[Script Info]
Title: 
[Events]
Format: Layer, Start, End, Style, Name, MarginL, MarginR, MarginV, Effect, Text
Dialogue: 0,0:00:06.41,0:00:08.75,Default,,0000,0000,0000,,तुमच्या शरीरातील एका पेशीतील DNA
Dialogue: 0,0:00:08.75,0:00:12.100,Default,,0000,0000,0000,,नादुरुस्त होतो तेव्हा दिवसातून \Nहजोरो वेळा
Dialogue: 0,0:00:12.100,0:00:16.46,Default,,0000,0000,0000,,शरीरातील हजारो कोटी पेशी \Nनादुरुस्त होत असतात.
Dialogue: 0,0:00:16.46,0:00:21.58,Default,,0000,0000,0000,,शरीरातील सुमारे करोडो बिलियन DNA दररोज \Nनादुरस्त होतात
Dialogue: 0,0:00:21.58,0:00:23.83,Default,,0000,0000,0000,,DNA हा प्रोटीन्सचा आराखडा ठरवितो
Dialogue: 0,0:00:23.83,0:00:26.43,Default,,0000,0000,0000,,प्रोटीन्स जे पेशींच्या कार्यासाठी \Nआवश्यक आहेत.
Dialogue: 0,0:00:26.43,0:00:30.57,Default,,0000,0000,0000,,DNA मधील बिघाड कर्करोगासारखे गंभीर \Nरोग निर्माण करतात.
Dialogue: 0,0:00:30.57,0:00:32.63,Default,,0000,0000,0000,,वेगवेगळ्या स्वरुपात हे बिघाड दिसतात
Dialogue: 0,0:00:32.63,0:00:37.90,Default,,0000,0000,0000,,काहीवेळा नुक्लेओ टाईडस, जे DNA च्या \Nरचनेचा पाया आहे, बिघडतात,
Dialogue: 0,0:00:37.90,0:00:41.09,Default,,0000,0000,0000,,काहीवेळा यांची जुळवली चुकीची होते
Dialogue: 0,0:00:41.09,0:00:43.05,Default,,0000,0000,0000,,आणि त्यामुळे उत्परिवर्तन होते
Dialogue: 0,0:00:43.05,0:00:48.26,Default,,0000,0000,0000,,DNA च्या दोन्ही अथवा एका शिडीत जखडून \NDNA प्रती काढण्याच्या कार्यात बिघाड करतो
Dialogue: 0,0:00:48.26,0:00:52.08,Default,,0000,0000,0000,,किवा DNA च्या एखाद्या भागात मिसळतो.
Dialogue: 0,0:00:52.08,0:00:56.41,Default,,0000,0000,0000,,सुदैवाने पेशीत यास अटकाव \Nकरणारी यंत्रणा असते.
Dialogue: 0,0:00:56.41,0:00:58.12,Default,,0000,0000,0000,,ती बहुतेकदा सफल होते.
Dialogue: 0,0:00:58.12,0:01:01.91,Default,,0000,0000,0000,,या मार्गातील दुरुस्ती करतात \Nविशिष्ट विकार( enzymes.)
Dialogue: 0,0:01:01.91,0:01:05.31,Default,,0000,0000,0000,,ही प्रोटीन्स असून ते विविध भागात\Nविविध प्रतिसाद देतात.
Dialogue: 0,0:01:05.31,0:01:07.76,Default,,0000,0000,0000,,सामान्य होणारी चूक म्हणजे\Nपाया घटकांची चुकीची जुळवणी
Dialogue: 0,0:01:07.76,0:01:10.23,Default,,0000,0000,0000,,प्रत्येक नुक्लेओ टाईडमध्ये हे बसलेलेअसतात\NA, G, C. T
Dialogue: 0,0:01:10.23,0:01:12.26,Default,,0000,0000,0000,,आणि DNA च्या प्रती काढण्याच्या क्रियेत
Dialogue: 0,0:01:12.26,0:01:16.63,Default,,0000,0000,0000,,ही विकरे योग्य जोडी जुळविण्याचे\Nकाम करतात
Dialogue: 0,0:01:16.63,0:01:20.58,Default,,0000,0000,0000,,ज्यायोगे प्रत्येक (A TO T G TO C )\Nstrand मधील योग्य त्या पायाशी जुळवणी होते
Dialogue: 0,0:01:20.58,0:01:24.22,Default,,0000,0000,0000,,हे असे अदेनाइन थायमिन बरोबर,\Nआणि गौनीनसायटोसिन बरोबर.
Dialogue: 0,0:01:24.22,0:01:27.17,Default,,0000,0000,0000,,पण या लाखो पाया जुळलवणीत
Dialogue: 0,0:01:27.17,0:01:28.98,Default,,0000,0000,0000,,एखादी चूक होते.
Dialogue: 0,0:01:28.98,0:01:31.29,Default,,0000,0000,0000,,ही विकरे योग्य जुळणी होण्यास \Nमदत करतात.
Dialogue: 0,0:01:31.29,0:01:35.94,Default,,0000,0000,0000,,काही नुक्लेओ टाईड सोडतात व त्यांना\Nयोग्य ठिकाणी जोडतात
Dialogue: 0,0:01:35.94,0:01:37.81,Default,,0000,0000,0000,,यात काही सुटतात.
Dialogue: 0,0:01:37.81,0:01:41.37,Default,,0000,0000,0000,,पण प्रोटीन्सचा दुसरा संच तपासण्यास येतो.
Dialogue: 0,0:01:41.37,0:01:42.85,Default,,0000,0000,0000,,त्यांना अयोग्य जोडी आढळली तर
Dialogue: 0,0:01:42.85,0:01:46.26,Default,,0000,0000,0000,,ते चुकीची जोडणी दुरुस्त करतात
Dialogue: 0,0:01:46.26,0:01:48.48,Default,,0000,0000,0000,,यास चुकीची जोडणी दुरुस्ती म्हणतात
Dialogue: 0,0:01:48.48,0:01:52.24,Default,,0000,0000,0000,,या सर्व यंत्रणेत चुका कमी क्रल्या जातात
Dialogue: 0,0:01:52.24,0:01:55.48,Default,,0000,0000,0000,,दहा कोटीत एखादी चूक राहते.
Dialogue: 0,0:01:55.48,0:01:59.15,Default,,0000,0000,0000,,पण या दुरुस्तीने DNA त बिघाड होऊ शकतो.
Dialogue: 0,0:01:59.15,0:02:02.90,Default,,0000,0000,0000,,याशिवाय अनेक रेणू नुक्लेओ टाईडमध्ये \Nरासायनिक बदल घडवितात
Dialogue: 0,0:02:02.90,0:02:06.24,Default,,0000,0000,0000,,यातील काही पर्यावरणातील प्रदूषके असतात.
Dialogue: 0,0:02:06.24,0:02:09.20,Default,,0000,0000,0000,,जसे तंबाखूच्या धुरातील संयुगे.
Dialogue: 0,0:02:09.20,0:02:12.35,Default,,0000,0000,0000,,तर काही पेशीतच नैसर्गिक रित्या असतात
Dialogue: 0,0:02:12.35,0:02:14.92,Default,,0000,0000,0000,,जसे हायड्रोजन पेराओक्सैड
Dialogue: 0,0:02:14.92,0:02:17.14,Default,,0000,0000,0000,,काही रासायनिक बदल सामान्य असतात.
Dialogue: 0,0:02:17.14,0:02:21.35,Default,,0000,0000,0000,,त्यासाठी नुकसानीची दुरुस्ती करण्यासाठी \Nविशिष्ट विकारे असतात.
Dialogue: 0,0:02:21.35,0:02:24.88,Default,,0000,0000,0000,,याव्यतिरिक्त पेशीत काही सामान्य \Nदुरुस्तीचे मार्ग असतात
Dialogue: 0,0:02:24.88,0:02:27.23,Default,,0000,0000,0000,,जर एखादा पाया खराब झाला
Dialogue: 0,0:02:27.23,0:02:32.14,Default,,0000,0000,0000,,तर या यंत्रणेने दुरुस्त होतो यास \Nपाया सर्जरी दुरुस्ती म्हणतात.
Dialogue: 0,0:02:32.14,0:02:34.53,Default,,0000,0000,0000,,एक विकर खराब पायाला नामनिर्देशित करतो
Dialogue: 0,0:02:34.53,0:02:40.41,Default,,0000,0000,0000,,आणि दुसरा त्याभागास कापून योग्य पाया जोडतो
Dialogue: 0,0:02:40.41,0:02:45.29,Default,,0000,0000,0000,,अतिनील किरणांमुळे होणारे बदल \Nजे दुरुस्त होण्यास अवघड असतात
Dialogue: 0,0:02:45.29,0:02:49.27,Default,,0000,0000,0000,,त्यामुळे दोन गुणसुत्रे चिकटतात
Dialogue: 0,0:02:49.27,0:02:52.39,Default,,0000,0000,0000,,आणि dna च्या दुहेरी शिडीची\Nरचना नष्ट करतात .
Dialogue: 0,0:02:52.39,0:02:55.57,Default,,0000,0000,0000,,याच्या दुरुस्तीची प्रक्रिया\Nखूप जातील असते
Dialogue: 0,0:02:55.57,0:02:58.98,Default,,0000,0000,0000,,यास गुणसुत्रे शस्त्रक्रिया \Nदुरुस्ती म्हणूया
Dialogue: 0,0:02:58.98,0:03:04.02,Default,,0000,0000,0000,,या साठी प्रोटीन्स्ची एक टीम गुंणसुत्राची\Nलांबलचक श्हिडी काढून टाकतात
Dialogue: 0,0:03:04.02,0:03:06.74,Default,,0000,0000,0000,,आणि त्याजागी योग्य शिडी जोडतात
Dialogue: 0,0:03:06.74,0:03:10.70,Default,,0000,0000,0000,,उच्च कंपने असलेली प्रारणे गामा क्ष किरणे
Dialogue: 0,0:03:10.70,0:03:13.10,Default,,0000,0000,0000,,वेगळ्या प्रकारचे बिघाड करतात
Dialogue: 0,0:03:13.10,0:03:18.28,Default,,0000,0000,0000,,ते गुणसूत्राच्या एक अथवा \Nदोन्ही कडा दुरुस्त करतात
Dialogue: 0,0:03:18.28,0:03:21.30,Default,,0000,0000,0000,,दोन्ही कडा खराब होणे खूप धोक्याचे असते
Dialogue: 0,0:03:21.30,0:03:24.07,Default,,0000,0000,0000,,एकदेखील पेशीचा नाश करू शकते
Dialogue: 0,0:03:24.07,0:03:27.50,Default,,0000,0000,0000,,या दुरुस्तीसाठी दोन मार्ग असतात
Dialogue: 0,0:03:27.50,0:03:33.08,Default,,0000,0000,0000,,होमोलोगौस जोडणी व \Nनॉन होमोलोगौस जोडणी
Dialogue: 0,0:03:33.08,0:03:39.19,Default,,0000,0000,0000,,होमोलोगौस जोडणी चांगल्या\Nअवस्थेतील DNA पाया मानून काम करते
Dialogue: 0,0:03:39.19,0:03:43.85,Default,,0000,0000,0000,,नादुरुस्त DNA ची जागा चांगला DNA घेतो \Nतो विकरांच्या मदतीनेच
Dialogue: 0,0:03:43.85,0:03:46.45,Default,,0000,0000,0000,,गुणसूत्रातील क्रम दुरुस्त करतो
Dialogue: 0,0:03:46.45,0:03:49.24,Default,,0000,0000,0000,,आणि शेवटी रिक्त जागी योग्य DNA जोडतो
Dialogue: 0,0:03:49.24,0:03:53.23,Default,,0000,0000,0000,,आणि अश्याप्रकारे dna चे दोन्ही \Nstrand दुरुस्त करतो
Dialogue: 0,0:03:53.23,0:03:55.89,Default,,0000,0000,0000,,नॉन-होमोलोगौस जोडणी ते जोडण्याचे काम करतो
Dialogue: 0,0:03:55.89,0:03:58.11,Default,,0000,0000,0000,,ते काही पायाभूत DNA चा वापर करीत नाही
Dialogue: 0,0:03:58.11,0:04:02.54,Default,,0000,0000,0000,,काही प्रथिने गुंणसुत्राना कापतात
Dialogue: 0,0:04:02.54,0:04:06.56,Default,,0000,0000,0000,,आणि त्यांना तुटलेल्या जागी जोडतात
Dialogue: 0,0:04:06.56,0:04:08.55,Default,,0000,0000,0000,,ही प्रक्रिया काही तेवढी बरोबर नाही
Dialogue: 0,0:04:08.55,0:04:12.19,Default,,0000,0000,0000,,त्यामुळे जीन्स एकत्र मिसळतात किवा\Nदूर जातात
Dialogue: 0,0:04:12.19,0:04:16.33,Default,,0000,0000,0000,,पण जेव्हा त्याचा जोडीदार DNA\Nमिळत नाही तेव्हा ते ठीक आहे
Dialogue: 0,0:04:16.33,0:04:20.15,Default,,0000,0000,0000,,DNAतील बदल काही वाईट नसतात
Dialogue: 0,0:04:20.15,0:04:23.75,Default,,0000,0000,0000,,त्यामुळे उत्परिवर्तन होऊन \Nनव्या प्रजाती निर्माण होतात
Dialogue: 0,0:04:23.75,0:04:27.66,Default,,0000,0000,0000,,पण आपल्याला DNA\Nयोग्य जागीच असावयास हवा असतो
Dialogue: 0,0:04:27.66,0:04:31.78,Default,,0000,0000,0000,,DNAमधील दोषामुळेच अकाली वार्धक्य येते
Dialogue: 0,0:04:31.78,0:04:34.01,Default,,0000,0000,0000,,विविध प्रकारचे कर्करोग होतात
Dialogue: 0,0:04:34.01,0:04:36.22,Default,,0000,0000,0000,,तारुण्याचा झरा पाह्याचा असेल तर तो
Dialogue: 0,0:04:36.22,0:04:39.16,Default,,0000,0000,0000,,तुमच्या शरीरात कार्यरत असतो
Dialogue: 0,0:04:39.16,0:04:42.72,Default,,0000,0000,0000,,दिवसातून कोटी कोटी वेळा.