0:00:06.414,0:00:08.748
ADN ở bên trong một trong các[br]tế bào của bạn

0:00:08.748,0:00:12.997
bị phá hoại hàng vạn lần một ngày.

0:00:12.997,0:00:16.465
Nhân con số đó với khoảng trăm nghìn[br]tỉ tế bào trong cơ thể bạn,

0:00:16.465,0:00:21.575
và ta có khoảng 10 mũ 18 [br]sai sót trong ADN mỗi ngày

0:00:21.575,0:00:26.376
Và vì ADN là khuôn mẫu tạo nên protein[br]cần thiết cho tế bào cơ thể hoạt động

0:00:26.386,0:00:30.574
sự hư hoại này sẽ dẫn đến hậu quả [br]nghiêm trọng, ví dụ như ung thư.

0:00:30.574,0:00:32.634
Có nhiều dạng sai sót trong ADN.

0:00:32.634,0:00:37.905
Có thể các nuclêôtít tạo nên ADN bị [br]hư hại,

0:00:37.905,0:00:41.092
hoặc các nuclêôtít bắt cặp không đúng,

0:00:41.092,0:00:43.049
dẫn đến đột biến,

0:00:43.049,0:00:48.257
hay sự mất đoạn của một hoặc hai mạch đơn[br]làm ngăn chặn quá trình nhân đôi ADN,

0:00:48.257,0:00:52.083
hoặc thậm chí đảo lộn các phần của ADN.

0:00:52.083,0:00:56.409
May mắn là các tế bào của bạn [br]hầu như luôn có cách

0:00:56.409,0:00:58.119
để giải quyết các sai sót này.

0:00:58.119,0:01:01.908
Việc sửa chữa những sai sót ấy nhờ vào [br]các enzym đặc hiệu.

0:01:01.908,0:01:05.313
Các enzym khác nhau sẽ phụ trách[br]sửa chữa các lỗi khác nhau.[br]

0:01:05.313,0:01:07.882
Một sai sót thường gặp là [br]sai sót trong bắt cặp bazơ.

0:01:07.882,0:01:10.232
Mỗi nuclêôtít có một loại bazơ nitơ,

0:01:10.232,0:01:12.262
trong quá trình nhân đôi ADN,

0:01:12.262,0:01:16.633
enzym ADN polymerase có tác dụng bắt [br]cặp các nuclêôtít theo đúng nguyên tắc

0:01:16.633,0:01:20.582
giúp tạo ra mạch mới bổ sung với [br]mạch nguyên mẫu.

0:01:20.582,0:01:24.217
Adenine(A) với Thymine(T), Guanine(G) với Cytosine(X).

0:01:24.217,0:01:27.169
Nhưng cứ một trong số trăm nghìn lần[br]lần bổ sung,

0:01:27.169,0:01:28.976
sẽ có một lần bắt cặp sai.

0:01:28.976,0:01:31.286
Các enzyme hầu như nhận ra lỗi này ngay,

0:01:31.286,0:01:35.940
và phá bỏ các nuclêôtít rồi thay thế [br]chúng bằng nuclêôtít đúng.

0:01:35.940,0:01:37.810
Trong một số trường hợp hiếm các[br]enzym này không nhận ra,

0:01:37.810,0:01:41.369
sẽ có những protein khác đến kiểm[br]tra lại.

0:01:41.369,0:01:42.848
Nếu tìm ra sự bắt cặp sai,

0:01:42.848,0:01:46.257
chúng sẽ cắt bỏ nuclêôtít sai và thay[br]thế lại.

0:01:46.257,0:01:48.478
Đây gọi là cơ chế [br]sửa chữa ghép đôi lệch.

0:01:48.478,0:01:52.238
Hai hệ thống này giúp giảm bớt[br]số lượng các sai sót bắt cặp

0:01:52.238,0:01:55.482
khoảng một phần tỉ lần.

0:01:55.482,0:01:59.149
Nhưng ADN cũng có thể bị phá hỏng [br]sau khi đã nhân đôi.

0:01:59.149,0:02:02.900
Nhiều phân tử khác nhau gây biến đổi [br]hóa học cho các nuclêôtít.

0:02:02.900,0:02:06.245
Một phần là do tác nhân môi trường,

0:02:06.245,0:02:09.202
như các hợp chất trong khói thuốc lá.

0:02:09.202,0:02:12.349
Nhưng các phân tử khác lại nằm trong [br]tế bào,

0:02:12.349,0:02:14.917
như Hidrô Perôxít.

0:02:14.917,0:02:17.143
Một số biến đổi hóa học hay xảy ra

0:02:17.143,0:02:21.348
nên sẽ có một số enzym đặc hiệu để[br]sửa chữa các hư hại.

0:02:21.348,0:02:24.885
Nhưng tế bào còn có các cơ chế[br]sửa lỗi tổng quát hơn.

0:02:24.885,0:02:27.231
Nếu chỉ có một bazơ bị hỏng,

0:02:27.231,0:02:32.143
nó có thể sửa chữa bằng cơ chế[br]sửa chữa cắt bỏ bazơ.

0:02:32.143,0:02:34.528
Một enzym cắt bazơ bị hỏng,

0:02:34.528,0:02:40.410
và một enzym khác sẽ ở gần đó để tìm [br]và thay thế nuclêôtít đó.

0:02:40.410,0:02:45.290
Sự phá hoại của tia tử ngoại sẽ khó sửa [br]chữa hơn.

0:02:45.290,0:02:49.274
Đôi khi nó làm cho hai nuclêôtít gần [br]nhau dính lại,

0:02:49.274,0:02:52.394
gây phá hỏng cấu trúc xoắn kép của ADN.

0:02:52.394,0:02:55.567
Hư hại này cần quá trình sửa chữa[br]phức tạp hơn

0:02:55.567,0:02:58.975
gọi là cơ chế sửa chữa cắt bỏ nuclêôtít.

0:02:58.975,0:03:04.015
Một nhóm protein sẽ loại bỏ một đoạn[br]dài khoảng 24 nuclêôtít,

0:03:04.015,0:03:06.745
và thay thế bằng một đoạn hoàn toàn[br]mới.

0:03:06.745,0:03:10.700
Các bức xạ tần số rất cao [br]như tia gamma và tia X

0:03:10.700,0:03:13.101
sẽ phá hoại ADN theo cách khác.

0:03:13.101,0:03:18.285
Chúng thường làm đứt một hay cả hai [br]đoạn ADN.

0:03:18.285,0:03:21.303
Đứt mạch kép là dạng nguy hiểm nhất.

0:03:21.303,0:03:24.066
Thậm chí còn gây chết tế bào.

0:03:24.066,0:03:27.503
Có hai cách thông dụng nhất để[br]chữa đứt mạch kép ADN

0:03:27.503,0:03:33.081
gọi là tái tổ hợp tương đồng và kết nối [br]đầu cuối có tính chất không tương đồng.

0:03:33.081,0:03:37.766
Tái tổ hợp tương đồng sử dụng các [br]phần không bị hư hại của ADN

0:03:37.766,0:03:39.186
làm mạch nguyên mẫu.

0:03:39.186,0:03:43.850
Các enzym sẽ trộn lẫn các mạch hư [br]hại và không hư hại,

0:03:43.850,0:03:46.449
khiến chúng trao đổi trình tự nuclêôtít,

0:03:46.449,0:03:49.244
và cuối cùng bổ sung vào những đoạn [br]còn thiếu

0:03:49.244,0:03:53.139
cuối cùng tạo ra hai mạch đôi ADN[br]hoàn chỉnh tách rời.

0:03:53.139,0:03:55.891
Ngược lại, kết nối đầu cuối [br]có tính chất không tương đồng

0:03:55.891,0:03:58.108
không cần sử dụng mạch nguyên mẫu.

0:03:58.108,0:04:02.540
Thay vào đó, một chuỗi protein cắt đi[br]một vài nuclêôtít

0:04:02.540,0:04:06.565
và hàn hai đầu bị cắt lại để làm[br]chúng dính lại với nhau.

0:04:06.565,0:04:08.554
Quá trình này không được chính xác lắm.

0:04:08.554,0:04:12.187
Nó có thể khiến các gen trộn lẫn hay [br]di chuyển lộn xộn.

0:04:12.187,0:04:16.332
Nhưng nó sẽ có hiệu quả khi không[br]có các ADN tương đồng khác.

0:04:16.332,0:04:20.149
Đương nhiên, những thay đổi trên ADN không[br]phải lúc nào cũng xấu.

0:04:20.149,0:04:23.721
Đột biến có lợi sẽ giúp ích cho[br]sự tiến hóa của sinh vật.

0:04:23.721,0:04:27.663
Nhưng chúng ta hầu như đều muốn[br]ADN giữ nguyên.

0:04:27.663,0:04:31.776
Khiếm khuyết khi sửa chữa ADN có thể [br]dẫn đến lão hóa sớm

0:04:31.776,0:04:34.010
và các loại ung thư.

0:04:34.010,0:04:36.224
Vậy nên nếu bạn đang tìm kiếm[br]suối nguồn tươi trẻ,

0:04:36.224,0:04:39.160
nó đang hoạt động ngay trong[br]tế bào của bạn,

0:04:39.160,0:04:42.719
hàng tỉ tỉ lần một ngày.