WEBVTT

00:00:00.880 --> 00:00:05.520
ကမ္ဘာကြီးမှာ သက်ရှိဘဝ စည်းရုံးထားပုံကို
ခင်ဗျားတို့ကို ပြန်စိတ်ကူးကြည့်စေပါတယ်။

00:00:06.920 --> 00:00:10.720
ကမ္ဘာကြီးကို ငါတို့နေထိုင်ကြတဲ့ 
ကိုယ့်ခန္ဓာလို စဉ်းစားကြည့်ပါ။

00:00:12.160 --> 00:00:16.816
အရိုးစုက ကျွန်ုပ်တို့ကို တိုက်ကြီးတွေကို
ဖြတ်ကျော်လျက် ရွှေ့ပြောင်းနိုင််စွမ်းကို

00:00:16.840 --> 00:00:19.576
ဖန်တီးပေးကြတဲ့ လမ်းတွေနဲ့ မီရထား
လမ်းတွေ၊ တံတားတွေနဲ့

00:00:19.600 --> 00:00:22.816
ဥမင်လှိုင်ခေါင်းတွေပါတဲ့
ပို့ဆောင်ရေး စနစ်နဲ့ တူပါတယ်၊

00:00:22.840 --> 00:00:26.096
ဆီပိုက်လိုင်း နဲ့ စွမ်းအင်ကို ဖြန့်ဖြူး
ပေးကြတဲ့

00:00:26.120 --> 00:00:28.896
လျှပ်စစ်အားလိုင်းတွေ ကျတော့
ကိုယ်ခန္ဒာကို ထောက်ပံပေးတဲ့

00:00:28.920 --> 00:00:30.120
သွေးကြော စနစ်ကြီးပါပဲ။

00:00:30.680 --> 00:00:33.696
ပြီးတော့ ဆက်သွယ်ရေး 
အာရုံကြောစနစ်ကို ပြပေးရရင်၊

00:00:33.720 --> 00:00:37.416
ကျွန်ုပ်တို့အား အချက်အလက်တွေကို ဝေမျှ
ပေးနိုင်လာစေကြတဲ့

00:00:37.440 --> 00:00:40.900
အင်တာနက်ကြိုးတွေ၊ ဂြိုဟ်တုတွေ၊
ဆဲလူလာ ကွန်ရက်များနဲ့ ဒေတာစင်တာတွေပါ။

NOTE Paragraph

00:00:41.480 --> 00:00:45.856
အမြဲတမ်း ချဲ့ထွင်နေရတဲ့ အဲဒီ အခြေခံ
အဆောက်အအုံကြီးထဲမှာ အခုဆို

00:00:45.880 --> 00:00:50.896
လမ်းပေါင်း ကီလိုမီတာ ၆၄ သန်း၊
ရထားလမ်း ကီလိုမီတာ ၄ သန်း၊

00:00:50.920 --> 00:00:53.736
ရေနံပိုက်လိုင်းတွေ ၂ သန်းနဲ့

00:00:53.760 --> 00:00:56.696
ကီလိုမီတာ ၂ သန်းလောက်ရှိတဲ့
ပိုက်လိုင်းတွေနဲ့

00:00:56.720 --> 00:01:00.280
ကီလိုမီတာ ၁ သန်းရှိတဲ့ 
အင်တာနက်ကြိုးတွေ ပါဝင်နေပါပြီ။

00:01:01.160 --> 00:01:03.720
ဒါဆို နိုင်ငံတကာ နယ်ခြားမျဉ်းတွေကရော။

00:01:04.959 --> 00:01:08.520
ကျွန်ုပ်တို့ဆီမှာ နယ်ခြားမျဉ်းတွေဟာ
ကီလိုမီတာ ၅သိန်းထက် နည်းပါတယ်ဗျ။

NOTE Paragraph

00:01:09.680 --> 00:01:11.880
ကယ် ပိုကောင်းတဲ့ ကမ္ဘာမြေပုံကို
ဆွဲကြရအောင်ဗျာ။

00:01:12.720 --> 00:01:16.160
ရှေးခေတ်လာ ဒဏ္ဍာရီ ပုံပြင်တချို့ကို
ဖယ်ပြစ်ခြင်းဖြင့် စတင်နိုင်ကြတယ်။

00:01:17.080 --> 00:01:20.160
သမိုင်း မေဂျာ ကျောင်းသားတိုင်း
သိကြတဲ့ ပြောရိုးစကားရှိတယ်-

00:01:21.160 --> 00:01:23.936
"ပထဝီဟာ ကံကြမ္မာပါ။"

00:01:23.960 --> 00:01:25.440
လေးနက်သလိုလို ခံစားရတယ် နော်။

00:01:26.120 --> 00:01:27.800
သိပ်ကို စိတ်ဓာတ်ကျစရာ ဆိုရိုးဗျ။

00:01:28.440 --> 00:01:32.656
ဆိုလိုတာက ကုန်းပိတ်နိုင်ငံတွေဆိုရင် 
ဆင်းရဲမှုဒဏ်ကို ခံကြရမယ်၊

00:01:32.680 --> 00:01:35.896
နိုင်ငံသေးတွေ အမ်နီးချင်းနိုင်ငံကြီးတွေမှ
ထွက်ပြေးမရနိုင်ကြဘူး၊

00:01:35.920 --> 00:01:38.840
ကြီးမားတဲ့ အကွအဝေးတွေဆိုတာ
ကျော်လွှား မရနိုင်ဘူးပေါ့။

00:01:39.880 --> 00:01:43.456
နို့ပေမဲ့၊ ကမ္ဘာကို ပတ်ပြီး ကျွန်တော်
သွားခဲ့တဲ့ ခရီးတိုင်းမှာ ကျတော့

00:01:43.480 --> 00:01:46.920
ပိုပြီးကြီးကျယ်တဲ့ အားက ကမ္ဘာကြီးကို 
လွှမ်းမိုးလာနေပါတယ်-

00:01:47.960 --> 00:01:49.160
ဆက်သွယ်နိုင်မှုပါ။

NOTE Paragraph

00:01:50.080 --> 00:01:53.816
ကမ္ဘာကြိးကို ပြောင်းပြန်လှန်လိုက်တဲ့ 
တော်လှန်ရေးကြီး

00:01:53.840 --> 00:01:56.536
ကူသန်းသွားလားရေး 
စွမ်းအင် ဆက်သွယ်ရေး အပါအဝင်

00:01:56.560 --> 00:02:00.816
လူတွေရဲ့ တနေရာက တနေရာ ရွေ့လျားမှုကို
တဟုန်းထိုး ပြောင်းလဲပေးလိုက်တာ

00:02:00.840 --> 00:02:03.576
နောက် ကုန်ပစ္စည်း 
အရင်းအမြစ် အသိပညာ စသဖြင့်

00:02:03.600 --> 00:02:08.160
အခုဆိုရင် ပထဝီ ဆိုတာ 
သူ့ဘာသာနေတာလို့တောင် မသိတော့ဘူး

00:02:08.840 --> 00:02:12.936
အခုဆို အမြင်နှစ်ခုလုံး ပူးပေါင်းပြီး

00:02:12.960 --> 00:02:15.040
ဆက်သွယ်−ပထဝီလိုတောင် နာမည်သစ် ပေးချင်ပြီ။

NOTE Paragraph

00:02:16.280 --> 00:02:20.216
ဆက်သွယ် ပထဝီက အဟုန်မြင့် သစ်ဆန်းလာပြီး

00:02:20.240 --> 00:02:23.656
လူ အရင်းအမြစ် အသိပညာတွေကို ဆက်စပ်ပေးတာ

00:02:23.680 --> 00:02:25.480
ဒါဟာ ဆင့်ကဲဖြစ်ပွားမှုဘဲ

00:02:26.280 --> 00:02:32.456
ကမ္ဘာ့ နိုင်ငံရေးပထဝီကို 
ပြောင်းလဲ ပစ်လိုက်တာ

00:02:32.480 --> 00:02:35.280
လူတွေကို ဥပဒေတွေနဲ့ ခွဲခြားထားတာ ကနေ

00:02:36.000 --> 00:02:38.216
အသုံးဝင်မှု ပထဝီအနေအထားဖြစ်လာတာမျိုး

00:02:38.240 --> 00:02:40.816
အခု လက်ရှိ ကမ္ဘာဆိုပြီး သုံးနေသလိုပေါ့

00:02:40.840 --> 00:02:44.960
နိုင်ငံနဲ့ နယ်နိမိတ်တွေ အခြေခံ
အဆောက်အုံနဲ့ ဖြန့်ဖြူးရေး လမ်းကြောင်းတွေ။

NOTE Paragraph

00:02:45.720 --> 00:02:48.160
အခု ကမ္ဘာ့ရွာကြီးက ပြောင်းလဲနေပြီ

00:02:49.240 --> 00:02:52.896
၁၉ ရာစုနှစ်က ထက်အောက် စုစီးထားတဲ့ 
အင်ပါယာကြီး လိုမျိုးကနေ

00:02:52.920 --> 00:02:57.176
၂၀ရာစု ရေပြင်ညီ 
တနိုင်ငံနဲ့ တနိုင်ငံ မှီခိုနေရတဲ့

00:02:57.200 --> 00:03:02.440
၂၁ ရာစု ကမ္ဘာရွာ ယဉ်ကျေးမှု အသစ်ကို 
စတင်လာပါပြီ။

00:03:03.240 --> 00:03:06.576
ဆက်သွယ်ပူးပေါင်းမှုက အဓိက
အချုပ်အခြာအာဏာက သာမည

00:03:06.600 --> 00:03:10.816
သူကဘဲ လူသားတွေရဲ့ နေထိုင်စုစည်းမှုကို 
အားပေးခဲ့တာ

NOTE Paragraph

00:03:10.840 --> 00:03:14.240
(လက်ခုပ်သံ)

NOTE Paragraph

00:03:15.480 --> 00:03:18.696
ကျွန်တော်တို့ဟာ ကမ္ဘာရွာ ဆက်သွယ်မှု 
ယဉ်ကျေးမှုသစ် ဖြစ်လာနေကြပြီ

00:03:18.720 --> 00:03:21.496
လူသားတွေ နေ့စဉ် ဒါကိုဘဲ ကြိုးစား
တည်ဆောက်နေကြလို့ပါ။

00:03:21.520 --> 00:03:25.216
စစ်ရေး အတွက်သုံးတာဆိုလို့ 
ကာကွယ်ရေး သုံးငွေအားလုံးက

00:03:25.240 --> 00:03:28.336
တနှစ်ကို ၂ ထရီလီယံ လောက်သုံးတဲ့အချိန်

00:03:28.360 --> 00:03:30.736
တစ်ကမ္ဘာလုံး ဆက်သွယ်ရေးအတွက်သုံးတာက

00:03:30.760 --> 00:03:34.136
နောက် ၁၀ နှစ်အတွင်း
၉ ထရီလီယံလောက် တနှစ်ကို

00:03:34.160 --> 00:03:35.696
သုံးမယ်လို့ မှန်းရတယ်။

00:03:35.720 --> 00:03:37.336
ဖြစ်သင့်တာဘဲ မဟုတ်လားဗျ။

00:03:37.360 --> 00:03:40.096
ကိုယ်တွေက လူ ၃ ဘီလီယံစာလောက်
အတွက် ထွင်ထားတဲ့

00:03:40.120 --> 00:03:42.720
အခြေခံအဆောက်အအုံမှာ နေနေကြရတာ

00:03:43.640 --> 00:03:46.736
အခုက လူ ၇ − ၈ ဘီလီယံလောက်ရှိပြီး
ညှပ်နေကြပြီ၊

00:03:46.760 --> 00:03:48.600
နောက်ဆို ၉ သန်းအထက်ထိ ရောက်လာမယ်။

00:03:49.280 --> 00:03:53.976
ဖြစ်နကျအတိုင်း တွက်ကြည့်မယ်ဆိုရင်၊

00:03:54.000 --> 00:03:58.240
လူ ဘီလီယံတိုင်းအတွက် 
တစ်၁ ထရီလီယံလောက် သုံးရလိမ့်မယ်။

NOTE Paragraph

00:03:59.360 --> 00:04:02.400
အာရှကတော့ အများဆုံးသုံးရမှာကို
ပြောစရာမလိုပါဘူး။

00:04:03.320 --> 00:04:05.936
၂၀၁၅ တုန်းက တရုတ်က၊

00:04:05.960 --> 00:04:09.000
အာရှ အခြေခံအဆောက်အအုံး ဖွံ့ဖြိုးရေးဘဏ်
ကို တည်ထောင်လိုက်ပြီး

00:04:09.880 --> 00:04:13.056
သူ့အပြင် သူနဲ့ ကွန်ယက် ချိတ်ဆက်ထားတဲ
အဖွဲ့တွေအပြင်

00:04:13.080 --> 00:04:16.495
အားလုံးက သံတွေ ပိုးတွေနဲ့ ဆက်ထားတဲ့
ကွန်ယက်ကို ချိတ်ဆက်လိုက်လို့

00:04:16.519 --> 00:04:18.720
ပေါ်တူဂီမြို့ လစ်စ်ဘွန်းအထိ
ကျယ်ဝန်းပါမယ်။

NOTE Paragraph

00:04:19.640 --> 00:04:23.816
အဲ့ဒီလိုနဲ့ဘဲ မြေပုံဆွဲတဲ့ အင်ဂျင်နီယာ
တွေလဲ နေရာရလာ၊

00:04:23.840 --> 00:04:29.296
နောက် နှစ် ၄၀ မှာတော့ အခြေခံအဆောက်
အအုံမှာ ပိုက်ဆံပိုသုံးနေကြရမှာဘဲ၊

00:04:29.320 --> 00:04:32.656
နောက် အနှစ် ၄၀ ကတော့ အခြေခံ
အဆောက်အအုံတွေ ထပ်ဆောက်နေမှာဘဲ၊

00:04:32.680 --> 00:04:35.440
အဲ့ဒါဟာ လွန်ခဲ့တဲ့ နှစ် ၄၀၀၀ မှာ 
သုံးခဲတာထက် ပိုများလာမယ်။

NOTE Paragraph

00:04:36.760 --> 00:04:38.960
ခဏလောက် ရပ်ပြီးတော့ တွေးကြည့်ရအောင်။

00:04:39.560 --> 00:04:44.336
ကမ္ဘာ့လူ့အဖွဲ့အစည်းအတွက် 
တည်ဆောက်နေတာက ပိုများများလာပြီး

00:04:44.360 --> 00:04:47.176
ဖျက်ဆီးတဲ့ လက်နက်ထက်ပိုသုံးလာတာဟာ
အရမ်းကို

00:04:47.200 --> 00:04:48.488
စွမ်းထက်တဲ့ ရလဒ်ရှိလာမယ်။

00:04:49.800 --> 00:04:52.856
ဒီလို ချိတ်ဆက်ခြင်းအားဖြင့် 
လူနဲ့ အရင်းအမြစ်တွေကို

00:04:52.880 --> 00:04:55.100
ပိုပြီး ဖြန့်ဖြူးလာနိုင်မယ်။

00:04:55.100 --> 00:04:59.600
လူဆိုတာ အပိုင်းအစတွေ စုပေါင်းနေတာထက် 
ပိုပြီးတော့ တန်ဖိုး အဓိပ္ပါယ်ရှိလာတယ်။

00:05:00.510 --> 00:05:02.550
အခုဖြစ်ပျက်နေတာကို အဲလိုခံယူတယ်။

NOTE Paragraph

00:05:05.000 --> 00:05:08.936
ဆက်သွယ်စီးဆင်းမှုထဲမှာ ၂၁ ရာစုတွင်
မဟာဦးတည်ချက် နှစ်ခုရှိတယ်-

00:05:08.960 --> 00:05:10.820
တစ်ကမ္ဘာလုံး မြို့ပြဖြစ်လာခြင်းပါ။

00:05:11.260 --> 00:05:14.240
မြို့ကြီးဆိုတာ ကျွန်ုပ်တို့ကို
ဆုံးဖြတ်ပေးတဲ့ အဆောက်အအုံတွေပါ။

00:05:15.340 --> 00:05:17.448
၂၀၃၀ ခုနှစ်မှာ ကမ္ဘာ့လူဦးရေ ၃ ပုံ ၂ပုံ ဟာ

00:05:19.088 --> 00:05:20.336
မြို့တွေမှာ နေကြမယ်။

00:05:20.768 --> 00:05:23.096
အဲဒါတွေဟာ မြေပုံပေါ်က
အစက်လေးတွေ မဟုတ်ကြတော့ဘူး၊

00:05:23.120 --> 00:05:26.720
မိုင်ပေါင်းများစွာ ရှည်ဆန့်နေကြတဲ့ 
ဧရာမ ကျွန်းစုကြီးတွေပါ။

NOTE Paragraph

00:05:27.060 --> 00:05:28.936
အခု ကျွန်ုပ်တို့ Vancouve ဗန်ကူးဗားမှာ၊

00:05:28.960 --> 00:05:30.816
Cascadia Corridor ဆိုရင်

00:05:30.840 --> 00:05:33.680
အမေရိကား နယ်ခြားမျဉ်းကို ကျော်လျက်
Seattle အထိ ရှည်တယ်။

00:05:34.600 --> 00:05:36.936
Silicon Valley ရဲ့ အချက်အချာအကျဆုံး
ဒေသကြီးဟာ

00:05:36.960 --> 00:05:39.816
မြောက်ဘက်တွင် ဆန်ဖရန်စစ္စကိုမှ စပြီး 
San Jose အထိဆင်းလျက်

00:05:39.840 --> 00:05:41.616
Oakland ပင်လယ်အော်ကို ဖြတ်ထားတယ်။

00:05:41.640 --> 00:05:44.616
လော့အိန်ဂျယ်လိစ်ရဲ့ အဆက်ဟာ
San Diego ကို ဖြတ်လျက်

NOTE Paragraph

00:05:44.640 --> 00:05:46.896
မက်ဆီကို နယ်စပ် Tijuana အထိ
ကျယ်ပြန့်လာတယ်။

00:05:46.920 --> 00:05:49.896
San Diego နဲ့ Tijuana က
လေယဉ်ကွင်း တစ်ခုတည်းကို သုံးနိုင်ပြီး

00:05:49.920 --> 00:05:52.136
ကိုယ်သွားချင်တဲ့ 
နိုင်ငံကို ထွက်လို့ ရနေပြီ။

00:05:52.160 --> 00:05:56.400
နောက်ဆုံးမှာ အမြန်နှုံးမြင့်ရထား ကွန်ရက်က 
ပစိဖိတ်တခုလုံးကို ဆက်သွယ်ပေးလိမ့်မယ်။

00:05:57.680 --> 00:06:01.816
အမေရိကရဲ့ အရှေ့မြောက် မဟာမြို့တော်ကြီးက
ဘော့စ်တန်မှ နယူးယောက်အထိ၊ ပြီးတော့

00:06:01.840 --> 00:06:03.616
ဖီလာဒယ်ဖီးလီယားမှ ဝါရှင်တန်အထိပါ။

00:06:03.640 --> 00:06:05.816
အဲဒီမှာ လူသန်း ၅၀ လောက် နေထိုင်နေကြပြီး

00:06:05.840 --> 00:06:08.616
မြန်နှုံးမြင့် ရထားနဲ့ ဆက်သွယ်ဖို့ 
စီမံကိန်းတွေ ရှိပါတယ်။

NOTE Paragraph

00:06:08.640 --> 00:06:12.560
တကယ်တော့ အာရှ တိုက်ထဲမှာ 
မြို့ကြီးတွေ ပေါင်းလာနေတာ တကယ်ပါ။

00:06:13.280 --> 00:06:17.536
အခုမြင်နေရတဲ့ ဆက်တိုက်လင်းနေတာက 
တိုကျိုကနေ နာဂိုယာကို ဖြတ်ပြီး အိုဆာကာအထိ

00:06:17.560 --> 00:06:19.736
လူ သန်း ၈၀ ကျော် နေကြတဲ့ ဒေသဖြစ်သလို

00:06:19.760 --> 00:06:21.440
ဂျပန်ရဲ့ လုပ်ငန်းတွေ အများစုပါ။

00:06:22.200 --> 00:06:24.520
အဲဒါဟာ ကမ္ဘာ့အကြီးဆုံး မဟာမြို့တော်ပါ။

00:06:25.160 --> 00:06:26.360
လောလောဆယ် အတွက်ပေါ့။

NOTE Paragraph

00:06:27.338 --> 00:06:29.336
မဟာမြို့ကြီးတွေ ပေါင်းဆက်မိလျက်

00:06:29.360 --> 00:06:32.256
လူ သန်း ၁၀၀ နားကို ကပ်လာနေပြီ။

00:06:32.280 --> 00:06:34.176
ပေကျင်း တဝိုက်က ဘိုဟိုင် ခါးပတ်၊

00:06:34.200 --> 00:06:36.456
ရှန်ဟိုင်း တဝိုက်က ရန်ဇီ မြစ်ဝှမ်းဒေသ၊

00:06:36.480 --> 00:06:38.376
ပြီးတော့ ပုလဲမြစ်ဝှမ်း ဒေသ၊

00:06:38.400 --> 00:06:40.736
ဟောင်ကောင်ကနေ ဂွမ်ဂျိုးအထိကို
ရှည်ဆန့်လျက်ပါ။

00:06:40.760 --> 00:06:42.096
အလယ်မှာကျတော့၊

00:06:42.120 --> 00:06:45.016
ချောင်ရင် ချန်ဒူး 
မဟာမြို့ကြီးများရဲ့ နယ်မြေ၊

00:06:45.040 --> 00:06:47.816
ပထဝီ အနေအထားအရ
အော်စတြီးယားနိုင်ငံနဲ့

00:06:47.840 --> 00:06:49.480
တူညီသလိုလိုပါပဲ။

NOTE Paragraph

00:06:50.563 --> 00:06:53.216
ပြီးတော့ အဲဒီမဟာမြို့ကြီးတွေ
တစ်ခုချင်းစီရဲ့

00:06:53.240 --> 00:06:56.296
GDP ဟာဆိုရင် ဒေါ်လာ
၂ ထရီလီယံနီးနီး ရှိတယ်-

00:06:56.320 --> 00:06:59.000
အဲဒါဟာ အိန္ဒိယ တစ်နိုင်ငံလုံးရဲ့
ဝင်ငွေ နီးပါးပါပဲ။

00:06:59.560 --> 00:07:05.216
ကောင်းပါပြီ၊ G20 လို နိုင်ငံတကာ
အဖွဲ့အစည်းတွေမှာ

00:07:05.240 --> 00:07:08.570
သူတို့ရဲ့ အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံတွေကို
နိုင်ငံများ အလိုက် ပါဝင်စေမှုအစား

00:07:08.570 --> 00:07:11.100
စီးပွားရေး ပမာဏ အလိုက် ပါဝင်ကြမှာကို
စိတ်ကူးကြည့်ပါ။

00:07:11.320 --> 00:07:14.896
တရုတ်နိုင်ငံထဲကက မဟာမြို့ကြီးတွေ
ပါဝင်လာနိုင်ပြီး မဲပေးခွင့်ရှိလာချိန်မှာ၊

00:07:14.920 --> 00:07:19.040
အာဂျင်တီးနား၊ အင်ဒိုနီးရှားလို နိုင်ငံတွေ
စာပွဲမှာ ဝင်ထိုင်ခွင့်မရ ထွက်သွားကြရမယ်။

NOTE Paragraph

00:07:20.080 --> 00:07:23.776
တရုတ်ကို လူဦးရေအရ ကျော်တက်တော့မယ့် 
အိန္ဒိယကို ကြည့်ရအောင်၊

00:07:23.800 --> 00:07:26.096
အဲဒီမှာလဲ မဟာမြို့ကြီးတွေ တသီကြီးရှိနေပြီ၊

00:07:26.120 --> 00:07:28.536
ဒေလီ မြိုတော် ဒေသကြီးမျိုး၊

00:07:28.560 --> 00:07:30.016
ဘုံဘေ ဒေသကြီး။

00:07:30.040 --> 00:07:31.386
ကမ္ဘာ့ အရှေ့အလယ်ပိုင်းမှာ၊

00:07:31.386 --> 00:07:34.416
တီဟီရန်မြို့ကြီးဆိုရင်
အီရန် လူဦးရေ ၃ပုံ ၁ပုံကို စုပ်ယူထားတယ်။

00:07:34.440 --> 00:07:36.296
အီဂျစ်ရဲ့ လူဦးရေ သန်း ၈၀ ထဲက အများစုဟာ

00:07:36.320 --> 00:07:39.336
ကိုင်ရိုနဲ့ အလက်ဇန်ဒရီးယား
အကြားမှာနေကြတယ်။

00:07:39.360 --> 00:07:43.376
ကမ်းမြှောင်ဒေသမှာတော့ 
မြို့ပြည်နယ်တွေရဲ့ လည်စွဲ ပေါ်လာနေတယ်၊

00:07:43.400 --> 00:07:44.856
ဘာရိန်းနဲ့ ကာတာမှအစ

00:07:44.880 --> 00:07:47.640
ယူအေအီး ကိုဖြတ်ကျော်ရင်း
အိုမန်ထဲက Muscat အထိပါပဲ။

NOTE Paragraph

00:07:48.520 --> 00:07:50.000
ပြီးတော့ လာဂိုးစ် ဆိုရင်၊

00:07:50.800 --> 00:07:54.656
အာဖရိက အကြီးဆုံး မြို့နဲ့ နိုင်ဂျီရီးယား 
အတွက် ကုန်သွယ်ရေး မြို့တော်ကြီးပါ။

00:07:54.680 --> 00:07:56.736
၎င်းဟာ ရထားလမ်းတွေ ဆက်ဖောက်လျက်

00:07:56.760 --> 00:08:01.176
အတ္တလန်တိတ် ကျယ်ဝန်းလှတဲ့
ကမ်းခြေစင်္ကြရဲ့ ဗဟိုချက် ပြုလုပ်ပြီး၊

00:08:01.200 --> 00:08:04.256
ဘေနင်၊ တိုဂိုနဲ့ ဂါနာကို ကျော်ဖြတ်ရင်း၊

00:08:04.280 --> 00:08:07.736
အိုင်ဗရီကို့စ်မြို့တော် အဘီဂျန်ထိ
ရှည်လျား ကျယ်ဝန်းမှာပါ။

NOTE Paragraph

00:08:07.760 --> 00:08:11.320
ဒီနိုင်ငံလေးတွေဟာ 
လာဂို့စ်ရဲ့ ဆင်ခြေဖုံးဒေသတွေပါ။

00:08:12.000 --> 00:08:13.856
မဟာမြို့ကြီးတွေရဲ့ ကမ္ဘာမှာ
နိုင်ငံတွေဟာ

00:08:13.880 --> 00:08:16.640
မြို့ကြီးတွေရဲ့ 
ဆင်ခြေဖုံးဒေသတွေ ဖြစ်လာနိုင်တယ်။

00:08:18.640 --> 00:08:24.760
၂၀၃၀ အရောက်တွင်၊ မဟာမြို့ကြီးပေါင်း
၅၀ လောက် ကမ္ဘာပေါ်တွင် ရှိလာနိုင်ကြတယ်။

00:08:25.618 --> 00:08:27.256
ဘယ်မြေပုံက ပိုအဓိပ္ပါယ်ရှိလဲ။

00:08:27.280 --> 00:08:30.416
သီးခြား ရပ်တည်နေကြတဲ့ 
နိုင်ငံ ၂၀၀ ပါတဲ့ သုံးနေကျ မြေပုံလား၊

00:08:30.440 --> 00:08:32.336
အိမ်မှာ အခုချိတ်ထားတဲ့ဟာလား၊

00:08:32.360 --> 00:08:35.360
ဒါမှမဟုတ် မဟာမြို့ကြီး ၅၀ တို့ရဲ့
လက်ရှိမြေပုံလား။

NOTE Paragraph

00:08:36.159 --> 00:08:38.895
ဒီမြေပုံက မပြည့်စုံသေးတာတောင်၊

00:08:38.919 --> 00:08:42.936
မဟာမြို့ကြီးတွေ တခုချင်းစီကို နားလည်ရန်

00:08:42.960 --> 00:08:46.120
၎င်းတို့ တစ်ခုနဲ့တစ်ခု 
ချိတ်ဆက်နေကြပုံကို သိရန် လိုအပ်လို့ပါ။

00:08:46.310 --> 00:08:49.256
လူတွေ ဆက်သွယ်မှုကောင်းတဲ့ 
မြို့တွေဆီကို ရွေ့ရှားနေကြပြီး

00:08:49.280 --> 00:08:52.480
အဲဒီ ဆက်သွယ်နိုင်စွမ်းကြောင့် 
မဟာမြို့ကြီးတွေ ရှင်သန်နိုင်ကြတာပါ။

00:08:53.320 --> 00:08:56.976
Sao Paulo၊ အစ္စတန်ဘူး ဒါမှမဟုတ် မော်စကို
အထဲက တစ်ခုချင်းစီရဲ့

00:08:57.000 --> 00:09:01.096
GDP ဟာ တစ်နိုင်ငံလုံး GDP ရဲ့
တစ်ဝက် ဒါမှမဟုတ်

00:09:01.120 --> 00:09:03.280
၃ပုံ ၁ပုံ နားကို ချဉ်းကပ်လာနေကြပြီဗျ။

NOTE Paragraph

00:09:04.120 --> 00:09:05.896
နောက်ပြီးတော့ ထပ်တူ အရေးတဲ့ အချက်က

00:09:05.920 --> 00:09:08.776
လူတွေ၊ ဘဏ္ဍာငွေတွေ၊ နည်းပညာတွေ

00:09:08.800 --> 00:09:12.456
အဲဒီ ဒေသတွေဆီကို စီးဝင်လာနေကြပြီး

00:09:12.480 --> 00:09:14.176
အဲဒီဒေသကြီးတွေ ရှင်သန်နိုင်အောင်

00:09:14.200 --> 00:09:15.880
လုပ်နိုင်တာ နားလည်ရန် အရေးကြီးတယ်။

00:09:16.640 --> 00:09:19.376
တောင်အာဖရိကထဲက Johannesburg နဲ့
မြို့တော် Pretoria ကို

00:09:19.400 --> 00:09:22.536
ချိတ်ဆက်ပေးထားတဲ့ Gauteng 
ပြည်နယ်အကြောင်း ကြည့်ရအောင်။

00:09:22.560 --> 00:09:26.496
၄င်းဟာလည်း တောင်အာဖရိကရဲ့ GDP
၃ပုံ ၁ပုံကျော်ကို ကိုယ်စားပြုပါတယ်။

00:09:26.520 --> 00:09:29.776
နောက်အရေးကြီးတာက ရှိသမျှ
ရုံးတွေအားလုံး အခြေစိုက်ကြတယ်

00:09:29.800 --> 00:09:32.776
အလားတူပဲ အရေးကြီးတဲ့ အချက်က
တောင်အာဖရိကထဲ၊ ပြီးတော့

00:09:32.800 --> 00:09:35.326
အာဖရိက တတိုက်လုံးမှာ တိုက်ရိုက်
ရင်းနှီးမြုပ်နှံကြတဲ့

00:09:35.326 --> 00:09:38.650
နိုင်ငံတကာ ကုမ္ပဏီ အားလုံးလိုလို
အဲဒီမှာ ရုံးတွေကို ဖွင့်ထားခြင်းပါပဲ။

NOTE Paragraph

00:09:38.690 --> 00:09:42.376
မြို့တွေဟာ ကမ္ဘာ့တန်ဖိုးကွန်ယက်ထဲမှာ
ပါဝင်လိုကြပါတယ်-

00:09:42.400 --> 00:09:45.976
၎င်းတို့ဟာ ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ လုပ်အား
ခွဲဝေမှုထဲမှာ ပါဝင်လိုကြပါတယ်။

00:09:46.000 --> 00:09:47.840
မြို့တွေရဲ့ ချိတ်ဆက်မှုက အဲဒီလိုပါ။

00:09:47.960 --> 00:09:50.456
"ငါ့မြို့ကို အားလုံးနဲ့ အဆင်
ဖြတ်ထားချင်လိုက်တာ"လို့

00:09:50.480 --> 00:09:52.830
ပြောတဲ့ မြိုတော်ဝန်မျိုး ကျွန်တော်
မကြားခဲ့ဘူးပါ။

00:09:52.840 --> 00:09:55.896
သူတို့ရဲ့ မြိုတွေဟာ နိုင်ငံတကာ ကွန်ယက်ထဲ
ပါဝင်နေကြသလို သူတို့ရဲ့

00:09:55.920 --> 00:10:01.240
နိုင်ငံထဲမှာလည်း ပါဝင်နေကြတာ
သူတို့ သိပါတယ်။

NOTE Paragraph

00:10:02.680 --> 00:10:06.320
အခုဆို လူများက မြို့ပြကြီးတွေ ပေါ်ပေါက်
လာနေခြင်းကို သိပ်ကို ကြောက်နေကြတယ်။

00:10:06.640 --> 00:10:09.430
မြိုကြီးတွေကြောင့် ကမ္ဘာကြီး ကွဲအက်
လာနေတယ်လို့ ထင်ကြတယ်။

00:10:09.960 --> 00:10:11.176
ဒါပေမဲ့၊ အခုတော့၊

00:10:11.200 --> 00:10:15.456
မြိုများအချင်းချင်း ချိတ်ဆက်ရေးကို
အားထုတ်နေတဲ့ မြို့ တွေ ၂၀၀ လောက်ရှိနေပြီ။

00:10:15.480 --> 00:10:18.816
အဲဒါဟာ ကုလသမ္မဂလို 
အစိုးရအချင်းချင်း ပါတဲ့ အဖွဲ့တွေရဲ့

00:10:18.840 --> 00:10:20.056
အရေအတွက်နဲ့ တူညီပါတယ်။

00:10:20.080 --> 00:10:24.456
အဲဒီ အချင်းချင်း ချိတ်ဆက်နေကြတဲ့
မြို့တွေအားလုံးရဲ့ အရေးကြီးဆုံး ဦးတည်ချက်က

00:10:24.480 --> 00:10:29.176
၂၁ ရာစု လူသားတွေအတွက် 
အရေးအကြီးဆုံး ဖြစ်တဲ့

00:10:29.200 --> 00:10:31.500
ရေရှည်တည်တံ ခိုင်မြဲ့တဲ့ 
မြိုပြတည်ထောင်ရေးပါ။

NOTE Paragraph

00:10:32.680 --> 00:10:33.880
အလုပ်ဖြစ်ရဲ့လား။

00:10:33.950 --> 00:10:36.296
သဘာဝ ပတ်ဝန်းကျင် 
ပြောင်းလဲခြင်းကို ကြည့်ရအောင်။

00:10:36.320 --> 00:10:39.476
နယူးယောက်၊ ပါရီ၊ စတဲ့ စည်းဝေးတွေ 
အလုပ်မဖြစ်တာ ငါတို့သိပြီးပြီ၊

00:10:39.476 --> 00:10:41.880
မှန်လုံအိမ် ဓါတ်ငွေ့ကို
မလျော့ချနိုင်သေးဘူး

00:10:42.560 --> 00:10:45.856
ဒါပေမဲ့၊ နည်းပညာတွေ ဖလှယ်နေတာ တွေ့လေရဲ့

00:10:45.880 --> 00:10:48.496
အသိဉာဏ်နဲ့ ပေါ်လစီတွေ မြို့တွေအကြား

00:10:48.520 --> 00:10:53.136
ဒီနည်းနဲ့ ကာဗွန် 
လျော့ချနိုင်ဖို့ ကြိုးစားနေကြတာ

NOTE Paragraph

00:10:53.160 --> 00:10:55.296
မြို့တွေက အချင်းချင်း သင်ယူနေကြတာ

00:10:55.320 --> 00:10:57.776
ကာဗွန်စွန့်ထုတ်မှုမရှိတဲ့ 
အဆောက်အအုံတွေ ဆောက်ဖို့

00:10:57.800 --> 00:11:00.936
လျှပ်စစ်ကား အငှားစနစ်ကို တည်ဆောက်နိုင်ဖို့

00:11:00.960 --> 00:11:02.176
တရုတ်မြို့ကြီးတွေမှာ

00:11:02.200 --> 00:11:05.256
လမ်းပေါ်မှာ မောင်းနိုင်တဲ့ 
ကားပမာဏ ကန့်သတ်တဲ့စနစ် သုံးနေတယ်။

00:11:05.280 --> 00:11:06.536
အနောက်နိုင်ငံ မြို့တွေမှာ၊

00:11:06.560 --> 00:11:08.880
လူငယ်တွေ ကားမမောင်းချင်းကြတော့ဘူး။

00:11:09.720 --> 00:11:11.936
မြိုတွေဟာ ပြဿနာ တစ်ပိုင်း ဖြစ်ခဲ့ကြပေမဲ့၊

00:11:11.960 --> 00:11:13.960
အခုတော့ အဖြေရှာသူတွေ ဖြစ်လာကြပြီ။

NOTE Paragraph

00:11:14.880 --> 00:11:19.480
မညီမျှကြခြင်းက ရေရှည်တည်တံ့တဲ့ မြို့တွေ
ဖြစ်ဖို့အတွက် စိန်ခေါ်မှု ဖြစ်လာနေတယ်။

00:11:19.960 --> 00:11:23.376
ကျွန်တော် မဟာမြို့ကြီးတွေကို 
အစအဆုံး ဖြတ်သွားကြည့်ရင်၊

00:11:23.400 --> 00:11:25.496
နာရီတွေ ရက်တွေထိ ကြာနိုင်တယ်--

00:11:25.520 --> 00:11:29.256
ပထဝီ တနေရာတည်းမှာကိုပဲ
အရမ်းကို ကွာခြားတဲ့

00:11:29.280 --> 00:11:31.200
အခြေအနေတွေကို တွေ့ရတယ်။

00:11:32.080 --> 00:11:35.096
ဒါပေမဲ့၊ တကမ္ဘာလုံးရဲ့ ပိုင်ဆိုင်မှု
ပစ္စည်းတွေ ကျတော့၊

00:11:35.120 --> 00:11:36.576
မကြုံစဖူး ကြီးမားလှပါတယ်၊

00:11:36.600 --> 00:11:40.096
ဒေါ်လာ ထရီလီယံ ၃၀၀ နားနီးလာပြီ။

00:11:40.120 --> 00:11:43.520
တကမ္ဘာလုံးဝင်ငွေရဲ့ 
၄ ဆနီးပါလို့ မှန်းရတယ်။

NOTE Paragraph

00:11:44.520 --> 00:11:48.976
ကမ္ဘာစီးပွားရေး ကပ်ကြီးနောက်မှာ 
ယူခဲ့ကြတဲ့ ချေးငွေတွေ များလှပေမဲ့၊

00:11:49.000 --> 00:11:52.160
အဲဒါတွေကို အားလုံး ဖွဲ့ဖြိုးစေဖို့
ရင်းနှီးခဲ့ကြသလား။

00:11:52.840 --> 00:11:54.960
မရှိသေးပါဘူးလို့ ဖြေရမယ်။

00:11:55.800 --> 00:11:59.616
သက်သာတဲ့ အိမ်းယာလေးတွေကို
လုံလောက်စွာ ဆောက်ပေးမှသာ၊

00:11:59.640 --> 00:12:02.776
ချောမွေ့တဲ့ လမ်းပန်းဆက်သွယ်ရေး
ကွန်ယက်ထဲ ရင်းနှီးလျက်၊

00:12:02.800 --> 00:12:07.336
လူတွေကို ရုပ်ပိုင်းအရရော၊ ဒီဂျစ်တယ်နည်း
အရပါ၊ ဆက်သွယ်ခွင့်ကို ပေးနိုင်ရင်၊

00:12:07.360 --> 00:12:09.736
တသီးတခြားဖြစ်နေကြတဲ့ 
တို့ မြို့တွေဟာ

00:12:09.760 --> 00:12:11.956
ပြန်ပြီး တစုတလုံးတည်းလို့
ပြန်ခံစားလာရမယ်။

NOTE Paragraph

00:12:11.956 --> 00:12:14.480
(လက်ခုပ်သံများ)

NOTE Paragraph

00:12:15.840 --> 00:12:18.736
ဒါကြောင့် ကုလသမဂ္ဂရဲ့ 
နောက်ဆုံး ရည်မှန်းချက်ထဲတွင်

00:12:18.760 --> 00:12:21.216
အခြေခံအဆောက်အအုံ ဖွံဖြိုး
တိုးတက်ရေးကို ထည့်လာရတာ၊

00:12:21.240 --> 00:12:23.560
အားလုံးကို ပါဝင်လာစေမှာမို့လို့ပါ။

00:12:23.720 --> 00:12:25.896
တို့ နိုင်ငံရေးနဲ့ စီးပွားရေး
ခေါင်းဆောင်တွေက

00:12:25.920 --> 00:12:29.016
ချိတ်ဆက်နိုင်စွမ်းဟာ လှုဒါန်းမှု မဟုတ်ဘဲ

00:12:29.040 --> 00:12:30.810
အခွင့်ကောင်းဖြစ်တာ သိလာနေကြပြီ။

00:12:30.810 --> 00:12:33.916
ဒါကြောင့် တို့ရဲ့ စီးပွားရေး အသိုင်းအဝိုင်
ကလဲ ပိုသိထာသင့်တာက

00:12:33.916 --> 00:12:38.840
ချိတ်ဆက်မှုဆိုတာ ၂၁ ရာစုရဲ့ အရေး
အပါဆုံးသော အရင်းအမြစ်ဖြစ်ခြင်းကိုပါ။

NOTE Paragraph

00:12:40.280 --> 00:12:43.960
အခုဆိုရင် မြို့တွေက ကမ္ဘာကြီး ပိုမို 
တည်မြဲလာအောင် လုပ်ပေးပြီး

00:12:44.600 --> 00:12:46.856
ပိုပြီးတော မျှတလာအောင်
လုပ်ပေးနိုင်တယ်ဆိုတော့၊

00:12:46.880 --> 00:12:49.736
ကျွန်တော်ကတော့ မြိုချင်း ဆက်သွယ်ရေးကနေ

00:12:49.760 --> 00:12:52.280
လူတွေကို ပိုငြိမ်းချမ်းလာနိုင်မယ်လို့ 
ယုံကြည်တယ်။

00:12:52.400 --> 00:12:56.416
အခု လူနေထူထပ်တဲ့ 
ကမ္ဘာ့နေရာတွေကို ကြည့်ကြည့်ရင်၊

00:12:56.440 --> 00:12:58.810
တိုးတိုးပြီး ကူးလူးဆက်ဆံ
စီးပွား ကူးသန်းနေတာဟာ၊

00:12:58.810 --> 00:13:00.656
ပိုတည်ငြိမ်တဲ့ ဆက်ဆံရေးကို ဖြစ်စေတေယ်။

00:13:00.680 --> 00:13:03.176
ဥရောပရဲ့ ကမ္ဘာစစ်အပြီး သမိုင်းကို
တို့သိကြတယ်၊

00:13:03.200 --> 00:13:05.776
အဲဒီမှာ စက်မှု ပေါင်းစည်းရေး
ဖြစ်စဉ် စတင်ခဲ့လို့

00:13:05.800 --> 00:13:08.360
ဒီနေ့ ငြိမ်းချမ်းနေတဲ့
ဥရောပ သမဂ္ဂဆိုတာ ပေါ်လာခဲ့တယ်။

00:13:09.000 --> 00:13:11.616
စကားကြုံလာလို့၊ ရုရှားကိုပါ ယူကြည့်ရင်၊

00:13:11.640 --> 00:13:15.640
နိုင်ငံတကာ စနစ်ကြီးထဲက ဆက်သွယ်မှု 
အနည်းဆုံး အင်အားကြီးနိုင်ငံပါ။

00:13:16.240 --> 00:13:20.016
ဒီနေ့တွင် ရှိနေတြ့ တင်းမာမှုတွေကို
ရှင်းပြချင်ရင် အချိန်အတော်လေး ယူရမယ်။

00:13:20.040 --> 00:13:22.936
စနစ်ကြီးထဲမှာ ပါဝင်မှု နည်းတဲ့
နိုင်ငံတွေဟာ

00:13:22.960 --> 00:13:25.680
အဲဒီစနစ် ကမောက်ကမဖြစ်လာရင်
ဆုံးရှုံးမှုလည်း နည်းကြပါမယ်။

00:13:26.800 --> 00:13:29.616
မြောက်အမေရိကရဲ့ အရေးပါတဲ့ 
မြေပုံပေါ်က လိုင်းတွေကတော့

00:13:29.640 --> 00:13:33.416
အမေရကန် ကနေဒါ နယ်ခြားလိုင်း 
အမေရိကန် မက်စီကန် နယ်ခြားလိုင်း မဟုတ်ဘဲ

00:13:33.440 --> 00:13:36.816
ရှုပ်ထွေးနေတဲ့ ကားလမ်း ရထားလမ်းနဲ့ 
ပိုက်လိုင်းတွေဘဲ ဖြစ်တယ်၊

00:13:36.840 --> 00:13:39.696
ပြီးတော့ ဓါတ်အားလိုင်းနဲ့ 
တူးမြောင်းတွေကနေပြီး

00:13:39.720 --> 00:13:43.536
စုပေါင်းနေတဲ့ မြောက်အမေရိကကို
ဖေါ်ပေးလိုက်ကြတယ်။

00:13:43.560 --> 00:13:48.256
မြောက်အမေရိက လိုအပ်နေတာက နယ်ခြား
တံတိုင်းတွေမဟုတ်ဘဲ ချိတ်ဆက်မှုတွေပါ။

NOTE Paragraph

00:13:48.280 --> 00:13:50.920
(လက်ခုပ်သံများ)

NOTE Paragraph

00:13:55.880 --> 00:14:00.216
ကိုလိုနီခေတ် အလွန်မှာ လိုအပ်တာက
တိုးပြီး ချိတ်ဆက်ကြရန်ပါ။

00:14:00.240 --> 00:14:04.576
နယ်ခြား တံတိုင်းတွေ ရှိခဲ့ကြတဲ့ ဒေသ
အများစုတို့ဟာ သမိုင်းထဲမှာ မတည်ငြိမ်လျက်

00:14:04.600 --> 00:14:06.536
အဲဒီက ခေတ်အဆက်ဆက် ခေါင်းဆောင်တွေဟာလည်း

00:14:06.560 --> 00:14:09.176
တယောက်နဲ့ တယောက် 
ရန်လို အငြိုးထားခဲ့လာကြတဲ့ သူတွေပါ။

00:14:09.200 --> 00:14:11.796
ဒါပေမဲ့ အခုတော့ အုပ်စုသစ်
ခေါင်းဆောင်တွေ အာဏာရလာလျက်

00:14:11.796 --> 00:14:13.370
ပုဆိန်တွေကို မေ့ပစ်လိုက်ကြပါပြီ။

NOTE Paragraph

00:14:13.760 --> 00:14:16.936
အရှေ့တောင် အာရှကိုဘဲ ကြည့်ကြမယ်ဆိုရင်၊
ဘန်ကောက်မှ စင်ကာပူကို

00:14:16.960 --> 00:14:19.020
ချိတ်ဆက်ပေးမယ့် 
နှုန်းမြင့်ရထား ကွန်ရက်တွေ၊

00:14:19.020 --> 00:14:22.586
ဗီယက်နမ်မှ မြန်မာနိုင်ငံထိ စီးပွားရေး
ဇုန်တွေနဲ့ ချိတ်ါဆက်ရန် စီမံနေကြတယ်။

00:14:22.586 --> 00:14:27.220
လူ သန်း ၆၀၀ အတွက် စိုက်ပျိုးရေး ဇုန်ကြီး၊

00:14:27.220 --> 00:14:29.160
နောက် တဆင့် စက်မှုဇုန်ကြီး ပေါ်လာမယ်။

00:14:29.720 --> 00:14:34.376
အခုဆိုရင် Pax Asiana လိုခေါ်တဲ့

00:14:34.400 --> 00:14:37.240
အရှေ့တောင်အာရှ နိုင်ငံများ အကြားမှာ
ငြိမ်းချမ်းတဲ့ ဇုန်ပါ။

NOTE Paragraph

00:14:38.040 --> 00:14:40.800
ဒီလိုပုံစံမျိုး အရှေ့ 
အာဖရိကမှာလဲ ပေါ်လာနေတယ်၊

00:14:40.800 --> 00:14:42.576
နိုင်ငံ ဒါဇင်ဝက်လောက် ပေါင်းပြီး၊

00:14:42.600 --> 00:14:45.896
ရထားလမ်းနဲ့ ကူးသန်းရေး 
ဇုန်တွေ တည်ထောင်လာကြပြီး

00:14:45.920 --> 00:14:48.530
ကုန်းတွင်းပိတ်နိုင်ငံတွေအတွက်
ဈေးကွက် ပွင့်လာတယ်

00:14:48.530 --> 00:14:52.046
အခုတော့ သူတို့ အသုံးဆောင်တွေကိုရော
သူတို့ရဲ့ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုတွေကို

00:14:52.046 --> 00:14:53.776
ညှိနှိုင်းလုပ်ကိုင်လာကြတယ်။

00:14:53.800 --> 00:14:57.600
သူတို့လဲ Pax Africana ဖြစ်လာကြပါပြီ။

NOTE Paragraph

00:14:59.200 --> 00:15:02.096
ဒီလိုဘဲ ဆက်ပြီးကျင့်သုံးသင့်တာက တော့

00:15:02.120 --> 00:15:03.400
အရှေ့အလယ်ပိုင်းဒေသပါပဲ။

00:15:04.000 --> 00:15:06.456
အရပ်နိုင်ငံများ အကြောင်မလှစွာ 
ကွယ်ပျောက်သွားကြတယ်၊

00:15:06.480 --> 00:15:09.216
ရှေးမြို့တွေဘဲ ကျန်ရစ်ခဲ့ကြတယ်။

00:15:09.240 --> 00:15:11.720
ကိုင်ရို၊ ဘေရုတ်နဲ့ ဘက်ဂဒတ် တွေလိုပေါ့။

00:15:12.400 --> 00:15:17.136
တကယ်တော့ အာရပ်ကမ္ဘာထဲက
လူသန်း ၄၀၀ လောက်ဟာ

00:15:17.160 --> 00:15:19.256
မြိုကြီးပြကြီးသားတွေ ဖြစ်ကုန်လာကြပါပြီ။

00:15:19.280 --> 00:15:21.176
လူ့အဖွဲ့အစည်းနဲ့ မြို့ကြီးတွေအနေနဲ့ပါ၊

00:15:21.200 --> 00:15:24.016
သူတို့ဆီမှာ ရေဟာ များချင် များတယ်၊
ဒါမဟုတ် ရေဟာ ရှားပါးတယ်။

00:15:24.016 --> 00:15:26.030
လောင်စာ များတယ်၊ ဒါမှဟုတ် ရှားပါးတယ်၊

00:15:26.040 --> 00:15:28.936
အဲ့လို မမျှတာမှုတွေကို ပြင်ပေးဖို့က

00:15:28.960 --> 00:15:31.576
စစ်မက်တွေ၊ တံတိုင်းတွေနဲ့ မဟုတ်ဘဲ၊

00:15:31.600 --> 00:15:35.440
ရေနံပိုက်လိုင်းတွေနဲ့ တူးမြောင်းများဖြင့်
ချိတ်ဆက်ပေးမှုဖြင့်ပါ။

00:15:36.040 --> 00:15:39.976
ဒါပေမဲ့ အရှေ့အလည်ပိုင်းမှာ
အဲဒီလို မမြင်ရတာ ဝမ်းနည်းစရာကြီးပါ။

00:15:40.000 --> 00:15:41.200
တကယ်တော့ ဖြစ်သင့်တယ်၊

00:15:42.760 --> 00:15:45.800
ဆက်သွယ်မိနေတဲ့ Pax Arabia မျိုး၊

00:15:46.640 --> 00:15:48.336
အချင်းချင်း ပေါင်းစည်းနေပြီး

00:15:48.360 --> 00:15:52.280
အနီးရှိ ဥရောပ၊ အာရှနဲ့ အာဖရိကတို့နဲ့
အကျိုးဖြစ်ထွန်းစွာ ချိတ်ဆက်နေခဲ့ရမှာပါ။

NOTE Paragraph

00:15:52.280 --> 00:15:55.776
ကမ္ဘာပေါ်က မတည်ငြိမ်ဆုံး ဒေသတွေကို
ကြည့်လိုက်ကြရင်၊ ချိတ်ဆက်နိုင်စွမ်းဟာ

00:15:55.800 --> 00:15:58.260
ကျွန်ုပ်တို့ ဒီနေ့ လိုအပ်နေတာ
ဟုတ်ချင်မှ ဟုတ်ပါ့မယ်။

00:15:58.600 --> 00:16:02.216
ဒါပေမဲ့ သမိုင်း အတွေ့အကြုံအရ
ရေရှည် တည်ငြိမ်မှုအတွက် အဲဒါဟာ

00:16:02.240 --> 00:16:04.736
တစ်ခုတည်းသော လမ်းကြောင်ဆိုတာ သိကြတယ်။

00:16:04.760 --> 00:16:07.456
ဒေသတွေဟာ တခုပြီးရင် နောက်တခုက

00:16:07.480 --> 00:16:10.416
ချိတ်ဆက်လာနေကြခြင်းဟာ အရှိတရား အသစ်ပါ။

00:16:10.440 --> 00:16:13.576
မြို့ကြီးနဲ့ နိုင်ငံတွေဟာ စုပေါင်းချိတ်ဆက်ဖို့
အားထုတ်နေကြပြီး

00:16:13.600 --> 00:16:16.080
ပိုပြီး ငြိမ်းချမ်းလျက် ကြွယ်ဝလာနေကြတယ်။

NOTE Paragraph

00:16:17.760 --> 00:16:20.080
တကယ့် စမ်းသပ်မှုကြီး
ဖြစ်လာမှာက အာရှုတိုက်ကြီးပါ။

00:16:21.040 --> 00:16:23.976
အရှေ့အာရှက အင်အားကြီး နိုင်ငံတွေ
အတွက် အားစမ်းမှုတွေကို

00:16:24.000 --> 00:16:26.576
ချိတ်ဆက်နိုင်စွမ်းက ကျော်လွှားနိုင်မလား။

00:16:26.600 --> 00:16:30.960
နောက်ဆုံးမှာတော့၊ အဲဒီဒေသထဲမှာမှ
တတိယကမ္ဘာစစ် ပေါက်ထွက်လာမှာပါ။

00:16:31.920 --> 00:16:35.056
လွန်ခဲ့တဲ့ နှစ်ဆယ့်ငါးနှစ်တုန်းက
စစ်အေးပြီးဆုံးသွားခဲ့လို့၊

00:16:35.080 --> 00:16:38.456
အကြီးစား စစ်ကြီးတွေ အဲဒီ ဒေသထဲ
ဖြစ်လာမယ်လို့ ဟောကိန်းတွေ ရှိခဲ့တယ်။

00:16:38.480 --> 00:16:40.080
ဒါပေမဲ့ တခုမှ ဖြစ်မလာခဲ့ကြပါ။

NOTE Paragraph

00:16:40.930 --> 00:16:42.720
တရုတ်နဲ့ထိုင်ဝမ်ကို ကြည့်ကြပါစို့။

00:16:43.560 --> 00:16:48.176
၁၉၉၀ ပြည့် နှစ်များထဲမှာ အဲဒါဟာ
တတိယ ကမ္ဘာစစ် ဇာတ်လမ်းရဲ့ နေရာပါ။

00:16:48.200 --> 00:16:49.600
ဒါပေမဲ့၊ အဲဒီအချိန်နောက်မှာ၊

00:16:49.600 --> 00:16:53.030
ရေလက်ကြားကို ကူးဖြတ်လျက် ကူးသန်း
ရောင်းဝယ်မှုနဲ့ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုတွေ

00:16:53.030 --> 00:16:55.336
သိပ်ကို များလာခဲ့လို့ 
လွန်ခဲ့တဲ့ နိုဝင်ဘာလမှာ

00:16:55.336 --> 00:16:58.336
နှစ်ဖက်ခေါင်းဆောင်တွေ သမိုင်းဝင် 
အစည်းအဝေးကြီး လုပ်ခဲ့ကြပြီး

00:16:58.360 --> 00:17:01.600
နောက်ဆုံးမှာ ငြိမ်းချမ်းစွား ပေါင်းစည်းရေး
ကိုတောင် ဆွေးနွေးခဲ့ကြတယ်။

00:17:01.960 --> 00:17:04.776
ထိုင်ဝမ်ရဲ့ အမျိုးသားရေးပါတီကတောင်

00:17:04.800 --> 00:17:07.576
လွန်ခဲ့တဲ့နှစ်အထိ ခွဲထွက်ဖို့ပြောနေခဲတာ၊

00:17:07.599 --> 00:17:10.079
အရေးပါလှတဲ့ အဲဒီလို ပြောင်းလဲမှုတွေကို
လက်ခံလာရတယ်။

NOTE Paragraph

00:17:11.359 --> 00:17:14.256
တရုတ်နဲ့ ဂျပန်ဆိုရင် သမိုင်းထဲ
ပြိုင်ဘက်တွေ ဖြစ်ခဲ့တာကြာပါပြီ

00:17:14.280 --> 00:17:16.695
ကျွန်းများဆိုင်ရာ အငြင်းပွားနေကြပြီး
ဝေဟင်မှာရော

00:17:16.720 --> 00:17:18.880
ပင်လယ်မှာပါ အင်အားပြနေကြတာ
မြင်နိုင်ကြပါတယ်။

00:17:19.170 --> 00:17:20.736
ဒါပေမဲ့၊ နောက်ဆုံး နှစ်များမှာ

00:17:20.760 --> 00:17:24.896
ဂျပန်က တရုတ်မှာ 
အကြီးဆုံး ရင်းနှီးမြုပ်နှံသူ ဖြစ်လာပြီး

00:17:24.920 --> 00:17:27.640
ဂျပန်ကားတွေက ရောင်းအား 
အလွန်ကောင်းလာနေတယ်၊

00:17:28.440 --> 00:17:31.376
ပြီးတော့၊ ဂျပန်မှာ 
နိုင်ငံခြားသား အများဆုံးက

00:17:31.400 --> 00:17:33.520
ဘယ်က လာကြတယ် ထင်ပါသလဲ။

00:17:34.120 --> 00:17:35.920
ခင်ဗျားတို့ ထင်တာ မှန်တယ်- တရုတ်ပါ။

NOTE Paragraph

00:17:37.520 --> 00:17:39.416
တရုတ်နဲ့ အိန္ဒိယလဲ စစ်တိုက်ခဲ့ဘူးကြတယ်၊

00:17:39.440 --> 00:17:41.310
နယ်ခြားအငြင်းပွားမှု သုံးခုရှိနေတုန်း၊

00:17:41.310 --> 00:17:44.906
ဒါပေမဲ့၊ ဒီနေ့ အိန္ဒိယဟာ တရုတ်ပိုင်
အာရှ အခြေခံအဆောက်အအုံ ဖွံဖြိုးရေးဘဏ်မှာ

00:17:44.906 --> 00:17:46.416
ဒုတိယ ရှယ်ယာအများဆုံးပိုင်သူပါ။

00:17:46.440 --> 00:17:49.696
နှစ်နိုင်ငံပေါင်းပြီးတော့
မြောက် အိန္ဒိယကနေပြီး

00:17:49.720 --> 00:17:53.640
မြန်မာနဲ့ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်ကို ဖြတ်ပြီး 
ကူသန်းရေး စင်္ကြံကို ဆောက်နေကြတယ်။

00:17:54.320 --> 00:17:58.176
သူတို့ရဲ့ ကူသန်းရောင်းဝယ်မှုဟာ လွန်ခဲ့တဲ့
၁၀ နှစ်တုန်းက ဒေါ်လာ ၂၀ ဘီလီယံ ရှိရာမှ

00:17:58.200 --> 00:17:59.800
အခုဆို ၈၀ ဘီလီယံဆီ တိုးလာတယ်။

NOTE Paragraph

00:18:00.160 --> 00:18:03.616
နယူကလီးယား လက်နက်ပိုင် အိန္ဒိယနဲ့
ပါကင်စတန် စစ်ပွဲ ၃ကြိမ်ဖြစ်ခဲ့ပြီး

00:18:03.640 --> 00:18:05.856
ကက်ရှမီးယားမှာလည်း အခုထိ ငြင်းခုန်နေတုန်း၊

00:18:05.880 --> 00:18:09.060
ဒါပေမဲ့၊ သူတို့ဟာ ကူးသန်းရေး သဘော
တူညီချက်ကိုပါ ညှိနှိုင်းနေကြပြီး၊

00:18:09.060 --> 00:18:11.636
အီရန်ကနေ ပါကင်စတန်ကို ဖြတ်ပြီး
အိန္ဒိယဆီ ရောက်မယ့်

00:18:11.636 --> 00:18:15.176
ပိုက်လိုက်ကြီး သွယ်ဖိုကိုလဲ
လက်တွဲ လုပ်ကိုင်လိုကြပါတယ်။

NOTE Paragraph

00:18:15.200 --> 00:18:16.760
အီရန်အကြောင်း ဆွေနွေးကြရအောင်။

00:18:17.560 --> 00:18:21.080
အီရန်နဲ့ စစ်ဖြစ်မှာ ရှောင်မရနိုင်ဘူးလို့
ထင်ခဲ့ကြတာ ၂ နှစ်ပဲ ရှိသေးတယ်။

00:18:21.760 --> 00:18:26.480
ဒါနဲ့ အင်အားကြီးနိုင်ငံတိုင်းက အဲဒီမှာ 
စီးပွားရေလုပ်ဖို့ ကြိုးပမ်းနေကြတာလဲ။

NOTE Paragraph

00:18:28.560 --> 00:18:29.816
လူကြီးမင်းတို့ ခင်ဗျာ၊

00:18:29.840 --> 00:18:33.840
တတိယကမ္ဘာစစ် မဖြစ်ပါဘူးလို့ 
ကျွန်တော် အာမမခံနိုင်တာ အမှန်ပဲ။

00:18:34.640 --> 00:18:38.020
ဒါပေမဲ့၊ ကမ္ဘာစစ် ဖြစ်မလာခဲ့တာ
ဘာကြောင့်လဲ ဆိုတာ သေချာ မြင်နိုင်ပါတယ်။

00:18:38.680 --> 00:18:42.376
အာရှဟာ တဟုန်တိုး စစ်အင်အားတိုးလာနေတဲ့
ဒေသ ဖြစ်တာ မှန်ပေမဲ့၊

00:18:42.400 --> 00:18:45.740
ဒီနိုင်ငံတွေကဘဲ ဘီလီယံပေါင်းများစွာကို
တနိုင်ငံရဲ့ အခြေခံအဆောက်အအုံနဲ့

00:18:45.740 --> 00:18:48.936
ကုန်စည် စီးဆင်းမှုထဲကို ရင်းနှီးမြှုပ်
နေကြတာကိုပါ မြင်နိုင်ကြပါတယ်။

00:18:48.960 --> 00:18:52.776
သူတို့ဟာ နိုင်ငံရေး ပထဝီထက်ကို
လုပ်ငန်းတွေနဲ့ ဖွံ့ဖြိုးနေတဲ့ ပထဝီကို

00:18:52.800 --> 00:18:55.256
ပိုပြီး လိုလား စိတ်ဝင်စားကြတယ်။

00:18:55.280 --> 00:19:00.336
အဲဒါကြောင့်မို့လို့၊ သူတို့ရဲ့ 
ခေါင်းဆောင်တွေဟာ နှစ်ကြိမ် စဉ်းစားပြီး

00:19:00.360 --> 00:19:04.920
နယ်မြေ တင်းမာမှုတွေ အစား စီးပွားရေး
အဆက်အသွယ်များဆီကို ဦးလှည့်ခဲ့ကြတာပါ။

NOTE Paragraph

00:19:06.170 --> 00:19:09.250
ဒီတော့၊ မကြာခဏဆိုလသို ကမ္ဘာကြီးဟာ
ပြိုကွဲသွားတော့မလို ထင်ရပေမဲ့၊

00:19:09.760 --> 00:19:11.696
ချိတ်ဆက်မှုတွေကို တိုးထူထောင်ပေးခြင်းက

00:19:11.720 --> 00:19:14.830
မျှော်လင့်ချက် မရှိနိုင်တဲ့ အခြေအနေကို
ပြန်ပေးနိုင်ပြီး

00:19:14.830 --> 00:19:16.730
အရင်ကထက် ပိုပြီးကောင်းလာစေနိုင်တယ်။

00:19:16.730 --> 00:19:19.216
ကမ္ဘာကြီးကို ဒီလို ရုပ်ပိုင်းနဲ့

00:19:19.240 --> 00:19:22.696
ဒီဂျီတယ်နည်းဖြင့် အဆက်မပြတ်
ရစ်ပတ်ပေးခြင်းဖြင့် ကျွန်ုပ်တို့ဟာ

00:19:22.720 --> 00:19:24.896
လူသားတွေဟာ ပထဝီ အနေအထားရဲ့
ကန့်သတ်ချက်တွေကို

00:19:24.920 --> 00:19:28.440
ကျော်လွှားပြီး တက်လှမ်းနိုင်အောင်
ကူပေးနိုင်မှာပါ။

00:19:28.920 --> 00:19:32.096
ကျွန်ုပ်တို့ဟာ အဲဒီလို ကမ္ဘာ့ချိတ်ဆက်ရေး

00:19:32.120 --> 00:19:35.336
ကွန်ရက်တွေကို မောင်းနှင်ပေးနေကြတဲ့
ကလပ်စည်းတွေနဲ့ သွေေးကြောတွေပါ။

NOTE Paragraph

00:19:35.360 --> 00:19:39.016
နေတိုင်း သန်းနဲ့ချီတဲ့ လူသားတွေဟာ
အင်တာနက်သုံးနေကြပြီး

00:19:39.040 --> 00:19:41.656
တခါမှ မမြင်ဘူးတဲ့ လူတွေနဲ့ လက်တွဲ
လုပ်ကိုင်နေကြတယ်။

00:19:41.680 --> 00:19:45.176
နှစ်တိုင်း လူ တစ်ဘီလီယံကျော်တို့က
အခြားနိုင်ငံများသို့ ကူးလူးသွားလာနေရာ၊

00:19:45.200 --> 00:19:49.120
နောက် ဆယ်နှစ်အကြာတွင်
သုံးဘီလီယံ အထိရှိလာမယ် မျှော်လင့်ရတယ်။

NOTE Paragraph

00:19:50.200 --> 00:19:52.696
ကျွန်ုပ်တို့ဟာ ချိတ်ဆက်မှုကို 
ထူထောင်ပေးလိုက်ရုံသာမက၊

00:19:52.720 --> 00:19:54.040
အနှစ်သာရတွေ ထည့်ပေးခဲ့တယ်။

00:19:54.960 --> 00:19:58.296
ကျွန်ုပ်တို့ဟာ 
ကမ္ဘာ့ ကွန်ယက် ယဉ်ကျေးမှုကြီးပါ၊

00:19:58.320 --> 00:20:00.200
ကျွန်ုပ်တို့ရဲ့ မြေပုံက ဒါပ။

00:20:01.240 --> 00:20:05.640
ပထဝီက ကံကြမ္မာကို ဆုံးဖြတ် 
မပေးနိုင်တော့တဲ့ ကမ္ဘာကြီးမျိုးပါ။

00:20:06.560 --> 00:20:10.600
အဲဒါ့တင်မက၊ အနာဂတ်ရဲ့ 
ဆောင်ပုဒ်ဟာ ပိုမျှော်လင့်စရာကြီးပါ-

00:20:11.400 --> 00:20:13.360
ချိတ်ဆက်မှုကသာ ကံကြမ္မာပါ။

NOTE Paragraph

00:20:14.040 --> 00:20:15.256
ကျေးဇူးတင်ပါတယ်

NOTE Paragraph

00:20:15.280 --> 00:20:21.509
(လက်ခုပ်သံများ)