WEBVTT

00:00:00.000 --> 00:00:02.000
Dakle, pošto je ovo TEDGlobal

00:00:02.000 --> 00:00:05.000
ko mi može reći kako se 
ovo zove na francuskom?

00:00:06.000 --> 00:00:08.000
Vidim svi ste upoznati 
sa istorijatom orguljica

00:00:08.000 --> 00:00:10.000
"vielle à roue."

00:00:10.000 --> 00:00:12.000
A na španskom "zanfona."

00:00:12.000 --> 00:00:14.000
A na italijanskom "ghironda," u redu?

00:00:14.000 --> 00:00:17.000
Orguljice ili vergl.

NOTE Paragraph

00:00:17.000 --> 00:00:20.000
Ovo su različite vrste i oblici orguljica

00:00:20.000 --> 00:00:23.000
Orguljice su jedini muzički instrument

00:00:23.000 --> 00:00:26.000
koji koristi polugu da se okrene točak

00:00:26.000 --> 00:00:29.000
zategne žica, kao gudalo violine

00:00:29.000 --> 00:00:31.000
da bi se dobila muzika.

00:00:31.000 --> 00:00:34.000
Ima 3 različite vrste žica.

00:00:34.000 --> 00:00:37.000
Prva žica je žica zujalica,

00:00:37.000 --> 00:00:40.000
koja proizvodi stalni zvuk kao gajde

00:00:42.000 --> 00:00:44.000
Druga žica je melodična žica,

00:00:44.000 --> 00:00:47.000
koja se svira kao drvena klavijatura 
naštimovana kao klavir.

00:00:53.000 --> 00:00:55.000
I treća žica je prilično inovativna.

00:00:55.000 --> 00:00:57.000
Ovo je ujedno jedini instrument koji

00:00:57.000 --> 00:01:00.000
koristi ovu tehniku.

00:01:00.000 --> 00:01:03.000
Ono aktivira takozvanu tehniku zujanja, iliti psa.

00:01:04.000 --> 00:01:07.000
Kako obrćem polugu 
i primijenjujem pritisak,

00:01:10.000 --> 00:01:13.000
to proizvodi zvuk sličan lavežu psa.

00:01:14.000 --> 00:01:16.000
Dakle sve ovo je prilično inovativno,

00:01:16.000 --> 00:01:18.000
s obzirom na to da

00:01:18.000 --> 00:01:20.000
se orguljica pojavila prilje nekih hiljadu godina

00:01:20.000 --> 00:01:22.000
i bilo je potrebno dvoje ljudi da bi se svirala;

00:01:22.000 --> 00:01:24.000
jedan da okreće polugu,

00:01:24.000 --> 00:01:26.000
a drugi da svira melodiju

00:01:26.000 --> 00:01:29.000
fizički povlačeći veliki drveni klin.

00:01:30.000 --> 00:01:33.000
Srećom, sve ovo se promijenilo 
par vjekova kasnije,

00:01:33.000 --> 00:01:35.000
pa je jedna osoba zapravo 
mogla sve da svira sama

00:01:35.000 --> 00:01:37.000
i zamalo, pošto je prilično teška,

00:01:37.000 --> 00:01:40.000
i da nosi orguljicu.

NOTE Paragraph

00:01:40.000 --> 00:01:43.000
Orguljuca se koristila, 
istorijski gledano, kroz vjekove

00:01:43.000 --> 00:01:45.000
uglavnom za plesove

00:01:45.000 --> 00:01:48.000
zbog jedinstvene melodije

00:01:48.000 --> 00:01:51.000
kombinovane sa akustičnom kutijom ovdje.

00:01:51.000 --> 00:01:54.000
A danas se orguljica koristi 
u raznim vrstama muzike,

00:01:54.000 --> 00:01:56.000
u tradicionalnoj narodnoj muzici,

00:01:56.000 --> 00:01:58.000
dens muzici, savremenoj

00:01:58.000 --> 00:02:01.000
i svjetskoj muzici,

00:02:01.000 --> 00:02:03.000
u Britaniji, Francuskoj, Španiji

00:02:03.000 --> 00:02:05.000
i Italiji.

00:02:05.000 --> 00:02:08.000
Ova vrsta orguljice zahtijeva period 
od 3 do 5 godina da se napravi

00:02:08.000 --> 00:02:10.000
od strane specijalizovanih majstora

00:02:10.000 --> 00:02:12.000
takođe iz Evrope.

00:02:13.000 --> 00:02:15.000
I jako ju je teško naštimovati.

NOTE Paragraph

00:02:17.000 --> 00:02:19.000
Pa bez daljeg odugovlačenja, 
da li bi ste željeli da je čujete?

NOTE Paragraph

00:02:19.000 --> 00:02:21.000
(Publika: Da.)

NOTE Paragraph

00:02:21.000 --> 00:02:23.000
Karolina Filips: Nijesam vas čula.
Želite li da je čujete? (Publika: Da!)

NOTE Paragraph

00:02:23.000 --> 00:02:25.000
K.F.: U redu.

00:02:25.000 --> 00:02:27.000
Počinjem.

00:02:28.000 --> 00:02:30.000
Htjela bih pjevati na baskijskom,

00:02:30.000 --> 00:02:33.000
govornom jeziku pokrajine Baskije u kojoj živim

00:02:33.000 --> 00:02:35.000
regiji između Francuske i Španije.

NOTE Paragraph

00:02:36.000 --> 00:02:40.000
(Muzika)

NOTE Paragraph

00:02:45.000 --> 00:02:50.000
(baskijski)

NOTE Paragraph

00:03:30.000 --> 00:03:35.000
(Muzika)

NOTE Paragraph

00:04:21.000 --> 00:04:23.000
Hvala vam.

NOTE Paragraph

00:04:23.000 --> 00:04:25.000
(Aplauz)

NOTE Paragraph

00:04:25.000 --> 00:04:28.000
Ovo je pjesma koju sam ja napisala

00:04:28.000 --> 00:04:31.000
zasnovana na tradicionalnom baskijskom ritmu.

00:04:31.000 --> 00:04:34.000
A ovo je pjesma koja ima keltskog u sebi.

NOTE Paragraph

00:04:35.000 --> 00:04:45.000
(Muzika)

NOTE Paragraph

00:05:15.000 --> 00:05:17.000
Hvala vam. Hvala.

NOTE Paragraph

00:05:17.000 --> 00:05:19.000
(Aplauz)