0:00:06.818,0:00:07.888
Bạn có thể nghĩ rằng mình biết rất nhiều

0:00:07.888,0:00:10.368
về người Mỹ bản địa [br]qua các bộ phim phổ biến,

0:00:10.368,0:00:10.820
sách,

0:00:10.820,0:00:11.987
và lớp học ở trường,

0:00:11.987,0:00:14.812
nhưng điều đó chỉ ra rằng [br]rất nhiều thứ chúng ta nghĩ rằng mình biết

0:00:14.812,0:00:17.016
về nhân vật nổi tiếng người Mỹ bản xứ

0:00:17.016,0:00:18.106
không hẳn đã đúng.

0:00:18.106,0:00:20.203
Lấy Sacajawea làm ví dụ.

0:00:20.203,0:00:21.327
Bạn có thể nhớ cô ấy

0:00:21.327,0:00:23.825
như một người phụ nữ da đỏ xinh đẹp, [br]người đã sống một cuộc sống kỳ lạ

0:00:23.825,0:00:25.408
như một người dẫn đường thông thái

0:00:25.408,0:00:28.170
cho Lewis và Clark [br]trong chuyến đi nổi tiếng của họ, đúng không?

0:00:28.170,0:00:30.799
Vâng, đó là không chính xác [br]về những gì đã thực sự xảy ra

0:00:30.799,0:00:33.759
Không có nhiều thông tin về [br]thời thơ ấu của Sacajawea ,

0:00:33.759,0:00:36.518
nhưng chúng ta biết rằng [br]cô ấy được sinh ra vào năm 1788

0:00:36.518,0:00:37.847
trong bộ lạc Agaidika

0:00:37.847,0:00:41.016
của Lemhi Shoshone ở Idaho.

0:00:41.016,0:00:43.292
Năm 1800, khi cô khoảng 12 tuổi,

0:00:43.292,0:00:45.528
Sacajawea và một số các cô gái khác

0:00:45.528,0:00:48.280
đã bị bắt cóc bởi một nhóm người da đỏ Hidatsa.

0:00:48.280,0:00:50.563
Cô đã bị bắt làm tù binh đến làng Hidatsa

0:00:50.563,0:00:52.274
mà ngày nay là Bắc Dakota.

0:00:52.274,0:00:55.509
Sau đó, cô bị bán cho [br]một người buôn lông thú người Pháp - Canada

0:00:55.509,0:00:57.411
được đặt tên theo Toussaint Charbonneau.

0:00:57.411,0:00:58.528
Trong vòng một năm hoặc lâu hơn thế,

0:00:58.528,0:01:01.269
cô đã có thai đứa con đầu lòng.

0:01:01.269,0:01:02.794
Ngay sau khi cô mang thai,

0:01:02.794,0:01:05.868
quân đoàn Corps of Discovery[br]tiến quân đến gần làng Hidatsa.

0:01:05.868,0:01:07.957
Đội trưởng Meriwether Lewis và William Clark

0:01:07.957,0:01:09.399
xây dựng thành Mandan tại đó,

0:01:09.399,0:01:10.735
và sau đó bắt đầu hỏi han người dân

0:01:10.735,0:01:13.169
xin được trợ giúp và hướng dẫn[br]trên chuyến thám hiểm nguy hiểm của mình.

0:01:13.169,0:01:16.189
Họ đã đồng ý[br]thuê chồng của Sacajawea, Charbonneau,

0:01:16.189,0:01:18.185
khi biết rằng người vợ đáng yêu của ông

0:01:18.185,0:01:20.764
cũng sẽ đi theo như một thông dịch viên.

0:01:20.764,0:01:22.695
Họ đã phát hiện ra rằng sự hiện diện của cô [br]giúp ích rất nhiều

0:01:22.695,0:01:25.318
cho bất kỳ cuộc gặp gỡ nào[br]với các bộ lạc thổ dân trên đường đi.

0:01:25.318,0:01:26.894
Như Clark đã ghi lại trong Nhật ký của mình,

0:01:26.894,0:01:28.590
"Một người phụ nữ với một đám đàn ông

0:01:28.590,0:01:30.629
là một tín hiệu của hòa bình."

0:01:30.629,0:01:32.897
Ngay sau đó, Sacajawea đã hạ sinh

0:01:32.897,0:01:35.986
một cậu bé, được đặt tên là [br]Jean Baptiste Charbonneau.

0:01:35.986,0:01:37.867
Clark gọi em là Pompy.

0:01:37.867,0:01:40.122
Cô mang theo Pompy lên đường [br]gùi phía sau lưng mình

0:01:40.122,0:01:42.739
khi quân đoàn tiếp tục chuyến hành trình.

0:01:42.739,0:01:44.446
Bên cạnh việc thông dịch ngôn ngữ

0:01:44.446,0:01:46.568
Khi Lewis và Clark gặp phải người da đỏ,

0:01:46.568,0:01:49.673
Các hoạt động của Sacajawea [br]như là một thành viên của quân đoàn

0:01:49.673,0:01:51.218
bao gồm việc đào tìm rễ cây,

0:01:51.218,0:01:52.671
thu lượm các loài thực vật ăn được,

0:01:52.671,0:01:54.044
và hái quả rừng.

0:01:54.044,0:01:57.650
Năm 1805, con thuyền của họ [br]bị lật úp.

0:01:57.650,0:01:59.049
Cô đã liều mình nhảy xuống biển,

0:01:59.049,0:02:01.455
lượm lại tất cả các giấy tờ quan trọng [br]và lương thực

0:02:01.455,0:02:03.007
mà nếu không có cô, tất cả đều sẽ bị mất,

0:02:03.007,0:02:05.899
bao gồm các tạp chí [br]và các hồ sơ của Lewis và Clark.

0:02:05.899,0:02:08.396
Cuối năm đó, thuyền trưởng Lewis [br]và ba người đàn ông

0:02:08.396,0:02:11.735
tiến lên 75 dặm [br]trước phần đông còn lại của đoàn thám hiểm,

0:02:11.735,0:02:13.526
băng qua đường phân chia lục địa.

0:02:13.526,0:02:16.274
Ngày hôm sau họ gặp phải một nhóm Shishones.

0:02:16.274,0:02:19.057
Không chỉ những người này đã chứng minh rằng[br]mình là người cùng tộc với Sacajawea,

0:02:19.057,0:02:20.952
mà lãnh đạo của họ, tộc trưởng Cameahwait,

0:02:20.952,0:02:24.310
hoá ra còn là anh trai của cô ấy.

0:02:24.310,0:02:25.786
Sau năm năm chia ly

0:02:25.786,0:02:27.703
kể từ vụ bắt cóc khi cô còn là một cô gái trẻ,

0:02:27.703,0:02:31.420
Sacajawea và Cameahwait đã có[br]một cuộc hội ngộ đầy tình cảm.

0:02:31.420,0:02:33.598
Thật không may, cô nhanh chóng phải chia tay

0:02:33.598,0:02:34.947
người anh trai yêu quý của mình

0:02:34.947,0:02:36.938
và tiếp tục với cuộc hành trình.

0:02:36.938,0:02:40.385
Tại một thời điểm, cuộc thám hiểm [br]đã trở nên rất khó khăn và lạnh cóng,

0:02:40.385,0:02:43.765
Nhóm người này phải cắt giảm lương thực[br]đến mức phải ăn nến để tồn tại.

0:02:43.765,0:02:45.931
Khi nhiệt độ cuối cùng đã trở nên dễ chịu hơn,

0:02:45.931,0:02:48.818
Sacajawea tìm thấy, đào, và nấu chín rễ cây

0:02:48.818,0:02:51.188
để giúp nhóm lấy lại sức mạnh.

0:02:51.188,0:02:52.235
Trên chuyến đi trở về,

0:02:52.235,0:02:55.319
họ gặp phải một người da đỏ[br]mặc một chiếc áo choàng lông rất đẹp.

0:02:55.319,0:02:56.987
Lewis và Clark muốn mang cái áo

0:02:56.987,0:02:58.898
đến tặng cho Thomas Jefferson[br]như là một món quà

0:02:58.898,0:03:00.652
nhưng không có gì để trao đổi với nó.

0:03:00.652,0:03:02.730
Vì vậy, Sacajawea đã đồng ý trao đổi

0:03:02.730,0:03:05.535
vật quý giá nhất mà cô sở hữu, [br]sợi dây nịt đính hạt của mình,

0:03:05.535,0:03:06.734
để đổi lấy bộ lông.

0:03:06.734,0:03:10.455
Hơn hai năm kể từ khi cuộc thám hiểm bắt đầu

0:03:10.455,0:03:11.690
cuối cùng nó cũng đã kết thúc,

0:03:11.690,0:03:13.729
tại St. Louis.

0:03:13.729,0:03:16.509
Hôm nay, chúng ta tìm hiểu về [br]Sacajawea trong trường học

0:03:16.509,0:03:18.159
như là một người dẫn đường anh hùng,

0:03:18.159,0:03:20.275
nhưng cuộc sống của cô ấy, [br]giống như hầu hết của tất cả mọi người,

0:03:20.275,0:03:21.688
thì phức tạp hơn nhiều

0:03:21.688,0:03:25.299
so với những gì đôi lúc được ghi trong sách lịch sử