WEBVTT

00:00:00.000 --> 00:00:04.190
Rok temu ambasada Szwajcarii
w Berlinie poprosiła nas

00:00:04.365 --> 00:00:06.898
o prezentację naszych
projektów artystycznych.

00:00:06.999 --> 00:00:11.133
Dostajemy wiele zaproszeń, 
ale to było naprawdę ekscytujące.

00:00:11.586 --> 00:00:14.427
Ambasada Szwajcarii
w Berlinie jest wyjątkowa.

00:00:14.451 --> 00:00:17.419
To jedyny budynek w dzielnicy rządowej,

00:00:17.443 --> 00:00:20.399
który nie został zniszczony 
podczas II wojny światowej

00:00:20.423 --> 00:00:23.191
i znajduje się tuż obok
Urzędu Kanclerza Federalnego.

00:00:23.723 --> 00:00:27.839
Nikt nie jest bliżej Kanclerz Merkel
niż szwajcarscy dyplomaci.

NOTE Paragraph

00:00:27.863 --> 00:00:29.839
(Śmiech)

NOTE Paragraph

00:00:30.656 --> 00:00:34.475
W dzielnicy rządowej w Berlinie 
znajduje się również Reichstag,

00:00:34.499 --> 00:00:37.310
parlament Niemiec, 
oraz Brama Brandenburska,

00:00:37.334 --> 00:00:40.275
a tuż obok bramy są inne ambasady,

00:00:40.299 --> 00:00:44.096
zwłaszcza amerykańska i brytyjska.

NOTE Paragraph

00:00:44.657 --> 00:00:47.873
Mimo że Niemcy to nowoczesny,
demokratyczny kraj,

00:00:47.897 --> 00:00:50.858
obywatelom ogranicza się
ich konstytucyjne prawa

00:00:50.882 --> 00:00:52.275
właśnie w dzielnicy rządowej.

00:00:52.299 --> 00:00:56.686
Prawo do zgromadzeń 
i demonstracji jest tam ograniczone.

00:00:57.607 --> 00:01:01.275
To interesujące z artystycznego
punktu widzenia.

00:01:01.299 --> 00:01:06.011
Możliwość uczestnictwa i wyrażania siebie

00:01:06.035 --> 00:01:08.275
zawsze są w pewien sposób uporządkowane

00:01:08.299 --> 00:01:11.774
i zawsze podlegają regulacjom.

00:01:11.798 --> 00:01:15.431
Znając zależności między regulacjami,

00:01:15.461 --> 00:01:18.451
zyskujemy nową perspektywę.

00:01:19.299 --> 00:01:23.953
Dane warunki kształtują
nasze postrzeganie, zachowanie

00:01:23.977 --> 00:01:25.564
oraz nasze życie.

NOTE Paragraph

00:01:26.168 --> 00:01:29.275
To kluczowe w innym kontekście.

00:01:29.299 --> 00:01:30.777
W ostatnich latach

00:01:30.801 --> 00:01:35.275
dowiedzieliśmy się, że z dachów 
ambasad USA i Wielkiej Brytanii

00:01:35.299 --> 00:01:40.036
służby specjalne 
podsłuchiwały całą dzielnicę,

00:01:40.060 --> 00:01:42.756
w tym rozmowy telefoniczne
Angeli Merkel.

00:01:43.299 --> 00:01:48.275
Brytyjska Centrala Łączności Rządowej
ukrywa anteny w białej kopule,

00:01:48.299 --> 00:01:51.316
podczas gdy biuro podsłuchu
Amerykańskiej NSA

00:01:51.340 --> 00:01:54.299
jest pokryte przezroczystymi
ekranami radiowymi.

NOTE Paragraph

00:01:55.342 --> 00:01:58.275
Jak tytułować te ukryte 
i zamaskowane siły?

00:01:58.903 --> 00:02:01.275
Z moim kolegą, Christophem Wachterem,

00:02:01.299 --> 00:02:03.902
zaakceptowaliśmy zaproszenie
do Szwajcarskiej Ambasady.

00:02:04.783 --> 00:02:08.886
Wykorzystaliśmy tę okazję, 
by zbadać tę specyficzną sytuację.

NOTE Paragraph

00:02:10.508 --> 00:02:13.650
Jeżeli nas szpiegują, oczywiste jest,

00:02:13.674 --> 00:02:16.275
że muszą nas podsłuchiwać.

NOTE Paragraph

00:02:16.299 --> 00:02:20.275
(Śmiech)

NOTE Paragraph

00:02:20.299 --> 00:02:24.299
Na dachu Szwajcarskiej Ambasady,
zainstalowaliśmy zbiór anten.

00:02:26.729 --> 00:02:30.983
Nie tak wysokiej klasy, jak te 
używane przez Amerykanów czy Anglików.

NOTE Paragraph

00:02:31.007 --> 00:02:32.048
(Śmiech)

NOTE Paragraph

00:02:32.048 --> 00:02:34.261
Były to doraźne metalowe anteny,

00:02:34.261 --> 00:02:37.034
nieukryte, ale absolutnie 
jawne i widoczne.

00:02:38.299 --> 00:02:40.794
Akademia Sztuk Pięknych 
dołączyła do projektu,

00:02:40.818 --> 00:02:44.508
więc wybudowaliśmy kolejną 
wielką antenę na ich dachu,

00:02:44.532 --> 00:02:48.550
dokładnie pomiedzy podsłuchami NSA i GCHQ.

NOTE Paragraph

00:02:48.574 --> 00:02:50.430
(Śmiech)

NOTE Paragraph

00:02:50.454 --> 00:02:55.275
Nigdy nie byliśmy tak obserwowani 
podczas budowania instalacji artystycznej.

00:02:55.299 --> 00:02:57.551
Helikopter latał nad naszymi głowami,

00:02:57.575 --> 00:03:00.805
nagrywając kamerą każdy nasz ruch,

00:03:00.829 --> 00:03:04.039
dach Ambasady USA 
patrolowali ochroniarze.

00:03:05.499 --> 00:03:10.688
Pomimo ścisłej kontroli policji
w dzielnicy urzędowej

00:03:10.712 --> 00:03:14.871
nie ma szczególnych regulacji prawnych 
odnośnie cyfrowej komunikacji.

00:03:15.548 --> 00:03:19.031
Dlatego nasza instalacja,
była całkowicie legalna,

00:03:19.055 --> 00:03:22.252
a ambasador Szwajcarii 
poinformował o niej kanclerz Merkel.

00:03:23.101 --> 00:03:25.980
Nazwaliśmy projekt: "Czy mnie słyszysz?".

NOTE Paragraph

00:03:26.004 --> 00:03:27.980
(Śmiech)

NOTE Paragraph

00:03:28.805 --> 00:03:33.066
Anteny stworzyły otwartą
i wolną przestrzeń Wi-Fi,

00:03:33.090 --> 00:03:36.275
do której każdy chętny 
mógł dołączyć bez utrudnień,

00:03:36.299 --> 00:03:39.411
używając jakiegokolwiek 
urządzenia z Wi-Fi.

00:03:39.435 --> 00:03:41.356
Każdy mógł wysyłać wiadomości

00:03:41.380 --> 00:03:45.460
do słuchających 
na przyjętych częstotliwościach.

00:03:46.510 --> 00:03:49.005
Wiadomości tekstowe, 
rozmowa, udostępnianie plików,

00:03:49.029 --> 00:03:51.678
wszystko mogło być wysyłane anonimowo.

00:03:52.852 --> 00:03:55.275
Ludzie się komunikowali.

00:03:55.299 --> 00:03:58.275
Wysłano ponad 15 000 wiadomości.

00:03:58.299 --> 00:04:00.051
Tutaj mamy kilka przykładów.

NOTE Paragraph

00:04:01.299 --> 00:04:05.811
"Cześć świecie, cześć Berlinie,
cześć NSA, cześć GCHQ"

NOTE Paragraph

00:04:07.208 --> 00:04:11.299
"Agenci NSA , zróbcie co należy!
Podnieście alarm!"

NOTE Paragraph

00:04:12.884 --> 00:04:16.588
"Tu NSA, w Boga wierzymy,
a innych śledzimy!"

NOTE Paragraph

00:04:16.612 --> 00:04:18.864
(Śmiech)

NOTE Paragraph

00:04:19.523 --> 00:04:24.275
"#@nonymous patrzy na #NSA #GCHQ,
jesteśmy częścią waszych organizacji.

00:04:24.299 --> 00:04:27.409
#expect us. Oczekujcie nas,
wyłączymy was #shutdown".

NOTE Paragraph

00:04:27.483 --> 00:04:30.943
"Tu pięta Achillesowa NSA.
Otwarte Sieci"

NOTE Paragraph

00:04:30.967 --> 00:04:35.705
"Agenci, jaką pokręconą własną historię 
opowiecie naszym wnukom?"

NOTE Paragraph

00:04:36.454 --> 00:04:40.870
"@NSA moi sąsiedzi hałasują,
wyślijcie samolot do ataku".

NOTE Paragraph

00:04:40.894 --> 00:04:43.346
(Śmiech)

NOTE Paragraph

00:04:44.529 --> 00:04:46.840
"Kochajmy się, nie wojujmy internetowo"

NOTE Paragraph

00:04:47.602 --> 00:04:50.275
Zaprosiliśmy ambasady i resorty rządowe

00:04:50.299 --> 00:04:53.105
do udziału w wolnej sieci

00:04:53.129 --> 00:04:55.042
i ku naszemu zaskoczeniu, zgodziły się.

00:04:55.066 --> 00:04:57.986
W internecie pojawiły się pliki,
włączając tajne dokumenty,

00:04:58.010 --> 00:05:00.628
przecieki z sejmowego 
dochodzenia komisji,

00:05:00.652 --> 00:05:04.342
co podkreśla, że wolny przepływ 
istotnych informacji i dyskusja o nich

00:05:04.366 --> 00:05:08.706
zaczynają być trudne nawet
dla członków parlamentu.

00:05:09.746 --> 00:05:13.068
Były też wycieczki z przewodnikiem,
żeby doświadczyć i wybadać

00:05:13.092 --> 00:05:15.142
moc konstelacji na miejscu.

00:05:15.166 --> 00:05:18.503
Odwiedzały one trudno dostępne
obszary wokół ambasad.

00:05:18.527 --> 00:05:22.926
Dyskutowaliśmy o potencjale
i korzyściach komunikacji.

NOTE Paragraph

00:05:24.299 --> 00:05:28.478
Jeżeli jesteśmy świadomi konstelacji,

00:05:28.502 --> 00:05:31.298
warunki i postanowienia komunikacji

00:05:31.322 --> 00:05:33.653
nie tylko poszerzają nasze horyzonty,

NOTE Paragraph

00:05:33.677 --> 00:05:37.549
ale pozwalają spojrzeć na przepisy,
które ograniczają nasz światopogląd,

00:05:37.573 --> 00:05:41.699
nasze szczególne społeczne,
polityczne czy estetyczne konwencje.

NOTE Paragraph

00:05:42.461 --> 00:05:44.414
Spójrzmy na rzeczywisty przykład.

00:05:45.383 --> 00:05:48.470
Los ludzi żyjących na doraźnych osiedlach

00:05:48.494 --> 00:05:50.221
na obrzeżach Paryża

00:05:50.245 --> 00:05:52.409
jest ukryty.

00:05:53.299 --> 00:05:54.758
To błędne koło.

00:05:55.299 --> 00:05:58.551
To nie bieda, rasizm 
czy wykluczenie są czymś nowym.

00:05:58.575 --> 00:06:02.093
Nowe jest to, jak te realia są ukryte

00:06:02.117 --> 00:06:03.745
i jak ludzie są niewidzialni

NOTE Paragraph

00:06:03.769 --> 00:06:07.865
w erze globalnej i wszechobecnej
komunikacji i wymiany.

00:06:08.595 --> 00:06:11.430
Takie tymczasowe osiedla 
są uważane za nielegalne,

00:06:11.454 --> 00:06:14.726
więc ich mieszkańcy nie mają okazji

00:06:14.750 --> 00:06:16.551
do przemówienia.

00:06:16.575 --> 00:06:22.001
Przeciwnie, wychylając się, 
ryzykują bycie zauważonym

00:06:22.025 --> 00:06:24.735
dając powody 
do dalszych prześladowań,

00:06:24.759 --> 00:06:26.768
wydalenia czy stłumienia.

00:06:26.792 --> 00:06:31.996
Interesowało nas, jak możemy 
poznać tę ukrytą stronę.

00:06:32.020 --> 00:06:35.409
Szukaliśmy wspólnej płaszczyzny 
i ją znaleźliśmy.

00:06:35.433 --> 00:06:39.696
To nie przestrzeń cyfrowa,
ale fizyczna, to hotel.

NOTE Paragraph

00:06:39.720 --> 00:06:42.235
Nazwaliśmy projekt "Hotel Gelem".

00:06:42.783 --> 00:06:46.616
Razem z cygańskimi rodzinami
utworzyliśmy takich hoteli w Europie,

00:06:46.640 --> 00:06:49.599
we Freiburgu w Niemczech,
w Montreuil niedaleko Paryża

00:06:49.623 --> 00:06:51.275
i także na Bałkanach.

00:06:51.299 --> 00:06:52.660
To są prawdziwe hotele.

00:06:52.684 --> 00:06:54.275
Ludzie mogą się tam zatrzymać.

00:06:54.299 --> 00:06:56.275
Nie są komercyjnym przedsięwzięciem.

00:06:56.299 --> 00:06:57.781
Są symbolem.

00:06:58.575 --> 00:07:02.227
Możesz przez internet poprosić
o imienne zaproszenie

00:07:02.251 --> 00:07:06.637
na kilka dni do Hotelu Gelem,
mieszkać w ich domach,

00:07:06.661 --> 00:07:10.153
jedząc, pracują i żyjąc
z cygańskimi rodzinami.

00:07:10.748 --> 00:07:13.915
Tutaj cygańskie rodziny nie podróżują,

00:07:13.939 --> 00:07:15.534
odwiedzający tak.

00:07:15.584 --> 00:07:18.639
Tutaj cygańskie rodziny 
to nie mniejszość,

00:07:18.663 --> 00:07:19.957
odwiedzający tak.

NOTE Paragraph

00:07:21.833 --> 00:07:25.802
Chodzi o nieocenianie,

00:07:25.826 --> 00:07:28.580
tylko odkrycie kontekstu, 
który determinuje

00:07:28.604 --> 00:07:31.803
te rozpaczliwe i pozornie 
nieprzezwyciężone przeszkody.

00:07:32.299 --> 00:07:34.539
W globalnym świecie

00:07:34.563 --> 00:07:37.275
kontynenty znajdują się bliżej siebie.

00:07:37.299 --> 00:07:39.823
Kultury, dobra i ludzie 
ulegają nieustannej wymianie,

00:07:39.847 --> 00:07:43.101
ale jednocześnie, przepaść 
między uprzywilejowanymi

00:07:43.125 --> 00:07:45.973
i wykluczonymi się zwiększa.

NOTE Paragraph

00:07:47.591 --> 00:07:49.275
Byliśmy ostatnio w Australii.

00:07:49.299 --> 00:07:51.900
Dla nas nie było problemu 
z przekroczeniem granicy.

00:07:51.924 --> 00:07:54.606
Mamy europejskie paszporty, 
wizy, bilety lotnicze,

00:07:55.059 --> 00:07:58.761
ale uchodźcy przybywający 
na łódkach do Australii

00:07:58.785 --> 00:08:00.821
są deportowani albo zamykani.

00:08:01.299 --> 00:08:02.774
Przechwycanie łódek

00:08:02.798 --> 00:08:05.879
i znikanie ludzi w areszcie

00:08:05.903 --> 00:08:08.546
jest zatajane przez australijskie służby.

00:08:09.062 --> 00:08:13.006
Procedury te są określane
jako tajne działania wojskowe.

00:08:13.768 --> 00:08:16.912
Po dramatycznych ucieczkach 
ze strefy kryzysu i wojny,

00:08:16.936 --> 00:08:21.047
mężczyźni, kobiety i dzieci 
są internowani bez procesu,

00:08:21.071 --> 00:08:23.044
nawet na lata.

NOTE Paragraph

00:08:25.036 --> 00:08:27.132
Podczas naszego pobytu

00:08:27.156 --> 00:08:31.275
udało nam się nawiązać kontakt 
z uwięzionymi uchodźcami,

00:08:31.299 --> 00:08:33.501
pomimo ścisłej kontroli i odosobnienia.

00:08:34.057 --> 00:08:38.166
Tak narodziła się instalacja artystyczna

00:08:38.190 --> 00:08:41.275
na Uniwersytecie Technologii 
Queensland w Brisbane.

NOTE Paragraph

00:08:42.635 --> 00:08:45.690
Była to bardzo prosta instalacja.

00:08:46.182 --> 00:08:49.587
Na podłodze stylizowany 
kompas pokazywał kierunek

00:08:49.611 --> 00:08:51.619
każdego tymczasowego ośrodka dla uchodźców

00:08:51.643 --> 00:08:56.275
wraz z odległością i nazwą każdego z nich.

NOTE Paragraph

00:08:56.299 --> 00:09:00.275
Wystawa miała wielowymiarowy format.

00:09:00.642 --> 00:09:04.275
Nad każdym oznaczeniem 
na podłodze były słuchawki.

00:09:04.299 --> 00:09:08.915
Odwiedzający mieli możliwość 
bezpośredniego porozmawiania z uchodźcami,

00:09:08.939 --> 00:09:11.275
z ówczesnymi bądź wcześniejszymi więźniami

00:09:11.299 --> 00:09:13.487
w specjalnym więziennym budynku,

00:09:13.511 --> 00:09:15.932
i mogli zaangażować się 
w prywatną rozmowę.

00:09:16.916 --> 00:09:19.782
Ochronny wymiar wystawy powodował,

00:09:19.806 --> 00:09:22.433
że więźniowie swobodnie opowiadali

00:09:22.457 --> 00:09:26.147
o swojej sytuacji i historii,
bez obaw o konsekwencje.

00:09:26.694 --> 00:09:29.706
Odwiedzający zagłębiali się 
w długie rozmowy

00:09:29.730 --> 00:09:33.483
o rozpadach rodzin, dramatycznych 
ucieczkach ze strefy wojny,

00:09:33.507 --> 00:09:35.119
próbach samobójczych

00:09:35.143 --> 00:09:37.753
czy losie uwięzionych dzieci.

00:09:38.618 --> 00:09:40.602
Głębokie emocje. Wielu płakało.

00:09:40.626 --> 00:09:43.008
Niektórzy przyszli jeszcze raz na wystawę.

00:09:43.032 --> 00:09:45.372
Było to wpływowe doświadczenie.

NOTE Paragraph

00:09:46.459 --> 00:09:50.731
Europa zmaga się teraz z falą migrantów.

00:09:51.413 --> 00:09:55.275
Sytuacja uchodźców jest zaostrzona 
przez sprzeczną politykę

00:09:55.299 --> 00:09:58.594
i chęć zbrojnego odwetu.

00:09:59.299 --> 00:10:01.989
Założyliśmy także system komunikacyjny

00:10:02.013 --> 00:10:05.081
w niewielkich obozach uchodźców 
w Szwajcarii i Grecji.

00:10:05.692 --> 00:10:08.853
Chodzi o podstawowe informacje, 
prognozę pogody,

00:10:08.877 --> 00:10:10.751
informacje prawne, porady.

00:10:11.163 --> 00:10:12.854
To ważne.

00:10:13.211 --> 00:10:14.529
Informacje w Internecie,

00:10:14.553 --> 00:10:17.283
mogące pomóc przetrwać 
na niebezpiecznych trasach,

00:10:17.307 --> 00:10:19.010
są ocenzurowane,

00:10:19.010 --> 00:10:23.411
a ich podawanie staje się przestępstwem.

NOTE Paragraph

00:10:24.601 --> 00:10:27.651
Tu powracamy do naszego internetu i anten

00:10:27.675 --> 00:10:29.905
na dachu szwajcarskiej ambasady w Berlinie

00:10:29.929 --> 00:10:32.003
i projektu "Czy mnie słyszysz?".

00:10:32.725 --> 00:10:35.935
Nie należy przyjmować 
nieograniczonej komunikacji za pewnik.

00:10:35.959 --> 00:10:38.102
Trzeba zacząć tworzyć własną komunikację,

00:10:38.102 --> 00:10:42.516
walcząc o idee równego
i globalnie połączonego świata.

00:10:42.540 --> 00:10:45.275
Jest to niezbędne 
do przezwyciężenia milczenia

00:10:45.299 --> 00:10:48.419
i podziału spowodowanego
przez konkurujące partie.

00:10:48.839 --> 00:10:52.030
Tylko pełne otwarcie

00:10:52.054 --> 00:10:54.920
przemieniającą moc tego doświadczenia

00:10:54.944 --> 00:10:58.275
pozwoli przezwyciężyć
uprzedzenia i wykluczenie.

NOTE Paragraph

00:10:58.299 --> 00:10:59.453
Dziękuję.

NOTE Paragraph

00:10:59.477 --> 00:11:03.975
(Brawa)

NOTE Paragraph

00:11:03.975 --> 00:11:06.522
Bruno Giussani: Dziękuję, Mathias.

00:11:06.546 --> 00:11:08.871
Jest z nami druga połowa
artystycznego duetu.

00:11:08.895 --> 00:11:11.312
Christoph Wachter, prosimy na scenę.

NOTE Paragraph

00:11:11.312 --> 00:11:15.368
(Brawa)

NOTE Paragraph

00:11:15.368 --> 00:11:17.343
Zdradźcie mi taki drobiazg:

00:11:17.367 --> 00:11:19.446
nazwa hotelu nie jest przypadkowa.

00:11:19.470 --> 00:11:22.731
"Gelem" oznacza coś szczególnego
w języku cygańskim.

NOTE Paragraph

00:11:22.755 --> 00:11:27.573
Mathias Jud: Tak, "Gelem, gelem" 
to oficjalny tytuł cygańskiej pieśni,

00:11:27.597 --> 00:11:30.505
oznacza "przeszedłem długą drogę".

NOTE Paragraph

00:11:30.980 --> 00:11:33.199
BG: To taki dodatek do twojej prelekcji.

00:11:33.223 --> 00:11:35.907
Obydwaj byliście na wyspie Lesbos

00:11:35.931 --> 00:11:38.622
bardzo niedawno, 
wróciliście raptem kilka dni temu,

00:11:38.646 --> 00:11:41.374
w Grecji, gdzie przybywają 
tysiące uchodźców

00:11:41.374 --> 00:11:43.366
od kilku dobrych miesięcy.

00:11:43.390 --> 00:11:45.832
Co tam widzieliście i co robiliście?

NOTE Paragraph

00:11:45.856 --> 00:11:49.657
Christopher Wachter: Otóż Lesbos jest 
jedną z greckich wysp koło Turcji.

00:11:49.681 --> 00:11:51.766
Podczas naszego pobytu

00:11:51.766 --> 00:11:56.521
wielu uchodźców przypływało 
na łódkach i przepełnionych pontonach,

00:11:56.545 --> 00:12:00.204
po wylądowaniu byli całkowicie 
pozostawieni sami sobie.

00:12:00.228 --> 00:12:04.019
Nie mają dostępu do wielu usług.

00:12:04.043 --> 00:12:06.537
Nie wolno im kupić biletu autobusowego

00:12:06.561 --> 00:12:07.966
albo wynająć pokoju w hotelu,

00:12:07.990 --> 00:12:12.676
wiele rodzin dosłownie śpi na ulicach.

00:12:12.700 --> 00:12:17.336
Zainstalowaliśmy tam internet, 
żeby zapewnić podstawową komunikację,

00:12:17.360 --> 00:12:19.463
bo uważam,

00:12:19.487 --> 00:12:23.600
że nie chodzi tylko 
o rozmawianie o uchodźcach,

00:12:23.600 --> 00:12:27.570
ale też o rozmowę z nimi.

00:12:27.570 --> 00:12:30.485
Robiąc to, widzimy,
że chodzi o człowieczeństwo,

00:12:30.485 --> 00:12:34.525
o ich życie i walkę o przetrwanie.

NOTE Paragraph

00:12:35.146 --> 00:12:38.706
BG: I dopuszczenie ich do głosu.
Christoph, dziękuję za wizytę.

00:12:38.806 --> 00:12:41.805
Mathias, tobie też i za twoją historię.

NOTE Paragraph

00:12:42.001 --> 00:12:44.132
(Brawa)