,na zdjęcia pokazywane na ekranie.
Dialogue: 0,0:07:16.00,0:07:19.00,Default,,0000,0000,0000,,Mogę zmierzyć wydzielanie potu
Dialogue: 0,0:07:19.00,0:07:22.00,Default,,0000,0000,0000,,lub jego brak na widok stołu, czy parasola.
Dialogue: 0,0:07:22.00,0:07:27.00,Default,,0000,0000,0000,,Widok lwa, tygrysa lub modelki wywołuje pot.
Dialogue: 0,0:07:27.00,0:07:30.00,Default,,0000,0000,0000,,Wierzcie lub nie, ale na widok własnej matki
Dialogue: 0,0:07:30.00,0:07:32.00,Default,,0000,0000,0000,,zdrowi ludzie zaczynają się pocić.
Dialogue: 0,0:07:32.00,0:07:34.00,Default,,0000,0000,0000,,Wcale nie trzeba być Żydem.
Dialogue: 0,0:07:34.00,0:07:36.00,Default,,0000,0000,0000,,(Śmiech)
Dialogue: 0,0:07:36.00,0:07:40.00,Default,,0000,0000,0000,,Jak zareaguje ten pacjent?
Dialogue: 0,0:07:40.00,0:07:44.00,Default,,0000,0000,0000,,Pokazujemy pacjentowi zdjęcia
Dialogue: 0,0:07:44.00,0:07:46.00,Default,,0000,0000,0000,,i mierzymy reakcję elektryczną skóry.
Dialogue: 0,0:07:46.00,0:07:51.00,Default,,0000,0000,0000,,Stoły, krzesła, wata... oczekiwany brak reakcji,
Dialogue: 0,0:07:51.00,0:07:53.00,Default,,0000,0000,0000,,ale na widok własnej matki
Dialogue: 0,0:07:53.00,0:07:55.00,Default,,0000,0000,0000,,reakcja skórno-galwaniczna też pozostaje bez zmiany.
Dialogue: 0,0:07:55.00,0:07:57.00,Default,,0000,0000,0000,,Nie ma reakcji emocjonalnej na widok matki,
Dialogue: 0,0:07:57.00,0:08:02.00,Default,,0000,0000,0000,,bo połączenie między ośrodkami jest zerwane.
Dialogue: 0,0:08:02.00,0:08:05.00,Default,,0000,0000,0000,,Wzrok działa, bo ośrodek wzrokowy jest zdrowy,
Dialogue: 0,0:08:05.00,0:08:08.00,Default,,0000,0000,0000,,zdrowe są też emocje, jak śmiech czy płacz,
Dialogue: 0,0:08:08.00,0:08:11.00,Default,,0000,0000,0000,,ale połączenie wzroku z emocjami jest zerwane.
Dialogue: 0,0:08:11.00,0:08:14.00,Default,,0000,0000,0000,,Stąd przekonanie, że matka jest kimś obcym.
Dialogue: 0,0:08:14.00,0:08:17.00,Default,,0000,0000,0000,,To dobra ilustracja naszych badań:
Dialogue: 0,0:08:17.00,0:08:21.00,Default,,0000,0000,0000,,wziąć dziwne, pozornie niewytłumaczalne zaburzenie
Dialogue: 0,0:08:21.00,0:08:23.00,Default,,0000,0000,0000,,i stwierdzić, że zasadnicza teoria Freuda jest błędna,
Dialogue: 0,0:08:23.00,0:08:27.00,Default,,0000,0000,0000,,a precyzyjne wyjaśnienie można oprzeć
Dialogue: 0,0:08:27.00,0:08:29.00,Default,,0000,0000,0000,,na znanych strukturach nerwowych mózgu.
Dialogue: 0,0:08:29.00,0:08:31.00,Default,,0000,0000,0000,,Nawiasem mówiąc
Dialogue: 0,0:08:31.00,0:08:36.00,Default,,0000,0000,0000,,gdyby pacjent rozmawiał z matką przez telefon,
Dialogue: 0,0:08:36.00,0:08:40.00,Default,,0000,0000,0000,,powiedziałby: "Jak się masz, mamo? Gdzie jesteś?"
Dialogue: 0,0:08:40.00,0:08:42.00,Default,,0000,0000,0000,,Przez telefon zaburzenie nie występuje.
Dialogue: 0,0:08:42.00,0:08:44.00,Default,,0000,0000,0000,,Ale widząc ją godzinę później zapyta:
Dialogue: 0,0:08:44.00,0:08:46.00,Default,,0000,0000,0000,,"Kto ty jesteś? Wyglądasz jak moja matka".
Dialogue: 0,0:08:46.00,0:08:48.00,Default,,0000,0000,0000,,Istnieje bowiem odrębne połączenie
Dialogue: 0,0:08:48.00,0:08:52.00,Default,,0000,0000,0000,,między ośrodkami słuchu i emocji,
Dialogue: 0,0:08:52.00,0:08:54.00,Default,,0000,0000,0000,,które nie ucierpiało w wypadku.
Dialogue: 0,0:08:54.00,0:08:59.00,Default,,0000,0000,0000,,Dlaczego umie rozpoznać głos matki,
Dialogue: 0,0:08:59.00,0:09:02.00,Default,,0000,0000,0000,,ale nie rozpozna jej osoby.
Dialogue: 0,0:09:02.00,0:09:06.00,Default,,0000,0000,0000,,Jak powstaje ten złożony układ?
Dialogue: 0,0:09:06.00,0:09:09.00,Default,,0000,0000,0000,,Czy to natura, geny, czy coś nabytego?
Dialogue: 0,0:09:09.00,0:09:11.00,Default,,0000,0000,0000,,W zbadaniu tej kwestii pomoże nam
Dialogue: 0,0:09:11.00,0:09:15.00,Default,,0000,0000,0000,,kolejne zaburzenie zwane kończyną fantomową.
Dialogue: 0,0:09:15.00,0:09:17.00,Default,,0000,0000,0000,,Wszyscy wiecie, co to takiego.
Dialogue: 0,0:09:17.00,0:09:20.00,Default,,0000,0000,0000,,Ręka lub noga jest amputowana z powodu gangreny
Dialogue: 0,0:09:20.00,0:09:22.00,Default,,0000,0000,0000,,lub stracona w czasie wojny, na przykład w Iraku,
Dialogue: 0,0:09:22.00,0:09:24.00,Default,,0000,0000,0000,,to obecnie poważny problem,
Dialogue: 0,0:09:24.00,0:09:28.00,Default,,0000,0000,0000,,ale pacjent odczuwa obecność brakującej kończyny.
Dialogue: 0,0:09:28.00,0:09:31.00,Default,,0000,0000,0000,,Nazywamy to fantomową ręką lub nogą.
Dialogue: 0,0:09:31.00,0:09:33.00,Default,,0000,0000,0000,,Zjawisko może dotyczyć każdej części ciała,
Dialogue: 0,0:09:33.00,0:09:36.00,Default,,0000,0000,0000,,nawet wnętrzności.
Dialogue: 0,0:09:36.00,0:09:40.00,Default,,0000,0000,0000,,Miałem pacjentki po usunięciu macicy,
Dialogue: 0,0:09:40.00,0:09:45.00,Default,,0000,0000,0000,,które wciąż odczuwały bóle menstruacyjne
Dialogue: 0,0:09:45.00,0:09:47.00,Default,,0000,0000,0000,,w odpowiednim czasie miesiąca.
Dialogue: 0,0:09:47.00,0:09:49.00,Default,,0000,0000,0000,,Student zapytał mnie kiedyś,
Dialogue: 0,0:09:49.00,0:09:51.00,Default,,0000,0000,0000,,czy czują też fantomowe napięcie przedmiesiączkowe.
Dialogue: 0,0:09:51.00,0:09:52.00,Default,,0000,0000,0000,,(Śmiech)
Dialogue: 0,0:09:52.00,0:09:56.00,Default,,0000,0000,0000,,Dobry temat do badań, ale go nie podjęliśmy.
Dialogue: 0,0:09:56.00,0:09:59.00,Default,,0000,0000,0000,,Czego można się dowiedzieć o fantomach
Dialogue: 0,0:09:59.00,0:10:02.00,Default,,0000,0000,0000,,za pomocą eksperymentów?
Dialogue: 0,0:10:02.00,0:10:04.00,Default,,0000,0000,0000,,Dowiedzieliśmy się między innymi,
Dialogue: 0,0:10:04.00,0:10:06.00,Default,,0000,0000,0000,,że połowa pacjentów z kończynami fantomowymi
Dialogue: 0,0:10:06.00,0:10:08.00,Default,,0000,0000,0000,,uważała, że umie poruszać fantomem.
Dialogue: 0,0:10:08.00,0:10:10.00,Default,,0000,0000,0000,,Może poklepać brata po ramieniu,
Dialogue: 0,0:10:10.00,0:10:12.00,Default,,0000,0000,0000,,odebrać telefon, czy pomachać na pożegnanie.
Dialogue: 0,0:10:12.00,0:10:15.00,Default,,0000,0000,0000,,Takie nieodparte, silne wrażenie.
Dialogue: 0,0:10:15.00,0:10:17.00,Default,,0000,0000,0000,,Pacjent nie ma urojeń.
Dialogue: 0,0:10:17.00,0:10:19.00,Default,,0000,0000,0000,,Wie, że nie ma ramienia,
Dialogue: 0,0:10:19.00,0:10:22.00,Default,,0000,0000,0000,,ale mimo to odbiera nieodparte wrażenie zmysłowe.
Dialogue: 0,0:10:22.00,0:10:25.00,Default,,0000,0000,0000,,Połowa pacjentów nie ma takich odczuć.
Dialogue: 0,0:10:25.00,0:10:29.00,Default,,0000,0000,0000,,Mówią: "Fantom jest sparaliżowany.
Dialogue: 0,0:10:29.00,0:10:32.00,Default,,0000,0000,0000,,Jest kurczowo ściśnięty i rozdzierająco boli.
Dialogue: 0,0:10:32.00,0:10:35.00,Default,,0000,0000,0000,,Gdybym mógł nim poruszyć, może ból by przeszedł".
Dialogue: 0,0:10:35.00,0:10:38.00,Default,,0000,0000,0000,,Jak fantom może być sparaliżowany?
Dialogue: 0,0:10:38.00,0:10:40.00,Default,,0000,0000,0000,,To brzmi jak oksymoron.
Dialogue: 0,0:10:40.00,0:10:43.00,Default,,0000,0000,0000,,Lecz kiedy zerkniemy w dokumentację, okaże się,
Dialogue: 0,0:10:43.00,0:10:45.00,Default,,0000,0000,0000,,że u osób ze sparaliżowanymi fantomami
Dialogue: 0,0:10:45.00,0:10:49.00,Default,,0000,0000,0000,,ich kończynę sparaliżowało uszkodzenie nerwu.
Dialogue: 0,0:10:49.00,0:10:52.00,Default,,0000,0000,0000,,Prawdziwy nerw w ramieniu został zerwany
Dialogue: 0,0:10:52.00,0:10:54.00,Default,,0000,0000,0000,,np. w wypadku motocyklowym,
Dialogue: 0,0:10:54.00,0:10:57.00,Default,,0000,0000,0000,,więc pacjenta najpierw bolała ręka na temblaku
Dialogue: 0,0:10:57.00,0:11:01.00,Default,,0000,0000,0000,,przez parę miesięcy, albo rok.
Dialogue: 0,0:11:01.00,0:11:04.00,Default,,0000,0000,0000,,Próbując się jakoś pozbyć bólu,
Dialogue: 0,0:11:04.00,0:11:06.00,Default,,0000,0000,0000,,pozwolił chirurgom na amputację
Dialogue: 0,0:11:06.00,0:11:10.00,Default,,0000,0000,0000,,a w efekcie ma fantom z takim samym bólem.
Dialogue: 0,0:11:10.00,0:11:12.00,Default,,0000,0000,0000,,To poważny problem kliniczny.
Dialogue: 0,0:11:12.00,0:11:14.00,Default,,0000,0000,0000,,Pacjenci popadają w depresję.
Dialogue: 0,0:11:14.00,0:11:16.00,Default,,0000,0000,0000,,Niektórzy popełniają samobójstwo.
Dialogue: 0,0:11:16.00,0:11:18.00,Default,,0000,0000,0000,,Jak to leczyć?
Dialogue: 0,0:11:18.00,0:11:20.00,Default,,0000,0000,0000,,W jaki sposób powstaje sparaliżowany fantom?
Dialogue: 0,0:11:20.00,0:11:24.00,Default,,0000,0000,0000,,Przeglądając dokumentację stwierdziłem,
Dialogue: 0,0:11:24.00,0:11:27.00,Default,,0000,0000,0000,,że najpierw zostają zerwane nerwy w kończynie
Dialogue: 0,0:11:27.00,0:11:30.00,Default,,0000,0000,0000,,po czym następuje paraliż, miesiące na temblaku
Dialogue: 0,0:11:30.00,0:11:34.00,Default,,0000,0000,0000,,i wreszcie amputacja,
Dialogue: 0,0:11:34.00,0:11:40.00,Default,,0000,0000,0000,,a ból przenosi się na fantom.
Dialogue: 0,0:11:40.00,0:11:42.00,Default,,0000,0000,0000,,Czemu się tak dzieje?
Dialogue: 0,0:11:42.00,0:11:44.00,Default,,0000,0000,0000,,Kiedy ręka jest jeszcze cała, ale sparaliżowana,
Dialogue: 0,0:11:44.00,0:11:47.00,Default,,0000,0000,0000,,mózg każe jej się poruszać,
Dialogue: 0,0:11:47.00,0:11:49.00,Default,,0000,0000,0000,,ale wizualna odpowiedź brzmi: "Nie".
Dialogue: 0,0:11:49.00,0:11:53.00,Default,,0000,0000,0000,,"Rusz się!" "Nie".
Dialogue: 0,0:11:53.00,0:11:56.00,Default,,0000,0000,0000,,Ten obraz zapisuje się w obwodach mózgu
Dialogue: 0,0:11:56.00,0:11:59.00,Default,,0000,0000,0000,,i tak powstaje wyuczony paraliż.
Dialogue: 0,0:11:59.00,0:12:03.00,Default,,0000,0000,0000,,Mózg zapamiętuje metodą skojarzeniową,
Dialogue: 0,0:12:03.00,0:12:06.00,Default,,0000,0000,0000,,że już samo polecenie ruchu
Dialogue: 0,0:12:06.00,0:12:08.00,Default,,0000,0000,0000,,powoduje odczucie paraliżu.
Dialogue: 0,0:12:08.00,0:12:10.00,Default,,0000,0000,0000,,Potem, po amputacji,
Dialogue: 0,0:12:10.00,0:12:14.00,Default,,0000,0000,0000,,wyuczony paraliż przenosi się na postrzeganie ciała
Dialogue: 0,0:12:14.00,0:12:17.00,Default,,0000,0000,0000,,i na fantom.
Dialogue: 0,0:12:17.00,0:12:19.00,Default,,0000,0000,0000,,Jak pomóc tym pacjentom?
Dialogue: 0,0:12:19.00,0:12:21.00,Default,,0000,0000,0000,,Jak oduczyć się wyuczonego paraliżu
Dialogue: 0,0:12:21.00,0:12:25.00,Default,,0000,0000,0000,,i uwolnić od rozdzierającego,
Dialogue: 0,0:12:25.00,0:12:27.00,Default,,0000,0000,0000,,kurczowego spazmu fantomowej ręki?
Dialogue: 0,0:12:27.00,0:12:32.00,Default,,0000,0000,0000,,A gdyby wydać polecenie fantomowi,
Dialogue: 0,0:12:32.00,0:12:36.00,Default,,0000,0000,0000,,i zobaczyć, że zostało wykonane?
Dialogue: 0,0:12:36.00,0:12:39.00,Default,,0000,0000,0000,,Może uda się znieść bólów fantomowych.
Dialogue: 0,0:12:39.00,0:12:41.00,Default,,0000,0000,0000,,Jak to zrobić?
Dialogue: 0,0:12:41.00,0:12:43.00,Default,,0000,0000,0000,,Wirtualna rzeczywistość kosztuje miliony dolarów.
Dialogue: 0,0:12:43.00,0:12:46.00,Default,,0000,0000,0000,,Zaproponowałem sposób za trzy dolary,
Dialogue: 0,0:12:46.00,0:12:48.00,Default,,0000,0000,0000,,ale nie mówcie moim sponsorom.
Dialogue: 0,0:12:48.00,0:12:49.00,Default,,0000,0000,0000,,(Śmiech)
Dialogue: 0,0:12:49.00,0:12:53.00,Default,,0000,0000,0000,,Budujemy coś, co nazywam lustrzaną skrzynką.
Dialogue: 0,0:12:53.00,0:12:55.00,Default,,0000,0000,0000,,Do kartonowego pudełka z lustrem wkładamy fantom.
Dialogue: 0,0:12:55.00,0:12:59.00,Default,,0000,0000,0000,,Pierwszy był mój pacjent Derek.
Dialogue: 0,0:12:59.00,0:13:02.00,Default,,0000,0000,0000,,Stracił rękę 10 lat temu.
Dialogue: 0,0:13:02.00,0:13:05.00,Default,,0000,0000,0000,,Miał zerwane nerwy ramienia,
Dialogue: 0,0:13:05.00,0:13:09.00,Default,,0000,0000,0000,,paraliż, rok w temblaku i w końcu amputacja.
Dialogue: 0,0:13:09.00,0:13:11.00,Default,,0000,0000,0000,,Odczuwał silne bóle fantomowe.
Dialogue: 0,0:13:11.00,0:13:13.00,Default,,0000,0000,0000,,Miał paraliż fantomowej ręki.
Dialogue: 0,0:13:13.00,0:13:17.00,Default,,0000,0000,0000,,Dałem mu właśnie takie lustro w pudełku,
Dialogue: 0,0:13:17.00,0:13:20.00,Default,,0000,0000,0000,,lustrzaną skrzynkę.
Dialogue: 0,0:13:20.00,0:13:23.00,Default,,0000,0000,0000,,Pacjent wkłada lewą, fantomową rękę
Dialogue: 0,0:13:23.00,0:13:25.00,Default,,0000,0000,0000,,spazmatycznie zaciśniętą, po jednej stronie lustra
Dialogue: 0,0:13:25.00,0:13:27.00,Default,,0000,0000,0000,,a zdrową rękę po drugiej.
Dialogue: 0,0:13:27.00,0:13:31.00,Default,,0000,0000,0000,,Zaciska zdrową rękę w taki sam sposób
Dialogue: 0,0:13:31.00,0:13:34.00,Default,,0000,0000,0000,,i patrzy w lustro. Co widzi?
Dialogue: 0,0:13:34.00,0:13:37.00,Default,,0000,0000,0000,,Zupełnie jakby amputowana ręka odrosła.
Dialogue: 0,0:13:37.00,0:13:41.00,Default,,0000,0000,0000,,Patrzy na odbicie zdrowej ręki
Dialogue: 0,0:13:41.00,0:13:43.00,Default,,0000,0000,0000,,i wydaje mu się, że widzi fantomową.
Dialogue: 0,0:13:43.00,0:13:46.00,Default,,0000,0000,0000,,Kazałem mu poruszać prawdziwymi palcami
Dialogue: 0,0:13:46.00,0:13:50.00,Default,,0000,0000,0000,,jednocześnie patrząc w lustro.
Dialogue: 0,0:13:50.00,0:13:54.00,Default,,0000,0000,0000,,Wyda mu się, że fantom się porusza.
Dialogue: 0,0:13:54.00,0:13:56.00,Default,,0000,0000,0000,,Co zdumiewające, na ten widok pacjent krzyknął:
Dialogue: 0,0:13:56.00,0:13:59.00,Default,,0000,0000,0000,,"Mój fantom znów się porusza,
Dialogue: 0,0:13:59.00,0:14:01.00,Default,,0000,0000,0000,,a ból zniknął".
Dialogue: 0,0:14:01.00,0:14:04.00,Default,,0000,0000,0000,,Mój pierwszy pacjent...
Dialogue: 0,0:14:04.00,0:14:05.00,Default,,0000,0000,0000,,(Oklaski)
Dialogue: 0,0:14:05.00,0:14:09.00,Default,,0000,0000,0000,,Dziękuję. (Oklaski)
Dialogue: 0,0:14:09.00,0:14:12.00,Default,,0000,0000,0000,,Kiedy przyszedł mój pierwszy pacjent,
Dialogue: 0,0:14:12.00,0:14:15.00,Default,,0000,0000,0000,,poleciłem mu spojrzeć w odbicie.
Dialogue: 0,0:14:15.00,0:14:17.00,Default,,0000,0000,0000,,Zaśmiał się, mówiąc że widzi swojego fantoma.
Dialogue: 0,0:14:17.00,0:14:19.00,Default,,0000,0000,0000,,Ale nie był głupi. Wiedział, że to iluzja,
Dialogue: 0,0:14:19.00,0:14:21.00,Default,,0000,0000,0000,,lustrzane odbicie,
Dialogue: 0,0:14:21.00,0:14:23.00,Default,,0000,0000,0000,,niemniej odbierał wyraźny wzrokowy komunikat.
Dialogue: 0,0:14:23.00,0:14:26.00,Default,,0000,0000,0000,,Kazałem mu poruszyć normalną ręką i fantomem.
Dialogue: 0,0:14:26.00,0:14:28.00,Default,,0000,0000,0000,,On na to, że nie może ruszyć fantomem i że go boli.
Dialogue: 0,0:14:28.00,0:14:30.00,Default,,0000,0000,0000,,Mówię: "Porusz zdrową ręką".
Dialogue: 0,0:14:30.00,0:14:32.00,Default,,0000,0000,0000,,A on: "Fantom się rusza, nie do wiary!
Dialogue: 0,0:14:32.00,0:14:35.00,Default,,0000,0000,0000,,I ból zelżał".
Dialogue: 0,0:14:35.00,0:14:36.00,Default,,0000,0000,0000,,Kazałem mu zamknąć oczy
Dialogue: 0,0:14:36.00,0:14:38.00,Default,,0000,0000,0000,,i poruszać zdrową ręką.
Dialogue: 0,0:14:38.00,0:14:39.00,Default,,0000,0000,0000,,i poruszać zdrową ręką.
Dialogue: 0,0:14:39.00,0:14:40.00,Default,,0000,0000,0000,,"Nic z tego. Znów czuję skurcz".
Dialogue: 0,0:14:40.00,0:14:42.00,Default,,0000,0000,0000,,"Dobrze, otwórz teraz oczy".
Dialogue: 0,0:14:42.00,0:14:43.00,Default,,0000,0000,0000,,"Znowu się rusza!"
Dialogue: 0,0:14:43.00,0:14:45.00,Default,,0000,0000,0000,,Był jak dziecko w cukierni.
Dialogue: 0,0:14:45.00,0:14:50.00,Default,,0000,0000,0000,,To potwierdza moją teorię o wyuczonym paraliżu
Dialogue: 0,0:14:50.00,0:14:52.00,Default,,0000,0000,0000,,i istotnej roli bodźców wzrokowych.
Dialogue: 0,0:14:52.00,0:14:54.00,Default,,0000,0000,0000,,Ale nie dostanę nagrody Nobla
Dialogue: 0,0:14:54.00,0:14:56.00,Default,,0000,0000,0000,,za umożliwienie poruszania fantomową kończyną.
Dialogue: 0,0:14:56.00,0:14:57.00,Default,,0000,0000,0000,,(Śmiech)
Dialogue: 0,0:14:57.00,0:14:58.00,Default,,0000,0000,0000,,(Oklaski)
Dialogue: 0,0:14:58.00,0:15:01.00,Default,,0000,0000,0000,,To w zasadzie bezużyteczna umiejętność.
Dialogue: 0,0:15:01.00,0:15:02.00,Default,,0000,0000,0000,,(Śmiech)
Dialogue: 0,0:15:02.00,0:15:06.00,Default,,0000,0000,0000,,Pomyślałem, że może także inne rodzaje paraliżu,
Dialogue: 0,0:15:06.00,0:15:11.00,Default,,0000,0000,0000,,jak udar, czy dystonie ogniskowe,
Dialogue: 0,0:15:11.00,0:15:13.00,Default,,0000,0000,0000,,mogą być częściowo wyuczone,
Dialogue: 0,0:15:13.00,0:15:16.00,Default,,0000,0000,0000,,i można je pokonać za pomocą zwykłego lustra.
Dialogue: 0,0:15:16.00,0:15:18.00,Default,,0000,0000,0000,,Derek nie mógł tachać wszędzie lustra,
Dialogue: 0,0:15:18.00,0:15:21.00,Default,,0000,0000,0000,,by łagodzić ból,
Dialogue: 0,0:15:21.00,0:15:25.00,Default,,0000,0000,0000,,Kazałem mu poćwiczyć kilka dni w domu.
Dialogue: 0,0:15:25.00,0:15:27.00,Default,,0000,0000,0000,,Może po jakimś czasie
Dialogue: 0,0:15:27.00,0:15:29.00,Default,,0000,0000,0000,,będzie mógł zostawić lustro,
Dialogue: 0,0:15:29.00,0:15:31.00,Default,,0000,0000,0000,,poruszać sparaliżowaną ręką
Dialogue: 0,0:15:31.00,0:15:33.00,Default,,0000,0000,0000,,i pozbyć się bólu.
Dialogue: 0,0:15:33.00,0:15:35.00,Default,,0000,0000,0000,,Zgodził się i zabrał pudełko.
Dialogue: 0,0:15:35.00,0:15:37.00,Default,,0000,0000,0000,,To w końcu tylko parę dolców, niech bierze.
Dialogue: 0,0:15:37.00,0:15:40.00,Default,,0000,0000,0000,,Po dwóch tygodniach dzwoni:
Dialogue: 0,0:15:40.00,0:15:42.00,Default,,0000,0000,0000,,"Doktorze, nie uwierzy pan co się stało".
Dialogue: 0,0:15:42.00,0:15:43.00,Default,,0000,0000,0000,,Pytam: "Co?"
Dialogue: 0,0:15:43.00,0:15:45.00,Default,,0000,0000,0000,,On na to: "Zniknął".
Dialogue: 0,0:15:45.00,0:15:46.00,Default,,0000,0000,0000,,Pytam więc: "Co zniknęło?"
Dialogue: 0,0:15:46.00,0:15:48.00,Default,,0000,0000,0000,,Myślałem, że może zgubił pudełko z lustrem.
Dialogue: 0,0:15:48.00,0:15:49.00,Default,,0000,0000,0000,,(Śmiech)
Dialogue: 0,0:15:49.00,0:15:52.00,Default,,0000,0000,0000,,On na to: "Ten fantom, którego miałem przez 10 lat,
Dialogue: 0,0:15:52.00,0:15:54.00,Default,,0000,0000,0000,,zniknął".
Dialogue: 0,0:15:54.00,0:15:56.00,Default,,0000,0000,0000,,Zmartwiłem się na myśl,
Dialogue: 0,0:15:56.00,0:15:58.00,Default,,0000,0000,0000,,że zaburzyłem mu postrzeganie ciała.
Dialogue: 0,0:15:58.00,0:16:01.00,Default,,0000,0000,0000,,Czy to humanitarne, etyczne itd.?
Dialogue: 0,0:16:01.00,0:16:03.00,Default,,0000,0000,0000,,Spytałem, czy mu to przeszkadza.
Dialogue: 0,0:16:03.00,0:16:06.00,Default,,0000,0000,0000,,Odpowiedział, że od 3 dni nie ma fantomu
Dialogue: 0,0:16:06.00,0:16:09.00,Default,,0000,0000,0000,,i tym samym żadnego bólu łokcia, skurczu,
Dialogue: 0,0:16:09.00,0:16:12.00,Default,,0000,0000,0000,,bólu przedramienia, wszystko to zniknęło.
Dialogue: 0,0:16:12.00,0:16:16.00,Default,,0000,0000,0000,,Z całej ręki czuje jeszcze tylko fantomowe palce,
Dialogue: 0,0:16:16.00,0:16:18.00,Default,,0000,0000,0000,,a pudełko tam nie sięga.
Dialogue: 0,0:16:18.00,0:16:19.00,Default,,0000,0000,0000,,(Śmiech)
Dialogue: 0,0:16:19.00,0:16:22.00,Default,,0000,0000,0000,,Czy można by mi to zamontować na czole,
Dialogue: 0,0:16:22.00,0:16:25.00,Default,,0000,0000,0000,,żebym mógł pozbyć się tych palców?"
Dialogue: 0,0:16:25.00,0:16:27.00,Default,,0000,0000,0000,,Myślał, że jestem jakimś magikiem.
Dialogue: 0,0:16:27.00,0:16:28.00,Default,,0000,0000,0000,,Czemu tak się dzieje?
Dialogue: 0,0:16:28.00,0:16:31.00,Default,,0000,0000,0000,,Mózg staje wobec poważnego konfliktu zmysłów.
Dialogue: 0,0:16:31.00,0:16:34.00,Default,,0000,0000,0000,,Dostaje informacje wizualne, że ręka wróciła,
Dialogue: 0,0:16:34.00,0:16:36.00,Default,,0000,0000,0000,,a jednak nie odczuwa sygnałów mięśniowych,
Dialogue: 0,0:16:36.00,0:16:40.00,Default,,0000,0000,0000,,jakby ręki nie było.
Dialogue: 0,0:16:40.00,0:16:42.00,Default,,0000,0000,0000,,Ruch sugeruje, że ręka jest,
Dialogue: 0,0:16:42.00,0:16:45.00,Default,,0000,0000,0000,,aż w końcu skonfliktowany mózg stwierdza,
Dialogue: 0,0:16:45.00,0:16:48.00,Default,,0000,0000,0000,,że nie ma żadnego fantomu ani ręki.
Dialogue: 0,0:16:48.00,0:16:50.00,Default,,0000,0000,0000,,W pewnym sensie zaprzecza sygnałom.
Dialogue: 0,0:16:50.00,0:16:54.00,Default,,0000,0000,0000,,Kiedy fantom znika, a razem z nim i jego bóle,
Dialogue: 0,0:16:54.00,0:16:58.00,Default,,0000,0000,0000,,nie możemy czuć bólu zawieszonego w przestrzeni.
Dialogue: 0,0:16:58.00,0:17:00.00,Default,,0000,0000,0000,,To taki bonus.
Dialogue: 0,0:17:00.00,0:17:02.00,Default,,0000,0000,0000,,Tę metodę wypróbowano na wielu pacjentach
Dialogue: 0,0:17:02.00,0:17:04.00,Default,,0000,0000,0000,,przez naukowców w Helsinkach.
Dialogue: 0,0:17:04.00,0:17:07.00,Default,,0000,0000,0000,,Może okaże się skuteczna \Nprzy leczeniu bólu fantomowego.
Dialogue: 0,0:17:07.00,0:17:09.00,Default,,0000,0000,0000,,Stosowano ją nawet u pacjentów po udarze mózgu.
Dialogue: 0,0:17:09.00,0:17:12.00,Default,,0000,0000,0000,,O udarze myślimy zwykle jako zniszczeniu tkanek,
Dialogue: 0,0:17:12.00,0:17:14.00,Default,,0000,0000,0000,,na co nie można nic poradzić.
Dialogue: 0,0:17:14.00,0:17:19.00,Default,,0000,0000,0000,,Okazuje się, że paraliż poudarowy \Njest po części wyuczony
Dialogue: 0,0:17:19.00,0:17:22.00,Default,,0000,0000,0000,,i można go częściowo leczyć z pomocą luster.
Dialogue: 0,0:17:22.00,0:17:24.00,Default,,0000,0000,0000,,Przeszły badania kliniczne,
Dialogue: 0,0:17:24.00,0:17:26.00,Default,,0000,0000,0000,,pomagając wielu pacjentom.
Dialogue: 0,0:17:26.00,0:17:30.00,Default,,0000,0000,0000,,Przejdźmy teraz do trzeciej części prezentacji,
Dialogue: 0,0:17:30.00,0:17:34.00,Default,,0000,0000,0000,,na temat ciekawego zaburzenia: synestezji.
Dialogue: 0,0:17:34.00,0:17:37.00,Default,,0000,0000,0000,,Odkrył je w XIX w. Francis Galton,
Dialogue: 0,0:17:37.00,0:17:39.00,Default,,0000,0000,0000,,kuzyn Karola Darwina.
Dialogue: 0,0:17:39.00,0:17:41.00,Default,,0000,0000,0000,,Zauważył, że u niektórych ludzi,
Dialogue: 0,0:17:41.00,0:17:45.00,Default,,0000,0000,0000,,poza tym zwyczajnych, występuje pewna cecha:
Dialogue: 0,0:17:45.00,0:17:48.00,Default,,0000,0000,0000,,kiedy widzieli liczbę, widzieli ją w kolorze.
Dialogue: 0,0:17:48.00,0:17:52.00,Default,,0000,0000,0000,,5 jest niebieskie, 7 żółte, 8 zielonkawe,
Dialogue: 0,0:17:52.00,0:17:54.00,Default,,0000,0000,0000,,9 błękitna.
Dialogue: 0,0:17:54.00,0:17:57.00,Default,,0000,0000,0000,,To normalni ludzie pod każdym innym względem.
Dialogue: 0,0:17:57.00,0:18:00.00,Default,,0000,0000,0000,,Czasem także dźwięki łączą się z kolorami.
Dialogue: 0,0:18:00.00,0:18:03.00,Default,,0000,0000,0000,,Cis jest niebieskie, fis zielone,
Dialogue: 0,0:18:03.00,0:18:06.00,Default,,0000,0000,0000,,inny ton może być żółty.
Dialogue: 0,0:18:06.00,0:18:08.00,Default,,0000,0000,0000,,Dlaczego tak się dzieje?
Dialogue: 0,0:18:08.00,0:18:10.00,Default,,0000,0000,0000,,Galton nazwał to synestezją,
Dialogue: 0,0:18:10.00,0:18:12.00,Default,,0000,0000,0000,,mieszaniem się zmysłów.
Dialogue: 0,0:18:12.00,0:18:14.00,Default,,0000,0000,0000,,W każdym z nas zmysły działają osobno.
Dialogue: 0,0:18:14.00,0:18:16.00,Default,,0000,0000,0000,,U tych ludzi zmysły się łączą.
Dialogue: 0,0:18:16.00,0:18:17.00,Default,,0000,0000,0000,,Dlaczego?
Dialogue: 0,0:18:17.00,0:18:19.00,Default,,0000,0000,0000,,Parę aspektów tego fenomenu jest bardzo ciekawych.
Dialogue: 0,0:18:19.00,0:18:21.00,Default,,0000,0000,0000,,Synestezja jest dziedziczna,
Dialogue: 0,0:18:21.00,0:18:24.00,Default,,0000,0000,0000,,dlatego Galton uznał, że opiera się na genetyce.
Dialogue: 0,0:18:24.00,0:18:28.00,Default,,0000,0000,0000,,Teraz przechodzę do sedna wykładu
Dialogue: 0,0:18:28.00,0:18:31.00,Default,,0000,0000,0000,,o zdolnościach twórczych. Otóż synestezja
Dialogue: 0,0:18:31.00,0:18:36.00,Default,,0000,0000,0000,,jest 8 razy częstsza u artystów, poetów, pisarzy
Dialogue: 0,0:18:36.00,0:18:39.00,Default,,0000,0000,0000,,i innych kreatywnych ludzi, niż u reszty populacji.
Dialogue: 0,0:18:39.00,0:18:40.00,Default,,0000,0000,0000,,Czemu tak się dzieje?
Dialogue: 0,0:18:40.00,0:18:42.00,Default,,0000,0000,0000,,Zamierzam odpowiedzieć na to pytanie.
Dialogue: 0,0:18:42.00,0:18:44.00,Default,,0000,0000,0000,,Nikt dotąd tego nie zrobił.
Dialogue: 0,0:18:44.00,0:18:45.00,Default,,0000,0000,0000,,Czym jest synestezja i co ją powoduje?
Dialogue: 0,0:18:45.00,0:18:46.00,Default,,0000,0000,0000,,Czym jest synestezja i co ją powoduje?
Dialogue: 0,0:18:46.00,0:18:48.00,Default,,0000,0000,0000,,Jedna teoria mówi, że to szaleństwo.
Dialogue: 0,0:18:48.00,0:18:51.00,Default,,0000,0000,0000,,To niezbyt naukowa teoria, więc zapomnijmy o niej.
Dialogue: 0,0:18:51.00,0:18:55.00,Default,,0000,0000,0000,,Inna mówi, że takie osoby to ćpuny i nałogowcy.
Dialogue: 0,0:18:55.00,0:18:57.00,Default,,0000,0000,0000,,Może być w tym trochę prawdy,
Dialogue: 0,0:18:57.00,0:18:59.00,Default,,0000,0000,0000,,bo zdarza się częściej w San Francisco niż w San Diego.
Dialogue: 0,0:18:59.00,0:19:00.00,Default,,0000,0000,0000,,(Śmiech)
Dialogue: 0,0:19:00.00,0:19:03.00,Default,,0000,0000,0000,,Trzecia teoria mówi...
Dialogue: 0,0:19:03.00,0:19:08.00,Default,,0000,0000,0000,,Może zastanówmy się najpierw, o co chodzi w synestezji.
Dialogue: 0,0:19:08.00,0:19:11.00,Default,,0000,0000,0000,,Odkryliśmy, że w mózgu obszary kolorów i liczb
Dialogue: 0,0:19:11.00,0:19:14.00,Default,,0000,0000,0000,,leżą tuż obok siebie, w zakręcie wrzecionowatym.
Dialogue: 0,0:19:14.00,0:19:16.00,Default,,0000,0000,0000,,Musi więc istnieć jakieś przypadkowe połączenie
Dialogue: 0,0:19:16.00,0:19:19.00,Default,,0000,0000,0000,,pomiędzy obszarami koloru i liczb.
Dialogue: 0,0:19:19.00,0:19:22.00,Default,,0000,0000,0000,,Dlatego widząc liczbę, widzi się ją w kolorze.
Dialogue: 0,0:19:22.00,0:19:24.00,Default,,0000,0000,0000,,Stąd się bierze synestezja.
Dialogue: 0,0:19:24.00,0:19:26.00,Default,,0000,0000,0000,,Dlaczego u niektórych ludzi
Dialogue: 0,0:19:26.00,0:19:28.00,Default,,0000,0000,0000,,tworzą się takie połączenia?
Dialogue: 0,0:19:28.00,0:19:30.00,Default,,0000,0000,0000,,Pamiętamy, że to rodzinne?
Dialogue: 0,0:19:30.00,0:19:32.00,Default,,0000,0000,0000,,To nam daje wskazówkę.
Dialogue: 0,0:19:32.00,0:19:34.00,Default,,0000,0000,0000,,To nieprawidłowy gen,
Dialogue: 0,0:19:34.00,0:19:37.00,Default,,0000,0000,0000,,mutacja genetyczna powoduje te połączenia.
Dialogue: 0,0:19:37.00,0:19:39.00,Default,,0000,0000,0000,,Wygląda, że wszyscy rodzimy się
Dialogue: 0,0:19:39.00,0:19:43.00,Default,,0000,0000,0000,,z połączeniami między wszystkimi częściami.
Dialogue: 0,0:19:43.00,0:19:46.00,Default,,0000,0000,0000,,Każdy obszar mózgu jest połączony z resztą,
Dialogue: 0,0:19:46.00,0:19:48.00,Default,,0000,0000,0000,,a następnie redukuje się do charakterystycznej
Dialogue: 0,0:19:48.00,0:19:51.00,Default,,0000,0000,0000,,modułowej budowy dorosłego mózgu.
Dialogue: 0,0:19:51.00,0:19:53.00,Default,,0000,0000,0000,,Istnieje gen powodujący tę redukcję.
Dialogue: 0,0:19:53.00,0:19:55.00,Default,,0000,0000,0000,,Zmutowany gen spowoduje zanik rozgraniczenia
Dialogue: 0,0:19:55.00,0:19:58.00,Default,,0000,0000,0000,,między sąsiednimi obszarami mózgu.
Dialogue: 0,0:19:58.00,0:20:01.00,Default,,0000,0000,0000,,Jeśli między obszarami liczb i koloru, \Nmamy "barwne liczby",
Dialogue: 0,0:20:01.00,0:20:04.00,Default,,0000,0000,0000,,Jeśli między dźwiękami i kolorem, \Nmamy "barwne słyszenie".
Dialogue: 0,0:20:04.00,0:20:06.00,Default,,0000,0000,0000,,Jak dotąd w porządku.
Dialogue: 0,0:20:06.00,0:20:08.00,Default,,0000,0000,0000,,A jeśli gen zmutuje się w całym mózgu \Ni wszystko będzie połączone?
Dialogue: 0,0:20:08.00,0:20:09.00,Default,,0000,0000,0000,,A jeśli gen zmutuje się w całym mózgu \Ni wszystko będzie połączone?
Dialogue: 0,0:20:09.00,0:20:15.00,Default,,0000,0000,0000,,Artyści, pisarze i poeci mają wspólną cechę:
Dialogue: 0,0:20:15.00,0:20:18.00,Default,,0000,0000,0000,,umiejętność myślenia metaforycznego,
Dialogue: 0,0:20:18.00,0:20:20.00,Default,,0000,0000,0000,,łączenia pozornie różnych koncepcji,
Dialogue: 0,0:20:20.00,0:20:23.00,Default,,0000,0000,0000,,jak: "Okno jest wschodem, a Julia jest słońcem!".
Dialogue: 0,0:20:23.00,0:20:25.00,Default,,0000,0000,0000,,Nie mówi się "Julia jest słońcem",
Dialogue: 0,0:20:25.00,0:20:27.00,Default,,0000,0000,0000,,czy to znaczy, że jest świecącą kulą ognia?
Dialogue: 0,0:20:27.00,0:20:30.00,Default,,0000,0000,0000,,Schizofrenicy tak mają, ale to inna historia.
Dialogue: 0,0:20:30.00,0:20:33.00,Default,,0000,0000,0000,,Zwykli ludzi mówią: jest ciepła jak słońce,
Dialogue: 0,0:20:33.00,0:20:35.00,Default,,0000,0000,0000,,jest promienna jak słońce, jest potrzebna jak słońce.
Dialogue: 0,0:20:35.00,0:20:37.00,Default,,0000,0000,0000,,Natychmiast znajdują skojarzenia.
Dialogue: 0,0:20:37.00,0:20:40.00,Default,,0000,0000,0000,,Założenie, że takie połączenia
Dialogue: 0,0:20:40.00,0:20:43.00,Default,,0000,0000,0000,,i skojarzenia są w różnych częściach mózgu,
Dialogue: 0,0:20:43.00,0:20:46.00,Default,,0000,0000,0000,,da nam większą skłonność
Dialogue: 0,0:20:46.00,0:20:49.00,Default,,0000,0000,0000,,do metaforycznego myślenia i kreatywności
Dialogue: 0,0:20:49.00,0:20:51.00,Default,,0000,0000,0000,,u ludzi z synestezją.
Dialogue: 0,0:20:51.00,0:20:54.00,Default,,0000,0000,0000,,Dlatego synestezja występuje 8 razy częściej
Dialogue: 0,0:20:54.00,0:20:56.00,Default,,0000,0000,0000,,u poetów, artystów i pisarzy.
Dialogue: 0,0:20:56.00,0:20:59.00,Default,,0000,0000,0000,,To bardzo frenologiczny pogląd na synestezję.
Dialogue: 0,0:20:59.00,0:21:01.00,Default,,0000,0000,0000,,Ostatni dowód... Mogę jeszcze minutkę?
Dialogue: 0,0:21:01.00,0:21:03.00,Default,,0000,0000,0000,,(Oklaski)
Dialogue: 0,0:21:03.00,0:21:08.00,Default,,0000,0000,0000,,Wszyscy jesteście synestetykami, \Ntylko o tym nie wiecie.
Dialogue: 0,0:21:08.00,0:21:12.00,Default,,0000,0000,0000,,Nazywam to Marsjańskim alfabetem.
Dialogue: 0,0:21:12.00,0:21:15.00,Default,,0000,0000,0000,,W naszym alfabecie A to A, B to B, C to C.
Dialogue: 0,0:21:15.00,0:21:18.00,Default,,0000,0000,0000,,Inny kształt to inny fonem.
Dialogue: 0,0:21:18.00,0:21:20.00,Default,,0000,0000,0000,,To Marsjański alfabet.
Dialogue: 0,0:21:20.00,0:21:22.00,Default,,0000,0000,0000,,Jeden znak to Kiki, drugi Buba.
Dialogue: 0,0:21:22.00,0:21:24.00,Default,,0000,0000,0000,,Gdzie jest Kiki, a gdzie Buba?
Dialogue: 0,0:21:24.00,0:21:26.00,Default,,0000,0000,0000,,Kto uważa, że to Kiki, a to Buba? Podnieście ręce.
Dialogue: 0,0:21:26.00,0:21:28.00,Default,,0000,0000,0000,,Wygląda, że mamy parę mutantów.
Dialogue: 0,0:21:28.00,0:21:29.00,Default,,0000,0000,0000,,(Śmiech)
Dialogue: 0,0:21:29.00,0:21:31.00,Default,,0000,0000,0000,,Kto uważa, że to Buba, a to Kiki? Podnieście ręce.
Dialogue: 0,0:21:31.00,0:21:33.00,Default,,0000,0000,0000,,99% z was.
Dialogue: 0,0:21:33.00,0:21:35.00,Default,,0000,0000,0000,,Nikt z was nie jest z Marsa, więc jak to robicie?
Dialogue: 0,0:21:35.00,0:21:40.00,Default,,0000,0000,0000,,Wszyscy mamy w pewnym stopniu synestezję.
Dialogue: 0,0:21:40.00,0:21:44.00,Default,,0000,0000,0000,,Ostra fleksja, ki-ki,
Dialogue: 0,0:21:44.00,0:21:49.00,Default,,0000,0000,0000,,ośrodki słuchowe i komórki włosowe są pobudzone.
Dialogue: 0,0:21:49.00,0:21:52.00,Default,,0000,0000,0000,,Kiki przypomina ten postrzępiony kształt.
Dialogue: 0,0:21:52.00,0:21:55.00,Default,,0000,0000,0000,,To bardzo ważne, mówi nam,
Dialogue: 0,0:21:55.00,0:21:57.00,Default,,0000,0000,0000,,że mózg przejawia pierwotny...
Dialogue: 0,0:21:57.00,0:21:59.00,Default,,0000,0000,0000,,Wygląda to jak zwykła iluzja,
Dialogue: 0,0:21:59.00,0:22:03.00,Default,,0000,0000,0000,,ale nasze oczy podążają za kształtem
Dialogue: 0,0:22:03.00,0:22:06.00,Default,,0000,0000,0000,,a komórki słuchowe pobudzają wzorzec dźwiękowy.
Dialogue: 0,0:22:06.00,0:22:11.00,Default,,0000,0000,0000,,Mózg jest w stanie wydobyć wspólny mianownik.
Dialogue: 0,0:22:11.00,0:22:13.00,Default,,0000,0000,0000,,To pierwotna forma abstrahowania.
Dialogue: 0,0:22:13.00,0:22:18.00,Default,,0000,0000,0000,,Ma to miejsce w zakręcie wrzecionowatym,
Dialogue: 0,0:22:18.00,0:22:19.00,Default,,0000,0000,0000,,ponieważ w razie uszkodzenia,
Dialogue: 0,0:22:19.00,0:22:23.00,Default,,0000,0000,0000,,tracimy zdolność do rozróżniania Buba od Kiki
Dialogue: 0,0:22:23.00,0:22:25.00,Default,,0000,0000,0000,,oraz zdolność rozumienia metafor.
Dialogue: 0,0:22:25.00,0:22:29.00,Default,,0000,0000,0000,,Jeśli zapytasz pacjenta, co znaczy przysłowie
Dialogue: 0,0:22:29.00,0:22:31.00,Default,,0000,0000,0000,,"Nie wszystko złoto, co się świeci",
Dialogue: 0,0:22:31.00,0:22:33.00,Default,,0000,0000,0000,,powie, że błyszczący metal niekoniecznie jest złotem,
Dialogue: 0,0:22:33.00,0:22:36.00,Default,,0000,0000,0000,,że trzeba najpierw zmierzyć ciężar właściwy.
Dialogue: 0,0:22:36.00,0:22:39.00,Default,,0000,0000,0000,,Zupełnie nie rozumie metaforycznego znaczenia.
Dialogue: 0,0:22:39.00,0:22:42.00,Default,,0000,0000,0000,,Ten obszar jest blisko 8 razy większy u wyższych,
Dialogue: 0,0:22:42.00,0:22:45.00,Default,,0000,0000,0000,,szczególnie u ludzi, niż u niższych naczelnych.
Dialogue: 0,0:22:45.00,0:22:48.00,Default,,0000,0000,0000,,Coś niezwykłego dzieje się w zakręcie kątowym,
Dialogue: 0,0:22:48.00,0:22:51.00,Default,,0000,0000,0000,,bo tutaj spotykają się tu słuch, wzrok i dotyk.
Dialogue: 0,0:22:51.00,0:22:55.00,Default,,0000,0000,0000,,U ludzi to pokaźny obszar, o ciekawej funkcji.
Dialogue: 0,0:22:55.00,0:22:58.00,Default,,0000,0000,0000,,Uważam, że to podłoże wielu osobliwych zdolności,
Dialogue: 0,0:22:58.00,0:23:01.00,Default,,0000,0000,0000,,jak pojmowanie abstrakcji, metafor, czy kreatywność.
Dialogue: 0,0:23:01.00,0:23:04.00,Default,,0000,0000,0000,,Pytania zadawane przez filozofów przez tysiąclecia
Dialogue: 0,0:23:04.00,0:23:08.00,Default,,0000,0000,0000,,mogą znaleźć odpowiedzi dzięki neuroobrazowaniu mózgu,
Dialogue: 0,0:23:08.00,0:23:10.00,Default,,0000,0000,0000,,badaniu pacjentów i zadawaniu właściwych pytań.
Dialogue: 0,0:23:10.00,0:23:12.00,Default,,0000,0000,0000,,Dziękuję.
Dialogue: 0,0:23:12.00,0:23:13.00,Default,,0000,0000,0000,,(Oklaski)
Dialogue: 0,0:23:13.00,0:23:14.00,Default,,0000,0000,0000,,Przepraszam za to.
Dialogue: 0,0:23:14.00,0:23:15.00,Default,,0000,0000,0000,,(Śmiech)