0:00:01.177,0:00:03.227
Soms word ik boos,

0:00:03.857,0:00:07.375
en het kostte me vele jaren[br]om dát alleen al te kunnen zeggen.

0:00:08.125,0:00:09.726
In mijn werk

0:00:09.750,0:00:12.777
trilt mijn lijf soms helemaal,[br]zo boos ben ik.

0:00:14.125,0:00:17.658
Maar ongeacht hoe terecht[br]mijn woede ook was,

0:00:18.023,0:00:21.940
mij is mijn hele leven lang geleerd

0:00:21.960,0:00:24.771
dat mijn boosheid overdreven is,

0:00:24.795,0:00:26.699
een onjuiste reactie,

0:00:26.723,0:00:29.390
die me grof en onaantrekkelijk maakt.

0:00:30.406,0:00:35.893
Voornamelijk als meisje heb ik geleerd[br]dat boosheid een emotie is,

0:00:35.917,0:00:38.745
die je maar beter helemaal[br]niet moet uiten.

0:00:39.957,0:00:41.837
Stel je mijn moeder eens voor.

0:00:41.861,0:00:44.664
Toen ik 15 jaar was, kwam ik[br]op een dag van school

0:00:44.688,0:00:48.106
en zij stond op de lange veranda[br]buiten voor de keuken

0:00:48.130,0:00:50.127
met een grote stapel borden.

0:00:50.813,0:00:56.268
Ik was compleet sprakeloos toen[br]ze ermee begon te gooien als frisbees...

0:00:56.292,0:00:57.598
(Gelach)

0:00:57.622,0:00:59.789
in de hete, vochtige lucht.

0:01:00.511,0:01:04.226
Toen ieder bord in duizend[br]stukjes was gevallen

0:01:04.250,0:01:05.476
op de heuvel onder ons,

0:01:05.500,0:01:09.723
liep ze weer naar binnen[br]en vroeg ze vrolijk: "Hoe was je dag?"

0:01:09.747,0:01:12.820
(Gelach)

0:01:13.674,0:01:18.750
Je ziet wel in hoe een kind[br]een dergelijk incident zou bekijken

0:01:19.214,0:01:24.417
en denken dat boosheid: stil, isolerend,[br]destructief en zelfs beangstigend is.

0:01:25.333,0:01:31.143
Met name wanneer deze boze persoon[br]een meisje of een vrouw is.

0:01:31.167,0:01:32.907
De vraag is waarom.

0:01:33.375,0:01:36.583
Boosheid is een menselijke emotie,[br]noch goed noch slecht.

0:01:37.213,0:01:38.934
Het is feitelijk een signaalemotie.

0:01:38.958,0:01:42.833
Het waarschuwt ons voor vernedering,[br]dreiging, belediging en letsel.

0:01:43.625,0:01:47.727
En toch, in zovele culturen,[br]wordt boosheid geacht

0:01:47.767,0:01:51.162
het morele eigendom te zijn[br]van jongens en mannen.

0:01:51.792,0:01:53.650
Er zijn natuurlijk verschillen.

0:01:53.674,0:01:55.934
In de Verenigde Staten, bijvoorbeeld,

0:01:55.958,0:01:59.976
wordt een boze zwarte man[br]gezien als een crimineel,

0:02:00.000,0:02:02.743
maar een boze blanke man[br]is een waardevolle burger.

0:02:03.500,0:02:07.733
Waar we echter ook zijn,[br]die emotie is met name van mannen.

0:02:07.917,0:02:12.718
En dus leren we kinderen om boosheid [br]bij meisjes en vrouwen af te keuren,

0:02:12.728,0:02:16.410
en worden we volwassenen[br]die het bestraffen.

0:02:17.782,0:02:20.198
Wat als we dat nu eens niet zouden doen?

0:02:20.708,0:02:24.164
Wat als we boosheid niet [br]scheiden van vrouwelijkheid?

0:02:24.188,0:02:27.976
Want boosheid scheiden van vrouwelijkheid[br]betekent dat we meisjes en vrouwen

0:02:28.000,0:02:31.226
de emotie onthouden die hen het beste[br]beschermt tegen onrecht.

0:02:31.583,0:02:35.731
Wat als we in plaats daarvan deze[br]emotionele vaardigheid zouden ontwikkelen

0:02:35.731,0:02:37.011
voor jongens én meisjes?

0:02:37.833,0:02:41.582
Het feit is dat we kinderen[br]nog steeds sociaal gedrag aanleren

0:02:41.606,0:02:44.195
op een binaire en verschillende wijze.

0:02:44.500,0:02:49.424
Jongens worden gehouden aan absurde,[br]rigide normen van mannelijkheid

0:02:49.448,0:02:53.518
die horen geen vrouwelijke emoties[br]als droefheid of angst te kennen,

0:02:53.542,0:02:57.083
maar moeten agressie en woede omarmen[br]als echte mannelijke eigenschappen.

0:02:57.803,0:02:59.343
Daar staat tegenover

0:02:59.343,0:03:02.518
dat we meisjes leren voorkomend te zijn

0:03:02.542,0:03:05.542
en woede gaat daar niet mee samen.

0:03:06.081,0:03:11.448
Net zoals ons is geleerd[br]onze benen te kruisen en ons haar te doen,

0:03:12.057,0:03:15.160
is ons verteld ons in te houden[br]en onze trots in te slikken.

0:03:16.208,0:03:20.053
Wat maar al te vaak gebeurt,[br]en dat geldt voor ons allemaal, is dat

0:03:20.077,0:03:23.808
vernedering onderdeel blijft van ons [br]denkbeeld over vrouwelijkheid.

0:03:24.674,0:03:29.442
Er zit een heel persoonlijk en[br]politiek verhaal achter deze splitsing.

0:03:30.205,0:03:35.799
In woede gaan we van verwende prinsessen[br]en opstandige pubers,

0:03:35.823,0:03:40.140
naar bewerkelijke vrouwen[br]en krijsende, lelijke zeuren.

0:03:40.600,0:03:42.704
We zijn er in alle smaken, kies maar uit.

0:03:43.208,0:03:46.247
Ben jij een pittige hete Latina[br]als je boos bent?

0:03:46.549,0:03:50.155
Of een triest Aziatisch meisje? [br]Een boze zwarte vrouw?

0:03:50.155,0:03:52.101
Of een gekke witte?

0:03:53.675,0:03:55.122
Je kan kiezen.

0:03:55.122,0:03:59.722
Maar het resultaat is, dat wanneer[br]we zeggen wat belangrijk is voor ons --

0:03:59.824,0:04:02.101
want dat is wat boosheid overbrengt --

0:04:02.125,0:04:06.000
mensen boos op ons worden[br]omdat we boos zijn.

0:04:06.708,0:04:11.917
Waar we ook zijn, thuis of op school[br]of op werk of in de politieke arena,

0:04:12.417,0:04:16.416
boosheid bevestigt mannelijkheid[br]en het frustreert vrouwelijkheid.

0:04:17.055,0:04:19.802
Dus mannen worden beloond[br]voor dat gedrag,

0:04:19.826,0:04:22.410
en vrouwen worden gestraft [br]voor hetzelfde gedrag.

0:04:23.917,0:04:26.523
Dit zet ons op een enorme achterstand,

0:04:26.547,0:04:30.467
zeker als we onszelf en onze belangen[br]moeten beschermen.

0:04:31.203,0:04:34.324
Wanneer we te maken hebben met een[br]bedreigende straatovervaller,

0:04:34.324,0:04:35.734
een roofzuchtige collega,

0:04:35.734,0:04:37.973
een seksist, racistische klasgenoot,

0:04:38.311,0:04:42.255
schreeuwt ons brein:[br]"Ben je nou helemaal gek geworden?"

0:04:42.922,0:04:46.093
En onze monden zeggen:[br]"Het spijt me, wat?"

0:04:46.208,0:04:48.893
(Gelach)

0:04:48.917,0:04:50.160
Toch?

0:04:51.097,0:04:54.231
En het botst met elkaar[br]want de boosheid raakt vermengd

0:04:54.255,0:04:57.684
met spanning en de angst voor[br]het risico op vergelding.

0:04:57.708,0:05:01.420
Als je vrouwen vraagt waar ze het bangst[br]voor zijn als reactie op hun boosheid,

0:05:01.420,0:05:02.979
zeggen ze niet geweld.

0:05:03.003,0:05:04.808
Zij zeggen spot.

0:05:05.233,0:05:07.298
Denk er eens over wat dat wil zeggen.

0:05:08.487,0:05:12.725
Heb je meerdere gemarginaliseerde[br]identiteiten, dan is het niet alleen spot.

0:05:13.050,0:05:17.311
Wanneer je jezelf beschermt,[br]wanneer je je grenzen aangeeft,

0:05:17.333,0:05:20.236
want daar kunnen ernstige[br]consequenties aan verbonden zijn.

0:05:20.236,0:05:25.018
Nu herhalen we deze patronen niet[br]op een opzichtige en duidelijke wijze,

0:05:25.042,0:05:28.342
maar door dagelijkse [br]banaliteiten in het leven.

0:05:29.000,0:05:32.101
Toen mijn dochter op de kleuterschool zat,[br]ging ze iedere ochtend

0:05:32.125,0:05:35.559
een prachtig kasteel bouwen [br]van linten en blokken,

0:05:35.583,0:05:39.351
en iedere ochtend kwam dezelfde jongen[br]die het met veel plezier omschopte.

0:05:39.708,0:05:44.072
Zijn ouders waren daar, maar ze[br]grepen nooit in voordat het gebeurde.

0:05:44.432,0:05:47.763
Ze waren blij te voorzien in[br]clichés achteraf:

0:05:48.208,0:05:50.185
"Jongens zullen altijd jongens zijn."

0:05:50.292,0:05:53.693
"Het is zo verleidelijk,[br]hij kon het niet laten."

0:05:54.292,0:05:58.104
Ik deed wat veel meisjes en vrouwen[br]hebben geleerd te doen:

0:05:58.128,0:06:00.206
op voorhand bewaarde ik de vrede

0:06:00.230,0:06:02.951
en leerde mijn dochter hetzelfde te doen.

0:06:03.460,0:06:05.436
Ze gebruikte haar woorden.

0:06:06.333,0:06:08.953
Ze probeerde hem[br]vriendelijk tegen te houden.

0:06:08.958,0:06:13.279
Ze verplaatste van plek waar ze bouwde[br]in de klas, maar geen effect.

0:06:13.777,0:06:19.755
Dus ik en andere volwassenen construeerden[br]gezamenlijk een typisch mannelijk recht.

0:06:20.417,0:06:23.717
Hij kon ongeremd tekeergaan[br]en zijn omgeving domineren,

0:06:23.717,0:06:28.350
en zij hield haar behoeften voor zichzelf[br]en werkt om zijn behoeften heen.

0:06:29.080,0:06:33.203
We stelden ze beiden teleur[br]door haar boosheid niet te erkennen

0:06:33.227,0:06:35.667
en de oplossing te geven die ze verdiende.

0:06:36.103,0:06:39.444
Nou is dit een kleine weergave[br]van een veel groter probleem.

0:06:39.881,0:06:43.744
Want cultureel, wereldwijd gezien,

0:06:43.929,0:06:47.571
geven we de voorkeur aan deze[br]uiting van mannelijkheid

0:06:47.873,0:06:51.039
en het gezag en voorrecht[br]dat daarmee samengaat,

0:06:51.063,0:06:55.587
boven de rechten en behoeften en [br]woorden van kinderen en vrouwen.

0:06:56.917,0:07:01.368
Dus het zal waarschijnlijk geen verrassing[br]zijn voor de mensen hier,

0:07:01.392,0:07:04.168
dat vrouwen zeggen bozer te zijn,

0:07:04.228,0:07:08.498
op een volhardendere manier en[br]en met meer intensiteit dan mannen.

0:07:09.550,0:07:12.937
Dat komt deels door het feit dat we[br]gesocialiseerd zijn om te herkauwen,

0:07:12.937,0:07:15.581
om het voor onszelf te houden[br]en erin te wentelen.

0:07:15.750,0:07:19.401
Maar wij moeten op zoek naar[br]sociaal geaccepteerde manieren

0:07:19.425,0:07:22.911
om de intensiteit van onze emoties[br]die we voelen te uiten

0:07:23.248,0:07:27.374
en het bewustzijn dat het ons brengt [br]over onze kwetsbaarheid.

0:07:27.630,0:07:29.489
Dus doen we verschillende dingen.

0:07:30.186,0:07:35.601
Als mannen eens wisten hoe vaak vrouwen[br]vervuld zijn van pure woede als we huilen,

0:07:35.625,0:07:37.303
zouden ze stijl achteroverslaan.

0:07:37.402,0:07:39.059
(Gelach)

0:07:39.083,0:07:40.804
We gebruiken verzachtende taal.

0:07:41.042,0:07:43.434
We zijn gefrustreerd.[br]"Nee hoor, het is goed."

0:07:43.458,0:07:45.333
(Gelach)

0:07:45.917,0:07:49.003
We maken van onszelf een object[br]en verliezen de vaardigheid

0:07:49.027,0:07:54.669
om zelfs de psychologische veranderingen[br]te herkennen die woede veroorzaakt.

0:07:55.667,0:07:58.019
Voornamelijk worden we echter ziek.

0:07:59.125,0:08:03.686
Boosheid wordt nu in verband gebracht met [br]een heel scala aan ziektes

0:08:03.710,0:08:06.913
die makkelijk terzijde worden geschoven[br]als 'vrouwenkwaaltjes'.

0:08:07.210,0:08:12.773
Meer chronische pijn, [br]auto-immuunziekten, eetstoornissen,

0:08:12.797,0:08:16.341
geestelijke stress, angst en[br]zelfbeschadiging, depressie.

0:08:17.217,0:08:21.270
Woede heeft invloed op ons immuunsysteem,[br]ons cardiovasculair systeem.

0:08:21.374,0:08:25.693
Sommige studies geven zelfs aan dat het[br]de sterftecijfers beïnvloedt,

0:08:25.717,0:08:28.291
met name voor zwarte vrouwen met kanker.

0:08:30.271,0:08:35.496
Ik heb schoon genoeg van die vrouwen[br]die er ook schoon genoeg van hebben.

0:08:37.198,0:08:40.232
Onze boosheid brengt veel ongemak.

0:08:40.246,0:08:44.715
En het conflict komt doordat[br]het onze rol is om de vrede te bewaren.

0:08:45.372,0:08:47.084
Er is woede die geaccepteerd wordt.

0:08:47.084,0:08:49.755
Wij mogen boos zijn als we[br]

0:08:49.755,0:08:51.405
in de gebaande paden blijven

0:08:51.405,0:08:53.195
en de status-quo bewaren.

0:08:53.255,0:08:56.078
Als moeders of onderwijzers

0:08:56.167,0:09:01.786
mogen we boos zijn, maar niet boos zijn[br]over de hoge prijs van verzorgen.

0:09:01.796,0:09:03.703
We kunnen boos zijn [br]op onze moeders.

0:09:03.703,0:09:07.372
Bijvoorbeeld als pubers -- [br]de ouderlijke regels en beperkingen --

0:09:07.376,0:09:09.792
we verwijten niet het systeem[br]we verwijten het hen.

0:09:09.792,0:09:14.332
We kunnen boos zijn op andere vrouwen want[br]wie houdt er niet van een meidengevecht.

0:09:14.411,0:09:19.959
En we mogen boos zijn op mannen met een[br]lagere status in een duidelijke hiërarchie

0:09:20.114,0:09:22.580
die racisme of xenofobie ondersteunt.

0:09:23.864,0:09:26.159
Maar we hebben een enorme potentie hierin.

0:09:26.543,0:09:31.612
Omdat gevoelens de reikwijdte[br]aangeven van óns gezag

0:09:31.625,0:09:34.632
en mensen zich ongemakkelijk[br]voelen door onze boosheid.

0:09:34.792,0:09:39.402
We zouden dus mensen moeten leren zich[br]gemakkelijk te voelen met hun ongemak

0:09:39.426,0:09:42.748
als vrouwen nee zeggen[br]zonder excuses te maken.

0:09:43.917,0:09:48.973
We kunnen emoties bekijken in termen[br]van competentie in plaats van gender.

0:09:49.465,0:09:53.394
Mensen die hun woede doorleven [br]en er vorm aangeven,

0:09:53.798,0:09:56.458
zijn creatiever en optimistischer,

0:09:56.958,0:09:58.832
ervaren meer intimiteit,

0:09:58.917,0:10:00.773
zijn betere probleemoplossers

0:10:02.260,0:10:04.869
en zijn in politiek opzicht effectiever.

0:10:05.251,0:10:08.440
Wel, ik ben een vrouw die schrijft[br]over vrouwen en gevoelens,

0:10:08.464,0:10:10.792
dus weinig mannen met macht

0:10:10.816,0:10:15.106
zullen, uit politieke overwegingen,[br]serieus nemen wat ik zeg.

0:10:15.789,0:10:20.471
Wij brengen beleid en woede[br]in verband met de minachting en razernij

0:10:20.471,0:10:25.061
die bijdragen aan de opkomst[br]van macho-fascisme in de wereld.

0:10:25.375,0:10:28.909
Maar als dát het gif is,[br]kan het ook een tegengif zijn.

0:10:29.542,0:10:33.126
Er bestaat een boosheid vanuit hoop[br]die we iedere dag zien

0:10:33.160,0:10:37.206
in de aanhoudende boosheid van vrouwen[br]en gemarginaliseerde mensen.

0:10:37.833,0:10:42.134
Ze staat in verband met compassie[br]en empathie en liefde

0:10:42.168,0:10:45.515
en we zouden die boosheid[br]eveneens moeten erkennen.

0:10:46.614,0:10:52.573
De kwestie is dat samenlevingen die de[br]boosheid van vrouwen niet respecteren,

0:10:52.573,0:10:54.833
vrouwen niet respecteren.

0:10:55.543,0:11:01.663
Het echte gevaar van onze woede zit niet[br]in het breken van banden... of borden.

0:11:02.323,0:11:07.157
Het zit in het laten zien[br]dat we onszelf serieus nemen

0:11:07.157,0:11:11.463
en dat we van andere mensen[br]ook verwachten dat ze ons serieus nemen.

0:11:12.073,0:11:15.954
Als dat gebeurt, is de kans groot

0:11:15.958,0:11:20.038
dat vrouwen kunnen glimlachen[br]... wanneer ze dat willen.

0:11:20.143,0:11:22.570
(Applaus)

0:11:22.600,0:11:23.939
Dank je.

0:11:23.939,0:11:26.799
(Applaus)