TEDGlobalean gaudenez gero

nork esan diezadake zelan deitzen den hau frantsesez?

"hurdy-gurdy"aren historian interesatuta zaudetela ikusten dut.

"Vielle à roue".

Gasteleraz "zanfoña" da.

Eta italieraz, "ghironda", ez da?

Zarrabetea, edo "gurpil biola" da.

Mota eta itxura ezberdinekoak daude.

Zarrabetea musika-tresna bakarra da

gurpil bati eragiteko biradera bat erabiltzen duena

hariak igurtzitzeko, bibolinaren arkuak bezala,

musika sortzeko.

Hiru motatako hariak dauzka.

Lehenengo mota pordoiak dira;

hauek gaiten antzeko soinu jarraia igortzen dute.

Bigarren mota hari melodikoak dira;

hauek pianoa bezala afinatutako zurezko teklatu batekin jotzen dira.

Hirugarren mota nahiko berriztatzailea da.

Teknika hau erabiltzen duen gaur eguneko

tresna bakarra da, bestalde.

Burrunba-zubia edo txakurra deitzen dena aktibatzen du.

Biraderari eragin eta presioa egiten diodanean

txakur zaunkaren antzeko soinua egiten du, ezta?

Hau guztia nahiko berriztatzailea da

kontuan izanda

zarrabetea duela milaka urte sortu zela

eta jotzeko bi pertsona behar zirela:

bata biraderari eragiteko

eta bestea zurezko tekla handi batzuk

sakatuz doinua jotzeko.

Zorionez, hau guztia bi mende beranduago aldatu zen.

Horrela, pertsona bakar batek jo dezake

eta ia-ia... hau nahiko astuna da...

zarrabetea eramatea.

Zarrabetea, historikoki, mendeetan zehar, erabili izan da

batez ere dantzarako musikan,

bere doinuaren berezitasunagatik

soinu-tresneria honekin konbinatuta.

Gaur egun zarrabetea musika mota guztietan erabiltzen da:

herri musika tradizionalean,

musika garaikidean, dantzan

eta munduko musikan.

Erresuma Batuan, Frantzian, Espainian

eta Italian.

Mota honetako zarrabete bat egiteko 3 eta 5 urte bitartean behar dira.

Luthier espezializatuek egiten dute,

Europan ere.

Eta oso zaila da afinatzea.

Orduan, besterik gabe, entzutea gustatuko litzaizueke?

(Entzuleak: Bai)

Caroline Phillips: Ez dizuet entzuten. Entzutea gustatuko litzaizueke? (Entzuleak: Bai)

Ondo

Badoa.

Tira, euskaraz abestea gustatuko litzaidake,

Euskal Herriko hizkuntza da ta, bizi naizen lekua,

Frantzia eta Espainiako herrialde bat.

(Musika)

[Euskara]

(Musika)

Eskerrik asko.

(Txaloak)

Abesti hau idatzi nuen

euskal erritmoetan oinarrituta.

Eta egia esan zeltiar musikaren kutsua dauka.

(Musika)

Eskerrik asko.

(Txaloak)