[Script Info]
Title: 
[Events]
Format: Layer, Start, End, Style, Name, MarginL, MarginR, MarginV, Effect, Text
Dialogue: 0,0:00:00.92,0:00:02.60,Default,,0000,0000,0000,,Her şey Madrid'de
Dialogue: 0,0:00:02.63,0:00:04.46,Default,,0000,0000,0000,,karanlık bir barda başladı.
Dialogue: 0,0:00:05.02,0:00:09.25,Default,,0000,0000,0000,,McGill'den iş arkadaşım\NMichael Meaney'le karşılaştım.
Dialogue: 0,0:00:09.27,0:00:11.58,Default,,0000,0000,0000,,Birkaç bira içip laflıyorduk
Dialogue: 0,0:00:11.60,0:00:13.65,Default,,0000,0000,0000,,ve bilim insanlarının yaptığı gibi
Dialogue: 0,0:00:13.68,0:00:15.12,Default,,0000,0000,0000,,bana çalışmasından bahsetti.
Dialogue: 0,0:00:16.30,0:00:23.26,Default,,0000,0000,0000,,Anne farelerin yavrularını \Ndoğum sonrasında nasıl yaladıklarıyla
Dialogue: 0,0:00:23.28,0:00:24.65,Default,,0000,0000,0000,,ilgilendiğinden bahsetti.
Dialogue: 0,0:00:25.66,0:00:28.08,Default,,0000,0000,0000,,Orada oturmuş kendime şöyle diyordum,
Dialogue: 0,0:00:28.10,0:00:31.10,Default,,0000,0000,0000,,"Vergilerimin nerede\Nharcandığı belli oldu,
Dialogue: 0,0:00:31.12,0:00:32.16,Default,,0000,0000,0000,,(Kahkahalar)
Dialogue: 0,0:00:32.18,0:00:34.96,Default,,0000,0000,0000,,bu tarz bir sosyal bilime."
Dialogue: 0,0:00:35.84,0:00:38.33,Default,,0000,0000,0000,,Sonra anlatmaya başladı.
Dialogue: 0,0:00:38.36,0:00:41.76,Default,,0000,0000,0000,,Fareler de insanlar gibi
Dialogue: 0,0:00:41.78,0:00:44.23,Default,,0000,0000,0000,,yavrularını farklı\Nşekillerde yalıyorlardı.
Dialogue: 0,0:00:44.25,0:00:46.98,Default,,0000,0000,0000,,Bazı anneler bunu çok yapıyordu;
Dialogue: 0,0:00:47.01,0:00:49.21,Default,,0000,0000,0000,,bazı anneler oldukça az
Dialogue: 0,0:00:49.24,0:00:51.21,Default,,0000,0000,0000,,ve çoğunluğu da \Nbu ikisinin arasında.
Dialogue: 0,0:00:51.87,0:00:53.77,Default,,0000,0000,0000,,Fakat burada ilginç olan,
Dialogue: 0,0:00:53.79,0:00:58.71,Default,,0000,0000,0000,,yavrular büyüdükten sonra arkadaşım\Nonları takip etmeye devam ediyordu,
Dialogue: 0,0:00:58.73,0:01:02.91,Default,,0000,0000,0000,,anneleri öldükten çok daha sonra\Nyıllarca takip ediyordu
Dialogue: 0,0:01:02.94,0:01:05.00,Default,,0000,0000,0000,,ve tamamen farklı\Nhayvanlara dönüşüyorlardı.
Dialogue: 0,0:01:05.03,0:01:09.40,Default,,0000,0000,0000,,Yoğun ilgi gösterilmiş \Nve yalanmış olanlar,
Dialogue: 0,0:01:09.43,0:01:11.18,Default,,0000,0000,0000,,fazla yalanan ve bakım yapılanlar,
Dialogue: 0,0:01:12.06,0:01:13.42,Default,,0000,0000,0000,,stresli değildi.
Dialogue: 0,0:01:14.02,0:01:16.27,Default,,0000,0000,0000,,Cinsel davranışları farklıydı.
Dialogue: 0,0:01:16.30,0:01:19.25,Default,,0000,0000,0000,,Yaşam tarzları da
Dialogue: 0,0:01:19.27,0:01:24.75,Default,,0000,0000,0000,,annelerinden aynı yoğunlukta\Nilgi görmemiş olanlardan farklıydı.
Dialogue: 0,0:01:25.93,0:01:29.10,Default,,0000,0000,0000,,Kendi kendime şu soruyu sordum:\N
Dialogue: 0,0:01:29.12,0:01:30.41,Default,,0000,0000,0000,,Bu büyü müydü?
Dialogue: 0,0:01:31.00,0:01:32.37,Default,,0000,0000,0000,,Bu nasıl oluyordu?
Dialogue: 0,0:01:32.40,0:01:34.60,Default,,0000,0000,0000,,Genetikçilerin düşünmenizi istediği gibi,
Dialogue: 0,0:01:35.39,0:01:39.36,Default,,0000,0000,0000,,belki de annede\Nyavrularda strese sebep olan
Dialogue: 0,0:01:39.39,0:01:43.02,Default,,0000,0000,0000,,"kötü anne" geni vardı
Dialogue: 0,0:01:43.05,0:01:45.59,Default,,0000,0000,0000,,ve bu nesilden nesile aktarıldı;
Dialogue: 0,0:01:45.62,0:01:48.32,Default,,0000,0000,0000,,bütün bunlar genlerle belirlenmişti.
Dialogue: 0,0:01:48.34,0:01:51.84,Default,,0000,0000,0000,,Ya da burada başka bir şeyler olması\Nmümkün müydü?
Dialogue: 0,0:01:51.86,0:01:55.43,Default,,0000,0000,0000,,Farelerde bu soruyu sorup\Ncevaplayabiliriz.
Dialogue: 0,0:01:55.46,0:01:59.06,Default,,0000,0000,0000,,Biz de bir çapraz-ebeveyn deneyi yaptık.\N
Dialogue: 0,0:01:59.08,0:02:03.84,Default,,0000,0000,0000,,Temelde bu, yavruları doğumda ayırıp
Dialogue: 0,0:02:03.86,0:02:05.73,Default,,0000,0000,0000,,farklı iki koruyucu anneye -
Dialogue: 0,0:02:05.75,0:02:09.08,Default,,0000,0000,0000,,gerçek anneler değil,\Nonlarla ilgilenecek annelere -
Dialogue: 0,0:02:09.11,0:02:11.36,Default,,0000,0000,0000,,çok yalayan ve az yalayan\Nannelere verilir.
Dialogue: 0,0:02:11.38,0:02:15.26,Default,,0000,0000,0000,,Ve bunun tam tersini az yalayan \Nyavrularla da yapabilirsiniz.
Dialogue: 0,0:02:15.71,0:02:18.08,Default,,0000,0000,0000,,Elde ettiğimiz çarpıcı sonuç ise
Dialogue: 0,0:02:18.10,0:02:22.14,Default,,0000,0000,0000,,anneden alınan genin önemi olmamasıydı.
Dialogue: 0,0:02:22.17,0:02:27.92,Default,,0000,0000,0000,,Bu farelerin özelliklerini\Nbiyolojik anneleri belirlemiyordu.
Dialogue: 0,0:02:27.94,0:02:31.95,Default,,0000,0000,0000,,Onlara bakan ve ilgi gösteren\Nanne belirliyordu.
Dialogue: 0,0:02:32.77,0:02:35.60,Default,,0000,0000,0000,,Peki bu nasıl oluyordu?
Dialogue: 0,0:02:36.92,0:02:38.72,Default,,0000,0000,0000,,Ben bir epigenetikçiyim.
Dialogue: 0,0:02:38.75,0:02:42.42,Default,,0000,0000,0000,,Anne karnında olduğumuz dönemde,
Dialogue: 0,0:02:42.44,0:02:44.16,Default,,0000,0000,0000,,embriyogenez sırasında,
Dialogue: 0,0:02:44.18,0:02:48.99,Default,,0000,0000,0000,,genlerin kimyasal bir işaretle \Nnasıl işaretlendiği
Dialogue: 0,0:02:49.01,0:02:51.49,Default,,0000,0000,0000,,ve hangi genin hangi dokuda\Nortaya çıkacağı
Dialogue: 0,0:02:51.52,0:02:52.70,Default,,0000,0000,0000,,konusuyla ilgileniyorum.
Dialogue: 0,0:02:52.72,0:02:56.89,Default,,0000,0000,0000,,Beyin, karaciğer ve gözlerde \Nfarklı genler bulunur.
Dialogue: 0,0:02:57.72,0:03:00.56,Default,,0000,0000,0000,,Kendimize şunu sorduk:
Dialogue: 0,0:03:00.58,0:03:06.56,Default,,0000,0000,0000,,Acaba annenin, bir şekilde, \Nyavruların genlerini davranışlar yoluyla
Dialogue: 0,0:03:06.56,0:03:09.10,Default,,0000,0000,0000,,yeniden programlaması mümkün müdür?\N
Dialogue: 0,0:03:09.12,0:03:10.97,Default,,0000,0000,0000,,10 yıl süren çalışmaların ardından
Dialogue: 0,0:03:10.97,0:03:14.80,Default,,0000,0000,0000,,bulduğumuz şey,\Nannenin yalama, bakım ve ilgisinin
Dialogue: 0,0:03:14.82,0:03:18.27,Default,,0000,0000,0000,,biyokimyasal sinyallere çevrildiği,
Dialogue: 0,0:03:18.29,0:03:20.78,Default,,0000,0000,0000,,bu sinyallerin çekirdek ve DNA'ya giderek
Dialogue: 0,0:03:20.80,0:03:24.11,Default,,0000,0000,0000,,onu farklı şekilde programladığı,
Dialogue: 0,0:03:24.13,0:03:26.62,Default,,0000,0000,0000,,kademeli bir biyokimyasal\Nolaylar dizisi olduğuydu.
Dialogue: 0,0:03:26.62,0:03:31.13,Default,,0000,0000,0000,,Hayvan artık kendini \Nhayata hazırlayabilir.
Dialogue: 0,0:03:31.16,0:03:33.78,Default,,0000,0000,0000,,Hayat zorlu ve çetin mi olacak?
Dialogue: 0,0:03:33.80,0:03:35.56,Default,,0000,0000,0000,,Bol bol yiyecek olacak mı?
Dialogue: 0,0:03:35.59,0:03:38.11,Default,,0000,0000,0000,,Çevrede çok fazla kedi ve yılan olacak mı?
Dialogue: 0,0:03:38.14,0:03:40.78,Default,,0000,0000,0000,,Ya da mesela ben\Nüst sınıf bir semtte mi yaşayacağım?
Dialogue: 0,0:03:40.78,0:03:43.19,Default,,0000,0000,0000,,Toplumsal olarak kabul görmek için \N
Dialogue: 0,0:03:43.21,0:03:46.35,Default,,0000,0000,0000,,tek yapmam gereken \Ndoğru düzgün davranmak mı olacak?
Dialogue: 0,0:03:46.98,0:03:52.57,Default,,0000,0000,0000,,Şimdi bu sürecin hayatımız için \Nne kadar önemli olduğunu anlayabilirsiniz.
Dialogue: 0,0:03:53.79,0:03:56.70,Default,,0000,0000,0000,,DNA'mızı atalarımızdan miras alırız.
Dialogue: 0,0:03:57.41,0:03:59.34,Default,,0000,0000,0000,,DNA çok eskidir.
Dialogue: 0,0:03:59.36,0:04:01.43,Default,,0000,0000,0000,,Evrim sırasında, o da evrilmiştir.
Dialogue: 0,0:04:01.94,0:04:06.27,Default,,0000,0000,0000,,Ama günlerin yazın uzun kışın kısa \Nolduğu Stockholm'de mi
Dialogue: 0,0:04:06.30,0:04:09.68,Default,,0000,0000,0000,,ya da yıl boyunca gece\Nve gündüzün eşit olduğu
Dialogue: 0,0:04:09.70,0:04:11.01,Default,,0000,0000,0000,,Ekvador'da mı doğacağınızı
Dialogue: 0,0:04:11.03,0:04:14.57,Default,,0000,0000,0000,,DNA bilemez ve bize söyleyemez.
Dialogue: 0,0:04:14.59,0:04:18.39,Default,,0000,0000,0000,,Ve bu bizim fizyolojimiz üzerinde \No kadar muazzam bir etkiye sahip ki.
Dialogue: 0,0:04:19.49,0:04:23.72,Default,,0000,0000,0000,,Yani burada önerdiğimiz şey, belki de\Nhayatımızın ilk yıllarında olanlar,
Dialogue: 0,0:04:23.75,0:04:25.92,Default,,0000,0000,0000,,anne vasıtasıyla gelen bu sinyaller,
Dialogue: 0,0:04:25.94,0:04:30.46,Default,,0000,0000,0000,,çocuğa ne tür bir sosyal dünyada \Nyaşayacağını söylemektedir.
Dialogue: 0,0:04:30.48,0:04:33.88,Default,,0000,0000,0000,,Acımasız olacak,\Nkaygılı ve stresli olmalısın
Dialogue: 0,0:04:33.90,0:04:37.03,Default,,0000,0000,0000,,ya da kolay bir hayat olacak,\Nrahat olmalısın.
Dialogue: 0,0:04:37.05,0:04:40.24,Default,,0000,0000,0000,,Aydınlık bir dünya mı\Nyoksa karanlık bir dünya mı olacak?
Dialogue: 0,0:04:40.26,0:04:44.25,Default,,0000,0000,0000,,Bol yiyecek mi olacak\Nya da yiyecek az mı olacak?
Dialogue: 0,0:04:44.27,0:04:45.80,Default,,0000,0000,0000,,Eğer yiyecek yoksa
Dialogue: 0,0:04:45.82,0:04:50.44,Default,,0000,0000,0000,,beyninin, her yemek gördüğünde \Nbol bol yiyecek şekilde
Dialogue: 0,0:04:50.46,0:04:55.22,Default,,0000,0000,0000,,ya da her yemeği yağ olarak depolayacak \Nşekilde gelişmesi daha iyi olur.
Dialogue: 0,0:04:56.82,0:04:58.25,Default,,0000,0000,0000,,Bu iyi bir şeydir.
Dialogue: 0,0:04:58.27,0:05:00.13,Default,,0000,0000,0000,,Evrim, değişmeyen, eski DNA'nın
Dialogue: 0,0:05:00.15,0:05:05.05,Default,,0000,0000,0000,,yeni ortamlarda dinamik bir şekilde \Nişlev göstermesini sağlamak için
Dialogue: 0,0:05:05.07,0:05:06.92,Default,,0000,0000,0000,,bunu seçmiştir.
Dialogue: 0,0:05:07.38,0:05:09.96,Default,,0000,0000,0000,,Ancak bazen işler ters gidebilir;
Dialogue: 0,0:05:10.71,0:05:14.57,Default,,0000,0000,0000,,örneğin yoksul bir ailede\Ndünyaya gelmişseniz
Dialogue: 0,0:05:14.59,0:05:17.52,Default,,0000,0000,0000,,sinyaller şöyledir, ''Bol bol yemelisin,
Dialogue: 0,0:05:17.54,0:05:20.76,Default,,0000,0000,0000,,her fırsatta karşına çıkan\Nher bir yiyeceği tüketmelisin.''
Dialogue: 0,0:05:20.78,0:05:23.04,Default,,0000,0000,0000,,Fakat şimdi biz insanlar \Nve beynimiz evrildik
Dialogue: 0,0:05:23.06,0:05:25.16,Default,,0000,0000,0000,,ve evrimi daha da hızlı hâle getirdik.
Dialogue: 0,0:05:25.18,0:05:28.54,Default,,0000,0000,0000,,Şimdi bir dolara McDonald's'tan\Nbir şeyler alabilirsiniz.
Dialogue: 0,0:05:28.57,0:05:34.98,Default,,0000,0000,0000,,Bu nedenle annelerimiz tarafından \Nbize verilen hazırlık
Dialogue: 0,0:05:35.00,0:05:37.59,Default,,0000,0000,0000,,uyum sağlamamıza yetmiyor.
Dialogue: 0,0:05:38.35,0:05:42.56,Default,,0000,0000,0000,,Bizi açlıktan ve kıtlıktan koruması \Ngereken hazırlık
Dialogue: 0,0:05:42.59,0:05:45.04,Default,,0000,0000,0000,,obeziteye, kardiyovasküler problemlere
Dialogue: 0,0:05:45.07,0:05:48.04,Default,,0000,0000,0000,,ve metabolik rahatsızlıklara neden oluyor.
Dialogue: 0,0:05:48.67,0:05:51.64,Default,,0000,0000,0000,,Bu nedenle genlerin deneyimlerimizle,
Dialogue: 0,0:05:51.64,0:05:54.46,Default,,0000,0000,0000,,özellikle de hayatımızın\Nilk yıllarındaki deneyimlerimizle
Dialogue: 0,0:05:54.49,0:05:57.86,Default,,0000,0000,0000,,belirlenmiş olması ihtimali \Nbize hem sağlıkla hem de hastalıkla ilgili
Dialogue: 0,0:05:57.86,0:05:59.94,Default,,0000,0000,0000,,bir açıklama sağlayabilir.
Dialogue: 0,0:06:00.61,0:06:02.97,Default,,0000,0000,0000,,Ancak bu sadece fareler için mi geçerli?
Dialogue: 0,0:06:02.99,0:06:05.95,Default,,0000,0000,0000,,Sorun şu ki bunu insanlarda \Ntest edemiyoruz,
Dialogue: 0,0:06:05.97,0:06:10.08,Default,,0000,0000,0000,,çünkü etik olarak çocuğa rastgele \Nkötü koşullar ve zorluklar yaşatamayız.
Dialogue: 0,0:06:10.11,0:06:13.41,Default,,0000,0000,0000,,Bu yüzden eğer yoksul bir çocuk\Nbelirli bir özelliğe sahipse
Dialogue: 0,0:06:13.43,0:06:16.25,Default,,0000,0000,0000,,bunun yoksulluk sebebiyle mi
Dialogue: 0,0:06:16.25,0:06:20.02,Default,,0000,0000,0000,,yoksulların kötü genleri olmasından mı\Nkaynaklandığını bilmiyoruz.
Dialogue: 0,0:06:20.04,0:06:23.32,Default,,0000,0000,0000,,Dolayısıyla genetikçiler size \Ninsanların yoksul olmasının nedeninin
Dialogue: 0,0:06:23.32,0:06:25.24,Default,,0000,0000,0000,,genleri olduğunu söyleyecektir.
Dialogue: 0,0:06:25.26,0:06:27.22,Default,,0000,0000,0000,,Epigenetikçiler ise
Dialogue: 0,0:06:27.25,0:06:31.36,Default,,0000,0000,0000,,yoksul insanların kötü\Nveya fakirleşmiş ortamlarda olmasının
Dialogue: 0,0:06:31.38,0:06:34.35,Default,,0000,0000,0000,,bu fenotipi, yani bu özelliği \Noluşturduğunu söyleyecektir.
Dialogue: 0,0:06:35.58,0:06:41.42,Default,,0000,0000,0000,,Bu nedenle kuzenlerimiz maymunlarla \Nbir araştırma yaptık.
Dialogue: 0,0:06:42.09,0:06:44.38,Default,,0000,0000,0000,,Meslektaşım Stephen Suomi,
Dialogue: 0,0:06:44.38,0:06:47.19,Default,,0000,0000,0000,,maymunları iki farklı\Nşekilde yetiştiriyor:
Dialogue: 0,0:06:47.19,0:06:49.89,Default,,0000,0000,0000,,Maymunu anneden rastgele ayırıp
Dialogue: 0,0:06:49.92,0:06:52.51,Default,,0000,0000,0000,,bir bakıcıyla yetiştiriyor,
Dialogue: 0,0:06:52.53,0:06:55.49,Default,,0000,0000,0000,,vekil annelik koşullarıyla.
Dialogue: 0,0:06:55.51,0:06:58.18,Default,,0000,0000,0000,,Yani bu maymunların anneleri yoktu,\Nbakıcıları vardı.
Dialogue: 0,0:06:58.21,0:07:02.83,Default,,0000,0000,0000,,Diğer maymunlar ise normal, \Ndoğal anneleri tarafından yetiştiriliyor.
Dialogue: 0,0:07:02.85,0:07:07.55,Default,,0000,0000,0000,,Yaşlandıklarında tamamen farklı \Nhayvanlar oluyorlar.
Dialogue: 0,0:07:07.57,0:07:10.67,Default,,0000,0000,0000,,Anneleri olan maymunların\Nalkol umurlarında değildi,
Dialogue: 0,0:07:10.69,0:07:12.37,Default,,0000,0000,0000,,cinsel saldırganlıkları yoktu.
Dialogue: 0,0:07:12.39,0:07:16.16,Default,,0000,0000,0000,,Anneleri olmayan maymunlar ise \Nagresifti, stresliydi
Dialogue: 0,0:07:16.18,0:07:17.80,Default,,0000,0000,0000,,ve alkolik olmuşlardı.
Dialogue: 0,0:07:18.48,0:07:23.96,Default,,0000,0000,0000,,Bu nedenle doğumdan hemen sonra \NDNA'ya baktık ve şu soruya yanıt aradık:
Dialogue: 0,0:07:23.99,0:07:26.76,Default,,0000,0000,0000,,Annenin bu değişikliğe\Nneden olması mümkün mü?
Dialogue: 0,0:07:26.78,0:07:32.14,Default,,0000,0000,0000,,Yavrunun DNA'sında \Nannenin imzası var mı?
Dialogue: 0,0:07:32.16,0:07:34.41,Default,,0000,0000,0000,,Bunlar 14 günlük maymunlar
Dialogue: 0,0:07:34.44,0:07:38.51,Default,,0000,0000,0000,,ve burada gördüğünüz epigenetik alanında \Nmodern çalışma yöntemimiz.
Dialogue: 0,0:07:38.54,0:07:43.20,Default,,0000,0000,0000,,Metilasyon işaretleri olarak \Nadlandırdığımız bu kimyasal işaretleri
Dialogue: 0,0:07:43.22,0:07:46.48,Default,,0000,0000,0000,,tek bir nükleotid çözünürlükte \NDNA üzerinde haritalayabiliyoruz.
Dialogue: 0,0:07:46.51,0:07:48.38,Default,,0000,0000,0000,,Bütün genomu haritalayabiliriz.
Dialogue: 0,0:07:48.41,0:07:51.47,Default,,0000,0000,0000,,Annesi olan maymun ile annesi olmayan\Nmaymunu kıyaslayabiliriz.
Dialogue: 0,0:07:51.50,0:07:53.45,Default,,0000,0000,0000,,İşte bunun görsel sunumu.
Dialogue: 0,0:07:53.48,0:07:58.21,Default,,0000,0000,0000,,Metilasyona daha çok uğrayan genlerin\Nkırmızı olduğunu göreceksiniz.
Dialogue: 0,0:07:58.24,0:08:01.25,Default,,0000,0000,0000,,Daha az metilasyona uğrayan \Ngenler ise yeşil.
Dialogue: 0,0:08:01.28,0:08:03.76,Default,,0000,0000,0000,,Birçok genin değişmekte\Nolduğunu görebilirsiniz,
Dialogue: 0,0:08:03.78,0:08:06.50,Default,,0000,0000,0000,,çünkü anneye sahip olmamak\Nbasit bir şey değil -
Dialogue: 0,0:08:06.52,0:08:08.05,Default,,0000,0000,0000,,her şeyi etkiliyor;
Dialogue: 0,0:08:08.08,0:08:11.58,Default,,0000,0000,0000,,yetişkinliğe eriştiğinizde\Ntüm dünyanızın nasıl görüneceğine dair
Dialogue: 0,0:08:11.61,0:08:13.37,Default,,0000,0000,0000,,sinyaller gönderiyor.
Dialogue: 0,0:08:13.39,0:08:15.81,Default,,0000,0000,0000,,İki maymun grubunun
Dialogue: 0,0:08:15.84,0:08:18.56,Default,,0000,0000,0000,,birbirinden son derece\Niyi ayrıldığını görebilirsiniz.
Dialogue: 0,0:08:19.39,0:08:21.52,Default,,0000,0000,0000,,Bu, ne kadar erken gelişir?
Dialogue: 0,0:08:22.08,0:08:24.29,Default,,0000,0000,0000,,Bu maymunlar zaten annelerini görmüyordu,
Dialogue: 0,0:08:24.32,0:08:26.39,Default,,0000,0000,0000,,bu yüzden sosyal bir deneyime sahiptiler.
Dialogue: 0,0:08:26.39,0:08:30.30,Default,,0000,0000,0000,,Sosyal statümüzü doğum sırasında bile\Nhissedebiliyor muyuz?
Dialogue: 0,0:08:31.13,0:08:35.18,Default,,0000,0000,0000,,Bu deneyde, farklı sosyal statülere sahip\Nmaymunların plasentalarını aldık.
Dialogue: 0,0:08:37.70,0:08:42.27,Default,,0000,0000,0000,,Sosyal sıralamayla ilgili olarak\Nilginç olan şey,
Dialogue: 0,0:08:42.27,0:08:45.87,Default,,0000,0000,0000,,tüm canlı varlıkların kendi aralarında \Nhiyerarşi yapacak olmaları.
Dialogue: 0,0:08:46.34,0:08:48.53,Default,,0000,0000,0000,,Birinci maymun patron,
Dialogue: 0,0:08:48.56,0:08:50.90,Default,,0000,0000,0000,,dördüncü maymun emir eri.
Dialogue: 0,0:08:50.92,0:08:53.36,Default,,0000,0000,0000,,Dört maymunu bir kafese koyduğunuzda
Dialogue: 0,0:08:53.38,0:08:56.39,Default,,0000,0000,0000,,her zaman bir patron \Nve bir emir eri olacaktır.
Dialogue: 0,0:08:57.45,0:09:01.30,Default,,0000,0000,0000,,İşin ilginç tarafı ise \Nbir numaralı maymunun
Dialogue: 0,0:09:01.32,0:09:04.75,Default,,0000,0000,0000,,dört numaralı maymundan \Nçok daha sağlıklı olması.
Dialogue: 0,0:09:04.78,0:09:06.58,Default,,0000,0000,0000,,Onları bir kafese koyduğunuzda \N
Dialogue: 0,0:09:06.60,0:09:11.30,Default,,0000,0000,0000,,birinci maymun pek fazla yemeyecektir.
Dialogue: 0,0:09:11.32,0:09:13.16,Default,,0000,0000,0000,,Dördüncü maymun çok fazla yiyecektir.
Dialogue: 0,0:09:14.13,0:09:18.40,Default,,0000,0000,0000,,Burada metilasyon haritasında\Ngördüğünüz şey,
Dialogue: 0,0:09:18.43,0:09:21.20,Default,,0000,0000,0000,,yüksek sosyal statüsü olan hayvanlarla
Dialogue: 0,0:09:21.22,0:09:24.93,Default,,0000,0000,0000,,olmayanların birbirinden doğumda\Nbelirgin bir şekilde ayrılması.
Dialogue: 0,0:09:27.35,0:09:31.58,Default,,0000,0000,0000,,Zaten sosyal bilgilere\Nsahip olarak doğarız
Dialogue: 0,0:09:31.60,0:09:34.66,Default,,0000,0000,0000,,ve bu sosyal bilgi iyi veya kötü değildir,
Dialogue: 0,0:09:34.68,0:09:36.10,Default,,0000,0000,0000,,sadece bizi hayata hazırlar
Dialogue: 0,0:09:36.12,0:09:40.36,Default,,0000,0000,0000,,çünkü yüksek veya düşük \Nsosyal statüde olmamıza göre
Dialogue: 0,0:09:40.39,0:09:43.47,Default,,0000,0000,0000,,biyolojimizi farklı bir şekilde \Nprogramlamamız gerekir.
Dialogue: 0,0:09:44.33,0:09:46.49,Default,,0000,0000,0000,,Ancak bunu insanlarda \Nnasıl araştırabiliriz?
Dialogue: 0,0:09:46.71,0:09:50.30,Default,,0000,0000,0000,,Deneyler yapamayız, insanları bu şekilde\Nsıkıntı ve zorluklarla sınayamayız.
Dialogue: 0,0:09:50.30,0:09:52.78,Default,,0000,0000,0000,,Ancak, Tanrı insanlarla deneyler yapıyor
Dialogue: 0,0:09:52.80,0:09:55.09,Default,,0000,0000,0000,,ve bunlara doğal afetler deniyor.
Dialogue: 0,0:09:55.11,0:09:59.37,Default,,0000,0000,0000,,Kanada tarihinin \Nen büyük doğal afetlerinden biri,
Dialogue: 0,0:09:59.40,0:10:01.80,Default,,0000,0000,0000,,benim eyaletim olan Quebec'te oldu.
Dialogue: 0,0:10:01.83,0:10:04.23,Default,,0000,0000,0000,,1998'deki buz fırtınası.
Dialogue: 0,0:10:04.26,0:10:06.96,Default,,0000,0000,0000,,Quebec'te kara kış zamanlarında,
Dialogue: 0,0:10:06.96,0:10:11.08,Default,,0000,0000,0000,,hava -20 ile -30 derece arasındayken\Noluşan bir buz fırtınası yüzünden
Dialogue: 0,0:10:11.10,0:10:13.05,Default,,0000,0000,0000,,tüm elektrik sistemimizi kaybettik.
Dialogue: 0,0:10:13.07,0:10:15.61,Default,,0000,0000,0000,,O dönemde hamile olan kadınlar vardı.
Dialogue: 0,0:10:16.08,0:10:18.25,Default,,0000,0000,0000,,Meslektaşım Suzanne King,
Dialogue: 0,0:10:18.25,0:10:23.85,Default,,0000,0000,0000,,bu annelerin çocuklarını\N15 yıl boyunca takip etti.
Dialogue: 0,0:10:24.56,0:10:28.81,Default,,0000,0000,0000,,Ortaya çıkan şuydu;\Nstres arttıkça -
Dialogue: 0,0:10:28.84,0:10:31.44,Default,,0000,0000,0000,,ve burada objektif\Nstres ölçülerimiz vardı:
Dialogue: 0,0:10:31.47,0:10:35.90,Default,,0000,0000,0000,,Ne kadar süreyle elektriksiz kalmıştınız?\NZamanınızı nerede geçirmiştiniz?
Dialogue: 0,0:10:35.93,0:10:40.56,Default,,0000,0000,0000,,Kayın validenizin dairesinde miydiniz\Nyoksa lüks bir kır evinde mi?
Dialogue: 0,0:10:40.56,0:10:43.80,Default,,0000,0000,0000,,Tüm bunlar bir araya getirilerek\Nbir sosyal stres ölçeği oluşturuldu
Dialogue: 0,0:10:43.80,0:10:45.24,Default,,0000,0000,0000,,ve şu soruyu sorabilirsiniz:
Dialogue: 0,0:10:45.24,0:10:48.09,Default,,0000,0000,0000,,Çocuklar ne durumdaydı?
Dialogue: 0,0:10:48.11,0:10:50.75,Default,,0000,0000,0000,,Stres arttıkça
Dialogue: 0,0:10:50.77,0:10:54.19,Default,,0000,0000,0000,,çocuklarda otizmin, metabolik\Nve otoimmün hastalıkların
Dialogue: 0,0:10:55.42,0:10:58.25,Default,,0000,0000,0000,,daha fazla ortaya çıktığı görüldü.
Dialogue: 0,0:10:58.79,0:11:01.21,Default,,0000,0000,0000,,Metilasyon durumunu \Nharitalandırdığımızda
Dialogue: 0,0:11:01.24,0:11:06.77,Default,,0000,0000,0000,,yine yeşil genlerin kırmızıya döndüğünü
Dialogue: 0,0:11:06.80,0:11:10.29,Default,,0000,0000,0000,,ve kırmızı genlerin \Nyeşile döndüğünü görürsünüz.
Dialogue: 0,0:11:10.31,0:11:14.86,Default,,0000,0000,0000,,Strese tepki olarak \Ngenomun tamamı yeniden düzenleniyor.
Dialogue: 0,0:11:17.44,0:11:20.65,Default,,0000,0000,0000,,Eğer genlerimizi programlayabiliyorsak
Dialogue: 0,0:11:20.68,0:11:24.65,Default,,0000,0000,0000,,yani genetik tarihimizin kölesi değilsek\N
Dialogue: 0,0:11:24.67,0:11:27.30,Default,,0000,0000,0000,,bu programlamayı geri çevirebilir miyiz?
Dialogue: 0,0:11:28.09,0:11:32.68,Default,,0000,0000,0000,,Çünkü epigenetik sebepler kanser,
Dialogue: 0,0:11:35.49,0:11:37.59,Default,,0000,0000,0000,,ve akıl hastalıklarına yol açabilir.
Dialogue: 0,0:11:33.66,0:11:35.46,Default,,0000,0000,0000,,metabolik hastalıklar
Dialogue: 0,0:11:38.12,0:11:40.81,Default,,0000,0000,0000,,Kokain bağımlılığını ele alalım.
Dialogue: 0,0:11:41.58,0:11:44.63,Default,,0000,0000,0000,,Kokain bağımlılığı korkunç bir durum,
Dialogue: 0,0:11:44.66,0:11:48.42,Default,,0000,0000,0000,,insan hayatının mahvolmasına \Nve ölüme yol açabilir.
Dialogue: 0,0:11:49.54,0:11:51.47,Default,,0000,0000,0000,,Şu soruyu sorduk:
Dialogue: 0,0:11:51.49,0:11:54.73,Default,,0000,0000,0000,,Bağımlı beyni tekrar programlayarak
Dialogue: 0,0:11:54.76,0:11:59.68,Default,,0000,0000,0000,,bağımlı hayvanın bağımlılıktan\Nkurtulmasını sağlayabilir miyiz?
Dialogue: 0,0:12:00.38,0:12:04.66,Default,,0000,0000,0000,,İnsanlarda olanları yineleyen
Dialogue: 0,0:12:04.68,0:12:06.77,Default,,0000,0000,0000,,bir kokain bağımlılığı modeli kullandık.
Dialogue: 0,0:12:06.79,0:12:08.80,Default,,0000,0000,0000,,İnsanlarda, lisedeyken
Dialogue: 0,0:12:08.80,0:12:11.68,Default,,0000,0000,0000,,bazı arkadaşlarınız size \Nkokain kullanmanızı önerir,
Dialogue: 0,0:12:11.68,0:12:13.40,Default,,0000,0000,0000,,kokain alırsınız, bir şey olmaz.
Dialogue: 0,0:12:13.42,0:12:17.62,Default,,0000,0000,0000,,Aylar geçer, bir şeyler size\Nilk denemenizde neler olduğunu hatırlatır,
Dialogue: 0,0:12:17.64,0:12:19.28,Default,,0000,0000,0000,,bir şey sizi kokaine iter
Dialogue: 0,0:12:19.31,0:12:22.14,Default,,0000,0000,0000,,ve bağımlı olursunuz,\Nsonra hayatınız değişir.
Dialogue: 0,0:12:22.16,0:12:23.81,Default,,0000,0000,0000,,Farelerde de aynı şeyi yapıyoruz.
Dialogue: 0,0:12:23.84,0:12:25.41,Default,,0000,0000,0000,,Meslektaşım Gal Yadid,
Dialogue: 0,0:12:25.43,0:12:28.43,Default,,0000,0000,0000,,hayvanları kokaine alışacak\Nşekilde eğitiyor
Dialogue: 0,0:12:28.46,0:12:31.59,Default,,0000,0000,0000,,ve sonra bir ay boyunca kokaini kesiyor.
Dialogue: 0,0:12:31.61,0:12:35.14,Default,,0000,0000,0000,,Sonra kokaini ilk defa aldıkları zamanı\Nbir ipucuyla hatırlatmak için
Dialogue: 0,0:12:35.14,0:12:38.13,Default,,0000,0000,0000,,kafesin renklerini\No zamanki renklere çeviriyor.
Dialogue: 0,0:12:38.15,0:12:39.80,Default,,0000,0000,0000,,Ve çıldırıyorlar.
Dialogue: 0,0:12:39.83,0:12:42.27,Default,,0000,0000,0000,,Kokaini almak için
Dialogue: 0,0:12:42.30,0:12:43.98,Default,,0000,0000,0000,,ölene kadar kaldıraca basıyorlar.
Dialogue: 0,0:12:44.05,0:12:48.49,Default,,0000,0000,0000,,İlk olarak bu hayvanlar arasındaki farkın
Dialogue: 0,0:12:48.51,0:12:51.03,Default,,0000,0000,0000,,hiçbir şey olmadığı zaman,
Dialogue: 0,0:12:51.03,0:12:52.74,Default,,0000,0000,0000,,ortamda kokain olmadığı zaman,
Dialogue: 0,0:12:52.74,0:12:55.59,Default,,0000,0000,0000,,epigenomlarının yeniden düzenlenmesi\Nolduğunu tespit ettik.
Dialogue: 0,0:12:55.59,0:12:58.08,Default,,0000,0000,0000,,Genleri farklı bir şekilde\Nyeniden işaretleniyordu
Dialogue: 0,0:12:58.08,0:12:59.81,Default,,0000,0000,0000,,ve işaret geldiği zaman
Dialogue: 0,0:12:59.81,0:13:03.95,Default,,0000,0000,0000,,genomları bağımlılığa neden olan\Nfenotipi geliştirmeye hazırdı.
Dialogue: 0,0:13:04.56,0:13:10.60,Default,,0000,0000,0000,,Böylece bu hayvanları, \Nincelenecek epigenetik işaretleyici olan
Dialogue: 0,0:13:10.60,0:13:13.58,Default,,0000,0000,0000,,DNA metilasyonunu arttıran\Nya da epigenetik işaretleri azaltan
Dialogue: 0,0:13:13.61,0:13:17.09,Default,,0000,0000,0000,,ilaçlarla tedavi ettik.
Dialogue: 0,0:13:17.11,0:13:19.65,Default,,0000,0000,0000,,Eğer metilasyon miktarını arttırırsak
Dialogue: 0,0:13:19.65,0:13:22.50,Default,,0000,0000,0000,,bu hayvanların daha da fazla \Nçılgına döndüğünü gördük.
Dialogue: 0,0:13:22.50,0:13:24.78,Default,,0000,0000,0000,,Kokain için daha çok kıvranıyorlar.
Dialogue: 0,0:13:24.81,0:13:28.23,Default,,0000,0000,0000,,Fakat DNA metilasyonunu azaltırsak
Dialogue: 0,0:13:28.26,0:13:30.36,Default,,0000,0000,0000,,hayvanlar artık bağımlılıktan kurtuluyor.
Dialogue: 0,0:13:30.39,0:13:32.00,Default,,0000,0000,0000,,Onları yeniden programladık.
Dialogue: 0,0:13:32.03,0:13:35.34,Default,,0000,0000,0000,,Epigenetik bir ilaç ile diğer ilaçlar\Narasındaki temel fark
Dialogue: 0,0:13:36.69,0:13:38.86,Default,,0000,0000,0000,,epigenetik ilaçlarla
Dialogue: 0,0:13:38.88,0:13:43.02,Default,,0000,0000,0000,,deneyimin izlerini ortadan kaldırdığımızda
Dialogue: 0,0:13:43.04,0:13:45.01,Default,,0000,0000,0000,,ve bu izler bir kez gittiğinde
Dialogue: 0,0:13:45.01,0:13:48.31,Default,,0000,0000,0000,,aynı deneyimi yaşamadığınız sürece\Nonların geri gelmeyecek olmasıdır.
Dialogue: 0,0:13:48.31,0:13:50.09,Default,,0000,0000,0000,,Hayvan artık yeniden programlandı.
Dialogue: 0,0:13:50.09,0:13:54.14,Default,,0000,0000,0000,,Ardından 30 gün veya 60 gün sonra \Ntekrar ziyaret ettiğimiz zaman,
Dialogue: 0,0:13:54.16,0:13:57.08,Default,,0000,0000,0000,,ki bu insanlara göre uzun yıllar sayılır,
Dialogue: 0,0:13:57.10,0:14:02.41,Default,,0000,0000,0000,,hayvanlar hâlâ bağımlı değillerdi -\Ntek bir epigenetik tedavi ile.
Dialogue: 0,0:14:04.47,0:14:07.74,Default,,0000,0000,0000,,Peki DNA hakkında ne öğrendik?
Dialogue: 0,0:14:07.77,0:14:10.89,Default,,0000,0000,0000,,DNA sadece bir harfler dizisi değildir;\N
Dialogue: 0,0:14:10.92,0:14:13.04,Default,,0000,0000,0000,,sadece bir kod değildir.
Dialogue: 0,0:14:13.06,0:14:15.43,Default,,0000,0000,0000,,DNA dinamik bir filmdir.
Dialogue: 0,0:14:16.37,0:14:21.28,Default,,0000,0000,0000,,Deneyimlerimiz bu interaktif\Nfilme yazılmaktadır.
Dialogue: 0,0:14:21.30,0:14:24.86,Default,,0000,0000,0000,,DNA ile hayatınızın bir filmini \Nizliyormuşsunuz gibi düşünün,
Dialogue: 0,0:14:24.88,0:14:26.66,Default,,0000,0000,0000,,DNA sizin uzaktan kumandanız.
Dialogue: 0,0:14:26.68,0:14:30.07,Default,,0000,0000,0000,,Bir oyuncuyu çıkarabilir \Nya da ekleyebilirsiniz.
Dialogue: 0,0:14:30.87,0:14:36.77,Default,,0000,0000,0000,,Genetiğin belirleyici doğasına rağmen
Dialogue: 0,0:14:36.79,0:14:40.48,Default,,0000,0000,0000,,genlerinizin görünüşü üzerinde \Nkontrol sahibisiniz
Dialogue: 0,0:14:40.50,0:14:43.77,Default,,0000,0000,0000,,ve bu kanser gibi ölümcül hastalıklar
Dialogue: 0,0:14:43.80,0:14:47.31,Default,,0000,0000,0000,,ya da akıl sağlığımız açısından
Dialogue: 0,0:14:47.33,0:14:50.23,Default,,0000,0000,0000,,muazzam derecede\Nolumlu bir mesaj veriyor,
Dialogue: 0,0:14:50.26,0:14:53.19,Default,,0000,0000,0000,,çünkü artık onlara farklı bir yaklaşımla
Dialogue: 0,0:14:53.21,0:14:55.74,Default,,0000,0000,0000,,uyum sağlama bozukluğu\Nolarak bakabiliriz.
Dialogue: 0,0:14:55.77,0:14:58.84,Default,,0000,0000,0000,,Ve epigenetik olarak \Nmüdahale edebilirsek
Dialogue: 0,0:14:58.87,0:15:02.36,Default,,0000,0000,0000,,bir aktör çıkarıp \Nyeni bir anlatı hazırlayarak
Dialogue: 0,0:15:02.39,0:15:05.24,Default,,0000,0000,0000,,filmi tersine çevirebiliriz.
Dialogue: 0,0:15:06.03,0:15:08.52,Default,,0000,0000,0000,,Bugün size bahsettiğim şey
Dialogue: 0,0:15:08.55,0:15:13.64,Default,,0000,0000,0000,,DNA'mız aslında iki bileşenden,
Dialogue: 0,0:15:13.66,0:15:15.49,Default,,0000,0000,0000,,iki bilgi katmanından oluşuyor.
Dialogue: 0,0:15:16.11,0:15:19.78,Default,,0000,0000,0000,,Bunlardan biri eski,
Dialogue: 0,0:15:19.80,0:15:23.31,Default,,0000,0000,0000,,evrimin milyonlaca yıllık \Ntarihi boyunca evrildi.
Dialogue: 0,0:15:23.33,0:15:26.51,Default,,0000,0000,0000,,Sabit ve değiştirilmesi çok zor.
Dialogue: 0,0:15:27.41,0:15:31.26,Default,,0000,0000,0000,,Diğer bilgi katmanı ise
Dialogue: 0,0:15:31.28,0:15:35.18,Default,,0000,0000,0000,,açık ve dinamik olmakla birlikte
Dialogue: 0,0:15:35.20,0:15:39.80,Default,,0000,0000,0000,,interaktif bir anlatı oluşturuyor,
Dialogue: 0,0:15:39.82,0:15:46.61,Default,,0000,0000,0000,,kaderimizi büyük ölçüde \Nkontrol edebilmemizi,
Dialogue: 0,0:15:47.70,0:15:51.15,Default,,0000,0000,0000,,çocuklarımızın kaderine\Nyardım etmemizi,
Dialogue: 0,0:15:51.18,0:15:55.33,Default,,0000,0000,0000,,ve öyle umuyoruz ki uzun bir süredir \Ninsanlığın başına bela olmuş olan
Dialogue: 0,0:15:55.35,0:15:59.77,Default,,0000,0000,0000,,hastalıkları ve sağlık sorunlarını
Dialogue: 0,0:15:59.79,0:16:03.40,Default,,0000,0000,0000,,alt etmemizi mümkün kılıyor.
Dialogue: 0,0:16:03.43,0:16:08.00,Default,,0000,0000,0000,,Genlerimiz tarafından\Nbelirlenmiş olmamıza rağmen
Dialogue: 0,0:16:08.62,0:16:11.69,Default,,0000,0000,0000,,hayatımızı belirlememizi\Nve sorumluluk almamızı mümkün kılacak
Dialogue: 0,0:16:11.72,0:16:15.85,Default,,0000,0000,0000,,özgürlüğe sahibiz.
Dialogue: 0,0:16:15.87,0:16:17.09,Default,,0000,0000,0000,,Teşekkürler.
Dialogue: 0,0:16:17.12,0:16:22.07,Default,,0000,0000,0000,,(Alkışlar)