1
00:00:06,794 --> 00:00:12,118
Chú tinh tinh này
vô tình tìm thấy một mớ mận chín.

2
00:00:12,118 --> 00:00:14,081
Nhiều quả chín mọng nứt vỏ,

3
00:00:14,081 --> 00:00:17,601
hương trái cây lên men thu hút chú.

4
00:00:17,601 --> 00:00:19,032
Chú ăn đầy bụng

5
00:00:19,032 --> 00:00:23,042
và bắt đầu cảm thấy... 
vài điều kì lạ.

6
00:00:23,042 --> 00:00:26,032
Chú tinh tinh này
đã vô tình phát hiện một quá trình

7
00:00:26,032 --> 00:00:28,179
mà sau đó, con người đã dùng

8
00:00:28,179 --> 00:00:33,192
để sản xuất bia, rượu và 
các thức uống có cồn khác.

9
00:00:33,192 --> 00:00:37,438
Lượng đường trong trái chín
hấp dẫn các vi sinh vật

10
00:00:37,438 --> 00:00:38,878
được gọi là nấm men.

11
00:00:38,878 --> 00:00:43,781
Nấm men tiêu thụ đường trong trái cây
tạo ra một hợp chất gọi là ethanol,

12
00:00:43,781 --> 00:00:46,791
là loại cồn
có trong thức uống có cồn.

13
00:00:46,791 --> 00:00:49,766
Quá trình này được gọi là
sự lên men rượu.

14
00:00:49,766 --> 00:00:51,861
Không ai biết chính xác từ khi nào

15
00:00:51,861 --> 00:00:54,611
con người bắt đầu tạo ra
thức uống lên men.

16
00:00:54,611 --> 00:00:56,441
Bằng chứng cổ xưa nhất được tìm thấy

17
00:00:56,451 --> 00:01:01,912
là dư lượng cồn trong các bình gốm
7000 năm trước công nguyên ở Trung Quốc,

18
00:01:01,912 --> 00:01:04,875
cho thấy
con người đã sản xuất thức uống có cồn

19
00:01:04,875 --> 00:01:09,311
từ việc lên men gạo, kê, nho và mật ong.

20
00:01:09,311 --> 00:01:11,111
Chỉ trong vòng vài nghìn năm,

21
00:01:11,111 --> 00:01:15,441
các nền văn hóa khắp thế giới
đã tự lên men các thức uống của riêng mình

22
00:01:15,441 --> 00:01:19,663
Người Lưỡng Hà và Ai Cập cổ đại
làm bia quanh năm

23
00:01:19,663 --> 00:01:21,919
từ các loại ngũ cốc trong kho.

24
00:01:21,919 --> 00:01:24,837
Loại bia này phổ biến
trong mọi tầng lớp,

25
00:01:24,837 --> 00:01:28,232
nhân công thậm chí còn được cấp phát bia
trong khẩu phần hàng ngày.

26
00:01:28,232 --> 00:01:29,922
Họ cũng sản xuất rượu,

27
00:01:29,922 --> 00:01:32,882
nhưng vì thời tiết
không thuận lợi để trồng nho,

28
00:01:32,882 --> 00:01:36,320
rượu trở thành
thức uống quý hiếm và đắt đỏ.

29
00:01:36,320 --> 00:01:40,162
Ngược lại, ở Hi Lạp và La Mã,
rất dễ để trồng nho,

30
00:01:40,162 --> 00:01:45,072
rượu phổ biến như bia
ở Ai Cập và Lưỡng Hà.

31
00:01:45,072 --> 00:01:48,702
Vì nấm men lên men
hầu hết mọi loại cây có đường,

32
00:01:48,702 --> 00:01:50,625
nên người cổ đại sản xuất rượu

33
00:01:50,625 --> 00:01:53,995
từ bất kì loại cây nào
trồng được nơi họ sống.

34
00:01:53,995 --> 00:01:57,195
Tại Nam Mỹ,
người ta tạo ra chicha từ ngũ cốc,

35
00:01:57,195 --> 00:01:59,912
đôi khi thêm vào
các loại thảo mộc gây ảo giác.

36
00:01:59,912 --> 00:02:03,486
Tại vùng đất nay là Mexico,
pulque được làm từ nhựa xương rồng,

37
00:02:03,486 --> 00:02:05,470
là thức uống khoái khẩu của nhiều người.

38
00:02:05,470 --> 00:02:09,476
Người Đông Phi
làm bia từ chuối và cây cọ.

39
00:02:09,476 --> 00:02:13,916
Tại vùng đất nay là Nhật,
người ta làm sake từ gạo.

40
00:02:13,916 --> 00:02:17,689
Hầu như mọi vùng trên Trái Đất
đều có thức uống lên men của riêng họ.

41
00:02:17,689 --> 00:02:21,125
Từ khi rượu bia
trở thành một phần của cuộc sống,

42
00:02:21,125 --> 00:02:25,680
vài nhà chức trách chú ý đến
lợi ích của rượu --

43
00:02:25,680 --> 00:02:28,920
các thầy thuốc Hi Lạp
cho rằng rượu có lợi cho sức khỏe,

44
00:02:28,920 --> 00:02:32,305
và các thi sĩ minh chứng cho rượu
là khởi nguồn của sáng tạo.

45
00:02:32,305 --> 00:02:35,917
Những người khác quan ngại
việc lạm dụng thức uống có cồn.

46
00:02:35,917 --> 00:02:38,980
Các nhà hiền triết Hi Lạp
khuyến khích uống rượu có chừng mực.

47
00:02:38,980 --> 00:02:41,807
Những nhà truyền giáo
Do Thái và Kito giáo sơ khai ở châu Âu

48
00:02:41,807 --> 00:02:46,936
đưa rượu vào các nghi lễ
nhưng xem việc say xỉn là một tội.

49
00:02:46,936 --> 00:02:49,715
Tại Trung Đông, châu Phi và Tây Ban Nha

50
00:02:49,715 --> 00:02:52,691
một điều luật của đạo Hồi
nghiêm cấm cầu nguyện khi say xỉn

51
00:02:52,691 --> 00:02:57,052
dần trở thành luật cấm rượu.

52
00:02:57,052 --> 00:03:01,613
Các thức uống lên men thời cổ đại
có nồng độ cồn tương đối thấp.

53
00:03:01,613 --> 00:03:04,062
Khi nồng độ cồn đạt khoảng 13%,

54
00:03:04,062 --> 00:03:09,682
các sản phẩm phụ trong quá trình lên men
độc hại và giết chết nấm men.

55
00:03:09,692 --> 00:03:11,220
Khi nấm men chết,

56
00:03:11,220 --> 00:03:15,000
quá trình lên men chấm dứt
và nồng độ cồn ngừng tăng lên.

57
00:03:15,000 --> 00:03:18,900
Vì thế, trong suốt hàng ngàn năm, 
nồng độ cồn trong rượu bị giới hạn.

58
00:03:18,900 --> 00:03:21,234
Điều này thay đổi
khi một quá trình mới ra đời

59
00:03:21,234 --> 00:03:22,834
được gọi chưng cất.

60
00:03:22,834 --> 00:03:25,410
Các văn tự Ả Rập vào thế kỉ thứ IX

61
00:03:25,410 --> 00:03:29,708
miêu tả việc đun các dung dịch lên men
để làm bốc hơi cồn.

62
00:03:29,708 --> 00:03:34,741
Cồn sôi ở nhiệt độ thấp hơn nước,
nên bốc hơi trước.

63
00:03:34,741 --> 00:03:37,160
Thu lượng khí bay hơi này, làm nguội,

64
00:03:37,170 --> 00:03:43,800
sẽ có được cồn có nồng độ cao hơn
những thức uống lên men khác.

65
00:03:43,800 --> 00:03:47,992
Lúc đầu, các loại rượu mạnh này
được dùng cho mục đích chữa bệnh.

66
00:03:47,992 --> 00:03:51,181
Sau đó, rượu mạnh trở thành
một mặt hàng thương mại quan trọng

67
00:03:51,181 --> 00:03:55,097
vì khác với bia và rượu, 
rượu mạnh không bị hư.

68
00:03:55,097 --> 00:03:56,668
Rượu rum làm từ đường

69
00:03:56,668 --> 00:03:59,358
được thu hoạch từ thuộc địa châu Âu
ở vùng Caribbean

70
00:03:59,358 --> 00:04:03,432
trở thành mặt hàng chủ lực
thủy thủ bán cho Bắc Mỹ.

71
00:04:03,432 --> 00:04:06,987
Người châu Âu mang
rượu brandy và gin đến châu Phi

72
00:04:06,987 --> 00:04:12,507
đổi lấy nô lệ, đất đai,
và các hàng hóa như dầu cọ và cao su.

73
00:04:12,507 --> 00:04:16,123
Rượu mạnh trở thành
một dạng tiền tệ ở các vùng này.

74
00:04:16,123 --> 00:04:17,871
Trong thời kì khai phá,

75
00:04:17,871 --> 00:04:21,943
rượu mạnh đóng vai trò quan trọng
trong những chuyến đi biển đường dài.

76
00:04:21,945 --> 00:04:25,695
Giong buồm từ châu Âu đến Đông Á
và châu Mỹ có thể mất vài tháng,

77
00:04:25,695 --> 00:04:28,793
và việc trữ nước sạch cho thủy thủ đoàn
là một thử thách.

78
00:04:28,793 --> 00:04:33,790
Thêm một gàu brandy vào thùng chứa nước
giúp giữ nước sạch lâu hơn

79
00:04:33,790 --> 00:04:38,090
vì cồn là một chất bảo quản
giết các vi khuẩn có hại.

80
00:04:38,090 --> 00:04:40,513
Vì thế, đến những năm 1600,

81
00:04:40,513 --> 00:04:43,979
rượu đã chuyển từ chất
chỉ gây kích thích động vật

82
00:04:43,979 --> 00:04:47,244
thành động lực
cho việc khai khá và thương mại toàn cầu

83
00:04:47,244 --> 00:04:49,823
theo sau là những hậu họa của nó.

84
00:04:49,823 --> 00:04:51,366
Thời gian dần trôi qua,

85
00:04:51,366 --> 00:04:55,690
vai trò của cồn trong xã hội loài người
ngày càng trở nên phức tạp hơn.