WEBVTT

00:00:02.822 --> 00:00:04.757
Mamy kryzys związany z plastikiem.

00:00:04.757 --> 00:00:07.810
Ale kto jest za to odpowiedzialny?
Jak można to odwrócić?

00:00:07.810 --> 00:00:09.179
Oto kilka faktów.

00:00:09.179 --> 00:00:11.169
Ponad połowę plastiku na świecie

00:00:11.169 --> 00:00:13.199
wytworzono w ciągu ostatniej dekady.

00:00:13.199 --> 00:00:16.634
Przetworzono z tego tylko 9%.

00:00:16.844 --> 00:00:20.174
Zanim winę za ten fatalny wskaźnik
zrzucimy na leniwego sąsiada,

00:00:20.304 --> 00:00:21.984
zróbmy krok w tył i zobaczmy,

00:00:21.984 --> 00:00:23.714
jak do tego w ogóle doszło.

00:00:23.714 --> 00:00:25.800
Po odpowiedź na to pytanie

00:00:25.800 --> 00:00:28.400
trzeba wrócić do początku
powstania plastiku.

00:00:28.400 --> 00:00:30.160
Nie aż tak daleko.

00:00:30.198 --> 00:00:32.488
Teraz dobrze.

00:00:32.488 --> 00:00:34.098
To odwierty.

00:00:34.098 --> 00:00:36.658
Większość plastikowego ***
walającego się po świecie

00:00:36.658 --> 00:00:38.048
ma tu swój początek.

00:00:38.048 --> 00:00:39.538
W ostatnich dziesięciu latach

00:00:39.538 --> 00:00:42.568
rządy wydały miliardy dolarów
na ulgi podatkowe

00:00:42.568 --> 00:00:44.748
i zlikwidowały zasady ochrony środowiska,

00:00:44.748 --> 00:00:46.998
by zachęcić do wydobywania
ropy i gazu ziemnego.

00:00:47.088 --> 00:00:49.350
Dzięki temu ropa i gaz były na tyle tanie,

00:00:49.830 --> 00:00:51.875
że firmy jak Dow czy Exxon

00:00:51.875 --> 00:00:53.505
też przeszły na plastik.

00:00:53.645 --> 00:00:56.100
Dużo taniej ropy i taniego gazu

00:00:56.100 --> 00:00:57.830
to dużo tanich tworzyw sztucznych.

00:00:58.255 --> 00:01:01.535
Plastik to najszybciej powiększające się
źródło gazów cieplarnianych,

00:01:01.535 --> 00:01:02.885
jak CO2 i metan.

00:01:03.055 --> 00:01:05.095
Firmy produkujące dobra konsumpcyjne

00:01:05.095 --> 00:01:07.215
zaczęły wykorzystywać ten tani plastik

00:01:07.215 --> 00:01:09.525
do produkcji opakowań
i jednorazowych produktów,

00:01:09.525 --> 00:01:12.415
które nie zostaną przetworzone.

00:01:12.415 --> 00:01:14.575
Nie ma przepisów
nakładających na producentów

00:01:14.575 --> 00:01:16.685
odpowiedzialność za wytworzone śmieci.

00:01:16.685 --> 00:01:18.694
Kto więc za to zapłaci?

00:01:18.694 --> 00:01:21.165
Zgadza się. My. Podatnicy.

00:01:21.165 --> 00:01:24.105
Firmy produkujące i wykorzystujące
jednorazowe plastiki,

00:01:24.105 --> 00:01:26.885
chcą, by wierzono,
że recykling załatwi sprawę.

00:01:26.885 --> 00:01:29.946
Okazuje się, że recykling plastiku
zwykle jest droższy

00:01:29.946 --> 00:01:31.542
niż jego produkcja.

00:01:31.858 --> 00:01:33.302
Niektóre miasta

00:01:33.302 --> 00:01:36.432
rozważają nawet rezygnację
z programów recyklingu.

00:01:36.432 --> 00:01:38.142
Na przykład Maine.

00:01:38.142 --> 00:01:40.350
Jego mieszkańcy chcą postępować słusznie,

00:01:40.350 --> 00:01:43.402
ale produkty nadal są pakowane
w marnotrawny sposób.

00:01:43.402 --> 00:01:45.752
Miasta mają problem,
co zrobić z opakowaniami

00:01:45.752 --> 00:01:47.172
trafiającymi na wysypisko.

00:01:47.172 --> 00:01:50.492
Gdy ludzie produkujący plastik
nie odpowiadają,

00:01:50.492 --> 00:01:52.892
ani nie płacą za swoje śmieci,
dzieje się źle.

00:01:53.152 --> 00:01:54.779
Naprawdę źle.

00:01:54.779 --> 00:01:57.359
Wielu więc wraca do tematu opakowań

00:01:57.359 --> 00:01:59.289
i radzenia sobie z odpadami.

00:01:59.289 --> 00:02:00.539
Jednym ze sposobów

00:02:00.539 --> 00:02:04.299
jest zasada poszerzonej odpowiedzialności
producenta, czyli EPR.

00:02:04.299 --> 00:02:06.929
Inaczej "zanieczyszczający płaci"
lub "świetny pomysł".

00:02:06.929 --> 00:02:09.599
Zasada ta zobowiązuje firmy
do wzięcia odpowiedzialności

00:02:09.599 --> 00:02:11.779
za produkty, które trafiają na półki.

00:02:11.779 --> 00:02:15.175
Na przykład poprzez płacenie więcej
za to, czego nie da się przetworzyć.

00:02:15.175 --> 00:02:18.389
USA nie wymaga od producentów
pomocy w zarządzaniu odpadami,

00:02:18.419 --> 00:02:20.559
ale wiele innych miejsc owszem,

00:02:20.559 --> 00:02:23.859
włączając kilka prowincji Kanady
i wszystkie kraje UE.

00:02:24.029 --> 00:02:26.429
Niektóre przepisy obowiązują od 30 lat,

00:02:26.429 --> 00:02:29.915
a w wielu z tych miejsc
poziom recyklingu sięga 80%.

00:02:29.915 --> 00:02:32.761
Gdy firmy biorą odpowiedzialność
za swoje odpady,

00:02:32.761 --> 00:02:34.665
dzieje się magia.

00:02:34.665 --> 00:02:37.615
Stwierdzają, że taniej jest
zmniejszyć ilość opakowań,

00:02:37.615 --> 00:02:39.535
niż płacić za zrobienie z nimi porządku.

00:02:39.535 --> 00:02:42.062
W tym tkwi piękno
rozszerzonej odpowiedzialności.

00:02:42.062 --> 00:02:45.378
Może pomóc już na wstępie
zmniejszyć ilość śmieci,

00:02:45.378 --> 00:02:48.069
poprawić recykling poprzez
czystsze strumienie odpadów

00:02:48.069 --> 00:02:50.416
i zająć się tematem zmian klimatycznych.

00:02:50.416 --> 00:02:53.030
Wraz z innymi sposobami
redukowania plastiku,

00:02:53.030 --> 00:02:55.530
jak zakaz używania torebek i pianek,

00:02:55.530 --> 00:02:59.200
recykling poprzez EPR dla opakowań
jest tym, czego potrzeba światu.

00:02:59.310 --> 00:03:00.830
Co sądzisz o EPR?

00:03:00.830 --> 00:03:02.230
Daj znać w komentarzu.

00:03:02.230 --> 00:03:03.480
Dzięki za obejrzenie.

00:03:03.480 --> 00:03:06.383
Jeśli podobał ci się film,
polub i zasubskrybuj.