WEBVTT

00:00:00.490 --> 00:00:03.220
Biz artıq öyrənmişik ki, hüceyrə tənəffüsü

00:00:03.220 --> 00:00:05.820
təxminən üç fazaya bölünə bilər.

00:00:11.490 --> 00:00:16.760
İlk faza qlükozanın parçalanması

00:00:16.760 --> 00:00:18.010
mənasını verən
qlikolizdir,

00:00:23.620 --> 00:00:27.540
Bu oksigen ilə və ya oksigensiz
baş verə bilər.

00:00:27.540 --> 00:00:31.590
Əgər oksigen yoxdursa,
fermentləşmə olacaq,

00:00:31.590 --> 00:00:34.800
bunun haqqında gələcəkdə danışacağıq.

00:00:34.800 --> 00:00:37.320
Fermentasiya nəticəsində insanda

00:00:37.320 --> 00:00:38.750
süd turşusu əmələ gəlir.

00:00:38.750 --> 00:00:41.150
Orqanizmlərin başqa növləri alkoqol və ya

00:00:41.150 --> 00:00:43.200
etanol istehsal edə bilər.

00:00:43.200 --> 00:00:45.675
Lakin oksigenimiz varsa- əksər hissələrin

00:00:45.675 --> 00:00:48.690
oksigenlə davam etdiyini fərz edirik-

00:00:48.690 --> 00:00:50.610
Əgər oksigen olarsa,

00:00:50.610 --> 00:00:54.190
Krebs tsiklinə keçə bilərik.

00:00:54.190 --> 00:00:58.750
Bəzən limon turşusu istifadə etdiyindən

00:00:58.750 --> 00:01:00.390
limon turşusu dövrü adlanır.

00:01:00.390 --> 00:01:03.390
Eyni şey portağal yaxud limon nektarında 
da var.

00:01:03.390 --> 00:01:05.630
Ondan sonra isə 
elektron nəqliyyat zənciri

00:01:05.630 --> 00:01:07.310
ilə davam edirik.

00:01:10.090 --> 00:01:12.750
Hüceyrə tənəffüsünə ilk baxış videosunda

00:01:12.750 --> 00:01:15.610
ATF-nin əsas hissəsinin məhz burada
istehsal olunduğunu

00:01:15.610 --> 00:01:16.500
öyrəndik.

00:01:16.500 --> 00:01:18.920
Baxmayaraq ki,burada 
bu mərhələlərdən çıxan

00:01:18.920 --> 00:01:20.360
məhsullar istifadə olunur.

00:01:20.360 --> 00:01:23.460
İndi bu videoda isə
yalnız qlikolizə

00:01:23.460 --> 00:01:24.710
yönəlmək istəyirəm.

00:01:27.500 --> 00:01:31.080
Bu bir növ - bəzən çətin bir tapşırıq
olur, çünki həqiqətən alaq

00:01:31.080 --> 00:01:32.830
otlarına rast gələ bilərsiniz.
Mən

00:01:32.830 --> 00:01:34.550
bir az alaq otlarını və əsl
mexanizmi

00:01:34.550 --> 00:01:35.480
göstərəcəyəm. Bu,

00:01:35.480 --> 00:01:36.750
çox qorxunc görünə bilər.

00:01:36.750 --> 00:01:39.160
Ancaq bunu sizin üçün
sadələşdirmək istəyirəm,beləcə

00:01:39.160 --> 00:01:40.420
bir çox lazımlı məlumata

00:01:40.420 --> 00:01:42.550
sahib ola bilərsiniz.Və sonra dəyərləndirə

00:01:42.550 --> 00:01:45.770
bilərik,sonra bəlkə də qlikolizin
alaq otlarına baxanda bir az

00:01:45.770 --> 00:01:46.940
daha mənalı gələ bilər.

00:01:46.940 --> 00:01:49.230
Deməli,qlikoliz və ya
elə hüceyrə tənəffüsü

00:01:49.230 --> 00:01:50.480
qlükoza ilə başlayır.

00:01:53.230 --> 00:01:55.130
Və qlükozanın formulunu bilirik.

00:01:55.130 --> 00:01:59.660
Bu C6H12O6.
Bütün quruluşunu

00:01:59.660 --> 00:02:01.850
çəkə bilərdim;
bu, bir az vaxt aparardı.

00:02:01.850 --> 00:02:02.300
Lakin

00:02:02.300 --> 00:02:04.270
diqqətimi yalnız karbon sütununa

00:02:04.270 --> 00:02:07.010
yönəldəcəyəm.Deməli,o, halqadır,yaxud
halqa ola bilər.

00:02:07.010 --> 00:02:12.700
Ancaq onu ardıcıl altı karbon 
şəklində çəkəcəyəm.

00:02:12.700 --> 00:02:15.950
Bilmək yaxşı olar ki,
iki növ vacib qlikoliz

00:02:15.950 --> 00:02:16.820
mərhələsi var.

00:02:16.820 --> 00:02:19.420
İlkini hazırlıq mərhələsi adlandırıram.

00:02:19.420 --> 00:02:23.000
Və hazırlıq mərhələsi, 
əslində iki ATF istifadə edir.

00:02:29.910 --> 00:02:32.270
Bilirsiniz ki,hüceyrə tənəffüsün
bütün məqsədi ATF

00:02:32.270 --> 00:02:35.650
əmələ gətirməkdir, 
amma əvvəlcə iki ATF

00:02:35.650 --> 00:02:37.360
istifadə etməliyəm.

00:02:37.360 --> 00:02:40.980
2 ATF istifadə edirəm və sonra 
əsas olaraq, qlükoza burada

00:02:40.980 --> 00:02:50.710
iki ədəd 3 karbonlu birləşməyə parçalanır,

00:02:50.710 --> 00:02:53.730
bunların həmçinin fosfat qrupu da var.

00:02:53.730 --> 00:02:56.690
Fosfat qrupları həmin ATF-dən gəlir.

00:02:56.690 --> 00:02:58.910
Bunlarda fosfat qrupu var və

00:02:58.910 --> 00:03:01.520
buna tez-tez.. əslində,
bunun bir çox adı var.Bəzən

00:03:01.520 --> 00:03:02.910
buna PQAL deyilir.
Bunu bilmək

00:03:02.910 --> 00:03:04.040
həqiqətən lazım deyil.

00:03:04.040 --> 00:03:12.360
Yaxud fosfoqliseraldehid.Həqiqətən hecaya 
ayırmaq bacarığıma meydan oxuyur.

00:03:12.360 --> 00:03:13.420
Bunu bilmək o qədər də

00:03:13.420 --> 00:03:14.420
vacib deyil.

00:03:14.420 --> 00:03:15.950
Bilməlisiniz ki,
ilk mərhələdə

00:03:15.950 --> 00:03:17.840
iki ATF istifadə edirsiz.

00:03:17.840 --> 00:03:20.350
Buna görə mən buna 
hazırlıq mərhələsi deyirəm.

00:03:20.350 --> 00:03:29.020
Bir elmi bənzətmə lazımdırsa, 
hazırlıq mərhələsi deyilə bilər.

00:03:29.020 --> 00:03:33.510
Və sonra bu iki FQAL molekulunun hər biri daha sonra

00:03:33.510 --> 00:03:35.350
oksigensiz mərhələyə keçə bilər.

00:03:35.350 --> 00:03:39.480
Oksigensiz mərhələdə FQAL-ların hər biri

00:03:39.480 --> 00:03:42.280
piruvata çevrilir.

00:03:42.280 --> 00:03:45.310
Digər 3 karbonlu molekuldur,
amma fərqli konfiqurasiyadadır.

00:03:45.310 --> 00:03:48.670
Ancaq piruvata çevriləcəyi proses -

00:03:48.670 --> 00:03:53.130
və qoyun,piruvatı mavi rəngdə yazım,çünki

00:03:53.130 --> 00:03:54.620
bu sözü bilmək yaxşıdır.

00:03:54.620 --> 00:03:56.290
İndi sizə quruluşu da
göstərəcəyəm.

00:03:56.290 --> 00:03:57.100
Piruvat.

00:03:57.100 --> 00:03:59.730
Bəzən buna piruvik turşusu da deyilir.

00:03:59.730 --> 00:04:02.560
Eyni şeydir.

00:04:02.560 --> 00:04:05.890
Və bu, əslində, 
qlikolizin son məhsuludur.Beləliklə,

00:04:05.890 --> 00:04:08.200
hazırlıq mərhələsində
qlükoza ilə başlayırsınız.

00:04:08.200 --> 00:04:10.480
Qlükozanı parçalamağa
və hər iki ucuna fosfat

00:04:10.480 --> 00:04:12.540
qoymağa kömək edən
fosfoqliseraldehidlə

00:04:12.540 --> 00:04:14.070
son qoyursunuz.

00:04:14.070 --> 00:04:17.310
Və sonra hər biri müstəqil olaraq
oksigensiz

00:04:17.310 --> 00:04:18.490
mərhələyə keçir.

00:04:18.490 --> 00:04:22.029
Beləliklə, başladığınız
hər qlükoza molekulu üçün

00:04:22.029 --> 00:04:25.220
iki piruvat molekuluna sahib olursunuz.

00:04:25.220 --> 00:04:27.860
İndi deyirsiniz ki,
bir oksigensiz mərhələ var idi,

00:04:27.860 --> 00:04:30.310
oradan nə əldə etdik?

00:04:30.310 --> 00:04:35.710
Bizim oksigensiz.. Qoyun aşağıya

00:04:35.710 --> 00:04:37.280
oksigensiz mərhələ yazım. Bu,

00:04:37.280 --> 00:04:38.530
oksigensiz mərhələmizdir.

00:04:41.460 --> 00:04:43.150
Ağ fon üçün üzr istəyirəm.
Bunu

00:04:43.150 --> 00:04:45.300
ona görə etdim ki,
göstərdiyim mexanizmi,

00:04:45.300 --> 00:04:47.800
vikipediyadan kopyalayıb yapışdırdım və
arxa planları

00:04:47.800 --> 00:04:50.390
ağ olduğu üçün bu videoda
yalnız ağ fondan istifadə

00:04:50.390 --> 00:04:50.950
etdim.

00:04:50.950 --> 00:04:53.910
Ancaq məncə, qara fon

00:04:53.910 --> 00:04:55.040
daha yaxşıdır.

00:04:55.040 --> 00:04:57.750
Buradakı oksigensiz mərhələdir.

00:04:57.750 --> 00:05:00.990
Beləliklə, fosfogliseraldehid piruvata 
və ya piruvik turşusuna

00:05:00.990 --> 00:05:05.080
çevriləndə iki şey istehsal edirik.

00:05:05.080 --> 00:05:07.420
Və ya üç şeyi istehsal etdiyimizi
söyləyə bilərik.

00:05:07.420 --> 00:05:11.860
bu FQAL-lərin hər biri piruvat olarkən

00:05:11.860 --> 00:05:13.450
iki ATF istehsal edirik.

00:05:16.120 --> 00:05:17.880
Beləliklə, orada iki ATF istehsal olunur,

00:05:17.880 --> 00:05:20.490
bura iki ATF yazacağam.

00:05:20.490 --> 00:05:22.410
Və sonra hər biri
bir NADH istehsal edir.

00:05:27.540 --> 00:05:29.820
Və bunu daha tünd bir rəngdə yazacağam.

00:05:29.820 --> 00:05:31.070
NADH.

00:05:36.940 --> 00:05:39.910
Əlbəttə ki, bütün molekulu 
vakuumda

00:05:39.910 --> 00:05:40.800
istehsal etmirlər.

00:05:40.800 --> 00:05:43.450
Əslində etdikləri bir NAD+ 
xammalı ilə başlamaqdır-

00:05:43.450 --> 00:05:47.640
buna görə NAD+ ilə başlayırlar

00:05:47.640 --> 00:05:51.260
və əsasən, hidrogen əlavə edərək

00:05:51.260 --> 00:05:53.150
reduksiya edirlər.

00:05:53.150 --> 00:05:55.170
Xatırlayın, bir neçə video əvvəl

00:05:55.170 --> 00:05:57.830
hidrogen əldə edərək 
reduksiya olmasını görmüşdünüz.

00:05:57.830 --> 00:06:01.110
Deməli, NAD NADH-a reduksiya olur.

00:06:01.110 --> 00:06:05.110
Daha sonra NADH ATF istehsal etmək üçün

00:06:05.110 --> 00:06:08.470
elektron nəqliyyat zəncirini 
istifadə edirlər.

00:06:08.470 --> 00:06:13.090
Beləliklə, burada ən vacib şey,

00:06:13.090 --> 00:06:16.390
qlikoliz reaksiyasını yaza bilməyimizdir,
qlükoza ilə

00:06:16.390 --> 00:06:17.640
başlayırıq.

00:06:21.480 --> 00:06:24.520
Və sizin 1 neçə NAD+ -a ehtiyacınız var.

00:06:27.840 --> 00:06:29.870
Əslində, hər qlükoza molekulu üçün

00:06:29.870 --> 00:06:33.540
2 NAD+ -a ehtiyacınız olacaq.

00:06:33.540 --> 00:06:34.990
2 ATF-yə ehtiyacınız olacaq.

00:06:38.420 --> 00:06:40.860
Mən yalnız başlamaq üçün lazım olan bütün

00:06:40.860 --> 00:06:42.350
maddələri yazıram.

00:06:42.350 --> 00:06:44.750
ATF-ə çevirmədən əvvəl

00:06:44.750 --> 00:06:47.290
bu ADF-lərə ehtiyacınız olacaq.

00:06:47.290 --> 00:06:51.550
Yəni, üstəgəl 4 ADF yazacağam.

00:06:51.550 --> 00:06:57.150
Və qlikolizdən sonra...

00:06:57.150 --> 00:06:57.840
İcazənizlə buradakı yazını düzəldim.

00:06:57.840 --> 00:07:01.055
Üzr istəyirəm, bu ADF idi.

00:07:04.950 --> 00:07:08.970
Qoyun, bunu yenidən yazım.

00:07:08.970 --> 00:07:10.540
4 ADF.

00:07:10.540 --> 00:07:12.390
Və 4 fosfat ionuna da

00:07:12.390 --> 00:07:15.820
ehtiyacınız ola bilər, üstəgəl 4.

00:07:15.820 --> 00:07:18.540
Mən onları yalnız belə deyirəm,

00:07:18.540 --> 00:07:19.310
yazılışları isə bu cürdür.

00:07:19.310 --> 00:07:20.440
Bəlkə belə də yaza bilərəm

00:07:20.440 --> 00:07:21.740
4 fosfat qrupu.

00:07:25.670 --> 00:07:30.790
1 qlikolizdən sonra

00:07:30.790 --> 00:07:37.680
2 piruvat və

00:07:38.670 --> 00:07:39.670
2 NADH əmələ gələcək.

00:07:40.660 --> 00:07:43.190
NAD-lar reduksiya olacaq.

00:07:43.190 --> 00:07:45.010
O, hidrogen əldə edib.

00:07:45.115 --> 00:07:46.115
Reduksiya,

00:07:46.590 --> 00:07:48.850
elektron qazandırır. Lakin,

00:07:48.850 --> 00:07:50.200
bioloji mənada
hidrogen əldə

00:07:50.200 --> 00:07:51.110
etməsini düşünürük.

00:07:51.110 --> 00:07:53.320
Hidrogen elektro-mənfi olmadığı üçün
elektronu

00:07:53.320 --> 00:07:53.790
ala bilirsiniz.

00:07:54.260 --> 00:07:56.020
Onun elektronlarını əldə etdiniz.

00:07:56.020 --> 00:08:00.561
Beləliklə, iki NADH və daha sonra
bu iki ATF hazırlıq mərhələsində

00:08:00.561 --> 00:08:02.720
istifadə olunur. Buna görə

00:08:02.720 --> 00:08:04.390
onları bir az ayrıca yazdım. Deməli

00:08:04.390 --> 00:08:05.860
bu ikisi istifadə olundu.

00:08:05.860 --> 00:08:07.865
2 ADF-niz qaldı.

00:08:10.860 --> 00:08:13.630
Bunlar da

00:08:13.630 --> 00:08:14.750
ATF-yə çevrilir.

00:08:14.750 --> 00:08:19.090
Beləliklə, üstəgəl 4 ATF.
Zənnimcə,

00:08:19.090 --> 00:08:20.570
dördünə ehtiyacımız yox idi.

00:08:20.570 --> 00:08:22.890
Bizim yalnız iki fosfat qrupuna ehtiyacımız vardı.

00:08:22.890 --> 00:08:24.570
Çünki ikisi buradan gəlir.

00:08:24.570 --> 00:08:26.710
Sonra orada dörd ədəd olması üçün

00:08:26.710 --> 00:08:28.560
cəmi iki ədədə ehtiyacımız var.

00:08:28.560 --> 00:08:31.270
Ancaq böyük mənzərə budur ki,
bir qlükoza ilə başlayır,

00:08:31.270 --> 00:08:33.020
iki piruvatla sonlanır.

00:08:33.020 --> 00:08:35.090
İki ATF istifadə edirsiniz.

00:08:35.090 --> 00:08:36.909
Dörd ATF əldə edirsiniz.

00:08:36.909 --> 00:08:39.559
Yekun olaraq 2 ATF əmələ gəlmiş olur.

00:08:39.559 --> 00:08:41.490
İcazə verin,bunu çox böyük yazım.

00:08:41.490 --> 00:08:45.840
Yekun olaraq qlikolizdən 
2 ATF əldə etdiniz.

00:08:45.840 --> 00:08:51.290
Hər biri sonradan 3 ATF istehsal etmək 
üçün elektron nəqliyyat zəncirində

00:08:51.290 --> 00:08:54.600
istifadə edilə bilən 
iki NADH əldə edirsiniz.

00:08:54.600 --> 00:08:59.150
İki NADH əldə edirsiniz və Krebs tsikli üçün

00:08:59.150 --> 00:09:02.930
xammal olacaq asetil-KoA-lara yenidən

00:09:02.930 --> 00:09:04.950
iki piruvat əldə edirsiniz.

00:09:04.950 --> 00:09:10.690


00:09:10.690 --> 00:09:13.070


00:09:13.070 --> 00:09:13.800


00:09:13.800 --> 00:09:15.730


00:09:15.730 --> 00:09:16.440


00:09:16.440 --> 00:09:18.970


00:09:18.970 --> 00:09:22.000


00:09:22.000 --> 00:09:24.270


00:09:24.270 --> 00:09:26.060


00:09:26.060 --> 00:09:30.280


00:09:30.280 --> 00:09:33.110


00:09:33.110 --> 00:09:34.226


00:09:34.226 --> 00:09:36.020


00:09:36.020 --> 00:09:37.460


00:09:37.460 --> 00:09:39.430


00:09:39.430 --> 00:09:42.310


00:09:42.310 --> 00:09:43.870


00:09:43.870 --> 00:09:46.050


00:09:46.050 --> 00:09:48.500


00:09:48.500 --> 00:09:49.370


00:09:49.370 --> 00:09:49.880


00:09:49.880 --> 00:09:52.040


00:09:52.040 --> 00:09:54.480


00:09:54.480 --> 00:09:56.850


00:09:56.850 --> 00:10:00.130


00:10:00.130 --> 00:10:03.020


00:10:05.670 --> 00:10:07.630


00:10:07.630 --> 00:10:09.600


00:10:09.600 --> 00:10:12.160


00:10:12.160 --> 00:10:13.560


00:10:13.560 --> 00:10:15.750


00:10:15.750 --> 00:10:16.440


00:10:16.440 --> 00:10:18.535


00:10:18.535 --> 00:10:20.700


00:10:20.700 --> 00:10:23.630


00:10:23.630 --> 00:10:24.680


00:10:24.680 --> 00:10:25.480


00:10:25.480 --> 00:10:28.600


00:10:28.600 --> 00:10:31.190


00:10:31.190 --> 00:10:32.740


00:10:32.740 --> 00:10:34.950


00:10:34.950 --> 00:10:36.520


00:10:36.520 --> 00:10:39.650


00:10:39.650 --> 00:10:43.050


00:10:43.050 --> 00:10:44.610


00:10:44.610 --> 00:10:46.310


00:10:46.310 --> 00:10:47.650


00:10:47.650 --> 00:10:49.090


00:10:49.090 --> 00:10:50.810


00:10:50.810 --> 00:10:52.000


00:10:52.000 --> 00:10:55.430


00:10:55.430 --> 00:10:58.600


00:10:58.600 --> 00:11:02.920


00:11:02.920 --> 00:11:06.270


00:11:06.270 --> 00:11:09.090


00:11:09.090 --> 00:11:12.410


00:11:12.410 --> 00:11:14.710


00:11:14.710 --> 00:11:17.100


00:11:17.100 --> 00:11:20.330


00:11:20.330 --> 00:11:23.640


00:11:23.640 --> 00:11:29.290


00:11:29.290 --> 00:11:30.200


00:11:30.200 --> 00:11:31.410


00:11:31.410 --> 00:11:35.040


00:11:35.040 --> 00:11:37.340


00:11:37.340 --> 00:11:39.420


00:11:39.420 --> 00:11:43.230


00:11:43.230 --> 00:11:46.080


00:11:46.080 --> 00:11:49.070


00:11:49.070 --> 00:11:51.440


00:11:51.440 --> 00:11:54.100


00:11:54.100 --> 00:11:58.090


00:11:58.090 --> 00:12:00.760


00:12:00.760 --> 00:12:03.700


00:12:03.700 --> 00:12:07.540


00:12:07.540 --> 00:12:11.800


00:12:11.800 --> 00:12:14.935


00:12:14.935 --> 00:12:16.500


00:12:16.500 --> 00:12:18.330


00:12:18.330 --> 00:12:22.900


00:12:22.900 --> 00:12:25.080


00:12:25.080 --> 00:12:30.900


00:12:30.900 --> 00:12:32.870


00:12:32.870 --> 00:12:34.250


00:12:34.250 --> 00:12:36.715


00:12:36.715 --> 00:12:39.550


00:12:39.550 --> 00:12:42.600


00:12:42.600 --> 00:12:43.140


00:12:43.140 --> 00:12:45.635


00:12:45.635 --> 00:12:47.780


00:12:47.780 --> 00:12:51.340


00:12:51.340 --> 00:12:52.280


00:12:52.280 --> 00:12:53.220


00:12:53.220 --> 00:12:54.960


00:12:54.960 --> 00:12:57.190


00:12:57.190 --> 00:12:59.810


00:12:59.810 --> 00:13:03.750


00:13:03.750 --> 00:13:04.830


00:13:04.830 --> 00:13:07.110


00:13:07.110 --> 00:13:09.160


00:13:09.160 --> 00:13:11.430


00:13:11.430 --> 00:13:14.130


00:13:14.130 --> 00:13:20.470


00:13:20.470 --> 00:13:26.930


00:13:26.930 --> 00:13:29.570