1
00:00:01,740 --> 00:00:04,610
Bir şüşə flakonun içində plazma var.

2
00:00:04,610 --> 00:00:06,950
Bir azdan onu qeyd edəcəm.

3
00:00:06,950 --> 00:00:11,500
Burada üzən natriumum və

4
00:00:11,500 --> 00:00:15,270
bənövşəyi rəngdə bəzi anionlar var.

5
00:00:15,270 --> 00:00:19,290
Bu isə natriuma birləşən hər hansı maddədir.

6
00:00:19,290 --> 00:00:23,200
Bu mənfi yüklənmiş ion, daha çox xlor və

7
00:00:23,200 --> 00:00:26,900
ya bikarbonat ola bilər.

8
00:00:26,900 --> 00:00:31,540
Burada həmçinin qlükoza da var.

9
00:00:31,540 --> 00:00:40,610
Bundan başqa urea nitrogeni də dediyimiz urea var.

10
00:00:40,610 --> 00:00:42,940
Plazmada bir neçə maddə var,

11
00:00:42,940 --> 00:00:44,550
kimsə sizdən soruşur ki,

12
00:00:44,550 --> 00:00:47,890
plazmanın ümumi osmolyarlığı nə qədərdir?

13
00:00:47,890 --> 00:00:49,670
Siz bilirsiz ki, bu hər litr qanda

14
00:00:49,670 --> 00:00:56,290
olan osmolların miqdarıdır.

15
00:00:56,290 --> 00:00:59,770
Bir litr plazma yazmaq daha dəqiq olardı.

16
00:00:59,770 --> 00:01:02,450
Çünki, biz burada plazma haqqında danışırıq.

17
00:01:02,450 --> 00:01:06,475
Yəni, plazmanın bir litrində.

18
00:01:06,475 --> 00:01:08,600
Bu suala cavab vermək üçün

19
00:01:08,600 --> 00:01:10,260
plazmanın hər litrində olan

20
00:01:10,260 --> 00:01:13,400
osmollar haqqında bilməliyik.

21
00:01:13,400 --> 00:01:14,650
Bunun üzərindən keçək.

22
00:01:14,650 --> 00:01:16,358
Sizə bəzi laborator göstəricilər verəcəm,

23
00:01:16,358 --> 00:01:19,300
bu zaman görəcəksiz ki, 4 vacib həllolan

24
00:01:19,300 --> 00:01:23,290
maddənin göstəriciləri osmolyarlığı

25
00:01:23,290 --> 00:01:25,550
düzgün hesablamağa

26
00:01:25,550 --> 00:01:29,000
imkan verir.

27
00:01:29,000 --> 00:01:32,245
Yəni plazmada olan bütün osmolları

28
00:01:32,245 --> 00:01:32,870
bilməyə ehtiyac yoxdu.

29
00:01:32,870 --> 00:01:34,403
4 əsas maddəyə əsaslanaraq

30
00:01:34,403 --> 00:01:35,600
bunu hesablamaq olar.

31
00:01:35,600 --> 00:01:37,825
Gəlin onlardan birincisi, natrium ilə başlayaq.

32
00:01:40,930 --> 00:01:43,600
Laborator göstəriciləri boz rəngdə

33
00:01:43,600 --> 00:01:47,280
yazacam, natriumun miqdarı

34
00:01:47,280 --> 00:01:49,630
laborator göstəricilərə əsasən

35
00:01:49,630 --> 00:01:52,580
hər litrdə

36
00:01:52,580 --> 00:01:53,920
140 milliekvivalentdir.

37
00:01:53,920 --> 00:01:57,680
Bəs bunu osmola necə çevirmək olar?

38
00:01:57,680 --> 00:02:00,320
Məxrəc artıq hazırdır.

39
00:02:00,320 --> 00:02:04,960
Dərhal deyə bilərsiz ki, cavab elə bir

40
00:02:04,960 --> 00:02:07,630
litrdə 140 milimola bərabərdir.

41
00:02:07,630 --> 00:02:10,210
Çünki, bilirsiz ki, natrium bir

42
00:02:10,210 --> 00:02:11,680
valentlidir, yəni monovalentdir.

43
00:02:14,510 --> 00:02:16,440
Monovalent olduğu üçün ekvivalent sayı

44
00:02:16,440 --> 00:02:19,546
mol sayına bərabərdir.

45
00:02:19,546 --> 00:02:20,920
Molu bildikdən sonra

46
00:02:20,920 --> 00:02:22,920
osmola keçə bilərsiz.

47
00:02:22,920 --> 00:02:28,040
Dedik ki, bir litrdə 140 osmol və va ya milliosmol var.

48
00:02:28,040 --> 00:02:31,900
Natrium suyun tərkibində ondan

49
00:02:31,900 --> 00:02:34,420
gözlənilən xüsusiyyətləri göstərir.

50
00:02:34,420 --> 00:02:36,400
O parçalanmır, çünki onsuz da

51
00:02:36,400 --> 00:02:38,850
tək hissəcikdir.

52
00:02:38,850 --> 00:02:42,480
O vahid hissəcik kimi davranır.

53
00:02:42,480 --> 00:02:43,880
Vahid hissəcik.

54
00:02:43,880 --> 00:02:45,850
Əgər tək hissəlidirsə, bir litrdə

55
00:02:45,850 --> 00:02:49,120
140 milliosmol olacaq.

56
00:02:49,120 --> 00:02:53,310
Problemin dörddə birini effektiv şəkildə həll etdik.

57
00:02:53,310 --> 00:02:57,390
4 ayrı həll olan maddənin osmolyarlığını

58
00:02:57,390 --> 00:02:59,990
müəyyən edib hamısını toplamalıyıq.

59
00:02:59,990 --> 00:03:01,740
Artıq natriumu hesabladıq.

60
00:03:01,740 --> 00:03:04,410
İndi isə aniona baxaq.

61
00:03:04,410 --> 00:03:08,100
Anion üçün ipucu onun natriumla eyni olduğunu hesab etməkdir.

62
00:03:08,100 --> 00:03:10,580
Natriumla eyni, lakin onu əksi.

63
00:03:10,580 --> 00:03:13,260
Biz bilirik ki, bu 140-dır.

64
00:03:13,260 --> 00:03:17,320
Burada da 140 rəqəmindən istifadə edəcik.

65
00:03:17,320 --> 00:03:24,020
Natrium müsbət yüklüdür,

66
00:03:24,020 --> 00:03:25,520
indi isə sizə mənfi yüklü maddə

67
00:03:25,520 --> 00:03:27,440
lazımdır.

68
00:03:27,440 --> 00:03:30,190
Bütün neqativ yükün anionlardan

69
00:03:30,190 --> 00:03:31,490
gəldiyini düşünək .

70
00:03:31,490 --> 00:03:33,400
Bunlar xloid və bikarbonat

71
00:03:33,400 --> 00:03:37,235
kimi maddələrdir.

72
00:03:37,235 --> 00:03:39,110
Bu maddələrin miqdarını bilməyə

73
00:03:39,110 --> 00:03:41,000
ehtiyac yoxdur, sadəcə 140-ı götürür,

74
00:03:41,000 --> 00:03:45,200
2-ə vururuq və digər yarısının

75
00:03:45,200 --> 00:03:48,880
anion olduğunu hesab edirik.

76
00:03:48,880 --> 00:03:51,260
İndi isə bu vahidləri çevirməliyik.

77
00:03:51,260 --> 00:03:56,400
Bir litrdə milliosmollara baxmalıyıq.

78
00:03:56,400 --> 00:03:58,910
Anion təkvalentlidir, yəni monovaletdir,

79
00:03:58,910 --> 00:04:02,370
bu da bizə millimolu verir.

80
00:04:02,370 --> 00:04:04,340
Yuxarıdakı məntiqin eynisindən istifadə edirik.

81
00:04:04,340 --> 00:04:06,920
İndicə dedik ki, bu millimoldur və tək bir

82
00:04:06,920 --> 00:04:11,310
hissəcikdir, yəni o parçalanmır,

83
00:04:11,310 --> 00:04:14,230
suyu dəf edir və iki istiqamətdə gedir,

84
00:04:14,230 --> 00:04:19,550
məntiqli olaraq, ikiqat effekti var,

85
00:04:19,550 --> 00:04:22,770
əvvəlki kimi hər litrdə 140 milliosmol

86
00:04:22,770 --> 00:04:24,220
ilə bitirəcik.

87
00:04:24,220 --> 00:04:26,840
Bu bizim ikinci hissəmiz idi, elə deyil ?

88
00:04:26,840 --> 00:04:28,020
2 hissə artıq hazırdır.

89
00:04:28,020 --> 00:04:31,360
Biz natriumu və anionu hesabladıq.

90
00:04:31,360 --> 00:04:33,150
İndi isə qlükozaya keçək.

91
00:04:33,150 --> 00:04:36,900
Laboratoriyanın bizə verdiyi göstəricilərdən

92
00:04:36,900 --> 00:04:39,280
qlükozanın vahid şəklində necə hesablandığını

93
00:04:39,280 --> 00:04:41,250
sizə bir saniyədə izah edəcəm.

94
00:04:41,250 --> 00:04:45,670
İstifadə olunan vahidə necə keçə bilərik ?

95
00:04:45,670 --> 00:04:51,060
Gəlin keçid edək.

96
00:04:51,060 --> 00:04:52,370
-

97
00:04:52,370 --> 00:04:53,670
Lövhədə bir az boş sahə açaq.

98
00:04:53,670 --> 00:04:58,170
Deyək ki, qlükoza buradadır.

99
00:04:58,170 --> 00:05:00,830
Laboratoriya deyir ki, sizin analiz cavabları

100
00:05:00,830 --> 00:05:01,427
hazırdır, nəticə 90 mq/dl-dir.

101
00:05:01,427 --> 00:05:02,025
Bu qlükozanın çox tez-tez rast

102
00:05:02,025 --> 00:05:03,220
gəlinən laborator göstəricisidir.

103
00:05:03,220 --> 00:05:05,610
Etməli olduğumuz bir şey də milliqramdan mola

104
00:05:05,610 --> 00:05:08,580
necə keçildiyini başa düşməkdir.

105
00:05:08,580 --> 00:05:12,590
Siz bilirsiz ki, qlükoza necə görünür.

106
00:05:12,590 --> 00:05:14,020
Bu onun formuludur.

107
00:05:14,020 --> 00:05:17,330
Onun ümumi kütləsini, atom kütləsini

108
00:05:17,330 --> 00:05:20,420
hesablamaq üçün burada olan 6 karbon

109
00:05:20,420 --> 00:05:22,420
atomunu onun kütləsinə,

110
00:05:22,420 --> 00:05:25,860
yəni 12-ə vururuq

111
00:05:25,860 --> 00:05:27,600


112
00:05:27,600 --> 00:05:29,580


113
00:05:29,580 --> 00:05:32,280


114
00:05:32,280 --> 00:05:35,590


115
00:05:35,590 --> 00:05:38,390


116
00:05:38,390 --> 00:05:43,590


117
00:05:43,590 --> 00:05:47,290


118
00:05:47,290 --> 00:05:56,740


119
00:05:56,740 --> 00:06:01,320


120
00:06:01,320 --> 00:06:03,190


121
00:06:03,190 --> 00:06:13,510


122
00:06:13,510 --> 00:06:15,807


123
00:06:15,807 --> 00:06:18,390


124
00:06:18,390 --> 00:06:22,920


125
00:06:22,920 --> 00:06:31,160


126
00:06:31,160 --> 00:06:33,400


127
00:06:33,400 --> 00:06:37,430


128
00:06:37,430 --> 00:06:41,240


129
00:06:41,240 --> 00:06:45,130


130
00:06:45,130 --> 00:06:50,440


131
00:06:50,440 --> 00:06:52,360


132
00:06:52,360 --> 00:06:55,220


133
00:06:55,220 --> 00:06:59,930


134
00:06:59,930 --> 00:07:02,310


135
00:07:02,310 --> 00:07:06,180


136
00:07:06,180 --> 00:07:08,420


137
00:07:08,420 --> 00:07:13,740


138
00:07:13,740 --> 00:07:16,550


139
00:07:16,550 --> 00:07:20,680


140
00:07:20,680 --> 00:07:25,770


141
00:07:25,770 --> 00:07:30,200


142
00:07:30,200 --> 00:07:32,040


143
00:07:32,040 --> 00:07:36,270


144
00:07:36,270 --> 00:07:38,772


145
00:07:38,772 --> 00:07:40,730


146
00:07:40,730 --> 00:07:45,340


147
00:07:45,340 --> 00:07:50,200


148
00:07:50,200 --> 00:07:54,230


149
00:07:54,230 --> 00:07:58,030


150
00:07:58,030 --> 00:08:00,670


151
00:08:00,670 --> 00:08:03,660


152
00:08:03,660 --> 00:08:08,200


153
00:08:08,200 --> 00:08:11,140


154
00:08:11,140 --> 00:08:16,560


155
00:08:16,560 --> 00:08:18,340


156
00:08:18,340 --> 00:08:20,240


157
00:08:20,240 --> 00:08:22,550


158
00:08:22,550 --> 00:08:26,090


159
00:08:26,090 --> 00:08:32,530


160
00:08:32,530 --> 00:08:34,360


161
00:08:34,360 --> 00:08:36,330


162
00:08:36,330 --> 00:08:37,940


163
00:08:37,940 --> 00:08:39,159


164
00:08:39,159 --> 00:08:42,140


165
00:08:42,140 --> 00:08:46,490


166
00:08:46,490 --> 00:08:48,300


167
00:08:48,300 --> 00:08:51,440


168
00:08:51,440 --> 00:08:56,660


169
00:08:56,660 --> 00:08:58,410


170
00:08:58,410 --> 00:09:01,321


171
00:09:01,321 --> 00:09:03,820


172
00:09:03,820 --> 00:09:06,500


173
00:09:06,500 --> 00:09:11,000


174
00:09:11,000 --> 00:09:22,430


175
00:09:22,430 --> 00:09:28,450


176
00:09:28,450 --> 00:09:32,030


177
00:09:32,030 --> 00:09:36,040


178
00:09:36,040 --> 00:09:44,250


179
00:09:44,250 --> 00:09:47,950


180
00:09:47,950 --> 00:09:50,260


181
00:09:50,260 --> 00:09:56,860


182
00:09:56,860 --> 00:10:02,360


183
00:10:02,360 --> 00:10:04,240


184
00:10:04,240 --> 00:10:06,419


185
00:10:06,419 --> 00:10:08,210


186
00:10:08,210 --> 00:10:14,790


187
00:10:14,790 --> 00:10:17,090


188
00:10:17,090 --> 00:10:22,620


189
00:10:22,620 --> 00:10:25,550


190
00:10:25,550 --> 00:10:31,470


191
00:10:31,470 --> 00:10:34,400


192
00:10:34,400 --> 00:10:39,380


193
00:10:39,380 --> 00:10:41,870


194
00:10:41,870 --> 00:10:44,170


195
00:10:44,170 --> 00:10:47,880


196
00:10:47,880 --> 00:10:49,420


197
00:10:49,420 --> 00:10:51,760


198
00:10:51,760 --> 00:10:53,510


199
00:10:53,510 --> 00:10:58,540


200
00:10:58,540 --> 00:11:01,670


201
00:11:05,330 --> 00:11:10,830


202
00:11:10,830 --> 00:11:13,810


203
00:11:13,810 --> 00:11:22,710


204
00:11:22,710 --> 00:11:30,330


205
00:11:30,330 --> 00:11:36,980


206
00:11:36,980 --> 00:11:42,790


207
00:11:42,790 --> 00:11:49,460


208
00:11:49,460 --> 00:11:52,030


209
00:11:52,030 --> 00:11:57,090


210
00:11:57,090 --> 00:12:00,380


211
00:12:00,380 --> 00:12:01,970


212
00:12:01,970 --> 00:12:04,710


213
00:12:04,710 --> 00:12:07,030


214
00:12:07,030 --> 00:12:09,460


215
00:12:09,460 --> 00:12:09,960


216
00:12:09,960 --> 00:12:12,750


217
00:12:12,750 --> 00:12:15,380


218
00:12:15,380 --> 00:12:24,900


219
00:12:24,900 --> 00:12:40,800


220
00:12:40,800 --> 00:12:45,450


221
00:12:45,450 --> 00:12:48,370


222
00:12:48,370 --> 00:12:49,650


223
00:12:49,650 --> 00:12:52,850


224
00:12:52,850 --> 00:12:55,030


225
00:12:55,030 --> 00:12:59,230