WEBVTT

00:00:17.573 --> 00:00:22.875
W 1879 roku archeolog amator
Marcelino Sanz de Sautoula

00:00:22.875 --> 00:00:27.973
i jego córeczka Maria odkryli
w północnej Hiszpanii ciemną jaskinię.

00:00:27.973 --> 00:00:32.527
Kiedy Maria się oddaliła,
dokonała niesamowitego odkrycia.

00:00:32.527 --> 00:00:40.231
Ściany i sklepienia jaskini ozdobione były
prehistorycznymi obrazami i grafikami

00:00:40.231 --> 00:00:46.069
liczącymi od 19 do 35 tysięcy lat.

00:00:46.069 --> 00:00:51.116
Podobne ślady naszych przodków
są w jaskiniach na całym świecie.

00:00:51.116 --> 00:00:55.230
Najstarsze, które znaleziono,
pochodzą sprzed 40 tysięcy lat.

00:00:55.230 --> 00:00:59.495
Co te malowidła mówią nam
o prehistorycznym ludzkim umyśle

00:00:59.495 --> 00:01:02.421
i życiu ich twórców?

00:01:02.421 --> 00:01:09.123
Żeby zrobić farbę, pierwsi artyści
mieszali minerały, glinę, węgiel drzewny

00:01:09.123 --> 00:01:11.665
i ochrę ze śliną lub tłuszczem zwierzęcym.

00:01:11.665 --> 00:01:18.433
Malowali rękami i narzędziami
jak płatki mchu, gałązki, kości i włosy.

00:01:18.433 --> 00:01:22.484
W wielu przypadkach ich obrazy
pokrywają się z konturami jaskini,

00:01:22.484 --> 00:01:25.190
tworząc głębię i cień.

00:01:25.190 --> 00:01:27.958
Najczęściej spotykane są
geometryczne kształty,

00:01:27.958 --> 00:01:35.007
a następnie duże ssaki, takie jak żubry,
konie, mamuty, jelenie i dziki.

00:01:35.007 --> 00:01:40.058
Postacie ludzkie pojawiają się rzadko,
podobnie jak odciski rąk.

00:01:40.058 --> 00:01:44.065
Niektórzy sądzą, że te dzieła sztuki
są dziełem myśliwych

00:01:44.065 --> 00:01:47.540
albo mędrców w stanie podobnym do transu.

00:01:47.540 --> 00:01:52.588
Ale znaleziono obrazy namalowane
przez mężczyzn, kobiety, a nawet dzieci.

00:01:52.588 --> 00:01:54.629
Dlaczego to robili?

00:01:54.629 --> 00:01:57.928
Być może dokumentowali
wiedzę o naturalnym świecie,

00:01:57.928 --> 00:01:59.702
jak współcześni naukowcy,

00:01:59.702 --> 00:02:02.806
albo oznaczali terytorium plemienne.

00:02:02.806 --> 00:02:06.193
Może obrazy były rezultatem
świętych rytuałów łowieckich

00:02:06.193 --> 00:02:08.848
albo duchowych podróży.

00:02:08.848 --> 00:02:14.838
A może były sztuką dla sztuki,
czystą przyjemnością i samorealizacją?

00:02:14.838 --> 00:02:17.858
Podobnie jak w przypadku
nierozwiązanych antycznych zagadek,

00:02:17.858 --> 00:02:19.925
może nigdy się tego nie dowiemy,

00:02:19.925 --> 00:02:23.155
chyba że ktoś wynajdzie wehikuł czasu.

00:02:23.159 --> 00:02:25.412
Choć odpowiedź jest niepewna,

00:02:25.412 --> 00:02:29.969
te obrazy są najwcześniejszym
dowodem ludzkiej ekspresji,,

00:02:29.969 --> 00:02:32.805
potwierdzającym ludzkie zdolności twórcze

00:02:32.805 --> 00:02:36.144
na tysiące lat przed powstaniem pisma.

00:02:36.144 --> 00:02:41.368
To wyrazisty język wizualny
przedstawiający otaczającą rzeczywistość,

00:02:41.368 --> 00:02:43.248
tak jak współczesne formy sztuki,

00:02:43.248 --> 00:02:47.487
od graffiti do animowanych jaskiń
w wirtualnej rzeczywistości.