1
00:00:00,000 --> 00:00:02,000
TEDGlobal'da olduğumuza göre,

2
00:00:02,000 --> 00:00:05,000
kim bana bunun Fransızca adını söyleyebilir?

3
00:00:06,000 --> 00:00:08,000
Bakıyorum da hepiniz hurdy-gurdy'nin tarihi

4
00:00:08,000 --> 00:00:10,000
ile ilgilisiniz. "Vielle à roue."

5
00:00:10,000 --> 00:00:12,000
İspanyolcada "zanfona."

6
00:00:12,000 --> 00:00:14,000
Ve İtalyancada, "ghironda", tamam mı?

7
00:00:14,000 --> 00:00:17,000
Hurdy-gurdy ya da teker keman.

8
00:00:17,000 --> 00:00:20,000
Bunlar hurdy-gurdy'nin farklı türleri ve şekilleri.

9
00:00:20,000 --> 00:00:23,000
Hurdy-gurdy, müzik üretmek için bir kol kullanır.

10
00:00:23,000 --> 00:00:26,000
Bu kol bir tekeri çevirir, teker de telleri çalar,

11
00:00:26,000 --> 00:00:29,000
aynı kemanın yayları gibi. Hurdy-gurdy,

12
00:00:29,000 --> 00:00:31,000
müzik üretmek için bunları yapan tek müzik aletidir.

13
00:00:31,000 --> 00:00:34,000
Üç farklı türde tele sahiptir.

14
00:00:34,000 --> 00:00:37,000
İlki devamlı olarak gaydaya

15
00:00:37,000 --> 00:00:40,000
benzer bir ses çıkaran bas telidir.

16
00:00:42,000 --> 00:00:44,000
İkincisi melodi telidir.

17
00:00:44,000 --> 00:00:47,000
Bir piyano gibi akortlu, tahta bir klavye ile çalınıyor.

18
00:00:53,000 --> 00:00:55,000
Ve üçüncüsü oldukça yenilikçi.

19
00:00:55,000 --> 00:00:57,000
Aynı zamanda bu, şu anda

20
00:00:57,000 --> 00:01:00,000
bu tekniği kullanan tek müzik aletidir.

21
00:01:00,000 --> 00:01:03,000
Hareketli köprü veya köpek olarak adlandırılan kısmı harekete geçirir.

22
00:01:04,000 --> 00:01:07,000
Bu kolu çevirdiğimde ve biraz güç uyguladığımda

23
00:01:10,000 --> 00:01:13,000
köpek havlaması gibi bir ses çıkarıyor, tamam mı?

24
00:01:14,000 --> 00:01:16,000
Bunlar oldukça yenilikçi şeyler,

25
00:01:16,000 --> 00:01:18,000
eğer ki hurdy-gurdy'nin 1000

26
00:01:18,000 --> 00:01:20,000
yıl önce ortaya çıktığını düşünürseniz

27
00:01:20,000 --> 00:01:22,000
ve çalmak için 2 kişi gerekiyordu,

28
00:01:22,000 --> 00:01:24,000
biri kolu çeviriyordu

29
00:01:24,000 --> 00:01:26,000
ve diğeri tahta mandalları

30
00:01:26,000 --> 00:01:29,000
yukarı çekerek melodiyi çalıyordu.

31
00:01:30,000 --> 00:01:33,000
Neyse ki bunların hepsi birkaç yüzyıl sonra değişti.

32
00:01:33,000 --> 00:01:35,000
Artık, bir kişi bu aleti çalabilir

33
00:01:35,000 --> 00:01:37,000
ve neredeyse -- bu oldukça ağır --

34
00:01:37,000 --> 00:01:40,000
tek başına taşıyabilir.

35
00:01:40,000 --> 00:01:43,000
Hurdy-gurdy genellikle tarihte, yüzyıllar boyunca

36
00:01:43,000 --> 00:01:45,000
buradaki akustik müzik çalar ile

37
00:01:45,000 --> 00:01:48,000
melodinin eşsizliğinin birleşimi sayesinde

38
00:01:48,000 --> 00:01:51,000
dans müziklerinde kullanıldı.

39
00:01:51,000 --> 00:01:54,000
Ve bugün, hurdy-gurdy her tür müzikte kullanılmakta --

40
00:01:54,000 --> 00:01:56,000
geleneksel halk müziğinde,

41
00:01:56,000 --> 00:01:58,000
dans, çağdaş

42
00:01:58,000 --> 00:02:01,000
ve evrensel müzikte --

43
00:02:01,000 --> 00:02:03,000
İngiltere'de, Fransa'da, İspanya'da

44
00:02:03,000 --> 00:02:05,000
ve İtalya'da.

45
00:02:05,000 --> 00:02:08,000
Ve bu tür bir hurdy-gurdy'nin sipariş edilip ele alınması 3-5 yıl sürüyor.

46
00:02:08,000 --> 00:02:10,000
Bu alet özel çalgı yapımcıları

47
00:02:10,000 --> 00:02:12,000
tarafından yapıldı, Avrupa'da da.

48
00:02:13,000 --> 00:02:15,000
Ve akort etmesi çok güç.

49
00:02:17,000 --> 00:02:19,000
Daha fazla yaygara yapmadan, dinlemek ister misiniz?

50
00:02:19,000 --> 00:02:21,000
(Seyirciler: Evet.)

51
00:02:21,000 --> 00:02:23,000
Caroline Phillips: Sizi duyamadım. Dinlemek ister misiniz? (Seyirciler: Evet!)

52
00:02:23,000 --> 00:02:25,000
CP: Tamam.

53
00:02:25,000 --> 00:02:27,000
Başlıyorum.

54
00:02:28,000 --> 00:02:30,000
Pekala, Baskça şarkımı söylemek istiyorum,

55
00:02:30,000 --> 00:02:33,000
bu yaşadığım yer Bask bölgesinde konuşulan dilin adı,

56
00:02:33,000 --> 00:02:35,000
Fransa ile İspanya'da bulunan bir bölge.

57
00:02:36,000 --> 00:02:40,000
(Müzik)

58
00:02:45,000 --> 00:02:50,000
[Baskça]

59
00:03:30,000 --> 00:03:35,000
(Müzik)

60
00:04:21,000 --> 00:04:23,000
Teşekkürler.

61
00:04:23,000 --> 00:04:25,000
(Alkışlar)

62
00:04:25,000 --> 00:04:28,000
Bu bestelediğim şarkı

63
00:04:28,000 --> 00:04:31,000
geleneksel Bask ritmine dayanmaktadır.

64
00:04:31,000 --> 00:04:34,000
Ve bu biraz Kelt duyguları içeren bir şarkı.

65
00:04:35,000 --> 00:04:45,000
(Müzik)

66
00:05:15,000 --> 00:05:17,000
Teşekkürler.

67
00:05:17,000 --> 00:05:19,000
(Alkışlar)