WEBVTT

00:00:06.414 --> 00:00:08.748
ดีเอ็นเอในเซลล์ของคุณ


00:00:08.748 --> 00:00:12.997
ได้รับความเสียหายเป็นหมื่นๆ ครั้งต่อวัน

00:00:12.997 --> 00:00:16.465
คูณด้วยจำนวนเซลล์ในร่างกายของคุณ
ที่มีอยู่ประมาณร้อยล้านล้านเซลล์

00:00:16.465 --> 00:00:21.575
และคุณจะพบว่าดีเอ็นเอเกิดความผิดปกติมากมาย

00:00:21.575 --> 00:00:23.826
และเพราะว่าดีเอ็นเอเป็นพิมพ์เขียว

00:00:23.826 --> 00:00:26.431
สำหรับโปรตีนที่เซลล์คุณต้องการเพื่อการทำงาน

00:00:26.431 --> 00:00:30.574
ความเสียหายนี้ทำให้เกิดปัญหาใหญ่ได้ เช่น มะเร็ง

00:00:30.574 --> 00:00:32.634
ความผิดพลาดเกิดขึ้นในหลายรูปแบบ

00:00:32.634 --> 00:00:37.905
บางครั้งเป็นที่นิวคลีโอไทด์
ซึ่งเป็นหน่วยสำคัญของดีเอ็นเอ ได้รับความเสียหาย

00:00:37.905 --> 00:00:41.092
บางครั้ง นิวคลีโอไทด์
ถูกจับคู่อย่างไม่ถูกต้อง

00:00:41.092 --> 00:00:43.049
ซึ่งทำให้เกิดความกลายพันธุ์

00:00:43.049 --> 00:00:48.257
และช่องว่างเล็กๆ ในหนึ่ง หรือทั้งสองสาย
สามารถรบกวนการเพิ่มจำนวนดีเอ็นเอได้

00:00:48.257 --> 00:00:52.083
หรือแม้กระทั่งทำให้เกิดการตัดดีเอ็นเอ
เพื่อที่จะให้เกิดการผสมกัน

00:00:52.083 --> 00:00:56.409
โชคดี เซลล์ของคุณสามารถที่จะซ่อม
ปัญหาส่วนใหญ่ของพวกนี้ ในแบบของมันได้ตลอด

00:00:56.409 --> 00:00:58.119
โดยส่วนใหญ่

00:00:58.119 --> 00:01:01.908
วิถีการซ่อมแซมเหล่านี้ ขึ้นอยู่กับเอนไซม์จำเพาะ

00:01:01.908 --> 00:01:05.313
แต่ละชนิดตอบสนองต่อความเสียหายที่แตกต่างกัน

00:01:05.313 --> 00:01:07.882
ความผิดพลาดที่พบบ่อย

00:01:07.882 --> 00:01:10.232
แต่ละนิวคลีโอไทด์มีเบส

00:01:10.232 --> 00:01:12.262
และในขณะที่ดีเอ็นเอถูกเพิ่มจำนวน

00:01:12.262 --> 00:01:16.633
เอนไซม์ดีเอ็นเอโพลีเมอเรส
ควรที่จะนำคู่ที่ถูกต้อง

00:01:16.633 --> 00:01:20.582
มาเข้าคู่กับทุกๆ เบส ที่อยู่บนสายต้นแบบ

00:01:20.582 --> 00:01:24.217
อะดีนีน คู่กับ ไทมีน
และกวานีน คู่กับ ไซโตซีน

00:01:24.217 --> 00:01:27.169
แต่ประมาณทุกๆ การเติมในหลักแสน

00:01:27.169 --> 00:01:28.976
มันจะทำพลาด

00:01:28.976 --> 00:01:31.286
เอนไซม์จับผิดได้เกือบจะทันที

00:01:31.286 --> 00:01:35.940
และตัดบางส่วนของนิวคลีโอไทด์
และแทนที่พวกมันด้วยอันที่ถูกต้อง

00:01:35.940 --> 00:01:37.810
และในกรณีที่มันพลาดไปบ้าง

00:01:37.810 --> 00:01:41.369
โปรตีนชุดที่สองตามมาเพื่อทำการตรวจสอบ

00:01:41.369 --> 00:01:42.848
ถ้ามันพบการจับคู่ที่ผิด

00:01:42.848 --> 00:01:46.257
พวกมันตัดนิวคลีโอไทด์ที่ผิดออก และแทนที่มัน

00:01:46.257 --> 00:01:48.478
กระบวนการนี้เรียกว่า การซ่อมการจับคู่ที่ผิด
(mismatch repair)

00:01:48.478 --> 00:01:52.238
ด้วยกัน สองระบบนี้ลดจำนวนของเบสที่จับคู่ผิด

00:01:52.238 --> 00:01:55.482
จนเหลือประมาณ หนึ่งในพันล้าน

00:01:55.482 --> 00:01:59.149
แต่ดีเอ็นเอได้รับความเสียหาย
หลังจากการเพิ่มจำนวนได้เช่นกัน

00:01:59.149 --> 00:02:02.900
โมเลกุลต่างๆ สามารถสร้างความเปลี่ยนแปลงทางเคมี
ให้กับนิวคลีโอไทด์ได้

00:02:02.900 --> 00:02:06.245
บางโมเลกุล มาจากการสัมผัสสิ่งแวดล้อม

00:02:06.245 --> 00:02:09.202
เช่นบางองค์ประกอบในควันยาสูบ

00:02:09.202 --> 00:02:12.349
และอย่างอื่น เช่นโมเลกุลที่พบได้ในเซลล์ตามปกติ

00:02:12.349 --> 00:02:14.917
เช่นไฮโดรเจน เปอร์ออกซิเดส

00:02:14.917 --> 00:02:17.143
ที่การเปลี่ยนแปลงทางเคมีนั้นธรรมดามาก

00:02:17.143 --> 00:02:21.348
พวกมันมีเอนไซม์จำเพาะที่ถูกสั่ง
ให้ย้อนการทำเสียหายนี้

00:02:21.348 --> 00:02:24.885
แต่เซลล์ยังมีวิถีการซ่อมที่ง่ายไปกว่านั้น

00:02:24.885 --> 00:02:27.231
ถ้าคุณมีเบสเสียหายไปแค่เบสเดียว

00:02:27.231 --> 00:02:32.143
โดยทั่วไป มันสามารถถูกซ่อนได้
โดยกระบวนการที่เรียกว่า การซ่อมเบสที่มีอยู่

00:02:32.143 --> 00:02:34.528
เอนไซม์หนึงตัดเอาเบสที่เสียหายออก

00:02:34.528 --> 00:02:40.410
และอีกเอนไซม์หนึ่งเข้ามาเล็มรอบๆ บริเวณนั้น
และจัดวางนิวคลีโอไทด์

00:02:40.410 --> 00:02:45.290
แสงยูวีสามารถทำให้เกิดความเสียหาย
ที่ซ่อมได้ยากกว่า

00:02:45.290 --> 00:02:49.274
บางครั้ง มันทำให้เกิดสองนิวคลีโอไทด์ที่ใกล้กัน
ที่ติดเข้าด้วยกัน

00:02:49.274 --> 00:02:52.394
ซึ่งเป็นการทำลายโครงสร้างเกลียวคู่ของดีเอ็นเอ

00:02:52.394 --> 00:02:55.567
ความเสียหายเช่นนี้ 
ต้องการกระบวนการที่ซับซ้อนมากกว่า

00:02:55.567 --> 00:02:58.975
ที่เรียกว่า การซ่อมนิวคลีโอไทด์โดยการตัด

00:02:58.975 --> 00:03:04.015
กลุ่มของโปรตีนกำจัดนิวคลีโอไทด์สายยาว
ประมาณ 24 นิวคลีโอไทด์

00:03:04.015 --> 00:03:06.745
และแทนที่มันด้วยอันใหม่

00:03:06.745 --> 00:03:10.700
การโดนรังสีความถี่สูงมากๆ 
เช่นรังสีแกมม่า หรือรังสีเอ็กซ์

00:03:10.700 --> 00:03:13.101
ทำให้เกิดการเสียหายที่ต่างออกไป

00:03:13.101 --> 00:03:18.285
พวกมันสามารถทำลายโครงสร้างหลักดีเอ็นเอ
หนึ่งสาย หรือทั้งสองสายได้

00:03:18.285 --> 00:03:21.303
การที่สายคู่หักเป็นสิ่งที่อันตรายที่สุด

00:03:21.303 --> 00:03:24.066
เพียงที่เดียวอาจทำให้เซลล์ตายได้

00:03:24.066 --> 00:03:27.503
วิถีที่ธรรมดาที่สุดสองวิถี 
สำหรับการซ่อมสายคู่ที่หัก

00:03:27.503 --> 00:03:33.081
ถูกเรียกว่า โฮโมโลกัส รีคอมบิเนชัน
และนอน-โฮโมโลกัส เอ็น จอยนิง

00:03:33.081 --> 00:03:39.186
โฮโมโลกัส รีคอมบิเนชัน ใช้ส่วนที่ไม่เสียหาย
ของดีเอ็นเอที่คล้ายกัน เป็นต้นแบบ

00:03:39.186 --> 00:03:43.850
เอนไซม์สานสายที่เสียหายและซ่อมมัน

00:03:43.850 --> 00:03:46.449
ทำให้มันแลกเปลียนลำดับของนิวคลีโอไทด์

00:03:46.449 --> 00:03:49.244
และท้ายที่สุดก็เติมส่วนที่หายแล้ว

00:03:49.244 --> 00:03:53.229
เพื่อให้ได้ส่วนสายคู่ที่สมบูรณ์

00:03:53.229 --> 00:03:55.891
นอน-โฮโมโลกัส เอ็น จอยนิง
ต่างออกไป

00:03:55.891 --> 00:03:58.108
มันไม่ต้องพึ่งพาต้นแบบ

00:03:58.108 --> 00:04:02.540
แทนที่จะเป็นอย่างนั้น โปรตีนมากมาย
เล็มนิวคลีโอไทด์บางส่วนออก

00:04:02.540 --> 00:04:06.565
และจากนั้นก็หลอมรวมปลายที่หักเข้าด้วยกัน

00:04:06.565 --> 00:04:08.554
กระบวนการนี้ไม่ได้แม่นยำเสียเท่าไร

00:04:08.554 --> 00:04:12.187
มันสามารถทำยีนปะปนกัน หรือเคลื่อนไปได้

00:04:12.187 --> 00:04:16.332
แต่มันก็มีประโยชน์
เมื่อดีเอ็นเอที่เป็นคู่กันไม่ได้ปรากฏอยู่

00:04:16.332 --> 00:04:20.149
แน่ล่ะ การเปลี่ยนดีเอ็นเอไม่ได้แย่เสมอไป

00:04:20.149 --> 00:04:23.751
การกลายพันธุ์ที่เป็นประโยชน์
ทำให้สายพันธุ์มีวิวัฒนาการได้

00:04:23.751 --> 00:04:27.663
แต่ส่วนใหญ่แล้ว 
เราอยากให้ดีเอ็นเอของเราเป็นเหมือนเดิม

00:04:27.663 --> 00:04:31.776
ความผิดพลาดในการซ่อมดีเอ็นเอ 
เกี่ยวข้องกับการแก่ก่อนวัย

00:04:31.776 --> 00:04:34.010
และมะเร็งหลายชนิด

00:04:34.010 --> 00:04:36.224
ถ้าหากคุณมองหาน้ำพุอายุวัฒนะ

00:04:36.224 --> 00:04:39.160
มันมีอยู่แล้วในเซลล์ของคุณ

00:04:39.160 --> 00:04:42.719
เป็นพันล้านครั้งต่อวัน