0:00:01.740,0:00:04.610
Bir şüşə flakonun içində plazma var.

0:00:04.610,0:00:06.950
Bir azdan onu qeyd edəcəm.

0:00:06.950,0:00:11.500
Burada üzən natriumum və

0:00:11.500,0:00:15.270
bənövşəyi rəngdə bəzi anionlar var.

0:00:15.270,0:00:19.290
Bu isə natriuma birləşən hər hansı maddədir.

0:00:19.290,0:00:23.200
Bu mənfi yüklənmiş ion, daha çox xlor və

0:00:23.200,0:00:26.900
ya bikarbonat ola bilər.

0:00:26.900,0:00:31.540
Burada həmçinin qlükoza da var.

0:00:31.540,0:00:40.610
Bundan başqa urea nitrogeni də dediyimiz urea var.

0:00:40.610,0:00:42.940
Plazmada bir neçə maddə var,

0:00:42.940,0:00:44.550
kimsə sizdən soruşur ki,

0:00:44.550,0:00:47.890
plazmanın ümumi osmolyarlığı nə qədərdir?

0:00:47.890,0:00:49.670
Siz bilirsiz ki, bu hər litr qanda

0:00:49.670,0:00:56.290
olan osmolların miqdarıdır.

0:00:56.290,0:00:59.770
Bir litr plazma yazmaq daha dəqiq olardı.

0:00:59.770,0:01:02.450
Çünki, biz burada plazma haqqında danışırıq.

0:01:02.450,0:01:06.475
Yəni, plazmanın bir litrində.

0:01:06.475,0:01:08.600
Bu suala cavab vermək üçün

0:01:08.600,0:01:10.260
plazmanın hər litrində olan

0:01:10.260,0:01:13.400
osmollar haqqında bilməliyik.

0:01:13.400,0:01:14.650
Bunun üzərindən keçək.

0:01:14.650,0:01:16.358
Sizə bəzi laborator göstəricilər verəcəm,

0:01:16.358,0:01:19.300
bu zaman görəcəksiz ki, 4 vacib həllolan

0:01:19.300,0:01:23.290
maddənin göstəriciləri osmolyarlığı

0:01:23.290,0:01:25.550
düzgün hesablamağa

0:01:25.550,0:01:29.000
imkan verir.

0:01:29.000,0:01:32.245
Yəni plazmada olan bütün osmolları

0:01:32.245,0:01:32.870
bilməyə ehtiyac yoxdu.

0:01:32.870,0:01:34.403
4 əsas maddəyə əsaslanaraq

0:01:34.403,0:01:35.600
bunu hesablamaq olar.

0:01:35.600,0:01:37.825
Gəlin onlardan birincisi, natrium ilə başlayaq.

0:01:40.930,0:01:43.600
Laborator göstəriciləri boz rəngdə

0:01:43.600,0:01:47.280
yazacam, natriumun miqdarı

0:01:47.280,0:01:49.630
laborator göstəricilərə əsasən

0:01:49.630,0:01:52.580
hər litrdə

0:01:52.580,0:01:53.920
140 milliekvivalentdir.

0:01:53.920,0:01:57.680
Bəs bunu osmola necə çevirmək olar?

0:01:57.680,0:02:00.320
Məxrəc artıq hazırdır.

0:02:00.320,0:02:04.960
Dərhal deyə bilərsiz ki, cavab elə bir

0:02:04.960,0:02:07.630
litrdə 140 milimola bərabərdir.

0:02:07.630,0:02:10.210
Çünki, bilirsiz ki, natrium bir

0:02:10.210,0:02:11.680
valentlidir, yəni monovalentdir.

0:02:14.510,0:02:16.440
Monovalent olduğu üçün ekvivalent sayı

0:02:16.440,0:02:19.546
mol sayına bərabərdir.

0:02:19.546,0:02:20.920
Molu bildikdən sonra

0:02:20.920,0:02:22.920
osmola keçə bilərsiz.

0:02:22.920,0:02:28.040
Dedik ki, bir litrdə 140 osmol və va ya milliosmol var.

0:02:28.040,0:02:31.900
Natrium suyun tərkibində ondan

0:02:31.900,0:02:34.420
gözlənilən xüsusiyyətləri göstərir.

0:02:34.420,0:02:36.400
O parçalanmır, çünki onsuz da

0:02:36.400,0:02:38.850
tək hissəcikdir.

0:02:38.850,0:02:42.480
O vahid hissəcik kimi davranır.

0:02:42.480,0:02:43.880
Vahid hissəcik.

0:02:43.880,0:02:45.850
Əgər tək hissəlidirsə, bir litrdə

0:02:45.850,0:02:49.120
140 milliosmol olacaq.

0:02:49.120,0:02:53.310
Problemin dörddə birini effektiv şəkildə həll etdik.

0:02:53.310,0:02:57.390
4 ayrı həll olan maddənin osmolyarlığını

0:02:57.390,0:02:59.990
müəyyən edib hamısını toplamalıyıq.

0:02:59.990,0:03:01.740
Artıq natriumu hesabladıq.

0:03:01.740,0:03:04.410
İndi isə aniona baxaq.

0:03:04.410,0:03:08.100
Anion üçün ipucu onun natriumla eyni olduğunu hesab etməkdir.

0:03:08.100,0:03:10.580
Natriumla eyni, lakin onu əksi.

0:03:10.580,0:03:13.260
Biz bilirik ki, bu 140-dır.

0:03:13.260,0:03:17.320
Burada da 140 rəqəmindən istifadə edəcik.

0:03:17.320,0:03:24.020
Natrium müsbət yüklüdür,

0:03:24.020,0:03:25.520
indi isə sizə mənfi yüklü maddə

0:03:25.520,0:03:27.440
lazımdır.

0:03:27.440,0:03:30.190
Bütün neqativ yükün anionlardan

0:03:30.190,0:03:31.490
gəldiyini düşünək .

0:03:31.490,0:03:33.400
Bunlar xloid və bikarbonat

0:03:33.400,0:03:37.235
kimi maddələrdir.

0:03:37.235,0:03:39.110
Bu maddələrin miqdarını bilməyə

0:03:39.110,0:03:41.000
ehtiyac yoxdur, sadəcə 140-ı götürür,

0:03:41.000,0:03:45.200
2-ə vururuq və digər yarısının

0:03:45.200,0:03:48.880
anion olduğunu hesab edirik.

0:03:48.880,0:03:51.260
İndi isə bu vahidləri çevirməliyik.

0:03:51.260,0:03:56.400
Bir litrdə milliosmollara baxmalıyıq.

0:03:56.400,0:03:58.910
Anion təkvalentlidir, yəni monovaletdir,

0:03:58.910,0:04:02.370
bu da bizə millimolu verir.

0:04:02.370,0:04:04.340
Yuxarıdakı məntiqin eynisindən istifadə edirik.

0:04:04.340,0:04:06.920
İndicə dedik ki, bu millimoldur və tək bir

0:04:06.920,0:04:11.310
hissəcikdir, yəni o parçalanmır,

0:04:11.310,0:04:14.230
suyu dəf edir və iki istiqamətdə gedir,

0:04:14.230,0:04:19.550
məntiqli olaraq, ikiqat effekti var,

0:04:19.550,0:04:22.770
əvvəlki kimi hər litrdə 140 milliosmol

0:04:22.770,0:04:24.220
ilə bitirəcik.

0:04:24.220,0:04:26.840
Bu bizim ikinci hissəmiz idi, elə deyil ?

0:04:26.840,0:04:28.020
2 hissə artıq hazırdır.

0:04:28.020,0:04:31.360
Biz natriumu və anionu hesabladıq.

0:04:31.360,0:04:33.150
İndi isə qlükozaya keçək.

0:04:33.150,0:04:36.900
Laboratoriyanın bizə verdiyi göstəricilərdən

0:04:36.900,0:04:39.280
qlükozanın vahid şəklində necə hesablandığını

0:04:39.280,0:04:41.250
sizə bir saniyədə izah edəcəm.

0:04:41.250,0:04:45.670
İstifadə olunan vahidə necə keçə bilərik ?

0:04:45.670,0:04:51.060
Gəlin keçid edək.

0:04:51.060,0:04:52.370
-

0:04:52.370,0:04:53.670
Lövhədə bir az boş sahə açaq.

0:04:53.670,0:04:58.170
Deyək ki, qlükoza buradadır.

0:04:58.170,0:05:00.830
Laboratoriya deyir ki, sizin analiz cavabları

0:05:00.830,0:05:05.610
hazırdır, nəticə 90 mq/dl-dir.

0:05:05.610,0:05:08.580
Bu qlükozanın çox tez-tez rast

0:05:08.580,0:05:12.590
gəlinən laborator göstəricisidir.

0:05:12.590,0:05:14.020
Etməli olduğumuz bir şey də milliqramdan mola

0:05:14.020,0:05:17.330
necə keçildiyini başa düşməkdir.

0:05:17.330,0:05:20.420
Siz bilirsiz ki, qlükoza necə görünür.

0:05:20.420,0:05:22.420
Bu onun formuludur.

0:05:22.420,0:05:25.860
Onun ümumi kütləsini, atom kütləsini

0:05:25.860,0:05:27.600
hesablamaq üçün burada olan 6 karbon

0:05:27.600,0:05:29.580
atomunu onun kütləsinə,

0:05:29.580,0:05:32.280
yəni 12-ə vururuq, üzərinə hidrogenin

0:05:32.280,0:05:35.590
kütləsini-biri onun sayına-on ikiyə

0:05:35.590,0:05:38.390
vurub cavabı-on ikini gəlirik, bunun da üzərinə

0:05:38.390,0:05:43.590
oksigenin kütləsini 6-a vurub əlavə edirik.

0:05:43.590,0:05:47.290
Bu da 72, 12 və 96 edir, toplayanda

0:05:47.290,0:05:56.740
cavab 180 alınır.

0:05:56.740,0:06:01.320
Qlükoza molekulu 180 atom kütlə vahidinə bərabərdir.

0:06:01.320,0:06:03.190
Bu da o deməkdir ki, qlükozanın bir molu

0:06:03.190,0:06:13.510
180 qrama bərabərdir.

0:06:13.510,0:06:15.807
Biz milliqramlardan danışırdıq, bu isə

0:06:15.807,0:06:18.390
qramdır, buna görə də onu 1000 ilə

0:06:18.390,0:06:22.920
azaldacam.

0:06:22.920,0:06:31.160
1 millimol qlükoza 180 miliqrama bərabərdir.

0:06:31.160,0:06:33.400
Tək etdiyim 1000-ə bölmək oldu.

0:06:33.400,0:06:37.430
İndi bu vahidi götürüb çevirmələrimi edə bilərəm.

0:06:37.430,0:06:41.240
Deyə bilərdim ki, 180 milliqramda bir

0:06:41.240,0:06:45.130
millimolu 100-ə vuraraq

0:06:45.130,0:06:50.440
milliqramı

0:06:50.440,0:06:52.360
ata bilərik.

0:06:52.360,0:06:55.220
Həmçinin desilitrdən litrə də keçməliyəm.

0:06:55.220,0:06:59.930
10 desilitr 1 litrə bərabərdir.

0:06:59.930,0:07:02.310
Desilitri silirəm.

0:07:02.310,0:07:06.180
Bu 10 bu 0 ilə ixtisar olunacaq,

0:07:06.180,0:07:08.420
bu zaman 90 böl 18 qalır,

0:07:08.420,0:07:13.740
cavab 5 mmol/l edir.

0:07:13.740,0:07:16.550
Yuxarıdakılar kimi qlükoza da suda,

0:07:16.550,0:07:20.680
məhlulda vahid hissəcik kimi davranır.

0:07:20.680,0:07:25.770
Nəticədə 5 osmol və ya milliosmol alınır.

0:07:25.770,0:07:30.200
Bir litrdə 5 milliosmol.

0:07:30.200,0:07:32.040
Bu doğru vahidlərdir, elə deyil?

0:07:32.040,0:07:36.270
Formulun bir hissəsini daha hesabladım.

0:07:36.270,0:07:38.772
Sonda sizə ümumi formulu göstərəcəm,

0:07:38.772,0:07:40.730
lakin hissə-hissə işləmək istəyirəm.

0:07:40.730,0:07:45.340
Qlükozanı həll etdik, indi isə sonuncu

0:07:45.340,0:07:50.200
maddə - ureanı edək.

0:07:50.200,0:07:54.230
Laboratoriya bizə spesifik olaraq urea yəni

0:07:54.230,0:07:58.030
sidik cövhərini vermir, bizə qanın urea nitrogenini verir.

0:07:58.030,0:08:00.670
Əslində, bu önəmlidir.

0:08:00.670,0:08:03.660
Bu o deməkdir ki, onlar ureanın

0:08:03.660,0:08:08.200
azot əsasını ölçür.

0:08:08.200,0:08:11.140
Onlar sizə zəng edir və deyir ki, biz

0:08:11.140,0:08:16.560
ölçdük və nəticə 14 mq/dl-dir.

0:08:16.560,0:08:18.340
Deyək ki, bu kiçik flakondakı plazmada

0:08:18.340,0:08:20.240
olan sidik cövhərinin

0:08:20.240,0:08:22.550
miqdarıdır.

0:08:22.550,0:08:26.090
Bunu əvvəlki kimi necə mol/l-ə çevirəcik?

0:08:26.090,0:08:32.530
Sizə faydalı olması üçün bir mol

0:08:32.530,0:08:34.360
sidik cövhəri çəkirəm.

0:08:34.360,0:08:36.330
Bir cüt azot.

0:08:36.330,0:08:37.940
Urea bu şəkildə olur.

0:08:37.940,0:08:39.159
O çox kiçik molekuldur.

0:08:39.159,0:08:42.140
Bir cüt azot, karbon və oksigen.

0:08:42.140,0:08:46.490
Bu azotların atom kütlə vahidi 14-dür.

0:08:46.490,0:08:48.300
14.

0:08:48.300,0:08:51.440
Burada da həmçinin, 14-dür.

0:08:51.440,0:08:56.660
Laboratoriya tam olaraq bu hissəni ölçür.

0:08:56.660,0:08:58.410
Bu yalnız 2 azotun ölçüsüdür.

0:08:58.410,0:09:01.321
Bütün molekulun ölçüsü deyil.

0:09:01.321,0:09:03.820
Bu molekulun tərkibində olan

0:09:03.820,0:09:06.500
azotların kütləsidir.

0:09:06.500,0:09:11.000
Bu o mənaya gəlir ki, bir molekul urea

0:09:11.000,0:09:22.430
28 atom kütlə vahidi

0:09:22.430,0:09:28.450
urea nitrogenidir.

0:09:28.450,0:09:32.030
Çünki, bu biz ölçdüyümüz ureanın tərkib

0:09:32.030,0:09:36.040
hissəsidir və 1 mol sidik cövhəri 28 qram

0:09:36.040,0:09:44.250
urea nitrogenidir.

0:09:44.250,0:09:47.950
Mən bu hissədə yenidən

0:09:47.950,0:09:50.260
1000-ə bölməliyəm.

0:09:50.260,0:09:56.860
1 millimol 28 milliqram urea nitrogeninə bərabərdir.

0:09:56.860,0:10:02.360
Çevirməni bu şəkildə edəcik.

0:10:02.360,0:10:04.240
Yuxarıda etdiyimin eynisini edəcəm.

0:10:04.240,0:10:06.419
Deyək ki,

0:10:06.419,0:10:08.210
milliqramlardan qurtulmaq istəyirəm.

0:10:08.210,0:10:14.790
1 millimolu 28 milliqrama bölürük,

0:10:14.790,0:10:17.090
milliqramlardan qurtuluruq.

0:10:17.090,0:10:22.620
10 desilitr 1 litrə bərabərdir,

0:10:22.620,0:10:25.550
bu mənə desilitrdən qurtarmağa kömək edəcək.

0:10:25.550,0:10:31.470


0:10:31.470,0:10:34.400


0:10:34.400,0:10:39.380


0:10:39.380,0:10:41.870


0:10:41.870,0:10:44.170


0:10:44.170,0:10:47.880


0:10:47.880,0:10:49.420


0:10:49.420,0:10:51.760


0:10:51.760,0:10:53.510


0:10:53.510,0:10:58.540


0:10:58.540,0:11:01.670


0:11:05.330,0:11:10.830


0:11:10.830,0:11:13.810


0:11:13.810,0:11:22.710


0:11:22.710,0:11:30.330


0:11:30.330,0:11:36.980


0:11:36.980,0:11:42.790


0:11:42.790,0:11:49.460


0:11:49.460,0:11:52.030


0:11:52.030,0:11:57.090


0:11:57.090,0:12:00.380


0:12:00.380,0:12:01.970


0:12:01.970,0:12:04.710


0:12:04.710,0:12:07.030


0:12:07.030,0:12:09.460


0:12:09.460,0:12:09.960


0:12:09.960,0:12:12.750


0:12:12.750,0:12:15.380


0:12:15.380,0:12:24.900


0:12:24.900,0:12:40.800


0:12:40.800,0:12:45.450


0:12:45.450,0:12:48.370


0:12:48.370,0:12:49.650


0:12:49.650,0:12:52.850


0:12:52.850,0:12:55.030


0:12:55.030,0:12:59.230


9:59:59.000,9:59:59.000


9:59:59.000,9:59:59.000


9:59:59.000,9:59:59.000