0:00:04.430,0:00:10.354
เจริญพร

0:00:10.354,0:00:15.374
เช้าๆ วันอาทิตย์มาฟังธรรมก็ดี

0:00:15.374,0:00:28.570
ได้มีแรงเอาไว้สู้กิเลสอีกหลายวัน

0:00:28.570,0:00:35.132
ธรรมะเป็นของร่มเย็น โลกมันเร่าร้อน

0:00:35.132,0:00:39.043
เราฝึกปฏิบัติกันไป

0:00:39.043,0:00:42.742
จิตใจเราร่มเย็นเป็นสุข

0:00:42.742,0:00:45.173
โลกข้างนอกเราแก้มันไม่ได้

0:00:45.173,0:00:50.451
มันวุ่นวายอย่างนี้ ธรรมดาของโลก

0:00:50.451,0:00:56.031
เรามาฝึกจิตใจของเราเอง ให้อยู่กับโลกได้

0:00:56.031,0:01:02.853
โดยที่เราไม่ร้อนตามมันไปด้วย

0:01:02.853,0:01:07.153
ธรรมะเป็นของร่มเย็น

0:01:07.153,0:01:13.899
เสียดายชาวพุทธเราส่วนใหญ่ไม่ได้สนใจธรรมะ

0:01:13.899,0:01:16.393
เป็นพุทธแต่ชื่อ

0:01:16.393,0:01:23.386
ไม่เคยลิ้มรสเลยว่า[br]รสของธรรมะนั้นวิเศษแค่ไหน

0:01:23.386,0:01:27.265
เราไปตามวัดตามอะไรอย่างนี้ เห็น

0:01:27.265,0:01:35.104
พากันไหว้พวกเทวรูปพวก[br]สิ่งศักดิ์สิทธิ์นอกพระพุทธศาสนา

0:01:35.104,0:01:37.185
ไหว้ต้นตะเคียนไหว้อะไรอย่างนี้

0:01:37.185,0:01:42.673
ตามวัด เยอะแยะ

0:01:42.673,0:01:46.127
วัดที่สอนกรรมฐานจริงๆ คนก็ไม่ค่อยเข้า

0:01:46.127,0:01:50.497
คนก็ชอบเข้าวัดแบบนั้น มันพอดีกัน

0:01:50.497,0:01:54.709
พอดีกับสภาพจิตใจ

0:01:54.709,0:01:58.152
คนที่จะสนใจธรรมะก็ต้องมีบุญมีบารมี

0:01:58.152,0:02:00.981
สะสมมามากพอ

0:02:00.981,0:02:03.825
คนส่วนใหญ่อินทรีย์ก็ยังอ่อน

0:02:03.825,0:02:08.510
เขาก็ต้องการที่พึ่งแบบโลกๆ ไป

0:02:08.510,0:02:12.808
ทำแล้วเฮง ทำแล้วรวย

0:02:12.808,0:02:15.877
ทำแล้วได้ผลประโยชน์

0:02:15.877,0:02:19.071
มุ่งไปที่ตรงนั้น

0:02:19.071,0:02:24.633
ถามว่ามันมีประโยชน์ไหม มันก็มีนะ

0:02:24.633,0:02:29.814
แต่ประโยชน์ที่ยิ่งใหญ่สูงสุด

0:02:29.814,0:02:31.791
ที่พระพุทธศาสนาจะให้ได้

0:02:31.791,0:02:38.146
คนกลับไม่ค่อยเข้าใจไม่ค่อยสนใจ

0:02:38.146,0:02:43.971
ฉะนั้นเราต้องลงมือศึกษาปฏิบัติให้จริงจัง

0:02:43.971,0:02:46.921
อย่าทำเป็นเล่น

0:02:46.921,0:02:50.469
เวลาของแต่ละคนมีไม่มาก

0:02:50.469,0:02:54.357
เวลาของเราหมดไปทุกวันๆ

0:02:54.357,0:02:59.403
ครูบาอาจารย์ก็ร่อยหรอลงทุกทีแล้ว

0:02:59.403,0:03:02.566
เมื่อ 40 กว่าปี 50 ปีก่อน

0:03:02.566,0:03:06.962
สมัยหลวงพ่อออกศึกษาธรรมะ

0:03:06.962,0:03:13.170
ครูบาอาจารย์ที่ดีๆ ยังมีเยอะ

0:03:13.170,0:03:15.996
ยิ่งทางอีสาน

0:03:15.996,0:03:18.790
มีครูบาอาจารย์ดีๆ เต็มไปหมดเลย

0:03:18.790,0:03:22.668
ถนนสายเดียวนี่วิ่งไปสักพักหนึ่งก็เจอ

0:03:22.668,0:03:27.056
วัดนี้องค์นี้อยู่ วัดนี้องค์นี้อยู่

0:03:27.056,0:03:31.058
เดี๋ยวนี้พอผ่านไป วัดนี้องค์นี้เคยอยู่

0:03:31.058,0:03:34.360
ที่วัดนี้องค์นี้ก็เคยอยู่

0:03:34.360,0:03:36.446
มีแต่คำว่าเคยอยู่

0:03:36.446,0:03:40.803
ท่านไม่ได้อยู่ด้วยแล้ว

0:03:40.803,0:03:44.550
สมัยก่อนหลวงพ่อเลยชอบวันหยุด

0:03:44.550,0:03:47.908
จะออกไปทางอีสานหรือไม่ก็ขึ้นไปทางเหนือ

0:03:47.908,0:03:53.024
ไปหาครูบาอาจารย์ทางเชียงใหม่เชียงราย

0:03:53.024,0:03:57.073
ส่วนใหญ่จะไปทางอีสานครูบาอาจารย์เยอะ

0:03:57.073,0:04:00.231
ไปแล้วมันมีความสุข

0:04:00.231,0:04:01.654
ไปกินข้าววัด

0:04:01.654,0:04:07.538
ไปภาวนาอยู่ในวัด ไปนอนอยู่ในวัด

0:04:07.538,0:04:11.301
อาหารที่กินก็อาหารชาวบ้านธรรมดา

0:04:11.301,0:04:15.644
น้ำพริกกับผักอะไรอย่างนี้

0:04:15.644,0:04:18.805
กินอาหารอย่างนั้นจริงๆ เราไม่ค่อยคุ้นเคย

0:04:18.805,0:04:21.027
เราคนเมือง

0:04:21.027,0:04:23.899
แต่เราไปอยู่อย่างนั้นเรารู้สึก

0:04:23.899,0:04:30.133
มันไม่มีภาระทางใจ ใจมันสบาย

0:04:30.133,0:04:33.807
นอนมีกุฏิก็นอน

0:04:33.807,0:04:39.350
ไม่มีก็ไปผูกกลดอยู่ใต้ต้นไม้

0:04:39.350,0:04:42.486
ผ่านเวลากลางคืน

0:04:42.486,0:04:47.295
ออกมาเดินจงกรมใต้แสงเดือนแสงดาว

0:04:47.295,0:04:51.602
สงบวิเวก มีป่ามีเขา

0:04:51.602,0:04:57.043
กลางคืนก็มีสัตว์ร้อง มีนกมีแมลงร้อง

0:04:57.043,0:04:59.686
มันไม่ยั่วกิเลสเรา

0:04:59.686,0:05:03.788
เราก็ภาวนาร่มเย็นเป็นสุข

0:05:03.788,0:05:05.861
นี่ฝึกตัวเองมาทุกวัน

0:05:05.861,0:05:09.515
อยู่ง่าย กินง่าย นอนง่าย

0:05:09.515,0:05:13.651
แล้วเวลาส่วนใหญ่เอาไว้เจริญสติ

0:05:13.651,0:05:16.523
ถึงเวลาก็นั่งสมาธิเดินจงกรม

0:05:16.523,0:05:19.808
ไหว้พระสวดมนต์

0:05:19.808,0:05:26.408
เวลาที่เหลือเจริญสติในชีวิตประจำวัน

0:05:26.408,0:05:28.331
การเจริญสติในชีวิตประจำวัน

0:05:28.331,0:05:32.229
เป็นเรื่องสำคัญมากเลย

0:05:32.229,0:05:37.483
หลวงปู่มั่นท่านเคยสอน หลวงพ่อไม่ทันท่าน

0:05:37.483,0:05:40.691
แต่ว่าครูบาอาจารย์ที่เป็นลูกศิษย์ท่าน

0:05:40.691,0:05:44.094
เคยเล่าให้ฟัง

0:05:44.094,0:05:50.336
อย่างท่านสอนบอกว่าทำสมาธิมากเนิ่นช้า

0:05:50.336,0:05:53.545
คิดพิจารณามากฟุ้งซ่าน

0:05:53.545,0:05:56.421
หัวใจสำคัญของการปฏิบัติ

0:05:56.421,0:06:00.398
คือการเจริญสติในชีวิตประจำวัน

0:06:00.398,0:06:04.221
หัวใจอยู่ตรงนี้

0:06:04.221,0:06:07.335
เก่งเฉพาะตอนนั่งสมาธิตอนเดินจงกรม

0:06:07.335,0:06:09.586
ไม่ได้กินหรอก

0:06:09.586,0:06:13.024
วันหนึ่งจะนั่งเท่าไรจะเดินเท่าไร

0:06:13.024,0:06:16.060
เวลาส่วนใหญ่ถ้าภาวนาไม่เป็น

0:06:16.060,0:06:21.773
โอกาสจะได้มรรคผลนิพพานยากเหลือเกิน

0:06:21.773,0:06:26.935
หลวงพ่อภาวนาเจริญสติเป็นหลักเลย

0:06:26.935,0:06:29.577
บางช่วงยังพลาดพลั้ง

0:06:29.577,0:06:32.059
ไม่ยอมทำสมาธิ รู้สึกเสียเวลา

0:06:32.059,0:06:35.018
ขี้เกียจทำสมาธิ

0:06:35.018,0:06:38.611
พอหลายๆ วันเข้ากำลังสมาธิไม่พอ

0:06:38.611,0:06:41.119
เดินปัญญาไม่ได้จริง

0:06:41.119,0:06:44.437
เพราะฉะนั้นสมาธิก็ต้องทำ

0:06:44.437,0:06:50.349
เวลาส่วนใหญ่ของหลวงพ่อ[br]ใช้การเจริญสติในชีวิตประจำวัน

0:06:50.349,0:06:53.661
เพราะหลวงปู่ดูลย์ท่านสอนหลวงพ่อมา

0:06:53.661,0:06:56.338
ให้อ่านจิตตนเอง

0:06:56.338,0:06:58.705
การเจริญสติในชีวิตประจำวัน

0:06:58.705,0:07:01.388
กับการอ่านจิตตนเอง

0:07:01.388,0:07:05.367
มันมารวมเข้าด้วยกันได้

0:07:05.367,0:07:11.004
เราสามารถปฏิบัติในชีวิตธรรมดานี่ล่ะ

0:07:11.004,0:07:13.514
เมื่อตาเห็นรูป

0:07:13.514,0:07:17.179
เกิดความรู้สึกแปลกปลอมขึ้นในใจเรา

0:07:17.179,0:07:19.911
ทีแรกใจเราเฉยๆ

0:07:19.911,0:07:23.571
พอตาเราเห็นดอกไม้สวยงาม

0:07:23.571,0:07:25.613
ใจเราเกิดความชอบขึ้นมา

0:07:25.613,0:07:27.978
ใจเรามีความเปลี่ยนแปลงแล้ว

0:07:27.978,0:07:29.552
เรามีสติรู้ทัน

0:07:29.552,0:07:33.516
ความเปลี่ยนแปลงที่เกิดขึ้นในใจเรา

0:07:33.516,0:07:36.282
เวลาหูเราได้ยินเสียง

0:07:36.282,0:07:38.468
เกิดความเปลี่ยนแปลงขึ้นในใจเรา

0:07:38.468,0:07:43.391
อย่างมีเสียงคนมาด่าเรา

0:07:43.391,0:07:49.037
จิตใจเราเกิดโทสะขึ้นมา เรามีสติรู้ทัน

0:07:49.037,0:07:52.041
จมูกได้กลิ่น

0:07:52.041,0:07:54.753
ได้กลิ่นหอมใจเราชอบ

0:07:54.753,0:07:58.079
หรือบางทีได้กลิ่นหอมแล้วใจเราเกิดสงสัย

0:07:58.079,0:08:02.225
นี่กลิ่นอะไร กลิ่นดอกไม้อะไร

0:08:02.225,0:08:06.162
พอความสงสัยเกิดขึ้น[br]หลวงพ่อไม่ได้ไปดูดอกไม้

0:08:06.162,0:08:10.971
หลวงพ่อดูลงไปที่จิตใจตัวเอง จิตสงสัย

0:08:10.971,0:08:16.043
เราก็เห็นความสงสัย[br]เกิดขึ้นตั้งอยู่แล้วก็ดับไป

0:08:16.043,0:08:19.615
บางทีได้กลิ่นอย่างนี้เหม็น

0:08:19.615,0:08:22.562
ใจรำคาญ ใจไม่ชอบ

0:08:22.562,0:08:26.004
รู้ลงไปที่ใจที่ไม่ชอบ

0:08:26.004,0:08:29.271
การปฏิบัติในชีวิตประจำวัน

0:08:29.271,0:08:33.785
หลักการง่ายๆ มีตาก็ดู มีหูก็ฟัง

0:08:33.785,0:08:36.239
มีจมูกก็ดมกลิ่น มีลิ้นก็รู้รส

0:08:36.239,0:08:38.510
มีกายก็กระทบสัมผัส

0:08:38.510,0:08:41.095
มีใจก็คิดนึกไปตามธรรมชาติธรรมดา

0:08:41.095,0:08:44.152
ไม่ห้าม

0:08:44.152,0:08:47.936
ใจเราจะคิดดีคิดร้ายอะไร ห้ามได้ที่ไหน

0:08:47.936,0:08:50.168
จิตมันเป็นอนัตตา

0:08:50.168,0:08:52.126
บางทีเราอยากคิดแต่เรื่องดีๆ

0:08:52.126,0:08:54.423
อ้าว มันกลายไปคิดเรื่องชั่วๆ

0:08:54.423,0:08:58.008
คิดเรื่องกิเลสตัณหาอะไร

0:08:58.008,0:09:01.902
ทีนี้พอใจมันคิดไปในทางไม่ดี

0:09:01.902,0:09:03.205
อกุศลเกิด

0:09:03.205,0:09:05.579
จิตเรามีน้ำหนักขึ้นมา

0:09:05.579,0:09:09.163
จิตเราเศร้าหมองอึดอัดขัดข้อง

0:09:09.163,0:09:11.387
เรามีสติรู้ทันจิต

0:09:11.387,0:09:14.137
โอ้ ตอนนี้จิตเราเศร้าหมองแล้ว

0:09:14.137,0:09:16.093
หรือเวลาที่จิตเราเป็นกุศล

0:09:16.093,0:09:18.286
เรามีสติรู้ลงไป

0:09:18.286,0:09:19.884
อย่างเวลาเห็นครูบาอาจารย์

0:09:19.884,0:09:23.344
บางทีจิตเรามีปีติ

0:09:23.344,0:09:27.428
ดีใจได้เห็นครูบาอาจารย์มีปีติ

0:09:27.428,0:09:29.555
เราแทนที่จะไปดูแค่ครูบาอาจารย์

0:09:29.555,0:09:33.904
เราก็เห็นจิตใจมีปีติขึ้นมา

0:09:33.904,0:09:38.405
จิตใจฟังธรรมไป จิตใจเรามีความสุข

0:09:38.405,0:09:41.299
ไม่ได้มัวแต่นั่งฟังเพลินๆ ไป

0:09:41.299,0:09:44.976
จิตใจเรามีความสุข รู้ว่ามีความสุข

0:09:44.976,0:09:49.712
นี่การปฏิบัติจริงๆ สำคัญมากเลยนะตรงนี้

0:09:49.712,0:09:53.451
แล้วส่วนใหญ่ก็ละเลยกัน ไม่สนใจ

0:09:53.451,0:09:57.860
แล้วกำหนดอะไรต่ออะไรสอนอะไรกันแปลกๆ ไป

0:09:57.860,0:10:01.746
ละเลยการเจริญสติในชีวิตประจำวัน

0:10:01.746,0:10:05.405
ซึ่งหลวงปู่มั่นบอกหัวใจของการปฏิบัติเลย

0:10:05.405,0:10:08.708
การมีสติในชีวิตประจำวัน

0:10:08.708,0:10:11.747
ฉะนั้นถ้าเราอยากมีสติในชีวิตประจำวัน

0:10:11.747,0:10:13.770
เราต้องฝึกตัวเอง

0:10:13.770,0:10:16.863
หัดอ่านใจตัวเองให้ออก

0:10:16.863,0:10:20.355
ตาเราเห็นรูปเกิดความเปลี่ยนแปลงที่จิตใจ

0:10:20.355,0:10:22.533
อย่างเกิดสุข เกิดทุกข์

0:10:22.533,0:10:24.645
เกิดกุศล เกิดอกุศล

0:10:24.645,0:10:26.925
ให้เรามีสติรู้

0:10:26.925,0:10:29.291
อย่างเราเห็นผู้หญิงสวยๆ

0:10:29.291,0:10:33.444
จิตเรามีราคะขึ้นมา ให้มีสติรู้

0:10:33.444,0:10:36.717
ไม่ใช่จำเป็นว่าต้องทำเฉยๆ

0:10:36.717,0:10:40.416
เห็นผู้หญิงสวยๆ ก็กดจิตไว้

0:10:40.416,0:10:44.298
เพ่งๆๆ ลงไป ไม่ให้มีความรู้สึกขึ้นมา

0:10:44.298,0:10:47.968
นั่นไม่ใช่การเจริญสติในชีวิตประจำวัน

0:10:47.968,0:10:49.972
แต่เป็นการเพ่ง

0:10:49.972,0:10:53.547
เพ่งอยู่ในชีวิตจริงๆ เลย เพ่งมากๆ

0:10:53.547,0:10:55.799
ใจก็จะแข็งทื่อๆ ไป

0:10:55.799,0:10:58.332
เหมือนอย่างพระองค์นี้

0:10:58.332,0:11:03.821
ใจก็ทื่อๆ ไป ไปเพ่งเอา

0:11:03.821,0:11:08.383
ฉะนั้นเราต้องฝึกหัดอ่านความรู้สึกตัวเอง

0:11:08.383,0:11:10.882
ตากระทบรูป

0:11:10.882,0:11:12.253
เกิดสุข เกิดทุกข์

0:11:12.253,0:11:16.120
เกิดกุศล เกิดอกุศล ให้มีสติรู้ทัน

0:11:16.120,0:11:18.212
หูได้ยินเสียง จมูกได้กลิ่น

0:11:18.212,0:11:21.467
ลิ้นกระทบรส กายกระทบสัมผัส

0:11:21.467,0:11:23.478
เกิดสุข เกิดทุกข์ เกิดกุศล อกุศล

0:11:23.478,0:11:24.959
ให้มีสติรู้ทัน

0:11:24.959,0:11:27.882
เกิดที่ไหน เกิดที่ใจเรา

0:11:27.882,0:11:30.126
ถ้าจิตเราคิด

0:11:30.126,0:11:33.070
เราเกิดสุข เกิดทุกข์ เกิดกุศลอกุศล

0:11:33.070,0:11:35.620
ให้มีสติรู้ทัน

0:11:35.620,0:11:37.527
มันยากไหมที่จะรู้

0:11:37.527,0:11:41.027
ไม่ยาก แต่ละเลยที่จะรู้

0:11:41.027,0:11:43.523
อย่างเราขับรถอยู่คนมาปาดหน้าเรา

0:11:43.523,0:11:46.700
ขับรถปาดหน้าเรา เราโกรธ

0:11:46.700,0:11:50.313
คนที่ไม่ได้ปฏิบัติจะไปมองรถที่ปาดเรา

0:11:50.313,0:11:52.617
เดี๋ยวจะไปเอาคืน

0:11:52.617,0:11:57.230
ส่วนเรานักปฏิบัติเจริญสติในชีวิตประจำวัน

0:11:57.230,0:12:00.149
คนเขาขับรถปาดหน้าเรา เราโกรธ

0:12:00.149,0:12:03.366
เราเห็นความโกรธเกิดขึ้นที่จิตใจเรา

0:12:03.366,0:12:06.631
นี่อย่างนี้ถึงจะเรียกว่าใช้ได้

0:12:06.631,0:12:12.028
ลำพังคนปาดหน้าเราแล้วเราก็ไปมองเขา

0:12:12.028,0:12:15.164
เรียกว่าหลง หลงไปดู

0:12:15.164,0:12:17.454
เกิดพยาบาทวิตก

0:12:17.454,0:12:21.601
คิดจะเอาคืน นี่พยาบาทวิตก

0:12:21.601,0:12:28.111
ฉะนั้นการภาวนาจะว่ายาก มันไม่ยากเลย

0:12:28.111,0:12:31.705
เราไม่ได้บังคับตัวเอง กดข่มตัวเอง

0:12:31.705,0:12:34.250
จิตใจเราเป็นอย่างไร เราก็คอยรู้ไป

0:12:34.250,0:12:38.732
อย่างที่มันเป็น ไม่เห็นจะยากตรงไหนเลย

0:12:38.732,0:12:41.357
แต่จะว่าง่ายมันก็ไม่ง่าย

0:12:41.357,0:12:45.413
เพราะเราไม่เคยชินที่จะรู้ใจตัวเอง

0:12:45.413,0:12:47.858
มันยากเพราะเราไม่เคยชินที่จะรู้

0:12:47.858,0:12:50.031
เท่านั้นล่ะ

0:12:50.031,0:12:52.925
ถ้าหัดฝึกจนเคยชินที่จะรู้

0:12:52.925,0:12:54.815
การจะอ่านใจตัวเอง

0:12:54.815,0:12:58.128
ไม่ใช่เรื่องยากอีกต่อไปเลย

0:12:58.128,0:13:01.461
หลวงพ่อไม่ได้ฝึกอะไรมากมาย

0:13:01.461,0:13:05.732
ตอนเด็กๆ ก็ทำสมาธิก็ได้แต่ความสงบ

0:13:05.732,0:13:08.127
ก็ออกรู้โน้นรู้นี้ไปเรื่อยๆ

0:13:08.127,0:13:11.871
หาสาระแก่นสารอะไรไม่ได้

0:13:11.871,0:13:15.398
มาเจอหลวงปู่ดูลย์ท่านบอกให้อ่านจิตตัวเอง

0:13:15.398,0:13:17.614
หลวงพ่อก็ตามรู้ตามเห็นจิตใจ

0:13:17.614,0:13:19.961
นี่วิธีอ่านจิตตัวเอง

0:13:19.961,0:13:22.428
ทำอย่างที่หลวงพ่อบอก

0:13:22.428,0:13:25.282
ไม่ใช่ไปนั่งจ้องอยู่ที่จิต

0:13:25.282,0:13:27.664
นั่งเฝ้าจิตดูว่าเมื่อไร

0:13:27.664,0:13:29.759
จะมีอะไรเกิดขึ้นในจิตใจเรา

0:13:29.759,0:13:31.730
นั่งเฝ้าอยู่อย่างนี้

0:13:31.730,0:13:35.616
อันนั้นไม่ใช่ ใช้ไม่ได้เลย

0:13:35.616,0:13:38.646
เมื่อไรเราจงใจไปนั่งเฝ้าเอา

0:13:38.646,0:13:41.131
จิตจะนิ่งๆ ทื่อๆ แข็งๆ ไป

0:13:41.131,0:13:43.455
ไม่มีอะไรให้ดูหรอก

0:13:43.455,0:13:45.739
ฉะนั้นอย่าไปดักดู

0:13:45.739,0:13:47.819
ให้ตาหูจมูกลิ้นกายใจกระทบอารมณ์

0:13:47.819,0:13:50.229
แล้วก็เกิดความรู้สึกขึ้นมาก่อน

0:13:50.229,0:13:53.689
แล้วค่อยรู้ว่าตอนนี้รู้สึกอย่างไร

0:13:53.689,0:13:56.643
อย่าไปดักดูไว้ก่อน

0:13:56.643,0:13:59.477
ถ้าไปดักดูไปรอดู

0:13:59.477,0:14:01.882
มันจะนิ่งๆ ไม่มีอะไรให้ดูหรอก

0:14:01.882,0:14:04.456
อันนั้นไม่ใช่การอ่านจิตตนเองแล้ว

0:14:04.456,0:14:10.908
แต่เป็นการบังคับจิตตนเองให้มันนิ่งๆ ไป

0:14:10.908,0:14:13.304
ต้องฝึกนะต้องฝึก

0:14:13.304,0:14:15.531
ถ้าอ่านจิตตัวเองจนชำนาญ

0:14:15.531,0:14:19.705
เราจะรู้เลยการปฏิบัติ[br]ไม่ใช่เรื่องยากอีกต่อไปแล้ว

0:14:19.705,0:14:21.965
เพราะเราได้สิ่งที่สำคัญที่สุด

0:14:21.965,0:14:23.901
สำหรับการปฏิบัติแล้ว

0:14:23.901,0:14:27.912
คือเรารู้จักจิตตัวเอง

0:14:27.912,0:14:31.744
การปฏิบัติธรรมจริงๆ [br]ก็คือการฝึกจิตนั่นล่ะ

0:14:31.744,0:14:33.426
ไม่ได้ฝึกกาย

0:14:33.426,0:14:34.926
อย่างจะเดินจงกรม

0:14:34.926,0:14:39.643
บางคนฝึกกายต้องเดินท่านั้นต้องเดินท่านี้

0:14:39.643,0:14:42.106
แล้วจริงๆ แล้วมันไม่ใช่หรอก

0:14:42.106,0:14:44.309
เราไม่ได้ฝึกโยธวาทิต

0:14:44.309,0:14:46.121
จะเดินอย่างนั้นอย่างนี้ให้สวยงาม

0:14:46.121,0:14:47.597
ไม่จำเป็นหรอก

0:14:47.597,0:14:50.685
เคยเดินท่าไหนก็เดินท่านั้นล่ะ

0:14:50.685,0:14:55.743
แต่ว่าจุดสำคัญหัวใจจริงๆ [br]คือจิตของเรานั่นเอง

0:14:55.743,0:14:59.217
พ่อแม่ครูอาจารย์หลวงปู่มั่นท่านก็สอน

0:14:59.217,0:15:01.163
ได้จิตก็ได้ธรรมะ

0:15:01.163,0:15:04.136
ไม่ได้จิตไม่ได้ธรรมะหรอก

0:15:04.136,0:15:06.599
ทำไมถึงเป็นอย่างนั้น

0:15:06.599,0:15:09.220
ธรรมะเกิดที่จิต

0:15:09.220,0:15:11.811
ธรรมะมีอะไรบ้าง

0:15:11.811,0:15:15.024
อกุศลธรรม รู้จักเคยได้ยินไหม

0:15:15.024,0:15:16.327
เกิดที่ไหน

0:15:16.327,0:15:18.614
เกิดที่มือที่เท้าที่ท้องหรือเปล่า

0:15:18.614,0:15:22.696
ไม่ได้เกิด อกุศลธรรมเกิดที่จิต

0:15:22.696,0:15:25.547
กุศลธรรมล่ะเกิดที่ไหน

0:15:25.547,0:15:28.391
ไม่ได้เกิดที่มือที่เท้าที่ท้อง

0:15:28.391,0:15:32.633
ไม่ได้เกิดที่ลมหายใจ เกิดที่จิต

0:15:32.633,0:15:36.665
มรรคผลล่ะ มรรคผลก็เกิดที่จิต

0:15:36.665,0:15:38.723
มรรคผลไม่ได้ไปเกิด

0:15:38.723,0:15:42.370
ที่ต้นไม้ที่ภูเขาที่แม่น้ำ

0:15:42.370,0:15:44.512
หรือที่ร่างกาย

0:15:44.512,0:15:47.837
มรรคผลก็เกิดขึ้นที่จิต

0:15:47.837,0:15:51.646
ถ้าเราเฝ้ารู้เฝ้าดูไป รักษาจิต

0:15:51.646,0:15:55.897
มีสติรักษาจิต ดูจิตไป ดูแลจิตไป

0:15:55.897,0:15:57.789
จิตเป็นอย่างไรก็ช่างมันเถอะ

0:15:57.789,0:16:01.062
แต่รู้อย่างที่มันเป็นให้ได้เท่านั้นล่ะ

0:16:01.062,0:16:02.778
แล้วเราจะพบว่า

0:16:02.778,0:16:08.162
ความรู้สึกของเราเปลี่ยนแปลงตลอดเวลาเลย

0:16:08.162,0:16:11.148
เวลาตาเราเห็นรูปความรู้สึกก็เปลี่ยน

0:16:11.148,0:16:13.747
หูได้ยินเสียง จมูกได้กลิ่น ลิ้นกระทบรส

0:16:13.747,0:16:17.733
กายกระทบสัมผัส ใจกระทบความคิด

0:16:17.733,0:16:21.282
ความรู้สึกก็เปลี่ยนในจิตใจนี้

0:16:21.282,0:16:26.822
สังเกตไปเรื่อยๆ ไม่ใช่ว่าต้องดี

0:16:26.822,0:16:30.772
ชั่วหรือดี

0:16:30.772,0:16:34.586
ครูบาอาจารย์องค์หนึ่งท่านเคยพูด

0:16:34.586,0:16:37.797
ชั่วหรือดีก็อัปรีย์พอกัน

0:16:37.797,0:16:40.368
อัปรีย์ไม่ใช่คำหยาบคาย

0:16:40.368,0:16:43.497
อัปรีย์ตัวนี้เป็นภาษาบาลี “อัปปิยะ”

0:16:43.497,0:16:45.500
คือไม่น่ารัก ไม่น่าหวงแหน

0:16:45.500,0:16:47.918
เหมือนๆ กันล่ะ

0:16:47.918,0:16:50.894
ความชั่วเกิดขึ้นก็อย่าไปรักมัน

0:16:50.894,0:16:53.954
ความดีเกิดขึ้นก็อย่าไปหลงมัน

0:16:53.954,0:16:55.433
นี่ท่านสอนถึงขนาดนี้นะ

0:16:55.433,0:16:59.924
แต่ว่าอันนี้เป็นคำสอนในขั้นการเจริญปัญญา

0:16:59.924,0:17:04.474
ในขั้นจริยธรรมชั่วกับดีไม่เท่ากัน

0:17:04.474,0:17:06.851
ชั่วนะอัปรีย์จริง ดีไม่อัปรีย์

0:17:06.851,0:17:10.984
ดีๆ ดีก็ปิยะ น่ารัก

0:17:10.984,0:17:15.384
แต่ในขั้นเจริญปัญญาเราไม่ได้ภาวนาเอาดี

0:17:15.384,0:17:17.587
เพราะดีก็ไม่เที่ยง

0:17:17.587,0:17:21.449
เราไม่ได้ภาวนาเอาความสุข [br]เพราะความสุขก็ไม่เที่ยง

0:17:21.449,0:17:25.545
เราไม่ได้ภาวนาเอาความสงบ [br]เพราะความสงบไม่เที่ยง

0:17:25.545,0:17:28.847
เราภาวนาให้เห็นความจริงว่า

0:17:28.847,0:17:31.674
จิตใจของเรานี่เปลี่ยนแปลงตลอดเวลา

0:17:31.674,0:17:36.303
เดี๋ยวสุข เดี๋ยวทุกข์ [br]เดี๋ยวเป็นกุศล เดี๋ยวเป็นอกุศล

0:17:36.303,0:17:40.528
ตกอยู่ใต้คำว่าไตรลักษณ์ตลอดเวลา

0:17:40.528,0:17:43.210
เวลาเราดูจิตดูใจนี่

0:17:43.210,0:17:49.293
สามัญลักษณะคือลักษณะร่วมของ[br]สิ่งที่เป็นความปรุงแต่งทั้งหลายทั้งปวง

0:17:49.293,0:17:50.843
หรือเรียกว่าไตรลักษณ์นี่

0:17:50.843,0:17:54.759
จริงๆ ชื่อจริงๆ ของมันคือสามัญลักษณะ

0:17:54.759,0:17:58.877
ลักษณะร่วมของสิ่งที่เป็น[br]ความปรุงแต่งทั้งหลายทั้งปวง

0:17:58.877,0:18:01.447
ทั้งรูปธรรมทั้งนามธรรม

0:18:01.447,0:18:04.853
มี 3 อย่าง ไม่เที่ยง

0:18:04.853,0:18:07.552
ไม่เที่ยงก็คือของเคยมีแล้วมันไม่มี

0:18:07.552,0:18:11.398
ของไม่มีแล้วมันก็มี มันไม่เที่ยง

0:18:11.398,0:18:14.895
มันเป็นทุกข์ คือมันถูกบีบคั้น[br]ให้แตกสลายอยู่ตลอดเวลา

0:18:14.895,0:18:17.012
อย่างความสุขเกิดขึ้น

0:18:17.012,0:18:19.982
ความสุขก็ถูกบีบคั้นให้แตกสลาย

0:18:19.982,0:18:24.104
บางทีหลายคนเจอหลวงพ่อ คุยกับหลวงพ่อเลย

0:18:24.104,0:18:28.807
เกิดปีติ ปีติถ้าเรามีสติรู้ลงไป

0:18:28.807,0:18:32.186
เราก็เห็นปีติถูกบีบคั้นให้แตกสลาย

0:18:32.186,0:18:35.824
ค่อยๆ กร่อนๆๆ ลงไปแล้วก็หายไป

0:18:35.824,0:18:38.288
แล้วมันก็เป็นอนัตตา

0:18:38.288,0:18:41.063
จิตเราจะสุขหรือจะทุกข์ จะดีหรือจะชั่ว

0:18:41.063,0:18:43.633
เราสั่งไม่ได้ เลือกไม่ได้

0:18:43.633,0:18:45.484
นี่คือความจริง

0:18:45.484,0:18:46.713
สามัญลักษณะ

0:18:46.713,0:18:50.802
ลักษณะร่วมของสิ่งที่เป็นสังขารทั้งหลาย

0:18:50.802,0:18:53.667
ก็คือรูปธรรมนามธรรมทั้งหลาย

0:18:53.667,0:18:57.105
ล้วนแต่ตกอยู่ใต้ไตรลักษณ์ทั้งหมด

0:18:57.105,0:19:01.641
มีสิ่งเดียวที่พ้นจาก[br]ไตรลักษณ์ไปคือพระนิพพาน

0:19:01.641,0:19:04.127
นิพพานไม่มีความเกิด

0:19:04.127,0:19:05.748
เมื่อนิพพานไม่มีความเกิด

0:19:05.748,0:19:08.682
นิพพานก็ไม่มีความเก่า

0:19:08.682,0:19:12.141
ไม่มีความตาย ไม่มีความดับ

0:19:12.141,0:19:15.013
ของนอกนั้นจะเป็นรูปธรรมหรือนามธรรม

0:19:15.013,0:19:20.593
จะเป็นกุศลหรืออกุศล เกิดแล้วดับทั้งสิ้น

0:19:20.593,0:19:23.423
เรามีสติตามอ่านความเป็นจริง

0:19:23.423,0:19:26.873
ในจิตในใจของเราเรื่อยๆ ไป

0:19:26.873,0:19:29.237
แล้ววันหนึ่งเราก็จะเข้าใจ

0:19:29.237,0:19:33.503
ทุกสิ่งทุกอย่างที่ผ่าน[br]เข้ามาสู่ความรับรู้ของเรา

0:19:33.503,0:19:37.061
อยู่ชั่วคราวแล้วก็ดับสลายไป

0:19:37.061,0:19:39.535
นี่ดูไปเรื่อยๆ

0:19:39.535,0:19:42.301
หลวงพ่อใช้เวลาตรงนี้

0:19:42.301,0:19:45.113
หลวงปู่ดูลย์บอกให้อ่านจิตตนเอง

0:19:45.113,0:19:49.069
หลวงพ่อใช้เวลา 7 เดือนในการอ่านจิตตนเอง

0:19:49.069,0:19:52.758
แต่ 7 เดือนนี้อ่านผิดไป 3 เดือน

0:19:52.758,0:19:56.652
อ่านผิดอย่างไร ก็พยายามบังคับจิตให้นิ่ง

0:19:56.652,0:19:59.078
ไม่ให้จิตคิดนึกปรุงแต่ง

0:19:59.078,0:20:02.849
ทำได้ไหม ก็ทำได้ ทำสมาธิไป

0:20:02.849,0:20:06.967
จิตก็ว่างๆ นิ่งๆ สบาย

0:20:06.967,0:20:10.536
แล้วไปหาหลวงปู่บอกผมดูจิตได้แล้ว

0:20:10.536,0:20:11.972
หลวงปู่ถามจิตเป็นอย่างไร

0:20:11.972,0:20:14.397
บอก โอ้ย จิตมันวิจิตรพิสดาร

0:20:14.397,0:20:16.699
มันปรุงแต่งได้สารพัดเลย

0:20:16.699,0:20:19.582
แต่ผมสามารถทำให้มันสงบไม่ปรุงแต่ง

0:20:19.582,0:20:21.660
ว่างๆ อยู่อย่างนั้น

0:20:21.660,0:20:23.468
หลวงปู่บอกว่าให้ไปอ่านจิต

0:20:23.468,0:20:26.311
ไม่ใช่ให้ไปปรุงแต่งจิต

0:20:26.311,0:20:30.842
ทำผิดแล้ว ไปทำใหม่ นี่ท่านสอนอย่างนี้

0:20:30.842,0:20:32.129
หลวงพ่อก็เลยมาทำใหม่

0:20:32.129,0:20:35.681
ก็คือมาอ่านจิตตนเองจริงๆ

0:20:35.681,0:20:38.304
อ่านอย่างไร [br]ก็อ่านอย่างที่เล่าให้ฟังนี่ล่ะ

0:20:38.304,0:20:41.440
ไม่ได้อ่านแบบพิสดารอะไรทั้งสิ้นเลย

0:20:41.440,0:20:45.563
อ่านซื่อๆ อ่านสบายๆ นี่ล่ะ

0:20:45.563,0:20:49.248
อย่างขณะนี้พวกเราฟังหลวงพ่อเทศน์

0:20:49.248,0:20:53.630
ลองนึกซิใจเราสุขหรือทุกข์ รู้ไหม

0:20:53.630,0:20:57.547
รู้ได้ไหมว่าตอนนี้ใจสุขหรือทุกข์

0:20:57.547,0:21:00.710
ไม่เห็นจะยากตรงไหนเลย

0:21:00.710,0:21:03.545
หรืออย่างร่างกายถ้าบางคนดูกาย

0:21:03.545,0:21:05.916
รู้ไหมร่างกายกำลังนั่งอยู่

0:21:05.916,0:21:08.944
ยากไหมที่จะรู้ร่างกายกำลังนั่งอยู่

0:21:08.944,0:21:12.574
ถ้ายากก็เพี้ยนแล้ว ไปหาจิตแพทย์ได้เลย

0:21:12.574,0:21:13.687
นี่ธรรมะจริงๆ

0:21:13.687,0:21:18.013
เปิดเผยเรียบง่ายตรงไปตรงมาที่สุดเลย

0:21:18.013,0:21:22.672
ร่างกายหายใจออกร่างกายหายใจเข้ารู้ได้ไหม

0:21:22.672,0:21:26.180
ต้องทำจิตให้นิ่งก่อนแล้วถึงจะรู้ไหม

0:21:26.180,0:21:29.539
ไม่ต้อง รู้เฉยๆ

0:21:29.539,0:21:32.345
การรู้จิตรู้ใจก็รู้แบบเดียวกัน

0:21:32.345,0:21:35.415
รู้เหมือนที่รู้ร่างกายมันยืนเดินนั่งนอน

0:21:35.415,0:21:38.568
ร่างกายหายใจออกหายใจเข้านี่ล่ะ

0:21:38.568,0:21:42.124
รู้เฉยๆ รู้อย่างที่มันเป็น

0:21:42.124,0:21:46.844
ตอนนี้ใจเราสุขหรือทุกข์รู้ได้ไหม

0:21:46.844,0:21:50.372
ตอนนี้ใจเรางงไหม บางคนงง

0:21:50.372,0:21:53.548
เอะ มันสุขหรือมันทุกข์

0:21:53.548,0:21:55.957
หลายคนนะ

0:21:55.957,0:22:00.021
บางคนบอกไม่งง แต่ว่าอ่านใจไม่ออก

0:22:00.021,0:22:03.731
ขณะที่บอกไม่งงเลย กำลังหลงอยู่

0:22:03.731,0:22:07.196
หลงไปที่อื่นแล้ว ไม่ได้อ่านใจตัวเองแล้ว

0:22:07.196,0:22:10.048
จิตใจเป็นของละเอียด

0:22:10.048,0:22:12.171
เป็นของที่ว่องไวที่สุดเลย

0:22:12.171,0:22:15.121
เราต้องพัฒนาสติของเราให้ไวขึ้นมา

0:22:15.121,0:22:17.240
เพื่อจะอ่านมันให้ทัน

0:22:17.240,0:22:21.828
ไม่ใช่ไปหน่วงความรู้สึกทางใจให้ช้าลง

0:22:21.828,0:22:24.845
เพื่อสติที่ช้าๆ จะได้อ่านทัน

0:22:24.845,0:22:27.385
อย่าไปดัดแปลงมัน เหมือนอย่างบางคน

0:22:27.385,0:22:33.024
เดินจงกรมเดินให้ช้าๆ สติจะได้ตามทัน

0:22:33.024,0:22:34.828
เดินช้าๆ

0:22:34.828,0:22:37.457
จิตหนีไปสร้างภพสร้างชาติสร้างทุกข์

0:22:37.457,0:22:38.958
ไม่รู้กี่ร้อยรอบแล้ว

0:22:38.958,0:22:43.493
กว่าจะเดินได้แถวตลอดแนวนี่

0:22:43.493,0:22:45.915
เพราะฉะนั้นกิเลสมันไม่ช้าด้วยหรอก

0:22:45.915,0:22:49.652
ถึงเราแกล้งเดินให้ช้ากิเลสมันไม่ช้าด้วย

0:22:49.652,0:22:50.784
จิตนี้ก็เหมือนกัน

0:22:50.784,0:22:55.225
ไม่ต้องไปแกล้งทำให้ช้าๆ เอ๋อๆ นิ่งๆ

0:22:55.225,0:22:57.855
เงียบๆ อะไรอย่างนี้

0:22:57.855,0:23:00.503
กิเลสมันไม่ช้าด้วย

0:23:00.503,0:23:04.458
เพราะฉะนั้นมันเป็นอย่างไร[br]รู้อย่างที่มันเป็นให้ได้

0:23:04.458,0:23:08.796
หลวงพ่อฝึกดูอ่านจิตตัวเองได้จริงๆ

0:23:08.796,0:23:10.863
4 เดือนเท่านั้น

0:23:10.863,0:23:13.513
หลวงพ่อก็เข้าใจจิตแล้ว

0:23:13.513,0:23:15.977
จิตมีธรรมชาติที่เกิดขึ้น ตั้งอยู่ ดับไป

0:23:15.977,0:23:19.037
ไม่ใช่ตัวเรา ไม่ใช่ของเรา

0:23:19.037,0:23:22.388
เห็นความเป็นไตรลักษณ์ของมันไป

0:23:22.388,0:23:24.682
คราวนี้ไปส่งการบ้านกับหลวงปู่

0:23:24.682,0:23:28.208
หลวงปู่บอกว่าอย่างนี้ช่วยตัวเองได้แล้ว

0:23:28.208,0:23:31.754
ไม่จำเป็นต้องเรียนที่ไหนแล้ว

0:23:31.754,0:23:35.022
เรียนที่จิตใจตัวเองนี่ไปได้เอาตัวรอดแล้ว

0:23:35.022,0:23:37.396
ท่านสอน

0:23:37.396,0:23:41.003
มีพระมาถามหลวงพ่อ

0:23:41.003,0:23:44.778
อันนี้อีกวัดหนึ่งอยู่กับ[br]ครูบาอาจารย์เหมือนกัน

0:23:44.778,0:23:46.313
พระอุปัฏฐากท่าน

0:23:46.313,0:23:51.312
ได้ยินหลวงพ่อส่งการบ้าน[br]กับหลวงปู่ครูบาอาจารย์

0:23:51.312,0:23:54.432
แล้วหลวงพ่อออกจากหลวงปู่มา

0:23:54.432,0:23:56.890
หลวงปู่ก็ชมหลวงพ่อใหญ่

0:23:56.890,0:23:58.982
พระอุปัฏฐากท่านก็ฟัง

0:23:58.982,0:24:00.761
ตอนเย็นไปเจอท่าน

0:24:00.761,0:24:02.460
ท่านก็มาถามหลวงพ่อว่า

0:24:02.460,0:24:07.447
โยมๆ เป็นฆราวาสแท้ๆ เลย โยมภาวนาอย่างไร

0:24:07.447,0:24:10.317
โยมทำปีหนึ่ง พระทำ 10 ปี 20 ปี

0:24:10.317,0:24:12.725
ยังไม่ได้อย่างนี้เลย

0:24:12.725,0:24:15.455
ท่านถามซื่อๆ เลย

0:24:15.455,0:24:20.488
บอกพระทำ 10 ปี 20 ปี [br]ยังไม่ได้อย่างที่โยมทำปีหนึ่ง

0:24:20.488,0:24:24.680
หลวงพ่อก็บอกท่านผมทำทั้งวัน

0:24:24.680,0:24:28.699
ท่านก็งง ทำทั้งวันแล้วไม่ทำมาหากินหรือ

0:24:28.699,0:24:31.626
ตอนนั้นรับราชการ

0:24:31.626,0:24:33.894
แล้วทำอย่างไรทำทั้งวัน

0:24:33.894,0:24:38.262
เจริญสติในชีวิตประจำวันนั่นล่ะ

0:24:38.262,0:24:41.874
เวลาเรามีหน้าที่การงานเราต้องทำงาน

0:24:41.874,0:24:43.628
สติจดจ่ออยู่กับงาน

0:24:43.628,0:24:47.664
สมาธิจดจ่ออยู่กับงาน ปัญญาคิดเรื่องงาน

0:24:47.664,0:24:49.352
อันนั้นไม่ใช่เวลาปฏิบัติ

0:24:49.352,0:24:52.015
แต่เป็นเวลาทำงาน

0:24:52.015,0:24:54.923
เวลานอกเหนือจากเวลาที่ทำงาน

0:24:54.923,0:24:57.637
กับเวลาทำงานที่ใช้ความคิด

0:24:57.637,0:25:01.553
แต่ถ้าทำงานที่ใช้ร่างกาย[br]ปฏิบัติได้ตลอดเลย

0:25:01.553,0:25:06.698
อย่างที่สุรินทร์เมื่อก่อน[br]เห็นมีสามล้อถีบเยอะเลย

0:25:06.698,0:25:10.677
คนถีบสามล้อเข้าใจธรรมะก็มี

0:25:10.677,0:25:12.207
เขาเก่ง

0:25:12.207,0:25:13.675
เขาถีบสามล้อไป

0:25:13.675,0:25:17.805
เขาก็อ่านจิตใจตัวเองไป

0:25:17.805,0:25:20.423
อ่านร่างกายตัวเองไปเรื่อยๆ

0:25:20.423,0:25:25.637
แม่ค้าขายผักอยู่ในตลาดก็ภาวนาดี

0:25:25.637,0:25:30.418
หน้าใสปิ๊งเลย สว่างสดใส รู้เนื้อรู้ตัว

0:25:30.418,0:25:33.451
จิตใจกิเลสเบาบาง

0:25:33.451,0:25:36.324
นี่เขาภาวนาได้อย่างไร

0:25:36.324,0:25:40.197
เขาไม่มีเวลามานั่งสมาธิทั้งวันหรอก

0:25:40.197,0:25:43.916
ไม่มีเวลามาเดินจงกรม นั่งขายผัก

0:25:43.916,0:25:46.496
เขาทำด้วยการเจริญสติ

0:25:46.496,0:25:51.211
มีสติรู้สึกกายมีสติรู้สึกใจตัวเองไป

0:25:51.211,0:25:57.590
นั่งขายผักคนมาซื้อ ดีใจรู้ว่าดีใจ

0:25:57.590,0:26:00.298
ขายตั้งนานแล้วไม่มีใครมาซื้อเลย[br]ผักชักจะเหี่ยวแล้ว

0:26:00.298,0:26:04.030
เมืองสุรินทร์หน้าร้อนๆ ร้อนจัดเลย

0:26:04.030,0:26:07.467
ผักนี้ชักจะเหี่ยวพอๆ กับคนขายแล้ว

0:26:07.467,0:26:11.852
คนขายแก่งั่ก แต่คนขายผ่องใส

0:26:11.852,0:26:16.409
ผักก็เหี่ยวไปแต่คนขายผักผ่องใส

0:26:16.409,0:26:20.702
เขาก็เห็นผักมันเหี่ยวก็เรื่องธรรมชาติ

0:26:20.702,0:26:23.695
ใจของเขากังวลว่าขาย[br]ไม่ออกเดี๋ยววันนี้ขาดทุน

0:26:23.695,0:26:26.259
เขาเห็นว่าใจกังวล

0:26:26.259,0:26:31.517
ใจของเขาก็ได้ทรัพย์สมบัติที่วิเศษไป

0:26:31.517,0:26:35.790
ได้อริยทรัพย์

0:26:35.790,0:26:37.928
ทรัพย์ทางโลกไม่ค่อยมี

0:26:37.928,0:26:42.827
อย่างคนสุรินทร์ยุคก่อน[br]สมัยหลายสิบปีก่อนจนมาก

0:26:42.827,0:26:45.727
จนแต่เขามีอริยทรัพย์กัน

0:26:45.727,0:26:50.478
เขามีทาน เขามีศีล เขามีสติ เขามีสมาธิ

0:26:50.478,0:26:53.459
เขาขยันศึกษาทางธรรม

0:26:53.459,0:26:57.189
สงสัยเขาไต่ถามครูบาอาจารย์

0:26:57.189,0:27:01.020
ชีวิตเขาวนเวียนอยู่อย่างนี้ เขาภาวนาดี

0:27:01.020,0:27:03.641
แต่รุ่นหลังนี่หมดแล้ว ไปดู

0:27:03.641,0:27:05.632
ก็กลายเป็นเหมือนคนกรุงเทพฯหมดแล้ว

0:27:05.632,0:27:07.016
พวกหลงโลกทั้งนั้นล่ะ

0:27:07.016,0:27:10.992
ไปไหนก็เจอแต่พวกหลงโลก

0:27:10.992,0:27:14.694
หลวงพ่อภาวนาก็ทำอย่างนี้ล่ะ

0:27:14.694,0:27:17.976
ตกเย็นตกค่ำก็นั่งสมาธินิดหน่อย

0:27:17.976,0:27:20.556
เดินจงกรมไม่ค่อยได้เดิน

0:27:20.556,0:27:23.746
เพราะที่บ้านเป็นบ้านโบราณบ้านไม้

0:27:23.746,0:27:26.266
เวลาเดินดังเอี๊ยดๆๆ

0:27:26.266,0:27:30.499
หนวกหูคนที่อยู่ในบ้านเดียวกัน เขารำคาญ

0:27:30.499,0:27:32.972
หลวงพ่อก็ใช้วิธีนั่งเอา

0:27:32.972,0:27:35.075
ฝึกตัวเอง

0:27:35.075,0:27:40.638
ที่จะฝึกอ่านใจตัวเอง[br]ให้มากที่สุดเท่าที่จะทำได้

0:27:40.638,0:27:44.499
ก่อนจะนอนก็กินน้ำเยอะๆ

0:27:44.499,0:27:46.457
กินน้ำมากๆ เพื่ออะไร

0:27:46.457,0:27:49.099
ปวดฉี่จะได้ตื่น

0:27:49.099,0:27:53.798
พอตื่นมา มาฉี่เสร็จแล้วก็กินน้ำอีกละ

0:27:53.798,0:27:56.627
แล้วก็ไปนั่งสมาธิ

0:27:56.627,0:28:01.396
ถ้าจิตยังมืดมัวอยู่จะไม่นอน

0:28:01.396,0:28:05.268
ถ้านั่งแล้วจิตไม่ผ่องใสมัวๆ

0:28:05.268,0:28:09.380
ถูกโมหะครอบ จะไม่นอนต่อ

0:28:09.380,0:28:13.889
ฝึกตัวเองเข้มงวด

0:28:13.889,0:28:18.973
ฝึกไปๆ จนกระทั่งกิเลสมันก็ฉลาด

0:28:18.973,0:28:23.769
พอเราตื่นปุ๊บ สว่าง ใจเราสว่างผ่องใส

0:28:23.769,0:28:26.094
อ้าว นอนได้แล้ว

0:28:26.094,0:28:27.584
กิเลสมันเก่งนะ

0:28:27.584,0:28:30.909
แหม่มันหลอกเราได้สารพัด กว่าจะรู้ทันมัน

0:28:30.909,0:28:35.051
เออ สว่างก็ดีแล้วนี่ นั่งต่อเลย

0:28:35.051,0:28:38.145
นี่ฝึกตัวเองอย่างนี้ ฝึกไป

0:28:38.145,0:28:41.468
อยากได้ของดีก็ต้องอดทน

0:28:41.468,0:28:44.282
แต่ต้องอดทนให้ถูกทางถูกหลัก

0:28:44.282,0:28:47.122
อดทนไม่ถูกหลักก็เหนื่อยเปล่า

0:28:47.122,0:28:51.879
นักปฏิบัติที่ทำผิดมี 2 อัน

0:28:51.879,0:28:56.042
กามสุขัลลิกานุโยคกับอัตตกิลมถานุโยค

0:28:56.042,0:29:00.541
กามสุขัลลิกานุโยคก็หลง หลงตามกิเลสไป

0:29:00.541,0:29:03.593
อัตตกิลมถานุโยคก็คือทำตัวเองให้ลำบาก

0:29:03.593,0:29:06.698
บังคับกายบังคับใจตัวเอง

0:29:06.698,0:29:09.372
เหมือนอย่างพระองค์นี้ท่านสงสัย

0:29:09.372,0:29:11.602
ท่านจะมาถามหลวงพ่อ

0:29:11.602,0:29:13.994
อยากถามหลวงพ่อภาวนาตั้งนาน

0:29:13.994,0:29:15.891
ทำไมไม่เจริญ

0:29:15.891,0:29:18.700
ท่านติดเพ่งอยู่ ให้ใจนิ่งๆ

0:29:18.700,0:29:21.405
แต่ตอนนี้ใจท่าน[br]ไม่เหมือนอย่างเมื่อกี้แล้ว

0:29:21.405,0:29:23.997
ตอนนั่งฟังใหม่ๆ ใจท่านแน่นอึ้ด

0:29:23.997,0:29:26.741
แต่ตอนนี้ใจท่านคลายออกแล้ว

0:29:26.741,0:29:30.212
รู้เนื้อรู้ตัวขึ้นมา อย่างนี้ถึงจะภาวนาได้

0:29:30.212,0:29:33.746
ถ้านั่งเพ่งอยู่ กี่ปีมันก็อยู่แค่นั้นล่ะ

0:29:33.746,0:29:36.645
ไม่มีความเจริญหรอก

0:29:36.645,0:29:39.598
ฉะนั้นหัดอ่านใจตัวเองบ่อยๆ

0:29:39.598,0:29:46.496
แล้วเราจะได้ๆ ของดี ของดีก็คือธรรมะนั่นล่ะ

0:29:46.496,0:29:51.325
ถ้าเราเข้าใจธรรมะเราจะไม่ตีกับใคร

0:29:51.325,0:29:52.774
เราจะไม่ทะเลาะกับใคร

0:29:52.774,0:29:55.069
เอาธรรมะไปเถียงกันอะไรอย่างนี้

0:29:55.069,0:29:56.941
ไม่ทำหรอก

0:29:56.941,0:30:00.074
ธรรมะเป็นของสูงเป็นของร่มเย็น

0:30:00.074,0:30:02.473
ไม่ได้เรียนเอาไว้ทะเลาะกัน

0:30:02.473,0:30:04.674
อันนั้นเรียนแล้วกิเลสแรงกว่าเก่า

0:30:04.674,0:30:06.233
อย่างน้อยเรียนแล้วกูเก่ง

0:30:06.233,0:30:08.314
กูรู้เยอะกว่าคนอื่นอะไรอย่างนี้

0:30:08.314,0:30:10.143
นี่กิเลสทั้งนั้นเลย

0:30:10.143,0:30:12.716
แล้วพูดธรรมะฉอดๆๆๆ

0:30:12.716,0:30:15.260
แต่ไม่เห็นกิเลส ใช้ไม่ได้หรอก

0:30:15.260,0:30:17.858
อ่านจิตตัวเองไม่ออก

0:30:17.858,0:30:20.684
ฉะนั้นพวกเราหัดอ่านจิตตัวเอง

0:30:20.684,0:30:28.657
ไม่ใช่เรื่องยากหรอก มันละเลยที่จะอ่าน

0:30:28.657,0:30:32.791
วันนี้เทศน์ไปเทศน์มา

0:30:32.791,0:30:38.244
เนื้อหาสาระที่ควรจะบอกๆ หมดแล้ว

0:30:38.244,0:30:41.462
เอาไปทำเอานะ

0:30:41.462,0:30:45.501
สังเกตไหมพอหลวงพ่อบอกว่าเทศน์เสร็จแล้ว

0:30:45.501,0:30:48.320
ใจของเราเปลี่ยนทันทีเลย รู้สึกไหม

0:30:48.320,0:30:53.716
เฮ้อ แหม มันออกหน้าออกตามากไป

0:30:53.716,0:30:58.991
ไม่รู้จักเกรงใจเลย

0:30:58.991,0:31:01.453
นี่รู้สึกไหมใจขำ เห็นไหม

0:31:01.453,0:31:03.297
ความรู้สึกขำเกิดขึ้น

0:31:03.297,0:31:06.865
รู้สึกนี่ขำแล้วเอิ๊กๆ อ๊ากๆ

0:31:06.865,0:31:10.544
เหมือนเด็กทารก เหมือนพระพุทธเจ้าบอกนะ

0:31:10.544,0:31:12.278
อย่างหัวเราะเอิ๊กอ๊ากๆ

0:31:12.278,0:31:14.772
มันอาการของเด็กทารก

0:31:14.772,0:31:18.835
ไม่รู้เรื่องไม่มีสติ

0:31:18.835,0:31:22.649
อย่างที่วัดหลวงพ่อคอยดูพระเรื่อยๆ

0:31:22.649,0:31:25.332
คุยกันเสียงดังหลวงพ่อยังดุเลย

0:31:25.332,0:31:27.745
อย่างหัวเราะก๊ากๆ นี่โดนทันทีเลย

0:31:27.745,0:31:32.025
ถ้าคุยเสียงดัง[br]เดี๋ยวว่างๆ แล้วจะเรียกมาดุ

0:31:32.025,0:31:35.493
แต่ถ้าหัวเราะก๊ากๆ นี่โดนทันทีเลย

0:31:35.493,0:31:38.745
เพราะว่านักปฏิบัติไม่ควรจะเป็นอย่างนั้น

0:31:38.745,0:31:41.041
ต้องมีสติ

0:31:41.041,0:31:42.143
สนุกได้ไหม

0:31:42.143,0:31:46.133
ความรู้สึกสนุกเกิดขึ้นได้ไหม ได้

0:31:46.133,0:31:49.724
แต่อย่าให้ขาดสติ

0:31:49.724,0:31:53.250
มีความสุขได้ไหม มีความสุขได้

0:31:53.250,0:31:56.334
ไม่ใช่ พระพุทธเจ้าบอกให้รู้ทุกข์

0:31:56.334,0:31:58.755
ฉะนั้นกูต้องทุกข์อย่างเดียว

0:31:58.755,0:32:00.515
อันนั้นไม่ใช่นะ

0:32:00.515,0:32:02.175
คำว่ารู้ทุกข์ก็คือ

0:32:02.175,0:32:04.582
รู้รูปรู้นามรู้กายรู้ใจ

0:32:04.582,0:32:07.387
ความสุขก็อยู่ในกองทุกข์

0:32:07.387,0:32:10.798
ความสุขก็เป็นตัวทุกข์ชนิดหนึ่ง

0:32:10.798,0:32:14.831
ตัวเวทนาเป็นตัวทุกข์อย่างหนึ่ง

0:32:14.831,0:32:20.868
ตามรู้ตามเห็น ไม่อยากหรอก

0:32:20.868,0:32:26.296
ธรรมะก็ประณีตเป็นลำดับๆ ไป

0:32:26.296,0:32:30.871
เบื้องต้นนี่อ่านใจตัวเองให้ออก

0:32:30.871,0:32:34.068
หลวงปู่ดูลย์ท่านสอนธรรมะสอนสั้นๆ

0:32:34.068,0:32:36.835
ไม่สอนยาวอย่างหลวงพ่อหรอก

0:32:36.835,0:32:39.313
ถ้าหลวงพ่อเอาอย่างหลวงปู่ดูลย์สอนสั้นๆ

0:32:39.313,0:32:41.037
พวกเราไม่รู้เรื่อง

0:32:41.037,0:32:44.967
เพราะอินทรีย์พวกเราอ่อน ขี้เกียจด้วย

0:32:44.967,0:32:48.071
ใครยังรู้สึกตัวว่าขี้เกียจบ้าง

0:32:48.071,0:32:56.708
ไม่ต้องยกๆ ของมันเห็นๆ กันอยู่

0:32:56.708,0:33:02.294
ไม่ต้องยกหรอก

0:33:02.294,0:33:05.602
ถ้ายังมีการเว้นวรรค

0:33:05.602,0:33:10.096
การปฏิบัติของเรายังประมาทเกินไป

0:33:10.096,0:33:15.416
ตอนนี้ขอเล่นเกมสัก[br]ชั่วโมงหนึ่งก่อนอะไรอย่างนี้

0:33:15.416,0:33:17.042
นี่ประมาทนะ

0:33:17.042,0:33:19.475
ระหว่างเล่นเกมอาจจะช็อกตายก็ได้

0:33:19.475,0:33:24.485
ดีใจชนะเกม นี่ประมาท

0:33:24.485,0:33:27.043
ฉะนั้นอย่าให้มีช่องโหว่

0:33:27.043,0:33:30.416
ช่องโหว่เล็กนิดเดียวกิเลสลุยทันที

0:33:30.416,0:33:33.676
กิเลสมันเก่งนะไม่ใช่มันไม่เก่ง

0:33:33.676,0:33:36.256
ต้องฝึก

0:33:36.256,0:33:40.308
หลวงปู่ดูลย์ท่านสอนสั้นๆ

0:33:40.308,0:33:43.834
อย่างถ้าท่านจะสอนให้[br]จิตเรามีสมาธิตั้งมั่นนี่

0:33:43.834,0:33:49.035
ท่านพูดประโยคเดียว “อย่าส่งจิตออกนอก”

0:33:49.035,0:33:50.636
จิตออกนอกคือจิตไหลไป

0:33:50.636,0:33:53.296
ทางตาหูจมูกลิ้นกายใจ

0:33:53.296,0:33:55.741
บอกอย่าส่งไป

0:33:55.741,0:33:59.869
แต่ถ้าจิตมันส่งไปเอง ห้ามมันไม่ได้นะ

0:33:59.869,0:34:02.684
แต่เราอย่าส่งไป

0:34:02.684,0:34:06.778
ส่งไปก็คืออุ้ยสนุกจังเลย

0:34:06.778,0:34:10.839
ดูละครสัตว์นี่สนุกจังเลย ส่งจิตไปดู

0:34:10.839,0:34:12.702
ไปดูหมูเด้ง

0:34:12.702,0:34:15.343
มันเด้งบ้างไม่เด้งบ้าง ส่วนใหญ่มันนอน

0:34:15.343,0:34:19.399
ก็อุตส่าห์ไปดูกัน ไปดู

0:34:19.399,0:34:20.686
เวลาไปดูหมูเด้ง

0:34:20.686,0:34:23.372
เห็นไหมใจไปอยู่ที่หมูเด้ง

0:34:23.372,0:34:29.235
ถ้าตายไปเราจะต้องแย่งกันไปเป็นฮิปโป

0:34:29.235,0:34:30.291
แล้วคราวนี้

0:34:30.291,0:34:33.712
คนอื่นเขาจะมาดูเราเด้งบ้างแล้ว

0:34:33.712,0:34:37.513
นี่ใจมันไหลออกไป

0:34:37.513,0:34:43.339
อย่าส่งจิตออกนอกก็คืออย่ามีโลภะเจตนา

0:34:43.339,0:34:46.365
เที่ยวแสวงหากามคุณอารมณ์

0:34:46.365,0:34:50.021
คือ รูป เสียง กลิ่น รส โผฏฐัพพะทั้งหลาย

0:34:50.021,0:34:53.409
แต่ธรรมชาติของจิตย่อมส่งออกนอก

0:34:53.409,0:34:56.408
เห็นไหมจิตมันโดยตัวมันชอบส่งออกนอก

0:34:56.408,0:34:58.188
ไม่ห้าม

0:34:58.188,0:35:01.531
ถ้าจิตส่งออกนอกแล้วให้มีสติรู้ทัน

0:35:01.531,0:35:03.575
ตรงนี้สำคัญนะ

0:35:03.575,0:35:06.506
นี่คำสอนของหลวงปู่ดูลย์ประโยคเดียว

0:35:06.506,0:35:07.870
แต่พอกระจายออกมา

0:35:07.870,0:35:11.093
โห มันเป็นหลักการปฏิบัติ[br]ที่เยอะแยะไปหมดเลย

0:35:11.093,0:35:14.032
ถ้าจิตเราไม่ส่งออกนอกจิตเราจะเป็นอย่างไร

0:35:14.032,0:35:16.698
จิตเราจะตั้งมั่น

0:35:16.698,0:35:19.812
จิตเราจะตั้งมั่น[br]เป็นผู้รู้ผู้ตื่นผู้เบิกบาน

0:35:19.812,0:35:22.127
หลวงพ่อฝึกได้จิตที่ตั้งมั่น

0:35:22.127,0:35:24.378
มาตั้งแต่ 10 ขวบ

0:35:24.378,0:35:26.046
ฉะนั้นเวลาหลวงปู่สอน

0:35:26.046,0:35:30.459
หลวงปู่ไม่มาบอก[br]หลวงพ่อว่าอย่าส่งจิตออกนอก

0:35:30.459,0:35:32.667
หลวงปู่ต่อยอดให้เลย

0:35:32.667,0:35:35.666
“จงทำญาณเห็นจิตให้เหมือนตาเห็นรูป”

0:35:35.666,0:35:37.940
ท่านสอนตรงนี้

0:35:37.940,0:35:41.819
จงทำญาณเห็นจิตให้เหมือนตาเห็นรูป

0:35:41.819,0:35:45.699
เวลาตาเราเห็นรูปเราจงใจเห็นไหม

0:35:45.699,0:35:48.145
หลับตาซิ ทุกคนหลับตา

0:35:48.145,0:35:52.093
แล้วลองหันหน้าไปให้มันเปลี่ยนทิศทาง

0:35:52.093,0:35:54.994
แล้วลืมตา

0:35:54.994,0:35:59.928
เราเจตนาเห็นไหม ไม่ได้เจตนา

0:35:59.928,0:36:02.082
จงทำญาณเห็นจิตให้เหมือนตาเห็นรูป

0:36:02.082,0:36:05.081
อันแรกเลยไม่ได้เจตนา

0:36:05.081,0:36:09.194
มีรูปอย่างไรก็เห็นมันไปอย่างนั้น

0:36:09.194,0:36:13.769
หันไปแล้วไปเจอสาวสวยก็รู้ รู้รูป

0:36:13.769,0:36:16.500
หันไปแล้วไปเจอหมาขี้เรือนวิ่งเข้ามา

0:36:16.500,0:36:22.428
หรือเสือกำลังวิ่งเข้ามาก็รู้ รู้ทัน

0:36:22.428,0:36:24.693
เหมือนตาเห็นรูป เราไม่เลือกนี่

0:36:24.693,0:36:27.691
เราเลือกได้ไหมว่าจะเห็นรูปอะไร

0:36:27.691,0:36:29.794
เราเลือกไม่ได้

0:36:29.794,0:36:32.392
ตาจะเห็นรูปที่ดีหรือรูปที่ไม่ดี

0:36:32.392,0:36:35.996
ที่ชอบใจหรือไม่ชอบใจ เราเลือกไม่ได้

0:36:35.996,0:36:37.049
การดูจิตเขาบอก

0:36:37.049,0:36:39.951
จงทำญาณเห็นจิตให้เหมือนตาเห็นรูป

0:36:39.951,0:36:43.093
เราไม่เลือกอารมณ์ของจิต

0:36:43.093,0:36:45.752
อย่างตาก็ไม่เลือกอารมณ์ของตา

0:36:45.752,0:36:48.267
มีรูปอะไรก็เห็นไปอย่างนั้น

0:36:48.267,0:36:51.097
จิตนี่เราก็ไม่เลือกอารมณ์

0:36:51.097,0:36:55.407
อารมณ์ที่ดีมาเราก็รู้ [br]อารมณ์ที่ไม่ดีมาเราก็รู้

0:36:55.407,0:37:00.917
ตามรู้อย่างที่มันมีอย่างที่มันเป็นไป

0:37:00.917,0:37:02.898
มีญาณเห็น

0:37:02.898,0:37:05.746
ญาณแปลว่าความหยั่งรู้

0:37:05.746,0:37:08.578
เป็นลักษณะของปัญญา

0:37:08.578,0:37:10.673
ฉะนั้นไม่ใช่รู้โง่ๆ

0:37:10.673,0:37:14.679
ไม่ใช่รู้เอ๋อๆ น้ำลายยืดๆ รู้

0:37:14.679,0:37:20.328
ไม่ใช่ รู้ต้องมีปัญญา

0:37:20.328,0:37:23.409
มีใจที่ตั้งมั่นปัญญาถึงเกิด

0:37:23.409,0:37:25.603
มันผ่านบทเรียนที่ชื่อว่า

0:37:25.603,0:37:26.812
อย่าส่งจิตออกนอกมาแล้ว

0:37:26.812,0:37:28.698
ใจมันตั้งมั่นแล้ว

0:37:28.698,0:37:31.000
พอใจมันตั้งมั่นแล้ว

0:37:31.000,0:37:35.453
มันถึงจะมีญาณเห็นจิตได้

0:37:35.453,0:37:37.552
ญาณเป็นปัญญา

0:37:37.552,0:37:39.535
ปัญญามีสัมมาสมาธิ

0:37:39.535,0:37:42.933
คือความตั้งมั่นเป็นเหตุใกล้ให้เกิด

0:37:42.933,0:37:45.561
ฉะนั้นที่หลวงพ่อจะจ้ำจี้จำไชพวกเรา เฮ้ย

0:37:45.561,0:37:48.545
จิตต้องตั้งมั่นนะ จิตต้องถึงฐานนะ

0:37:48.545,0:37:52.354
เพื่อจะเอาไว้เดินปัญญา

0:37:52.354,0:37:55.149
ทำญาณเห็นจิตให้เหมือนตาเห็นรูป

0:37:55.149,0:37:59.700
หมายถึงว่ามีอารมณ์อะไร[br]เกิดขึ้นก็สักว่ารู้ว่าเห็นไป

0:37:59.700,0:38:02.737
รู้เห็นอย่างที่มันมีอย่างที่มันเป็น

0:38:02.737,0:38:06.403
แล้วไม่ได้รู้โง่ๆ รู้แบบมีปัญญา

0:38:06.403,0:38:11.276
อันแรกเลยมีสติรู้ว่ามี[br]อารมณ์อะไรเกิดขึ้นกับจิต

0:38:11.276,0:38:14.601
เช่นความสุขความทุกข์[br]กุศลอกุศลเกิดขึ้นกับจิต

0:38:14.601,0:38:16.390
รู้ทัน

0:38:16.390,0:38:19.771
อันที่สองมีปัญญาซ้ำลงไป

0:38:19.771,0:38:22.594
ทุกสิ่งทุกอย่างที่จิตไปรู้เข้า

0:38:22.594,0:38:25.830
ล้วนแต่ตกอยู่ใต้ไตรลักษณ์

0:38:25.830,0:38:28.428
ความสุขก็ไม่เที่ยง ความทุกข์ก็ไม่เที่ยง

0:38:28.428,0:38:31.176
กุศลอกุศลก็ไม่เที่ยง

0:38:31.176,0:38:33.224
หัดดูอย่างนี้ คำว่า

0:38:33.224,0:38:35.942
“จงทำญาณเห็นจิตให้เหมือนตาเห็นรูป”

0:38:35.942,0:38:37.349
คืออย่างนี้

0:38:37.349,0:38:41.475
ไม่ใช่นั่งจ้องอยู่ที่จิต

0:38:41.475,0:38:44.834
ถ้าไปนั่งจ้องอยู่ที่จิต ไม่ใช่แล้ว

0:38:44.834,0:38:47.828
มันก็คล้ายๆ เราเข้าห้องปิดประตู

0:38:47.828,0:38:49.717
แล้วก็จุดเทียนไว้อันหนึ่ง

0:38:49.717,0:38:53.534
แล้วก็มองอยู่ที่เทียน [br]ไม่ให้มองอันอื่นเลย

0:38:53.534,0:38:57.175
ตาก็ต้องเห็นแต่เทียนนี่ล่ะ [br]เห็นอย่างอื่นไม่ได้

0:38:57.175,0:38:58.680
ไม่ใช่นะ

0:38:58.680,0:39:01.995
มีตาก็เห็นอย่างที่มันจะต้องเห็น

0:39:01.995,0:39:05.614
จิตของเราจะมีความรู้สึกอะไรเกิดขึ้น

0:39:05.614,0:39:08.721
ให้มันรู้สึกไป[br]อย่างที่มันมี อย่างที่มันเป็น

0:39:08.721,0:39:10.243
แล้วเราก็ตามเห็นไป

0:39:10.243,0:39:12.278
ตอนนี้จิตสุข ตอนนี้จิตทุกข์

0:39:12.278,0:39:14.677
ตอนนี้จิตเป็นกุศล ตอนนี้จิตเป็นอกุศล

0:39:14.677,0:39:16.849
ตามรู้ตามเห็นไป

0:39:16.849,0:39:20.545
พอตามรู้ตามเห็นไปมากพอ มันจะรู้

0:39:20.545,0:39:23.280
สิ่งใดสิ่งหนึ่งมีความเกิดขึ้นเป็นธรรมดา

0:39:23.280,0:39:25.637
สิ่งนั้นทั้งหมดดับเป็นธรรมดา

0:39:25.637,0:39:28.037
ทำไม่ใช้คำว่าสิ่งใดสิ่งหนึ่ง

0:39:28.037,0:39:29.766
ทำไมไม่ใช้ว่าโลภโกรธหลง

0:39:29.766,0:39:32.224
สุขทุกข์ดีชั่วอะไร

0:39:32.224,0:39:37.060
ใช้คำว่าสิ่งใดสิ่งหนึ่ง[br]หมายถึง Everything ที่เกิด

0:39:37.060,0:39:39.759
ทั้งหมดนั่นล่ะต้องดับ

0:39:39.759,0:39:42.667
ฉะนั้นไม่ใช้คำว่าสุขเกิดแล้วสุขดับ

0:39:42.667,0:39:46.014
ทุกข์เกิดแล้วทุกข์ดับ กุศลเกิดแล้วก็ดับ

0:39:46.014,0:39:47.772
โลภโกรธหลงเกิดแล้วก็ดับ

0:39:47.772,0:39:49.772
อย่างตอนที่เราหัดดูใหม่ๆ ใช่ไหม

0:39:49.772,0:39:52.537
เราก็จะเห็นสุขเกิดแล้วดับ ทุกข์เกิดแล้วดับ

0:39:52.537,0:39:55.671
กุศลเกิดแล้วดับ โลภโกรธหลงเกิดแล้วดับ

0:39:55.671,0:39:59.507
เราดูแต่ละอันเกิดแล้วดับ[br]แต่ละอันเกิดแล้วดับ

0:39:59.507,0:40:01.929
ตรงที่ปัญญาแก่รอบเต็มที่แล้วนี่

0:40:01.929,0:40:05.918
มันไม่มานั่งดูทีละอัน มันสรุปรวบยอด

0:40:05.918,0:40:09.652
ปัญญาในอริยมรรคนี่มันสรุปรวบยอดเลยว่า

0:40:09.652,0:40:15.748
สิ่งใดเกิดสิ่งนั้นทั้งหมดดับเป็นธรรมดา

0:40:15.748,0:40:19.805
Everything เกิดแล้วดับ

0:40:19.805,0:40:22.602
ตรงนี้เราจะเข้าใจธรรมะ

0:40:22.602,0:40:26.445
ก็ได้โสดาบันตรงนี้

0:40:26.445,0:40:30.386
ถัดจากนั้นก็ภาวนาของเราแบบเดิมนั่นล่ะ

0:40:30.386,0:40:33.986
แต่ศีลของเราเต็มที่อยู่แล้วล่ะ

0:40:33.986,0:40:37.048
สมาธิก็จะแก่กล้าขึ้น

0:40:37.048,0:40:39.483
แล้วก็เจริญปัญญาไป

0:40:39.483,0:40:43.833
พระสกทาคาพระโสดาบันศีลบริบูรณ์

0:40:43.833,0:40:45.841
สมาธิเล็กน้อย ปัญญาเล็กน้อย

0:40:45.841,0:40:49.090
สมาธิเล็กน้อยคือใจเราวอกแวกๆ

0:40:49.090,0:40:51.538
ไม่ได้ต่างกับชาวบ้านธรรมดาหรอก

0:40:51.538,0:40:56.535
พระโสดาบันปัญญาเล็กน้อย

0:40:56.535,0:41:01.015
เห็นไตรลักษณ์เป็นคราวๆ [br]ไม่ได้เห็นได้ตลอดหรอก

0:41:01.015,0:41:03.277
พระสกทาคามีศีลบริบูรณ์

0:41:03.277,0:41:05.775
อันนี้บริบูรณ์ตั้งแต่โสดาบันแล้ว

0:41:05.775,0:41:07.679
สมาธิปานกลาง

0:41:07.679,0:41:10.170
ปัญญาเล็กน้อย

0:41:10.170,0:41:14.950
ปัญญาเล็กน้อยก็ยังไม่ได้[br]รู้แจ้งแทงตลอดอริยสัจอะไร

0:41:14.950,0:41:19.065
ปัญญาเล็กน้อยก็[br]แค่สิ่งใดเกิดสิ่งนั้นก็ดับ

0:41:19.065,0:41:21.793
แต่จิตมีกำลังตั้งมั่นมากขึ้น

0:41:21.793,0:41:24.061
สมาธิปานกลาง

0:41:24.061,0:41:26.418
สมาธิปานกลางก็คือถ้าจะหลง

0:41:26.418,0:41:30.620
หลงแวบเดียว ฟุ้งไปก็ฟุ้งสั้นๆ ไม่ฟุ้งยาว

0:41:30.620,0:41:33.693
ถ้าฟุ้งเป็นชั่วโมงไม่ใช่แล้วล่ะ

0:41:33.693,0:41:37.379
แสดงว่าสมาธิอ่อนเหลือเกิน

0:41:37.379,0:41:38.869
แล้วถ้าภาวนาต่อไป

0:41:38.869,0:41:42.994
รู้แจ้งแทงตลอดในตัวร่างกายในรูปนี่

0:41:42.994,0:41:45.853
ว่าไม่ใช่อย่างอื่นมีแต่ทุกข์

0:41:45.853,0:41:50.558
รู้แจ้งแทงตลอดอย่างนี้จิตมันวางกาย

0:41:50.558,0:41:54.055
พอมันวางร่างกาย[br]มันก็จะวางตาหูจมูกลิ้นกายใจ

0:41:54.055,0:41:58.334
มันก็จะพลอยวางรูปเสียง[br]กลิ่นรสโผฏฐัพพะไปด้วย

0:41:58.334,0:42:02.316
ตัวที่ทำให้จิตเราฟุ้งซ่านก็คือกามนั่นล่ะ

0:42:02.316,0:42:05.239
พอเป็นพระอนาคามีมันวาง

0:42:05.239,0:42:06.934
ตาหูจมูกลิ้นกายลงไปได้

0:42:06.934,0:42:10.980
แล้วก็วางรูปเสียงกลิ่นรสโผฏฐัพพะไปด้วย

0:42:10.980,0:42:14.227
ความยินดีพอใจในรูปไม่มี

0:42:14.227,0:42:18.509
ความยินร้ายในรูปไม่มี

0:42:18.509,0:42:22.877
ใจก็ไม่วิ่งแส่ส่ายออกไปทางตาหูจมูกลิ้นกาย

0:42:22.877,0:42:26.399
นี่สมาธิมันบริบูรณ์เพราะเหตุนี้

0:42:26.399,0:42:28.760
เพราะว่าจิตไม่ไหลตามกามออกไป

0:42:28.760,0:42:30.646
ไม่ไหลไปทางตาหูจมูกลิ้นกาย

0:42:30.646,0:42:33.931
มันตั้งมั่นเด่นดวงอยู่กับตัวเองนี่

0:42:33.931,0:42:37.219
ถึงบอกพระอนาคามีมีสมาธิบริบูรณ์

0:42:37.219,0:42:39.730
มีปัญญาปานกลาง

0:42:39.730,0:42:41.042
โสดาบัน สกทาคามี

0:42:41.042,0:42:42.967
เห็นว่าสิ่งใดสิ่งหนึ่งเกิดขึ้น

0:42:42.967,0:42:45.943
สิ่งนั้นก็ดับไป ไม่มีตัวเรา

0:42:45.943,0:42:48.655
พระอนาคามีมีปัญญาปานกลาง

0:42:48.655,0:42:51.664
คือเห็นว่ารูปทั้งหลายร่างกายนี่

0:42:51.664,0:42:53.352
ไม่มีอย่างอื่นนอกจากทุกข์

0:42:53.352,0:42:56.114
ไม่มีอย่างอื่นเลย

0:42:56.114,0:42:58.318
เห็นมีแต่ทุกข์ล้วนๆ เลย

0:42:58.318,0:43:00.153
นี่เป็นปัญญาปานกลาง

0:43:00.153,0:43:02.864
แต่ทำไมปัญญานี้ยังไม่สิ้นสุด

0:43:02.864,0:43:05.029
พระอนาคามียังหลงผิดอยู่

0:43:05.029,0:43:09.512
ว่าตัวจิตที่ฝึกดีแล้วนี่มีความสุข

0:43:09.512,0:43:13.839
ฉะนั้นจะมุ่งไปหาความสุขของสมาธิ

0:43:13.839,0:43:17.525
จะไปติดในรูปราคะอรูปราคะ

0:43:17.525,0:43:19.338
ทีนี้ภาวนาไปเรื่อยก็จะรู้เลย

0:43:19.338,0:43:21.349
รูปราคะอรูปราคะ

0:43:21.349,0:43:24.844
จิตเข้าไปติดไปยึดจิตก็ทุกข์อีก

0:43:24.844,0:43:27.985
แล้วต่อไปปัญญาแก่รอบจริงๆ จะรู้ว่า

0:43:27.985,0:43:30.691
จิตนั่นล่ะคือตัวทุกข์

0:43:30.691,0:43:34.032
มันจะแตกหัก วัฏจักรจะล่มลงก็ตรงที่

0:43:34.032,0:43:37.792
มันรู้แจ้งแทงตลอดว่าจิตคือตัวทุกข์

0:43:37.792,0:43:41.280
ไม่ใช่ทุกข์บ้างสุขบ้าง[br]อย่างที่เคยเห็นแล้ว

0:43:41.280,0:43:44.199
ตัวนี้คือปัญญาขั้นสุดท้ายเลย

0:43:44.199,0:43:46.526
ก็จะรู้แจ้งแทงตลอด

0:43:46.526,0:43:50.273
ปฏิจจสมุปบาทล้างอวิชชา

0:43:50.273,0:43:54.563
อวิชชาคืออะไร คือความไม่รู้ทุกข์

0:43:54.563,0:43:57.452
ไม่สามารถรู้ทุกข์ได้ ไม่สามารถละสมุทัย

0:43:57.452,0:44:02.859
ไม่สามารถแจ้งนิโรธ[br]ไม่สามารถเจริญอริยมรรคได้

0:44:02.859,0:44:05.130
แต่ตรงที่มันรู้แจ้งแทงตลอดว่า

0:44:05.130,0:44:06.973
จิตนั้นล่ะคือตัวทุกข์

0:44:06.973,0:44:09.588
นี่คือขันธ์ตัวสุดท้าย

0:44:09.588,0:44:13.704
ที่เราจะสามารถเห็นได้ว่ามันคือตัวทุกข์

0:44:13.704,0:44:17.017
ตัวกายดูง่ายว่าเป็นตัวทุกข์

0:44:17.017,0:44:19.751
แต่พอถึงตัวจิตจะให้ดูว่า

0:44:19.751,0:44:23.090
กระทั่งจิตที่ทรงฌานก็คือตัวทุกข์

0:44:23.090,0:44:25.359
ไม่ใช่ง่าย

0:44:25.359,0:44:27.630
อันนี้เลยเป็นปัญญาอย่างยิ่ง

0:44:27.630,0:44:29.373
รู้แจ้งแทงตลอดในกองทุกข์

0:44:29.373,0:44:34.663
ก็รู้แจ้งแทงตลอดอริยสัจนั่นล่ะ

0:44:34.663,0:44:37.730
กว่าจะถึงจุดนี้ก็ต้องสู้

0:44:37.730,0:44:40.485
จุดเริ่มต้นของการสู้[br]ทำอย่างที่หลวงพ่อบอกนั่นล่ะ

0:44:40.485,0:44:42.142
ถือศีล 5 ไว้

0:44:42.142,0:44:44.251
ทุกวันทำในรูปแบบไหว้พระ สวดมนต์

0:44:44.251,0:44:45.965
นั่งสมาธิเดินจงกรม

0:44:45.965,0:44:48.119
จิตจะได้มีกำลัง

0:44:48.119,0:44:50.403
หัวใจของการปฏิบัตินั้นคือ

0:44:50.403,0:44:53.451
การเจริญสติในชีวิตประจำวัน

0:44:53.451,0:44:56.584
ถ้าเราทำอย่างนี้ได้มรรคผลไม่ใช่เรื่องไกล

0:44:56.584,0:45:01.221
ถ้าเก่งเฉพาะตอนนั่งสมาธิยังอีกไกล

0:45:01.221,0:45:04.541
เพราะอยู่ในชีวิตจริงเราล้มเหลว

0:45:04.541,0:45:07.560
เพราะฉะนั้นฝึกนะที่หลวงพ่อบอกให้วันนี้

0:45:07.560,0:45:11.259
เป็นแก่นสารสาระในการฝึกกรรมฐานเลย

0:45:11.259,0:45:13.149
เหมือนที่หลวงปู่มั่นบอก

0:45:13.149,0:45:17.846
ทำสมาธิมากเนิ่นช้า คิดพิจารณามากฟุ้งซ่าน

0:45:17.846,0:45:24.100
หัวใจสำคัญของการปฏิบัติ[br]คือการมีสติในชีวิตประจำวัน

0:45:24.100,0:45:29.067
วันนี้เทศน์ให้ฟังเท่านี้

0:45:29.067,0:45:32.500
ขอเบรกแป๊บหนึ่ง

0:45:54.004,0:45:57.093
ปีนี้รู้สึกแก่ลงไปเยอะเลย

0:45:57.093,0:46:01.356
เมื่อก่อนเทศน์สอนใหม่ๆ หลวงพ่อเคยสอน

0:46:01.356,0:46:03.562
ตอนนั้นยังไม่บวช สอนเพื่อนๆ

0:46:03.562,0:46:05.312
สอนโต้รุ่งเลย

0:46:05.312,0:46:11.145
เนสัชชิกกันแล้วก็นั่งกัน

0:46:11.145,0:46:15.129
มาบวชทีแรกก็สอน 7 วัน สอนทั้งวัน

0:46:15.129,0:46:20.905
ต่อมาก็ลดลงเหลือสอน 4 วัน สอนครึ่งวัน

0:46:20.905,0:46:24.078
เดี๋ยวนี้เหลือ 2 วัน

0:46:24.078,0:46:27.941
แต่ว่าทุกวันคนไปที่วัดเยอะแยะ

0:46:27.941,0:46:30.363
ก็สอนให้เหมือนกัน

0:46:30.363,0:46:32.929
บางวันหมดแรงจริงๆ ก็

0:46:32.929,0:46:36.376
ต้องพักเหมือนกัน แก่แล้ว

0:46:48.463,0:46:56.146
เอาใครก่อนดี เบอร์ 1 เพ่งอยู่นะ

0:46:56.146,0:46:59.058
เบอร์ 1: ภาวนาในรูปแบบ

0:46:59.058,0:47:01.346
โดยเดินจงกรมเช้าเย็น

0:47:01.346,0:47:05.097
ในชีวิตประจำวันดูร่างกายที่เคลื่อนไหว

0:47:05.097,0:47:07.081
ไม่ทราบว่าตอนนี้จิตตั้งมั่น

0:47:07.081,0:47:11.673
พร้อมจะเดินปัญญาได้หรือยังครับ

0:47:11.673,0:47:15.227
ตอนนี้เราบังคับจิตอยู่รู้สึกไหม

0:47:15.227,0:47:18.236
มันบังคับอยู่นะขณะนี้

0:47:18.236,0:47:22.331
ไหนมาเดินให้หลวงพ่อดูซิ

0:47:22.331,0:47:28.179
นึกว่าตรงนี้เป็นแคทวอร์ค เดิน

0:47:28.179,0:47:30.908
อย่าเสียชื่ออาจารย์นะ

0:47:30.908,0:47:34.264
อาจารย์เก่งทางเดินจงกรม

0:47:34.264,0:47:38.281
ใช้ได้ มานั่งได้แล้ว

0:47:38.281,0:47:40.856
มันต้องมีสติอย่างนี้ล่ะ

0:47:40.856,0:47:43.495
ขาดสติมันไม่ได้เรื่องเลย

0:47:43.495,0:47:46.095
แต่ว่าเกร็งเพราะว่าจะคุยกับหลวงพ่อ

0:47:46.095,0:47:48.941
จะส่งการบ้านเลยเกร็ง

0:47:48.941,0:47:51.340
แล้วดูออกไหมจิตมันอยู่ข้างนอก

0:47:51.340,0:47:55.668
จิตไปข้างนอก รู้ไหมตัวนี้เห็นไหม

0:47:55.668,0:47:59.042
จิตไม่เข้าฐานตัวนี้เห็นไหม

0:47:59.042,0:48:01.049
ลองหายใจซิ

0:48:01.049,0:48:05.170
หายใจอย่าไปยุ่งกับจิต หายใจธรรมดา

0:48:05.170,0:48:12.846
เห็นร่างกายหายใจด้วยใจธรรมดา

0:48:12.846,0:48:15.423
หลงคิด

0:48:15.423,0:48:18.911
หายใจไปด้วยใจธรรมดา แล้วจิตหลงคิดรู้ทัน

0:48:18.911,0:48:28.367
หายใจไปอีก มันยังไม่เข้ามา

0:48:28.367,0:48:33.767
เริ่มเข้ามาแล้ว รู้สึกไหมไม่เหมือนกัน

0:48:33.767,0:48:35.266
อ้าวเบอร์ 2

0:48:35.266,0:48:38.452
จิตต้องทรงสมาธิมันต้องอย่างนี้

0:48:38.452,0:48:40.051
จิตไปว่างๆ อยู่ข้างนอก

0:48:40.051,0:48:42.838
นิ่งๆ อยู่ข้างนอก ใช้ไม่ได้

0:48:42.838,0:48:45.787
มันเพลินๆ ไป

0:48:45.787,0:48:49.266
เบอร์ 2

0:48:49.266,0:48:51.521
ภาวนาในรูปแบบเดินจงกรม

0:48:51.521,0:48:53.680
วันละหนึ่งชั่วโมงครึ่ง

0:48:53.680,0:48:57.274
ในชีวิตประจำวันดูร่างกายที่เคลื่อนไหว

0:48:57.274,0:48:58.438
ยังหลงนาน

0:48:58.438,0:49:01.507
บางครั้งเห็นไหวๆ พุ่งที่กลางอก

0:49:01.507,0:49:03.768
ใช่การเห็นเกิดดับไหมคะ

0:49:03.768,0:49:08.369
ใช่ ที่มันไหวๆ เพราะมันไม่เที่ยง

0:49:08.369,0:49:11.602
แล้วมันไหวได้เอง รู้สึกไหม

0:49:11.602,0:49:16.328
เราไม่ได้สั่ง ดีแล้วไปทำต่อ

0:49:16.328,0:49:20.171
เบอร์ 3

0:49:20.171,0:49:21.655
ภาวนาในรูปแบบ

0:49:21.655,0:49:25.551
นั่งสมาธิทุกวัน 30 นาที ถึง 1 ชั่วโมง

0:49:25.551,0:49:28.345
ในชีวิตประจำวันเคลื่อนไหวรู้สึก

0:49:28.345,0:49:30.578
ดูร่างกายหายใจเข้าออก

0:49:30.578,0:49:34.521
หายใจเข้าพุทออกโธเป็นวิหารธรรม

0:49:34.521,0:49:37.804
อยากที่จะพ้นทุกข์ ทำให้รีบภาวนา

0:49:37.804,0:49:39.723
ความอยากทำให้ลืมทุกอย่าง

0:49:39.723,0:49:44.323
จนสุดท้ายจิตทนไม่ไหว และรู้ว่าไม่ใช่ทาง

0:49:44.323,0:49:46.636
จิตวางลงได้ขณะหนึ่ง

0:49:46.636,0:49:49.613
แต่วางได้สักพักจิตก็หยิบขึ้นมาอีก

0:49:49.613,0:49:52.124
ขอหลวงพ่อแนะนำการปฏิบัติต่อค่ะ

0:49:52.124,0:49:59.411
ก็ทำอย่างที่ทำนี่ล่ะ อาจารย์สอนมาดีแล้ว

0:49:59.411,0:50:03.284
แต่ตรงนี้จิตออกนอก รู้สึกไหม

0:50:03.284,0:50:08.027
ว่าจิตก็ยังไม่เข้าฐาน รู้สึกไหม

0:50:08.027,0:50:11.051
ทำอย่างไรมันจะเข้า

0:50:11.051,0:50:14.648
ทำไม่ได้เพราะจิตเป็นอนัตตา

0:50:14.648,0:50:17.173
ถ้าเมื่อไรเรารู้ว่าจิตมันไหล

0:50:17.173,0:50:19.742
มันจะเข้าฐานเอง

0:50:19.742,0:50:21.348
แล้วในความเป็นจริง

0:50:21.348,0:50:25.732
ถ้าเรามีสติรู้สภาวะที่กำลังมีกำลังเป็น

0:50:25.732,0:50:28.220
จิตจะเข้าฐานเอง

0:50:28.220,0:50:30.192
อย่างโกรธแล้วรู้ว่าโกรธ

0:50:30.192,0:50:34.088
หลงไปคิดรู้ว่าหลงไปคิด

0:50:34.088,0:50:37.424
ดูปุ๊บจิตจะเข้าที่เลย

0:50:37.424,0:50:39.511
เพราะเมื่อไรมีสัมมาสติ

0:50:39.511,0:50:42.262
รู้เท่าทันกายใจของตัวเอง

0:50:42.262,0:50:45.749
สัมมาสมาธิจะเกิดร่วมด้วยเสมอ

0:50:45.749,0:50:49.455
จิตจะตั้งมั่น ตรงนี้ไม่ใช่แล้ว

0:50:49.455,0:50:51.833
นึกออกไหมมันแน่น

0:50:51.833,0:50:56.965
ใช้ได้ เก่ง ไม่เสียชื่ออาจารย์

0:50:56.965,0:51:00.914
เบอร์ 4 เลยกดดันมากเลย

0:51:00.914,0:51:04.449
ไม่รู้จะเสียชื่ออาจารย์ไหม เลยกดดัน

0:51:04.449,0:51:08.375
ไม่ต้องกลัว เก่ง ใช้ได้

0:51:08.375,0:51:11.936
เบอร์ 4: ภาวนาในรูปแบบ

0:51:11.936,0:51:14.525
สวดมนต์นั่งสมาธิ 15 นาที

0:51:14.525,0:51:17.470
เดินจงกรม 30-45 นาที

0:51:17.470,0:51:21.668
ในชีวิตประจำวันรู้กายเคลื่อนไหว [br]รู้ใจทำงาน

0:51:21.668,0:51:25.656
บางทีก็ดูร่างกายหายใจกับบริกรรมพุทโธ

0:51:25.656,0:51:28.642
หลวงพ่อสอนให้ใช้พุทโธเป็นเครื่องอยู่

0:51:28.642,0:51:30.723
ในชีวิตประจำวันยังหลงนาน

0:51:30.723,0:51:33.242
ยังคงปฏิบัติในรูปแบบทุกวัน

0:51:33.242,0:51:36.141
ทำอย่างไรการภาวนาในชีวิตประจำวัน

0:51:36.141,0:51:38.870
จึงจะต่อเนื่องเข้มแข็งกว่านี้ค่ะ

0:51:38.870,0:51:41.865
ถ้าไม่ชอบพุทโธก็ใช้กรรมฐานอื่นก็ได้

0:51:41.865,0:51:45.597
อันไหนก็ได้ที่เราถนัด

0:51:45.597,0:51:48.902
หลวงพ่อเรียนมาจากครูบาอาจารย์ท่านสอนพุทโธ

0:51:48.902,0:51:51.682
เวลาพูดก็เลยพุทโธอยู่เรื่อยๆ

0:51:51.682,0:51:53.817
จริงๆ ใช้อะไรก็ได้

0:51:53.817,0:51:55.990
ถ้าจิตอยู่ในอารมณ์อันเดียว

0:51:55.990,0:51:59.881
อย่างต่อเนื่องโดยที่เราไม่ได้บังคับ

0:51:59.881,0:52:02.967
สมาธิก็เกิด

0:52:02.967,0:52:06.708
ทีนี้อารมณ์อะไรที่จิตจะอยู่[br]อย่างต่อเนื่องโดยไม่ต้องบังคับได้

0:52:06.708,0:52:09.543
อารมณ์ที่อยู่แล้วมีความสุข

0:52:09.543,0:52:12.042
ของหนูภาวนาดีนะ

0:52:12.042,0:52:16.360
ดีมากๆ เลย ใช้ได้เลย

0:52:16.360,0:52:23.411
นี่สงสัยเป็นตัวเก่ง [br]อาจารย์เลยซ่อนไว้เบอร์ 4

0:52:23.411,0:52:28.139
เบอร์ 1 ก็เก่งนะเสียแต่ว่าเพ่งมากไป

0:52:28.139,0:52:31.081
เราจงใจปฏิบัติ เราอยากดี

0:52:31.081,0:52:34.132
อยากรู้ อยากเห็น อยากเป็น[br]อยากได้ อยากดีนี่

0:52:34.132,0:52:36.429
ตัวนี้ถ่วงเรา

0:52:36.429,0:52:40.478
มันทำให้จิตใจเราไม่เป็นธรรมชาติ

0:52:40.478,0:52:45.634
เบอร์ 5

0:52:45.634,0:52:50.183
แป๊บหนึ่ง เบอร์ 7 [br]ไม่ต้องตั้งท่ามาก ดีอยู่แล้ว

0:52:50.183,0:52:53.979
ไม่ต้องจะตายขึ้นมานะหายใจ ไม่ได้

0:52:53.979,0:52:56.596
ดีแล้วอยู่แล้วไม่ต้องกลัว

0:52:56.596,0:52:59.133
ดีทั้งหมดล่ะ

0:52:59.133,0:53:01.999
ทั้ง 4 คนที่เหลือใช้ได้ทั้งนั้น

0:53:01.999,0:53:03.759
ไม่ต้องกังวล

0:53:03.759,0:53:07.275
เบอร์ 5

0:53:07.275,0:53:10.800
ภาวนาในรูปแบบเดินจงกรมและนั่งสมาธิ

0:53:10.800,0:53:12.857
วันละ 1-2 ชั่วโมง

0:53:12.857,0:53:14.272
เช้าและก่อนนอน

0:53:14.272,0:53:16.120
ใช้กายเป็นเครื่องอยู่

0:53:16.120,0:53:19.969
ในชีวิตประจำวันดูกายและจิตที่เปลี่ยนแปลง

0:53:19.969,0:53:22.666
ยังชอบบังคับแทรกแซง

0:53:22.666,0:53:24.843
เห็นว่าโลกไม่มีอะไรให้ยึด

0:53:24.843,0:53:26.532
แต่ก็หนีไปไม่ได้

0:53:26.532,0:53:28.484
ขอหลวงปู่ชี้แนะแนวทางครับ

0:53:28.484,0:53:34.935
ที่ฝึกอยู่ใช้ได้ ดีแล้วล่ะ ทำอีก

0:53:34.935,0:53:38.463
ส่วนที่เห็นว่าโลกไม่มีอะไรไม่น่ายึด

0:53:38.463,0:53:40.659
อันนั้นยังไม่จริง

0:53:40.659,0:53:45.070
มันก็ยังแอบยึดอยู่เรื่อยๆ แอบอยากอยู่

0:53:45.070,0:53:46.945
เรียนรู้ไป

0:53:46.945,0:53:49.046
จนกระทั่งมันเห็นทุกข์ถ่องแท้แล้ว

0:53:49.046,0:53:50.496
มันก็ไม่เอาแล้ว

0:53:50.496,0:53:52.655
โลกไม่มีอะไรจริงๆ

0:53:52.655,0:53:57.654
โลกก็เอาไว้หลอกคนหลงเท่านั้น

0:53:57.654,0:54:02.748
เก่ง แต่ตอนนี้จิตออกนอก

0:54:02.748,0:54:09.428
เบอร์ 6

0:54:09.428,0:54:13.334
ภาวนาในรูปแบบนั่งสมาธิวันละ 1 ชั่วโมง

0:54:13.334,0:54:16.090
โดยใจอยู่กับลมหายใจเข้าออก

0:54:16.090,0:54:19.321
ในชีวิตประจำวันอยู่กับลมหายใจเข้าออก

0:54:19.321,0:54:23.103
มีสติเวลานั่งยืนเดิน

0:54:23.103,0:54:26.206
สังเกตตัวเองได้ว่าชอบความสงบ

0:54:26.206,0:54:28.202
หลังๆ เวลาเข้าสมาธิ

0:54:28.202,0:54:30.491
ใจไม่อยากออกจากความสงบ

0:54:30.491,0:54:34.458
มีราคะ มีเมตตา มีจิตฟุ้งซ่าน

0:54:34.458,0:54:38.132
มาเจือปนตลอดเวลา แต่บังคับไม่ได้

0:54:38.132,0:54:41.538
เพียงแต่รับรู้ไป

0:54:41.538,0:54:45.710
แต่ละตัวที่กล่าวมาดับไปบังคับไม่ได้

0:54:45.710,0:54:48.515
รู้สึกว่าสมาธิมีคุณภาพ

0:54:48.515,0:54:51.249
เนื่องจากมันสงบโดยที่ใจไม่ได้บังคับ

0:54:51.249,0:54:52.862
แบบนี้ถูกหรือไม่ครับ

0:54:52.862,0:54:55.104
สมาธิดีแล้ว

0:54:55.104,0:54:58.352
แต่ว่าจะต้องเจริญปัญญา

0:54:58.352,0:55:02.527
สมาธิเอาไว้เจริญปัญญา [br]ไม่ได้เอาไว้นอนเล่น

0:55:02.527,0:55:04.178
ถ้าใจเราชอบ

0:55:04.178,0:55:08.892
ให้รู้ลงไปตรงๆ เลยว่าใจเราชอบสมาธิอันนี้

0:55:08.892,0:55:15.173
ดูเข้าไปแล้วเวลาเดินปัญญามัน[br]ไม่สงบเหมือนตอนทำสมาธิหรอก

0:55:15.173,0:55:19.366
คือเวลาที่เจริญปัญญาจิตมันจะทำงานขึ้นมา

0:55:19.366,0:55:21.105
คล้ายๆ ฟุ้งซ่าน

0:55:21.105,0:55:24.443
เพียงแต่มีสติกำกับอยู่

0:55:24.443,0:55:27.618
ทีนี้คนที่ติดสมาธิพอใจในความสงบ

0:55:27.618,0:55:30.317
จะไม่ยอมเดินปัญญา

0:55:30.317,0:55:33.766
ก็เสียโอกาส คล้ายๆ

0:55:33.766,0:55:36.767
อยากได้ของดีมากๆ เลย

0:55:36.767,0:55:42.406
เราไปได้ของระดับรองแล้วเราพอใจแล้ว

0:55:42.406,0:55:55.813
ทำสมาธิให้หลวงพ่อดูสิ

0:55:55.813,0:55:57.534
ตรงนี้สังเกตเห็นไหมว่า

0:55:57.534,0:56:00.645
จิตเราเคลื่อนไปอยู่ที่อารมณ์กรรมฐาน

0:56:00.645,0:56:04.222
มองออกไหม ให้รู้ทันตัวนี้

0:56:04.222,0:56:07.445
แล้วเราเดินปัญญาในสมาธิได้

0:56:07.445,0:56:09.893
ชอบสมาธิก็เดินปัญญาในสมาธินี่ล่ะ

0:56:09.893,0:56:12.525
ใครจะมาทำไม

0:56:12.525,0:56:15.277
ทำใหม่ซิ

0:56:15.277,0:56:23.051
ไม่ต้องตั้งใจแรง ตรงนี้ตั้งใจแรงไป

0:56:23.051,0:56:26.486
ผ่อนคลายกว่านี้ จงใจแรงไปแล้ว

0:56:26.486,0:56:35.965
ธรรมดาๆ

0:56:35.965,0:56:37.094
ถอยออกมา

0:56:37.094,0:56:40.925
มันไม่ได้อย่างเมื่อกี้ รู้สึกไหม

0:56:40.925,0:56:46.490
เวลาที่จิตเดินปัญญามันไม่สงบเฉยๆ หรอก

0:56:46.490,0:56:48.449
เมื่อกี้จิตมัน

0:56:48.449,0:56:51.264
หลวงพ่อกระตุ้นให้มันเดินปัญญา

0:56:51.264,0:56:54.654
ที่มันไหลไปที่อารมณ์กรรมฐาน พอเรารู้ทัน

0:56:54.654,0:56:56.448
จิตก็ตั้งมั่นขึ้นมา

0:56:56.448,0:56:58.820
คราวนี้มันจะออกไปคอยรู้แล้ว

0:56:58.820,0:57:01.881
มันก็เลยส่ายไปส่ายมาอยู่ข้างใน

0:57:01.881,0:57:03.260
ถ้ามันส่ายๆ อย่างนี้

0:57:03.260,0:57:06.363
กลับมาทำความสงบเหมือนเดิม

0:57:06.363,0:57:08.372
ให้สงบแน่วแน่ลงไป

0:57:08.372,0:57:10.555
แล้วคลายออก

0:57:10.555,0:57:12.581
แล้วดูการทำงานของจิตใจไป

0:57:12.581,0:57:15.989
เราจะเห็นจิตเราไหลไปอยู่ที่อารมณ์กรรมฐาน

0:57:15.989,0:57:17.181
ให้รู้ทันเอา

0:57:17.181,0:57:20.713
ตอนนี้จิตไหลไปอยู่ในความคิด รู้สึกไหม

0:57:20.713,0:57:22.814
รู้ทันอย่างนี้

0:57:22.814,0:57:25.587
เพราะฉะนั้นอยู่ในสมาธิเราก็เจริญปัญญาได้

0:57:25.587,0:57:27.718
ออกมาข้างนอกก็ดูได้

0:57:27.718,0:57:30.687
เพราะว่าเราสามารถเห็นจิตมันไหลไปคิด

0:57:30.687,0:57:33.839
นี่เจริญสติในชีวิตประจำวัน

0:57:33.839,0:57:38.419
ฉะนั้นตอนนั่งสมาธิแล้ว[br]เราเห็นจิตไหลไปอยู่ที่ลมหายใจ

0:57:38.419,0:57:40.222
อันนี้เราเดินปัญญาอยู่ภายใน

0:57:40.222,0:57:43.908
เราเห็นจิตเป็นอนัตตา ไหลไปได้เอง

0:57:43.908,0:57:47.670
ออกมาข้างนอกเราเห็นจิตมันไหลไปคิดได้เอง

0:57:47.670,0:57:51.689
เพราะฉะนั้นฝึกให้มันเดินปัญญาต่อให้ได้

0:57:51.689,0:57:56.415
แต่อย่าให้เสียสมาธิ มีสมาธิดีแล้วล่ะ

0:57:56.415,0:58:01.859
เบอร์ 7

0:58:01.859,0:58:05.106
ภาวนาในรูปแบบโดยการดูการเคลื่อนไหว

0:58:05.106,0:58:08.204
ชอบนั่งสมาธิเพราะเบาสบาย

0:58:08.204,0:58:10.661
กลัวติดเลยไม่นั่ง

0:58:10.661,0:58:13.663
ในชีวิตประจำวันดูการเคลื่อนไหว

0:58:13.663,0:58:15.858
แต่ดูได้ไม่ตลอด

0:58:15.858,0:58:19.226
รู้สึกว่าสติไม่สามารถต่อเนื่องได้

0:58:19.226,0:58:24.815
ดูการเคลื่อนไหวที่ทำอยู่ถูกต้องไหมคะ

0:58:24.815,0:58:28.041
จงใจหายใจรู้ไหม

0:58:28.041,0:58:29.409
รู้ทันนะ

0:58:29.409,0:58:33.129
เราดูกายอย่างที่มันเป็น ไม่ต้องจงใจ

0:58:33.129,0:58:35.286
ที่ฝึกอยู่ดีนะ

0:58:35.286,0:58:40.800
ไปทำได้แล้ว ทำต่อไป ทำถูกแล้ว

0:58:40.800,0:58:46.979
อ้าวคนสุดท้าย พักเสียหน่อยดีไหม

0:58:46.979,0:58:51.574
อ้าวๆ ส่งเลยก็แล้วกัน

0:58:51.574,0:58:55.114
เบอร์ 8: ภาวนาในรูปแบบ

0:58:55.114,0:58:57.106
สวดมนต์ครึ่งชั่วโมง

0:58:57.106,0:58:59.244
นั่งสมาธิครึ่งชั่วโมง

0:58:59.244,0:59:01.028
ดูร่างกายหายใจ

0:59:01.028,0:59:04.117
จิตเกิดความสว่าง มีจิตรู้

0:59:04.117,0:59:07.341
ในชีวิตประจำวันดูร่างกายเคลื่อนไหว

0:59:07.341,0:59:10.980
จิตโกรธก็รู้ จิตโมโหรู้ หลงรู้

0:59:10.980,0:59:15.132
มีความอยากก็รู้ บางครั้งก็ลืมตัว

0:59:15.132,0:59:18.440
จิตเข้าถึงฐานและ[br]แยกธาตุแยกขันธ์ได้หรือยังคะ

0:59:18.440,0:59:23.152
ได้ แต่เบอร์ 8

0:59:23.152,0:59:27.872
ยังชินที่จะบังคับจิตให้นิ่งอยู่

0:59:27.872,0:59:30.316
ไม่ต้องน้อมให้มันนิ่ง

0:59:30.316,0:59:32.377
ทำสมาธิก็ทำไป

0:59:32.377,0:59:35.246
เวลามันจะนิ่งมันก็นิ่งของมันเอง

0:59:35.246,0:59:37.052
อย่าพยายามทำมันให้นิ่ง

0:59:37.052,0:59:39.534
ใจมันจะทื่อๆ ไป

0:59:39.534,0:59:43.185
มันจะแน่นๆ รู้สึกไหมมันจะแน่นๆ

0:59:43.185,0:59:45.803
ที่แน่นๆ เพราะเราจงใจ

0:59:45.803,0:59:48.696
ฉะนั้นเรานั่งสมาธิอะไรก็ทำไปเถอะ

0:59:48.696,0:59:51.613
สงบก็ช่างไม่สงบก็ช่าง ทำไปเถอะ

0:59:51.613,0:59:56.136
แล้วมันสงบเอง อันนั้นถึงจะดี

0:59:56.136,1:00:00.283
นี่เริ่มบังคับแล้วรู้สึกไหม ตรงจุดนี้

1:00:00.283,1:00:02.160
ให้รู้ทันตรงนี้

1:00:02.160,1:00:04.799
ตัวนี้ที่ทำให้เสียเวลา

1:00:04.799,1:00:11.072
กลายเป็นว่าเราน้อมจิต[br]บังคับจิตให้มันไปนิ่งๆ อยู่เฉยๆ

1:00:11.072,1:00:13.013
ทำสมาธิไป

1:00:13.013,1:00:21.883
แล้วจิตเป็นอย่างไร แอบไปทำอะไร เรารู้ทัน

1:00:21.883,1:00:26.329
ตรงนี้สติอ่อนลงไปแล้ว โมหะแทรก

1:00:26.329,1:00:28.247
ให้รู้ทัน

1:00:28.247,1:00:34.385
เออ รู้สึกตัวให้แรงขึ้นนิดหนึ่ง

1:00:34.385,1:00:36.289
รู้ไประดับนี้

1:00:36.289,1:00:39.134
แล้วคอยดูไปเรื่อยๆ

1:00:39.134,1:00:43.594
เกิดความเปลี่ยนแปลง[br]อะไรขึ้นที่จิตก็คอยรู้ทันไป

1:00:43.594,1:00:47.938
แล้วออกจากสมาธิให้พิจารณาร่างกายไปเลย

1:00:47.938,1:00:50.510
ผมขนเล็บฟันหนังเนื้อเอ็นกระดูก

1:00:50.510,1:00:52.866
เป็นปฏิกูล เป็นอสุภ

1:00:52.866,1:00:55.483
ไม่เที่ยง เป็นทุกข์ เป็นอนัตตา

1:00:55.483,1:01:00.637
ออกจากสมาธิมาพิจารณาตัวนี้เลย

1:01:00.637,1:01:06.964
วันนี้เอาเท่านี้ก็แล้วกัน 10 โมงพอดี

1:01:06.964,1:01:12.117
ของท่านอาจารย์ติดสมาธิ

1:01:12.117,1:01:15.890
ไปน้อมจิตให้มันนิ่งๆ เฉยๆ

1:01:15.890,1:01:18.620
คลายออกให้มันทำงาน

1:01:18.620,1:01:20.193
รู้สึกร่างกายไป

1:01:20.193,1:01:22.366
อาศัยร่างกายเป็นวิหารธรรม

1:01:22.366,1:01:24.100
ขยับเขยื้อนไป

1:01:24.100,1:01:26.064
กวาดวัดทำอะไรต่ออะไรไป

1:01:26.064,1:01:29.620
เห็นร่างกายมันทำงานใจเราเป็นคนดู

1:01:29.620,1:01:31.295
ดูอย่างนี้เรื่อยๆ

1:01:31.295,1:01:34.965
ไม่อย่างนั้นมันจะไม่พัฒนา จะเฉยๆ

1:01:34.965,1:01:36.502
กี่ปีมันก็อยู่อย่างนั้นล่ะ

1:01:36.502,1:01:41.657
เพราะมันติดสมาธิเฉยๆ