Phụ đề tiếng Việt: Lê Nguyên Phương
Năm 1879, nhà khảo cổ học không chuyên
Marcelino Sanz de Sautuola
và con gái nhỏ ông, Maria, khám phá
một hầm tối ở Bắc Tây Ban Nha.
Khi Maria lang thang một mình, cô ấy
đã khám phá ra một điều tuyệt diệu.
Họ đang đứng ở một địa điểm
ẩn chứa tuyệt tác cổ đại,
các bức tường và trần được trang trí bởi
những bức vẽ tiền sử và bức khắc họa,
có từ 19.000 đến 35.000 tuổi.
Các dấu vết tương tự
của tổ tiên ta
đã được bảo quản trong hang
trên toàn thế giới.
Bức lâu đời nhất chúng ta
tìm được đã 40.000 tuổi.
Những bức tranh này nói gì
với chúng ta về đầu óc của người cổ đại
và cuộc đời của
những tạo ra chúng?
Những nghệ sĩ đời đầu này trộn các
khoáng chất, đất sét, than và thổ hoàng
cùng nước bọt hoặc mỡ động vật
để tạo ra bức vẽ.
Họ vẽ bằng tay và các dụng cụ như
rêu, cành cây, xương, và tóc.
Trong nhiều trường hợp,
những bức tranh của họ
gắn liền với các đường nét trong hang
để tạo nên độ sâu và chìm.
Sự mô tả quen thuộc nhất
là những khối hình học,
sau đó là những động vật
có vú lớn
như bò rừng, ngựa, voi ma mút,
nai, và lợn rừng.
Hình ảnh con người cũng như
dấu bàn tay hiếm khi xuất hiện.
Có người đặt giả thiết rằng
những tác phẩm hội họa
là sáng tạo của các thợ săn
hay những người đang trong trạng thái
xuất thần
Và chúng ta tìm được
minh chứng
được tạo ra bởi đàn ông, phụ nữ,
và kể cả trẻ em.
Vì sao họ lại tạo ra
những bức tranh đó?
Có lẽ họ ghi lại những hiểu biết
của họ về thiên nhiên,
như những nhà khoa học hiện đại,
hoặc đánh dấu lãnh thổ của bộ tộc.
Có thể những tác phẩm là sự vĩ đại
của những nghi lễ săn bắn thiêng liêng
hoặc những sự chuyển dịch
về mặt tâm linh.
Hay chỉ là những cống hiến
nghệ thuật, với sự vui mừng tột độ
và lấp đầy mong muốn sáng tạo?
Với những điều bí ẩn chưa thế giải đáp
của thế giới cổ đại,
chúng ta sẽ chẳng thể nào
biết chắc được,
trừ phi tạo được cỗ máy thời gian.
Nhưng trong khi các câu trả lời
vẫn còn là bí ẩn,
những bức họa đó là những chứng cứ
sớm nhất về sự kết nối giữa con người,
chứng tỏ khả năng sáng tạo
của loài người
hàng nghìn năm trước khi có chữ viết.
Chúng là ngôn ngữ tượng hình rõ ràng
để lột tả đời sống xung quanh,
cũng giống nghệ thuật hiện đại,
từ graffiti và tranh vẽ
đến các hang hoạt họa thực tế ảo.