WEBVTT

00:00:06.818 --> 00:00:07.888
Je denkt dat je veel weet

00:00:07.888 --> 00:00:10.368
over inheemse Amerikanen
door populaire films,

00:00:10.368 --> 00:00:10.820
boeken

00:00:10.820 --> 00:00:11.987
en lessen op school,

00:00:11.987 --> 00:00:14.812
maar het blijkt dat veel
van wat we denken te weten

00:00:14.812 --> 00:00:17.016
over inheemse Amerikaanse figuren

00:00:17.016 --> 00:00:18.106
niet helemaal juist is.

00:00:18.106 --> 00:00:20.203
Neem bijvoorbeeld Sacajewea.

00:00:20.203 --> 00:00:21.327
Je herinnert je waarschijnlijk

00:00:21.327 --> 00:00:23.825
een mooie Indiaanse vrouw
die een exotisch leven leidde

00:00:23.825 --> 00:00:25.408
en diende als de alwetende gids

00:00:25.408 --> 00:00:28.170
voor de expeditie van Lewis en Clark, toch?

00:00:28.170 --> 00:00:30.799
Maar, dat is niet helemaal hoe het gebeurde.

00:00:30.799 --> 00:00:33.759
Er is niet veel bekend
over Sacajawea's jeugd,

00:00:33.759 --> 00:00:36.518
maar we weten wel dat ze geboren is in 1788,

00:00:36.518 --> 00:00:37.847
in de Agaidika-stam

00:00:37.847 --> 00:00:41.016
in Lemhi Shoshone, 
wat nu Idaho is.

00:00:41.016 --> 00:00:43.292
In 1800, toen ze ongeveer 12 jaar was,

00:00:43.292 --> 00:00:45.528
werden Sacajewea
en enkele andere meisjes

00:00:45.528 --> 00:00:48.280
ontvoerd door een groep Hidatsa-Indianen.

00:00:48.280 --> 00:00:50.563
Ze werd als gevangene 
meegenomen naar een Hidatsa-dorp,

00:00:50.563 --> 00:00:52.274
tegenwoordig Noord-Dakota.

00:00:52.274 --> 00:00:55.509
Toen werd ze verkocht
aan een Frans-Canadese pelsjager,

00:00:55.509 --> 00:00:57.411
Toussaint Charbonneau.

00:00:57.411 --> 00:00:58.528
Binnen ongeveer een jaar

00:00:58.528 --> 00:01:00.710
werd ze zwanger van haar eerste kind.

00:01:01.372 --> 00:01:02.794
Spoedig nadat ze zwanger werd,

00:01:02.794 --> 00:01:05.868
arriveerde het ontdekkingskorps
vlakbij de Hidatsa-dorpen.

00:01:05.868 --> 00:01:07.957
De leiders Meriwether Lewis en William Clark

00:01:07.957 --> 00:01:09.399
bouwden daar het Fort Mandan

00:01:09.399 --> 00:01:10.735
en begonnen mensen te interviewen

00:01:10.735 --> 00:01:13.169
die hen zouden kunnen helpen
op hun gevaarlijke expeditie.

00:01:13.169 --> 00:01:16.189
Ze kwamen overeen om Sacajewea's man, 
Charbonneau, in te huren

00:01:16.189 --> 00:01:18.185
met dien verstande dat zijn lieflijke vrouw

00:01:18.185 --> 00:01:20.764
mee zou gaan als tolk.

00:01:20.764 --> 00:01:22.695
Ze bedachten dat haar aanwezigheid onderweg

00:01:22.695 --> 00:01:25.318
zou kunnen helpen bij ontmoetingen
met inheemse stammen.

00:01:25.318 --> 00:01:26.894
Zoals Clark in zijn dagboek vermeldde:

00:01:26.894 --> 00:01:28.590
"Een vrouw in gezelschap van mannen

00:01:28.590 --> 00:01:30.629
is een teken van vrede."

00:01:30.629 --> 00:01:32.897
Niet lang daarna gaf Sacajewea het leven

00:01:32.897 --> 00:01:35.986
aan een jongetje: 
Jean Baptiste Charbonneau.

00:01:35.986 --> 00:01:37.867
Clark noemde hem Pompy.

00:01:37.867 --> 00:01:40.122
Ze droeg Pompy met een band
vastgebonden op haar rug

00:01:40.122 --> 00:01:42.739
terwijl de expeditie doorging.

00:01:42.739 --> 00:01:44.446
Naast het interpreteren van de taal,

00:01:44.446 --> 00:01:46.568
bij ontmoetingen met Indianen,

00:01:46.568 --> 00:01:49.673
had Sacajewea meer taken
als lid van de expeditie:

00:01:49.673 --> 00:01:51.218
graven naar wortels,

00:01:51.218 --> 00:01:52.671
eetbare planten verzamelen

00:01:52.671 --> 00:01:54.044
en bessen plukken.

00:01:54.044 --> 00:01:57.650
In 1805 kapseisde de boot waar ze op voeren.

00:01:57.650 --> 00:01:59.049
Ze dook het water in

00:01:59.049 --> 00:02:01.455
en redde alle belangrijke papieren
en benodigdheden

00:02:01.455 --> 00:02:03.007
die anders verloren waren gegaan,

00:02:03.007 --> 00:02:05.899
inclusief de dagboeken 
en opnames van Lewis en Clark.

00:02:05.899 --> 00:02:08.395
Later dat jaar gingen
kapitein Lewis en drie mannen

00:02:08.395 --> 00:02:11.735
100 kilometer verder dan
de hoofdgroep op verkenning

00:02:11.735 --> 00:02:13.526
en ze staken de 'Contintental Divide' over.

00:02:13.526 --> 00:02:16.274
De volgende dag kwamen 
ze een groep Shoshonen tegen.

00:02:16.274 --> 00:02:19.057
Ze bleken niet alleen 
van dezelfde stam te zijn als Sacajewea,

00:02:19.057 --> 00:02:20.952
maar hun leider, Chief Cameahwait,

00:02:20.952 --> 00:02:24.310
bleek haar bloedeigen broer te zijn.

00:02:24.310 --> 00:02:25.786
Na een scheiding van vijf jaar,

00:02:25.786 --> 00:02:27.703
sinds haar ontvoering als jong meisje,

00:02:27.703 --> 00:02:31.420
was de reünie 
van Sacajewea en Cameahwait emotioneel.

00:02:31.420 --> 00:02:33.598
Helaas moest ze haar geliefde broer

00:02:33.598 --> 00:02:34.947
al snel vaarwel zeggen

00:02:34.947 --> 00:02:36.938
en haar reis voortzetten.

00:02:36.938 --> 00:02:40.385
Op een gegeven moment werd de expeditie
zo moeilijk en ijskoud

00:02:40.385 --> 00:02:43.765
dat de groep kaarsen at
om te overleven.

00:02:43.765 --> 00:02:45.931
Toen de temperatuur
eindelijk wat dragelijker werd,

00:02:45.931 --> 00:02:48.818
vond, graafde en kookte Sacajewea wortels

00:02:48.818 --> 00:02:51.188
om de groep weer op krachten te laten komen.

00:02:51.188 --> 00:02:52.235
Op de terugreis

00:02:52.235 --> 00:02:55.319
kwamen ze een Indiaan tegen
die een prachtig bontgewaad droeg.

00:02:55.319 --> 00:02:56.987
Lewis en Clark wilde het gewaad

00:02:56.987 --> 00:02:58.898
als cadeau aan Thomas Jefferson geven,

00:02:58.898 --> 00:03:00.652
maar ze hadden niets om tegen te ruilen.

00:03:00.652 --> 00:03:02.730
Sacajewea was bereid

00:03:02.730 --> 00:03:05.535
om haar kostbaarste bezit
te ruilen voor het bont:

00:03:05.535 --> 00:03:06.734
haar kralen gordel.

00:03:06.734 --> 00:03:10.455
Iets meer dan 2 jaar 
na het begin van de expeditie

00:03:10.455 --> 00:03:11.690
was het eindelijk voorbij

00:03:11.690 --> 00:03:13.729
en eindigde in St. Louis.

00:03:13.729 --> 00:03:16.509
Vandaag leren we op school dat Sacajewea

00:03:16.509 --> 00:03:18.159
een heldin was,
maar haar leven was

00:03:18.159 --> 00:03:20.275
zoals het leven van bijna iedereen

00:03:20.275 --> 00:03:21.688
veel ingewikkelder

00:03:21.688 --> 00:03:25.299
dan de meeste geschiedenisboeken
soms beweren.