0:00:06.818,0:00:07.888
Myślicie, że wiecie dużo

0:00:07.888,0:00:10.138
o rdzennych Amerykanach dzięki filmom,

0:00:10.138,0:00:11.010
książkom,

0:00:11.010,0:00:11.987
lekcjom w szkole,

0:00:11.987,0:00:14.687
ale okazuje się, że wiele informacji

0:00:14.687,0:00:17.016
o słynnych rdzennych Amerykanach

0:00:17.016,0:00:18.246
nie jest do końca prawdą.

0:00:18.246,0:00:20.203
Na przykład Sacajawea,

0:00:20.203,0:00:21.327
pewnie pamiętacie ją

0:00:21.327,0:00:22.687
jako piękną Indiankę,

0:00:22.687,0:00:24.047
która wiodła egzotyczne życie,

0:00:24.047,0:00:26.348
służąc jako mądra przewodniczka

0:00:26.348,0:00:28.870
w słynnych ekspedycjach Lewisa i Clarka

0:00:28.870,0:00:30.799
To nie było do końca tak.

0:00:30.799,0:00:33.759
Niewiele wiemy o jej wczesnym dzieciństwie,

0:00:33.759,0:00:36.518
wiemy że urodziła się w 1788 r.

0:00:36.518,0:00:37.847
w plemieniu Agaidika

0:00:37.847,0:00:39.662
należącym do Szoszonów Lemhi,

0:00:39.662,0:00:41.477
w dzisiejszym Idaho.

0:00:41.477,0:00:43.292
W 1800 roku, kiedy miała 12 lat,

0:00:43.292,0:00:45.528
Sacajawea wraz z kilkoma dziewczynkami

0:00:45.528,0:00:48.280
została porwana przez Indian Hidatsa.

0:00:48.280,0:00:50.563
Zabrano ją i więziono w wiosce Hidatsów,

0:00:50.563,0:00:52.274
w obecnej Północnej Dakocie.

0:00:52.274,0:00:55.509
Potem sprzedali ją traperowi z francuskiej Kanady,

0:00:55.509,0:00:57.411
który nazywał się Toussaint Charbonneau.

0:00:57.411,0:00:58.528
W ciągu roku

0:00:58.528,0:01:01.269
nosiła już jego pierwsze dziecko.

0:01:01.269,0:01:03.864
Wkrótce po tym Korpus Odkrywców

0:01:03.864,0:01:05.868
pojawił się niedaleko wiosek Hidatsa.

0:01:05.868,0:01:07.957
Kapitanowie Meriwether Lewis i William Clark

0:01:07.957,0:01:09.399
zbudowali tam Fort Mandan

0:01:09.399,0:01:10.735
i zaczęli szukać przewodników

0:01:10.735,0:01:13.169
na niebezpieczne ekspedycje.

0:01:13.169,0:01:16.189
Zatrudnili męża Sacajawei, Charbonneau,

0:01:16.189,0:01:18.185
pod warunkiem, że jego śliczna żona

0:01:18.185,0:01:20.764
pojedzie także jako tłumaczka.

0:01:20.764,0:01:22.695
Mieli nadzieję, że sama jej obecność pomoże

0:01:22.695,0:01:25.318
przy kontaktach z miejscowymi plemionami.

0:01:25.318,0:01:26.894
Jak pisał Clark w swoim dzienniku,

0:01:26.894,0:01:28.590
"Kobieta przy grupie mężczyzn

0:01:28.590,0:01:30.629
jest jak symbol pokoju".

0:01:30.629,0:01:32.897
Wkrótce potem Sacajawea urodziła chłopczyka,

0:01:32.897,0:01:35.986
któremu dali imię Jean Baptiste Charbonneau.

0:01:35.986,0:01:37.867
Clark nazywał go Pompy.

0:01:37.867,0:01:40.122
Sacajawea nosiła go[br]przytroczonego do pleców

0:01:40.122,0:01:42.739
kontynuując drogę z Korpusem Odkrywców.

0:01:42.739,0:01:44.446
Oprócz tłumaczenia

0:01:44.446,0:01:46.568
podczas spotkań z Indianami,

0:01:46.568,0:01:49.673
do jej zadań jako członka Korpusu

0:01:49.673,0:01:51.218
należało zbieranie korzonków,

0:01:51.218,0:01:52.671
jadalnych roślin

0:01:52.671,0:01:54.044
i jagód.

0:01:54.044,0:01:57.650
W 1805 r. łódź, którą płynęli, wywróciła się.

0:01:57.650,0:01:59.049
Dziewczyna skoczyła do wody,

0:01:59.049,0:02:01.455
ratując ważne dokumenty i zapasy.

0:02:01.455,0:02:03.007
Gdyby nie ona, byłyby stracone,

0:02:03.007,0:02:05.899
w tym dzienniki i zapiski Lewisa i Clarka.

0:02:05.899,0:02:08.396
Później kapitan Lewis z trzema mężczyznami

0:02:08.396,0:02:11.735
wyruszyli na zwiad 75 mil przed ekspedycję,

0:02:11.735,0:02:13.526
przekraczając zlewisko Ameryki.

0:02:13.526,0:02:16.274
Następnego dnia spotkali grupę Szoszonów.

0:02:16.274,0:02:19.057
Nie tylko byli z plemienia Sacajawei,

0:02:19.057,0:02:20.952
ale ich wódz, Cameahwait,

0:02:20.952,0:02:24.310
okazał się jej rodzonym bratem.

0:02:24.310,0:02:25.786
Po pięciu latach rozłąki

0:02:25.786,0:02:27.703
kiedy porwano ją jako młodą dziewczynę,

0:02:27.703,0:02:31.420
Sacajawea i Cameahwait ponownie się spotkali.

0:02:31.420,0:02:33.598
Niestety, musiała się szybko pożegnać

0:02:33.598,0:02:34.947
z ukochanym bratem

0:02:34.947,0:02:36.938
i wyruszyć w dalszą drogę.

0:02:36.938,0:02:40.385
Gdy nastał mróz,

0:02:40.385,0:02:43.765
grupa musiała żywić się świecami.

0:02:43.765,0:02:45.931
Kiedy temperatury stały się bardziej znośne,

0:02:45.931,0:02:48.818
Sacajawea znalazła i ugotowała korzonki,

0:02:48.818,0:02:51.188
dzięki czemu grupa mogła odzyskać siły.

0:02:51.188,0:02:52.235
Podczas powrotu

0:02:52.235,0:02:55.319
spotkali Indian w pięknych futrzanych płaszczach.

0:02:55.319,0:02:56.987
Lewis i Clark chcieli dostać jeden,

0:02:56.987,0:02:58.898
by dać w prezencie Thomasowi Jeffersonowi,

0:02:58.898,0:03:00.652
ale nie mieli się za co wymienić.

0:03:00.652,0:03:02.730
Sacajawea złagodziła się oddać

0:03:02.730,0:03:05.535
swój najdroższy skarb, ozdobiony paciorkami pas

0:03:05.535,0:03:06.734
w zamian za futro.

0:03:06.734,0:03:10.455
Nieco ponad dwa lata od wyruszenia,

0:03:10.455,0:03:11.690
ich podróż wreszcie skończyła się w St. Louis.

0:03:11.690,0:03:13.729
ich podróż wreszcie skończyła się w St. Louis.

0:03:13.729,0:03:16.509
Dziś uczymy się o Sacajawei w szkole

0:03:16.509,0:03:18.159
jako o heroicznej bohaterce,

0:03:18.159,0:03:20.275
ale jej życie, podobnie jak innych,

0:03:20.275,0:03:21.688
było znacznie bardziej skomplikowane

0:03:21.688,0:03:25.299
niż piszą o tym podręczniki do historii.