0:00:08.380,0:00:09.561
Grazzi.

0:00:16.270,0:00:21.200
Darba kien hemm re fl-Indja, Maharaja,[br]u għal għeluq sninu, ħareġ digriet

0:00:21.200,0:00:24.200
li l-kapijiet tal-ibliet kollha kellhom[br]iġibulu rigal ta' re.

0:00:24.400,0:00:28.370
Uħud minnhom ġabulu ħarir fin,[br]oħrajn xwabel sbieħ,

0:00:28.370,0:00:29.490
uħud ġabulu xi deheb.

0:00:29.490,0:00:32.659
Fl-aħħar miss lil raġel żgħir,[br]xiħ u mkemmex

0:00:32.659,0:00:36.630
li biex wasal mir-raħal tiegħu[br]għadda ħafna jiem ibaħħar.

0:00:36.630,0:00:41.150
Hekk kif beda joqrob, iben ir-re staqsieh,[br]"X'rigal ġibtlu lir-Re?"

0:00:41.457,0:00:44.750
U x-xiħ fetaħ idu bilmod u wrieħ

0:00:44.750,0:00:49.600
arzella mill-isbaħ, b'tidwiriet ta'[br]vjola u isfar, aħmar u blu.

0:00:50.160,0:00:51.380
U iben ir-Re qal,

0:00:51.460,0:00:54.400
"Dan mhux rigal denju għar-Re![br]X'rigal hu dak?"

0:00:54.600,0:00:57.400
Ix-xiħ għolla ħarstu bilmod [br]lejh u qal,

0:00:57.590,0:01:00.750
"Mixja twila...parti mir-rigal."

0:01:01.060,0:01:02.560
(Daħka ġenerali)

0:01:02.900,0:01:05.970
Dalwaqt,[br]ser intikom rigal,

0:01:05.970,0:01:08.270
rigal li nemmen għandkom[br]ixxerdu mal-oħrajn.

0:01:08.290,0:01:10.050
Imma qabel nagħtikom ir-rigal,

0:01:10.050,0:01:11.960
ejjew miegħi fuq mixja twila.

0:01:12.160,0:01:13.740
Bħal ħafna minnkom,

0:01:13.740,0:01:15.320
bdejt ħajti bħala tifel żgħir.

0:01:15.320,0:01:17.460
Kemm minnkom bdew ħajjithom[br]bħala tfal żgħar?

0:01:17.460,0:01:18.510
Twelidtu żgħar?

0:01:18.740,0:01:20.500
Ok...nofskom twelidtu hekk...

0:01:20.570,0:01:21.590
(Daħka ġenerali)

0:01:21.820,0:01:24.910
U l-bqija? X'ġara?[br]Twelidtu diġà kbar?

0:01:25.060,0:01:27.640
Nixtieq niltaqa' m'ommkom!

0:01:27.820,0:01:29.460
Kont naħseb li mpossibli!

0:01:30.560,0:01:34.740
Bħala tifel żgħir, dejjem kelli dik[br]il-kilba biex nagħmel l-impossibli.

0:01:35.620,0:01:38.880
Illum jum li ili nistennih ħafna snin,

0:01:38.880,0:01:41.000
għax illum ser[br]nipprova nagħmel

0:01:41.020,0:01:43.620
dak li għalija mpossibli,[br]hawn, quddiem għajnejkom,

0:01:43.620,0:01:45.460
hawn f'TEDxMaastricht.

0:01:45.800,0:01:48.160
Ser nibda billi

0:01:48.760,0:01:50.880
ngħidilkom kif se nagħlaq:

0:01:51.220,0:01:52.640
U ser nurikom kif

0:01:52.640,0:01:54.940
l-impossibbli mhux impossibbli.

0:01:55.300,0:01:58.210
U se ntemm kollox billi ntikom[br]rigal biex taqsmuh mal-oħrajn:

0:01:58.210,0:02:01.350
Ser nurikom li tistgħu twettqu[br]l-impossibbli f'ħajjitkom.

0:02:02.660,0:02:05.420
Tul il-mixja tiegħi biex inwettaq[br]l-impossibbli, sibt li

0:02:05.420,0:02:08.229
hemm żewġ affarijiet komuni [br]għal kulħadd madwar id-dinja.

0:02:08.229,0:02:09.870
Kulħadd jibża',

0:02:09.870,0:02:11.640
u kulħadd joħlom.

0:02:12.900,0:02:17.560
Tul il-mixja tiegħi biex inwettaq[br]l-impossibbli, sibt li

0:02:17.560,0:02:20.100
għamilt tlett affarijiet[br]tul is-snin

0:02:20.110,0:02:23.290
li ġiegħluni nagħmel l-impossibbli:

0:02:24.200,0:02:26.900
Dodgeball, jew kif issejħulu "Trefbal",

0:02:27.290,0:02:28.360
Superman,

0:02:28.460,0:02:29.460
u nemusa.

0:02:29.460,0:02:30.810
Tlett kelmiet ċentrali.

0:02:30.810,0:02:33.500
Issa tafu għalfejn inwettaq[br]l-impossibbli f'ħajti.

0:02:33.610,0:02:36.220
Ser nurikom il-mixja tiegħi,[br]mixja twila

0:02:36.320,0:02:38.680
mill-biża' għall-ħolm,

0:02:38.740,0:02:40.980
mill-kliem għax-xwabel,

0:02:41.160,0:02:42.740
mid-Dodgeball

0:02:42.850,0:02:44.020
sa' Superman

0:02:44.020,0:02:45.340
sa' nemusa.

0:02:45.800,0:02:47.360
U nispera li nurikom

0:02:47.360,0:02:49.900
kif tistgħu twettqu l-impossibbli[br]f'ħajjitkom.

0:02:52.480,0:02:54.934
L-4 t'Ottubru 2007.

0:02:55.840,0:02:57.360
Qalbi kienet qed tħabbat mija mija,

0:02:57.370,0:02:59.020
irkuptejja jirtogħdu hekk

0:02:59.020,0:03:00.710
kif tlajt fuq il-palk tat-teatru

0:03:00.710,0:03:03.150
Sanders fl-Università ta' [br]Harvard biex

0:03:03.150,0:03:06.160
naċċetta l-premju Ig Nobel fil-Mediċina[br]tal-2007

0:03:06.160,0:03:08.660
għal riċerka li ħdimt fuqha[br]ma' ħaddieħor

0:03:08.660,0:03:10.270
jisimha "Sword Swallowing...

0:03:10.420,0:03:11.740
... and its Side Effects".

0:03:11.870,0:03:13.275
(Daħka ġenerali)

0:03:13.840,0:03:17.880
Ġiet pubblikata f'rivista[br]ċkejkna li qatt ma kont qrajt qabel.

0:03:18.460,0:03:20.419
il-British Medical Journal.

0:03:21.360,0:03:24.740
U għalija, dik kienet ħolma impossibbli[br]li saret realtà,

0:03:24.900,0:03:28.120
kienet sorpriża mhux mistennija[br]għal xi ħadd bħali,

0:03:28.130,0:03:31.459
kien unur li qatt mhu ser ninsa.

0:03:31.459,0:03:34.539
Imma ma kinetx l-iktar parti[br]memorabbli ta' ħajti.

0:03:35.540,0:03:37.640
Fl-4 t'Ottubru 1967,

0:03:38.020,0:03:40.260
dat-tifel imbeżża, mistħi, niexef u[br]bla sinsla

0:03:41.100,0:03:43.120
kien mimli biżgħat.

0:03:43.460,0:03:45.579
Kif kien qed jipprepara biex[br]jitla' fuq palk,

0:03:45.579,0:03:47.234
qalbu kienet tħabbat mija mija,

0:03:47.500,0:03:49.162
irkuptejh jirtogħodu.

0:03:49.780,0:03:52.120
Prova jiftaħ ħalqu biex jitkellem,

0:03:56.490,0:03:58.130
imma l-kliem ma setgħux joħorġu.

0:03:58.130,0:04:00.040
Baqa' hemm jitriegħed, jibki.

0:04:00.630,0:04:02.360
Weħel bil-biża' paniku li qabdu,

0:04:02.360,0:04:03.760
ffriża bil-biża'.

0:04:03.960,0:04:06.130
Dat-tifel imbeżża', mistħi, niexef u[br]bla sinsla

0:04:06.130,0:04:08.212
kien ibagħati minn ħafna biżgħat.

0:04:08.649,0:04:10.330
Kien jibża' mid-dlam,

0:04:10.520,0:04:11.640
mill-għoli,

0:04:11.640,0:04:13.040
mill-brimb u mis-sriep...

0:04:13.040,0:04:15.140
Hawn min minnkom jibża' mill-brimb[br]u s-sriep?

0:04:15.280,0:04:16.660
Iva, hawn ftit minnkom...

0:04:16.660,0:04:19.079
Kien jibża' mill-ilma u [br]mill-klieb -il baħar

0:04:19.079,0:04:21.939
Biża' mit-tobba, l-infermiera[br]u d-dentist,

0:04:21.939,0:04:24.680
mil-labar, mit-trapani u[br]mill-ħġejjeġ li jaqtgħu.

0:04:24.680,0:04:27.380
Imma kellu biża' ikbar[br]milli minn dawn - biża'

0:04:27.470,0:04:28.470
minn nies.

0:04:29.380,0:04:31.750
Dak it-tifel imbeżża', mistħi, niexef[br]u bla sinsla

0:04:31.750,0:04:32.570
kien jien.

0:04:33.320,0:04:36.697
Kelli biża' mill-falliment u[br]li ma nkunx aċċettat,

0:04:37.300,0:04:39.120
stima baxxa tiegħi innifsi,

0:04:39.120,0:04:42.840
kumpless ta' inferjorità u xi ħaġa li dak[br]iż-żmien lanqas konna sibna-

0:04:42.840,0:04:44.660
problema ta' ansjetà soċjali.

0:04:44.955,0:04:48.610
Billi kont imbeżża, il-bullies[br]kienu jinkuni u jsawwtuni.

0:04:48.610,0:04:52.240
Kienu jiddieħku bija u jgħajjruni,[br]ma kinux iħalluni nilgħab

0:04:52.300,0:04:54.260
magħhom.

0:04:55.020,0:04:58.056
Ah, kien hemm logħba li kienu[br]jħalluni nilgħab...

0:04:58.100,0:04:59.427
Dodgeball -

0:04:59.500,0:05:01.443
u ma kontx naf nevità l-ballun.

0:05:01.760,0:05:03.500
Il-bullies kienu jsejjħu ismi,

0:05:03.500,0:05:05.970
u jien kont inħares u nara[br]ballun aħmar stramb

0:05:05.970,0:05:08.200
ġej għal wiċċi b'veloċità[br]supersonika

0:05:08.210,0:05:09.950
bam, bam, bam!

0:05:10.580,0:05:13.220
U niftakar f'ħafna jiem, [br]miexi lura d-dar mill-iskola

0:05:13.300,0:05:18.180
wiċċi kien aħmar u jniggeż,[br]widnejja kienu ħomor u jsaffru.

0:05:18.180,0:05:21.140
Għajnejja ħomor bid-dmugħ,

0:05:21.180,0:05:23.515
u kliemhom jidwi f'widnejja.

0:05:23.740,0:05:25.000
Darba xi ħadd qal,

0:05:25.020,0:05:28.660
"Sticks and stones can break my bones,[br]but words will never hurt me"...

0:05:28.880,0:05:30.131
Hija gidba.

0:05:30.310,0:05:31.980
Il-kliem jista' jaqta' bħal[br]sikkina.

0:05:31.980,0:05:34.030
Il-kliem jistgħu jinfdu bħal xabla.

0:05:34.210,0:05:36.040
Il-kliem jista' jagħmel feriti tant

0:05:36.040,0:05:37.780
fondi li ma jidhrux.

0:05:38.150,0:05:41.140
Allura kelli ħafna biża'.[br]U l-kliem kienu l-ikbar għadu tiegħi.

0:05:41.260,0:05:42.491
Għadhom sal-lum.

0:05:43.355,0:05:45.300
Imma kelli wkoll il-ħolm.

0:05:45.300,0:05:47.980
Kont immur id-dar[br]u ninħeba fil-komiks ta' Superman

0:05:47.980,0:05:49.774
u kont naqra l-komiks ta' Superman

0:05:49.774,0:05:53.440
u kont noħlom li nkun super-eroj[br]bħal Superman.

0:05:53.480,0:05:56.240
Ridt niġġieled għall-verità u l-[br]ġustizzja,

0:05:56.240,0:05:58.680
ridt niġġieled kontra l-kattivi[br]u l-kriptonite,

0:05:58.680,0:06:02.895
ridt intir madwar id-dinja, inwettaq[br]atti super-umani u nsalva l-ħajjiet.

0:06:03.400,0:06:05.850
Kont affaxxinat ukoll bl-affarijiet[br]li kienu veri.

0:06:05.860,0:06:09.450
Kont qrajt il-Gusiness Book of World[br]Records u Believe it or Not ta' Ripley.

0:06:09.660,0:06:13.080
Hawn min minnkom qara l-Gusiness Book[br]of World Records jew ta' Ripley?

0:06:13.100,0:06:14.390
Dawk kotba li nħobb!

0:06:14.390,0:06:16.340
Rajt nies ta' vera jagħmlu[br]affarijiet ta' vera.

0:06:16.340,0:06:17.790
U għedt, irrid nagħmel[br]bħalhom.

0:06:17.790,0:06:19.330
Jekk il-bullies ma jħallunix

0:06:19.330,0:06:21.030
nilgħab fl-isports tagħhom,

0:06:21.030,0:06:23.335
irrid nagħmel il-maġija,[br]ħġejjeġ impressjonanti.

0:06:23.335,0:06:26.659
Irrid nagħmel xi ħaġa kbira li[br]dawk il-bullies ma jistgħux jagħmlu.

0:06:26.659,0:06:28.609
Irrid insib dak li jien[br]magħmul għalih,

0:06:28.609,0:06:30.529
irrid inkun naf li ħajti[br]tfisser xi ħaġa,

0:06:30.529,0:06:33.320
irrid nagħmel xi ħaġa ma titwemminx[br]li tibdel id-dinja;

0:06:33.320,0:06:36.960
irrid nuri li l-impossibbli[br]mhux impossibbli.

0:06:38.340,0:06:40.240
Naqżbu għal 10 snin wara -

0:06:40.240,0:06:42.706
Kienet il-ġimgħa qabel nagħlaq[br]21 sena.

0:06:42.819,0:06:46.799
Seħħew ġiex affarijiet f'jum wieħed[br]li kellhom jibdluli ħajti għal dejjem.

0:06:47.040,0:06:49.391
Kont qed ngħix Tamil Nadu,[br]fin-nofsinhar tal-Indja

0:06:49.540,0:06:51.020
Kont missjunarju hemm,

0:06:51.020,0:06:53.090
u l-parrinu (mentor), il-ħabib tiegħi[br]staqsa

0:06:53.090,0:06:54.720
"Daniel, għandek Thromes?"

0:06:54.720,0:06:57.440
U jien għedt, "Thromes?[br]X'inhuma Thromes?"

0:06:57.440,0:07:00.490
Qalli, "Thromes huma objettivi[br]ċentrali għal ħajtek.

0:07:00.490,0:07:04.630
Huma il-ħolm u l-objettivi,[br]bħal per eżempju jekk tista'

0:07:04.630,0:07:07.240
tagħmel dak li trid,[br]tmur fejn trid

0:07:07.240,0:07:08.309
tkun min trid,

0:07:08.309,0:07:09.286
fejn tmur?[br]X'tagħmel?

0:07:09.286,0:07:10.300
Min tkun?

0:07:11.040,0:07:13.420
Weġibtu "Ma nistax nagħmel hekk![br]Nibża' wisq! Għandi ħafna biżgħat!"

0:07:13.420,0:07:17.800
Dak il-lejl ħadt il-lizar tar-ross tiegħi[br]fuq il-bejt tal-bungalow,

0:07:17.810,0:07:19.259
ferrixtu taħt l-istilel,

0:07:19.259,0:07:21.869
u qgħadt nara l-friefet il-lejl[br]jgħoddsu għan-nemus.

0:07:21.869,0:07:26.200
U ma stajt naħseb fuq xejn ħlief thromes,[br]ħolm u objettivi,

0:07:26.200,0:07:28.360
u l-bullies bil-blalen tad-dodgeball.

0:07:28.760,0:07:30.730
Stenbaħt ftit sigħat wara.

0:07:31.220,0:07:33.940
Qalbi kienet tħabbat mija mija,[br]irkuptejja kienu jirtogħdu.

0:07:34.080,0:07:36.020
Did-darba ma kinetx il-biża'.

0:07:36.420,0:07:38.395
Ġismi kien qed jintilef.

0:07:38.500,0:07:40.180
U għall-ħamest ijiem ta' wara

0:07:40.330,0:07:44.199
kont qed niġi f' u nitlef sensija,[br]fuq is-sodda tal-mewt niġġieled għal-ħajti

0:07:44.199,0:07:48.239
Moħħi kien qed jinxtewa[br]b'105 deni tal-malarja.

0:07:48.390,0:07:51.600
U meta niġi f'sensija kont qed naħseb[br]biss fuq it-thromes.

0:07:51.600,0:07:53.820
Ħsibt,[br]"X'irrid nagħmel b'ħajti?"

0:07:53.950,0:07:56.380
Fl-aħħar, fil-lejl ta' qabel għalaqt[br]21 sena,

0:07:56.380,0:07:58.030
f'ħin fejn kont ċar,

0:07:58.030,0:07:59.639
fhimt:

0:07:59.639,0:08:02.100
Indunajt li dik in-nemusa żgħira,

0:08:02.620,0:08:05.020
Anopheles Stephensi,

0:08:05.280,0:08:06.610
dik in-nemusa żgħira

0:08:06.610,0:08:08.390
li tiżen inqas minn [br]5 mikro grammi

0:08:08.390,0:08:09.810
inqas minn farka melħ,

0:08:09.810,0:08:12.780
jekk dik in-nemusa setgħet toqtol[br]raġel ta' 80 kilo,

0:08:12.780,0:08:14.860
indunajt li dik kienet[br]il-kriptonite tiegħi.

0:08:14.860,0:08:17.150
Imbgħad fhimt,[br]le, le, mhux in-nemusa

0:08:17.150,0:08:19.480
Dik kienet il-parassita fin-nemusa

0:08:19.480,0:08:23.160
Plasmodium Falciparum,[br]li toqtol iktar minn miljun fis-sena.

0:08:23.509,0:08:25.999
Imbgħad fhimt[br]Le le, iżgħar minn hekk,

0:08:25.999,0:08:28.550
imma għalija, dehret ħafna ikbar.

0:08:28.550,0:08:29.640
Fhimt,

0:08:29.640,0:08:31.270
il-biża' kienet il-kriptonite[br]tiegħi

0:08:31.270,0:08:32.140
il-parassita tiegħi,

0:08:32.140,0:08:34.990
li żammitni lura u pparalizzatni[br]tul ħajti kollha.

0:08:35.200,0:08:38.080
Kif tafu, hemm differenza[br]bejn il-periklu u l-biża'.

0:08:38.109,0:08:39.698
Il-periklu jeżisti.

0:08:39.990,0:08:42.010
Il-biża' hija għażla.

0:08:42.080,0:08:44.309
U fhimt li kelli għażla:

0:08:44.309,0:08:48.180
Stajt ngħix fil-biża', u mmut fallut[br]dak il-lejl

0:08:49.070,0:08:52.080
jew stajt noqtol il-biża',[br]u stajt

0:08:52.080,0:08:56.060
infittex li ngħix il-ħolm tiegħi,[br]nieħu ċans ngħix il-ħajja.

0:08:56.680,0:08:59.560
U kif tafu, meta tkun fuq is-sodda[br]tal-mewt tiffaċja l-mewt,

0:08:59.560,0:09:04.080
hemm tkun verament trid tgħix il-ħajja.

0:09:04.180,0:09:07.140
Fhimt li kulħadd imut,[br]imma mhux kulħadd jgħix.

0:09:08.040,0:09:09.890
Ngħixu għax immutu.

0:09:09.890,0:09:11.580
Meta titgħallem tmut,

0:09:11.580,0:09:13.070
titgħallem verament tgħix.

0:09:13.070,0:09:15.140
Dak il-lejl iddeċidejt li kont ser

0:09:15.140,0:09:16.420
nibdel l-istorja tiegħi.

0:09:16.915,0:09:18.230
Ma ridtx immut.

0:09:18.230,0:09:20.010
Għalhekk għedt talba żgħira. Għedt

0:09:20.010,0:09:22.230
"O Alla, jekk tħallini ngħix[br]sakemm nagħlaq 21,

0:09:22.230,0:09:24.544
daqshekk ħallejt lill-[br]biża' tikkmandali ħajti.

0:09:24.670,0:09:26.520
Ser noqtol il-biżgħat tiegħi,

0:09:26.520,0:09:29.530
ser ngħix il-ħolm tiegħi,

0:09:29.530,0:09:31.270
ser nibdel l-attitudni tiegħi,

0:09:31.270,0:09:33.540
irrid nagħmel xi ħaġa kbira b'ħajti,

0:09:33.540,0:09:35.550
irrid insib l-iskop tiegħi,

0:09:35.550,0:09:38.632
irrid insir naf li l-impossibbli mhux[br]impossibbli."

0:09:38.780,0:09:42.820
Mhux se ngħidlkom jekk għextx jew le[br]wara dak il-lejl. Pruvaw aqtgħu.

0:09:42.850,0:09:43.978
(Daħka ġenerali)

0:09:43.978,0:09:47.100
Imma dak il-lejl għamilt lista[br]tal-ewwel 10 Thromes tiegħi:

0:09:47.100,0:09:50.210
Iddeċidejt li ridt inżur il-[br]kontinenti prinċipali

0:09:50.210,0:09:51.820
inżur is-Seba' Meravilji[br]tad-Dinja

0:09:51.820,0:09:53.410
nitgħallem skoss ilsna,

0:09:53.410,0:09:54.940
ngħix fuq gżira waħdi,

0:09:54.940,0:09:56.480
ngħix fuq vapur fl-oċejan,

0:09:56.480,0:09:58.650
ngħix ma' tribù Indjani fl-[br]Amazonja,

0:09:58.650,0:10:01.210
nitla' l-itwal muntajnja fl-[br]Iżvezja,

0:10:01.210,0:10:03.180
ridt nara tlugħ ix-xemx mill-[br]Everest

0:10:03.190,0:10:05.390
ridt naħdem fil-mużika[br]f'Nashville,

0:10:05.400,0:10:07.060
ridt naħdem f'ċirku,

0:10:07.080,0:10:09.120
ridt naqbeż minn ajruplan.

0:10:09.120,0:10:12.380
Fl-20 sena li ġew wara, irnexxieli[br]nagħmel ħafna minn dawk it-Thromes

0:10:12.410,0:10:14.650
Kull darba li naqta' throme mil-lista

0:10:14.650,0:10:18.190
kont inżid 5 jew 10 oħra mal-lista[br]u l-lista tiegħi baqgħet tikber.

0:10:18.800,0:10:23.280
Għas-seba' snin ta' wara, għext fuq[br]gżira żgħira fil-Bahamas

0:10:23.320,0:10:25.360
għal madwar seba' snin

0:10:25.370,0:10:27.274
f'għarix,

0:10:29.480,0:10:33.820
naqbad il-klieb u l-ħamiem -il baħar[br]biex niekol, waħdi fuq il-gżira

0:10:33.820,0:10:36.249
liebes dublett taċ-ċaruta,

0:10:36.680,0:10:39.160
u tgħallimt ngħum mal-klieb -il baħar.

0:10:39.160,0:10:40.980
Minn hemm, mort il-Messiku,

0:10:40.980,0:10:45.000
imbgħad mort fil-baċin tax-xmara Amazonja[br]fl-Ekwador,

0:10:45.241,0:10:48.100
Pujo Pongo Ekwador,[br]għext ma' tribù hemm,

0:10:48.100,0:10:52.180
u biċċa biċċa bdejt nikseb[br]il-kunfidenza grazzi għat-thromes:

0:10:52.180,0:10:55.100
Bdejt naħdem fil-mużika f'[br]Nashville, imbgħad l-Iżvezja,

0:10:55.110,0:10:57.870
mort Stokkolma,[br]hemm ħdimt fil-mużika,

0:10:57.870,0:11:01.920
u tlajt il-quċċata tal-muntajna Kebnekaise[br]fuq iċ-Ċirku Artiku.

0:11:03.300,0:11:04.750
Tgħallimt nagħmilha ta' buffu,

0:11:04.750,0:11:05.860
il-juggling,

0:11:05.860,0:11:07.480
kif nimxi fuq il-pilastri,

0:11:07.480,0:11:10.440
kif nirkeb rota waħda,[br]niekol in-nar u niekol il-ħġieġ.

0:11:10.450,0:11:13.620
Fl-1997 smajt li kien fadal inqas minn[br]12-il belliegħ tax-xwabel

0:11:13.620,0:11:15.410
u għedt,[br]"Irrid inkun bħalhom!"

0:11:15.420,0:11:18.290
Iltqajt ma' belliegħ tax-xwabel,[br]u tlabtu jgħinni.

0:11:18.290,0:11:20.190
Qalli, "Iva ntik 2 suġġerimenti:

0:11:20.190,0:11:21.926
L-ewwel: Perikoluża ħafna,

0:11:21.926,0:11:23.948
mietu n-nies jagħmluha.

0:11:23.948,0:11:24.953
It-tieni:

0:11:24.953,0:11:26.206
Tippruvahiex!"

0:11:26.206,0:11:27.520
(Daħka ġenerali)

0:11:27.540,0:11:29.540
Għalhekk żidtha mal-lista[br]tat-thromes.

0:11:30.440,0:11:33.320
U pprattikajt[br]10 sa 12-il darba kuljum, kull jum

0:11:33.660,0:11:35.160
għal 4 snin.

0:11:35.209,0:11:36.709
U issa ħdimtha...

0:11:36.709,0:11:40.020
4 x 365 [x12]

0:11:40.020,0:11:42.660
Madwar 13,000 prova[br]li ma rnexxietx

0:11:42.660,0:11:45.420
qabel irnexxieli nniżżel xabla[br]f'gerżumti fl-2001.

0:11:46.002,0:11:47.630
Fl-istess żmien niżżilt throme

0:11:47.630,0:11:50.940
li kelli nsir l-ikbar espert fid-dinja[br]tal-bliegħ tax-xwabel.

0:11:50.970,0:11:53.820
Allura fittixt għal ktieb,[br]magażin, artikli tal-gazzetti,

0:11:53.820,0:11:57.670
kull rapport mediku,[br]studjajt il-fiżjoloġija, l-anatomija

0:11:57.676,0:11:59.719
tkellimt ma' tobba u nfermiera,

0:11:59.719,0:12:01.760
laqqajt il-belliegħa tax-xwabel kollha,

0:12:01.760,0:12:04.250
ħloqna Sword Swallowers[br]Association International

0:12:04.250,0:12:06.450
u għamilna riċerka medika[br]ta' sentejn dwar il-

0:12:06.450,0:12:08.580
Bliegħ tax-xwabel u [br]l-effetti mhux mixtieqa

0:12:08.580,0:12:10.980
li ġiet ippubblikata fil-[br]British Medical Journal.

0:12:10.980,0:12:11.840
(Daħka ġenerali)

0:12:11.840,0:12:12.940
Grazzi.

0:12:12.960,0:12:17.748
(Ċapċipa)

0:12:18.200,0:12:21.570
U tgħallimt xi affarijiet affaxxinanti[br]dwar il-bliegħ tax-xwabel.

0:12:21.571,0:12:25.260
Affarijiet li qatt ma ħsibtu fihom qabel[br]imma wara llejla tibqgħu tiftakruhom.

0:12:25.260,0:12:28.550
Id-darba li jmiss li tkunu d-dar u taqtgħu[br]biċċa laħam bis-sikkina

0:12:28.550,0:12:31.759
jew xabla, jew il-"bestek" tagħkom,[br]se taħsbu f'din...

0:12:34.257,0:12:36.589
Tgħallimt li l-bliegħ tax-xwabel[br]beda l-Indja -

0:12:36.589,0:12:39.889
hemm fejn rajtu jsir l-ewwel darba[br]meta kelli 20 sena -

0:12:39.889,0:12:42.290
madwar 4000 sena ilu, madwar 2000 Q.K.

0:12:42.290,0:12:45.580
Fl-aħħar 150 sena, il-belliegħa tax-xwabel[br]intużaw

0:12:45.590,0:12:47.400
fil-kampijiet tax-xjenza u l-mediċina

0:12:47.480,0:12:51.160
biex jiżviluppaw l-endoskopu dritt[br]fl-1868

0:12:51.160,0:12:53.820
ta' Dr. Adolf Kussmaul [br]fi Freibug il-Ġermanja.

0:12:53.880,0:12:56.639
Fl-1906, l-elektrokardjogramma f'Wales,

0:12:56.639,0:13:00.240
biex jistudja il-problemi tal-bliegħ[br]u d-diġestjoni,

0:13:00.240,0:13:01.860
bronkoskopi u dat-tip [br]ta' ħġejjeġ.

0:13:01.860,0:13:03.840
Imma fl-aħħar 150 sena,

0:13:03.840,0:13:07.860
nafu b'mijiet ta' korrimenti u numru[br]ta' mwiet...

0:13:07.880,0:13:14.560
Minn naħa għandek l-endoskopu dritt ta'[br]Dr. Adolf Kussmaul.

0:13:14.740,0:13:18.679
Imma sibna li kien hemm 29 mewt [br]fl-aħħar 150 sena

0:13:18.679,0:13:22.462
inkluża dik ta' belliegħ tax-xwabel [br]minn Londra li nifed qalbu bix-xabla.

0:13:23.142,0:13:25.340
Sibna wkoll li jkun hemm bejn 3 u 8

0:13:25.340,0:13:27.780
korrimenti serji kull sena minħabba[br]l-bliegħ tax-xwabel.

0:13:27.780,0:13:29.880
Naf għax iċempluli.

0:13:29.880,0:13:31.150
Kelli biss 2,

0:13:31.150,0:13:34.320
waħda mill-Iżvezja u waħda minn Orlando,[br]fil-ġimgħat li għaddew,

0:13:34.320,0:13:37.019
belliegħa tax-xwabel li jinsabu l-isptar[br]għax weġġgħu.

0:13:37.019,0:13:38.769
Hija perikoluża ħafna.

0:13:38.769,0:13:41.629
Il-ħaġa l-oħra li tgħallimt hija li[br]għal ħafna nies,

0:13:41.629,0:13:44.320
biex jitgħallmu jibilgħu ix-xwabel,[br]idumu bejn

0:13:44.320,0:13:45.610
sentejn u għaxar snin.

0:13:45.610,0:13:48.020
Iżda l-iktar skoperta affaxxinanti[br]għalija kienet

0:13:48.020,0:13:51.360
kif il-belliegħa tax-xwabel jitgħallmu[br]jagħmlu l-impossibbli.

0:13:51.460,0:13:53.460
U ser ngħidilkom sigriet żgħir:

0:13:53.520,0:13:57.580
Taħsbux fuq id-99.9% li[br]huwa mpossibbli.

0:13:57.580,0:14:02.030
Iffukaw fuq dak il-.1% li huwa possibli[br]u araw kif ser twettquh.

0:14:02.817,0:14:06.140
Issa ħalluni ndaħħalkom f'moħħ[br]il-belliegħ tax-xwabel.

0:14:06.140,0:14:09.479
Biex tibla' xabla, teħtieġ[br]il-meditazzjoni tal-moħħ fuq il-ġisem,

0:14:09.479,0:14:12.270
konċentrazzjoni estrema,[br]u eżattezza biex tifhem l-organi

0:14:12.270,0:14:15.670
ġewwiena tal-ġisem u tirbaħ[br]kontra r-riflessi awtomatiċi tal-ġisem

0:14:15.710,0:14:20.370
b'sinopsi tal-moħħ imtejjba,[br]b'memorja muskolari

0:14:20.450,0:14:23.720
u bi prattika ta' iktar minn[br]10,000 darba.

0:14:24.020,0:14:28.090
Issa ħalluni noħodkom mixja fil-ġisem[br]ta' belliegħ tax-xwabel.

0:14:28.310,0:14:30.130
Biex tibla' xabla,

0:14:30.130,0:14:32.250
jeħtieġli nżerżaq ix-xafra fuq ilsieni,

0:14:32.250,0:14:34.780
inwaqqaf ir-rifless[br]fl-esofagu ċervikali,

0:14:34.780,0:14:37.740
indawwar dawra ta' 90 grad[br]fl-epiglottite,

0:14:38.240,0:14:41.040
ngħaddi mill-isfintere tal-esofagu [br]cricofarinġju ta' fuq,

0:14:41.060,0:14:42.600
inwaqqaf ir-rifless peristalsiku

0:14:42.600,0:14:44.380
inżerżaq ix-xafra fil-fetħa ta' sidri

0:14:44.380,0:14:45.960
bejn il-pulmun.

0:14:46.080,0:14:48.349
Hawnhekk,

0:14:48.399,0:14:50.389
irrid nimbotta qalbi lejn il-ġenb.

0:14:50.389,0:14:51.720
Jekk tħarsu bir-reqqa,

0:14:51.720,0:14:53.860
taraw it-taħbit ta' qalbi max-xabla

0:14:53.860,0:14:55.859
għax qed tmiss mal-qalb u mifruda biss

0:14:55.859,0:14:58.809
b'wieħed minn tmienja[br]ta' pulzier ta' tessut tal-esofagu.

0:14:58.809,0:15:00.580
Din mhux xi ħaġa li tista'[br]tirreċtaha.

0:15:00.580,0:15:02.710
Imbgħad irrid ngħaddiha bejn[br]l-għadma tas-sider,

0:15:02.710,0:15:05.540
mill-isfintere tal-esofagu [br]cricofarinġju t'isfel sal-istonku

0:15:05.540,0:15:09.020
inwaqqaf ir-rifless tal-istonku u[br]nwassalha sad-duodenum.

0:15:09.020,0:15:09.860
Affarijiet żgħar.

0:15:09.860,0:15:10.930
(Daħka ġenerali)

0:15:10.930,0:15:12.880
Kieku kelli nkompli nieżel,

0:15:12.880,0:15:17.720
nasal sat-tubi Fallopjani tiegħi.[br](Bl-Olandiż) Tubi Fallopjani!

0:15:17.720,0:15:20.980
L-irġiel tistgħu issaqsu lil[br]martkom wara dwar dawk...

0:15:22.160,0:15:23.900
In-nies jistaqsuni, jgħiduli,

0:15:23.900,0:15:26.740
"Għandek ħafna kuraġġ biex[br]tirriskja ħajtek,

0:15:26.740,0:15:28.800
biex timbotta qalbek,[br]u tibla' xabla..."

0:15:28.800,0:15:30.500
Le. Għandu bżonn kuraġġ

0:15:30.500,0:15:33.020
dak it-tifel imbeżża', mistħi,[br]niexef u bla sinsla

0:15:33.080,0:15:35.620
biex jirriskja l-falliment[br]u li ma jkunx aċċettat,

0:15:35.620,0:15:37.040
biex jiftaħ qalbu beraħ

0:15:37.040,0:15:38.240
u jneħħi l-kburija

0:15:38.240,0:15:41.060
u jitla' hawn quddiem[br]ħafna barranin

0:15:41.060,0:15:43.670
u jgħidilkom l-istorja tiegħu[br]dwar il-biżgħat u l-ħolm

0:15:43.680,0:15:47.580
u jqerr kollox magħkom.

0:15:48.280,0:15:49.450
Qed taraw - grazzi.

0:15:49.450,0:15:53.720
(Ċapċipa)

0:15:53.850,0:15:56.250
Qed taraw, l-ħaġa hija

0:15:56.250,0:15:58.650
li dejjem ridt nagħmel xi ħaġa kbira[br]f'ħajti u

0:15:58.650,0:15:59.780
issa rnexxieli.

0:15:59.780,0:16:02.880
Iżda l-iktar ħaġa mpressjonanti mhux[br]li issa kapaċi nibla'

0:16:02.880,0:16:05.170
21 xabla f'daqqa,

0:16:07.640,0:16:10.500
jew 20 pied taħt l-ilma f'tank[br]ma' 88 kelb u ħamiem -il baħar

0:16:10.500,0:16:12.307
għal Believe It or Not ta' Ripley

0:16:13.840,0:16:17.600
jew imsaħħna sa' 1500 grad għal[br]Superhumans ta' Stan Lee

0:16:17.610,0:16:19.470
bħala "Man of Steel"

0:16:19.520,0:16:21.574
u vera kienet taħraq!

0:16:22.460,0:16:24.920
Jew li niġbed karozza b'xabla għal[br]Ripley

0:16:24.930,0:16:26.290
jew Guiness,

0:16:26.290,0:16:28.760
jew li nasal sal-finali ta'[br]America's Got Talent,

0:16:28.820,0:16:31.540
jew li nirbaħ il-Premju Ig Nobel[br]fil-Mediċina tal-2007.

0:16:31.550,0:16:33.900
Le, dak mhux impressjonanti.

0:16:33.900,0:16:36.350
Dak x'jaħsbu n-nies.[br]Imma le, le, le. Mhux dik.

0:16:36.350,0:16:37.800
Il-ħaġa mpressjonanti hija

0:16:37.800,0:16:40.660
li Alla ħa lil dak it-tfajjel imbeżża'[br]mistħi, niexef u bla

0:16:40.660,0:16:42.200
sinsla, li kien jibża'[br]mill-għoli

0:16:42.200,0:16:43.890
mill-ilma u l-[br]klieb -il baħar

0:16:43.890,0:16:46.370
mit-tobba, mill-infermiera[br]l-labar u l-ħġejjeġ li

0:16:46.370,0:16:47.640
jaqtgħu[br]li jkellem lin-nies

0:16:47.640,0:16:49.800
u ħallieni ndur id-dinja

0:16:49.800,0:16:51.320
f'għoli ta' 30,000 pied

0:16:51.320,0:16:53.900
nibla' l-ħġejjeġ li jaqtgħu taħt l-ilma[br]f'tankijiet

0:16:53.900,0:16:57.430
mimlija klieb -il baħar, nitkellem mat-[br]tobba u l-infermiera u nies bħalkom

0:16:57.430,0:16:59.580
madwar id-dinja.[br]Dik impressjonanti għalija.

0:16:59.580,0:17:01.450
Dejjem ridt nagħmel l-impossibli -

0:17:01.450,0:17:02.380
Grazzi.

0:17:02.380,0:17:03.760
(Ċapċipa)

0:17:03.760,0:17:05.220
Grazzi.

0:17:05.660,0:17:09.040
(Ċapċipa)

0:17:09.700,0:17:12.569
Dejjem ridt nagħmel l-impossibbli u issa[br]hekk qed nagħmel.

0:17:12.569,0:17:15.858
Ridt nagħmel xi ħaġa impressonanti b'[br]ħajti u nibdel id-dinja,

0:17:15.858,0:17:16.898
u hekk qed nagħmel.

0:17:16.898,0:17:19.819
Dejjem ridt indur id-dinja,[br]nagħmel affarijiet super-umani

0:17:19.819,0:17:21.378
u nsalva l-ħajjiet, u issa qed

0:17:21.378,0:17:22.720
nagħmel hekk.[br]U tafu xiex?

0:17:22.720,0:17:25.569
Għad fadal parti żgħira mill-[br]ħolma ta' dak it-tfajjel

0:17:25.569,0:17:27.290
ġewwa fija.

0:17:30.320,0:17:36.197
(Daħka ġenerali)(Ċapċipa)

0:17:37.000,0:17:40.240
Dejjem fittixt li nsib l-iskop ta' ħajti

0:17:40.270,0:17:41.530
u issa sibtu.

0:17:41.540,0:17:42.920
Imma tafu xiex?

0:17:42.920,0:17:46.230
Mhux bix-xwabel, mhux li qed taħsbu,[br]mhux bil-kapaċitajiet tiegħi.

0:17:46.230,0:17:48.510
Iżda bid-djufija tiegħi, bi kliemi.

0:17:48.510,0:17:51.090
L-iskop ta' ħajti huwa li nibdel id-dinjda

0:17:51.090,0:17:52.390
billi nirbaħ lill-biża',

0:17:52.390,0:17:54.910
xabla, xabla, kelma, kelma

0:17:55.070,0:17:57.450
sikkina, sikkina, ħajja, ħajja,

0:17:57.540,0:17:59.700
biex nispira lin-nies ikunu super-eroj

0:17:59.700,0:18:01.860
u jagħmlu l-impossibbli f'ħajjithom.

0:18:02.060,0:18:04.680
L-iskop tiegħi huwa li ngħin lill-oħrajn[br]isibu l-iskop.

0:18:04.680,0:18:05.680
X'inhu tiegħek?

0:18:05.680,0:18:06.960
X'inhu l-iskop tiegħek?

0:18:06.960,0:18:08.960
Għalfejn ġejt fid-dinja?

0:18:09.260,0:18:11.590
Nemmen li kollha kemm aħna[br]super-eroj.

0:18:12.160,0:18:14.260
X'inhi s-super kapaċità tiegħek?

0:18:14.560,0:18:17.990
F'dinja ta' iktar minn 7 biljun[br]persuna,

0:18:17.990,0:18:20.250
fadal inqas minn 50 belliegħa[br]tax-xwabel

0:18:20.250,0:18:21.661
madwar id-dinja,

0:18:21.661,0:18:22.940
iżda hemm wieħed biss minnek.

0:18:22.940,0:18:24.070
Inti uniku/a

0:18:24.070,0:18:25.540
X'inhi l-istorja tiegħek?

0:18:25.540,0:18:27.760
X'jagħmlek differenti?

0:18:27.760,0:18:29.180
Irrakkonta l-istorja tiegħek,

0:18:29.180,0:18:31.721
anke jekk leħnek irqiq u jitriegħed.

0:18:31.900,0:18:33.340
X'inhuma t-thromes tiegħek?

0:18:33.340,0:18:35.850
Jekk tista' tagħmel li trid?[br]tkun min trid, tmur fejn trid -

0:18:35.850,0:18:37.430
X'tagħmel?[br]Fejn tmur?

0:18:37.430,0:18:38.480
X'tagħmel?

0:18:38.480,0:18:40.340
Xi trid tagħmel b'ħajtek?

0:18:40.340,0:18:41.760
X'inhu l-ħolm tiegħek?

0:18:41.760,0:18:44.450
X'kont toħlom bħala tfajjel?[br]Ftakar.

0:18:44.450,0:18:46.240
Imħatra li mhux dil-ħajja, eh?

0:18:46.483,0:18:47.880
X'kien l-ikbar ħolm tiegħek?

0:18:47.880,0:18:50.450
li kien tant stramb u mhux ċar?

0:18:50.450,0:18:54.040
Imħatra li dan kollu qed jurik li dak[br]il-ħolm mhux tant stramb wara kollox?

0:18:55.370,0:18:57.050
X'inhi x-xabla tiegħek?

0:18:57.050,0:18:58.650
Kull wieħed minnkom[br]għandu xabla,

0:18:58.650,0:19:00.600
taqta' minn żewġ naħat -[br]biża' u ħolm.

0:19:00.600,0:19:03.520
Ibla' x-xabla tiegħek,[br]hi x'inhi.

0:19:03.890,0:19:05.870
Għixu l-ħolm tagħkom, sinjuri

0:19:05.870,0:19:08.900
qatt m'hu tard wisq biex[br]tkunu min tridu tkunu.

0:19:09.720,0:19:12.920
Lil dawk il-bullies bil-blalen [br]tad-dodgeball li ħasbu

0:19:12.920,0:19:14.916
li qatt ma kont ser nagħmel l-impossibbli,

0:19:15.060,0:19:17.645
nixtieq ngħidilhom ħaġa waħda:

0:19:17.645,0:19:18.841
Grazzi.

0:19:18.940,0:19:22.220
Għax kieku ma kienx għall-kattivi,[br]ma jkollniex super-eroj.

0:19:23.020,0:19:27.237
Qiegħed hawn biex nuri li l-impossibbli[br]mhux impossibbli.

0:19:28.300,0:19:32.310
Din perikoluża ħafna,[br]taf toqtolni.

0:19:32.340,0:19:33.720
Nispera li togħġobkom.

0:19:33.720,0:19:35.260
(Daħka)

0:19:36.350,0:19:38.700
Se neħtieġ l-għajnuna tagħkom għal din.

0:19:46.731,0:19:48.405
Udjenza: Tnejn, tlieta.

0:19:48.405,0:19:52.100
Dan Meyer: Le, le, le. Neħtieġ l-għajnuna[br]biex ngħodd, kulħadd, ok?

0:19:52.100,0:19:53.210
(Daħka)

0:19:53.210,0:19:55.840
Jekk tafu l-kliem? Ok?[br]Għoddu miegħi. Lesti?

0:19:55.870,0:19:56.964
Wieħed.

0:19:56.964,0:19:58.150
Tnejn.

0:19:58.170,0:19:58.980
Tlieta.

0:19:58.980,0:20:00.920
Le, dak 2, imma fhimtu.

0:20:06.760,0:20:07.780
Udjenza: Wieħed.

0:20:07.840,0:20:08.750
Tnejn.

0:20:08.800,0:20:10.010
Tlieta.

0:20:11.260,0:20:13.280
(Stagħġib)

0:20:14.360,0:20:15.940
(Ċapċipa)

0:20:16.251,0:20:17.450
DM: Yeah!

0:20:17.450,0:20:23.100
(Ċapċipa)(Ferħ)

0:20:23.100,0:20:24.820
Grazzi ħafna.

0:20:25.450,0:20:28.800
Grazzi , grazzi , grazzi .[br]Grazzi minn qiegħ qalbi.

0:20:28.800,0:20:31.290
Jew le, grazzi[br]minn qiegħ l-istonku tiegħi.

0:20:31.880,0:20:35.020
Għedtilkom li ġejt hawn biex nagħmel[br]l-impossibbli u hekk għamilt.

0:20:35.030,0:20:37.730
Imma dan ma kienx impossibbli.[br]Nagħmel hekk kuljum.

0:20:37.800,0:20:42.800
L-impossibbli kien għal dak it-tfajjel[br]imbeżża', mistħi, niexef u bla sinsla

0:20:42.840,0:20:44.600
jaffaċja l-biża' u jitla' fuq[br]palk,

0:20:44.600,0:20:47.100
u li jibdel id-dinja,[br]kelma kelma,

0:20:47.100,0:20:49.080
xabla, xabla, ħajja, ħajja.

0:20:49.080,0:20:52.060
Jekk għentkom taħsbu b'modi ġodda,[br]jekk għentkom temmnu

0:20:52.060,0:20:54.460
li l-impossibbli mhux impossibli,

0:20:54.460,0:20:57.960
jekk għentkom tifhmu li tistgħu[br]tagħmlu l-impossibbli f'ħajjitkom,

0:20:58.120,0:21:01.020
allura xogħoli hawn lest,[br]u għalikom għadu jibda.

0:21:01.020,0:21:04.100
Qatt tieqfu toħolmu. Qatt tieqfu temmnu.

0:21:04.820,0:21:06.350
Grazzi talli emmintu fija

0:21:06.350,0:21:08.250
u grazzi talli kontu parti minn[br]ħolmti.

0:21:08.250,0:21:09.550
U dan huwa r-rigal tiegħi:

0:21:09.550,0:21:11.486
L-impossibbli mhux...

0:21:11.486,0:21:12.920
Udjenza: Impossibbli.

0:21:12.920,0:21:14.920
Il-mixja twila parti mir-rigal.

0:21:15.100,0:21:19.560
(Ċapċipa)

0:21:19.560,0:21:21.020
Grazzi.

0:21:21.060,0:21:25.360
(Ċapċipa)

0:21:25.580,0:21:27.560
(Ferħ)

0:21:27.780,0:21:30.240
Preżentatur: Grazzi, Dan Meyer, wow!