WEBVTT

00:00:04.650 --> 00:00:10.354
เจริญพร

00:00:10.354 --> 00:00:15.374
เช้าๆ วันอาทิตย์มาฟังธรรมก็ดี

00:00:15.374 --> 00:00:28.570
ได้มีแรงเอาไว้สู้กิเลสอีกหลายวัน

00:00:28.570 --> 00:00:35.132
ธรรมะเป็นของร่มเย็น โลกมันเร่าร้อน

00:00:35.132 --> 00:00:39.043
เราฝึกปฏิบัติกันไป

00:00:39.043 --> 00:00:42.742
จิตใจเราร่มเย็นเป็นสุข

00:00:42.742 --> 00:00:45.173
โลกข้างนอกเราแก้มันไม่ได้

00:00:45.173 --> 00:00:50.451
มันวุ่นวายอย่างนี้ ธรรมดาของโลก

00:00:50.451 --> 00:00:56.031
เรามาฝึกจิตใจของเราเอง ให้อยู่กับโลกได้

00:00:56.031 --> 00:01:02.853
โดยที่เราไม่ร้อนตามมันไปด้วย

00:01:02.853 --> 00:01:07.153
ธรรมะเป็นของร่มเย็น

00:01:07.153 --> 00:01:13.899
เสียดายชาวพุทธเราส่วนใหญ่ไม่ได้สนใจธรรมะ

00:01:13.899 --> 00:01:16.393
เป็นพุทธแต่ชื่อ

00:01:16.393 --> 00:01:23.386
ไม่เคยลิ้มรสเลยว่า
รสของธรรมะนั้นวิเศษแค่ไหน

00:01:23.386 --> 00:01:27.265
เราไปตามวัดตามอะไรอย่างนี้ เห็น

00:01:27.265 --> 00:01:35.104
พากันไหว้พวกเทวรูปพวก
สิ่งศักดิ์สิทธิ์นอกพระพุทธศาสนา

00:01:35.104 --> 00:01:37.185
ไหว้ต้นตะเคียนไหว้อะไรอย่างนี้

00:01:37.185 --> 00:01:42.673
ตามวัด เยอะแยะ

00:01:42.673 --> 00:01:46.127
วัดที่สอนกรรมฐานจริงๆ คนก็ไม่ค่อยเข้า

00:01:46.127 --> 00:01:50.497
คนก็ชอบเข้าวัดแบบนั้น มันพอดีกัน

00:01:50.497 --> 00:01:54.709
พอดีกับสภาพจิตใจ

00:01:54.709 --> 00:01:58.152
คนที่จะสนใจธรรมะก็ต้องมีบุญมีบารมี

00:01:58.152 --> 00:02:00.981
สะสมมามากพอ

00:02:00.981 --> 00:02:03.825
คนส่วนใหญ่อินทรีย์ก็ยังอ่อน

00:02:03.825 --> 00:02:08.510
เขาก็ต้องการที่พึ่งแบบโลกๆ ไป

00:02:08.510 --> 00:02:12.808
ทำแล้วเฮง ทำแล้วรวย

00:02:12.808 --> 00:02:15.877
ทำแล้วได้ผลประโยชน์

00:02:15.877 --> 00:02:19.071
มุ่งไปที่ตรงนั้น

00:02:19.071 --> 00:02:24.633
ถามว่ามันมีประโยชน์ไหม มันก็มีนะ

00:02:24.633 --> 00:02:29.814
แต่ประโยชน์ที่ยิ่งใหญ่สูงสุด

00:02:29.814 --> 00:02:31.791
ที่พระพุทธศาสนาจะให้ได้

00:02:31.791 --> 00:02:38.146
คนกลับไม่ค่อยเข้าใจไม่ค่อยสนใจ

00:02:38.146 --> 00:02:43.971
ฉะนั้นเราต้องลงมือศึกษาปฏิบัติให้จริงจัง

00:02:43.971 --> 00:02:46.921
อย่าทำเป็นเล่น

00:02:46.921 --> 00:02:50.469
เวลาของแต่ละคนมีไม่มาก

00:02:50.469 --> 00:02:54.357
เวลาของเราหมดไปทุกวันๆ

00:02:54.357 --> 00:02:59.403
ครูบาอาจารย์ก็ร่อยหรอลงทุกทีแล้ว

00:02:59.403 --> 00:03:02.566
เมื่อ 40 กว่าปี 50 ปีก่อน

00:03:02.566 --> 00:03:06.962
สมัยหลวงพ่อออกศึกษาธรรมะ

00:03:06.962 --> 00:03:13.170
ครูบาอาจารย์ที่ดีๆ ยังมีเยอะ

00:03:13.170 --> 00:03:15.996
ยิ่งทางอีสาน

00:03:15.996 --> 00:03:18.790
มีครูบาอาจารย์ดีๆ เต็มไปหมดเลย

00:03:18.790 --> 00:03:22.668
ถนนสายเดียวนี่วิ่งไปสักพักหนึ่งก็เจอ

00:03:22.668 --> 00:03:27.056
วัดนี้องค์นี้อยู่ วัดนี้องค์นี้อยู่

00:03:27.056 --> 00:03:31.058
เดี๋ยวนี้พอผ่านไป วัดนี้องค์นี้เคยอยู่

00:03:31.058 --> 00:03:34.360
ที่วัดนี้องค์นี้ก็เคยอยู่

00:03:34.360 --> 00:03:36.446
มีแต่คำว่าเคยอยู่

00:03:36.446 --> 00:03:40.803
ท่านไม่ได้อยู่ด้วยแล้ว

00:03:40.803 --> 00:03:44.550
สมัยก่อนหลวงพ่อเลยชอบวันหยุด

00:03:44.550 --> 00:03:47.908
จะออกไปทางอีสานหรือไม่ก็ขึ้นไปทางเหนือ

00:03:47.908 --> 00:03:53.024
ไปหาครูบาอาจารย์ทางเชียงใหม่เชียงราย

00:03:53.024 --> 00:03:57.073
ส่วนใหญ่จะไปทางอีสานครูบาอาจารย์เยอะ

00:03:57.073 --> 00:04:00.231
ไปแล้วมันมีความสุข

00:04:00.231 --> 00:04:01.654
ไปกินข้าววัด

00:04:01.654 --> 00:04:07.538
ไปภาวนาอยู่ในวัด ไปนอนอยู่ในวัด

00:04:07.538 --> 00:04:11.301
อาหารที่กินก็อาหารชาวบ้านธรรมดา

00:04:11.301 --> 00:04:15.644
น้ำพริกกับผักอะไรอย่างนี้

00:04:15.644 --> 00:04:18.805
กินอาหารอย่างนั้นจริงๆ เราไม่ค่อยคุ้นเคย

00:04:18.805 --> 00:04:21.027
เราคนเมือง

00:04:21.027 --> 00:04:23.899
แต่เราไปอยู่อย่างนั้นเรารู้สึก

00:04:23.899 --> 00:04:30.133
มันไม่มีภาระทางใจ ใจมันสบาย

00:04:30.133 --> 00:04:33.807
นอนมีกุฏิก็นอน

00:04:33.807 --> 00:04:39.350
ไม่มีก็ไปผูกกลดอยู่ใต้ต้นไม้

00:04:39.350 --> 00:04:42.486
ผ่านเวลากลางคืน

00:04:42.486 --> 00:04:47.295
ออกมาเดินจงกรมใต้แสงเดือนแสงดาว

00:04:47.295 --> 00:04:51.602
สงบวิเวก มีป่ามีเขา

00:04:51.602 --> 00:04:57.043
กลางคืนก็มีสัตว์ร้อง มีนกมีแมลงร้อง

00:04:57.043 --> 00:04:59.686
มันไม่ยั่วกิเลสเรา

00:04:59.686 --> 00:05:03.788
เราก็ภาวนาร่มเย็นเป็นสุข

00:05:03.788 --> 00:05:05.861
นี่ฝึกตัวเองมาทุกวัน

00:05:05.861 --> 00:05:09.515
อยู่ง่าย กินง่าย นอนง่าย

00:05:09.515 --> 00:05:13.651
แล้วเวลาส่วนใหญ่เอาไว้เจริญสติ

00:05:13.651 --> 00:05:16.523
ถึงเวลาก็นั่งสมาธิเดินจงกรม

00:05:16.523 --> 00:05:19.808
ไหว้พระสวดมนต์

00:05:19.808 --> 00:05:26.408
เวลาที่เหลือเจริญสติในชีวิตประจำวัน

00:05:26.408 --> 00:05:28.331
การเจริญสติในชีวิตประจำวัน

00:05:28.331 --> 00:05:32.229
เป็นเรื่องสำคัญมากเลย

00:05:32.229 --> 00:05:37.483
หลวงปู่มั่นท่านเคยสอน หลวงพ่อไม่ทันท่าน

00:05:37.483 --> 00:05:40.691
แต่ว่าครูบาอาจารย์ที่เป็นลูกศิษย์ท่าน

00:05:40.691 --> 00:05:44.094
เคยเล่าให้ฟัง

00:05:44.094 --> 00:05:50.336
อย่างท่านสอนบอกว่าทำสมาธิมากเนิ่นช้า

00:05:50.336 --> 00:05:53.545
คิดพิจารณามากฟุ้งซ่าน

00:05:53.545 --> 00:05:56.421
หัวใจสำคัญของการปฏิบัติ

00:05:56.421 --> 00:06:00.398
คือการเจริญสติในชีวิตประจำวัน

00:06:00.398 --> 00:06:04.221
หัวใจอยู่ตรงนี้

00:06:04.221 --> 00:06:07.335
เก่งเฉพาะตอนนั่งสมาธิตอนเดินจงกรม

00:06:07.335 --> 00:06:09.586
ไม่ได้กินหรอก

00:06:09.586 --> 00:06:13.024
วันหนึ่งจะนั่งเท่าไรจะเดินเท่าไร

00:06:13.024 --> 00:06:16.060
เวลาส่วนใหญ่ถ้าภาวนาไม่เป็น

00:06:16.060 --> 00:06:21.773
โอกาสจะได้มรรคผลนิพพานยากเหลือเกิน

00:06:21.773 --> 00:06:26.935
หลวงพ่อภาวนาเจริญสติเป็นหลักเลย

00:06:26.935 --> 00:06:29.577
บางช่วงยังพลาดพลั้ง

00:06:29.577 --> 00:06:32.059
ไม่ยอมทำสมาธิ รู้สึกเสียเวลา

00:06:32.059 --> 00:06:35.018
ขี้เกียจทำสมาธิ

00:06:35.018 --> 00:06:38.611
พอหลายๆ วันเข้ากำลังสมาธิไม่พอ

00:06:38.611 --> 00:06:41.119
เดินปัญญาไม่ได้จริง

00:06:41.119 --> 00:06:44.437
เพราะฉะนั้นสมาธิก็ต้องทำ

00:06:44.437 --> 00:06:50.349
เวลาส่วนใหญ่ของหลวงพ่อ
ใช้การเจริญสติในชีวิตประจำวัน

00:06:50.349 --> 00:06:53.661
เพราะหลวงปู่ดูลย์ท่านสอนหลวงพ่อมา

00:06:53.661 --> 00:06:56.338
ให้อ่านจิตตนเอง

00:06:56.338 --> 00:06:58.705
การเจริญสติในชีวิตประจำวัน

00:06:58.705 --> 00:07:01.388
กับการอ่านจิตตนเอง

00:07:01.388 --> 00:07:05.367
มันมารวมเข้าด้วยกันได้

00:07:05.367 --> 00:07:11.004
เราสามารถปฏิบัติในชีวิตธรรมดานี่ล่ะ

00:07:11.004 --> 00:07:13.514
เมื่อตาเห็นรูป

00:07:13.514 --> 00:07:17.179
เกิดความรู้สึกแปลกปลอมขึ้นในใจเรา

00:07:17.179 --> 00:07:19.911
ทีแรกใจเราเฉยๆ

00:07:19.911 --> 00:07:23.571
พอตาเราเห็นดอกไม้สวยงาม

00:07:23.571 --> 00:07:25.613
ใจเราเกิดความชอบขึ้นมา

00:07:25.613 --> 00:07:27.978
ใจเรามีความเปลี่ยนแปลงแล้ว

00:07:27.978 --> 00:07:29.552
เรามีสติรู้ทัน

00:07:29.552 --> 00:07:33.516
ความเปลี่ยนแปลงที่เกิดขึ้นในใจเรา

00:07:33.516 --> 00:07:36.282
เวลาหูเราได้ยินเสียง

00:07:36.282 --> 00:07:38.468
เกิดความเปลี่ยนแปลงขึ้นในใจเรา

00:07:38.468 --> 00:07:43.391
อย่างมีเสียงคนมาด่าเรา

00:07:43.391 --> 00:07:49.037
จิตใจเราเกิดโทสะขึ้นมา เรามีสติรู้ทัน

00:07:49.037 --> 00:07:52.041
จมูกได้กลิ่น

00:07:52.041 --> 00:07:54.753
ได้กลิ่นหอมใจเราชอบ

00:07:54.753 --> 00:07:58.079
หรือบางทีได้กลิ่นหอมแล้วใจเราเกิดสงสัย

00:07:58.079 --> 00:08:02.225
นี่กลิ่นอะไร กลิ่นดอกไม้อะไร

00:08:02.225 --> 00:08:06.162
พอความสงสัยเกิดขึ้น
หลวงพ่อไม่ได้ไปดูดอกไม้

00:08:06.162 --> 00:08:10.971
หลวงพ่อดูลงไปที่จิตใจตัวเอง จิตสงสัย

00:08:10.971 --> 00:08:16.043
เราก็เห็นความสงสัย
เกิดขึ้นตั้งอยู่แล้วก็ดับไป

00:08:16.043 --> 00:08:19.615
บางทีได้กลิ่นอย่างนี้เหม็น

00:08:19.615 --> 00:08:22.562
ใจรำคาญ ใจไม่ชอบ

00:08:22.562 --> 00:08:26.004
รู้ลงไปที่ใจที่ไม่ชอบ

00:08:26.004 --> 00:08:29.271
การปฏิบัติในชีวิตประจำวัน

00:08:29.271 --> 00:08:33.785
หลักการง่ายๆ มีตาก็ดู มีหูก็ฟัง

00:08:33.785 --> 00:08:36.239
มีจมูกก็ดมกลิ่น มีลิ้นก็รู้รส

00:08:36.239 --> 00:08:38.510
มีกายก็กระทบสัมผัส

00:08:38.510 --> 00:08:41.095
มีใจก็คิดนึกไปตามธรรมชาติธรรมดา

00:08:41.095 --> 00:08:44.152
ไม่ห้าม

00:08:44.152 --> 00:08:47.936
ใจเราจะคิดดีคิดร้ายอะไร ห้ามได้ที่ไหน

00:08:47.936 --> 00:08:50.168
จิตมันเป็นอนัตตา

00:08:50.168 --> 00:08:52.126
บางทีเราอยากคิดแต่เรื่องดีๆ

00:08:52.126 --> 00:08:54.423
อ้าว มันกลายไปคิดเรื่องชั่วๆ

00:08:54.423 --> 00:08:58.008
คิดเรื่องกิเลสตัณหาอะไร

00:08:58.008 --> 00:09:01.902
ทีนี้พอใจมันคิดไปในทางไม่ดี

00:09:01.902 --> 00:09:03.205
อกุศลเกิด

00:09:03.205 --> 00:09:05.579
จิตเรามีน้ำหนักขึ้นมา

00:09:05.579 --> 00:09:09.163
จิตเราเศร้าหมองอึดอัดขัดข้อง

00:09:09.163 --> 00:09:11.387
เรามีสติรู้ทันจิต

00:09:11.387 --> 00:09:14.137
โอ้ ตอนนี้จิตเราเศร้าหมองแล้ว

00:09:14.137 --> 00:09:16.093
หรือเวลาที่จิตเราเป็นกุศล

00:09:16.093 --> 00:09:18.286
เรามีสติรู้ลงไป

00:09:18.286 --> 00:09:19.884
อย่างเวลาเห็นครูบาอาจารย์

00:09:19.884 --> 00:09:23.344
บางทีจิตเรามีปีติ

00:09:23.344 --> 00:09:27.428
ดีใจได้เห็นครูบาอาจารย์มีปีติ

00:09:27.428 --> 00:09:29.555
เราแทนที่จะไปดูแค่ครูบาอาจารย์

00:09:29.555 --> 00:09:33.904
เราก็เห็นจิตใจมีปีติขึ้นมา

00:09:33.904 --> 00:09:38.405
จิตใจฟังธรรมไป จิตใจเรามีความสุข

00:09:38.405 --> 00:09:41.299
ไม่ได้มัวแต่นั่งฟังเพลินๆ ไป

00:09:41.299 --> 00:09:44.976
จิตใจเรามีความสุข รู้ว่ามีความสุข

00:09:44.976 --> 00:09:49.712
นี่การปฏิบัติจริงๆ สำคัญมากเลยนะตรงนี้

00:09:49.712 --> 00:09:53.451
แล้วส่วนใหญ่ก็ละเลยกัน ไม่สนใจ

00:09:53.451 --> 00:09:57.860
แล้วกำหนดอะไรต่ออะไรสอนอะไรกันแปลกๆ ไป

00:09:57.860 --> 00:10:01.746
ละเลยการเจริญสติในชีวิตประจำวัน

00:10:01.746 --> 00:10:05.405
ซึ่งหลวงปู่มั่นบอกหัวใจของการปฏิบัติเลย

00:10:05.405 --> 00:10:08.708
การมีสติในชีวิตประจำวัน

00:10:08.708 --> 00:10:11.747
ฉะนั้นถ้าเราอยากมีสติในชีวิตประจำวัน

00:10:11.747 --> 00:10:13.770
เราต้องฝึกตัวเอง

00:10:13.770 --> 00:10:16.863
หัดอ่านใจตัวเองให้ออก

00:10:16.863 --> 00:10:20.355
ตาเราเห็นรูปเกิดความเปลี่ยนแปลงที่จิตใจ

00:10:20.355 --> 00:10:22.533
อย่างเกิดสุข เกิดทุกข์

00:10:22.533 --> 00:10:24.645
เกิดกุศล เกิดอกุศล

00:10:24.645 --> 00:10:26.925
ให้เรามีสติรู้

00:10:26.925 --> 00:10:29.291
อย่างเราเห็นผู้หญิงสวยๆ

00:10:29.291 --> 00:10:33.444
จิตเรามีราคะขึ้นมา ให้มีสติรู้

00:10:33.444 --> 00:10:36.717
ไม่ใช่จำเป็นว่าต้องทำเฉยๆ

00:10:36.717 --> 00:10:40.416
เห็นผู้หญิงสวยๆ ก็กดจิตไว้

00:10:40.416 --> 00:10:44.298
เพ่งๆๆ ลงไป ไม่ให้มีความรู้สึกขึ้นมา

00:10:44.298 --> 00:10:47.968
นั่นไม่ใช่การเจริญสติในชีวิตประจำวัน

00:10:47.968 --> 00:10:49.972
แต่เป็นการเพ่ง

00:10:49.972 --> 00:10:53.547
เพ่งอยู่ในชีวิตจริงๆ เลย เพ่งมากๆ

00:10:53.547 --> 00:10:55.799
ใจก็จะแข็งทื่อๆ ไป

00:10:55.799 --> 00:10:58.332
เหมือนอย่างพระองค์นี้

00:10:58.332 --> 00:11:03.821
ใจก็ทื่อๆ ไป ไปเพ่งเอา

00:11:03.821 --> 00:11:08.383
ฉะนั้นเราต้องฝึกหัดอ่านความรู้สึกตัวเอง

00:11:08.383 --> 00:11:10.882
ตากระทบรูป

00:11:10.882 --> 00:11:12.253
เกิดสุข เกิดทุกข์

00:11:12.253 --> 00:11:16.120
เกิดกุศล เกิดอกุศล ให้มีสติรู้ทัน

00:11:16.120 --> 00:11:18.212
หูได้ยินเสียง จมูกได้กลิ่น

00:11:18.212 --> 00:11:21.467
ลิ้นกระทบรส กายกระทบสัมผัส

00:11:21.467 --> 00:11:23.478
เกิดสุข เกิดทุกข์ เกิดกุศล อกุศล

00:11:23.478 --> 00:11:24.959
ให้มีสติรู้ทัน

00:11:24.959 --> 00:11:27.882
เกิดที่ไหน เกิดที่ใจเรา

00:11:27.882 --> 00:11:30.126
ถ้าจิตเราคิด

00:11:30.126 --> 00:11:33.070
เราเกิดสุข เกิดทุกข์ เกิดกุศลอกุศล

00:11:33.070 --> 00:11:35.620
ให้มีสติรู้ทัน

00:11:35.620 --> 00:11:37.527
มันยากไหมที่จะรู้

00:11:37.527 --> 00:11:41.027
ไม่ยาก แต่ละเลยที่จะรู้

00:11:41.027 --> 00:11:43.523
อย่างเราขับรถอยู่คนมาปาดหน้าเรา

00:11:43.523 --> 00:11:46.700
ขับรถปาดหน้าเรา เราโกรธ

00:11:46.700 --> 00:11:50.313
คนที่ไม่ได้ปฏิบัติจะไปมองรถที่ปาดเรา

00:11:50.313 --> 00:11:52.617
เดี๋ยวจะไปเอาคืน

00:11:52.617 --> 00:11:57.230
ส่วนเรานักปฏิบัติเจริญสติในชีวิตประจำวัน

00:11:57.230 --> 00:12:00.149
คนเขาขับรถปาดหน้าเรา เราโกรธ

00:12:00.149 --> 00:12:03.366
เราเห็นความโกรธเกิดขึ้นที่จิตใจเรา

00:12:03.366 --> 00:12:06.631
นี่อย่างนี้ถึงจะเรียกว่าใช้ได้

00:12:06.631 --> 00:12:12.028
ลำพังคนปาดหน้าเราแล้วเราก็ไปมองเขา

00:12:12.028 --> 00:12:15.164
เรียกว่าหลง หลงไปดู

00:12:15.164 --> 00:12:17.454
เกิดพยาบาทวิตก

00:12:17.454 --> 00:12:21.601
คิดจะเอาคืน นี่พยาบาทวิตก

00:12:21.601 --> 00:12:28.111
ฉะนั้นการภาวนาจะว่ายาก มันไม่ยากเลย

00:12:28.111 --> 00:12:31.705
เราไม่ได้บังคับตัวเอง กดข่มตัวเอง

00:12:31.705 --> 00:12:34.250
จิตใจเราเป็นอย่างไร เราก็คอยรู้ไป

00:12:34.250 --> 00:12:38.732
อย่างที่มันเป็น ไม่เห็นจะยากตรงไหนเลย

00:12:38.732 --> 00:12:41.357
แต่จะว่าง่ายมันก็ไม่ง่าย

00:12:41.357 --> 00:12:45.413
เพราะเราไม่เคยชินที่จะรู้ใจตัวเอง

00:12:45.413 --> 00:12:47.858
มันยากเพราะเราไม่เคยชินที่จะรู้

00:12:47.858 --> 00:12:50.031
เท่านั้นล่ะ

00:12:50.031 --> 00:12:52.925
ถ้าหัดฝึกจนเคยชินที่จะรู้

00:12:52.925 --> 00:12:54.815
การจะอ่านใจตัวเอง

00:12:54.815 --> 00:12:58.128
ไม่ใช่เรื่องยากอีกต่อไปเลย

00:12:58.128 --> 00:13:01.461
หลวงพ่อไม่ได้ฝึกอะไรมากมาย

00:13:01.461 --> 00:13:05.732
ตอนเด็กๆ ก็ทำสมาธิก็ได้แต่ความสงบ

00:13:05.732 --> 00:13:08.127
ก็ออกรู้โน้นรู้นี้ไปเรื่อยๆ

00:13:08.127 --> 00:13:11.871
หาสาระแก่นสารอะไรไม่ได้

00:13:11.871 --> 00:13:15.398
มาเจอหลวงปู่ดูลย์ท่านบอกให้อ่านจิตตัวเอง

00:13:15.398 --> 00:13:17.614
หลวงพ่อก็ตามรู้ตามเห็นจิตใจ

00:13:17.614 --> 00:13:20.031
นี่วิธีอ่านจิตตัวเอง

00:13:20.031 --> 00:13:22.598
ทำอย่างที่หลวงพ่อบอก

00:13:22.598 --> 00:13:25.512
ไม่ใช่ไปนั่งจ้องอยู่ที่จิต

00:13:25.512 --> 00:13:27.957
นั่งเฝ้าจิตดูว่าเมื่อไร

00:13:27.957 --> 00:13:30.039
จะมีอะไรเกิดขึ้นในจิตใจเรา

00:13:30.039 --> 00:13:32.170
นั่งเฝ้าอยู่อย่างนี้

00:13:32.170 --> 00:13:35.616
อันนั้นไม่ใช่ ใช้ไม่ได้เลย

00:13:35.616 --> 00:13:38.988
เมื่อไรเราจงใจไปนั่งเฝ้าเอา

00:13:38.988 --> 00:13:41.581
จิตจะนิ่งๆ ทื่อๆ แข็งๆ ไป

00:13:41.581 --> 00:13:43.781
ไม่มีอะไรให้ดูหรอก

00:13:43.781 --> 00:13:45.999
ฉะนั้นอย่าไปดักดู

00:13:45.999 --> 00:13:48.349
ให้ตาหูจมูกลิ้นกายใจกระทบอารมณ์

00:13:48.349 --> 00:13:50.659
แล้วก็เกิดความรู้สึกขึ้นมาก่อน

00:13:50.659 --> 00:13:54.047
แล้วค่อยรู้ว่าตอนนี้รู้สึกอย่างไร

00:13:54.047 --> 00:13:56.950
อย่าไปดักดูไว้ก่อน

00:13:56.950 --> 00:13:59.787
ถ้าไปดักดูไปรอดู

00:13:59.787 --> 00:14:02.412
มันจะนิ่งๆ ไม่มีอะไรให้ดูหรอก

00:14:02.412 --> 00:14:04.966
อันนั้นไม่ใช่การอ่านจิตตนเองแล้ว

00:14:04.966 --> 00:14:11.278
แต่เป็นการบังคับจิตตนเองให้มันนิ่งๆ ไป

00:14:11.278 --> 00:14:13.665
ต้องฝึกนะต้องฝึก

00:14:13.665 --> 00:14:15.735
ถ้าอ่านจิตตัวเองจนชำนาญ

00:14:15.735 --> 00:14:19.895
เราจะรู้เลยการปฏิบัติ
ไม่ใช่เรื่องยากอีกต่อไปแล้ว

00:14:19.895 --> 00:14:21.965
เพราะเราได้สิ่งที่สำคัญที่สุด

00:14:21.965 --> 00:14:24.101
สำหรับการปฏิบัติแล้ว

00:14:24.101 --> 00:14:28.062
คือเรารู้จักจิตตัวเอง

00:14:28.062 --> 00:14:32.016
การปฏิบัติธรรมจริงๆ 
ก็คือการฝึกจิตนั่นล่ะ

00:14:32.016 --> 00:14:33.776
ไม่ได้ฝึกกาย

00:14:33.776 --> 00:14:35.196
อย่างจะเดินจงกรม

00:14:35.196 --> 00:14:39.853
บางคนฝึกกายต้องเดินท่านั้นต้องเดินท่านี้

00:14:39.853 --> 00:14:42.346
แล้วจริงๆ แล้วมันไม่ใช่หรอก

00:14:42.346 --> 00:14:44.548
เราไม่ได้ฝึกโยธวาทิต

00:14:44.548 --> 00:14:46.751
จะเดินอย่างนั้นอย่างนี้ให้สวยงาม

00:14:46.751 --> 00:14:48.327
ไม่จำเป็นหรอก

00:14:48.327 --> 00:14:51.091
เคยเดินท่าไหนก็เดินท่านั้นล่ะ

00:14:51.091 --> 00:14:55.967
แต่ว่าจุดสำคัญหัวใจจริงๆ 
คือจิตของเรานั่นเอง

00:14:55.967 --> 00:14:59.372
พ่อแม่ครูอาจารย์หลวงปู่มั่นท่านก็สอน

00:14:59.372 --> 00:15:01.723
ได้จิตก็ได้ธรรมะ

00:15:01.723 --> 00:15:04.446
ไม่ได้จิตไม่ได้ธรรมะหรอก

00:15:04.446 --> 00:15:06.969
ทำไมถึงเป็นอย่างนั้น

00:15:06.969 --> 00:15:09.565
ธรรมะเกิดที่จิต

00:15:09.565 --> 00:15:12.147
ธรรมะมีอะไรบ้าง

00:15:12.147 --> 00:15:15.474
อกุศลธรรม รู้จักเคยได้ยินไหม

00:15:15.474 --> 00:15:16.587
เกิดที่ไหน

00:15:16.587 --> 00:15:19.144
เกิดที่มือที่เท้าที่ท้องหรือเปล่า

00:15:19.144 --> 00:15:22.966
ไม่ได้เกิด อกุศลธรรมเกิดที่จิต

00:15:22.966 --> 00:15:25.757
กุศลธรรมล่ะเกิดที่ไหน

00:15:25.757 --> 00:15:28.575
ไม่ได้เกิดที่มือที่เท้าที่ท้อง

00:15:28.575 --> 00:15:32.713
ไม่ได้เกิดที่ลมหายใจ เกิดที่จิต

00:15:32.713 --> 00:15:36.965
มรรคผลล่ะ มรรคผลก็เกิดที่จิต

00:15:36.965 --> 00:15:38.955
มรรคผลไม่ได้ไปเกิด

00:15:38.955 --> 00:15:42.548
ที่ต้นไม้ที่ภูเขาที่แม่น้ำ

00:15:42.548 --> 00:15:44.722
หรือที่ร่างกาย

00:15:44.722 --> 00:15:47.669
มรรคผลก็เกิดขึ้นที่จิต

00:15:47.669 --> 00:15:51.836
ถ้าเราเฝ้ารู้เฝ้าดูไป รักษาจิต

00:15:51.836 --> 00:15:56.089
มีสติรักษาจิต ดูจิตไป ดูแลจิตไป

00:15:56.089 --> 00:15:58.099
จิตเป็นอย่างไรก็ช่างมันเถอะ

00:15:58.099 --> 00:16:01.172
แต่รู้อย่างที่มันเป็นให้ได้เท่านั้นล่ะ

00:16:01.172 --> 00:16:03.110
แล้วเราจะพบว่า

00:16:03.110 --> 00:16:08.412
ความรู้สึกของเราเปลี่ยนแปลงตลอดเวลาเลย

00:16:08.412 --> 00:16:11.488
เวลาตาเราเห็นรูปความรู้สึกก็เปลี่ยน

00:16:11.488 --> 00:16:13.997
หูได้ยินเสียง จมูกได้กลิ่น ลิ้นกระทบรส

00:16:13.997 --> 00:16:18.583
กายกระทบสัมผัส ใจกระทบความคิด

00:16:18.583 --> 00:16:21.662
ความรู้สึกก็เปลี่ยนในจิตใจนี้

00:16:21.662 --> 00:16:27.175
สังเกตไปเรื่อยๆ ไม่ใช่ว่าต้องดี

00:16:27.175 --> 00:16:31.042
ชั่วหรือดี

00:16:31.042 --> 00:16:34.976
ครูบาอาจารย์องค์หนึ่งท่านเคยพูด

00:16:34.976 --> 00:16:38.227
ชั่วหรือดีก็อัปรีย์พอกัน

00:16:38.227 --> 00:16:40.658
อัปรีย์ไม่ใช่คำหยาบคาย

00:16:40.658 --> 00:16:44.197
อัปรีย์ตัวนี้เป็นภาษาบาลี “อัปปิยะ”

00:16:44.197 --> 00:16:46.060
คือไม่น่ารัก ไม่น่าหวงแหน

00:16:46.060 --> 00:16:48.218
เหมือนๆ กันล่ะ

00:16:48.218 --> 00:16:51.076
ความชั่วเกิดขึ้นก็อย่าไปรักมัน

00:16:51.076 --> 00:16:54.244
ความดีเกิดขึ้นก็อย่าไปหลงมัน

00:16:54.244 --> 00:16:55.797
นี่ท่านสอนถึงขนาดนี้นะ

00:16:55.797 --> 00:17:00.244
แต่ว่าอันนี้เป็นคำสอนในขั้นการเจริญปัญญา

00:17:00.244 --> 00:17:04.714
ในขั้นจริยธรรมชั่วกับดีไม่เท่ากัน

00:17:04.714 --> 00:17:07.311
ชั่วนะอัปรีย์จริง ดีไม่อัปรีย์

00:17:07.311 --> 00:17:11.458
ดีๆ ดีก็ปิยะ น่ารัก

00:17:11.458 --> 00:17:15.860
แต่ในขั้นเจริญปัญญาเราไม่ได้ภาวนาเอาดี

00:17:15.860 --> 00:17:18.047
เพราะดีก็ไม่เที่ยง

00:17:18.047 --> 00:17:21.749
เราไม่ได้ภาวนาเอาความสุข 
เพราะความสุขก็ไม่เที่ยง

00:17:21.749 --> 00:17:25.855
เราไม่ได้ภาวนาเอาความสงบ 
เพราะความสงบไม่เที่ยง

00:17:25.855 --> 00:17:29.117
เราภาวนาให้เห็นความจริงว่า

00:17:29.117 --> 00:17:32.164
จิตใจของเรานี่เปลี่ยนแปลงตลอดเวลา

00:17:32.164 --> 00:17:36.399
เดี๋ยวสุข เดี๋ยวทุกข์ 
เดี๋ยวเป็นกุศล เดี๋ยวเป็นอกุศล

00:17:36.399 --> 00:17:40.935
ตกอยู่ใต้คำว่าไตรลักษณ์ตลอดเวลา

00:17:40.935 --> 00:17:43.521
เวลาเราดูจิตดูใจนี่

00:17:43.521 --> 00:17:49.600
สามัญลักษณะคือลักษณะร่วมของ
สิ่งที่เป็นความปรุงแต่งทั้งหลายทั้งปวง

00:17:49.600 --> 00:17:51.413
หรือเรียกว่าไตรลักษณ์นี่

00:17:51.413 --> 00:17:55.269
จริงๆ ชื่อจริงๆ ของมันคือสามัญลักษณะ

00:17:55.269 --> 00:17:59.227
ลักษณะร่วมของสิ่งที่เป็น
ความปรุงแต่งทั้งหลายทั้งปวง

00:17:59.227 --> 00:18:01.907
ทั้งรูปธรรมทั้งนามธรรม

00:18:01.907 --> 00:18:05.163
มี 3 อย่าง ไม่เที่ยง

00:18:05.163 --> 00:18:07.862
ไม่เที่ยงก็คือของเคยมีแล้วมันไม่มี

00:18:07.862 --> 00:18:11.755
ของไม่มีแล้วมันก็มี มันไม่เที่ยง

00:18:11.755 --> 00:18:15.255
มันเป็นทุกข์ คือมันถูกบีบคั้น
ให้แตกสลายอยู่ตลอดเวลา

00:18:15.255 --> 00:18:17.402
อย่างความสุขเกิดขึ้น

00:18:17.402 --> 00:18:20.334
ความสุขก็ถูกบีบคั้นให้แตกสลาย

00:18:20.334 --> 00:18:24.484
บางทีหลายคนเจอหลวงพ่อ คุยกับหลวงพ่อเลย

00:18:24.484 --> 00:18:29.197
เกิดปีติ ปีติถ้าเรามีสติรู้ลงไป

00:18:29.197 --> 00:18:32.586
เราก็เห็นปีติถูกบีบคั้นให้แตกสลาย

00:18:32.586 --> 00:18:36.221
ค่อยๆ กร่อนๆๆ ลงไปแล้วก็หายไป

00:18:36.221 --> 00:18:38.638
แล้วมันก็เป็นอนัตตา

00:18:38.638 --> 00:18:41.713
จิตเราจะสุขหรือจะทุกข์ จะดีหรือจะชั่ว

00:18:41.713 --> 00:18:44.063
เราสั่งไม่ได้ เลือกไม่ได้

00:18:44.063 --> 00:18:45.754
นี่คือความจริง

00:18:45.754 --> 00:18:47.153
สามัญลักษณะ

00:18:47.153 --> 00:18:51.153
ลักษณะร่วมของสิ่งที่เป็นสังขารทั้งหลาย

00:18:51.153 --> 00:18:53.967
ก็คือรูปธรรมนามธรรมทั้งหลาย

00:18:53.967 --> 00:18:57.439
ล้วนแต่ตกอยู่ใต้ไตรลักษณ์ทั้งหมด

00:18:57.439 --> 00:19:01.971
มีสิ่งเดียวที่พ้นจาก
ไตรลักษณ์ไปคือพระนิพพาน

00:19:01.971 --> 00:19:04.427
นิพพานไม่มีความเกิด

00:19:04.427 --> 00:19:06.078
เมื่อนิพพานไม่มีความเกิด

00:19:06.078 --> 00:19:08.962
นิพพานก็ไม่มีความเก่า

00:19:08.962 --> 00:19:12.537
ไม่มีความตาย ไม่มีความดับ

00:19:12.537 --> 00:19:15.583
ของนอกนั้นจะเป็นรูปธรรมหรือนามธรรม

00:19:15.583 --> 00:19:20.773
จะเป็นกุศลหรืออกุศล เกิดแล้วดับทั้งสิ้น

00:19:20.773 --> 00:19:23.423
เรามีสติตามอ่านความเป็นจริง

00:19:23.423 --> 00:19:27.137
ในจิตในใจของเราเรื่อยๆ ไป

00:19:27.137 --> 00:19:29.468
แล้ววันหนึ่งเราก็จะเข้าใจ

00:19:29.468 --> 00:19:33.983
ทุกสิ่งทุกอย่างที่ผ่าน
เข้ามาสู่ความรับรู้ของเรา

00:19:33.983 --> 00:19:37.361
อยู่ชั่วคราวแล้วก็ดับสลายไป

00:19:37.361 --> 00:19:39.791
นี่ดูไปเรื่อยๆ

00:19:39.791 --> 00:19:42.576
หลวงพ่อใช้เวลาตรงนี้

00:19:42.576 --> 00:19:45.813
หลวงปู่ดูลย์บอกให้อ่านจิตตนเอง

00:19:45.813 --> 00:19:49.459
หลวงพ่อใช้เวลา 7 เดือนในการอ่านจิตตนเอง

00:19:49.459 --> 00:19:53.198
แต่ 7 เดือนนี้อ่านผิดไป 3 เดือน

00:19:53.198 --> 00:19:57.138
อ่านผิดอย่างไร ก็พยายามบังคับจิตให้นิ่ง

00:19:57.138 --> 00:19:59.508
ไม่ให้จิตคิดนึกปรุงแต่ง

00:19:59.508 --> 00:20:03.095
ทำได้ไหม ก็ทำได้ ทำสมาธิไป

00:20:03.095 --> 00:20:07.305
จิตก็ว่างๆ นิ่งๆ สบาย

00:20:07.305 --> 00:20:10.716
แล้วไปหาหลวงปู่บอกผมดูจิตได้แล้ว

00:20:10.716 --> 00:20:12.532
หลวงปู่ถามจิตเป็นอย่างไร

00:20:12.532 --> 00:20:14.887
บอก โอ้ย จิตมันวิจิตรพิสดาร

00:20:14.887 --> 00:20:16.969
มันปรุงแต่งได้สารพัดเลย

00:20:16.969 --> 00:20:20.032
แต่ผมสามารถทำให้มันสงบไม่ปรุงแต่ง

00:20:20.032 --> 00:20:22.090
ว่างๆ อยู่อย่างนั้น

00:20:22.090 --> 00:20:24.058
หลวงปู่บอกว่าให้ไปอ่านจิต

00:20:24.058 --> 00:20:26.621
ไม่ใช่ให้ไปปรุงแต่งจิต

00:20:26.621 --> 00:20:31.129
ทำผิดแล้ว ไปทำใหม่ นี่ท่านสอนอย่างนี้

00:20:31.129 --> 00:20:32.639
หลวงพ่อก็เลยมาทำใหม่

00:20:32.639 --> 00:20:35.891
ก็คือมาอ่านจิตตนเองจริงๆ

00:20:35.891 --> 00:20:38.864
อ่านอย่างไร 
ก็อ่านอย่างที่เล่าให้ฟังนี่ล่ะ

00:20:38.864 --> 00:20:41.680
ไม่ได้อ่านแบบพิสดารอะไรทั้งสิ้นเลย

00:20:41.680 --> 00:20:45.883
อ่านซื่อๆ อ่านสบายๆ นี่ล่ะ

00:20:45.883 --> 00:20:49.743
อย่างขณะนี้พวกเราฟังหลวงพ่อเทศน์

00:20:49.743 --> 00:20:54.140
ลองนึกซิใจเราสุขหรือทุกข์ รู้ไหม

00:20:54.140 --> 00:20:57.977
รู้ได้ไหมว่าตอนนี้ใจสุขหรือทุกข์

00:20:57.977 --> 00:21:00.960
ไม่เห็นจะยากตรงไหนเลย

00:21:00.960 --> 00:21:03.825
หรืออย่างร่างกายถ้าบางคนดูกาย

00:21:03.825 --> 00:21:06.196
รู้ไหมร่างกายกำลังนั่งอยู่

00:21:06.196 --> 00:21:09.165
ยากไหมที่จะรู้ร่างกายกำลังนั่งอยู่

00:21:09.165 --> 00:21:12.904
ถ้ายากก็เพี้ยนแล้ว ไปหาจิตแพทย์ได้เลย

00:21:12.904 --> 00:21:14.007
นี่ธรรมะจริงๆ

00:21:14.007 --> 00:21:18.273
เปิดเผยเรียบง่ายตรงไปตรงมาที่สุดเลย

00:21:18.273 --> 00:21:22.972
ร่างกายหายใจออกร่างกายหายใจเข้ารู้ได้ไหม

00:21:22.972 --> 00:21:26.480
ต้องทำจิตให้นิ่งก่อนแล้วถึงจะรู้ไหม

00:21:26.480 --> 00:21:29.708
ไม่ต้อง รู้เฉยๆ

00:21:29.708 --> 00:21:32.595
การรู้จิตรู้ใจก็รู้แบบเดียวกัน

00:21:32.595 --> 00:21:35.705
รู้เหมือนที่รู้ร่างกายมันยืนเดินนั่งนอน

00:21:35.705 --> 00:21:38.815
ร่างกายหายใจออกหายใจเข้านี่ล่ะ

00:21:38.815 --> 00:21:42.334
รู้เฉยๆ รู้อย่างที่มันเป็น

00:21:42.334 --> 00:21:47.224
ตอนนี้ใจเราสุขหรือทุกข์รู้ได้ไหม

00:21:47.224 --> 00:21:50.662
ตอนนี้ใจเรางงไหม บางคนงง

00:21:50.662 --> 00:21:54.041
เอะ มันสุขหรือมันทุกข์

00:21:54.041 --> 00:21:56.442
หลายคนนะ

00:21:56.442 --> 00:22:00.351
บางคนบอกไม่งง แต่ว่าอ่านใจไม่ออก

00:22:00.351 --> 00:22:04.301
ขณะที่บอกไม่งงเลย กำลังหลงอยู่

00:22:04.301 --> 00:22:07.664
หลงไปที่อื่นแล้ว ไม่ได้อ่านใจตัวเองแล้ว

00:22:07.664 --> 00:22:10.598
จิตใจเป็นของละเอียด

00:22:10.598 --> 00:22:12.641
เป็นของที่ว่องไวที่สุดเลย

00:22:12.641 --> 00:22:15.541
เราต้องพัฒนาสติของเราให้ไวขึ้นมา

00:22:15.541 --> 00:22:17.631
เพื่อจะอ่านมันให้ทัน

00:22:17.631 --> 00:22:22.132
ไม่ใช่ไปหน่วงความรู้สึกทางใจให้ช้าลง

00:22:22.132 --> 00:22:25.335
เพื่อสติที่ช้าๆ จะได้อ่านทัน

00:22:25.335 --> 00:22:28.063
อย่าไปดัดแปลงมัน เหมือนอย่างบางคน

00:22:28.063 --> 00:22:33.344
เดินจงกรมเดินให้ช้าๆ สติจะได้ตามทัน

00:22:33.344 --> 00:22:35.526
เดินช้าๆ

00:22:35.526 --> 00:22:38.027
จิตหนีไปสร้างภพสร้างชาติสร้างทุกข์

00:22:38.027 --> 00:22:39.628
ไม่รู้กี่ร้อยรอบแล้ว

00:22:39.628 --> 00:22:43.883
กว่าจะเดินได้แถวตลอดแนวนี่

00:22:43.883 --> 00:22:46.235
เพราะฉะนั้นกิเลสมันไม่ช้าด้วยหรอก

00:22:46.235 --> 00:22:49.892
ถึงเราแกล้งเดินให้ช้ากิเลสมันไม่ช้าด้วย

00:22:49.892 --> 00:22:51.364
จิตนี้ก็เหมือนกัน

00:22:51.364 --> 00:22:55.575
ไม่ต้องไปแกล้งทำให้ช้าๆ เอ๋อๆ นิ่งๆ

00:22:55.575 --> 00:22:58.270
เงียบๆ อะไรอย่างนี้

00:22:58.270 --> 00:23:01.063
กิเลสมันไม่ช้าด้วย

00:23:01.063 --> 00:23:05.029
เพราะฉะนั้นมันเป็นอย่างไร
รู้อย่างที่มันเป็นให้ได้

00:23:05.029 --> 00:23:08.946
หลวงพ่อฝึกดูอ่านจิตตัวเองได้จริงๆ

00:23:08.946 --> 00:23:11.093
4 เดือนเท่านั้น

00:23:11.093 --> 00:23:13.943
หลวงพ่อก็เข้าใจจิตแล้ว

00:23:13.943 --> 00:23:16.547
จิตมีธรรมชาติที่เกิดขึ้น ตั้งอยู่ ดับไป

00:23:16.547 --> 00:23:19.536
ไม่ใช่ตัวเรา ไม่ใช่ของเรา

00:23:19.536 --> 00:23:22.828
เห็นความเป็นไตรลักษณ์ของมันไป

00:23:22.828 --> 00:23:25.122
คราวนี้ไปส่งการบ้านกับหลวงปู่

00:23:25.122 --> 00:23:28.468
หลวงปู่บอกว่าอย่างนี้ช่วยตัวเองได้แล้ว

00:23:28.468 --> 00:23:31.954
ไม่จำเป็นต้องเรียนที่ไหนแล้ว

00:23:31.954 --> 00:23:35.507
เรียนที่จิตใจตัวเองนี่ไปได้เอาตัวรอดแล้ว

00:23:35.507 --> 00:23:37.716
ท่านสอน

00:23:37.716 --> 00:23:41.443
มีพระมาถามหลวงพ่อ

00:23:41.443 --> 00:23:45.006
อันนี้อีกวัดหนึ่งอยู่กับ
ครูบาอาจารย์เหมือนกัน

00:23:45.006 --> 00:23:46.711
พระอุปัฏฐากท่าน

00:23:46.711 --> 00:23:51.580
ได้ยินหลวงพ่อส่งการบ้าน
กับหลวงปู่ครูบาอาจารย์

00:23:51.580 --> 00:23:54.772
แล้วหลวงพ่อออกจากหลวงปู่มา

00:23:54.772 --> 00:23:57.250
หลวงปู่ก็ชมหลวงพ่อใหญ่

00:23:57.250 --> 00:23:59.098
พระอุปัฏฐากท่านก็ฟัง

00:23:59.098 --> 00:24:01.127
ตอนเย็นไปเจอท่าน

00:24:01.127 --> 00:24:02.790
ท่านก็มาถามหลวงพ่อว่า

00:24:02.790 --> 00:24:07.930
โยมๆ เป็นฆราวาสแท้ๆ เลย โยมภาวนาอย่างไร

00:24:07.930 --> 00:24:10.647
โยมทำปีหนึ่ง พระทำ 10 ปี 20 ปี

00:24:10.647 --> 00:24:12.902
ยังไม่ได้อย่างนี้เลย

00:24:12.902 --> 00:24:15.900
ท่านถามซื่อๆ เลย

00:24:15.900 --> 00:24:20.628
บอกพระทำ 10 ปี 20 ปี 
ยังไม่ได้อย่างที่โยมทำปีหนึ่ง

00:24:20.628 --> 00:24:25.060
หลวงพ่อก็บอกท่านผมทำทั้งวัน

00:24:25.060 --> 00:24:29.149
ท่านก็งง ทำทั้งวันแล้วไม่ทำมาหากินหรือ

00:24:29.149 --> 00:24:32.076
ตอนนั้นรับราชการ

00:24:32.076 --> 00:24:34.484
แล้วทำอย่างไรทำทั้งวัน

00:24:34.484 --> 00:24:38.582
เจริญสติในชีวิตประจำวันนั่นล่ะ

00:24:38.582 --> 00:24:42.154
เวลาเรามีหน้าที่การงานเราต้องทำงาน

00:24:42.154 --> 00:24:43.988
สติจดจ่ออยู่กับงาน

00:24:43.988 --> 00:24:47.664
สมาธิจดจ่ออยู่กับงาน ปัญญาคิดเรื่องงาน

00:24:47.664 --> 00:24:49.942
อันนั้นไม่ใช่เวลาปฏิบัติ

00:24:49.942 --> 00:24:52.445
แต่เป็นเวลาทำงาน

00:24:52.445 --> 00:24:54.923
เวลานอกเหนือจากเวลาที่ทำงาน

00:24:54.923 --> 00:24:58.067
กับเวลาทำงานที่ใช้ความคิด

00:24:58.067 --> 00:25:01.885
แต่ถ้าทำงานที่ใช้ร่างกาย
ปฏิบัติได้ตลอดเลย

00:25:01.885 --> 00:25:07.067
อย่างที่สุรินทร์เมื่อก่อน
เห็นมีสามล้อถีบเยอะเลย

00:25:07.067 --> 00:25:10.347
คนถีบสามล้อเข้าใจธรรมะก็มี

00:25:10.347 --> 00:25:12.567
เขาเก่ง

00:25:12.567 --> 00:25:14.088
เขาถีบสามล้อไป

00:25:14.088 --> 00:25:18.020
เขาก็อ่านจิตใจตัวเองไป

00:25:18.020 --> 00:25:20.773
อ่านร่างกายตัวเองไปเรื่อยๆ

00:25:20.773 --> 00:25:25.897
แม่ค้าขายผักอยู่ในตลาดก็ภาวนาดี

00:25:25.897 --> 00:25:30.888
หน้าใสปิ๊งเลย สว่างสดใส รู้เนื้อรู้ตัว

00:25:30.888 --> 00:25:33.721
จิตใจกิเลสเบาบาง

00:25:33.721 --> 00:25:36.324
นี่เขาภาวนาได้อย่างไร

00:25:36.324 --> 00:25:40.647
เขาไม่มีเวลามานั่งสมาธิทั้งวันหรอก

00:25:40.647 --> 00:25:44.356
ไม่มีเวลามาเดินจงกรม นั่งขายผัก

00:25:44.356 --> 00:25:46.966
เขาทำด้วยการเจริญสติ

00:25:46.966 --> 00:25:51.271
มีสติรู้สึกกายมีสติรู้สึกใจตัวเองไป

00:25:51.271 --> 00:25:57.680
นั่งขายผักคนมาซื้อ ดีใจรู้ว่าดีใจ

00:25:57.680 --> 00:26:01.087
ขายตั้งนานแล้วไม่มีใครมาซื้อเลย
ผักชักจะเหี่ยวแล้ว

00:26:01.087 --> 00:26:04.450
เมืองสุรินทร์หน้าร้อนๆ ร้อนจัดเลย

00:26:04.450 --> 00:26:08.002
ผักนี้ชักจะเหี่ยวพอๆ กับคนขายแล้ว

00:26:08.002 --> 00:26:12.051
คนขายแก่งั่ก แต่คนขายผ่องใส

00:26:12.051 --> 00:26:16.699
ผักก็เหี่ยวไปแต่คนขายผักผ่องใส

00:26:16.699 --> 00:26:21.022
เขาก็เห็นผักมันเหี่ยวก็เรื่องธรรมชาติ

00:26:21.022 --> 00:26:24.135
ใจของเขากังวลว่าขาย
ไม่ออกเดี๋ยววันนี้ขาดทุน

00:26:24.135 --> 00:26:26.616
เขาเห็นว่าใจกังวล

00:26:26.616 --> 00:26:31.837
ใจของเขาก็ได้ทรัพย์สมบัติที่วิเศษไป

00:26:31.837 --> 00:26:36.149
ได้อริยทรัพย์

00:26:36.149 --> 00:26:38.328
ทรัพย์ทางโลกไม่ค่อยมี

00:26:38.328 --> 00:26:43.227
อย่างคนสุรินทร์ยุคก่อน
สมัยหลายสิบปีก่อนจนมาก

00:26:43.227 --> 00:26:46.787
จนแต่เขามีอริยทรัพย์กัน

00:26:46.787 --> 00:26:50.733
เขามีทาน เขามีศีล เขามีสติ เขามีสมาธิ

00:26:50.733 --> 00:26:53.687
เขาขยันศึกษาทางธรรม

00:26:53.687 --> 00:26:57.495
สงสัยเขาไต่ถามครูบาอาจารย์

00:26:57.495 --> 00:27:01.280
ชีวิตเขาวนเวียนอยู่อย่างนี้ เขาภาวนาดี

00:27:01.280 --> 00:27:04.011
แต่รุ่นหลังนี่หมดแล้ว ไปดู

00:27:04.011 --> 00:27:06.142
ก็กลายเป็นเหมือนคนกรุงเทพฯหมดแล้ว

00:27:06.142 --> 00:27:08.506
พวกหลงโลกทั้งนั้นล่ะ

00:27:08.506 --> 00:27:11.462
ไปไหนก็เจอแต่พวกหลงโลก

00:27:11.462 --> 00:27:15.014
หลวงพ่อภาวนาก็ทำอย่างนี้ล่ะ

00:27:15.014 --> 00:27:18.231
ตกเย็นตกค่ำก็นั่งสมาธินิดหน่อย

00:27:18.231 --> 00:27:20.684
เดินจงกรมไม่ค่อยได้เดิน

00:27:20.684 --> 00:27:23.906
เพราะที่บ้านเป็นบ้านโบราณบ้านไม้

00:27:23.906 --> 00:27:26.466
เวลาเดินดังเอี๊ยดๆๆ

00:27:26.466 --> 00:27:30.839
หนวกหูคนที่อยู่ในบ้านเดียวกัน เขารำคาญ

00:27:30.839 --> 00:27:33.182
หลวงพ่อก็ใช้วิธีนั่งเอา

00:27:33.182 --> 00:27:35.365
ฝึกตัวเอง

00:27:35.365 --> 00:27:41.065
ที่จะฝึกอ่านใจตัวเอง
ให้มากที่สุดเท่าที่จะทำได้

00:27:41.065 --> 00:27:44.830
ก่อนจะนอนก็กินน้ำเยอะๆ

00:27:44.830 --> 00:27:47.041
กินน้ำมากๆ เพื่ออะไร

00:27:47.041 --> 00:27:49.602
ปวดฉี่จะได้ตื่น

00:27:49.602 --> 00:27:54.238
พอตื่นมา มาฉี่เสร็จแล้วก็กินน้ำอีกละ

00:27:54.238 --> 00:27:57.147
แล้วก็ไปนั่งสมาธิ

00:27:57.147 --> 00:28:01.776
ถ้าจิตยังมืดมัวอยู่จะไม่นอน

00:28:01.776 --> 00:28:05.852
ถ้านั่งแล้วจิตไม่ผ่องใสมัวๆ

00:28:05.852 --> 00:28:08.950
ถูกโมหะครอบ จะไม่นอนต่อ

00:28:08.950 --> 00:28:14.209
ฝึกตัวเองเข้มงวด

00:28:14.209 --> 00:28:19.252
ฝึกไปๆ จนกระทั่งกิเลสมันก็ฉลาด

00:28:19.252 --> 00:28:24.109
พอเราตื่นปุ๊บ สว่าง ใจเราสว่างผ่องใส

00:28:24.109 --> 00:28:26.454
อ้าว นอนได้แล้ว

00:28:26.454 --> 00:28:27.814
กิเลสมันเก่งนะ

00:28:27.814 --> 00:28:31.119
แหม่มันหลอกเราได้สารพัด กว่าจะรู้ทันมัน

00:28:31.119 --> 00:28:35.421
เออ สว่างก็ดีแล้วนี่ นั่งต่อเลย

00:28:35.421 --> 00:28:38.555
นี่ฝึกตัวเองอย่างนี้ ฝึกไป

00:28:38.555 --> 00:28:41.778
อยากได้ของดีก็ต้องอดทน

00:28:41.778 --> 00:28:44.482
แต่ต้องอดทนให้ถูกทางถูกหลัก

00:28:44.482 --> 00:28:47.462
อดทนไม่ถูกหลักก็เหนื่อยเปล่า

00:28:47.462 --> 00:28:52.199
นักปฏิบัติที่ทำผิดมี 2 อัน

00:28:52.199 --> 00:28:56.122
กามสุขัลลิกานุโยคกับอัตตกิลมถานุโยค

00:28:56.122 --> 00:29:00.661
กามสุขัลลิกานุโยคก็หลง หลงตามกิเลสไป

00:29:00.661 --> 00:29:04.033
อัตตกิลมถานุโยคก็คือทำตัวเองให้ลำบาก

00:29:04.033 --> 00:29:07.088
บังคับกายบังคับใจตัวเอง

00:29:07.088 --> 00:29:09.792
เหมือนอย่างพระองค์นี้ท่านสงสัย

00:29:09.792 --> 00:29:11.902
ท่านจะมาถามหลวงพ่อ

00:29:11.902 --> 00:29:14.344
อยากถามหลวงพ่อภาวนาตั้งนาน

00:29:14.344 --> 00:29:16.271
ทำไมไม่เจริญ

00:29:16.271 --> 00:29:19.140
ท่านติดเพ่งอยู่ ให้ใจนิ่งๆ

00:29:19.140 --> 00:29:22.265
แต่ตอนนี้ใจท่าน
ไม่เหมือนอย่างเมื่อกี้แล้ว

00:29:22.265 --> 00:29:25.577
ตอนนั่งฟังใหม่ๆ ใจท่านแน่นอึ้ด

00:29:25.577 --> 00:29:27.081
แต่ตอนนี้ใจท่านคลายออกแล้ว

00:29:27.081 --> 00:29:30.782
รู้เนื้อรู้ตัวขึ้นมา อย่างนี้ถึงจะภาวนาได้

00:29:30.782 --> 00:29:34.076
ถ้านั่งเพ่งอยู่ กี่ปีมันก็อยู่แค่นั้นล่ะ

00:29:34.076 --> 00:29:36.925
ไม่มีความเจริญหรอก

00:29:36.925 --> 00:29:39.888
ฉะนั้นหัดอ่านใจตัวเองบ่อยๆ

00:29:39.888 --> 00:29:46.544
แล้วเราจะได้ๆ ของดี ของดีก็คือธรรมะนั่นล่ะ

00:29:46.544 --> 00:29:51.595
ถ้าเราเข้าใจธรรมะเราจะไม่ตีกับใคร

00:29:51.595 --> 00:29:53.396
เราจะไม่ทะเลาะกับใคร

00:29:53.396 --> 00:29:55.898
เอาธรรมะไปเถียงกันอะไรอย่างนี้

00:29:55.898 --> 00:29:57.501
ไม่ทำหรอก

00:29:57.501 --> 00:30:00.416
ธรรมะเป็นของสูงเป็นของร่มเย็น

00:30:00.416 --> 00:30:02.973
ไม่ได้เรียนเอาไว้ทะเลาะกัน

00:30:02.973 --> 00:30:05.344
อันนั้นเรียนแล้วกิเลสแรงกว่าเก่า

00:30:05.344 --> 00:30:06.853
อย่างน้อยเรียนแล้วกูเก่ง

00:30:06.853 --> 00:30:08.624
กูรู้เยอะกว่าคนอื่นอะไรอย่างนี้

00:30:08.624 --> 00:30:10.510
นี่กิเลสทั้งนั้นเลย

00:30:10.510 --> 00:30:13.146
แล้วพูดธรรมะฉอดๆๆๆ

00:30:13.146 --> 00:30:15.770
แต่ไม่เห็นกิเลส ใช้ไม่ได้หรอก

00:30:15.770 --> 00:30:18.288
อ่านจิตตัวเองไม่ออก

00:30:18.288 --> 00:30:21.014
ฉะนั้นพวกเราหัดอ่านจิตตัวเอง

00:30:21.014 --> 00:30:28.657
ไม่ใช่เรื่องยากหรอก มันละเลยที่จะอ่าน

00:30:28.657 --> 00:30:32.960
วันนี้เทศน์ไปเทศน์มา

00:30:32.960 --> 00:30:38.545
เนื้อหาสาระที่ควรจะบอกๆ หมดแล้ว

00:30:38.545 --> 00:30:42.024
เอาไปทำเอานะ

00:30:42.024 --> 00:30:45.821
สังเกตไหมพอหลวงพ่อบอกว่าเทศน์เสร็จแล้ว

00:30:45.821 --> 00:30:48.650
ใจของเราเปลี่ยนทันทีเลย รู้สึกไหม

00:30:48.650 --> 00:30:54.266
เฮ้อ แหม มันออกหน้าออกตามากไป

00:30:54.266 --> 00:30:59.451
ไม่รู้จักเกรงใจเลย

00:30:59.451 --> 00:31:01.753
นี่รู้สึกไหมใจขำ เห็นไหม

00:31:01.753 --> 00:31:03.807
ความรู้สึกขำเกิดขึ้น

00:31:03.807 --> 00:31:07.235
รู้สึกนี่ขำแล้วเอิ๊กๆ อ๊ากๆ

00:31:07.235 --> 00:31:10.599
เหมือนเด็กทารก เหมือนพระพุทธเจ้าบอกนะ

00:31:10.599 --> 00:31:12.428
อย่างหัวเราะเอิ๊กอ๊ากๆ

00:31:12.428 --> 00:31:15.132
มันอาการของเด็กทารก

00:31:15.132 --> 00:31:19.245
ไม่รู้เรื่องไม่มีสติ

00:31:19.245 --> 00:31:23.029
อย่างที่วัดหลวงพ่อคอยดูพระเรื่อยๆ

00:31:23.029 --> 00:31:25.599
คุยกันเสียงดังหลวงพ่อยังดุเลย

00:31:25.599 --> 00:31:28.165
อย่างหัวเราะก๊ากๆ นี่โดนทันทีเลย

00:31:28.165 --> 00:31:32.355
ถ้าคุยเสียงดัง
เดี๋ยวว่างๆ แล้วจะเรียกมาดุ

00:31:32.355 --> 00:31:36.033
แต่ถ้าหัวเราะก๊ากๆ นี่โดนทันทีเลย

00:31:36.033 --> 00:31:39.135
เพราะว่านักปฏิบัติไม่ควรจะเป็นอย่างนั้น

00:31:39.135 --> 00:31:41.365
ต้องมีสติ

00:31:41.365 --> 00:31:42.633
สนุกได้ไหม

00:31:42.633 --> 00:31:46.623
ความรู้สึกสนุกเกิดขึ้นได้ไหม ได้

00:31:46.623 --> 00:31:49.994
แต่อย่าให้ขาดสติ

00:31:49.994 --> 00:31:53.294
มีความสุขได้ไหม มีความสุขได้

00:31:53.294 --> 00:31:56.694
ไม่ใช่ พระพุทธเจ้าบอกให้รู้ทุกข์

00:31:56.694 --> 00:31:59.195
ฉะนั้นกูต้องทุกข์อย่างเดียว

00:31:59.195 --> 00:32:01.072
อันนั้นไม่ใช่นะ

00:32:01.072 --> 00:32:02.331
คำว่ารู้ทุกข์ก็คือ

00:32:02.331 --> 00:32:04.772
รู้รูปรู้นามรู้กายรู้ใจ

00:32:04.772 --> 00:32:07.757
ความสุขก็อยู่ในกองทุกข์

00:32:07.757 --> 00:32:11.038
ความสุขก็เป็นตัวทุกข์ชนิดหนึ่ง

00:32:11.038 --> 00:32:15.221
ตัวเวทนาเป็นตัวทุกข์อย่างหนึ่ง

00:32:15.221 --> 00:32:21.140
ตามรู้ตามเห็น ไม่อยากหรอก

00:32:21.140 --> 00:32:26.646
ธรรมะก็ประณีตเป็นลำดับๆ ไป

00:32:26.646 --> 00:32:31.031
เบื้องต้นนี่อ่านใจตัวเองให้ออก

00:32:31.031 --> 00:32:34.458
หลวงปู่ดูลย์ท่านสอนธรรมะสอนสั้นๆ

00:32:34.458 --> 00:32:37.155
ไม่สอนยาวอย่างหลวงพ่อหรอก

00:32:37.155 --> 00:32:39.873
ถ้าหลวงพ่อเอาอย่างหลวงปู่ดูลย์สอนสั้นๆ

00:32:39.873 --> 00:32:41.519
พวกเราไม่รู้เรื่อง

00:32:41.519 --> 00:32:45.234
เพราะอินทรีย์พวกเราอ่อน ขี้เกียจด้วย

00:32:45.234 --> 00:32:48.611
ใครยังรู้สึกตัวว่าขี้เกียจบ้าง

00:32:48.611 --> 00:32:57.146
ไม่ต้องยกๆ ของมันเห็นๆ กันอยู่

00:32:57.146 --> 00:33:02.614
ไม่ต้องยกหรอก

00:33:02.614 --> 00:33:05.832
ถ้ายังมีการเว้นวรรค

00:33:05.832 --> 00:33:10.346
การปฏิบัติของเรายังประมาทเกินไป

00:33:10.346 --> 00:33:15.852
ตอนนี้ขอเล่นเกมสัก
ชั่วโมงหนึ่งก่อนอะไรอย่างนี้

00:33:15.852 --> 00:33:17.422
นี่ประมาทนะ

00:33:17.422 --> 00:33:19.913
ระหว่างเล่นเกมอาจจะช็อกตายก็ได้

00:33:19.913 --> 00:33:24.685
ดีใจชนะเกม นี่ประมาท

00:33:24.685 --> 00:33:27.423
ฉะนั้นอย่าให้มีช่องโหว่

00:33:27.423 --> 00:33:30.916
ช่องโหว่เล็กนิดเดียวกิเลสลุยทันที

00:33:30.916 --> 00:33:34.296
กิเลสมันเก่งนะไม่ใช่มันไม่เก่ง

00:33:34.296 --> 00:33:36.476
ต้องฝึก

00:33:36.476 --> 00:33:40.598
หลวงปู่ดูลย์ท่านสอนสั้นๆ

00:33:40.598 --> 00:33:44.534
อย่างถ้าท่านจะสอนให้
จิตเรามีสมาธิตั้งมั่นนี่

00:33:44.534 --> 00:33:49.245
ท่านพูดประโยคเดียว “อย่าส่งจิตออกนอก”

00:33:49.245 --> 00:33:51.036
จิตออกนอกคือจิตไหลไป

00:33:51.036 --> 00:33:53.836
ทางตาหูจมูกลิ้นกายใจ

00:33:53.836 --> 00:33:56.294
บอกอย่าส่งไป

00:33:56.294 --> 00:34:00.126
แต่ถ้าจิตมันส่งไปเอง ห้ามมันไม่ได้นะ

00:34:00.126 --> 00:34:03.204
แต่เราอย่าส่งไป

00:34:03.204 --> 00:34:06.968
ส่งไปก็คืออุ้ยสนุกจังเลย

00:34:06.968 --> 00:34:11.259
ดูละครสัตว์นี่สนุกจังเลย ส่งจิตไปดู

00:34:11.259 --> 00:34:13.234
ไปดูหมูเด้ง

00:34:13.234 --> 00:34:15.823
มันเด้งบ้างไม่เด้งบ้าง ส่วนใหญ่มันนอน

00:34:15.823 --> 00:34:19.695
ก็อุตส่าห์ไปดูกัน ไปดู

00:34:19.695 --> 00:34:21.101
เวลาไปดูหมูเด้ง

00:34:21.101 --> 00:34:23.679
เห็นไหมใจไปอยู่ที่หมูเด้ง

00:34:23.679 --> 00:34:28.915
ถ้าตายไปเราจะต้องแย่งกันไปเป็นฮิปโป

00:34:28.915 --> 00:34:30.291
แล้วคราวนี้

00:34:30.291 --> 00:34:34.170
คนอื่นเขาจะมาดูเราเด้งบ้างแล้ว

00:34:34.170 --> 00:34:36.755
นี่ใจมันไหลออกไป

00:34:36.755 --> 00:34:43.529
อย่าส่งจิตออกนอกก็คืออย่ามีโลภะเจตนา

00:34:43.529 --> 00:34:46.726
เที่ยวแสวงหากามคุณอารมณ์

00:34:46.726 --> 00:34:50.512
คือ รูป เสียง กลิ่น รส โผฏฐัพพะทั้งหลาย

00:34:50.512 --> 00:34:53.939
แต่ธรรมชาติของจิตย่อมส่งออกนอก

00:34:53.939 --> 00:34:56.939
เห็นไหมจิตมันโดยตัวมันชอบส่งออกนอก

00:34:56.939 --> 00:34:58.430
ไม่ห้าม

00:34:58.430 --> 00:35:01.861
ถ้าจิตส่งออกนอกแล้วให้มีสติรู้ทัน

00:35:01.861 --> 00:35:04.015
ตรงนี้สำคัญนะ

00:35:04.015 --> 00:35:06.916
นี่คำสอนของหลวงปู่ดูลย์ประโยคเดียว

00:35:06.916 --> 00:35:08.510
แต่พอกระจายออกมา

00:35:08.510 --> 00:35:11.513
โห มันเป็นหลักการปฏิบัติ
ที่เยอะแยะไปหมดเลย

00:35:11.513 --> 00:35:14.912
ถ้าจิตเราไม่ส่งออกนอกจิตเราจะเป็นอย่างไร

00:35:14.912 --> 00:35:16.832
จิตเราจะตั้งมั่น

00:35:16.832 --> 00:35:20.282
จิตเราจะตั้งมั่น
เป็นผู้รู้ผู้ตื่นผู้เบิกบาน

00:35:20.282 --> 00:35:22.457
หลวงพ่อฝึกได้จิตที่ตั้งมั่น

00:35:22.457 --> 00:35:24.422
มาตั้งแต่ 10 ขวบ

00:35:24.422 --> 00:35:26.252
ฉะนั้นเวลาหลวงปู่สอน

00:35:26.315 --> 00:35:30.819
หลวงปู่ไม่มาบอกหลวงพ่อว่า
อย่าส่งจิตออกนอก

00:35:30.819 --> 00:35:33.097
หลวงปู่ต่อยอดให้เลย

00:35:33.097 --> 00:35:36.088
“จงทำญาณเห็นจิตให้เหมือนตาเห็นรูป”

00:35:36.088 --> 00:35:38.265
ท่านสอนตรงนี้

00:35:38.265 --> 00:35:42.229
จงทำญาณเห็นจิตให้เหมือนตาเห็นรูป

00:35:42.229 --> 00:35:45.969
เวลาตาเราเห็นรูปเราจงใจเห็นไหม

00:35:45.969 --> 00:35:48.555
หลับตาซิ ทุกคนหลับตา

00:35:48.555 --> 00:35:52.723
แล้วลองหันหน้าไปให้มันเปลี่ยนทิศทาง

00:35:52.723 --> 00:35:55.453
แล้วลืมตา

00:35:55.453 --> 00:36:00.167
เราเจตนาเห็นไหม ไม่ได้เจตนา

00:36:00.167 --> 00:36:02.512
จงทำญาณเห็นจิตให้เหมือนตาเห็นรูป

00:36:02.512 --> 00:36:05.375
อันแรกเลยไม่ได้เจตนา

00:36:05.375 --> 00:36:09.617
มีรูปอย่างไรก็เห็นมันไปอย่างนั้น

00:36:09.617 --> 00:36:13.999
หันไปแล้วไปเจอสาวสวยก็รู้ รู้รูป

00:36:13.999 --> 00:36:16.680
หันไปแล้วไปเจอหมาขี้เรือนวิ่งเข้ามา

00:36:16.680 --> 00:36:22.646
หรือเสือกำลังวิ่งเข้ามาก็รู้ รู้ทัน

00:36:22.646 --> 00:36:24.998
เหมือนตาเห็นรูป เราไม่เลือกนี่

00:36:24.998 --> 00:36:27.832
เราเลือกได้ไหมว่าจะเห็นรูปอะไร

00:36:27.832 --> 00:36:30.134
เราเลือกไม่ได้

00:36:30.134 --> 00:36:32.762
ตาจะเห็นรูปที่ดีหรือรูปที่ไม่ดี

00:36:32.762 --> 00:36:36.184
ที่ชอบใจหรือไม่ชอบใจ เราเลือกไม่ได้

00:36:36.184 --> 00:36:37.368
การดูจิตเขาบอก

00:36:37.368 --> 00:36:40.251
จงทำญาณเห็นจิตให้เหมือนตาเห็นรูป

00:36:40.251 --> 00:36:43.363
เราไม่เลือกอารมณ์ของจิต

00:36:43.363 --> 00:36:46.272
อย่างตาก็ไม่เลือกอารมณ์ของตา

00:36:46.272 --> 00:36:48.467
มีรูปอะไรก็เห็นไปอย่างนั้น

00:36:48.467 --> 00:36:51.427
จิตนี่เราก็ไม่เลือกอารมณ์

00:36:51.427 --> 00:36:55.813
อารมณ์ที่ดีมาเราก็รู้ 
อารมณ์ที่ไม่ดีมาเราก็รู้

00:36:55.813 --> 00:37:01.237
ตามรู้อย่างที่มันมีอย่างที่มันเป็นไป

00:37:01.237 --> 00:37:03.183
มีญาณเห็น

00:37:03.183 --> 00:37:05.966
ญาณแปลว่าความหยั่งรู้

00:37:05.966 --> 00:37:08.958
เป็นลักษณะของปัญญา

00:37:08.958 --> 00:37:11.018
ฉะนั้นไม่ใช่รู้โง่ๆ

00:37:11.018 --> 00:37:14.999
ไม่ใช่รู้เอ๋อๆ น้ำลายยืดๆ รู้

00:37:14.999 --> 00:37:20.711
ไม่ใช่ รู้ต้องมีปัญญา

00:37:20.711 --> 00:37:23.779
มีใจที่ตั้งมั่นปัญญาถึงเกิด

00:37:23.779 --> 00:37:25.735
มันผ่านบทเรียนที่ชื่อว่า

00:37:25.735 --> 00:37:27.692
อย่าส่งจิตออกนอกมาแล้ว

00:37:27.692 --> 00:37:29.218
ใจมันตั้งมั่นแล้ว

00:37:29.218 --> 00:37:31.337
พอใจมันตั้งมั่นแล้ว

00:37:31.337 --> 00:37:35.757
มันถึงจะมีญาณเห็นจิตได้

00:37:35.757 --> 00:37:37.842
ญาณเป็นปัญญา

00:37:37.842 --> 00:37:39.768
ปัญญามีสัมมาสมาธิ

00:37:39.768 --> 00:37:43.163
คือความตั้งมั่นเป็นเหตุใกล้ให้เกิด

00:37:43.163 --> 00:37:46.069
ฉะนั้นที่หลวงพ่อจะจ้ำจี้จำไชพวกเรา เฮ้ย

00:37:46.069 --> 00:37:48.895
จิตต้องตั้งมั่นนะ จิตต้องถึงฐานนะ

00:37:48.895 --> 00:37:52.814
เพื่อจะเอาไว้เดินปัญญา

00:37:52.814 --> 00:37:55.619
ทำญาณเห็นจิตให้เหมือนตาเห็นรูป

00:37:55.619 --> 00:38:00.410
หมายถึงว่ามีอารมณ์อะไร
เกิดขึ้นก็สักว่ารู้ว่าเห็นไป

00:38:00.410 --> 00:38:03.107
รู้เห็นอย่างที่มันมีอย่างที่มันเป็น

00:38:03.107 --> 00:38:06.593
แล้วไม่ได้รู้โง่ๆ รู้แบบมีปัญญา

00:38:06.593 --> 00:38:11.529
อันแรกเลยมีสติรู้ว่ามี
อารมณ์อะไรเกิดขึ้นกับจิต

00:38:11.529 --> 00:38:14.951
เช่นความสุขความทุกข์
กุศลอกุศลเกิดขึ้นกับจิต

00:38:14.951 --> 00:38:16.600
รู้ทัน

00:38:16.600 --> 00:38:19.971
อันที่สองมีปัญญาซ้ำลงไป

00:38:19.971 --> 00:38:22.724
ทุกสิ่งทุกอย่างที่จิตไปรู้เข้า

00:38:22.724 --> 00:38:26.151
ล้วนแต่ตกอยู่ใต้ไตรลักษณ์

00:38:26.151 --> 00:38:28.913
ความสุขก็ไม่เที่ยง ความทุกข์ก็ไม่เที่ยง

00:38:28.913 --> 00:38:31.334
กุศลอกุศลก็ไม่เที่ยง

00:38:31.334 --> 00:38:33.224
หัดดูอย่างนี้ คำว่า

00:38:33.224 --> 00:38:36.289
“จงทำญาณเห็นจิตให้เหมือนตาเห็นรูป”

00:38:36.289 --> 00:38:37.729
คืออย่างนี้

00:38:37.729 --> 00:38:41.623
ไม่ใช่นั่งจ้องอยู่ที่จิต

00:38:41.623 --> 00:38:45.004
ถ้าไปนั่งจ้องอยู่ที่จิต ไม่ใช่แล้ว

00:38:45.004 --> 00:38:48.248
มันก็คล้ายๆ เราเข้าห้องปิดประตู

00:38:48.248 --> 00:38:50.067
แล้วก็จุดเทียนไว้อันหนึ่ง

00:38:50.067 --> 00:38:53.564
แล้วก็มองอยู่ที่เทียน 
ไม่ให้มองอันอื่นเลย

00:38:53.564 --> 00:38:57.375
ตาก็ต้องเห็นแต่เทียนนี่ล่ะ 
เห็นอย่างอื่นไม่ได้

00:38:57.375 --> 00:38:59.110
ไม่ใช่นะ

00:38:59.110 --> 00:39:02.269
มีตาก็เห็นอย่างที่มันจะต้องเห็น

00:39:02.269 --> 00:39:05.658
จิตของเราจะมีความรู้สึกอะไรเกิดขึ้น

00:39:05.658 --> 00:39:07.451
ให้มันรู้สึกไปอย่างที่มันมี

00:39:07.451 --> 00:39:09.181
อย่างที่มันเป็น

00:39:09.181 --> 00:39:10.368
แล้วเราก็ตามเห็นไป

00:39:10.368 --> 00:39:12.820
ตอนนี้จิตสุข ตอนนี้จิตทุกข์

00:39:12.820 --> 00:39:15.102
ตอนนี้จิตเป็นกุศล ตอนนี้จิตเป็นอกุศล

00:39:15.102 --> 00:39:17.319
ตามรู้ตามเห็นไป

00:39:17.319 --> 00:39:20.794
พอตามรู้ตามเห็นไปมากพอ มันจะรู้

00:39:20.794 --> 00:39:23.500
สิ่งใดสิ่งหนึ่งมีความเกิดขึ้นเป็นธรรมดา

00:39:23.500 --> 00:39:26.047
สิ่งนั้นทั้งหมดดับเป็นธรรมดา

00:39:26.047 --> 00:39:28.177
ทำไม่ใช้คำว่าสิ่งใดสิ่งหนึ่ง

00:39:28.177 --> 00:39:29.847
ทำไมไม่ใช้ว่าโลภโกรธหลง

00:39:29.847 --> 00:39:32.224
สุขทุกข์ดีชั่วอะไร

00:39:32.224 --> 00:39:37.109
ใช้คำว่าสิ่งใดสิ่งหนึ่ง
หมายถึง Everything ที่เกิด

00:39:37.109 --> 00:39:40.289
ทั้งหมดนั่นล่ะต้องดับ

00:39:40.289 --> 00:39:42.827
ฉะนั้นไม่ใช้คำว่าสุขเกิดแล้วสุขดับ

00:39:42.827 --> 00:39:46.259
ทุกข์เกิดแล้วทุกข์ดับ กุศลเกิดแล้วก็ดับ

00:39:46.259 --> 00:39:48.197
โลภโกรธหลงเกิดแล้วก็ดับ

00:39:48.197 --> 00:39:50.132
อย่างตอนที่เราหัดดูใหม่ๆ ใช่ไหม

00:39:50.132 --> 00:39:53.137
เราก็จะเห็นสุขเกิดแล้วดับ ทุกข์เกิดแล้วดับ

00:39:53.137 --> 00:39:56.041
กุศลเกิดแล้วดับ โลภโกรธหลงเกิดแล้วดับ

00:39:56.041 --> 00:39:59.711
เราดูแต่ละอันเกิดแล้วดับ
แต่ละอันเกิดแล้วดับ

00:39:59.711 --> 00:40:02.415
ตรงที่ปัญญาแก่รอบเต็มที่แล้วนี่

00:40:02.415 --> 00:40:06.338
มันไม่มานั่งดูทีละอัน มันสรุปรวบยอด

00:40:06.338 --> 00:40:09.913
ปัญญาในอริยมรรคนี่มันสรุปรวบยอดเลยว่า

00:40:09.913 --> 00:40:16.043
สิ่งใดเกิดสิ่งนั้นทั้งหมดดับเป็นธรรมดา

00:40:16.043 --> 00:40:20.065
Everything เกิดแล้วดับ

00:40:20.065 --> 00:40:22.886
ตรงนี้เราจะเข้าใจธรรมะ

00:40:22.886 --> 00:40:26.685
ก็ได้โสดาบันตรงนี้

00:40:26.685 --> 00:40:30.766
ถัดจากนั้นก็ภาวนาของเราแบบเดิมนั่นล่ะ

00:40:30.766 --> 00:40:34.236
แต่ศีลของเราเต็มที่อยู่แล้วล่ะ

00:40:34.236 --> 00:40:37.488
สมาธิก็จะแก่กล้าขึ้น

00:40:37.488 --> 00:40:39.807
แล้วก็เจริญปัญญาไป

00:40:39.807 --> 00:40:44.083
พระสกทาคาพระโสดาบันศีลบริบูรณ์

00:40:44.083 --> 00:40:46.101
สมาธิเล็กน้อย ปัญญาเล็กน้อย

00:40:46.101 --> 00:40:49.310
สมาธิเล็กน้อยคือใจเราวอกแวกๆ

00:40:49.310 --> 00:40:51.888
ไม่ได้ต่างกับชาวบ้านธรรมดาหรอก

00:40:51.888 --> 00:40:56.825
พระโสดาบันปัญญาเล็กน้อย

00:40:56.825 --> 00:41:01.343
เห็นไตรลักษณ์เป็นคราวๆ 
ไม่ได้เห็นได้ตลอดหรอก

00:41:01.343 --> 00:41:03.777
พระสกทาคามีศีลบริบูรณ์

00:41:03.777 --> 00:41:06.115
อันนี้บริบูรณ์ตั้งแต่โสดาบันแล้ว

00:41:06.115 --> 00:41:08.229
สมาธิปานกลาง

00:41:08.229 --> 00:41:10.469
ปัญญาเล็กน้อย

00:41:10.469 --> 00:41:15.390
ปัญญาเล็กน้อยก็ยังไม่ได้
รู้แจ้งแทงตลอดอริยสัจอะไร

00:41:15.390 --> 00:41:19.245
ปัญญาเล็กน้อยก็
แค่สิ่งใดเกิดสิ่งนั้นก็ดับ

00:41:19.245 --> 00:41:22.153
แต่จิตมีกำลังตั้งมั่นมากขึ้น

00:41:22.153 --> 00:41:24.431
สมาธิปานกลาง

00:41:24.431 --> 00:41:26.898
สมาธิปานกลางก็คือถ้าจะหลง

00:41:26.898 --> 00:41:30.880
หลงแวบเดียว ฟุ้งไปก็ฟุ้งสั้นๆ ไม่ฟุ้งยาว

00:41:30.880 --> 00:41:33.903
ถ้าฟุ้งเป็นชั่วโมงไม่ใช่แล้วล่ะ

00:41:33.903 --> 00:41:37.820
แสดงว่าสมาธิอ่อนเหลือเกิน

00:41:37.820 --> 00:41:39.217
แล้วถ้าภาวนาต่อไป

00:41:39.217 --> 00:41:43.265
รู้แจ้งแทงตลอดในตัวร่างกายในรูปนี่

00:41:43.265 --> 00:41:46.427
ว่าไม่ใช่อย่างอื่นมีแต่ทุกข์

00:41:46.427 --> 00:41:50.875
รู้แจ้งแทงตลอดอย่างนี้จิตมันวางกาย

00:41:50.875 --> 00:41:54.805
พอมันวางร่างกาย
มันก็จะวางตาหูจมูกลิ้นกายใจ

00:41:54.805 --> 00:41:58.654
มันก็จะพลอยวางรูปเสียง
กลิ่นรสโผฏฐัพพะไปด้วย

00:41:58.654 --> 00:42:02.608
ตัวที่ทำให้จิตเราฟุ้งซ่านก็คือกามนั่นล่ะ

00:42:02.608 --> 00:42:05.239
พอเป็นพระอนาคามีมันวาง

00:42:05.239 --> 00:42:07.144
ตาหูจมูกลิ้นกายลงไปได้

00:42:07.144 --> 00:42:11.394
แล้วก็วางรูปเสียงกลิ่นรสโผฏฐัพพะไปด้วย

00:42:11.394 --> 00:42:14.507
ความยินดีพอใจในรูปไม่มี

00:42:14.507 --> 00:42:18.769
ความยินร้ายในรูปไม่มี

00:42:18.769 --> 00:42:22.877
ใจก็ไม่วิ่งแส่ส่ายออกไปทางตาหูจมูกลิ้นกาย

00:42:22.877 --> 00:42:26.669
นี่สมาธิมันบริบูรณ์เพราะเหตุนี้

00:42:26.669 --> 00:42:29.270
เพราะว่าจิตไม่ไหลตามกามออกไป

00:42:29.270 --> 00:42:31.366
ไม่ไหลไปทางตาหูจมูกลิ้นกาย

00:42:31.366 --> 00:42:34.358
มันตั้งมั่นเด่นดวงอยู่กับตัวเองนี่

00:42:34.358 --> 00:42:37.419
ถึงบอกพระอนาคามีมีสมาธิบริบูรณ์

00:42:37.419 --> 00:42:39.930
มีปัญญาปานกลาง

00:42:39.930 --> 00:42:41.362
โสดาบัน สกทาคามี

00:42:41.362 --> 00:42:43.197
เห็นว่าสิ่งใดสิ่งหนึ่งเกิดขึ้น

00:42:43.197 --> 00:42:46.196
สิ่งนั้นก็ดับไป ไม่มีตัวเรา

00:42:46.196 --> 00:42:48.955
พระอนาคามีมีปัญญาปานกลาง

00:42:48.955 --> 00:42:51.925
คือเห็นว่ารูปทั้งหลายร่างกายนี่

00:42:51.925 --> 00:42:53.575
ไม่มีอย่างอื่นนอกจากทุกข์

00:42:53.575 --> 00:42:56.405
ไม่มีอย่างอื่นเลย

00:42:56.405 --> 00:42:58.619
เห็นมีแต่ทุกข์ล้วนๆ เลย

00:42:58.619 --> 00:43:00.513
นี่เป็นปัญญาปานกลาง

00:43:00.513 --> 00:43:03.066
แต่ทำไมปัญญานี้ยังไม่สิ้นสุด

00:43:03.066 --> 00:43:05.321
พระอนาคามียังหลงผิดอยู่

00:43:05.321 --> 00:43:09.852
ว่าตัวจิตที่ฝึกดีแล้วนี่มีความสุข

00:43:09.852 --> 00:43:14.114
ฉะนั้นจะมุ่งไปหาความสุขของสมาธิ

00:43:14.114 --> 00:43:17.925
จะไปติดในรูปราคะอรูปราคะ

00:43:17.925 --> 00:43:19.818
ทีนี้ภาวนาไปเรื่อยก็จะรู้เลย

00:43:19.818 --> 00:43:21.646
รูปราคะอรูปราคะ

00:43:21.646 --> 00:43:25.304
จิตเข้าไปติดไปยึดจิตก็ทุกข์อีก

00:43:25.304 --> 00:43:28.247
แล้วต่อไปปัญญาแก่รอบจริงๆ จะรู้ว่า

00:43:28.247 --> 00:43:31.091
จิตนั่นล่ะคือตัวทุกข์

00:43:31.091 --> 00:43:34.592
มันจะแตกหัก วัฏจักรจะล่มลงก็ตรงที่

00:43:34.592 --> 00:43:38.302
มันรู้แจ้งแทงตลอดว่าจิตคือตัวทุกข์

00:43:38.302 --> 00:43:42.300
ไม่ใช่ทุกข์บ้างสุขบ้าง
อย่างที่เคยเห็นแล้ว

00:43:42.300 --> 00:43:44.699
ตัวนี้คือปัญญาขั้นสุดท้ายเลย

00:43:44.699 --> 00:43:47.076
ก็จะรู้แจ้งแทงตลอด

00:43:47.076 --> 00:43:50.573
ปฏิจจสมุปบาทล้างอวิชชา

00:43:50.573 --> 00:43:54.853
อวิชชาคืออะไร คือความไม่รู้ทุกข์

00:43:54.853 --> 00:43:57.787
ไม่สามารถรู้ทุกข์ได้ ไม่สามารถละสมุทัย

00:43:57.787 --> 00:44:03.269
ไม่สามารถแจ้งนิโรธ
ไม่สามารถเจริญอริยมรรคได้

00:44:03.269 --> 00:44:05.660
แต่ตรงที่มันรู้แจ้งแทงตลอดว่า

00:44:05.660 --> 00:44:07.273
จิตนั้นล่ะคือตัวทุกข์

00:44:07.273 --> 00:44:10.148
นี่คือขันธ์ตัวสุดท้าย

00:44:10.148 --> 00:44:14.020
ที่เราจะสามารถเห็นได้ว่ามันคือตัวทุกข์

00:44:14.020 --> 00:44:17.314
ตัวกายดูง่ายว่าเป็นตัวทุกข์

00:44:17.314 --> 00:44:19.893
แต่พอถึงตัวจิตจะให้ดูว่า

00:44:19.893 --> 00:44:23.541
กระทั่งจิตที่ทรงฌานก็คือตัวทุกข์

00:44:23.541 --> 00:44:25.639
ไม่ใช่ง่าย

00:44:25.639 --> 00:44:27.938
อันนี้เลยเป็นปัญญาอย่างยิ่ง

00:44:27.938 --> 00:44:29.883
รู้แจ้งแทงตลอดในกองทุกข์

00:44:29.883 --> 00:44:34.934
ก็รู้แจ้งแทงตลอดอริยสัจนั่นล่ะ

00:44:34.934 --> 00:44:38.020
กว่าจะถึงจุดนี้ก็ต้องสู้

00:44:38.020 --> 00:44:40.675
จุดเริ่มต้นของการสู้
ทำอย่างที่หลวงพ่อบอกนั่นล่ะ

00:44:40.675 --> 00:44:42.382
ถือศีล 5 ไว้

00:44:42.382 --> 00:44:45.391
ทุกวันทำในรูปแบบไหว้พระ สวดมนต์

00:44:45.391 --> 00:44:46.826
นั่งสมาธิเดินจงกรม

00:44:46.826 --> 00:44:48.558
จิตจะได้มีกำลัง

00:44:48.558 --> 00:44:50.759
หัวใจของการปฏิบัตินั้นคือ

00:44:50.759 --> 00:44:53.761
การเจริญสติในชีวิตประจำวัน

00:44:53.761 --> 00:44:56.983
ถ้าเราทำอย่างนี้ได้มรรคผลไม่ใช่เรื่องไกล

00:44:56.983 --> 00:45:01.521
ถ้าเก่งเฉพาะตอนนั่งสมาธิยังอีกไกล

00:45:01.521 --> 00:45:04.891
เพราะอยู่ในชีวิตจริงเราล้มเหลว

00:45:04.891 --> 00:45:07.870
เพราะฉะนั้นฝึกนะที่หลวงพ่อบอกให้วันนี้

00:45:07.870 --> 00:45:11.839
เป็นแก่นสารสาระในการฝึกกรรมฐานเลย

00:45:11.839 --> 00:45:13.469
เหมือนที่หลวงปู่มั่นบอก

00:45:13.469 --> 00:45:18.152
ทำสมาธิมากเนิ่นช้า คิดพิจารณามากฟุ้งซ่าน

00:45:18.152 --> 00:45:24.472
หัวใจสำคัญของการปฏิบัติ
คือการมีสติในชีวิตประจำวัน

00:45:24.472 --> 00:45:29.637
วันนี้เทศน์ให้ฟังเท่านี้

00:45:29.637 --> 00:45:32.500
ขอเบรกแป๊บหนึ่ง

00:45:54.594 --> 00:45:57.463
ปีนี้รู้สึกแก่ลงไปเยอะเลย

00:45:57.463 --> 00:46:01.686
เมื่อก่อนเทศน์สอนใหม่ๆ หลวงพ่อเคยสอน

00:46:01.686 --> 00:46:03.904
ตอนนั้นยังไม่บวช สอนเพื่อนๆ

00:46:03.904 --> 00:46:05.799
สอนโต้รุ่งเลย

00:46:05.799 --> 00:46:11.361
เนสัชชิกกันแล้วก็นั่งกัน

00:46:11.361 --> 00:46:15.589
มาบวชทีแรกก็สอน 7 วัน สอนทั้งวัน

00:46:15.589 --> 00:46:21.195
ต่อมาก็ลดลงเหลือสอน 4 วัน สอนครึ่งวัน

00:46:21.195 --> 00:46:23.888
เดี๋ยวนี้เหลือ 2 วัน

00:46:23.888 --> 00:46:28.201
แต่ว่าทุกวันคนไปที่วัดเยอะแยะ

00:46:28.201 --> 00:46:31.113
ก็สอนให้เหมือนกัน

00:46:31.113 --> 00:46:32.729
บางวันหมดแรงจริงๆ

00:46:32.729 --> 00:46:37.566
ก็ต้องพักเหมือนกัน แก่แล้ว

00:46:48.903 --> 00:46:56.486
เอาใครก่อนดี เบอร์ 1 เพ่งอยู่นะ

00:46:56.486 --> 00:46:59.298
เบอร์ 1: ภาวนาในรูปแบบ

00:46:59.298 --> 00:47:01.737
โดยเดินจงกรมเช้าเย็น

00:47:01.737 --> 00:47:05.370
ในชีวิตประจำวันดูร่างกายที่เคลื่อนไหว

00:47:05.370 --> 00:47:07.853
ไม่ทราบว่าตอนนี้จิตตั้งมั่น

00:47:07.853 --> 00:47:12.081
พร้อมจะเดินปัญญาได้หรือยังครับ

00:47:12.081 --> 00:47:15.497
ตอนนี้เราบังคับจิตอยู่รู้สึกไหม

00:47:15.497 --> 00:47:18.636
มันบังคับอยู่นะขณะนี้

00:47:18.636 --> 00:47:22.631
ไหนมาเดินให้หลวงพ่อดูซิ

00:47:22.631 --> 00:47:28.549
นึกว่าตรงนี้เป็นแคทวอร์ค เดิน

00:47:28.549 --> 00:47:31.398
อย่าเสียชื่ออาจารย์นะ

00:47:31.398 --> 00:47:34.594
อาจารย์เก่งทางเดินจงกรม

00:47:34.594 --> 00:47:38.354
ใช้ได้ มานั่งได้แล้ว

00:47:38.354 --> 00:47:40.916
มันต้องมีสติอย่างนี้ล่ะ

00:47:40.916 --> 00:47:44.075
ขาดสติมันไม่ได้เรื่องเลย

00:47:44.075 --> 00:47:46.615
แต่ว่าเกร็งเพราะว่าจะคุยกับหลวงพ่อ

00:47:46.615 --> 00:47:49.281
จะส่งการบ้านเลยเกร็ง

00:47:49.281 --> 00:47:51.570
แล้วดูออกไหมจิตมันอยู่ข้างนอก

00:47:51.570 --> 00:47:55.938
จิตไปข้างนอก รู้ไหมตัวนี้เห็นไหม

00:47:55.938 --> 00:47:59.282
จิตไม่เข้าฐานตัวนี้เห็นไหม

00:47:59.282 --> 00:48:01.556
ลองหายใจซิ

00:48:01.556 --> 00:48:05.640
หายใจอย่าไปยุ่งกับจิต หายใจธรรมดา

00:48:05.640 --> 00:48:13.146
เห็นร่างกายหายใจด้วยใจธรรมดา

00:48:13.146 --> 00:48:15.813
หลงคิด

00:48:15.813 --> 00:48:19.141
หายใจไปด้วยใจธรรมดา แล้วจิตหลงคิดรู้ทัน

00:48:19.141 --> 00:48:27.559
หายใจไปอีก มันยังไม่เข้ามา

00:48:27.559 --> 00:48:33.979
เริ่มเข้ามาแล้ว รู้สึกไหมไม่เหมือนกัน

00:48:33.979 --> 00:48:35.476
อ้าวเบอร์ 2

00:48:35.476 --> 00:48:38.762
จิตต้องทรงสมาธิมันต้องอย่างนี้

00:48:38.762 --> 00:48:40.911
จิตไปว่างๆ อยู่ข้างนอก

00:48:40.911 --> 00:48:43.511
นิ่งๆ อยู่ข้างนอก ใช้ไม่ได้

00:48:43.511 --> 00:48:46.207
มันเพลินๆ ไป

00:48:46.207 --> 00:48:48.398
เบอร์ 2

00:48:48.398 --> 00:48:51.691
ภาวนาในรูปแบบเดินจงกรม

00:48:51.691 --> 00:48:54.080
วันละหนึ่งชั่วโมงครึ่ง

00:48:54.080 --> 00:48:57.524
ในชีวิตประจำวันดูร่างกายที่เคลื่อนไหว

00:48:57.524 --> 00:48:58.811
ยังหลงนาน

00:48:58.811 --> 00:49:01.821
บางครั้งเห็นไหวๆ พุ่งที่กลางอก

00:49:01.821 --> 00:49:04.119
ใช่การเห็นเกิดดับไหมคะ

00:49:04.119 --> 00:49:08.769
ใช่ ที่มันไหวๆ เพราะมันไม่เที่ยง

00:49:08.769 --> 00:49:11.882
แล้วมันไหวได้เอง รู้สึกไหม

00:49:11.882 --> 00:49:16.698
เราไม่ได้สั่ง ดีแล้วไปทำต่อ

00:49:16.698 --> 00:49:20.331
เบอร์ 3

00:49:20.331 --> 00:49:21.969
ภาวนาในรูปแบบ

00:49:21.969 --> 00:49:25.815
นั่งสมาธิทุกวัน 30 นาที ถึง 1 ชั่วโมง

00:49:25.815 --> 00:49:28.741
ในชีวิตประจำวันเคลื่อนไหวรู้สึก

00:49:28.741 --> 00:49:30.893
ดูร่างกายหายใจเข้าออก

00:49:30.893 --> 00:49:34.441
หายใจเข้าพุทออกโธเป็นวิหารธรรม

00:49:34.441 --> 00:49:38.184
อยากที่จะพ้นทุกข์ ทำให้รีบภาวนา

00:49:38.184 --> 00:49:39.976
ความอยากทำให้ลืมทุกอย่าง

00:49:39.976 --> 00:49:44.793
จนสุดท้ายจิตทนไม่ไหว และรู้ว่าไม่ใช่ทาง

00:49:44.793 --> 00:49:46.976
จิตวางลงได้ขณะหนึ่ง

00:49:46.976 --> 00:49:49.903
แต่วางได้สักพักจิตก็หยิบขึ้นมาอีก

00:49:49.903 --> 00:49:52.394
ขอหลวงพ่อแนะนำการปฏิบัติต่อค่ะ

00:49:52.394 --> 00:49:59.821
ก็ทำอย่างที่ทำนี่ล่ะ อาจารย์สอนมาดีแล้ว

00:49:59.821 --> 00:50:03.586
แต่ตรงนี้จิตออกนอก รู้สึกไหม

00:50:03.586 --> 00:50:08.315
ว่าจิตก็ยังไม่เข้าฐาน รู้สึกไหม

00:50:08.315 --> 00:50:11.280
ทำอย่างไรมันจะเข้า

00:50:11.280 --> 00:50:14.963
ทำไม่ได้เพราะจิตเป็นอนัตตา

00:50:14.963 --> 00:50:17.478
ถ้าเมื่อไรเรารู้ว่าจิตมันไหล

00:50:17.478 --> 00:50:20.010
มันจะเข้าฐานเอง

00:50:20.010 --> 00:50:22.126
แล้วในความเป็นจริง

00:50:22.126 --> 00:50:26.059
ถ้าเรามีสติรู้สภาวะที่กำลังมีกำลังเป็น

00:50:26.059 --> 00:50:28.602
จิตจะเข้าฐานเอง

00:50:28.602 --> 00:50:30.606
อย่างโกรธแล้วรู้ว่าโกรธ

00:50:30.606 --> 00:50:34.442
หลงไปคิดรู้ว่าหลงไปคิด

00:50:34.442 --> 00:50:37.664
ดูปุ๊บจิตจะเข้าที่เลย

00:50:37.664 --> 00:50:39.871
เพราะเมื่อไรมีสัมมาสติ

00:50:39.871 --> 00:50:42.382
รู้เท่าทันกายใจของตัวเอง

00:50:42.382 --> 00:50:46.009
สัมมาสมาธิจะเกิดร่วมด้วยเสมอ

00:50:46.009 --> 00:50:49.865
จิตจะตั้งมั่น ตรงนี้ไม่ใช่แล้ว

00:50:49.865 --> 00:50:52.173
นึกออกไหมมันแน่น

00:50:52.173 --> 00:50:57.525
ใช้ได้ เก่ง ไม่เสียชื่ออาจารย์

00:50:57.525 --> 00:51:01.274
เบอร์ 4 เลยกดดันมากเลย

00:51:01.274 --> 00:51:05.059
ไม่รู้จะเสียชื่ออาจารย์ไหม เลยกดดัน

00:51:05.059 --> 00:51:08.641
ไม่ต้องกลัว เก่ง ใช้ได้

00:51:08.641 --> 00:51:12.172
เบอร์ 4: ภาวนาในรูปแบบ

00:51:12.172 --> 00:51:14.621
สวดมนต์นั่งสมาธิ 15 นาที

00:51:14.621 --> 00:51:17.770
เดินจงกรม 30-45 นาที

00:51:17.770 --> 00:51:22.148
ในชีวิตประจำวันรู้กายเคลื่อนไหว 
รู้ใจทำงาน

00:51:22.148 --> 00:51:25.656
บางทีก็ดูร่างกายหายใจกับบริกรรมพุทโธ

00:51:25.656 --> 00:51:28.702
หลวงพ่อสอนให้ใช้พุทโธเป็นเครื่องอยู่

00:51:28.702 --> 00:51:30.963
ในชีวิตประจำวันยังหลงนาน

00:51:30.963 --> 00:51:33.437
ยังคงปฏิบัติในรูปแบบทุกวัน

00:51:33.437 --> 00:51:36.190
ทำอย่างไรการภาวนาในชีวิตประจำวัน

00:51:36.190 --> 00:51:39.183
จึงจะต่อเนื่องเข้มแข็งกว่านี้ค่ะ

00:51:39.183 --> 00:51:42.305
ถ้าไม่ชอบพุทโธก็ใช้กรรมฐานอื่นก็ได้

00:51:42.305 --> 00:51:45.757
อันไหนก็ได้ที่เราถนัด

00:51:45.757 --> 00:51:49.255
หลวงพ่อเรียนมาจากครูบาอาจารย์ท่านสอนพุทโธ

00:51:49.255 --> 00:51:52.172
เวลาพูดก็เลยพุทโธอยู่เรื่อยๆ

00:51:52.172 --> 00:51:54.137
จริงๆ ใช้อะไรก็ได้

00:51:54.137 --> 00:51:56.210
ถ้าจิตอยู่ในอารมณ์อันเดียว

00:51:56.210 --> 00:52:00.272
อย่างต่อเนื่องโดยที่เราไม่ได้บังคับ

00:52:00.272 --> 00:52:03.307
สมาธิก็เกิด

00:52:03.307 --> 00:52:06.988
ทีนี้อารมณ์อะไรที่จิตจะอยู่
อย่างต่อเนื่องโดยไม่ต้องบังคับได้

00:52:06.988 --> 00:52:09.824
อารมณ์ที่อยู่แล้วมีความสุข

00:52:09.824 --> 00:52:12.362
ของหนูภาวนาดีนะ

00:52:12.362 --> 00:52:16.700
ดีมากๆ เลย ใช้ได้เลย

00:52:16.700 --> 00:52:23.950
นี่สงสัยเป็นตัวเก่ง 
อาจารย์เลยซ่อนไว้เบอร์ 4

00:52:23.950 --> 00:52:28.419
เบอร์ 1 ก็เก่งนะเสียแต่ว่าเพ่งมากไป

00:52:28.419 --> 00:52:31.401
เราจงใจปฏิบัติ เราอยากดี

00:52:31.401 --> 00:52:34.534
อยากรู้ อยากเห็น อยากเป็น
อยากได้ อยากดีนี่

00:52:34.534 --> 00:52:36.779
ตัวนี้ถ่วงเรา

00:52:36.779 --> 00:52:40.778
มันทำให้จิตใจเราไม่เป็นธรรมชาติ

00:52:40.778 --> 00:52:45.964
เบอร์ 5

00:52:45.964 --> 00:52:50.683
แป๊บหนึ่ง เบอร์ 7 
ไม่ต้องตั้งท่ามาก ดีอยู่แล้ว

00:52:50.683 --> 00:52:54.509
ไม่ต้องจะตายขึ้นมานะหายใจ ไม่ได้

00:52:54.509 --> 00:52:57.366
ดีแล้วอยู่แล้วไม่ต้องกลัว

00:52:57.366 --> 00:52:59.708
ดีทั้งหมดล่ะ

00:52:59.708 --> 00:53:02.416
ทั้ง 4 คนที่เหลือใช้ได้ทั้งนั้น

00:53:02.416 --> 00:53:04.118
ไม่ต้องกังวล

00:53:04.118 --> 00:53:07.275
เบอร์ 5

00:53:07.275 --> 00:53:10.800
ภาวนาในรูปแบบเดินจงกรมและนั่งสมาธิ

00:53:10.800 --> 00:53:12.930
วันละ 1-2 ชั่วโมง

00:53:12.930 --> 00:53:14.598
เช้าและก่อนนอน

00:53:14.598 --> 00:53:16.562
ใช้กายเป็นเครื่องอยู่

00:53:16.562 --> 00:53:20.390
ในชีวิตประจำวันดูกายและจิตที่เปลี่ยนแปลง

00:53:20.390 --> 00:53:22.874
ยังชอบบังคับแทรกแซง

00:53:22.874 --> 00:53:25.097
เห็นว่าโลกไม่มีอะไรให้ยึด

00:53:25.097 --> 00:53:26.852
แต่ก็หนีไปไม่ได้

00:53:26.852 --> 00:53:28.711
ขอหลวงปู่ชี้แนะแนวทางครับ

00:53:28.711 --> 00:53:35.125
ที่ฝึกอยู่ใช้ได้ ดีแล้วล่ะ ทำอีก

00:53:35.125 --> 00:53:38.923
ส่วนที่เห็นว่าโลกไม่มีอะไรไม่น่ายึด

00:53:38.923 --> 00:53:40.969
อันนั้นยังไม่จริง

00:53:40.969 --> 00:53:45.270
มันก็ยังแอบยึดอยู่เรื่อยๆ แอบอยากอยู่

00:53:45.270 --> 00:53:47.222
เรียนรู้ไป

00:53:47.222 --> 00:53:49.406
จนกระทั่งมันเห็นทุกข์ถ่องแท้แล้ว

00:53:49.406 --> 00:53:50.796
มันก็ไม่เอาแล้ว

00:53:50.796 --> 00:53:53.143
โลกไม่มีอะไรจริงๆ

00:53:53.143 --> 00:53:57.986
โลกก็เอาไว้หลอกคนหลงเท่านั้น

00:53:57.986 --> 00:54:03.069
เก่ง แต่ตอนนี้จิตออกนอก

00:54:03.069 --> 00:54:09.608
เบอร์ 6

00:54:09.608 --> 00:54:13.687
ภาวนาในรูปแบบนั่งสมาธิวันละ 1 ชั่วโมง

00:54:13.687 --> 00:54:16.430
โดยใจอยู่กับลมหายใจเข้าออก

00:54:16.430 --> 00:54:19.671
ในชีวิตประจำวันอยู่กับลมหายใจเข้าออก

00:54:19.671 --> 00:54:23.373
มีสติเวลานั่งยืนเดิน

00:54:23.373 --> 00:54:26.495
สังเกตตัวเองได้ว่าชอบความสงบ

00:54:26.495 --> 00:54:28.650
หลังๆ เวลาเข้าสมาธิ

00:54:28.650 --> 00:54:30.876
ใจไม่อยากออกจากความสงบ

00:54:30.876 --> 00:54:34.738
มีราคะ มีเมตตา มีจิตฟุ้งซ่าน

00:54:34.738 --> 00:54:38.372
มาเจือปนตลอดเวลา แต่บังคับไม่ได้

00:54:38.372 --> 00:54:41.898
เพียงแต่รับรู้ไป

00:54:41.898 --> 00:54:46.190
แต่ละตัวที่กล่าวมาดับไปบังคับไม่ได้

00:54:46.190 --> 00:54:48.856
รู้สึกว่าสมาธิมีคุณภาพ

00:54:48.856 --> 00:54:51.499
เนื่องจากมันสงบโดยที่ใจไม่ได้บังคับ

00:54:51.499 --> 00:54:53.218
แบบนี้ถูกหรือไม่ครับ

00:54:53.218 --> 00:54:55.473
สมาธิดีแล้ว

00:54:55.473 --> 00:54:58.592
แต่ว่าจะต้องเจริญปัญญา

00:54:58.592 --> 00:55:02.815
สมาธิเอาไว้เจริญปัญญา 
ไม่ได้เอาไว้นอนเล่น

00:55:02.815 --> 00:55:04.757
ถ้าใจเราชอบ

00:55:04.757 --> 00:55:09.109
ให้รู้ลงไปตรงๆ เลยว่าใจเราชอบสมาธิอันนี้

00:55:09.109 --> 00:55:15.563
ดูเข้าไปแล้วเวลาเดินปัญญามัน
ไม่สงบเหมือนตอนทำสมาธิหรอก

00:55:15.563 --> 00:55:19.736
คือเวลาที่เจริญปัญญาจิตมันจะทำงานขึ้นมา

00:55:19.736 --> 00:55:21.435
คล้ายๆ ฟุ้งซ่าน

00:55:21.435 --> 00:55:24.873
เพียงแต่มีสติกำกับอยู่

00:55:24.873 --> 00:55:27.898
ทีนี้คนที่ติดสมาธิพอใจในความสงบ

00:55:27.898 --> 00:55:30.716
จะไม่ยอมเดินปัญญา

00:55:30.716 --> 00:55:34.005
ก็เสียโอกาส คล้ายๆ

00:55:34.005 --> 00:55:37.117
อยากได้ของดีมากๆ เลย

00:55:37.117 --> 00:55:42.673
เราไปได้ของระดับรองแล้วเราพอใจแล้ว

00:55:42.673 --> 00:55:56.123
ทำสมาธิให้หลวงพ่อดูสิ

00:55:56.123 --> 00:55:57.534
ตรงนี้สังเกตเห็นไหมว่า

00:55:57.534 --> 00:56:01.055
จิตเราเคลื่อนไปอยู่ที่อารมณ์กรรมฐาน

00:56:01.055 --> 00:56:04.622
มองออกไหม ให้รู้ทันตัวนี้

00:56:04.622 --> 00:56:07.655
แล้วเราเดินปัญญาในสมาธิได้

00:56:07.655 --> 00:56:10.253
ชอบสมาธิก็เดินปัญญาในสมาธินี่ล่ะ

00:56:10.253 --> 00:56:13.047
ใครจะมาทำไม

00:56:13.047 --> 00:56:15.796
ทำใหม่ซิ

00:56:15.796 --> 00:56:23.391
ไม่ต้องตั้งใจแรง ตรงนี้ตั้งใจแรงไป

00:56:23.391 --> 00:56:26.846
ผ่อนคลายกว่านี้ จงใจแรงไปแล้ว

00:56:26.846 --> 00:56:36.305
ธรรมดาๆ

00:56:36.305 --> 00:56:37.764
ถอยออกมา

00:56:37.764 --> 00:56:41.285
มันไม่ได้อย่างเมื่อกี้ รู้สึกไหม

00:56:41.285 --> 00:56:46.860
เวลาที่จิตเดินปัญญามันไม่สงบเฉยๆ หรอก

00:56:46.860 --> 00:56:48.889
เมื่อกี้จิตมัน

00:56:48.889 --> 00:56:51.754
หลวงพ่อกระตุ้นให้มันเดินปัญญา

00:56:51.754 --> 00:56:55.021
ที่มันไหลไปที่อารมณ์กรรมฐาน พอเรารู้ทัน

00:56:55.021 --> 00:56:56.719
จิตก็ตั้งมั่นขึ้นมา

00:56:56.719 --> 00:56:59.190
คราวนี้มันจะออกไปคอยรู้แล้ว

00:56:59.190 --> 00:57:02.151
มันก็เลยส่ายไปส่ายมาอยู่ข้างใน

00:57:02.151 --> 00:57:03.570
ถ้ามันส่ายๆ อย่างนี้

00:57:03.570 --> 00:57:06.636
กลับมาทำความสงบเหมือนเดิม

00:57:06.636 --> 00:57:09.102
ให้สงบแน่วแน่ลงไป

00:57:09.102 --> 00:57:11.078
แล้วคลายออก

00:57:11.078 --> 00:57:13.201
แล้วดูการทำงานของจิตใจไป

00:57:13.201 --> 00:57:16.409
เราจะเห็นจิตเราไหลไปอยู่ที่อารมณ์กรรมฐาน

00:57:16.409 --> 00:57:17.421
ให้รู้ทันเอา

00:57:17.421 --> 00:57:21.073
ตอนนี้จิตไหลไปอยู่ในความคิด รู้สึกไหม

00:57:21.073 --> 00:57:23.151
รู้ทันอย่างนี้

00:57:23.151 --> 00:57:25.997
เพราะฉะนั้นอยู่ในสมาธิเราก็เจริญปัญญาได้

00:57:25.997 --> 00:57:27.956
ออกมาข้างนอกก็ดูได้

00:57:27.956 --> 00:57:30.887
เพราะว่าเราสามารถเห็นจิตมันไหลไปคิด

00:57:30.887 --> 00:57:34.289
นี่เจริญสติในชีวิตประจำวัน

00:57:34.289 --> 00:57:38.812
ฉะนั้นตอนนั่งสมาธิแล้ว
เราเห็นจิตไหลไปอยู่ที่ลมหายใจ

00:57:38.812 --> 00:57:40.772
อันนี้เราเดินปัญญาอยู่ภายใน

00:57:40.772 --> 00:57:44.065
เราเห็นจิตเป็นอนัตตา ไหลไปได้เอง

00:57:44.065 --> 00:57:48.460
ออกมาข้างนอกเราเห็นจิตมันไหลไปคิดได้เอง

00:57:48.460 --> 00:57:51.983
เพราะฉะนั้นฝึกให้มันเดินปัญญาต่อให้ได้

00:57:51.983 --> 00:57:56.755
แต่อย่าให้เสียสมาธิ มีสมาธิดีแล้วล่ะ

00:57:56.755 --> 00:58:02.151
เบอร์ 7

00:58:02.151 --> 00:58:05.562
ภาวนาในรูปแบบโดยการดูการเคลื่อนไหว

00:58:05.562 --> 00:58:08.478
ชอบนั่งสมาธิเพราะเบาสบาย

00:58:08.478 --> 00:58:11.054
กลัวติดเลยไม่นั่ง

00:58:11.054 --> 00:58:14.313
ในชีวิตประจำวันดูการเคลื่อนไหว

00:58:14.313 --> 00:58:16.388
แต่ดูได้ไม่ตลอด

00:58:16.388 --> 00:58:19.466
รู้สึกว่าสติไม่สามารถต่อเนื่องได้

00:58:19.466 --> 00:58:25.115
ดูการเคลื่อนไหวที่ทำอยู่ถูกต้องไหมคะ

00:58:25.115 --> 00:58:28.761
จงใจหายใจรู้ไหม

00:58:28.761 --> 00:58:29.899
รู้ทันนะ

00:58:29.899 --> 00:58:32.965
เราดูกายอย่างที่มันเป็น ไม่ต้องจงใจ

00:58:32.965 --> 00:58:35.869
ที่ฝึกอยู่ดีนะ

00:58:35.869 --> 00:58:41.100
ไปทำได้แล้ว ทำต่อไป ทำถูกแล้ว

00:58:41.100 --> 00:58:47.419
อ้าวคนสุดท้าย พักเสียหน่อยดีไหม

00:58:47.419 --> 00:58:52.134
อ้าวๆ ส่งเลยก็แล้วกัน

00:58:52.134 --> 00:58:55.454
เบอร์ 8: ภาวนาในรูปแบบ

00:58:55.454 --> 00:58:57.475
สวดมนต์ครึ่งชั่วโมง

00:58:57.475 --> 00:58:59.750
นั่งสมาธิครึ่งชั่วโมง

00:58:59.750 --> 00:59:01.488
ดูร่างกายหายใจ

00:59:01.488 --> 00:59:04.395
จิตเกิดความสว่าง มีจิตรู้

00:59:04.395 --> 00:59:07.641
ในชีวิตประจำวันดูร่างกายเคลื่อนไหว

00:59:07.641 --> 00:59:11.530
จิตโกรธก็รู้ จิตโมโหรู้ หลงรู้

00:59:11.530 --> 00:59:15.374
มีความอยากก็รู้ บางครั้งก็ลืมตัว

00:59:15.374 --> 00:59:18.870
จิตเข้าถึงฐานและ
แยกธาตุแยกขันธ์ได้หรือยังคะ

00:59:18.870 --> 00:59:22.566
ได้ แต่เบอร์ 8

00:59:22.566 --> 00:59:28.480
ยังชินที่จะบังคับจิตให้นิ่งอยู่

00:59:28.480 --> 00:59:30.681
ไม่ต้องน้อมให้มันนิ่ง

00:59:30.681 --> 00:59:32.686
ทำสมาธิก็ทำไป

00:59:32.686 --> 00:59:35.650
เวลามันจะนิ่งมันก็นิ่งของมันเอง

00:59:35.650 --> 00:59:37.786
อย่าพยายามทำมันให้นิ่ง

00:59:37.786 --> 00:59:40.274
ใจมันจะทื่อๆ ไป

00:59:40.274 --> 00:59:43.430
มันจะแน่นๆ รู้สึกไหมมันจะแน่นๆ

00:59:43.430 --> 00:59:46.263
ที่แน่นๆ เพราะเราจงใจ

00:59:46.263 --> 00:59:49.016
ฉะนั้นเรานั่งสมาธิอะไรก็ทำไปเถอะ

00:59:49.016 --> 00:59:51.873
สงบก็ช่างไม่สงบก็ช่าง ทำไปเถอะ

00:59:51.873 --> 00:59:56.476
แล้วมันสงบเอง อันนั้นถึงจะดี

00:59:56.476 --> 01:00:00.663
นี่เริ่มบังคับแล้วรู้สึกไหม ตรงจุดนี้

01:00:00.663 --> 01:00:02.560
ให้รู้ทันตรงนี้

01:00:02.560 --> 01:00:05.267
ตัวนี้ที่ทำให้เสียเวลา

01:00:05.267 --> 01:00:11.372
กลายเป็นว่าเราน้อมจิต
บังคับจิตให้มันไปนิ่งๆ อยู่เฉยๆ

01:00:11.372 --> 01:00:13.410
ทำสมาธิไป

01:00:13.410 --> 01:00:21.883
แล้วจิตเป็นอย่างไร แอบไปทำอะไร เรารู้ทัน

01:00:21.883 --> 01:00:26.669
ตรงนี้สติอ่อนลงไปแล้ว โมหะแทรก

01:00:26.669 --> 01:00:28.745
ให้รู้ทัน

01:00:28.745 --> 01:00:34.667
เออ รู้สึกตัวให้แรงขึ้นนิดหนึ่ง

01:00:34.667 --> 01:00:36.888
รู้ไประดับนี้

01:00:36.888 --> 01:00:39.401
แล้วคอยดูไปเรื่อยๆ

01:00:39.401 --> 01:00:44.024
เกิดความเปลี่ยนแปลง
อะไรขึ้นที่จิตก็คอยรู้ทันไป

01:00:44.024 --> 01:00:48.424
แล้วออกจากสมาธิให้พิจารณาร่างกายไปเลย

01:00:48.424 --> 01:00:50.950
ผมขนเล็บฟันหนังเนื้อเอ็นกระดูก

01:00:50.950 --> 01:00:53.166
เป็นปฏิกูล เป็นอสุภ

01:00:53.166 --> 01:00:55.825
ไม่เที่ยง เป็นทุกข์ เป็นอนัตตา

01:00:55.825 --> 01:01:00.637
ออกจากสมาธิมาพิจารณาตัวนี้เลย

01:01:00.637 --> 01:01:07.491
วันนี้เอาเท่านี้ก็แล้วกัน 10 โมงพอดี

01:01:07.491 --> 01:01:12.717
ของท่านอาจารย์ติดสมาธิ

01:01:12.717 --> 01:01:16.260
ไปน้อมจิตให้มันนิ่งๆ เฉยๆ

01:01:16.260 --> 01:01:18.870
คลายออกให้มันทำงาน

01:01:18.870 --> 01:01:20.522
รู้สึกร่างกายไป

01:01:20.522 --> 01:01:22.896
อาศัยร่างกายเป็นวิหารธรรม

01:01:22.896 --> 01:01:24.490
ขยับเขยื้อนไป

01:01:24.490 --> 01:01:26.764
กวาดวัดทำอะไรต่ออะไรไป

01:01:26.764 --> 01:01:30.010
เห็นร่างกายมันทำงานใจเราเป็นคนดู

01:01:30.010 --> 01:01:31.792
ดูอย่างนี้เรื่อยๆ

01:01:31.792 --> 01:01:35.236
ไม่อย่างนั้นมันจะไม่พัฒนา จะเฉยๆ

01:01:35.236 --> 01:01:36.892
กี่ปีมันก็อยู่อย่างนั้นล่ะ

01:01:36.892 --> 01:01:40.107
เพราะมันติดสมาธิเฉยๆ