0:00:00.644,0:00:03.227
Μερικές φορές λοιπόν θυμώνω,

0:00:03.857,0:00:07.375
και μου πήρε πολλά χρόνια [br]για να μπορώ να πω αυτές τις λέξεις.

0:00:08.125,0:00:09.726
Στη δουλειά μου,

0:00:09.750,0:00:12.777
μερικές φορές τρέμω ολόκληρη, [br]είμαι εξοργισμένη.

0:00:14.125,0:00:17.658
Αλλά όσο δικαιολογημένος [br]κι αν έχει υπάρξει ο θυμός μου,

0:00:18.023,0:00:19.810
καθόλη τη διάρκεια της ζωής μου,

0:00:19.834,0:00:24.771
πάντα με έκαναν να πιστεύω [br]πως ο θυμός μου είναι υπερβολή,

0:00:24.795,0:00:26.699
μια παρερμηνεία,

0:00:26.723,0:00:29.390
πως θα με κάνει αγενή και αντιπαθή.

0:00:30.406,0:00:35.893
Κυρίως σαν κορίτσι, έμαθα, σαν κορίτσι,[br]πως ο θυμός είναι ένα συναίσθημα

0:00:35.917,0:00:38.625
που καλύτερα να καταπνίγεται.

0:00:39.957,0:00:41.837
Σκεφτείτε τη μητέρα μου για λίγο.

0:00:41.861,0:00:44.664
Όταν ήμουν 15 χρονών, ήρθα σπίτι [br]από το σχολείο μια μέρα,

0:00:44.688,0:00:48.106
και αυτή στεκόταν σε μια μακριά βεράντα[br]έξω από την κουζίνα μας,

0:00:48.130,0:00:49.857
κρατώντας μια τεράστια στοίβα πιάτα.

0:00:50.813,0:00:56.268
Σκεφτείτε πόσο άναυδη είχα μείνει [br]όταν άρχισε να τα πετάει σαν Φρίσμπι...

0:00:56.292,0:00:57.598
(Γέλια)

0:00:57.622,0:00:59.789
στον καυτό, υγρό αέρα.

0:01:00.511,0:01:04.226
Όταν κάθε πιάτο είχε θρυμματιστεί[br]σε χιλιάδες κομμάτια

0:01:04.250,0:01:05.476
στον λόφο από κάτω,

0:01:05.500,0:01:09.723
γύρισε και μου είπε, πρόσχαρα,[br]«Πώς ήταν η μέρα σου;»

0:01:09.747,0:01:13.650
(Γέλια)

0:01:13.674,0:01:18.750
Τώρα βλέπετε πώς θα έβλεπε ένα παιδί[br]ένα περιστατικό σαν κι αυτό

0:01:19.214,0:01:24.417
νομίζοντας πως ο θυμός είναι σιωπηρός,[br]καταστροφικός, ακόμα και τρομακτικός.

0:01:25.333,0:01:31.143
Ειδικά αν το άτομο που είναι θυμωμένο[br]είναι κορίτσι ή γυναίκα.

0:01:31.167,0:01:32.667
Το ερώτημα είναι γιατί.

0:01:33.375,0:01:36.583
Ο θυμός είναι ένα ανθρώπινο συναίσθημα,[br]ούτε καλό ούτε κακό.

0:01:37.375,0:01:38.934
Στην ουσία αποτελεί σήμα.

0:01:38.958,0:01:42.833
Μας προειδοποιεί για κάποια ταπείνωση,[br]απειλή, προσβολή και κίνδυνο.

0:01:43.625,0:01:49.476
Κι όμως, σε κάθε πολιτισμό, ο θυμός [br]χρησιμοποιείται αποκλειστικά ως δικαίωμα

0:01:49.500,0:01:50.792
των αγοριών και των αντρών.

0:01:51.792,0:01:53.650
Σίγουρα υπάρχουν διαφορές.

0:01:53.674,0:01:55.934
Έτσι στις ΗΠΑ, για παράδειγμα,

0:01:55.958,0:01:59.976
έναν θυμωμένο μαύρο[br]τον βλέπουν σαν εγκληματία,

0:02:00.000,0:02:02.583
αλλά ένας θυμωμένος λευκός[br]διέπεται από πολιτική αρετή.

0:02:03.500,0:02:07.333
Ανεξαρτήτως του πού είμαστε, ωστόσο,[br]το συναίσθημα διακρίνεται με βάση το φύλο.

0:02:07.917,0:02:12.704
Και γι' αυτό μαθαίνουμε στα παιδιά να[br]περιφρονούν τον θυμό στο γυναικείο φύλο,

0:02:12.728,0:02:16.410
και μεγαλώνουμε για να γίνουμε ενήλικες [br]που το ποινικοποιούν.

0:02:17.917,0:02:19.545
Τι θα λέγατε να μην το κάνουμε;

0:02:20.708,0:02:24.164
Τι θα λέγατε να μην αποκόπτουμε [br]τον θυμό από τη θηλυκότητα;

0:02:24.188,0:02:27.976
Καθώς αποκόπτοντας τον θυμό από αυτή[br]σημαίνει πως αποκόπτουμε το γυναικείο φύλο

0:02:28.000,0:02:31.226
από το συναίσθημα που μας προστατεύει[br]καλύτερα από την αδικία.

0:02:31.583,0:02:35.671
Αντίθετα τι θα λέγατε να σκεφτούμε[br]να αναπτύξουμε τη συναισθηματική ικανότητα

0:02:35.695,0:02:37.011
για αγόρια και κορίτσια;

0:02:37.833,0:02:41.582
Ακόμα κοινωνικοποιούμε[br]σε σημαντικό βαθμό τα παιδιά μας

0:02:41.606,0:02:43.875
με πολύ διττούς και αντίθετους τρόπους.

0:02:44.500,0:02:49.424
Τα αγόρια στηρίζονται σε παράλογες, [br]άκαμπτες νόρμες αρρενωπότητας --

0:02:49.448,0:02:53.518
τους είπαν να αποκηρύσσουν τη γυναικεία[br]συναισθηματικότητα της θλίψης ή του φόβου

0:02:53.542,0:02:57.167
και να ασπάζονται την επιθετικότητα[br]και τον θυμό ως ένδειξη ανδρισμού.

0:02:58.083,0:03:02.518
Από την άλλη πλευρά, τα κορίτσια[br]μαθαίνουν να είναι σεβαστικά,

0:03:02.542,0:03:05.542
ο θυμός είναι ασύμβατος με τον σεβασμό.

0:03:06.081,0:03:11.248
Έτσι όπως μάθαμε να σταυρώνουμε [br]τα πόδια και να στρώνουμε τα μαλλιά μας,

0:03:12.167,0:03:15.010
μάθαμε να μαζευόμαστε και [br]να καταπίνουμε την περηφάνια μας.

0:03:16.208,0:03:20.053
Αυτό που συμβαίνει πολύ συχνά[br]είναι ότι για όλους μας,

0:03:20.077,0:03:23.348
η προσβολή γίνεται επικείμενη [br]στο τι αντιλαμβανόμαστε ως θηλυκότητα.

0:03:24.674,0:03:29.332
Υπάρχει μια μεγάλη προσωπική[br]και πολιτική ιστορία σε αυτόν τον διχασμό.

0:03:30.205,0:03:35.799
Με το θυμό, περνάμε από κακομαθημένες[br]πριγκίπισσες και έφηβοι με ορμόνες,

0:03:35.823,0:03:40.140
σε απαιτητικές γυναίκες [br]που γκρινιάζουν με διαπεραστική φωνή.

0:03:40.600,0:03:42.704
Έχουμε και γεύσεις πάντως: διαλέξτε μία.

0:03:43.208,0:03:46.247
Είστε πικάντικη Λατίνα όταν θυμώνετε;

0:03:46.549,0:03:52.215
Ή μια λυπημένη Ασιάτιδα;[br]Μια θυμωμένη μαύρη; Ή μια τρελή λευκή;

0:03:53.675,0:03:55.101
Διαλέξτε.

0:03:55.125,0:03:59.800
Αλλά στην πραγματικότητα,[br]όταν λέμε τι είναι σημαντικό για εμάς,

0:03:59.824,0:04:02.101
που είναι αυτό που μεταδίδει ο θυμός,

0:04:02.125,0:04:06.000
ο κόσμος είναι πιο πιθανό να θυμώσει[br]μαζί μας, επειδή είμαστε θυμωμένοι.

0:04:06.708,0:04:11.917
Είτε είμαστε στο σπίτι ή στο σχολείο [br]ή στη δουλειά ή σε μία πολιτική αρένα,

0:04:12.417,0:04:16.416
ο θυμός επιβεβαιώνει τον ανδρισμό,[br]και ανατρέπει τη θηλυκότητα.

0:04:17.055,0:04:19.802
Έτσι οι άντρες επιβραβεύονται [br]όταν τον επιδεικνύουν,

0:04:19.826,0:04:22.410
και οι γυναίκες τιμωρούνται[br]όταν κάνουν το ίδιο.

0:04:23.917,0:04:26.523
Αυτό μας βάζει σε υπερβολικά[br]μειονεκτική θέση,

0:04:26.547,0:04:30.467
ιδίως όταν πρόκειται για την υπεράσπιση [br]του εαυτού μας και των συμφερόντων μας.

0:04:31.583,0:04:35.710
Αν αντιμετωπίσουμε απειλητική παρενόχληση[br]στο δρόμο, έναν αρπακτικό εργοδότη,

0:04:35.734,0:04:37.773
έναν σεξιστή, έναν ρατσιστή συμμαθητή,

0:04:38.311,0:04:42.255
ο εγκέφαλός μας ουρλιάζει,[br]«Πλάκα μου κάνεις;»

0:04:42.922,0:04:45.843
Και το στόμα μας λέει, «Τι πράγμα;»

0:04:46.208,0:04:48.893
(Γέλια)

0:04:48.917,0:04:50.160
Σωστά;

0:04:51.097,0:04:54.231
Είναι αντιφατικό, καθώς ο θυμός συγχέεται

0:04:54.255,0:04:57.684
με το άγχος και τον φόβο [br]και το ρίσκο και την εκδίκηση.

0:04:57.708,0:05:01.360
Αν ρωτήσετε τις γυναίκες τι φοβούνται[br]πιο πολύ ως αποτέλεσμα του θυμού τους,

0:05:01.384,0:05:02.979
δεν λένε τη βία.

0:05:03.003,0:05:04.458
Λένε την κοροϊδία.

0:05:05.233,0:05:06.638
Σκεφτείτε τι σημαίνει αυτό.

0:05:08.487,0:05:12.725
Αν έχετε πολλαπλές περιθωριοποιημένες [br]ταυτότητες, δεν είναι απλά κοροϊδία.

0:05:13.050,0:05:17.081
Αν υπερασπιστείτε τον εαυτό σας,[br]αν διεκδικήσετε αυτά που θέλετε,

0:05:17.423,0:05:19.446
μπορεί να υπάρξουν ολέθριες συνέπειες.

0:05:20.113,0:05:25.018
Αναπαράγουμε αυτά τα μοτίβα[br]όχι με απόλυτη ευθύτητα,

0:05:25.042,0:05:27.712
αλλά στην καθημερινή κοινοτυπία της ζωής.

0:05:29.000,0:05:32.101
Όταν η κόρη μου πήγαινε[br]στο νήπιο, κάθε πρωί

0:05:32.125,0:05:35.559
έχτιζε ένα περίτεχνο κάστρο --[br]με κορδέλες και τουβλάκια --

0:05:35.583,0:05:38.631
και κάθε πρωί το ίδιο αγόρι [br]το κατεδάφιζε με χαιρεκακία.

0:05:39.708,0:05:43.792
Οι γονείς του ήταν εκεί, αλλά ποτέ [br]δεν παρενέβαιναν εκ των προτέρων.

0:05:44.432,0:05:47.583
Χαίρονταν λέγοντας [br]το τετριμμένο σχόλιο έπειτα:

0:05:48.208,0:05:49.875
«Τα αγόρια θα παραμείνουν αγόρια».

0:05:50.292,0:05:53.333
«Είναι τόσο δελεαστικό, [br]που δεν μπορούσε να κρατηθεί».

0:05:54.292,0:05:58.104
Εγώ έκανα αυτό που πολλά κορίτσια [br]και πολλές γυναίκες έμαθαν να κάνουν.

0:05:58.128,0:06:00.206
Προληπτικά τήρησα την τάξη,

0:06:00.230,0:06:02.761
και έμαθα στην κόρη μου να κάνει το ίδιο.

0:06:03.460,0:06:05.436
Χρησιμοποίησε τα λόγια της.

0:06:06.333,0:06:08.583
Προσπάθησε ήπια να τον απομακρύνει.

0:06:08.958,0:06:12.999
Πήγε σε άλλο σημείο της τάξης [br]για να χτίσει, αλλά μάταια.

0:06:13.777,0:06:19.755
Έτσι εγώ και οι άλλοι ενήλικες από κοινού[br]κατασκευάσαμε ένα ανδρικό δικαίωμα.

0:06:20.417,0:06:23.247
Θα έτρεχε αχαλίνωτος[br]και θα έλεγχε το περιβάλλον,

0:06:23.747,0:06:28.350
αυτή συγκρατούσε τα συναισθήματά της[br]και εξυπηρετούσε τις ανάγκες του.

0:06:29.080,0:06:33.393
Απογοητεύσαμε και τους δύο [br]μην δίνοντας στον θυμό της την ώθηση

0:06:33.417,0:06:35.417
και την επίλυση που του άξιζε.

0:06:36.103,0:06:39.444
Τώρα, αυτός είναι ένας μικρόκοσμος[br]ενός πολύ μεγαλύτερου προβλήματος.

0:06:39.881,0:06:43.254
Καθώς πολιτισμικά, παγκοσμίως,

0:06:43.929,0:06:47.571
ευνοούμε την επίδοση του ανδρισμού --

0:06:47.873,0:06:51.039
και τη δύναμη και το κύρος [br]που συνοδεύουν αυτή την επίδοση --

0:06:51.063,0:06:55.167
εις βάρος των δικαιωμάτων, των αναγκών και[br]των λόγων των παιδιών και των γυναικών.

0:06:56.917,0:07:01.368
Έτσι πιθανόν δεν θα εκπλήξει[br]όλους εμάς σε αυτή την αίθουσα

0:07:01.392,0:07:07.364
το ότι οι γυναίκες αναφέρουν πως θυμώνουν[br]με μεγαλύτερη διάρκεια και ένταση

0:07:07.388,0:07:08.538
απ' ό,τι οι άντρες.

0:07:09.710,0:07:12.917
Αυτό οφείλεται εν μέρει στα κοινωνικά [br]πρέπει του να συλλογιζόμαστε,

0:07:12.941,0:07:14.901
να κρατάμε μέσα τις σκέψεις μας.

0:07:15.750,0:07:19.401
Αλλά επίσης πρέπει να βρούμε[br]κοινωνικά αποδεκτούς τρόπους

0:07:19.425,0:07:22.741
για να εκφράζουμε την ένταση [br]του συναισθήματος που έχουμε

0:07:23.248,0:07:26.804
και την επίγνωση της αβεβαιότητας [br]που αυτό επιφέρει.

0:07:27.630,0:07:29.209
Οπότε κάνουμε διάφορα πράγματα.

0:07:30.186,0:07:35.601
Αν οι άντρες ήξεραν πόσο συχνά οι γυναίκες[br]ήμασταν γεμάτες οργή όταν κλαίγαμε,

0:07:35.625,0:07:37.083
θα συγκλονίζονταν.

0:07:37.402,0:07:39.059
(Γέλια)

0:07:39.083,0:07:40.664
Χρησιμοποιούμε ήπια γλώσσα.

0:07:41.042,0:07:43.434
«Έχουμε αγανακτήσει. Αλλά δεν πειράζει».

0:07:43.458,0:07:45.333
(Γέλια)

0:07:45.917,0:07:49.003
Χάνουμε την αυτοδιάθεσή μας[br]καθώς και την ικανότητα

0:07:49.027,0:07:54.669
να αναγνωρίζουμε τις φυσιολογικές[br]αλλαγές που δείχνουν θυμό.

0:07:55.667,0:07:58.019
Κυρίως, ωστόσο, αρρωσταίνουμε.

0:07:59.125,0:08:03.686
Ο θυμός εμπλέκεται σήμερα [br]σε μια σειρά ασθενειών

0:08:03.710,0:08:06.543
που τις αποκαλούν έτσι απλά[br]«ασθένειες των γυναικών».

0:08:07.210,0:08:12.773
Υψηλότερα ποσοστά χρόνιου πόνου,[br]αυτοάνοσων και διατροφικών διαταραχών,

0:08:12.797,0:08:16.241
ψυχικών διαταραχών, άγχους,[br]αυτοτραυματισμού, κατάθλιψης.

0:08:17.257,0:08:21.350
Ο θυμός επηρεάζει το ανοσοποιητικό[br]καθώς και το καρδιαγγειακό μας σύστημα.

0:08:21.374,0:08:25.693
Ορισμένες μελέτες ακόμα δείχνουν [br]πως επηρεάζει τα ποσοστά θνησιμότητας,

0:08:25.717,0:08:28.081
ιδίως στις μαύρες γυναίκες με καρκίνο.

0:08:30.271,0:08:34.866
Έχω αγανακτήσει με τις γυναίκες που [br]οι ίδιες ξέρω ότι είναι αγανακτισμένες.

0:08:37.198,0:08:39.722
Ο θυμός μας φέρνει μεγάλη αναστάτωση,

0:08:40.246,0:08:44.405
και η σύγκρουση έρχεται επειδή[br]είναι ο ρόλος μας να καθησυχάζουμε.

0:08:45.372,0:08:46.944
Υπάρχει αποδεκτός θυμός.

0:08:46.968,0:08:52.739
Όταν μένουμε στη «λωρίδα» μας [br]και στηρίζουμε το κατεστημένο.

0:08:53.255,0:08:55.358
Ως μητέρες ή δασκάλες,

0:08:56.167,0:09:01.136
μπορούμε να νευριάζουμε, αλλά όχι[br]για το τεράστιο κόστος της ανατροφής.

0:09:01.875,0:09:03.643
Να θυμώνουμε με τις μητέρες μας.

0:09:03.667,0:09:07.372
Ας πούμε, ως έφηβοι -- οι κανόνες[br]και οι κανονισμοί της πατριαρχίας --

0:09:07.396,0:09:09.602
δεν κατηγορούμε τα συστήματα, αλλά αυτούς.

0:09:09.626,0:09:13.542
Μπορούμε να θυμώνουμε με άλλες γυναίκες[br]επειδή σε ποιον δεν αρέσουν οι καυγάδες;

0:09:14.411,0:09:19.959
Να θυμώνουμε με άντρες χαμηλότερου στάτους[br]σε μια εκφραστική ιεραρχία

0:09:20.284,0:09:22.750
που υποστηρίζει τον ρατσισμό [br]ή την ξενοφοβία.

0:09:23.864,0:09:26.159
Ωστόσο έχουμε τεράστια επιρροή σε αυτό.

0:09:26.543,0:09:30.532
Καθώς τα συναισθήματα είναι[br]το πλαίσιο της αυτοπεποίθησής μας,

0:09:31.625,0:09:34.172
και o κόσμος δεν νιώθει άνετα[br]με τον θυμό μας.

0:09:34.792,0:09:39.402
Θα έπρεπε να κάνουμε τον κόσμο να νιώθει[br]άνετα με τη δυσφορία που νιώθουν

0:09:39.426,0:09:42.378
όταν οι γυναίκες λένε όχι, απροκάλυπτα.

0:09:43.917,0:09:48.583
Μπορούμε να σκεφτόμαστε τα συναισθήματα[br]με βάση την ικανότητα και όχι το φύλο.

0:09:49.465,0:09:53.394
Τα άτομα που μπορούν να επεξεργάζονται [br]τον θυμό τους και να βγάζουν κάποιο νόημα

0:09:53.798,0:09:56.458
είναι πιο δημιουργικά, πιο αισιόδοξα,

0:09:56.958,0:09:58.292
έχουν μεγαλύτερη οικειότητα,

0:09:58.917,0:10:00.473
επιλύουν προβλήματα πιο εύκολα,

0:10:02.260,0:10:04.519
έχουν πιο ανεπτυγμένη πολιτική ικανότητα.

0:10:05.251,0:10:08.440
Είμαι γυναίκα που γράφει [br]για γυναίκες και συναισθήματα,

0:10:08.464,0:10:11.122
έτσι πολύ λίγοι άντρες με εξουσία

0:10:11.146,0:10:15.106
θα λάβουν σοβαρά υπόψη αυτά που λέω,[br]ως ζήτημα πολιτικής.

0:10:15.789,0:10:21.737
Σκεφτόμαστε την πολιτική και τον θυμό [br]με βάση την περιφρόνηση και την οργή

0:10:21.761,0:10:24.717
που τροφοδοτούν μια αύξηση [br]φαλλοκρατικού φασισμού στον κόσμο.

0:10:25.375,0:10:28.519
Αλλά αν αυτό είναι το δηλητήριο,[br]αυτό είναι και το αντίδοτο.

0:10:29.542,0:10:33.396
Έχουμε έναν θυμό ελπίδας,[br]και το βλέπουμε κάθε μέρα

0:10:33.420,0:10:37.206
στον θυμό των γυναικών που αντιστέκονται[br]και των περιθωριοποιημένων ατόμων.

0:10:37.833,0:10:42.334
Σχετίζεται με τη συμπόνοια[br]και την ενσυναίσθηση και την αγάπη,

0:10:42.358,0:10:45.515
και θα έπρεπε να αναγνωρίζουμε[br]και αυτό τον θυμό.

0:10:47.643,0:10:54.625
Οι κοινωνίες που δεν σέβονται τον θυμό[br]των γυναικών δεν σέβονται τις γυναίκες.

0:10:55.543,0:11:01.555
Ο πραγματικός κίνδυνος του θυμού μας[br]δεν είναι ότι θα σπάσει δεσμούς ή κλισέ.

0:11:02.167,0:11:07.273
Δείχνει ακριβώς πόσο σοβαρά [br]παίρνουμε τους εαυτούς μας,

0:11:07.297,0:11:11.201
και περιμένουμε και από τους άλλους[br]να μας πάρουν κι αυτοί στα σοβαρά.

0:11:12.074,0:11:15.934
Όταν συμβαίνει αυτό, [br]αυξάνονται οι πιθανότητες

0:11:15.958,0:11:20.167
οι γυναίκες να μπορούν[br]να χαμογελούν όταν το θέλουν.

0:11:21.285,0:11:22.674
(Χειροκρότημα)

0:11:22.698,0:11:23.849
Σας ευχαριστώ.

0:11:23.873,0:11:30.563
(Χειροκρότημα) (Φωνές)