[Script Info]
Title: 
[Events]
Format: Layer, Start, End, Style, Name, MarginL, MarginR, MarginV, Effect, Text
Dialogue: 0,0:00:00.00,0:00:02.00,Default,,0000,0000,0000,,Bây giờ,vì đây là TED-Toàn-Cầu,
Dialogue: 0,0:00:02.00,0:00:05.00,Default,,0000,0000,0000,,vậy ai có thể cho tôi biết vật này trong tiếng Pháp gọi là gì?
Dialogue: 0,0:00:06.00,0:00:08.00,Default,,0000,0000,0000,,Tôi đoán các bạn đều đã biết về lịch sử của "đàn quay"
Dialogue: 0,0:00:08.00,0:00:10.00,Default,,0000,0000,0000,,trong tiếng Pháp là "vielle à roue"
Dialogue: 0,0:00:10.00,0:00:12.00,Default,,0000,0000,0000,,hay tiếng Tây Ban Nha là "zanfona".
Dialogue: 0,0:00:12.00,0:00:14.00,Default,,0000,0000,0000,,Và trong tiếng Ý là "ghironda", đúng không nào?
Dialogue: 0,0:00:14.00,0:00:17.00,Default,,0000,0000,0000,,Đàn quay (tiếng Anh là "hurdy-gurdy", hoặc "wheel fiddle).
Dialogue: 0,0:00:17.00,0:00:20.00,Default,,0000,0000,0000,,Đàn quay có nhiều loại và nhiều kiểu dáng
Dialogue: 0,0:00:20.00,0:00:23.00,Default,,0000,0000,0000,,Đó là loại nhạc cụ duy nhất
Dialogue: 0,0:00:23.00,0:00:26.00,Default,,0000,0000,0000,,sử dụng đến cần quay tay để điều khiển bánh xe
Dialogue: 0,0:00:26.00,0:00:29.00,Default,,0000,0000,0000,,cọ lên những sợi dây, giống như cái vĩ của đàn vi-ô-lông,
Dialogue: 0,0:00:29.00,0:00:31.00,Default,,0000,0000,0000,,để tạo ra tiếng nhac.
Dialogue: 0,0:00:31.00,0:00:34.00,Default,,0000,0000,0000,,Có 3 loại dây đàn.
Dialogue: 0,0:00:34.00,0:00:37.00,Default,,0000,0000,0000,,Thứ nhất là dây "drone"
Dialogue: 0,0:00:37.00,0:00:40.00,Default,,0000,0000,0000,,phát ra một chuỗi âm thanh liên tục như bộ khí (kèn, sáo).
Dialogue: 0,0:00:42.00,0:00:44.00,Default,,0000,0000,0000,,Loại thứ 2 là dây âm,
Dialogue: 0,0:00:44.00,0:00:47.00,Default,,0000,0000,0000,,được chơi bằng một loại bàn phím gỗ mài bóng như trong cây dương cầm.
Dialogue: 0,0:00:53.00,0:00:55.00,Default,,0000,0000,0000,,Loại thứ 3 khá là sáng tạo.
Dialogue: 0,0:00:55.00,0:00:57.00,Default,,0000,0000,0000,,Đây cũng là loại nhạc cụ duy nhất
Dialogue: 0,0:00:57.00,0:01:00.00,Default,,0000,0000,0000,,sử dụng đến kỹ thuật này.
Dialogue: 0,0:01:00.00,0:01:03.00,Default,,0000,0000,0000,,Nó tác động lên thứ được gọi là "cầu ngựa" (buzzing bridge/ dog).
Dialogue: 0,0:01:04.00,0:01:07.00,Default,,0000,0000,0000,,Khi tôi quay cần và tạo áp lực,
Dialogue: 0,0:01:10.00,0:01:13.00,Default,,0000,0000,0000,,nó phát ra âm thanh giống tiếng chó sủa.
Dialogue: 0,0:01:14.00,0:01:16.00,Default,,0000,0000,0000,,Tất cả những đặc điểm này khá là đột phá,
Dialogue: 0,0:01:16.00,0:01:18.00,Default,,0000,0000,0000,,nếu bạn xét đến thực tế rằng
Dialogue: 0,0:01:18.00,0:01:20.00,Default,,0000,0000,0000,,đàn quay đã xuất hiện khoảng một ngàn năm về trước
Dialogue: 0,0:01:20.00,0:01:22.00,Default,,0000,0000,0000,,khi đó cần tới hai người để chơi nó
Dialogue: 0,0:01:22.00,0:01:24.00,Default,,0000,0000,0000,,một người quay cần
Dialogue: 0,0:01:24.00,0:01:26.00,Default,,0000,0000,0000,,và một người nữa - để tạo ra giai điệu
Dialogue: 0,0:01:26.00,0:01:29.00,Default,,0000,0000,0000,,bằng cách xoay xoay những cái núm gỗ lớn.
Dialogue: 0,0:01:30.00,0:01:33.00,Default,,0000,0000,0000,,May mắn thay, sau một vài thế kỷ, nhạc cụ này đã được cải tiến
Dialogue: 0,0:01:33.00,0:01:35.00,Default,,0000,0000,0000,,để một người thôi cũng có thể chơi đàn
Dialogue: 0,0:01:35.00,0:01:37.00,Default,,0000,0000,0000,,và gần như - - cái đàn khá nặng --
Dialogue: 0,0:01:37.00,0:01:40.00,Default,,0000,0000,0000,,tự ôm được đàn quay.
Dialogue: 0,0:01:40.00,0:01:43.00,Default,,0000,0000,0000,,Về mặt lịch sử, đàn quay đã được sử dụng suốt nhiều thế kỷ
Dialogue: 0,0:01:43.00,0:01:45.00,Default,,0000,0000,0000,,hầu như làm nhạc nền để nhảy múa
Dialogue: 0,0:01:45.00,0:01:48.00,Default,,0000,0000,0000,,bởi tính độc đáo của giai điệu
Dialogue: 0,0:01:48.00,0:01:51.00,Default,,0000,0000,0000,,khi được phối hợp với chiếc trống nhịp ở đây.
Dialogue: 0,0:01:51.00,0:01:54.00,Default,,0000,0000,0000,,Hiện nay, đàn quay được sử dụng trong tất cả các thể loại --
Dialogue: 0,0:01:54.00,0:01:56.00,Default,,0000,0000,0000,,từ nhạc dân gian,
Dialogue: 0,0:01:56.00,0:01:58.00,Default,,0000,0000,0000,,nhạc dance, nhạc tân thời
Dialogue: 0,0:01:58.00,0:02:01.00,Default,,0000,0000,0000,,cho đến nhạc đương đại thế giới (world music)
Dialogue: 0,0:02:01.00,0:02:03.00,Default,,0000,0000,0000,,ở các nước: Anh, Pháp, Tây Ban Nha
Dialogue: 0,0:02:03.00,0:02:05.00,Default,,0000,0000,0000,,và Ý.
Dialogue: 0,0:02:05.00,0:02:08.00,Default,,0000,0000,0000,,Loại đàn quay này, dù là ở đâu thì cũng mất 3 đến 5 năm để sản xuất.
Dialogue: 0,0:02:08.00,0:02:10.00,Default,,0000,0000,0000,,Nó được chế tác bởi các thợ làm đàn chuyên nghiệp,
Dialogue: 0,0:02:10.00,0:02:12.00,Default,,0000,0000,0000,,kể cả ở châu Âu.
Dialogue: 0,0:02:13.00,0:02:15.00,Default,,0000,0000,0000,,Đàn quay rất khó lên dây.
Dialogue: 0,0:02:17.00,0:02:19.00,Default,,0000,0000,0000,,Không chần chờ gì nữa, mọi người muốn nghe tiếng đàn quay chứ?
Dialogue: 0,0:02:19.00,0:02:21.00,Default,,0000,0000,0000,,(Khán giả: Muốn)
Dialogue: 0,0:02:21.00,0:02:23.00,Default,,0000,0000,0000,,Caroline Phillips: Tôi chưa nghe rõ. Mọi người muốn tôi chơi đàn chứ? (Khán giả: Muốn!)
Dialogue: 0,0:02:23.00,0:02:25.00,Default,,0000,0000,0000,,CP: Vâng.
Dialogue: 0,0:02:25.00,0:02:27.00,Default,,0000,0000,0000,,Bắt đầu thôi.
Dialogue: 0,0:02:28.00,0:02:30.00,Default,,0000,0000,0000,,Tôi sẽ hát bằng tiếng Basque
Dialogue: 0,0:02:30.00,0:02:33.00,Default,,0000,0000,0000,,- ngôn ngữ của vùng Basque, nơi tôi đang sống.
Dialogue: 0,0:02:33.00,0:02:35.00,Default,,0000,0000,0000,,Basque nằm giữa Pháp và Tây Ban Nha.
Dialogue: 0,0:02:36.00,0:02:40.00,Default,,0000,0000,0000,,(Nhạc nổi lên)
Dialogue: 0,0:02:45.00,0:02:50.00,Default,,0000,0000,0000,,(Tiếng Basque)
Dialogue: 0,0:03:30.00,0:03:35.00,Default,,0000,0000,0000,,(Nhạc)
Dialogue: 0,0:04:21.00,0:04:23.00,Default,,0000,0000,0000,,Xin cảm ơn.
Dialogue: 0,0:04:23.00,0:04:25.00,Default,,0000,0000,0000,,(Vỗ tay)
Dialogue: 0,0:04:25.00,0:04:28.00,Default,,0000,0000,0000,,Bài hát này do tôi sáng tác
Dialogue: 0,0:04:28.00,0:04:31.00,Default,,0000,0000,0000,,dựa trên giai điệu truyền thống của người Basque.
Dialogue: 0,0:04:31.00,0:04:34.00,Default,,0000,0000,0000,,Bài này cũng mang âm hưởng của tộc người Celts.
Dialogue: 0,0:04:35.00,0:04:45.00,Default,,0000,0000,0000,,(nhạc)
Dialogue: 0,0:05:15.00,0:05:17.00,Default,,0000,0000,0000,,Cảm ơn. Cảm ơn.
Dialogue: 0,0:05:17.00,0:05:19.00,Default,,0000,0000,0000,,(Vỗ tay)