1
00:00:06,414 --> 00:00:08,748
ADN ở bên trong một trong các
tế bào của bạn

2
00:00:08,748 --> 00:00:12,997
bị phá hoại hàng vạn lần một ngày.

3
00:00:12,997 --> 00:00:16,465
Nhân con số đó với khoảng trăm nghìn
tỉ tế bào trong cơ thể bạn,

4
00:00:16,465 --> 00:00:21,575
và ta có khoảng 10 mũ 18 
sai sót trong ADN mỗi ngày

5
00:00:21,575 --> 00:00:26,376
Và vì ADN là khuôn mẫu tạo nên protein
cần thiết cho tế bào cơ thể hoạt động

6
00:00:26,386 --> 00:00:30,574
sự hư hoại này sẽ dẫn đến hậu quả 
nghiêm trọng, ví dụ như ung thư.

7
00:00:30,574 --> 00:00:32,634
Có nhiều dạng sai sót trong ADN.

8
00:00:32,634 --> 00:00:37,905
Có thể các nuclêôtít tạo nên ADN bị 
hư hại,

9
00:00:37,905 --> 00:00:41,092
hoặc các nuclêôtít bắt cặp không đúng,

10
00:00:41,092 --> 00:00:43,049
dẫn đến đột biến,

11
00:00:43,049 --> 00:00:48,257
hay sự mất đoạn của một hoặc hai mạch đơn
làm ngăn chặn quá trình nhân đôi ADN,

12
00:00:48,257 --> 00:00:52,083
hoặc thậm chí đảo lộn các phần của ADN.

13
00:00:52,083 --> 00:00:56,409
May mắn là các tế bào của bạn 
hầu như luôn có cách

14
00:00:56,409 --> 00:00:58,119
để giải quyết các sai sót này.

15
00:00:58,119 --> 00:01:01,908
Việc sửa chữa những sai sót ấy nhờ vào 
các enzym đặc hiệu.

16
00:01:01,908 --> 00:01:05,313
Các enzym khác nhau sẽ phụ trách
sửa chữa các lỗi khác nhau.


17
00:01:05,313 --> 00:01:07,882
Một sai sót thường gặp là 
sai sót trong bắt cặp bazơ.

18
00:01:07,882 --> 00:01:10,232
Mỗi nuclêôtít có một loại bazơ nitơ,

19
00:01:10,232 --> 00:01:12,262
trong quá trình nhân đôi ADN,

20
00:01:12,262 --> 00:01:16,633
enzym ADN polymerase có tác dụng bắt 
cặp các nuclêôtít theo đúng nguyên tắc

21
00:01:16,633 --> 00:01:20,582
giúp tạo ra mạch mới bổ sung với 
mạch nguyên mẫu.

22
00:01:20,582 --> 00:01:24,217
Adenine(A) với Thymine(T), Guanine(G) với Cytosine(X).

23
00:01:24,217 --> 00:01:27,169
Nhưng cứ một trong số trăm nghìn lần
lần bổ sung,

24
00:01:27,169 --> 00:01:28,976
sẽ có một lần bắt cặp sai.

25
00:01:28,976 --> 00:01:31,286
Các enzyme hầu như nhận ra lỗi này ngay,

26
00:01:31,286 --> 00:01:35,940
và phá bỏ các nuclêôtít rồi thay thế 
chúng bằng nuclêôtít đúng.

27
00:01:35,940 --> 00:01:37,810
Trong một số trường hợp hiếm các
enzym này không nhận ra,

28
00:01:37,810 --> 00:01:41,369
sẽ có những protein khác đến kiểm
tra lại.

29
00:01:41,369 --> 00:01:42,848
Nếu tìm ra sự bắt cặp sai,

30
00:01:42,848 --> 00:01:46,257
chúng sẽ cắt bỏ nuclêôtít sai và thay
thế lại.

31
00:01:46,257 --> 00:01:48,478
Đây gọi là cơ chế 
sửa chữa ghép đôi lệch.

32
00:01:48,478 --> 00:01:52,238
Hai hệ thống này giúp giảm bớt
số lượng các sai sót bắt cặp

33
00:01:52,238 --> 00:01:55,482
khoảng một phần tỉ lần.

34
00:01:55,482 --> 00:01:59,149
Nhưng ADN cũng có thể bị phá hỏng 
sau khi đã nhân đôi.

35
00:01:59,149 --> 00:02:02,900
Nhiều phân tử khác nhau gây biến đổi 
hóa học cho các nuclêôtít.

36
00:02:02,900 --> 00:02:06,245
Một phần là do tác nhân môi trường,

37
00:02:06,245 --> 00:02:09,202
như các hợp chất trong khói thuốc lá.

38
00:02:09,202 --> 00:02:12,349
Nhưng các phân tử khác lại nằm trong 
tế bào,

39
00:02:12,349 --> 00:02:14,917
như Hidrô Perôxít.

40
00:02:14,917 --> 00:02:17,143
Một số biến đổi hóa học hay xảy ra

41
00:02:17,143 --> 00:02:21,348
nên sẽ có một số enzym đặc hiệu để
sửa chữa các hư hại.

42
00:02:21,348 --> 00:02:24,885
Nhưng tế bào còn có các cơ chế
sửa lỗi tổng quát hơn.

43
00:02:24,885 --> 00:02:27,231
Nếu chỉ có một bazơ bị hỏng,

44
00:02:27,231 --> 00:02:32,143
nó có thể sửa chữa bằng cơ chế
sửa chữa cắt bỏ bazơ.

45
00:02:32,143 --> 00:02:34,528
Một enzym cắt bazơ bị hỏng,

46
00:02:34,528 --> 00:02:40,410
và một enzym khác sẽ ở gần đó để tìm 
và thay thế nuclêôtít đó.

47
00:02:40,410 --> 00:02:45,290
Sự phá hoại của tia tử ngoại sẽ khó sửa 
chữa hơn.

48
00:02:45,290 --> 00:02:49,274
Đôi khi nó làm cho hai nuclêôtít gần 
nhau dính lại,

49
00:02:49,274 --> 00:02:52,394
gây phá hỏng cấu trúc xoắn kép của ADN.

50
00:02:52,394 --> 00:02:55,567
Hư hại này cần quá trình sửa chữa
phức tạp hơn

51
00:02:55,567 --> 00:02:58,975
gọi là cơ chế sửa chữa cắt bỏ nuclêôtít.

52
00:02:58,975 --> 00:03:04,015
Một nhóm protein sẽ loại bỏ một đoạn
dài khoảng 24 nuclêôtít,

53
00:03:04,015 --> 00:03:06,745
và thay thế bằng một đoạn hoàn toàn
mới.

54
00:03:06,745 --> 00:03:10,700
Các bức xạ tần số rất cao 
như tia gamma và tia X

55
00:03:10,700 --> 00:03:13,101
sẽ phá hoại ADN theo cách khác.

56
00:03:13,101 --> 00:03:18,285
Chúng thường làm đứt một hay cả hai 
đoạn ADN.

57
00:03:18,285 --> 00:03:21,303
Đứt mạch kép là dạng nguy hiểm nhất.

58
00:03:21,303 --> 00:03:24,066
Thậm chí còn gây chết tế bào.

59
00:03:24,066 --> 00:03:27,503
Có hai cách thông dụng nhất để
chữa đứt mạch kép ADN

60
00:03:27,503 --> 00:03:33,081
gọi là tái tổ hợp tương đồng và kết nối 
đầu cuối có tính chất không tương đồng.

61
00:03:33,081 --> 00:03:37,766
Tái tổ hợp tương đồng sử dụng các 
phần không bị hư hại của ADN

62
00:03:37,766 --> 00:03:39,186
làm mạch nguyên mẫu.

63
00:03:39,186 --> 00:03:43,850
Các enzym sẽ trộn lẫn các mạch hư 
hại và không hư hại,

64
00:03:43,850 --> 00:03:46,449
khiến chúng trao đổi trình tự nuclêôtít,

65
00:03:46,449 --> 00:03:49,244
và cuối cùng bổ sung vào những đoạn 
còn thiếu

66
00:03:49,244 --> 00:03:53,139
cuối cùng tạo ra hai mạch đôi ADN
hoàn chỉnh tách rời.

67
00:03:53,139 --> 00:03:55,891
Ngược lại, kết nối đầu cuối 
có tính chất không tương đồng

68
00:03:55,891 --> 00:03:58,108
không cần sử dụng mạch nguyên mẫu.

69
00:03:58,108 --> 00:04:02,540
Thay vào đó, một chuỗi protein cắt đi
một vài nuclêôtít

70
00:04:02,540 --> 00:04:06,565
và hàn hai đầu bị cắt lại để làm
chúng dính lại với nhau.

71
00:04:06,565 --> 00:04:08,554
Quá trình này không được chính xác lắm.

72
00:04:08,554 --> 00:04:12,187
Nó có thể khiến các gen trộn lẫn hay 
di chuyển lộn xộn.

73
00:04:12,187 --> 00:04:16,332
Nhưng nó sẽ có hiệu quả khi không
có các ADN tương đồng khác.

74
00:04:16,332 --> 00:04:20,149
Đương nhiên, những thay đổi trên ADN không
phải lúc nào cũng xấu.

75
00:04:20,149 --> 00:04:23,721
Đột biến có lợi sẽ giúp ích cho
sự tiến hóa của sinh vật.

76
00:04:23,721 --> 00:04:27,663
Nhưng chúng ta hầu như đều muốn
ADN giữ nguyên.

77
00:04:27,663 --> 00:04:31,776
Khiếm khuyết khi sửa chữa ADN có thể 
dẫn đến lão hóa sớm

78
00:04:31,776 --> 00:04:34,010
và các loại ung thư.

79
00:04:34,010 --> 00:04:36,224
Vậy nên nếu bạn đang tìm kiếm
suối nguồn tươi trẻ,

80
00:04:36,224 --> 00:04:39,160
nó đang hoạt động ngay trong
tế bào của bạn,

81
00:04:39,160 --> 00:04:42,719
hàng tỉ tỉ lần một ngày.