1
00:00:17,573 --> 00:00:22,875
W 1879 roku archeolog amator
Marcelino Sanz de Sautoula

2
00:00:22,875 --> 00:00:27,973
i jego córeczka Maria odkryli
w północnej Hiszpanii ciemną jaskinię.

3
00:00:27,973 --> 00:00:32,527
Kiedy Maria się oddaliła,
dokonała niesamowitego odkrycia.

4
00:00:32,527 --> 00:00:40,231
Ściany i sklepienia jaskini ozdobione były
prehistorycznymi obrazami i grafikami

5
00:00:40,231 --> 00:00:46,069
liczącymi od 19 do 35 tysięcy lat.

6
00:00:46,069 --> 00:00:51,116
Podobne ślady naszych przodków
są w jaskiniach na całym świecie.

7
00:00:51,116 --> 00:00:55,230
Najstarsze, które znaleziono,
pochodzą sprzed 40 tysięcy lat.

8
00:00:55,230 --> 00:00:59,495
Co te malowidła mówią nam
o prehistorycznym ludzkim umyśle

9
00:00:59,495 --> 00:01:02,421
i życiu ich twórców?

10
00:01:02,421 --> 00:01:09,123
Żeby zrobić farbę, pierwsi artyści
mieszali minerały, glinę, węgiel drzewny

11
00:01:09,123 --> 00:01:11,665
i ochrę ze śliną lub tłuszczem zwierzęcym.

12
00:01:11,665 --> 00:01:18,433
Malowali rękami i narzędziami
jak płatki mchu, gałązki, kości i włosy.

13
00:01:18,433 --> 00:01:22,484
W wielu przypadkach ich obrazy
pokrywają się z konturami jaskini,

14
00:01:22,484 --> 00:01:25,190
tworząc głębię i cień.

15
00:01:25,190 --> 00:01:27,958
Najczęściej spotykane są
geometryczne kształty,

16
00:01:27,958 --> 00:01:35,007
a następnie duże ssaki, takie jak żubry,
konie, mamuty, jelenie i dziki.

17
00:01:35,007 --> 00:01:40,058
Postacie ludzkie pojawiają się rzadko,
podobnie jak odciski rąk.

18
00:01:40,058 --> 00:01:44,065
Niektórzy sądzą, że te dzieła sztuki
są dziełem myśliwych

19
00:01:44,065 --> 00:01:47,540
albo mędrców w stanie podobnym do transu.

20
00:01:47,540 --> 00:01:52,588
Ale znaleziono obrazy namalowane
przez mężczyzn, kobiety, a nawet dzieci.

21
00:01:52,588 --> 00:01:54,629
Dlaczego to robili?

22
00:01:54,629 --> 00:01:57,928
Być może dokumentowali
wiedzę o naturalnym świecie,

23
00:01:57,928 --> 00:01:59,702
jak współcześni naukowcy,

24
00:01:59,702 --> 00:02:02,806
albo oznaczali terytorium plemienne.

25
00:02:02,806 --> 00:02:06,193
Może obrazy były rezultatem
świętych rytuałów łowieckich

26
00:02:06,193 --> 00:02:08,848
albo duchowych podróży.

27
00:02:08,848 --> 00:02:14,838
A może były sztuką dla sztuki,
czystą przyjemnością i samorealizacją?

28
00:02:14,838 --> 00:02:17,858
Podobnie jak w przypadku
nierozwiązanych antycznych zagadek,

29
00:02:17,858 --> 00:02:19,925
może nigdy się tego nie dowiemy,

30
00:02:19,925 --> 00:02:23,155
chyba że ktoś wynajdzie wehikuł czasu.

31
00:02:23,159 --> 00:02:25,412
Choć odpowiedź jest niepewna,

32
00:02:25,412 --> 00:02:29,969
te obrazy są najwcześniejszym
dowodem ludzkiej ekspresji,,

33
00:02:29,969 --> 00:02:32,805
potwierdzającym ludzkie zdolności twórcze

34
00:02:32,805 --> 00:02:36,144
na tysiące lat przed powstaniem pisma.

35
00:02:36,144 --> 00:02:41,368
To wyrazisty język wizualny
przedstawiający otaczającą rzeczywistość,

36
00:02:41,368 --> 00:02:43,248
tak jak współczesne formy sztuki,

37
00:02:43,248 --> 00:02:47,487
od graffiti do animowanych jaskiń
w wirtualnej rzeczywistości.