1
00:00:00,920 --> 00:00:02,604
Như một sự ngẫu nhiên

2
00:00:02,628 --> 00:00:04,460
trong một quán bar mờ ảo ở Marid

3
00:00:05,023 --> 00:00:09,247
Tôi đã chạm mặt một đồng nghiệp 
từ McGill, Michael Meaney

4
00:00:09,271 --> 00:00:11,576
Chúng tôi đang uống một vài ly bia,

5
00:00:11,600 --> 00:00:13,653
và giống như các nhà khoa học hay làm

6
00:00:13,677 --> 00:00:15,403
Anh kể cho tôi về công việc của anh.

7
00:00:16,304 --> 00:00:23,258
Anh ta bảo tôi là anh ta thấy rất thú vị 
về cách chuột mẹ liếm con mình

8
00:00:23,282 --> 00:00:24,652
sau khi chúng được sinh ra.

9
00:00:25,656 --> 00:00:28,075
Lúc đó, tôi đã ngồi đó và bảo rằng

10
00:00:28,099 --> 00:00:31,099
"Đây là nơi tiền đóng thuế
của tôi bị hoang phí -

11
00:00:31,123 --> 00:00:32,157
(Tiếng cười)

12
00:00:32,181 --> 00:00:34,959
ở môn khoa học nhẹ nhàng này."

13
00:00:35,835 --> 00:00:38,332
Anh ta bắt đầu kể tôi nghe

14
00:00:38,356 --> 00:00:41,756
rằng loài chuột, cũng như loài người

15
00:00:41,780 --> 00:00:44,226
liếm con theo nhiều cách khác nhau

16
00:00:44,250 --> 00:00:46,985
Vài con mẹ làm việc đó thường xuyên

17
00:00:47,009 --> 00:00:49,214
Vài con khác thì thỉnh thoảng

18
00:00:49,238 --> 00:00:51,208
Và đa số ở giữa mức đó

19
00:00:51,867 --> 00:00:53,768
Nhưng điều thú vị về nó

20
00:00:53,792 --> 00:00:58,710
là khi theo dõi những con con 
khi đã trưởng thành

21
00:00:58,734 --> 00:01:02,913
như hàng năm trời trong đời người,
rất lâu sau khi mẹ chúng chết.

22
00:01:02,937 --> 00:01:05,005
Chúng là những động vật khác hoàn toàn

23
00:01:05,029 --> 00:01:09,386
Những con được liếm và ve vuốt nhiều,

24
00:01:09,386 --> 00:01:11,418
những con con được
liếm và vuốt ve nhiều,

25
00:01:12,059 --> 00:01:13,423
không bị căng thẳng.

26
00:01:14,022 --> 00:01:16,271
Chúng có hành vi tình dục rất khác.

27
00:01:16,295 --> 00:01:19,250
Chúng có một lối sống khác

28
00:01:19,274 --> 00:01:24,754
với những con non không được chăm sóc 
tận tình như vậy bởi mẹ của chúng.

29
00:01:25,934 --> 00:01:29,098
Nên sau đó tôi tự nghĩ:

30
00:01:29,122 --> 00:01:30,554
Có phải đây là phép màu chăng?

31
00:01:31,002 --> 00:01:32,371
Nó hoạt động như thế nào?

32
00:01:32,395 --> 00:01:34,604
như các nhà di truyền học muốn bạn nghĩ,

33
00:01:35,390 --> 00:01:39,362
có lẽ con mẹ có gene "mẹ ác"

34
00:01:39,386 --> 00:01:43,023
làm những đứa con bị căng thẳng,

35
00:01:43,047 --> 00:01:45,594
rồi nó được truyền qua các thế hệ;

36
00:01:45,618 --> 00:01:48,318
và được quyết định hoàn toàn
bởi di truyền

37
00:01:48,342 --> 00:01:51,836
Hay là có khả năng một thứ gì khác
đang xảy ra ở đây?

38
00:01:51,860 --> 00:01:55,431
Đối với loài chuột, ta có thể đặt câu hỏi
này và tự trả lời nó được.

39
00:01:55,455 --> 00:01:59,060
Vì vậy, việc chúng ta đã làm là
một thí nghiệm đánh tráo con.

40
00:01:59,084 --> 00:02:03,793
Bạn cần phải tách các con chuột con
ngay từ khi mới sinh,

41
00:02:03,793 --> 00:02:05,810
cho hai loại chuột mẹ nuôi con khác nhau -

42
00:02:05,810 --> 00:02:09,082
Không phải mẹ thật sự, nhưng là
người mẹ sẽ chăm sóc chúng:

43
00:02:09,106 --> 00:02:11,360
những con mẹ hay liếm láp và 
không hay liếm láp

44
00:02:11,384 --> 00:02:15,262
Ta cũng có thể làm điều ngược lại
với những con non ít được vuốt ve.

45
00:02:15,708 --> 00:02:18,081
Và câu trả lời đáng chú ý là,

46
00:02:18,105 --> 00:02:22,144
Nó không quan trọng gene nào
bạn có từ mẹ bạn.

47
00:02:22,168 --> 00:02:27,916
Nó không phải là chuột mẹ ruột 
quyết định đặc điểm những con non này.

48
00:02:27,940 --> 00:02:31,946
Mà chính là con mẹ nào đã chăm sóc chúng.

49
00:02:32,771 --> 00:02:35,596
Vậy làm thế nào điều này 
có thể vận hành như vậy?

50
00:02:36,921 --> 00:02:38,724
Tôi là một nhà biểu sinh học.

51
00:02:38,748 --> 00:02:42,420
Tôi thích cách các gene được đánh dấu

52
00:02:42,444 --> 00:02:44,160
bởi một dấu hiệu hóa học

53
00:02:44,184 --> 00:02:48,989
trong suốt sự hình thành phôi, trong 
thời gian chúng ta trong tử cung của mẹ,

54
00:02:49,013 --> 00:02:51,492
và quyết định gene nào sẽ được biểu hiện

55
00:02:51,516 --> 00:02:52,698
ở loại mô nào.

56
00:02:52,722 --> 00:02:56,892
các gene được biểu hiện ở não khác với
các gene biểu hiện ở gan và mắt.

57
00:02:57,718 --> 00:03:00,557
Và chúng tôi nghĩ: liệu có thể

58
00:03:00,581 --> 00:03:07,528
là người mẹ bằng cách nào đó
lập trình lại gene của con mình

59
00:03:07,552 --> 00:03:09,101
thông qua hành vi của mình?

60
00:03:09,125 --> 00:03:10,736
Và chúng tôi dành ra 10 năm,

61
00:03:10,760 --> 00:03:14,775
và tìm ra rằng có một chuỗi liên tục
những sự kiện sinh hóa

62
00:03:14,775 --> 00:03:18,298
trong đó việc liếm láp và chải chuốt
của người mẹ, sự chăm sóc của người mẹ

63
00:03:18,298 --> 00:03:20,775
được diễn giải thành các tín hiệu sinh hóa

64
00:03:20,799 --> 00:03:24,110
đi vào trong nhân tế bào và vào DNA

65
00:03:24,134 --> 00:03:26,212
và lập trình nó khác đi.

66
00:03:26,236 --> 00:03:31,132
Và bây giờ con vật có thể
tự chuẩn bị cho cuộc sống của nó

67
00:03:31,156 --> 00:03:33,777
Liệu cuộc sống sẽ khắc nghiệt chăng?

68
00:03:33,801 --> 00:03:35,563
Liệu sẽ có nhiều thức ăn chăng?

69
00:03:35,587 --> 00:03:38,112
Liệu sẽ có nhiều mèo và rắn xung quanh,

70
00:03:38,136 --> 00:03:40,459
hay tôi sẽ sống ở một khu thượng lưu

71
00:03:40,483 --> 00:03:43,190
nơi tất cả những gì tôi phải làm
là cư xử tốt và phù hợp,

72
00:03:43,214 --> 00:03:46,349
và điều đó khiến tôi 
được xã hội chấp nhận?

73
00:03:46,978 --> 00:03:52,569
Bây giờ người ta có thể nghĩ
quá trình này quan trọng tới mức nào

74
00:03:52,593 --> 00:03:53,768
với cuộc sống của ta.

75
00:03:53,792 --> 00:03:56,704
Chúng ta thừa hưởng DNA từ tổ tiên

76
00:03:57,411 --> 00:03:59,340
DNA thì cũ rồi

77
00:03:59,364 --> 00:04:01,432
Nó tiến hóa trong suốt quá trình tiến hoá

78
00:04:01,938 --> 00:04:06,271
Nhưng nó không cho ta biết 
liệu bạn sẽ được sinh ở Stockholm,

79
00:04:06,295 --> 00:04:09,681
nơi ngày dài vào mùa hè
và ngắn vào mùa đông,

80
00:04:09,705 --> 00:04:11,010
hay ở Ecuador,

81
00:04:11,034 --> 00:04:14,567
nơi có số giờ cho ngày và đêm
bằng nhau quanh năm.

82
00:04:14,591 --> 00:04:18,386
và nó có một [tác động] rất lớn 
đến sinh lý của chúng ta.

83
00:04:19,489 --> 00:04:23,725
Những gì ta cho là
những gì có lẽ xảy ra lúc đầu đời

84
00:04:23,749 --> 00:04:25,916
những dấu hiệu đó đến thông qua người mẹ

85
00:04:25,940 --> 00:04:30,455
bảo đứa trẻ về thế giới xã hội
mà chúng sẽ sống

86
00:04:30,479 --> 00:04:33,823
Nó sẽ khắc nghiệt, và bạn tốt hơn hết là
nên lo lắng và căng thẳng,

87
00:04:33,823 --> 00:04:37,010
hoặc nó sẽ là một thế giới sống dễ dàng
và bạn phải trở nên khác đi.

88
00:04:37,010 --> 00:04:40,350
Liệu nó sẽ là một thế giới tràn ngập
ánh sáng hay với rất ít ánh sáng?

89
00:04:40,350 --> 00:04:44,249
Liệ nó sẽ là một thế giới với vô số
thức ăn hay rất ít thức ăn?

90
00:04:44,273 --> 00:04:45,797
Nếu chẳng có thức ăn,

91
00:04:45,821 --> 00:04:50,437
Bạn phải phát triển bộ óc để biết
ăn ngấu nghiến mỗi khi bạn thấy thức ăn,

92
00:04:50,461 --> 00:04:55,217
hoặc dự trữ từng mẫu thức ăn
bạn có dưới dạng mỡ.

93
00:04:56,819 --> 00:04:58,249
Vậy điều đó là tốt.

94
00:04:58,273 --> 00:05:00,130
Sự tiến hóa đã lựa chọn điều này

95
00:05:00,154 --> 00:05:05,050
để cho phép bộ DNA cũ và cố định của ta
hoạt động theo một cách năng động

96
00:05:05,074 --> 00:05:06,923
ở những môi trường mới.

97
00:05:07,377 --> 00:05:09,960
Nhưng sai sót cũng có thể xảy ra

98
00:05:10,706 --> 00:05:14,568
ví dụ như nếu sinh ra trong 
một gia đình nghèo

99
00:05:14,592 --> 00:05:17,521
Và tín hiệu là: "Bạn tố nhất
nên nuốt chửng,

100
00:05:17,545 --> 00:05:20,760
bạn tốt nhất nên ăn bất cứ thực phẩm nào 
mà bạn bắt gặp.

101
00:05:20,784 --> 00:05:23,020
Nhưng nay ta, con người,
với bộ não đã tiến hóa

102
00:05:23,020 --> 00:05:25,196
đã làm thay đổi sự tiến hoá
thậm chí nhanh hơn

103
00:05:25,196 --> 00:05:28,544
Bạn có thể mua McDonald's giá một đô-la

104
00:05:28,568 --> 00:05:34,978
Thành ra sự chuẩn bị
chúng ta có từ mẹ chúng ta

105
00:05:35,002 --> 00:05:37,594
trở nên không phù hợp cho thích nghi.

106
00:05:38,351 --> 00:05:42,564
Chính sự chuẩn bị đáng lẽ sẽ bảo vệ 
chúng ta khỏi cơn đói và nạn đói

107
00:05:42,588 --> 00:05:45,045
sẽ gây ra bệnh béo phì,

108
00:05:45,069 --> 00:05:48,039
những bệnh tim mạch
và những bệnh về trao đổi chất.

109
00:05:48,666 --> 00:05:52,138
Vì vậy, quan niệm rằng gene có thể
được đánh dấu bởi trải nghiệm

110
00:05:52,162 --> 00:05:54,463
và đặc biệt những trải nghiệm đầu đời

111
00:05:54,487 --> 00:05:57,301
có thể cho ta một sự giải thích thống nhất

112
00:05:57,325 --> 00:05:59,668
cho cả sức khỏe và bệnh tật.

113
00:06:00,612 --> 00:06:02,970
Nhưng liệu nó chỉ đúng cho loài chuột?

114
00:06:02,994 --> 00:06:05,946
vấn đề là chúng ta không thể thử 
nghiệm trên con người,

115
00:06:05,970 --> 00:06:10,082
vì về mặt đạo đức, ta không thể kiểm soát
rủi ro ở trẻ em theo cách ngẫu nhiên.

116
00:06:10,106 --> 00:06:13,410
Vì thế nếu một đứa trẻ nghèo phát triển
với các đặc điểm nhất định,

117
00:06:13,434 --> 00:06:17,173
chúng ta không thể biết đó là do nghèo khó

118
00:06:17,197 --> 00:06:20,021
hay là những người nghèo có những gene xấu

119
00:06:20,045 --> 00:06:23,160
Vì vậy các nhà di truyền học sẽ bảo rằng
người nghèo nghèo

120
00:06:23,184 --> 00:06:25,240
vì gen của họ làm họ nghèo

121
00:06:25,264 --> 00:06:27,224
Các nhà biểu sinh học sẽ bảo bạn rằng

122
00:06:27,248 --> 00:06:31,358
người nghèo sống trong môi trường 
không tốt hoặc môi trường nghèo khó

123
00:06:31,382 --> 00:06:34,346
những nơi tạo ra tính trạng đó, 
đặc điểm đó.

124
00:06:35,576 --> 00:06:41,418
Bây giờ chúng ta sẽ cùng xem xét anh 
em họ hàng của ta, loài khỉ

125
00:06:42,087 --> 00:06:45,781
Đồng nghiệp của tôi, Stephen Suomi, 
đã chăm nuôi những con khỉ

126
00:06:45,805 --> 00:06:46,966
theo hai cách khác nhau:

127
00:06:46,990 --> 00:06:49,891
ngẫu nhiên tách con con khỏi mẹ

128
00:06:49,915 --> 00:06:52,507
và một y tá chăm sóc con con đó

129
00:06:52,531 --> 00:06:55,490
đóng thay vai trò cho các điều kiện
của việc làm mẹ.

130
00:06:55,514 --> 00:06:58,185
Những con khỉ đó không có mẹ;
chúng có một y tá.

131
00:06:58,209 --> 00:07:02,829
Những con khác được nuôi bởi mẹ đẻ.

132
00:07:02,853 --> 00:07:07,549
Và khi chúng già, chúng khác hoàn toàn

133
00:07:07,573 --> 00:07:10,666
Những con khỉ có mẹ thì không thích rượu,

134
00:07:10,690 --> 00:07:12,369
không gây hấn để quyến rũ bạn tình.

135
00:07:12,393 --> 00:07:16,160
Còn những con không mẹ thì hiếu chiến,
căng thẳng

136
00:07:16,184 --> 00:07:17,798
và nghiện rượu

137
00:07:18,482 --> 00:07:23,964
Vì vậy chúng tôi xem lại DNA của chúng
sau khi sinh và thấy rằng:

138
00:07:23,988 --> 00:07:26,755
Có thể nào con mẹ đang đánh dấu hay không?

139
00:07:26,779 --> 00:07:32,137
Có dấu hiệu của con mẹ trong DNA 
của con con hay không?

140
00:07:32,161 --> 00:07:34,413
Đây là những con khỉ 14 ngày tuổi

141
00:07:34,437 --> 00:07:38,513
còn thứ bạn thấy đây là một cách hiện đại
chúng tôi dùng để tìm hiểu biểu sinh học.

142
00:07:38,537 --> 00:07:43,200
Chúng ta có thể vẽ ra những dấu hiệu 
hóa học mà được gọi là điểm methyl hóa

143
00:07:43,224 --> 00:07:46,482
trên DNA với độ phân giải
đến từng nu-clê-ô-tít.

144
00:07:46,506 --> 00:07:48,383
Ta có thể vẽ bản đồ toàn bộ hệ gene.

145
00:07:48,407 --> 00:07:51,458
Giờ chúng ta có thể so sánh cá thể khỉ 
có mẹ hay không có mẹ.

146
00:07:51,458 --> 00:07:53,562
Và đây là sự trình bày
trực quan cho điều đó

147
00:07:53,562 --> 00:07:58,213
Cái bạn thấy là các gene 
bị methyl hoá có màu đỏ.

148
00:07:58,237 --> 00:08:01,251
Các gene ít bị methyl hóa hơn thì màu xanh

149
00:08:01,275 --> 00:08:03,759
Các bạn cũng thấy có nhiều gen
đang thay đổi

150
00:08:03,783 --> 00:08:06,497
Vì không có mẹ không chỉ là một vấn đề

151
00:08:06,521 --> 00:08:08,052
nó ảnh hưởng toàn bộ quá trình;

152
00:08:08,076 --> 00:08:11,584
Nó gửi tín hiệu về toàn bộ quá trình
thế giới của bạn sẽ trông ra sao

153
00:08:11,608 --> 00:08:13,367
khi bạn trưởng thành.

154
00:08:13,391 --> 00:08:15,812
Và bạn cũng có thể nhìn thấy hai nhóm khỉ

155
00:08:15,836 --> 00:08:18,556
cực kì tách biệt với nhau.

156
00:08:19,392 --> 00:08:21,521
Điều này phát triển sớm như thế nào?

157
00:08:21,958 --> 00:08:24,055
Các con khỉ này đã 
không được trông thấy mẹ

158
00:08:24,055 --> 00:08:26,034
nên chúng có một trải nghiệm xã hội.

159
00:08:26,038 --> 00:08:30,303
Liệu chúng ta có thể nhận thức được
địa vị xã hội ngay khi mới sinh không?

160
00:08:31,131 --> 00:08:35,180
Nên trong thí nghiệm này, chúng tôi
lấy đi nhau thai của những con khỉ

161
00:08:35,204 --> 00:08:37,161
có địa vị xã hội khác nhau.

162
00:08:37,698 --> 00:08:43,072
Điều thú vị về thứ bậc xã hội là
xuyên suốt tất cả các dạng sống,

163
00:08:43,096 --> 00:08:45,714
chúng sẽ cấu hình chính chúng
theo cấp bậc.

164
00:08:46,345 --> 00:08:48,533
Con khỉ số một là chủ;

165
00:08:48,557 --> 00:08:50,895
con khỉ thứ tư là kẻ làm việc.

166
00:08:50,919 --> 00:08:53,358
Bạn đặt bốn con vào chung một chuồng,

167
00:08:53,382 --> 00:08:56,393
sẽ luôn luôn có một con làm chủ
và một con làm việc

168
00:08:57,448 --> 00:09:01,296
Một điều thú vị là con khỉ số một

169
00:09:01,320 --> 00:09:04,752
khỏe mạnh hơn con khỉ số bốn

170
00:09:04,776 --> 00:09:06,580
Và nếu đặt hai con vào một chuồng,

171
00:09:06,604 --> 00:09:11,301
thì con khỉ số một ăn không nhiều bằng.

172
00:09:11,325 --> 00:09:13,162
con khỉ số bốn thì lại ăn [rất nhiều].

173
00:09:14,129 --> 00:09:18,402
Và các bạn thấy đây 
trong việc lập bản đồ methyl hoá này,

174
00:09:18,426 --> 00:09:21,201
việc tách ra ngay sau khi sinh

175
00:09:21,225 --> 00:09:23,939
ở các con có địa vị xã hội cao

176
00:09:23,963 --> 00:09:26,637
so với những con không có địa vị cao.

177
00:09:27,349 --> 00:09:31,580
Vậy nên khi được sinh ra ta đã biết 
về các thông tin xã hội,

178
00:09:31,604 --> 00:09:34,621
và các thông tin xã hội đó 
không tốt hoặc xấu,

179
00:09:34,621 --> 00:09:36,100
nó chỉ chuẩn bị cho ta vào đời,

180
00:09:36,124 --> 00:09:40,365
Vì chúng ta phải lập trình
hệ sinh học theo một cách khác.

181
00:09:40,389 --> 00:09:43,470
nếu chúng ta ở cấp bậc cao
hay thấp trong xã hội.

182
00:09:44,236 --> 00:09:46,427
Nhưng làm sao bạn nghiên cứu
điều này ở người?

183
00:09:46,570 --> 00:09:50,208
Chúng ta không thể làm thí nghiệm,
ta cũng không thể kiểm soát rủi ro ở người

184
00:09:50,208 --> 00:09:52,775
Nhưng Chúa làm thí nghiệm với người,

185
00:09:52,799 --> 00:09:55,087
và nó được gọi là thảm hoạ tự nhiên.

186
00:09:55,111 --> 00:09:59,371
Một trong những thảm họa
kinh hoàng nhất lịch sử Canada

187
00:09:59,395 --> 00:10:01,805
xảy ra ở tỉnh Quebec của tôi.

188
00:10:01,829 --> 00:10:04,232
Đó là trận bão tuyết năm 1998.

189
00:10:04,256 --> 00:10:08,056
Chúng tôi mất toàn bộ 
mạng lưới điện bởi một trận bão tuyết

190
00:10:08,070 --> 00:10:11,127
khi nhiệt độ xuống đến,
trong sự chết chốc của mùa đông ở Quebec,

191
00:10:11,127 --> 00:10:13,050
âm 20 đến âm 30 độ.

192
00:10:13,074 --> 00:10:15,606
Có những bà mẹ đang mang thai
vào thời gian đó

193
00:10:16,082 --> 00:10:22,114
Và đồng nghiệp Suzanne King của tôi đã
theo dõi những đứa con của các bà mẹ này.

194
00:10:22,138 --> 00:10:23,852
trong 15 năm.

195
00:10:24,565 --> 00:10:28,795
Và điều đã xảy ra là,
khi sự căng thẳng gia tăng -

196
00:10:28,795 --> 00:10:31,443
và ở đây chúng tôi đã có cách đo
khách quan căng thẳng:

197
00:10:31,467 --> 00:10:35,905
Bạn đã mất điện trong bao lâu?
Bạn dành thời gian của bạn ở đâu?

198
00:10:35,929 --> 00:10:40,816
Liệu đó là ở nhà mẹ chồng/vợ hay
một ngôi nhà nông thôn sang trọng nào đó?

199
00:10:40,816 --> 00:10:43,774
Tất cả các thứ này gộp lại
tạo một thang đo căng thẳng xã hội,

200
00:10:43,774 --> 00:10:45,020
và bạn có thể hỏi rằng:

201
00:10:45,044 --> 00:10:48,088
Bọn trẻ kia đã trông như thế nào?

202
00:10:48,112 --> 00:10:50,746
Dường như rằng khi stress gia tăng,

203
00:10:50,770 --> 00:10:52,828
các đứa trẻ bị
bệnh tự kỷ nhiều hơn

204
00:10:52,852 --> 00:10:55,391
chúng bị nhiều bệnh liên quan đến
chuyển hoá hơn.

205
00:10:55,415 --> 00:10:58,247
và chúng bị nhiều bệnh tự miễn hơn.

206
00:10:58,787 --> 00:11:01,211
Chúng tôi đã lập bản đồ
tình trạng methyl hoá,

207
00:11:01,235 --> 00:11:06,773
và một lần nữa, và bạn sẽ thấy gene xanh 
trở nên đỏ khi mức độ căng thẳng tăng cao,

208
00:11:06,797 --> 00:11:10,289
và các gene đỏ biến thành xanh
khi sự căng thẳng tăng,

209
00:11:10,313 --> 00:11:14,863
một sự sắp xếp lại của cả một hệ gene
khi phản ứng lại với sự căng thẳng.

210
00:11:17,442 --> 00:11:20,651
Vậy nếu chúng ta có thể
lập trình các gene

211
00:11:20,675 --> 00:11:24,552
Nếu chúng ta không phải chỉ là nô lệ 
của lịch sử của các gene của chúng ta,

212
00:11:24,552 --> 00:11:28,020
rằng chúng có thể được lập trình, 
ta có thể "phản" lập trình chúng không?

213
00:11:28,093 --> 00:11:32,675
Vì các nguyên nhân biểu sinh có thể
gây ra các bệnh như ung thư

214
00:11:33,659 --> 00:11:35,462
bệnh liên quan đến trao đổi chất

215
00:11:35,486 --> 00:11:37,589
và các bệnh về sức khoẻ thần kinh.

216
00:11:38,120 --> 00:11:40,813
Bây giờ ta hãy nói về chứng nghiện cocaine.

217
00:11:41,575 --> 00:11:44,631
Nghiện cocaine là 
một bệnh trạng kinh khủng

218
00:11:44,655 --> 00:11:48,422
có thể dẫn đến tử vong và 
sự mất đi chất lượng sống của con người.

219
00:11:49,545 --> 00:11:51,470
Chúng ta đã đặt ra câu hỏi:

220
00:11:51,494 --> 00:11:54,733
rằng ta có thể tái lập bộ não bị nghiện

221
00:11:54,757 --> 00:11:59,681
để làm cho con vật đó không bị nghiện nữa?

222
00:12:00,377 --> 00:12:04,657
Chúng tôi đã dùng 
một mô hình nghiện cocaine

223
00:12:04,681 --> 00:12:06,770
tóm lược lại những gì xảy ra ở người.

224
00:12:06,794 --> 00:12:09,462
Ở con người, khi bạn học trung học,

225
00:12:09,486 --> 00:12:11,510
Vài đứa bạn bảo bạn dùng cocaine,

226
00:12:11,510 --> 00:12:13,456
bạn dùng cocaine, và chẳng có gì xảy ra.

227
00:12:13,456 --> 00:12:17,465
hàng tháng trôi qua, có gì đó làm bạn nhớ
những gì đã xảy ra trong lần đầu tiên đó,

228
00:12:17,505 --> 00:12:19,435
Một sự thúc đẩy đẩy bạn đến với cocaine,

229
00:12:19,435 --> 00:12:22,095
Thế rồi bạn bị nghiện
và cuộc đời bạn thay đổi.

230
00:12:22,095 --> 00:12:23,891
Ở chuột, chúng tôi làm điều tương tự.

231
00:12:23,891 --> 00:12:25,410
Đồng nghiệp của tôi, Gal Yadid,

232
00:12:25,434 --> 00:12:28,434
đã huấn luyện loài vật này
cho chúng quen với cocaine,

233
00:12:28,458 --> 00:12:31,586
sau đó là một tháng không cocaine.

234
00:12:31,610 --> 00:12:35,180
Sau đó gợi lại cho chúng về lần đầu tiên
chúng nhìn thấy cocaine

235
00:12:35,180 --> 00:12:38,276
bằng việc gợi lại màu của cái lồng
nơi lần đầu chúng thấy cocaine.

236
00:12:38,276 --> 00:12:39,802
Và chúng trở nên điên cuồng.

237
00:12:39,826 --> 00:12:42,273
Chúng sẽ ấn cái bẩy để lấy được cocaine

238
00:12:42,297 --> 00:12:43,556
cho đến khi chết.

239
00:12:44,047 --> 00:12:48,490
Ban đầu chúng tôi cho rằng sự khác biệt
giữa các con vật này

240
00:12:48,514 --> 00:12:51,215
là trong suốt thời kì trên, khi
không có gì xảy ra,

241
00:12:51,239 --> 00:12:52,965
không có cocaine xung quanh,

242
00:12:52,965 --> 00:12:55,026
hệ gene biểu sinh của chúng
được bố trí lại.

243
00:12:55,026 --> 00:12:57,869
Các gene của chúng được
đánh dấu lại theo một cách khác,

244
00:12:57,893 --> 00:13:01,635
và khi có gì gợi nhớ
thì hệ gene đó đã sẵn sàng

245
00:13:01,659 --> 00:13:03,948
để phát triển tính trạng
nghiện cocaine này.

246
00:13:04,565 --> 00:13:11,335
Vì thế nên chúng tôi đã điều trị chúng với
thuốc hoặc là làm tăng sự methyl hoá DNA,

247
00:13:11,359 --> 00:13:13,583
thứ đã là dấu hiệu gene
biểu sinh để theo dõi,

248
00:13:13,607 --> 00:13:17,090
hoặc là giảm những điểm đánh dấu
gene biểu sinh.

249
00:13:17,114 --> 00:13:20,323
Và chúng tôi thấy rằng nếu gia tăng sự 
methyl hoá,

250
00:13:20,323 --> 00:13:22,376
các con vật thậm chí còn
phát điên hơn nữa.

251
00:13:22,376 --> 00:13:24,784
Chúng trở nên thèm khát cocaine,

252
00:13:24,808 --> 00:13:28,234
Nhưng nếu chúng tôi
giảm sự methyl hoá DNA,

253
00:13:28,258 --> 00:13:30,362
thì chúng không bị nghiện nữa.

254
00:13:30,386 --> 00:13:32,005
Chúng tôi đã tái lập trình chúng.

255
00:13:32,029 --> 00:13:35,335
và một sự khác biệt cơ bản giữa
thuốc biểu sinh

256
00:13:35,359 --> 00:13:36,665
và các loại thuốc khác

257
00:13:36,689 --> 00:13:38,861
là với thuốc biểu sinh

258
00:13:38,885 --> 00:13:43,017
chúng tôi loại bỏ những tín hiệu
từ sự trải nghiệm,

259
00:13:43,041 --> 00:13:45,168
và khi chúng đã biến mất,

260
00:13:45,192 --> 00:13:48,197
chúng sẽ không quay lại
nếu bạn không có trải nghiệm tương tự.

261
00:13:48,197 --> 00:13:49,891
Loài vật giờ đã được lập trình lại.

262
00:13:49,915 --> 00:13:54,136
Vậy nên khi chúng tôi thăm chúng 30, 60
ngày sau đó,

263
00:13:54,160 --> 00:13:57,079
tương đương với nhiều năm của
cuộc đời con người,

264
00:13:57,103 --> 00:14:02,409
chúng vẫn không bị nghiện - bởi
chỉ một cách điều trị biểu sinh duy nhất.

265
00:14:04,472 --> 00:14:07,743
Vậy ta đã học được gì về DNA?

266
00:14:07,767 --> 00:14:10,892
DNA không phải chỉ là một chuỗi các ký tự;

267
00:14:10,916 --> 00:14:13,035
Cũng không phải chỉ là một bản thảo.

268
00:14:13,059 --> 00:14:15,430
DNA là một bộ phim năng động.

269
00:14:16,367 --> 00:14:21,278
Trải nghiệm của ta đang được ghi vào
bộ phim đó, thứ mang tính tương tác.

270
00:14:21,302 --> 00:14:24,855
Bạn giống như đang xem một bộ phim
về đời mình, với DNA,

271
00:14:24,879 --> 00:14:26,661
với cái điều khiển từ xa của bạn.

272
00:14:26,685 --> 00:14:30,074
Bạn có thể loại bỏ một diễn viên
và thêm vào một diễn viên.

273
00:14:30,872 --> 00:14:36,767
Và vì vậy bạn có, mặc cho bản chất
định tính của di truyền học,

274
00:14:36,791 --> 00:14:40,480
Bạn có sự kiểm soát cách các gene
của mình biểu hiện,

275
00:14:40,504 --> 00:14:43,774
và điều này tạo ra một thông điệp
tích cực to lớn

276
00:14:43,798 --> 00:14:47,306
cho khả năng đối mặt 
với một số bệnh nan y

277
00:14:47,330 --> 00:14:50,234
như là ung thư, sức khoẻ thần kinh,

278
00:14:50,258 --> 00:14:53,186
theo một cách tiếp cận mới,

279
00:14:53,210 --> 00:14:55,744
nhìn nhận chúng như sự không thích nghi.

280
00:14:55,768 --> 00:14:58,842
Và nếu ta có thể can thiệp
một cách biểu sinh,

281
00:14:58,866 --> 00:15:02,362
[ta có thể] đảo ngược cuốn phim bằng việc
thay thế một diễn viên

282
00:15:02,386 --> 00:15:05,243
và thiết lập một cốt truyện mới.

283
00:15:06,028 --> 00:15:08,525
Vậy những gì tôi đã kể cho
các bạn nghe hôm nay,

284
00:15:08,549 --> 00:15:13,641
DNA của chúng ta được cấu thành
bởi hai thành phần,

285
00:15:13,665 --> 00:15:15,490
hai lớp thông tin,

286
00:15:16,106 --> 00:15:19,781
Một lớp thông tin thì cũ,

287
00:15:19,805 --> 00:15:23,310
tiến hóa từ hàng triệu năm
của quá trình tiến hoá.

288
00:15:23,334 --> 00:15:26,510
Nó được cố định và rất khó để thay đổi.

289
00:15:27,411 --> 00:15:31,261
Lớp thông tin còn lại là
lớp gene biểu sinh,

290
00:15:31,285 --> 00:15:35,180
rất cởi mở và năng động

291
00:15:35,204 --> 00:15:39,796
và tạo nên một câu chuyện
mang tính tương tác,

292
00:15:39,820 --> 00:15:46,608
cho phép ta nắm trong tay, đến mức độ
nào đó, số phận của mình.

293
00:15:47,695 --> 00:15:51,151
để giúp cho các số phận của các đứa trẻ

294
00:15:51,175 --> 00:15:55,330
và hy vọng là để chiến thắng bệnh tật

295
00:15:55,354 --> 00:15:59,770
và những vấn đề sức khoẻ nghiêm trọng,

296
00:15:59,794 --> 00:16:03,405
những căn bệnh đã hành hạ
loài người trong một thời gian dài.

297
00:16:03,429 --> 00:16:06,822
Mặc dù chúng ta được xác định

298
00:16:06,846 --> 00:16:08,601
bởi hệ gene của mình,

299
00:16:08,625 --> 00:16:11,692
chúng ta vẫn có được một mức độ tự do

300
00:16:11,716 --> 00:16:15,849
thứ có thể thiết lập cuộc sống của ta 
thành một cuộc sống đầy trách nhiệm.

301
00:16:15,873 --> 00:16:17,093
Cảm ơn

302
00:16:17,117 --> 00:16:22,072
(Tiếng vỗ tay)