1
00:00:07,064 --> 00:00:11,514
Pablo Neruda je objavio
svoju prvu zbirku poezije sa 19 godina.

2
00:00:11,514 --> 00:00:14,584
Tokom života, dobiće
Nobelovu nagradu za književnost,

3
00:00:14,584 --> 00:00:17,404
spasiće 2 000 izbeglica,

4
00:00:17,404 --> 00:00:20,174
provešće tri godine
u političkom izgnanstvu

5
00:00:20,174 --> 00:00:22,354
i kandidovaće se za predsednika Čilea.

6
00:00:22,354 --> 00:00:24,554
Romantik i revolucionar,

7
00:00:24,554 --> 00:00:29,104
Neruda je jedan od najcenjenijih
pesnika XX veka,

8
00:00:29,104 --> 00:00:32,712
ali je i jedan od najpristupačnijih
i najkontroverznijih.

9
00:00:32,712 --> 00:00:34,652
Izvorno napisane na španskom,

10
00:00:34,652 --> 00:00:39,412
njegove pesme često koriste
direktan jezik i svakidašnja iskustva

11
00:00:39,412 --> 00:00:42,213
kako bi ostavile trajan utisak.

12
00:00:42,574 --> 00:00:46,874
Neruda je rođen kao Rikardo Elijezer
Neftali Rejes Basoalto

13
00:00:46,874 --> 00:00:50,024
u malom gradu u Čileu 1904. godine.

14
00:00:50,024 --> 00:00:52,244
Njegov otac nije želeo da on bude pesnik,

15
00:00:52,244 --> 00:00:56,869
pa je sa 16 godina počeo da piše
pod pseudonimom „Pablo Neruda”.

16
00:00:57,244 --> 00:01:02,438
Pesme iz rane zbirke „Dvadeset
ljubavnih pesama i jedna očajnikova”

17
00:01:02,438 --> 00:01:04,708
su bile nežne i opažajne,

18
00:01:04,708 --> 00:01:08,508
osvetljavale su suptilnosti
ljubavi i začaranosti.

19
00:01:08,508 --> 00:01:11,518
U „Pesmi VI”, na primer, piše:

20
00:01:11,518 --> 00:01:17,698
”Tvoje je sećanje od svetlosti,
dima, utihlog ribnjaka!

21
00:01:17,698 --> 00:01:21,714
Tamo oči tvoje sumracima plamte.”

22
00:01:21,714 --> 00:01:26,684
Kasnije je usmerio detaljnu pažnju
na pesme koje slave

23
00:01:26,684 --> 00:01:28,734
svakidašnje predmete.

24
00:01:28,734 --> 00:01:33,214
Većina od 225 kratkih pesama
iz njegove zbirke „Kompletne ode”

25
00:01:33,214 --> 00:01:36,050
su posvećene nekoj sitnici,

26
00:01:36,050 --> 00:01:39,920
naoko beznačajnom predmetu
iz našeg okruženja,

27
00:01:39,920 --> 00:01:42,740
od para pertli do lubenice.

28
00:01:42,740 --> 00:01:48,610
Luk je lepši od ptice
zaslepljujućeg perja,

29
00:01:48,610 --> 00:01:52,399
dok je tuna na pijaci hitac iz dubine,

30
00:01:52,399 --> 00:01:57,849
okeana, plivajući projektil,
koga sam spazio mrtvog.

31
00:01:57,849 --> 00:02:00,656
Uprkos ranom književnom uspehu,

32
00:02:00,656 --> 00:02:02,716
Neruda je imao finansijskih problema

33
00:02:02,716 --> 00:02:07,675
i prihvatio je niz diplomatskih poslova
na mestima poput Burme, Indonezije,

34
00:02:07,675 --> 00:02:09,785
Singapura i Španije.

35
00:02:09,785 --> 00:02:14,305
Godine 1936, dok je radio
u konzulatu u Madridu,

36
00:02:14,305 --> 00:02:16,065
izbio je građanski rat

37
00:02:16,065 --> 00:02:20,294
i fašistička vojna diktatura
je svrgnula vladu.

38
00:02:20,779 --> 00:02:25,139
Neruda je organizovao
evakuaciju izbeglica iz Španije u Čile,

39
00:02:25,139 --> 00:02:27,239
spasivši 2 000 života.

40
00:02:27,239 --> 00:02:29,119
Tokom perioda od 20 godina,

41
00:02:29,119 --> 00:02:33,879
Neruda je svoja iskustva iz tuđine
opisao u zbirci poezije od tri toma

42
00:02:33,879 --> 00:02:36,419
naslovljenoj „Prebivalište na Zemlji”.

43
00:02:36,419 --> 00:02:39,989
Mnoge od ovih pesama
su bile eksperimentalne i nadrealističke,

44
00:02:39,989 --> 00:02:43,989
stapale su epske pejzaže, natprirodne teme

45
00:02:43,989 --> 00:02:48,169
i osećanja žudnje,
uz razmatranja političkog razdora

46
00:02:48,169 --> 00:02:52,876
i pesnikove odgovornosti
da govori protiv nepravde.

47
00:02:52,876 --> 00:02:54,797
U pesmi „Objašnjavam nekoliko stvari”

48
00:02:54,797 --> 00:03:00,457
osvrće se na traumatične detalje
destruktivnosti španskog građanskog rata.

49
00:03:00,457 --> 00:03:01,817
Ostatak svog života

50
00:03:01,817 --> 00:03:05,817
Neruda je ostao posvećen
idealima revolucije.

51
00:03:05,817 --> 00:03:08,987
Zbog svoje politike
proveo je nekoliko godina u izgnanstvu

52
00:03:08,987 --> 00:03:12,497
pre nego što je mogao
da se vrati u Čile 1952. godine.

53
00:03:12,497 --> 00:03:13,657
Dok je bio u izgnanstvu,

54
00:03:13,657 --> 00:03:16,877
objavio je uticajnu
zbirku „Elementarne pesme”.

55
00:03:16,877 --> 00:03:22,237
Knjiga pokušava da kroz poeziju prepriča
celokupnu istoriju Latinske Amerike,

56
00:03:22,237 --> 00:03:25,524
dotičući se svega
od latinoameričke flore i faune

57
00:03:25,524 --> 00:03:27,534
do njene politike i ratova,

58
00:03:27,534 --> 00:03:30,564
ali iznad svega odajući poštu
običnim ljudima

59
00:03:30,564 --> 00:03:33,271
iza kulisa civilizacijskih postignuća.

60
00:03:34,004 --> 00:03:35,814
Iako je nastavio da putujue,

61
00:03:35,814 --> 00:03:37,724
nakon povratka iz izgnanstva,

62
00:03:37,724 --> 00:03:40,586
Neruda je do kraja života živeo u Čileu.

63
00:03:40,586 --> 00:03:43,196
Godine 1970, sa 66 godina,

64
00:03:43,196 --> 00:03:47,576
kandidovao se za predsednika Čilea,
a potom se povukao zbog Salvadora Aljendea

65
00:03:47,576 --> 00:03:50,081
i postao je njegov blizak savetnik.

66
00:03:50,465 --> 00:03:56,985
Međutim, 1973. godine, Aljendea je svrgnuo
u vojnom puču general Augusto Pinoče.

67
00:03:56,985 --> 00:04:00,625
Neruda je umro u bolnici
par nedelja kasnije.

68
00:04:00,625 --> 00:04:04,335
Zbog trenutka u kom je umro
neposredno nakon puča,

69
00:04:04,335 --> 00:04:09,145
kružile su glasine da je umro od tuge
ili da je, pak, ubijen,

70
00:04:09,145 --> 00:04:13,099
međutim, u bolnici je zabeleženo
da je uzrok smrti bio rak.

71
00:04:13,099 --> 00:04:18,379
Danas se Nerudini stihovi recituju
na protestima i marševima širom sveta.

72
00:04:18,379 --> 00:04:19,559
Baš kao i njegov život,

73
00:04:19,559 --> 00:04:22,639
Nerudine pesme su premošćavale
romansu i revoluciju

74
00:04:22,639 --> 00:04:27,229
naglašavajući svakidašnje trenutke
za koje se vredi boriti.