1
00:00:01,177 --> 00:00:03,227
Soms word ik boos,

2
00:00:03,857 --> 00:00:07,375
en het kostte me vele jaren
om dát alleen al te kunnen zeggen.

3
00:00:08,125 --> 00:00:09,726
In mijn werk

4
00:00:09,750 --> 00:00:12,777
trilt mijn lijf soms helemaal,
zo boos ben ik.

5
00:00:14,125 --> 00:00:17,658
Maar ongeacht hoe terecht
mijn woede ook was,

6
00:00:18,023 --> 00:00:21,940
mij is mijn hele leven lang geleerd

7
00:00:21,960 --> 00:00:24,771
dat mijn boosheid overdreven is,

8
00:00:24,795 --> 00:00:26,699
een onjuiste reactie,

9
00:00:26,723 --> 00:00:29,390
die me grof en onaantrekkelijk maakt.

10
00:00:30,406 --> 00:00:35,893
Voornamelijk als meisje heb ik geleerd
dat boosheid een emotie is,

11
00:00:35,917 --> 00:00:38,745
die je maar beter helemaal
niet moet uiten.

12
00:00:39,957 --> 00:00:41,837
Stel je mijn moeder eens voor.

13
00:00:41,861 --> 00:00:44,664
Toen ik 15 jaar was, kwam ik
op een dag van school

14
00:00:44,688 --> 00:00:48,106
en zij stond op de lange veranda
buiten voor de keuken

15
00:00:48,130 --> 00:00:50,127
met een grote stapel borden.

16
00:00:50,813 --> 00:00:56,268
Ik was compleet sprakeloos toen
ze ermee begon te gooien als frisbees...

17
00:00:56,292 --> 00:00:57,598
(Gelach)

18
00:00:57,622 --> 00:00:59,789
in de hete, vochtige lucht.

19
00:01:00,511 --> 00:01:04,226
Toen ieder bord in duizend
stukjes was gevallen

20
00:01:04,250 --> 00:01:05,476
op de heuvel onder ons,

21
00:01:05,500 --> 00:01:09,723
liep ze weer naar binnen
en vroeg ze vrolijk: "Hoe was je dag?"

22
00:01:09,747 --> 00:01:12,820
(Gelach)

23
00:01:13,674 --> 00:01:18,750
Je ziet wel in hoe een kind
een dergelijk incident zou bekijken

24
00:01:19,214 --> 00:01:24,417
en denken dat boosheid: stil, isolerend,
destructief en zelfs beangstigend is.

25
00:01:25,333 --> 00:01:31,143
Met name wanneer deze boze persoon
een meisje of een vrouw is.

26
00:01:31,167 --> 00:01:32,907
De vraag is waarom.

27
00:01:33,375 --> 00:01:36,583
Boosheid is een menselijke emotie,
noch goed noch slecht.

28
00:01:37,213 --> 00:01:38,934
Het is feitelijk een signaalemotie.

29
00:01:38,958 --> 00:01:42,833
Het waarschuwt ons voor vernedering,
dreiging, belediging en letsel.

30
00:01:43,625 --> 00:01:47,727
En toch, in zovele culturen,
wordt boosheid geacht

31
00:01:47,767 --> 00:01:51,162
het morele eigendom te zijn
van jongens en mannen.

32
00:01:51,792 --> 00:01:53,650
Er zijn natuurlijk verschillen.

33
00:01:53,674 --> 00:01:55,934
In de Verenigde Staten, bijvoorbeeld,

34
00:01:55,958 --> 00:01:59,976
wordt een boze zwarte man
gezien als een crimineel,

35
00:02:00,000 --> 00:02:02,743
maar een boze blanke man
is een waardevolle burger.

36
00:02:03,500 --> 00:02:07,733
Waar we echter ook zijn,
die emotie is met name van mannen.

37
00:02:07,917 --> 00:02:12,718
En dus leren we kinderen om boosheid 
bij meisjes en vrouwen af te keuren,

38
00:02:12,728 --> 00:02:16,410
en worden we volwassenen
die het bestraffen.

39
00:02:17,782 --> 00:02:20,198
Wat als we dat nu eens niet zouden doen?

40
00:02:20,708 --> 00:02:24,164
Wat als we boosheid niet 
scheiden van vrouwelijkheid?

41
00:02:24,188 --> 00:02:27,976
Want boosheid scheiden van vrouwelijkheid
betekent dat we meisjes en vrouwen

42
00:02:28,000 --> 00:02:31,226
de emotie onthouden die hen het beste
beschermt tegen onrecht.

43
00:02:31,583 --> 00:02:35,731
Wat als we in plaats daarvan deze
emotionele vaardigheid zouden ontwikkelen

44
00:02:35,731 --> 00:02:37,011
voor jongens én meisjes?

45
00:02:37,833 --> 00:02:41,582
Het feit is dat we kinderen
nog steeds sociaal gedrag aanleren

46
00:02:41,606 --> 00:02:44,195
op een binaire en verschillende wijze.

47
00:02:44,500 --> 00:02:49,424
Jongens worden gehouden aan absurde,
rigide normen van mannelijkheid

48
00:02:49,448 --> 00:02:53,518
die horen geen vrouwelijke emoties
als droefheid of angst te kennen,

49
00:02:53,542 --> 00:02:57,083
maar moeten agressie en woede omarmen
als echte mannelijke eigenschappen.

50
00:02:57,803 --> 00:02:59,343
Daar staat tegenover

51
00:02:59,343 --> 00:03:02,518
dat we meisjes leren voorkomend te zijn

52
00:03:02,542 --> 00:03:05,542
en woede gaat daar niet mee samen.

53
00:03:06,081 --> 00:03:11,448
Net zoals ons is geleerd
onze benen te kruisen en ons haar te doen,

54
00:03:12,057 --> 00:03:15,160
is ons verteld ons in te houden
en onze trots in te slikken.

55
00:03:16,208 --> 00:03:20,053
Wat maar al te vaak gebeurt,
en dat geldt voor ons allemaal, is dat

56
00:03:20,077 --> 00:03:23,808
vernedering onderdeel blijft van ons 
denkbeeld over vrouwelijkheid.

57
00:03:24,674 --> 00:03:29,442
Er zit een heel persoonlijk en
politiek verhaal achter deze splitsing.

58
00:03:30,205 --> 00:03:35,799
In woede gaan we van verwende prinsessen
en opstandige pubers,

59
00:03:35,823 --> 00:03:40,140
naar bewerkelijke vrouwen
en krijsende, lelijke zeuren.

60
00:03:40,600 --> 00:03:42,704
We zijn er in alle smaken, kies maar uit.

61
00:03:43,208 --> 00:03:46,247
Ben jij een pittige hete Latina
als je boos bent?

62
00:03:46,549 --> 00:03:50,155
Of een triest Aziatisch meisje? 
Een boze zwarte vrouw?

63
00:03:50,155 --> 00:03:52,101
Of een gekke witte?

64
00:03:53,675 --> 00:03:55,122
Je kan kiezen.

65
00:03:55,122 --> 00:03:59,722
Maar het resultaat is, dat wanneer
we zeggen wat belangrijk is voor ons --

66
00:03:59,824 --> 00:04:02,101
want dat is wat boosheid overbrengt --

67
00:04:02,125 --> 00:04:06,000
mensen boos op ons worden
omdat we boos zijn.

68
00:04:06,708 --> 00:04:11,917
Waar we ook zijn, thuis of op school
of op werk of in de politieke arena,

69
00:04:12,417 --> 00:04:16,416
boosheid bevestigt mannelijkheid
en het frustreert vrouwelijkheid.

70
00:04:17,055 --> 00:04:19,802
Dus mannen worden beloond
voor dat gedrag,

71
00:04:19,826 --> 00:04:22,410
en vrouwen worden gestraft 
voor hetzelfde gedrag.

72
00:04:23,917 --> 00:04:26,523
Dit zet ons op een enorme achterstand,

73
00:04:26,547 --> 00:04:30,467
zeker als we onszelf en onze belangen
moeten beschermen.

74
00:04:31,203 --> 00:04:34,324
Wanneer we te maken hebben met een
bedreigende straatovervaller,

75
00:04:34,324 --> 00:04:35,734
een roofzuchtige collega,

76
00:04:35,734 --> 00:04:37,973
een seksist, racistische klasgenoot,

77
00:04:38,311 --> 00:04:42,255
schreeuwt ons brein:
"Ben je nou helemaal gek geworden?"

78
00:04:42,922 --> 00:04:46,093
En onze monden zeggen:
"Het spijt me, wat?"

79
00:04:46,208 --> 00:04:48,893
(Gelach)

80
00:04:48,917 --> 00:04:50,160
Toch?

81
00:04:51,097 --> 00:04:54,231
En het botst met elkaar
want de boosheid raakt vermengd

82
00:04:54,255 --> 00:04:57,684
met spanning en de angst voor
het risico op vergelding.

83
00:04:57,708 --> 00:05:01,420
Als je vrouwen vraagt waar ze het bangst
voor zijn als reactie op hun boosheid,

84
00:05:01,420 --> 00:05:02,979
zeggen ze niet geweld.

85
00:05:03,003 --> 00:05:04,808
Zij zeggen spot.

86
00:05:05,233 --> 00:05:07,298
Denk er eens over wat dat wil zeggen.

87
00:05:08,487 --> 00:05:12,725
Heb je meerdere gemarginaliseerde
identiteiten, dan is het niet alleen spot.

88
00:05:13,050 --> 00:05:17,311
Wanneer je jezelf beschermt,
wanneer je je grenzen aangeeft,

89
00:05:17,333 --> 00:05:20,236
want daar kunnen ernstige
consequenties aan verbonden zijn.

90
00:05:20,236 --> 00:05:25,018
Nu herhalen we deze patronen niet
op een opzichtige en duidelijke wijze,

91
00:05:25,042 --> 00:05:28,342
maar door dagelijkse 
banaliteiten in het leven.

92
00:05:29,000 --> 00:05:32,101
Toen mijn dochter op de kleuterschool zat,
ging ze iedere ochtend

93
00:05:32,125 --> 00:05:35,559
een prachtig kasteel bouwen 
van linten en blokken,

94
00:05:35,583 --> 00:05:39,351
en iedere ochtend kwam dezelfde jongen
die het met veel plezier omschopte.

95
00:05:39,708 --> 00:05:44,072
Zijn ouders waren daar, maar ze
grepen nooit in voordat het gebeurde.

96
00:05:44,432 --> 00:05:47,763
Ze waren blij te voorzien in
clichés achteraf:

97
00:05:48,208 --> 00:05:50,185
"Jongens zullen altijd jongens zijn."

98
00:05:50,292 --> 00:05:53,693
"Het is zo verleidelijk,
hij kon het niet laten."

99
00:05:54,292 --> 00:05:58,104
Ik deed wat veel meisjes en vrouwen
hebben geleerd te doen:

100
00:05:58,128 --> 00:06:00,206
op voorhand bewaarde ik de vrede

101
00:06:00,230 --> 00:06:02,951
en leerde mijn dochter hetzelfde te doen.

102
00:06:03,460 --> 00:06:05,436
Ze gebruikte haar woorden.

103
00:06:06,333 --> 00:06:08,953
Ze probeerde hem
vriendelijk tegen te houden.

104
00:06:08,958 --> 00:06:13,279
Ze verplaatste van plek waar ze bouwde
in de klas, maar geen effect.

105
00:06:13,777 --> 00:06:19,755
Dus ik en andere volwassenen construeerden
gezamenlijk een typisch mannelijk recht.

106
00:06:20,417 --> 00:06:23,717
Hij kon ongeremd tekeergaan
en zijn omgeving domineren,

107
00:06:23,717 --> 00:06:28,350
en zij hield haar behoeften voor zichzelf
en werkt om zijn behoeften heen.

108
00:06:29,080 --> 00:06:33,203
We stelden ze beiden teleur
door haar boosheid niet te erkennen

109
00:06:33,227 --> 00:06:35,667
en de oplossing te geven die ze verdiende.

110
00:06:36,103 --> 00:06:39,444
Nou is dit een kleine weergave
van een veel groter probleem.

111
00:06:39,881 --> 00:06:43,744
Want cultureel, wereldwijd gezien,

112
00:06:43,929 --> 00:06:47,571
geven we de voorkeur aan deze
uiting van mannelijkheid

113
00:06:47,873 --> 00:06:51,039
en het gezag en voorrecht
dat daarmee samengaat,

114
00:06:51,063 --> 00:06:55,587
boven de rechten en behoeften en 
woorden van kinderen en vrouwen.

115
00:06:56,917 --> 00:07:01,368
Dus het zal waarschijnlijk geen verrassing
zijn voor de mensen hier,

116
00:07:01,392 --> 00:07:04,168
dat vrouwen zeggen bozer te zijn,

117
00:07:04,228 --> 00:07:08,498
op een volhardendere manier en
en met meer intensiteit dan mannen.

118
00:07:09,550 --> 00:07:12,937
Dat komt deels door het feit dat we
gesocialiseerd zijn om te herkauwen,

119
00:07:12,937 --> 00:07:15,581
om het voor onszelf te houden
en erin te wentelen.

120
00:07:15,750 --> 00:07:19,401
Maar wij moeten op zoek naar
sociaal geaccepteerde manieren

121
00:07:19,425 --> 00:07:22,911
om de intensiteit van onze emoties
die we voelen te uiten

122
00:07:23,248 --> 00:07:27,374
en het bewustzijn dat het ons brengt 
over onze kwetsbaarheid.

123
00:07:27,630 --> 00:07:29,489
Dus doen we verschillende dingen.

124
00:07:30,186 --> 00:07:35,601
Als mannen eens wisten hoe vaak vrouwen
vervuld zijn van pure woede als we huilen,

125
00:07:35,625 --> 00:07:37,303
zouden ze stijl achteroverslaan.

126
00:07:37,402 --> 00:07:39,059
(Gelach)

127
00:07:39,083 --> 00:07:40,804
We gebruiken verzachtende taal.

128
00:07:41,042 --> 00:07:43,434
We zijn gefrustreerd.
"Nee hoor, het is goed."

129
00:07:43,458 --> 00:07:45,333
(Gelach)

130
00:07:45,917 --> 00:07:49,003
We maken van onszelf een object
en verliezen de vaardigheid

131
00:07:49,027 --> 00:07:54,669
om zelfs de psychologische veranderingen
te herkennen die woede veroorzaakt.

132
00:07:55,667 --> 00:07:58,019
Voornamelijk worden we echter ziek.

133
00:07:59,125 --> 00:08:03,686
Boosheid wordt nu in verband gebracht met 
een heel scala aan ziektes

134
00:08:03,710 --> 00:08:06,913
die makkelijk terzijde worden geschoven
als 'vrouwenkwaaltjes'.

135
00:08:07,210 --> 00:08:12,773
Meer chronische pijn, 
auto-immuunziekten, eetstoornissen,

136
00:08:12,797 --> 00:08:16,341
geestelijke stress, angst en
zelfbeschadiging, depressie.

137
00:08:17,217 --> 00:08:21,270
Woede heeft invloed op ons immuunsysteem,
ons cardiovasculair systeem.

138
00:08:21,374 --> 00:08:25,693
Sommige studies geven zelfs aan dat het
de sterftecijfers beïnvloedt,

139
00:08:25,717 --> 00:08:28,291
met name voor zwarte vrouwen met kanker.

140
00:08:30,271 --> 00:08:35,496
Ik heb schoon genoeg van die vrouwen
die er ook schoon genoeg van hebben.

141
00:08:37,198 --> 00:08:40,232
Onze boosheid brengt veel ongemak.

142
00:08:40,246 --> 00:08:44,715
En het conflict komt doordat
het onze rol is om de vrede te bewaren.

143
00:08:45,372 --> 00:08:47,084
Er is woede die geaccepteerd wordt.

144
00:08:47,084 --> 00:08:49,755
Wij mogen boos zijn als we


145
00:08:49,755 --> 00:08:51,405
in de gebaande paden blijven

146
00:08:51,405 --> 00:08:53,195
en de status-quo bewaren.

147
00:08:53,255 --> 00:08:56,078
Als moeders of onderwijzers

148
00:08:56,167 --> 00:09:01,786
mogen we boos zijn, maar niet boos zijn
over de hoge prijs van verzorgen.

149
00:09:01,796 --> 00:09:03,703
We kunnen boos zijn 
op onze moeders.

150
00:09:03,703 --> 00:09:07,372
Bijvoorbeeld als pubers -- 
de ouderlijke regels en beperkingen --

151
00:09:07,376 --> 00:09:09,792
we verwijten niet het systeem
we verwijten het hen.

152
00:09:09,792 --> 00:09:14,332
We kunnen boos zijn op andere vrouwen want
wie houdt er niet van een meidengevecht.

153
00:09:14,411 --> 00:09:19,959
En we mogen boos zijn op mannen met een
lagere status in een duidelijke hiërarchie

154
00:09:20,114 --> 00:09:22,580
die racisme of xenofobie ondersteunt.

155
00:09:23,864 --> 00:09:26,159
Maar we hebben een enorme potentie hierin.

156
00:09:26,543 --> 00:09:31,612
Omdat gevoelens de reikwijdte
aangeven van óns gezag

157
00:09:31,625 --> 00:09:34,632
en mensen zich ongemakkelijk
voelen door onze boosheid.

158
00:09:34,792 --> 00:09:39,402
We zouden dus mensen moeten leren zich
gemakkelijk te voelen met hun ongemak

159
00:09:39,426 --> 00:09:42,748
als vrouwen nee zeggen
zonder excuses te maken.

160
00:09:43,917 --> 00:09:48,973
We kunnen emoties bekijken in termen
van competentie in plaats van gender.

161
00:09:49,465 --> 00:09:53,394
Mensen die hun woede doorleven 
en er vorm aangeven,

162
00:09:53,798 --> 00:09:56,458
zijn creatiever en optimistischer,

163
00:09:56,958 --> 00:09:58,832
ervaren meer intimiteit,

164
00:09:58,917 --> 00:10:00,773
zijn betere probleemoplossers

165
00:10:02,260 --> 00:10:04,869
en zijn in politiek opzicht effectiever.

166
00:10:05,251 --> 00:10:08,440
Wel, ik ben een vrouw die schrijft
over vrouwen en gevoelens,

167
00:10:08,464 --> 00:10:10,792
dus weinig mannen met macht

168
00:10:10,816 --> 00:10:15,106
zullen, uit politieke overwegingen,
serieus nemen wat ik zeg.

169
00:10:15,789 --> 00:10:20,471
Wij brengen beleid en woede
in verband met de minachting en razernij

170
00:10:20,471 --> 00:10:25,061
die bijdragen aan de opkomst
van macho-fascisme in de wereld.

171
00:10:25,375 --> 00:10:28,909
Maar als dát het gif is,
kan het ook een tegengif zijn.

172
00:10:29,542 --> 00:10:33,126
Er bestaat een boosheid vanuit hoop
die we iedere dag zien

173
00:10:33,160 --> 00:10:37,206
in de aanhoudende boosheid van vrouwen
en gemarginaliseerde mensen.

174
00:10:37,833 --> 00:10:42,134
Ze staat in verband met compassie
en empathie en liefde

175
00:10:42,168 --> 00:10:45,515
en we zouden die boosheid
eveneens moeten erkennen.

176
00:10:46,614 --> 00:10:52,573
De kwestie is dat samenlevingen die de
boosheid van vrouwen niet respecteren,

177
00:10:52,573 --> 00:10:54,833
vrouwen niet respecteren.

178
00:10:55,543 --> 00:11:01,663
Het echte gevaar van onze woede zit niet
in het breken van banden... of borden.

179
00:11:02,323 --> 00:11:07,157
Het zit in het laten zien
dat we onszelf serieus nemen

180
00:11:07,157 --> 00:11:11,463
en dat we van andere mensen
ook verwachten dat ze ons serieus nemen.

181
00:11:12,073 --> 00:11:15,954
Als dat gebeurt, is de kans groot

182
00:11:15,958 --> 00:11:20,038
dat vrouwen kunnen glimlachen
... wanneer ze dat willen.

183
00:11:20,143 --> 00:11:22,570
(Applaus)

184
00:11:22,600 --> 00:11:23,939
Dank je.

185
00:11:23,939 --> 00:11:26,799
(Applaus)