1
00:00:06,794 --> 00:00:12,118
Ova šimpanza je nabasala
na opale prezrele šljive.

2
00:00:12,118 --> 00:00:14,081
Mnoge su raspukle

3
00:00:14,081 --> 00:00:17,601
i mame ga svojim opojnim voćnim mirisom.

4
00:00:17,601 --> 00:00:19,032
On se prežderava

5
00:00:19,032 --> 00:00:23,042
i počinje da doživljava
neke... čudne efekte.

6
00:00:23,042 --> 00:00:26,330
Ovaj neupućeni majmun je nabasao na proces

7
00:00:26,330 --> 00:00:28,529
kojim će ljudi vremenom da ovladaju

8
00:00:28,529 --> 00:00:33,192
kako bi stvorili pivo, vino
i druga alkoholna pića.

9
00:00:33,192 --> 00:00:37,438
Šećeri u prezrelom voću
privlače mikroskopske organizme

10
00:00:37,438 --> 00:00:39,061
poznate kao kvasac.

11
00:00:39,061 --> 00:00:44,164
Kako se kvasac hrani voćnim šećerom,
proizvodi jedinjenje poznato kao etanol -

12
00:00:44,164 --> 00:00:46,791
a to je vrsta alkohola
u alkoholnim pićima.

13
00:00:47,149 --> 00:00:49,766
Ovaj proces se naziva fermentacijom.

14
00:00:50,060 --> 00:00:51,861
Niko ne zna tačno kada

15
00:00:51,861 --> 00:00:54,611
su ljudi počeli da prave
fermentisana pića.

16
00:00:54,611 --> 00:00:59,572
Najraniji poznati dokazi
potiču od pre 7 000 p.n.e. iz Kine

17
00:00:59,572 --> 00:01:01,682
gde su ostaci u glinenim posudama

18
00:01:01,682 --> 00:01:04,875
otkrili da su ljudi pravili alkoholna pića

19
00:01:04,875 --> 00:01:09,311
od fermentisanog pirinča,
prosa, grožđa i meda.

20
00:01:09,513 --> 00:01:11,111
Za nekoliko hiljada godina,

21
00:01:11,111 --> 00:01:15,441
kulture širom sveta
su fermentisale svoja pića.

22
00:01:15,441 --> 00:01:19,663
Drevni Mesopotamci i Egipćani
su pravili pivo tokom godine

23
00:01:19,663 --> 00:01:21,919
od uskladištenih zrna žitarica.

24
00:01:21,919 --> 00:01:24,837
Ovo pivo je bilo dostupno
svim društvenim klasama,

25
00:01:24,837 --> 00:01:28,232
a radnici su ga čak dobijali
u dnevnim sledovanjima.

26
00:01:28,232 --> 00:01:29,922
Takođe su pravili vino,

27
00:01:29,922 --> 00:01:32,882
ali kako klima nije bila idealna
za uzgoj grožđa,

28
00:01:32,882 --> 00:01:36,212
radilo se o retkoj i skupoj poslastici.

29
00:01:36,212 --> 00:01:40,162
Nasuprot tome, u Grčkoj i Rimu
gde se grožđe lakše uzgaja,

30
00:01:40,162 --> 00:01:45,072
vino je bilo lako dostupno
poput piva u Egiptu i Mesopotamiji.

31
00:01:45,072 --> 00:01:48,702
Kako kvasac fermentiše
u suštini šećer svake biljke,

32
00:01:48,702 --> 00:01:50,625
drevni ljudi su pravili alkohol

33
00:01:50,625 --> 00:01:53,995
od bilo koje žitarice ili biljke
koja je rasla u njihovom kraju.

34
00:01:54,166 --> 00:01:57,383
U Južnoj Americi, ljudi su pravili
piće čiča od žitarica,

35
00:01:57,383 --> 00:01:59,912
ponekad dodajući halucinogene biljke.

36
00:02:00,250 --> 00:02:03,806
U današnjem Meksiku, pulke,
pripremljen od kaktusovog soka

37
00:02:03,806 --> 00:02:05,316
je bilo omiljeno piće.

38
00:02:05,316 --> 00:02:09,476
Dok su Istočnoafrikanci
pravili pivo od banane i palme.

39
00:02:09,476 --> 00:02:13,916
A u oblasti današnjeg Japana,
ljudi su pravili sake od pirinča.

40
00:02:13,916 --> 00:02:17,689
Skoro da je svaka oblast na svetu
imala sopstvena fermentisana pića.

41
00:02:18,176 --> 00:02:21,371
Kako je konzumiranje alkohola
postalo deo svakodnevice,

42
00:02:21,371 --> 00:02:25,968
neki autoriteti su isticali efekte
koje su smatrali pozitivnim -

43
00:02:25,968 --> 00:02:28,920
grčki lekari su smatrali
da je vino dobro za zdravlje,

44
00:02:28,920 --> 00:02:32,305
a pesnici su svedočili
njegovim kreativnim kvalitetima.

45
00:02:32,537 --> 00:02:36,427
Drugi su bili više zabrinuti
zbog potencijalne zloupotrebe alkohola.

46
00:02:36,427 --> 00:02:38,970
Grčki filozofi
su se zalagali za umerenost.

47
00:02:38,970 --> 00:02:43,547
Rani jevrejski i hrišćanski pisci
iz Evrope su uvrstili vino u rituale,

48
00:02:43,547 --> 00:02:46,936
ali su smatrali
preteranu opijenost grehom.

49
00:02:46,936 --> 00:02:49,715
A na srednjem istoku, Africi i Španiji,

50
00:02:49,715 --> 00:02:52,691
islamsko pravilo o zabrani
molitve u pijanom stanju

51
00:02:52,691 --> 00:02:56,772
se vremenom učvrstilo
kao uopštena zabrana alkohola.

52
00:02:57,247 --> 00:03:01,613
Drevna fermentisana pića su imala
relativno nizak procenat alkohola.

53
00:03:01,613 --> 00:03:04,062
Pri oko 13% alkohola,

54
00:03:04,062 --> 00:03:07,562
nusproizvod koji divlji kvasac
proizvodi tokom fermentacije

55
00:03:07,562 --> 00:03:09,692
postaje otrovan i ubija kvasac.

56
00:03:09,926 --> 00:03:11,220
Kada kvasac umre,

57
00:03:11,220 --> 00:03:15,000
fermentacija prestaje
i sadržaj alkohola opada.

58
00:03:15,000 --> 00:03:18,900
Stoga je hiljadama godina
procenat alkohola bio ograničen.

59
00:03:18,900 --> 00:03:21,234
To se promenilo kada je izumljen proces

60
00:03:21,234 --> 00:03:22,834
koji se naziva destilacijom.

61
00:03:22,834 --> 00:03:27,280
Arapski zapisi iz devetog veka
opisuju kuvanje fermentisanih tečnosti

62
00:03:27,280 --> 00:03:29,708
kako bi alkohol iz njih ispario.

63
00:03:29,708 --> 00:03:32,681
Alkohol ključa na nižoj
temperaturi od vode,

64
00:03:32,681 --> 00:03:34,741
pa isparava prvi.

65
00:03:34,741 --> 00:03:39,742
Uhvatite ovu paru, ohladite je
i ostače vam tečni alkohol

66
00:03:39,742 --> 00:03:43,505
mnogo jači od bilo kog fermentisanog pića.

67
00:03:43,800 --> 00:03:47,992
U početku su ovi jači špiriti
korišćeni u medicinske svrhe.

68
00:03:47,992 --> 00:03:51,181
Potom je špirit postao
važna trgovinska roba

69
00:03:51,181 --> 00:03:54,703
jer se, za razliku
od piva i vina, nije kvario.

70
00:03:55,206 --> 00:03:56,668
Rum koji je pravljen od šećera

71
00:03:56,668 --> 00:03:59,358
nabavljenog u evropskim
kolonijama u Karibima

72
00:03:59,358 --> 00:04:01,375
je postao važna namirnica za mornare

73
00:04:01,375 --> 00:04:03,595
i prodavan je Severnoj Americi.

74
00:04:03,595 --> 00:04:06,663
Evropljani su doneli
brendi i džin u Afriku

75
00:04:06,663 --> 00:04:09,581
i menjali su ih za robove, zemlju

76
00:04:09,581 --> 00:04:12,251
i dobra poput palminog ulja i gume.

77
00:04:12,251 --> 00:04:16,001
Špirit je postao vid novca
u ovim oblastima.

78
00:04:16,001 --> 00:04:17,903
Tokom velikih geografskih otkrića,

79
00:04:17,903 --> 00:04:21,745
špirit je igrao ključnu ulogu
u dugim pomorskim putovanjima.

80
00:04:21,745 --> 00:04:25,677
Plovidba od Evrope do istočne Azije
i Amerika je mogla da traje mesecima,

81
00:04:25,677 --> 00:04:28,848
a održavanje sveže vode
za posadu je bio izazov.

82
00:04:28,848 --> 00:04:33,728
Dodavanjem kofe brendija u bure s vodom
je održavalo vodu duže svežom

83
00:04:33,728 --> 00:04:38,175
jer je alkohol konzervans
koji ubija štetne mikrobe.

84
00:04:38,520 --> 00:04:40,320
Dakle, do 1600-ih,

85
00:04:40,320 --> 00:04:43,890
alkohol je od nečega
što tek pruža užitak životinjama

86
00:04:43,890 --> 00:04:49,754
postao pokretač globalne trgovine
i otkrića - kao i svega što je išlo uz to.

87
00:04:49,754 --> 00:04:50,999
Vremenom

88
00:04:50,999 --> 00:04:55,201
će njegova uloga u ljudskom društvu
da postane samo složenija.