Το 1879, ο ερασιτέχνης αρχαιολόγος
Μαρσελίνο Σανζ ντε Σαουτουόλα
και η νεαρή κόρη του, Μαρία, εξερεύνησαν
μια σκοτεινή σπηλιά στη Νότια Ισπανία.
Όταν η Μαρία πήρε λάθος διαδρομή,
έκανε μια καταπληκτική ανακάλυψη.
Στέκονταν μέσα σε ένα αρχαίο έργο,
οι τοίχοι και οι οροφές ήταν διακοσμημένα
με προϊστορικές τοιχογραφίες και χαρακτικά
ηλικίας 19.000 μέχρι 35.000 ετών.
Παρόμοια σημάδια των προγόνων μας
έχουν βρεθεί σε σπηλιές σε όλον τον κόσμο.
Τα παλιότερα αποδείχτηκαν
πως ήταν 40.000 ετών.
Τι μας λένε αυτές οι εικόνες
για το ανθρώπινο μυαλό των αρχαίων
και τις ζωές των δημιουργών τους;
Αυτοί οι πρώιμοι καλλιτέχνες ανακάτευαν
ορυκτά, κάρβουνο και ώχρα
με σάλιο ή ζωικό λίπος
για να φτιάξουν μπογιά.
Ζωγράφιζαν με τα χέρια και με εργαλεία
όπως βρύα, κλαδιά, οστά και τρίχες.
Σε πολλές περιπτώσεις, οι εικόνες τους
ακολουθούν τα περιγράμματα της σπηλιάς
για να αποτυπώσουν βάθος και σκιά.
Οι πιο συχνές αποτυπώσεις
είναι γεωμετρικά σχήματα
και ακολουθούν μεγάλα θηλαστικά,
όπως βίσονες, άλογα, μαμούθ,
ελάφια και αγριογούρουνα.
Σπάνια εμφανίζονται άνθρωποι
ή περιστασιακές αποτυπώσεις χεριών.
Κάποιοι υπέθεσαν ότι αυτά τα έργα είναι
δημιουργίες κυνηγών ή ιερέων σε έκσταση.
Και έχουμε βρει παραδείγματα φτιαγμένα
από άντρες, γυναίκες, ακόμη και παιδιά.
Και γιατί να δημιουργήσουν αυτή την τέχνη;
Ίσως κατέγραφαν ό,τι γνώριζαν
για τον φυσικό κόσμο,
σαν τους σύγχρονους επιστήμονες,
ή να σηματοδοτούσαν
την περιοχή της φυλής τους.
Ίσως οι εικόνες να ήταν κλιμάκωση ιερών
κυνηγετικών τελετών ή πνευματικά ταξίδια.
Ή ίσως ήταν απλώς τέχνη για τη χαρά και
την ικανοποίηση μέσω της δημιουργίας;
Όπως με πολλά άλυτα μυστήρια
του αρχαίου κόσμου,
μπορεί να μην μάθουμε ποτέ,
εκτός αν ανακαλυφθεί η χρονομηχανή.
Όμως όσο οι απαντήσεις παραμένουν ασαφείς,
αυτές οι εικόνες είναι οι πρώτες
αποδείξεις ανθρώπινης επικοινωνίας,
που μαρτυρούν την ανθρώπινη
δυνατότητα για δημιουργία
χιλιάδες χρόνια πριν τη γραφή.
Αποτελούν μια ξεχωριστή οπτική γλώσσα
που απεικονίζει τον κόσμο
έξω από τον εαυτό μας,
ακριβώς όπως οι σύγχρονες μορφές τέχνης,
από το γκράφιτι και τη ζωγραφική
ως τις εικονογραφημένες σπηλιές
εικονικής πραγματικότητας.