0:00:00.667,0:00:03.953
Có vẻ như chúng ta đều đang đứng[br]trên đất cứng lúc này,

0:00:03.977,0:00:05.350
nhưng không đâu.

0:00:05.753,0:00:10.150
Những tảng đá và lớp đất dưới chúng ta[br]đan chéo nhau từ nhiều lớp

0:00:10.174,0:00:11.573
và khoảng trống.

0:00:11.597,0:00:16.526
Và những khoảng trống đó chứa đầy[br]vi sinh vật với số lượng vũ trụ,

0:00:16.550,0:00:17.817
như những con này.

0:00:18.866,0:00:22.229
Nơi sâu nhất mà chúng ta tìm thấy[br]vi sinh vật trong lòng Trái Đất

0:00:22.253,0:00:24.141
là năm kilômét sâu.

0:00:24.165,0:00:28.661
Vậy nếu như bạn đứng trên mặt đất[br]và bắt đầu chạy vào lòng đất,

0:00:28.664,0:00:30.743
bạn có thể chạy cả năm kilômét

0:00:30.743,0:00:33.044
và vi sinh vật xuất hiện[br]trên cả chặng đường.

0:00:33.044,0:00:35.568
Có thể bạn chưa từng nghĩ về vi sinh vật

0:00:35.592,0:00:37.282
sống ở sâu như vậy trong lòng đất,

0:00:37.306,0:00:40.268
nhưng bạn chắc đã nghĩ về[br]vi sinh vật sống trong ruột bạn.

0:00:40.292,0:00:42.109
Nếu tính các vi sinh vật trong ruột

0:00:42.133,0:00:44.974
của tất cả mọi người[br]và động vật trên hành tinh này,

0:00:44.998,0:00:48.907
tổng tất cả[br]khối lượng của chúng là 100.000 tấn.

0:00:48.931,0:00:53.224
Đó là một quần xã sinh vật lớn[br]mà chúng ta mang trong bụng hằng ngày.

0:00:53.907,0:00:55.324
Chúng ta nên cảm thấy tự hào.

0:00:55.348,0:00:56.454
(Cười)

0:00:56.478,0:01:00.350
Nhưng nó cũng chẳng là bao[br]nếu so với số vi sinh vật

0:01:00.374,0:01:02.859
bao phủ bề mặt Trái Đất,

0:01:02.883,0:01:05.714
như trong đất, sông và biển của chúng ta.

0:01:05.738,0:01:09.611
Tất cả, khối lượng là khoảng hai tỉ tấn.

0:01:10.174,0:01:12.770
Nhưng thật ra là[br]đa số vi sinh vật trên Trái Đất

0:01:12.794,0:01:16.571
không ở trong biển hay ruột[br]hay nhà máy xử lí nước thải.

0:01:16.595,0:01:19.372
Đa số chúng sống trong vỏ Trái Đất.

0:01:19.396,0:01:23.245
Vậy tổng cộng,[br]khối lượng đó khoảng 40 tỉ tấn.

0:01:23.754,0:01:27.045
Đó là quần xã sinh vật[br]lớn nhất trên hành tinh,

0:01:27.069,0:01:30.505
và chúng ta còn không biết đến chúng[br]cho đến vài thập kỉ trước.

0:01:30.847,0:01:33.542
Vậy khả năng của sự sống dưới đó,

0:01:33.566,0:01:36.111
hay tác động của chúng đến con người,

0:01:36.135,0:01:37.835
là vô hạn.

0:01:38.367,0:01:40.239
Đây là biểu đồ mà mỗi chấm đỏ

0:01:40.263,0:01:43.367
đại diện cho nơi mà chúng ta có[br]những mẫu vật tốt dưới bề mặt đất

0:01:43.645,0:01:45.463
với các phương pháp vi sinh hiện đại,

0:01:45.487,0:01:46.870
và có thể bạn sẽ ấn tượng

0:01:46.894,0:01:49.204
rằng chúng ta hiểu rõ[br]về toàn thể hành tinh,

0:01:49.228,0:01:52.085
nhưng thật ra,[br]nếu bạn nhớ rằng đây chỉ là những nơi

0:01:52.109,0:01:54.470
mà chúng ta có mẫu vật,[br]nó thật sự tệ hơn.

0:01:54.470,0:01:56.567
Nếu ta đều trên[br]tàu của người ngoài hành tinh

0:01:56.567,0:02:00.006
cố tái tạo một bản đồ thế giới[br]từ những mẫu vật này,

0:02:00.030,0:02:02.352
chúng ta sẽ không thể.

0:02:03.218,0:02:05.519
Nhiều người thường nói với tôi,

0:02:05.543,0:02:09.059
''Ừ, có nhiều vi sinh vật[br]dưới mặt đất nhưng...

0:02:09.083,0:02:10.733
chúng không hoạt động mà?''

0:02:11.710,0:02:13.227
Đó là một ý hay.

0:02:13.251,0:02:18.101
Giống như cây sung hay bệnh sởi[br]hay chú chuột lang nhà của con tôi,

0:02:18.125,0:02:21.156
vi sinh vật chắc cũng không làm gì cả.

0:02:21.180,0:02:25.006
Chúng ta biết rằng chúng phải chậm,[br]vì chúng có quá nhiều.

0:02:25.030,0:02:27.720
Nếu chúng đều phân chia[br]với tốc độ của E. coli,

0:02:27.744,0:02:31.061
thì chúng sẽ tăng đôi khối lượng[br]của Trái Đất, bao gồm đất đá,

0:02:31.085,0:02:32.561
chỉ qua một đêm.

0:02:33.046,0:02:37.579
Thật ra, nhiều loài trong số chúng[br]chắc chưa qua một lần phân bào

0:02:37.603,0:02:39.736
từ thời Ai Cập cổ đại.

0:02:40.180,0:02:41.640
Điều đó thật điên rồ.

0:02:41.664,0:02:47.242
Làm sao bạn có thể hiểu được[br]thứ mà có thể sống lâu đến thế?

0:02:47.266,0:02:50.410
Nhưng tôi nghĩ đến[br]một việc tương tự mà tôi rất thích,

0:02:50.434,0:02:52.255
nhưng nó rất lạ và phức tạp.

0:02:52.279,0:02:54.450
Nên tôi hi vọng là[br]bạn có thể theo cùng tôi.

0:02:54.474,0:02:55.720
Được rồi, cùng thử nào.

0:02:56.299,0:02:59.148
Nó như việc[br]hiểu vòng đời của một cái cây...

0:02:59.172,0:03:01.117
khi bạn chỉ sống trong một ngày.

0:03:01.141,0:03:05.047
Vậy nếu như vòng đời của con người[br]chỉ là một ngày và ta sống vào mùa đông,

0:03:05.546,0:03:07.061
thì cả đời bạn

0:03:07.195,0:03:09.768
sẽ không thấy một cái cây có lá.

0:03:09.792,0:03:11.847
Và sẽ có rất nhiều thế hệ người

0:03:11.871,0:03:13.895
sẽ chỉ tồn tại một mùa đông

0:03:13.919,0:03:16.315
thậm chí chẳng đủ để viết[br]một cuốn sách lịch sử

0:03:16.339,0:03:20.165
nói gì đến việc[br]cây chỉ là một khúc gỗ chết

0:03:20.165,0:03:21.696
chẳng thể làm gì cả.

0:03:21.696,0:03:23.403
Tất nhiên, điều này thật buồn cười.

0:03:23.403,0:03:25.577
Ta biết rằng cây chỉ đợi mùa hè

0:03:25.577,0:03:26.926
để chúng hoạt động lại.

0:03:26.950,0:03:29.125
Nhưng nếu vòng đời của con người

0:03:29.149,0:03:32.228
ngắn hơn đáng kể so với của cây,

0:03:32.252,0:03:36.107
ta chắc sẽ quên lãng hoàn toàn[br]sự thật hiển nhiên đó.

0:03:36.879,0:03:41.807
Vậy khi ta nói những vi sinh vật dưới đất[br]không hoạt động,

0:03:41.831,0:03:46.003
ta có như những người chết sau một ngày,[br]cố hiểu cây hoạt động thế nào không?

0:03:46.601,0:03:48.491
Nếu những vi sinh vật sâu dưới đất này

0:03:48.515,0:03:50.822
chỉ đợi cho đến[br]phiên bản mùa hè của chúng,

0:03:50.846,0:03:53.913
nhưng vòng đời chúng ta quá ngắn để thấy?

0:03:54.784,0:03:58.324
Nếu bạn lấy E. coli[br]và cho vào một ống nghiệm,

0:03:58.324,0:03:59.714
không thức ăn hay dưỡng chất,

0:03:59.714,0:04:02.182
và để yên đó hàng tháng cho đến hàng năm,

0:04:02.206,0:04:05.222
đa số chúng chết, tất nhiên, vì chúng đói.

0:04:05.246,0:04:07.552
Nhưng có một số ít sống.

0:04:07.576,0:04:09.766
Nếu bạn lấy những tế bào sống sót đó

0:04:09.790,0:04:12.657
và cho chúng cạnh tranh,[br]dưới điều kiện thiếu chất,

0:04:12.681,0:04:15.855
với những E. coli mới,[br]phát triển nhanh,

0:04:15.879,0:04:19.618
những con già nua ấy sẽ đánh bại[br]tụi ma mới kia

0:04:19.642,0:04:20.990
bất cứ lần nào.

0:04:21.339,0:04:25.942
Vậy đây là bằng chứng về[br]sự đền đáp của sự tiến hóa

0:04:25.966,0:04:28.180
cho việc trở nên cực kì chậm.

0:04:28.736,0:04:30.625
Vậy là có khả năng

0:04:30.649,0:04:37.389
rằng có lẽ chúng ta không thể đánh đồng[br]việc chậm với không quan trọng.

0:04:38.402,0:04:41.084
Có lẽ những vi sinh vật[br]khuất tầm mắt, khuất tâm trí

0:04:41.108,0:04:43.315
có thể hữu ích cho nhân loại.

0:04:44.125,0:04:45.407
OK, cho đến giờ ta đã biết

0:04:45.431,0:04:47.537
có hai cách để sống dưới lòng đất.

0:04:47.871,0:04:51.513
Đầu tiên là[br]chờ đồ ăn rỉ xuống từ mặt đất,

0:04:51.537,0:04:56.045
như cố ăn đồ thừa từ[br]một buổi dã ngoại từ 1000 năm trước.

0:04:56.069,0:04:58.093
Đó là một lối sống rất điên rồ,

0:04:58.117,0:05:01.275
nhưng hiệu quả một cách đáng ngạc nhiên[br]cho vi sinh vật dưới đất.

0:05:01.698,0:05:05.119
Khả năng khác là[br]vi sinh vật chỉ kiểu như,

0:05:05.143,0:05:07.618
''Không, tôi không cần thế giới mặt đất.

0:05:07.642,0:05:09.095
Tôi ổn dưới đây rồi.''

0:05:09.119,0:05:10.791
Với những vi sinh vật[br]theo hướng này

0:05:10.815,0:05:14.458
chúng phải lấy mọi thứ chúng cần để sống

0:05:14.482,0:05:16.299
từ trong lòng đất.

0:05:18.205,0:05:20.661
Vài thứ thì chúng dễ dàng lấy được.

0:05:20.685,0:05:22.553
Chúng nhiều hơn dưới lòng đất,

0:05:22.577,0:05:26.395
như nước hay dưỡng chất,[br]như ni-tơ và sắt và phốt pho

0:05:26.419,0:05:27.592
hay nơi sống.

0:05:27.616,0:05:30.776
Đó là những thứ mà ta[br]giết chóc để giành giật

0:05:30.800,0:05:32.014
trên mặt đất này.

0:05:32.038,0:05:35.569
Nhưng dưới lòng đất,[br]vấn đề là tìm đủ năng lượng.

0:05:36.101,0:05:37.291
Trên mặt đất,

0:05:37.315,0:05:41.403
cây cối có thể gắn kết hóa học[br]các phân tử CO2 thành đường

0:05:41.427,0:05:44.403
ngay khi photon từ mặt trời[br]tiếp xúc với lá của chúng.

0:05:44.427,0:05:46.955
Nhưng dưới lòng đất,[br]tất nhiên là không có ánh nắng,

0:05:46.979,0:05:49.693
nên hệ sinh thái này[br]phải giải quyết vấn đề

0:05:49.717,0:05:52.982
là ai sẽ làm ra thức ăn[br]cho mọi người khác.

0:05:53.416,0:05:57.291
Lòng đất cần thứ gì đó như cây

0:05:57.315,0:05:59.102
nhưng lại thở ra đất đá.

0:05:59.641,0:06:02.776
May thay, thứ như vậy tồn tại,

0:06:02.800,0:06:05.124
và nó gọi là tự dưỡng vô cơ hóa năng.

0:06:05.148,0:06:06.156
(Cười)

0:06:06.180,0:06:10.204
Đó là những vi sinh[br]dùng chất hóa học -- "hóa năng"

0:06:10.228,0:06:12.458
từ đất đá -- "vô cơ"

0:06:12.482,0:06:15.244
để tạo thức ăn -- "tự dưỡng."

0:06:15.268,0:06:17.926
Và chúng có thể làm vậy[br]với vô số chất khác.

0:06:17.950,0:06:21.783
Chúng có thể làm vậy với lưu huỳnh,[br]sắt, man-gan, ni-tơ, các-bon

0:06:21.807,0:06:25.037
một vài có thể dùng cả electron trực tiếp.

0:06:25.530,0:06:27.942
Ví dụ như bạn cắt một đầu của dây điện,

0:06:27.966,0:06:29.875
chúng có thể dùng nó để thở như ống thở.

0:06:29.899,0:06:31.031
(Cười)

0:06:31.031,0:06:32.760
Vi sinh vật tự dưỡng vô cơ hóa năng

0:06:32.760,0:06:35.395
có thể lấy năng lượng[br]từ những quá trình trên

0:06:35.419,0:06:37.831
và dùng chúng để tạo thức ăn,[br]như cây cối vậy.

0:06:37.855,0:06:40.798
Nhưng chúng ta biết rằng[br]cây làm nhiều hơn là chỉ tạo thức ăn.

0:06:41.103,0:06:43.419
Chúng còn tạo sản phẩm phụ, ô-xi,

0:06:43.443,0:06:45.471
mà chúng ta phụ thuộc 100% vào nó.

0:06:45.992,0:06:49.277
Nhưng sản phẩm phụ mà[br]vi sinh tự dưỡng vô cơ hóa năng tạo ra

0:06:49.301,0:06:51.268
thường dưới dạng khoáng chất,

0:06:51.292,0:06:55.871
như gỉ sắt hay pirit sắt, vàng giả,

0:06:55.895,0:06:57.895
hay cacminit, như đá vôi.

0:06:58.680,0:07:05.283
Vậy thứ chúng ta có là[br]những vi sinh rất rất chậm, như đá,

0:07:06.243,0:07:09.649
lấy năng lượng từ đá,

0:07:09.673,0:07:12.870
tạo ra các sản phẩm phụ[br]là các loại đá khác.

0:07:13.268,0:07:17.089
Vậy tôi đang nói về sinh học[br]hay tôi đang nói về địa chất?

0:07:17.466,0:07:19.609
Lằn ranh giữa chúng rất mờ.

0:07:19.633,0:07:20.637
(Cười)

0:07:20.661,0:07:22.807
Vậy nếu tôi muốn thực hiện việc này,

0:07:22.831,0:07:26.149
và tôi sẽ thành một nhà sinh học[br]nghiên cứu về vi sinh

0:07:26.173,0:07:28.378
hoạt động giống như đất đá,

0:07:28.402,0:07:31.776
vậy tôi nên bắt đầu học địa chất.

0:07:31.800,0:07:34.910
Vậy phần thú vị nhất[br]của địa chất học là gì?

0:07:35.292,0:07:36.460
Núi lửa.

0:07:36.484,0:07:37.735
(Cười)

0:07:37.759,0:07:41.480
Đây là khi nhìn vào trong[br]miệng núi lửa Poás ở Coasta Rica.

0:07:41.854,0:07:45.632
Nhiều núi lửa trên Trái Đất[br]trồi lên vì mảng địa chất dưới biển

0:07:45.656,0:07:47.466
va chạm với mảng địa chất lục địa.

0:07:47.490,0:07:49.403
Khi mảng địa chất đại dương bị đè

0:07:49.427,0:07:51.792
hay di chuyển dưới mảng địa chất lục địa,

0:07:51.816,0:07:54.657
những thứ như nước, CO2 và các chất khác

0:07:54.681,0:07:55.916
bị ép khỏi mảng địa chất,

0:07:55.940,0:07:57.666
như vắt một chiếc khăn rửa mặt ướt.

0:07:58.382,0:08:02.064
Theo cách đó,[br]những vùng bị đè như cổng vào đất sâu,

0:08:02.088,0:08:05.849
nơi vật chất được trao đổi[br]giữa bề mặt và lòng đất.

0:08:05.873,0:08:08.901
Gần đây tôi được[br]vài đồng nghiệp ở Costa Rica

0:08:08.925,0:08:12.028
mời đến và làm việc với họ[br]về một số núi lửa.

0:08:12.052,0:08:16.650
Và tất nhiên là tôi đồng ý,[br]vì, ý là, Costa Rica rất đẹp,

0:08:16.674,0:08:19.954
nhưng cũng vì nó nằm trên[br]một trong những vùng bị đè.

0:08:20.478,0:08:23.272
Chúng tôi muốn hỏi một câu cụ thể là:

0:08:23.296,0:08:25.684
Vì sao CO2

0:08:25.708,0:08:28.684
thoát ra từ[br]những mảng địa chất đại dương bị đè

0:08:28.708,0:08:30.815
chỉ thoát ra từ núi lửa?

0:08:30.839,0:08:34.133
Vì sao ta không thấy chúng trải đều[br]trên khu vực bị đè?

0:08:34.157,0:08:36.640
Vi sinh vật có vai trò gì[br]trong chuyện này không?

0:08:36.664,0:08:40.287
Đây là bức ảnh chụp tôi[br]trong núi lửa Poás,

0:08:40.311,0:08:42.495
cùng với người đồng nghiệp[br]Donato Giovannelli.

0:08:42.519,0:08:46.121
Cái hồ mà chúng tôi đứng cạnh[br]hoàn toàn là axit pin.

0:08:46.145,0:08:49.867
Tôi biết vì chúng tôi đang đo độ pH[br]khi tấm hình được chụp.

0:08:50.362,0:08:53.093
Và một số lúc[br]khi làm việc trong miệng núi lửa,

0:08:53.117,0:08:57.696
tôi quay qua nói với đồng nghiệp[br]Costa Rica Carlos Ramírez rằng

0:08:57.720,0:09:01.087
"Được rồi,[br]vậy nếu tự nhiên thứ này phun trào,

0:09:01.111,0:09:02.844
cách thoát thân là như nào?''

0:09:03.269,0:09:06.412
Và anh nói, "À, ừ,[br]câu hỏi hay, rất dễ thôi.

0:09:06.436,0:09:09.514
Hãy quay lại và tận hưởng khung cảnh.''

0:09:09.538,0:09:10.831
(Cười)

0:09:10.855,0:09:12.402
"Vì nó sẽ là cảnh cuối của cô."

0:09:12.426,0:09:13.561
(Cười)

0:09:13.585,0:09:17.030
Và có thể anh ấy có hơi kịch tính,

0:09:17.054,0:09:21.807
nhưng sau 54 ngày đứng cạnh cái hồ đó,

0:09:21.831,0:09:23.252
chuyện này xảy ra.

0:09:23.276,0:09:24.434
Khán giả: Ồ!

0:09:25.204,0:09:26.854
Quá đáng sợ nhỉ?

0:09:26.878,0:09:28.028
(Cười)

0:09:28.934,0:09:33.287
Đây là vụ phun trào lớn nhất của[br]núi lửa này trong khoảng 60 năm lẻ gì đó,

0:09:33.311,0:09:35.795
và không lâu sau khi video kết thúc,

0:09:35.819,0:09:38.462
máy ảnh quay video bị thiêu rụi

0:09:38.486,0:09:40.906
và cả cái hồ mà chúng tôi đang thí nghiệm

0:09:40.930,0:09:42.330
bốc hơi hoàn toàn.

0:09:42.815,0:09:44.617
Nhưng tôi muốn nói rõ rằng

0:09:44.641,0:09:47.141
chúng tôi khá chắc là[br]chuyện đó sẽ không xảy ra

0:09:47.165,0:09:49.418
vào ngày mà chúng tôi ở trong núi lửa,

0:09:49.442,0:09:52.075
vì Costa Rica[br]theo dõi núi lửa này rất cẩn thận

0:09:52.099,0:09:53.662
qua Viện OVSICORI,

0:09:53.686,0:09:56.892
và chúng tôi có các nhà khoa học[br]từ Viện cùng với mình hôm đó.

0:09:56.916,0:10:00.006
Nhưng thực tế rằng nó đã phun trào[br]chứng tỏ hoàn hảo

0:10:00.030,0:10:02.538
rằng nếu bạn muốn tìm nơi khí CO2

0:10:02.562,0:10:04.426
thoát ra từ mảng địa chất đại dương,

0:10:04.450,0:10:07.553
thì bạn không cần tìm đâu xa hơn núi lửa.

0:10:07.577,0:10:09.846
Nhưng nếu bạn đến Costa Rica,

0:10:09.870,0:10:12.330
bạn có thể nhận ra là ngoài núi lửa

0:10:12.354,0:10:15.598
có rất nhiều suối nước nóng ở mọi nơi.

0:10:16.069,0:10:19.339
Nước trong những suối nước nóng này[br]thật ra trào lên

0:10:19.363,0:10:21.664
từ những mảng địa chất đại dương bị đè.

0:10:21.688,0:10:25.184
Và giả thuyết của chúng tôi là phải có CO2

0:10:25.208,0:10:26.387
trào lên cùng chúng,

0:10:26.411,0:10:29.593
nhưng một thứ sâu dưới lòng đất[br]đã lọc chúng ra.

0:10:29.617,0:10:33.799
Vậy là chúng tôi dành hai tuần[br]lái xe khắp Costa Rica,

0:10:33.823,0:10:36.720
lấy mẫu từ mọi suối nước nóng[br]mà chúng tôi tìm được

0:10:36.744,0:10:38.418
nó rất tệ, để tôi kể cho bạn.

0:10:38.442,0:10:44.078
Và chúng tôi dành hai năm tiếp theo[br]đo đạc và phân tích dữ liệu.

0:10:44.078,0:10:47.801
Và nếu bạn không phải là nhà khoa học,[br]tôi cho bạn biết rằng những khám phá lớn

0:10:47.801,0:10:49.896
không xảy ra[br]khi bạn ở một suối nước nóng đẹp

0:10:49.896,0:10:51.044
hay trên sân khấu;

0:10:51.044,0:10:54.490
nó xảy ra khi bạn còng lưng[br]với một cái máy tính lộn xộn

0:10:54.514,0:10:56.831
hay khi bạn đang khắc phục[br]một thiết bị phức tạp,

0:10:56.855,0:10:58.617
hay khi bạn gọi Skype với đồng nghiệp

0:10:58.617,0:11:01.212
vì bạn hoàn toàn bối rối[br]vì dữ liệu của bạn.

0:11:01.236,0:11:04.567
Khám phá khoa học,[br]giống như vi sinh vật dưới lòng đất,

0:11:04.591,0:11:06.359
có thể rất rất chậm.

0:11:07.267,0:11:10.616
Nhưng trong trường hợp của chúng tôi,[br]mọi công sức đã được đền đáp.

0:11:10.640,0:11:14.918
Chúng tôi phát hiện rằng[br]hàng tấn CO2

0:11:14.942,0:11:18.125
thoát ra từ mảng địa chất đại dương[br]bị đè sâu dưới lòng đất.

0:11:18.149,0:11:20.498
Và thứ giữ chúng dưới lòng đất

0:11:20.522,0:11:23.517
và giữ chúng không thoát vào khí quyển

0:11:23.541,0:11:25.101
là thứ sâu dưới đất,

0:11:25.125,0:11:29.109
dưới những con lười và vẹt dễ thương[br]ở Costa Rica,

0:11:29.133,0:11:30.933
là vi sinh tự dưỡng vô cơ hóa năng.

0:11:31.338,0:11:34.714
Những vi sinh và quá trình hóa học[br]diễn ra quanh chúng

0:11:34.714,0:11:37.615
là việc biến đổi CO2 thành muối cacbonat

0:11:37.639,0:11:39.567
là khóa chúng dưới lòng đất.

0:11:39.591,0:11:41.885
Điều đó khiến bạn tự hỏi:

0:11:41.909,0:11:45.410
Nếu các quá trình dưới đất này[br]rất giỏi khoản hút

0:11:45.434,0:11:48.015
tất cả CO2 từ dưới chúng,

0:11:48.039,0:11:50.499
chúng có thể giúp ta với[br]chút vấn đề về các-bon

0:11:50.523,0:11:52.688
mà chúng ta đang có trên mặt đất không?

0:11:53.006,0:11:57.331
Con người đang thải ra[br]nhiều CO2 vào khí quyển đến nỗi

0:11:57.355,0:12:00.329
chúng ta làm giảm khả năng của hành tinh

0:12:00.353,0:12:02.353
để duy trì sự sống mà chúng ta biết đến.

0:12:02.704,0:12:05.136
Các nhà khoa học, kĩ sư và doanh nhân

0:12:05.160,0:12:07.664
đang hợp tác với những cách để kéo CO2

0:12:07.688,0:12:08.981
khỏi nguồn,

0:12:09.005,0:12:11.323
để chúng không bay vào khí quyển.

0:12:11.347,0:12:12.998
Và họ cần trữ chúng ở đâu đó.

0:12:13.022,0:12:14.199
Vậy với lí do đó,

0:12:14.223,0:12:17.561
chúng ta cần nghiên cứu những nơi[br]mà có thể trữ CO2,

0:12:17.585,0:12:19.879
có thể là dưới lòng đất,

0:12:19.903,0:12:22.546
để biết chuyện gì sẽ xảy ra với chúng[br]khi được trữ ở đó.

0:12:22.570,0:12:26.037
Vi sinh vật dưới lòng đất có thành[br]một vấn đề vì chúng quá chậm

0:12:26.061,0:12:27.942
để có thể giữ bất cứ gì dưới đó không?

0:12:27.966,0:12:29.374
Hay chúng có thể hữu ích

0:12:29.398,0:12:33.188
vì chúng giúp biến đổi CO2[br]thành muối cacbonat rắn?

0:12:33.712,0:12:36.132
Nếu chúng ta có những bước đột phá vậy

0:12:36.156,0:12:38.542
chỉ từ những nghiên cứu ở Costa Rica,

0:12:38.566,0:12:41.533
vậy hãy tưởng tượng thứ gì còn chờ đợi[br]được khám phá dưới kia.

0:12:41.891,0:12:47.556
Trong lĩnh vực địa-sinh-hóa,[br]hay sinh học lòng đất,

0:12:47.580,0:12:49.121
hay bất cứ gì mà bạn muốn gọi,

0:12:49.145,0:12:50.982
sẽ có những liên quan to lớn

0:12:51.006,0:12:53.379
với không chỉ giảm nhẹ hậu quả[br]biến đối khí hậu,

0:12:53.403,0:12:57.275
mà có thể là hiểu được[br]sự sống và Trái Đất cùng tiến hóa thế nào,

0:12:57.613,0:13:02.311
hay tìm ra những sản phẩm hữu ích[br]cho công nghiệp hay y học.

0:13:02.335,0:13:04.597
Có thể là cả dự đoán động đất

0:13:04.621,0:13:06.819
hay tìm sự sống ngoài hành tinh.

0:13:06.843,0:13:09.969
Nó có thể giúp chúng ta hiểu được[br]chính nguồn gốc của sự sống.

0:13:10.827,0:13:13.652
May thay, tôi không phải làm[br]những việc đó một mình.

0:13:13.962,0:13:17.287
Tôi có những đồng nghiệp rất giỏi[br]khắp thế giới

0:13:17.311,0:13:20.603
những người đang giải mã[br]những bí ẩn của thế giới lòng đất.

0:13:21.831,0:13:26.641
Và có vẻ như sự sống sâu dưới vỏ Trái Đất

0:13:26.665,0:13:30.639
quá xa lạ với cuộc sống thường ngày của ta[br]mà dường như chẳng liên quan gì cả.

0:13:31.363,0:13:35.051
Nhưng sự thật là,[br]việc sống chậm và kì lạ này

0:13:35.075,0:13:38.600
có thể giữ câu trả lời[br]cho vài bí ẩn lớn nhất

0:13:38.600,0:13:39.838
về sự sống trên Trái Đất.

0:13:40.225,0:13:41.376
Cảm ơn các bạn.

0:13:41.400,0:13:46.444
(Vỗ tay)