0:00:13.574,0:00:14.622
Merhaba.

0:00:15.112,0:00:21.562
Bugün benden sonra çıkacak konuşmacılar[br]size geçmişteki problemlerden,

0:00:21.562,0:00:25.892
bugün bunları nasıl çözdüklerinden,[br]gelecek için umutlarından bahsedecek.

0:00:26.706,0:00:30.736
Hepsi bizi heyecanlandıracak,[br]hepsi bizi mutlu edecek aslında.

0:00:31.427,0:00:35.477
Ben onlardan farklı olarak bugün,[br]geçmişten günümüze gelen

0:00:35.777,0:00:38.567
ve artarak süren bir sorundan[br]bahsetmek istiyorum

0:00:39.372,0:00:44.904
ama önce bu sorunu en içten yaşayan,[br]hayatımdaki en önemli insan,

0:00:44.904,0:00:48.566
kardeşim Alper ile[br]tanıştırmak istiyorum sizi.

0:00:48.566,0:00:51.566
Alper, çok özel bir çocuk.

0:00:51.566,0:00:54.716
Mesela, bir kere dinlediği[br]şarkıyı ezberleyebiliyor

0:00:55.384,0:00:59.059
veya yıllar önce geçtiği sokağı,[br]tanıştığı kişiyi

0:00:59.059,0:01:01.719
yıllar sonra hatırlayabiliyor.

0:01:01.719,0:01:03.799
Sporda da çok başarılı mesela.

0:01:04.253,0:01:07.713
Paten kayıyor, bisiklete biniyor,[br]rüzgar sörfü yapıyor,

0:01:08.434,0:01:10.924
hatta tenis müsabakalarına bile katılıyor.

0:01:11.752,0:01:16.012
Alper'in bu kadar özel durumunun[br]yanında, çok da özel bir sorunu var.

0:01:16.809,0:01:18.109
Alper otizmli.

0:01:18.688,0:01:23.513
Otizm, üç yaşından önce başlayan,[br]beyin gelişini engelleyen,

0:01:23.513,0:01:26.113
ömür boyu süren[br]bir zihinsel rahatsızlık.

0:01:26.862,0:01:31.742
Otizmli çocuklar, otizmli olmayan[br]çocuklara göre, çok daha zor öğreniyorlar.

0:01:32.294,0:01:36.824
Şarkıyı bir kerede ezberleyen bir çocuğa,[br]alfabedeki bir harfi öğretmek,

0:01:37.400,0:01:40.630
binden fazla tekrar,[br]bir yıldan uzun süreyi alabiliyor.

0:01:41.607,0:01:46.327
Dikkat süreleri de çok kısa.[br]Herhangi bir şeye, özellikle de eğitime,

0:01:46.779,0:01:49.199
beş dakikadan fazla[br]odaklanamıyorlar aslında.

0:01:50.624,0:01:56.024
Fiziksel olarak bizle aynı olsalar da,[br]fiziksel davranış bozuklukları var.

0:01:56.712,0:02:01.885
Bu bazen, mesela sürekli olarak dönen[br]bir çamaşır makinesine bakmak

0:02:01.885,0:02:05.565
veya aynı oyuncakla takıntılı[br]bir şekilde oynamak şeklinde

0:02:05.565,0:02:07.515
kendini gösterebildiği gibi,

0:02:07.515,0:02:10.369
çoğu zaman onlara zarar verecek şekilde,

0:02:10.369,0:02:14.679
kendilerine vurmak veya[br]bağırmak şeklinde de gözükebiliyor.

0:02:15.866,0:02:19.966
Otizmli çocukların yüzde ellisi,[br]hayatlarının uzun bir döneminde;

0:02:20.613,0:02:23.523
yüzde otuzu, hayatları[br]boyunca hiç konuşamıyor.

0:02:24.292,0:02:28.192
Konuşabilen otizmli çocuklar,[br]göz teması kurmaktan çekiniyor,

0:02:28.774,0:02:30.854
sosyal etkileşimde sorunlar yaşıyor.

0:02:32.168,0:02:34.938
Etrafınızda kaç otizmli çocuk gördünüz?

0:02:35.891,0:02:39.671
Veya kaç insandan biri otizmli,[br]diye sormak daha doğru.

0:02:40.853,0:02:44.843
Biliyor musunuz bilmiyorum ama,[br]otizm sandığınızdan çok daha yaygın.

0:02:45.587,0:02:49.597
Her yeni doğan altmış sekiz çocuktan[br]biri, otizmli olarak doğuyor.

0:02:50.158,0:02:54.268
Bu, bütün kanser hastalarının, üç[br]katı kadar otizmli birey var demek.

0:02:55.359,0:03:01.129
Sadece Türkiye'de, 0-18 yaş[br]352 bin otizmli çocuk var.

0:03:01.845,0:03:03.985
Büyük soru ise, otizmin çözümü ne.

0:03:05.033,0:03:09.393
Otizmin neden kaynaklandığını[br]bilmediğimiz için tıbbi bir çözümü de yok.

0:03:09.900,0:03:15.290
Tek çözüm yöntemi; haftada kırk[br]saati bulan, üç yaşından önce başlayan

0:03:15.690,0:03:17.620
erken ve yoğun eğitim almaları,

0:03:18.186,0:03:23.236
ama Türkiye'deki otizmli çocukların,[br]sadece yüzde beşi eğitim alabiliyor.

0:03:23.638,0:03:27.858
Yüzde doksan beşi, kaderlerine[br]terk ediliyor, çünkü bu çocuklar

0:03:28.140,0:03:32.330
devlet okullarına kabul edilmiyorlar.[br]Özel eğitim, rehabilitasyon merkezi

0:03:33.033,0:03:37.503
adındaki özel kurumlara gitmek zorunda[br]bırakılıyorlar, ki bu kurumlarda da

0:03:37.527,0:03:39.937
yeterli eğitim saatini alamıyorlar.

0:03:40.296,0:03:42.336
Otizmli olmayan bir çocuk,

0:03:42.336,0:03:46.156
devlet okullarında haftada[br]otuz saat eğitim alabilirken,

0:03:46.156,0:03:49.756
tek umudu eğitim olan[br]otizmli olan bir çocuk,

0:03:49.756,0:03:54.156
bütün öğrenme bozukluklarına rağmen,[br]dikkat dağınıklıklarına rağmen,

0:03:54.197,0:03:56.577
haftada iki saatlik eğitime[br]mahkûm ediliyor

0:03:57.055,0:03:59.355
ve bu nedenle de, eğitim çok pahalı.

0:03:59.646,0:04:04.426
Aileler eksik kalan eğitimi tamamlamak[br]için, özel okullara, kurumlara,

0:04:04.475,0:04:06.775
öğretmenlere gitmek zorunda bırakılıyor.

0:04:07.133,0:04:13.093
Otizmli çocuğa sahip bir Türk ailesi,[br]ortalama olarak asgari ücretin

0:04:13.522,0:04:16.422
iki katından daha fazla parayı[br]sadece eğitime harcıyor.

0:04:19.907,0:04:23.967
Kardeşim şanslı bir çocuktu.[br]Yeterli eğitimi alabildi.

0:04:24.710,0:04:28.080
Bugün bizimle, aynı salonda[br]beni izleyebildi.

0:04:28.832,0:04:34.022
Bunun yanı sıra Alper, onun kadar[br]şanslı olmayan arkadaşları için de

0:04:34.365,0:04:36.135
bana çok büyük bir ilham verdi.

0:04:36.443,0:04:39.453
Bundan beş sene önce, ilk[br]akıllı telefonumu aldığımda,

0:04:40.447,0:04:43.707
kardeşimin akıllı cihazlara olan[br]yoğun ilgisini fark ettim.

0:04:44.379,0:04:47.339
O zamanlar konuşamayan,[br]okuma yazma bilmeyen çocuk,

0:04:47.735,0:04:51.574
akıllı telefonumu kullanabiliyor,[br]sadece fotoğrafları ezberleyerek

0:04:51.574,0:04:54.537
Youtube'da istediği şarkıyı açabiliyor

0:04:54.537,0:04:57.737
veya fotoğraflarla benimle[br]iletişim kurmayı deniyordu.

0:05:00.680,0:05:07.810
O an, kardeşime bir tablet edindim ve onu[br]tablet bilgisayarlarla eğitmeyi amaçladım.

0:05:08.046,0:05:10.436
Ama şimdi daha büyük bir sorunum vardı.

0:05:10.734,0:05:14.154
Otizmli çocuklar için geliştirilmiş[br]uygulamalar yoktu.

0:05:15.002,0:05:20.112
Normal çocuklar için geliştirilen[br]uygulamalar ise ya onlara çok zor geliyor

0:05:20.435,0:05:23.635
ya da onlara zarar verebilecek[br]içerikliklere sahip olabiliyorlardı.

0:05:24.523,0:05:29.344
Alper'den aldığım ilhamla, o zamanlar[br]bir mobil oyun şirketinde

0:05:29.344,0:05:32.794
bilgisayar mühendisi[br]olarak çalışırken ben,

0:05:32.794,0:05:37.754
işimden istifa edip[br]ODTÜ'den arkadaşım Sercan'la beraber,

0:05:37.754,0:05:39.434
OTSIMO'yu yarattık.

0:05:39.434,0:05:41.524
OTSIMO, otizmli çocuklar

0:05:41.524,0:05:46.454
ve aileleri için geliştirilmiş ücretsiz[br]bir mobil uygulama aslında.

0:05:46.764,0:05:50.313
Çocuk uygulamasının içinde,[br]çocuklar için geliştirilmiş,

0:05:50.313,0:05:52.513
onlarca farklı eğitsel oyun var.

0:05:53.175,0:05:59.255
Bu oyunları, Tohum Otizm Vakfı[br]işbirliği ile alanındaki uzman kişilerle

0:05:59.266,0:06:03.006
beraber geliştiriyoruz, onların[br]ihtiyaçları için tasarlıyoruz.

0:06:03.488,0:06:06.228
Otsimo'da her oyundan veri topluyoruz.

0:06:06.657,0:06:11.927
Çocukların nelerde zorlandığını[br]anlayıp onlar için yapay zeka ile beraber

0:06:12.341,0:06:14.301
otomatik öneriler çıkartıyoruz.

0:06:15.068,0:06:19.178
Mesela A harfini çizemeyen bir[br]çocuğun oyun zorluğunu düşürüyor,

0:06:19.466,0:06:21.996
A harfini daha çok göstermeye başlıyoruz.

0:06:22.699,0:06:27.729
Aile uygulamasında aileler, çocukları[br]hakkındaki bütün bilgilere erişebiliyorlar

0:06:28.301,0:06:32.491
mesela analiz bölümünde karnelerini[br]görüp nelerde eksik olduklarını görüp

0:06:33.552,0:06:36.442
eğitimlerini buna göre[br]şekillendirebiliyorlar.

0:06:37.018,0:06:40.113
Eğitim bölümünde aileleri de[br]eğitmeyi amaçlıyoruz.

0:06:40.113,0:06:45.243
Bu sayede ailelerin, otizm eğitiminde[br]etkin bir rol oynamasını istiyoruz.

0:06:45.243,0:06:47.603
Yine çocuklarına uygun oyunları bulup

0:06:47.603,0:06:50.743
bu oyunun ayarlarını[br]uzaktan değiştirebiliyorlar.

0:06:51.339,0:06:55.429
Peki biz neden akıllı cihazlarla[br]çocukları eğitmeye çalışıyoruz?

0:06:56.479,0:07:01.749
Biliyoruz ki, araştırmalar gösteriyor ki,[br]eğer otizmli çocuklara şans verirsek,

0:07:02.248,0:07:06.999
erken ve yoğun eğitim alabilirlerse,[br]bu çocukların yüzde doksanı

0:07:06.999,0:07:09.469
bizimle aynı okullarda okuyabiliyor,

0:07:09.663,0:07:13.733
bizimle aynı hayatı yaşayabiliyor,[br]bizimle aynı ortamda bulunabiliyor.

0:07:14.282,0:07:18.212
Amacımız, eksik kalan[br]bu 38 saatlik eğitimi,

0:07:18.219,0:07:22.929
aileleri de eğiterek akıllı cihazlar[br]yardımıyla evde vermek.

0:07:23.455,0:07:25.225
Bir yıldan kısa sürede,

0:07:25.225,0:07:30.245
on binden fazla çocuğa,[br]yüz bin saatten fazla eğitime ulaştırdık.

0:07:30.245,0:07:33.185
İletişim güçlüğü çeken otizmli çocuklar,

0:07:33.185,0:07:37.925
OTSİMO uygulaması aracılığıyla üç yüz[br]binden fazla kelimeyi konuştular.

0:07:38.724,0:07:41.504
Arkamda gördüğünüz[br]Baran da bunlardan biri.

0:07:41.853,0:07:44.173
Baran OTSİMO'nun ilk kullanıcılarından.

0:07:45.072,0:07:49.472
OTSİMO'dan önce bir buçuk sene boyunca[br]o iki saatlik eğitime gidiyordu aslında.

0:07:50.185,0:07:56.055
Sadece OTSİMO'yu iki ay kullanarak Baran,[br]şu an bir devlet okuluna kabul aldı

0:07:56.364,0:08:00.654
ve arkadaşlarıyla aynı okulda,[br]yaşıtlarıyla aynı okulda okuyabiliyor.

0:08:01.273,0:08:02.933
Benim için de en önemlisi,

0:08:03.382,0:08:05.992
kardeşimin hayatında bir[br]şeyler değiştirmeye başladım.

0:08:06.605,0:08:11.235
Onunla beraber eğitim materyallerini[br]tasarladım, onunla beraber deneyimledim,

0:08:11.501,0:08:13.301
onunla beraber öğrendim.

0:08:14.527,0:08:17.083
Bugün buraya gelmekteki amacım,

0:08:17.083,0:08:21.313
ne otizm hakkında internette[br]bulabileceğiniz verileri size söylemek,

0:08:21.313,0:08:24.353
ne de aslında[br]OTSİMO'da yaptıklarımızı anlatmaktı.

0:08:24.790,0:08:27.410
Bugün buraya sizden[br]yardım istemeye geldim,

0:08:27.999,0:08:30.389
beraber bir değişim yaratmaya geldim.

0:08:31.108,0:08:36.388
Arkamda gördüğünüz okul, kardeşimle[br]beraber on otizmli çocuğun okuduğu okuldu.

0:08:37.262,0:08:39.192
Havuzunda yüzmeyi öğreniyorlar,

0:08:39.591,0:08:42.521
karşısındaki denizde[br]rüzgar sörfü yapabiliyorlardı.

0:08:43.173,0:08:47.903
Okuluydu, yapabiliyorlardı diyorum[br]çünkü sadece otizmli olduğu için,

0:08:48.189,0:08:54.379
onları farklı bulduğu için etraflarındaki[br]insanlar, onları bu binayı terk etmek,

0:08:54.678,0:08:56.888
bu okulu bırakmak zorunda bıraktılar.

0:08:57.241,0:09:00.741
Şimdi bu imkânların çoğuna[br]da erişemiyorlar aslında.

0:09:02.476,0:09:05.126
Sadece kardeşim de değil,[br]Alican'ı duymuşsunuzdur,

0:09:05.699,0:09:11.519
14 yaşında, kardeşimle aynı yaşta,[br]otizmli, annesi babası terk etmiş,

0:09:11.560,0:09:13.670
dedesi tarafından bakılıyor.

0:09:13.829,0:09:15.811
Her zaman yaptığımız gibi bizim,

0:09:15.811,0:09:19.211
sadece evine gitmek için minibüsü[br]kullanmak istiyor Alican,

0:09:19.211,0:09:22.301
dedesiyle beraber[br]minibüse biniyorlar beş ay önce.

0:09:23.222,0:09:26.843
Sadece otizmli olduğu için,[br]sadece bizden farklı olduğu için,

0:09:26.843,0:09:29.543
sadece ses çıkardığı için Alican,

0:09:29.543,0:09:33.423
o minibüsteki vicdansız insanlar[br]yüzünden minibüsten indiriliyor,

0:09:33.753,0:09:35.973
hatta dedesi hakarete uğruyor.

0:09:37.111,0:09:42.021
Konuşmanın başında, size üç yüz binden[br]fazla otizmli çocuktan bahsettim.

0:09:42.289,0:09:44.419
Eğitim alamayan otizmli çocuktan.

0:09:44.851,0:09:48.651
Bu çocukların neden o iki saatlik[br]kuş kadar eğitime bile gitmediğini

0:09:48.894,0:09:50.114
düşündünüz mü?

0:09:50.351,0:09:52.699
Bu çocukların aileleri vicdansız değil,

0:09:52.699,0:09:56.659
bu çocukların aileleri de en az[br]çocuklarını bizim kadar seviyorlar,

0:09:56.659,0:09:58.649
bizim kadar iyi olmasını istiyorlar.

0:09:59.466,0:10:02.206
Bu çocukların eğitim[br]almasını biz engelliyoruz.

0:10:02.858,0:10:07.908
İstedikleri okulda okuyacakları[br]zaman onları okullarından ediyor,

0:10:08.266,0:10:12.356
sadece okullarına gitmek için ulaşım[br]haklarını kullanmak istedikleri zaman,

0:10:12.739,0:10:14.819
onları minibüsten indiriyoruz.

0:10:15.572,0:10:19.882
Otizmli çocukların aileleri,[br]diğer ailelerden farklı olarak,

0:10:20.203,0:10:23.513
çocuklarının onlardan[br]önce ölmesini isterler.

0:10:24.380,0:10:29.490
Bir aileye bunu diletecek, bunu[br]yaşatacak kadar ne yapmış olabiliriz ki?

0:10:30.606,0:10:33.586
O yüzden bugün sizden yardım istiyorum.

0:10:34.530,0:10:37.841
Bir otizmli çocuk gördüğünüz zaman,[br]ona yardım edin,

0:10:37.841,0:10:39.911
onun elinden tutun.

0:10:39.911,0:10:43.925
Ailesi güçsüz olduğu zaman,[br]ona ses olun.

0:10:43.925,0:10:47.955
Ancak o zaman onların[br]eğitim almasını sağlayabiliriz,

0:10:47.955,0:10:51.975
ancak o zaman onların[br]bizimle beraber yaşamasını sağlayabiliriz,

0:10:52.323,0:10:56.673
ancak o zaman geleceği beraber[br]değiştirebiliriz. Teşekkür ederim.

0:10:56.726,0:10:57.606
(Alkış)