1
00:00:06,818 --> 00:00:07,888
Je denkt dat je veel weet

2
00:00:07,888 --> 00:00:10,368
over inheemse Amerikanen
door populaire films,

3
00:00:10,368 --> 00:00:10,820
boeken

4
00:00:10,820 --> 00:00:11,987
en lessen op school,

5
00:00:11,987 --> 00:00:14,812
maar het blijkt dat veel
van wat we denken te weten

6
00:00:14,812 --> 00:00:17,016
over inheemse Amerikaanse figuren

7
00:00:17,016 --> 00:00:18,106
niet helemaal juist is.

8
00:00:18,106 --> 00:00:20,203
Neem bijvoorbeeld Sacajewea.

9
00:00:20,203 --> 00:00:21,327
Je herinnert je waarschijnlijk

10
00:00:21,327 --> 00:00:23,825
een mooie Indiaanse vrouw
die een exotisch leven leidde

11
00:00:23,825 --> 00:00:25,408
en diende als de alwetende gids

12
00:00:25,408 --> 00:00:28,170
voor de expeditie van Lewis en Clark, toch?

13
00:00:28,170 --> 00:00:30,799
Maar, dat is niet helemaal hoe het gebeurde.

14
00:00:30,799 --> 00:00:33,759
Er is niet veel bekend
over Sacajawea's jeugd,

15
00:00:33,759 --> 00:00:36,518
maar we weten wel dat ze geboren is in 1788,

16
00:00:36,518 --> 00:00:37,847
in de Agaidika-stam

17
00:00:37,847 --> 00:00:41,016
in Lemhi Shoshone, 
wat nu Idaho is.

18
00:00:41,016 --> 00:00:43,292
In 1800, toen ze ongeveer 12 jaar was,

19
00:00:43,292 --> 00:00:45,528
werden Sacajewea
en enkele andere meisjes

20
00:00:45,528 --> 00:00:48,280
ontvoerd door een groep Hidatsa-Indianen.

21
00:00:48,280 --> 00:00:50,563
Ze werd als gevangene 
meegenomen naar een Hidatsa-dorp,

22
00:00:50,563 --> 00:00:52,274
tegenwoordig Noord-Dakota.

23
00:00:52,274 --> 00:00:55,509
Toen werd ze verkocht
aan een Frans-Canadese pelsjager,

24
00:00:55,509 --> 00:00:57,411
Toussaint Charbonneau.

25
00:00:57,411 --> 00:00:58,528
Binnen ongeveer een jaar

26
00:00:58,528 --> 00:01:00,710
werd ze zwanger van haar eerste kind.

27
00:01:01,372 --> 00:01:02,794
Spoedig nadat ze zwanger werd,

28
00:01:02,794 --> 00:01:05,868
arriveerde het ontdekkingskorps
vlakbij de Hidatsa-dorpen.

29
00:01:05,868 --> 00:01:07,957
De leiders Meriwether Lewis en William Clark

30
00:01:07,957 --> 00:01:09,399
bouwden daar het Fort Mandan

31
00:01:09,399 --> 00:01:10,735
en begonnen mensen te interviewen

32
00:01:10,735 --> 00:01:13,169
die hen zouden kunnen helpen
op hun gevaarlijke expeditie.

33
00:01:13,169 --> 00:01:16,189
Ze kwamen overeen om Sacajewea's man, 
Charbonneau, in te huren

34
00:01:16,189 --> 00:01:18,185
met dien verstande dat zijn lieflijke vrouw

35
00:01:18,185 --> 00:01:20,764
mee zou gaan als tolk.

36
00:01:20,764 --> 00:01:22,695
Ze bedachten dat haar aanwezigheid onderweg

37
00:01:22,695 --> 00:01:25,318
zou kunnen helpen bij ontmoetingen
met inheemse stammen.

38
00:01:25,318 --> 00:01:26,894
Zoals Clark in zijn dagboek vermeldde:

39
00:01:26,894 --> 00:01:28,590
"Een vrouw in gezelschap van mannen

40
00:01:28,590 --> 00:01:30,629
is een teken van vrede."

41
00:01:30,629 --> 00:01:32,897
Niet lang daarna gaf Sacajewea het leven

42
00:01:32,897 --> 00:01:35,986
aan een jongetje: 
Jean Baptiste Charbonneau.

43
00:01:35,986 --> 00:01:37,867
Clark noemde hem Pompy.

44
00:01:37,867 --> 00:01:40,122
Ze droeg Pompy met een band
vastgebonden op haar rug

45
00:01:40,122 --> 00:01:42,739
terwijl de expeditie doorging.

46
00:01:42,739 --> 00:01:44,446
Naast het interpreteren van de taal,

47
00:01:44,446 --> 00:01:46,568
bij ontmoetingen met Indianen,

48
00:01:46,568 --> 00:01:49,673
had Sacajewea meer taken
als lid van de expeditie:

49
00:01:49,673 --> 00:01:51,218
graven naar wortels,

50
00:01:51,218 --> 00:01:52,671
eetbare planten verzamelen

51
00:01:52,671 --> 00:01:54,044
en bessen plukken.

52
00:01:54,044 --> 00:01:57,650
In 1805 kapseisde de boot waar ze op voeren.

53
00:01:57,650 --> 00:01:59,049
Ze dook het water in

54
00:01:59,049 --> 00:02:01,455
en redde alle belangrijke papieren
en benodigdheden

55
00:02:01,455 --> 00:02:03,007
die anders verloren waren gegaan,

56
00:02:03,007 --> 00:02:05,899
inclusief de dagboeken 
en opnames van Lewis en Clark.

57
00:02:05,899 --> 00:02:08,395
Later dat jaar gingen
kapitein Lewis en drie mannen

58
00:02:08,395 --> 00:02:11,735
100 kilometer verder dan
de hoofdgroep op verkenning

59
00:02:11,735 --> 00:02:13,526
en ze staken de 'Contintental Divide' over.

60
00:02:13,526 --> 00:02:16,274
De volgende dag kwamen 
ze een groep Shoshonen tegen.

61
00:02:16,274 --> 00:02:19,057
Ze bleken niet alleen 
van dezelfde stam te zijn als Sacajewea,

62
00:02:19,057 --> 00:02:20,952
maar hun leider, Chief Cameahwait,

63
00:02:20,952 --> 00:02:24,310
bleek haar bloedeigen broer te zijn.

64
00:02:24,310 --> 00:02:25,786
Na een scheiding van vijf jaar,

65
00:02:25,786 --> 00:02:27,703
sinds haar ontvoering als jong meisje,

66
00:02:27,703 --> 00:02:31,420
was de reünie 
van Sacajewea en Cameahwait emotioneel.

67
00:02:31,420 --> 00:02:33,598
Helaas moest ze haar geliefde broer

68
00:02:33,598 --> 00:02:34,947
al snel vaarwel zeggen

69
00:02:34,947 --> 00:02:36,938
en haar reis voortzetten.

70
00:02:36,938 --> 00:02:40,385
Op een gegeven moment werd de expeditie
zo moeilijk en ijskoud

71
00:02:40,385 --> 00:02:43,765
dat de groep kaarsen at
om te overleven.

72
00:02:43,765 --> 00:02:45,931
Toen de temperatuur
eindelijk wat dragelijker werd,

73
00:02:45,931 --> 00:02:48,818
vond, graafde en kookte Sacajewea wortels

74
00:02:48,818 --> 00:02:51,188
om de groep weer op krachten te laten komen.

75
00:02:51,188 --> 00:02:52,235
Op de terugreis

76
00:02:52,235 --> 00:02:55,319
kwamen ze een Indiaan tegen
die een prachtig bontgewaad droeg.

77
00:02:55,319 --> 00:02:56,987
Lewis en Clark wilde het gewaad

78
00:02:56,987 --> 00:02:58,898
als cadeau aan Thomas Jefferson geven,

79
00:02:58,898 --> 00:03:00,652
maar ze hadden niets om tegen te ruilen.

80
00:03:00,652 --> 00:03:02,730
Sacajewea was bereid

81
00:03:02,730 --> 00:03:05,535
om haar kostbaarste bezit
te ruilen voor het bont:

82
00:03:05,535 --> 00:03:06,734
haar kralen gordel.

83
00:03:06,734 --> 00:03:10,455
Iets meer dan 2 jaar 
na het begin van de expeditie

84
00:03:10,455 --> 00:03:11,690
was het eindelijk voorbij

85
00:03:11,690 --> 00:03:13,729
en eindigde in St. Louis.

86
00:03:13,729 --> 00:03:16,509
Vandaag leren we op school dat Sacajewea

87
00:03:16,509 --> 00:03:18,159
een heldin was,
maar haar leven was

88
00:03:18,159 --> 00:03:20,275
zoals het leven van bijna iedereen

89
00:03:20,275 --> 00:03:21,688
veel ingewikkelder

90
00:03:21,688 --> 00:03:25,299
dan de meeste geschiedenisboeken
soms beweren.