0:00:06.794,0:00:12.118
Chú tinh tinh này[br]vô tình tìm thấy một mớ mận chín.

0:00:12.118,0:00:14.081
Nhiều quả chín mọng nứt vỏ,

0:00:14.081,0:00:17.601
hương trái cây lên men thu hút chú.

0:00:17.601,0:00:19.032
Chú ăn đầy bụng

0:00:19.032,0:00:23.042
và bắt đầu cảm thấy... [br]vài điều kì lạ.

0:00:23.042,0:00:26.032
Chú tinh tinh này[br]đã vô tình phát hiện một quá trình

0:00:26.032,0:00:28.179
mà sau đó, con người đã dùng

0:00:28.179,0:00:33.192
để sản xuất bia, rượu và [br]các thức uống có cồn khác.

0:00:33.192,0:00:37.438
Lượng đường trong trái chín[br]hấp dẫn các vi sinh vật

0:00:37.438,0:00:38.878
được gọi là nấm men.

0:00:38.878,0:00:43.781
Nấm men tiêu thụ đường trong trái cây[br]tạo ra một hợp chất gọi là ethanol,

0:00:43.781,0:00:46.791
là loại cồn[br]có trong thức uống có cồn.

0:00:46.791,0:00:49.766
Quá trình này được gọi là[br]sự lên men rượu.

0:00:49.766,0:00:51.861
Không ai biết chính xác từ khi nào

0:00:51.861,0:00:54.611
con người bắt đầu tạo ra[br]thức uống lên men.

0:00:54.611,0:00:56.441
Bằng chứng cổ xưa nhất được tìm thấy

0:00:56.451,0:01:01.912
là dư lượng cồn trong các bình gốm[br]7000 năm trước công nguyên ở Trung Quốc,

0:01:01.912,0:01:04.875
cho thấy[br]con người đã sản xuất thức uống có cồn

0:01:04.875,0:01:09.311
từ việc lên men gạo, kê, nho và mật ong.

0:01:09.311,0:01:11.111
Chỉ trong vòng vài nghìn năm,

0:01:11.111,0:01:15.441
các nền văn hóa khắp thế giới[br]đã tự lên men các thức uống của riêng mình

0:01:15.441,0:01:19.663
Người Lưỡng Hà và Ai Cập cổ đại[br]làm bia quanh năm

0:01:19.663,0:01:21.919
từ các loại ngũ cốc trong kho.

0:01:21.919,0:01:24.837
Loại bia này phổ biến[br]trong mọi tầng lớp,

0:01:24.837,0:01:28.232
nhân công thậm chí còn được cấp phát bia[br]trong khẩu phần hàng ngày.

0:01:28.232,0:01:29.922
Họ cũng sản xuất rượu,

0:01:29.922,0:01:32.882
nhưng vì thời tiết[br]không thuận lợi để trồng nho,

0:01:32.882,0:01:36.320
rượu trở thành[br]thức uống quý hiếm và đắt đỏ.

0:01:36.320,0:01:40.162
Ngược lại, ở Hi Lạp và La Mã,[br]rất dễ để trồng nho,

0:01:40.162,0:01:45.072
rượu phổ biến như bia[br]ở Ai Cập và Lưỡng Hà.

0:01:45.072,0:01:48.702
Vì nấm men lên men[br]hầu hết mọi loại cây có đường,

0:01:48.702,0:01:50.625
nên người cổ đại sản xuất rượu

0:01:50.625,0:01:53.995
từ bất kì loại cây nào[br]trồng được nơi họ sống.

0:01:53.995,0:01:57.195
Tại Nam Mỹ,[br]người ta tạo ra chicha từ ngũ cốc,

0:01:57.195,0:01:59.912
đôi khi thêm vào[br]các loại thảo mộc gây ảo giác.

0:01:59.912,0:02:03.486
Tại vùng đất nay là Mexico,[br]pulque được làm từ nhựa xương rồng,

0:02:03.486,0:02:05.470
là thức uống khoái khẩu của nhiều người.

0:02:05.470,0:02:09.476
Người Đông Phi[br]làm bia từ chuối và cây cọ.

0:02:09.476,0:02:13.916
Tại vùng đất nay là Nhật,[br]người ta làm sake từ gạo.

0:02:13.916,0:02:17.689
Hầu như mọi vùng trên Trái Đất[br]đều có thức uống lên men của riêng họ.

0:02:17.689,0:02:21.125
Từ khi rượu bia[br]trở thành một phần của cuộc sống,

0:02:21.125,0:02:25.680
vài nhà chức trách chú ý đến[br]lợi ích của rượu --

0:02:25.680,0:02:28.920
các thầy thuốc Hi Lạp[br]cho rằng rượu có lợi cho sức khỏe,

0:02:28.920,0:02:32.305
và các thi sĩ minh chứng cho rượu[br]là khởi nguồn của sáng tạo.

0:02:32.305,0:02:35.917
Những người khác quan ngại[br]việc lạm dụng thức uống có cồn.

0:02:35.917,0:02:38.980
Các nhà hiền triết Hi Lạp[br]khuyến khích uống rượu có chừng mực.

0:02:38.980,0:02:41.807
Những nhà truyền giáo[br]Do Thái và Kito giáo sơ khai ở châu Âu

0:02:41.807,0:02:46.936
đưa rượu vào các nghi lễ[br]nhưng xem việc say xỉn là một tội.

0:02:46.936,0:02:49.715
Tại Trung Đông, châu Phi và Tây Ban Nha

0:02:49.715,0:02:52.691
một điều luật của đạo Hồi[br]nghiêm cấm cầu nguyện khi say xỉn

0:02:52.691,0:02:57.052
dần trở thành luật cấm rượu.

0:02:57.052,0:03:01.613
Các thức uống lên men thời cổ đại[br]có nồng độ cồn tương đối thấp.

0:03:01.613,0:03:04.062
Khi nồng độ cồn đạt khoảng 13%,

0:03:04.062,0:03:09.682
các sản phẩm phụ trong quá trình lên men[br]độc hại và giết chết nấm men.

0:03:09.692,0:03:11.220
Khi nấm men chết,

0:03:11.220,0:03:15.000
quá trình lên men chấm dứt[br]và nồng độ cồn ngừng tăng lên.

0:03:15.000,0:03:18.900
Vì thế, trong suốt hàng ngàn năm, [br]nồng độ cồn trong rượu bị giới hạn.

0:03:18.900,0:03:21.234
Điều này thay đổi[br]khi một quá trình mới ra đời

0:03:21.234,0:03:22.834
được gọi chưng cất.

0:03:22.834,0:03:25.410
Các văn tự Ả Rập vào thế kỉ thứ IX

0:03:25.410,0:03:29.708
miêu tả việc đun các dung dịch lên men[br]để làm bốc hơi cồn.

0:03:29.708,0:03:34.741
Cồn sôi ở nhiệt độ thấp hơn nước,[br]nên bốc hơi trước.

0:03:34.741,0:03:37.160
Thu lượng khí bay hơi này, làm nguội,

0:03:37.170,0:03:43.800
sẽ có được cồn có nồng độ cao hơn[br]những thức uống lên men khác.

0:03:43.800,0:03:47.992
Lúc đầu, các loại rượu mạnh này[br]được dùng cho mục đích chữa bệnh.

0:03:47.992,0:03:51.181
Sau đó, rượu mạnh trở thành[br]một mặt hàng thương mại quan trọng

0:03:51.181,0:03:55.097
vì khác với bia và rượu, [br]rượu mạnh không bị hư.

0:03:55.097,0:03:56.668
Rượu rum làm từ đường

0:03:56.668,0:03:59.358
được thu hoạch từ thuộc địa châu Âu[br]ở vùng Caribbean

0:03:59.358,0:04:03.432
trở thành mặt hàng chủ lực[br]thủy thủ bán cho Bắc Mỹ.

0:04:03.432,0:04:06.987
Người châu Âu mang[br]rượu brandy và gin đến châu Phi

0:04:06.987,0:04:12.507
đổi lấy nô lệ, đất đai,[br]và các hàng hóa như dầu cọ và cao su.

0:04:12.507,0:04:16.123
Rượu mạnh trở thành[br]một dạng tiền tệ ở các vùng này.

0:04:16.123,0:04:17.871
Trong thời kì khai phá,

0:04:17.871,0:04:21.943
rượu mạnh đóng vai trò quan trọng[br]trong những chuyến đi biển đường dài.

0:04:21.945,0:04:25.695
Giong buồm từ châu Âu đến Đông Á[br]và châu Mỹ có thể mất vài tháng,

0:04:25.695,0:04:28.793
và việc trữ nước sạch cho thủy thủ đoàn[br]là một thử thách.

0:04:28.793,0:04:33.790
Thêm một gàu brandy vào thùng chứa nước[br]giúp giữ nước sạch lâu hơn

0:04:33.790,0:04:38.090
vì cồn là một chất bảo quản[br]giết các vi khuẩn có hại.

0:04:38.090,0:04:40.513
Vì thế, đến những năm 1600,

0:04:40.513,0:04:43.979
rượu đã chuyển từ chất[br]chỉ gây kích thích động vật

0:04:43.979,0:04:47.244
thành động lực[br]cho việc khai khá và thương mại toàn cầu

0:04:47.244,0:04:49.823
theo sau là những hậu họa của nó.

0:04:49.823,0:04:51.366
Thời gian dần trôi qua,

0:04:51.366,0:04:55.690
vai trò của cồn trong xã hội loài người[br]ngày càng trở nên phức tạp hơn.