Bây giờ,vì đây là TED-Toàn-Cầu,

vậy ai có thể cho tôi biết vật này trong tiếng Pháp gọi là gì?

Tôi đoán các bạn đều đã biết về lịch sử của "đàn quay"

trong tiếng Pháp là "vielle à roue"

hay tiếng Tây Ban Nha là "zanfona".

Và trong tiếng Ý là "ghironda", đúng không nào?

Đàn quay (tiếng Anh là "hurdy-gurdy", hoặc "wheel fiddle).

Đàn quay có nhiều loại và nhiều kiểu dáng

Đó là loại nhạc cụ duy nhất

sử dụng đến cần quay tay để điều khiển bánh xe

cọ lên những sợi dây, giống như cái vĩ của đàn vi-ô-lông,

để tạo ra tiếng nhac.

Có 3 loại dây đàn.

Thứ nhất là dây "drone"

phát ra một chuỗi âm thanh liên tục như bộ khí (kèn, sáo).

Loại thứ 2 là dây âm,

được chơi bằng một loại bàn phím gỗ mài bóng như trong cây dương cầm.

Loại thứ 3 khá là sáng tạo.

Đây cũng là loại nhạc cụ duy nhất

sử dụng đến kỹ thuật này.

Nó tác động lên thứ được gọi là "cầu ngựa" (buzzing bridge/ dog).

Khi tôi quay cần và tạo áp lực,

nó phát ra âm thanh giống tiếng chó sủa.

Tất cả những đặc điểm này khá là đột phá,

nếu bạn xét đến thực tế rằng

đàn quay đã xuất hiện khoảng một ngàn năm về trước

khi đó cần tới hai người để chơi nó

một người quay cần

và một người nữa - để tạo ra giai điệu

bằng cách xoay xoay những cái núm gỗ lớn.

May mắn thay, sau một vài thế kỷ, nhạc cụ này đã được cải tiến

để một người thôi cũng có thể chơi đàn

và gần như - - cái đàn khá nặng --

tự ôm được đàn quay.

Về mặt lịch sử, đàn quay đã được sử dụng suốt nhiều thế kỷ

hầu như làm nhạc nền để nhảy múa

bởi tính độc đáo của giai điệu

khi được phối hợp với chiếc trống nhịp ở đây.

Hiện nay, đàn quay được sử dụng trong tất cả các thể loại --

từ nhạc dân gian,

nhạc dance, nhạc tân thời

cho đến nhạc đương đại thế giới (world music)

ở các nước: Anh, Pháp, Tây Ban Nha

và Ý.

Loại đàn quay này, dù là ở đâu thì cũng mất 3 đến 5 năm để sản xuất.

Nó được chế tác bởi các thợ làm đàn chuyên nghiệp,

kể cả ở châu Âu.

Đàn quay rất khó lên dây.

Không chần chờ gì nữa, mọi người muốn nghe tiếng đàn quay chứ?

(Khán giả: Muốn)

Caroline Phillips: Tôi chưa nghe rõ. Mọi người muốn tôi chơi đàn chứ? (Khán giả: Muốn!)

CP: Vâng.

Bắt đầu thôi.

Tôi sẽ hát bằng tiếng Basque

- ngôn ngữ của vùng Basque, nơi tôi đang sống.

Basque nằm giữa Pháp và Tây Ban Nha.

(Nhạc nổi lên)

(Tiếng Basque)

(Nhạc)

Xin cảm ơn.

(Vỗ tay)

Bài hát này do tôi sáng tác

dựa trên giai điệu truyền thống của người Basque.

Bài này cũng mang âm hưởng của tộc người Celts.

(nhạc)

Cảm ơn. Cảm ơn.

(Vỗ tay)