Return to Video

Tôi không phải là nguồn cảm hứng cho bạn đâu. Cảm ơn

  • 0:00 - 0:02
    Tôi sinh ra trong một thị trấn bé xíu
  • 0:02 - 0:04
    ở bang Victoria.
  • 0:04 - 0:08
    Tôi lớn lên trong điều kiện
    nuôi dạy bình thường.
  • 0:08 - 0:12
    Tôi đi học, chơi với bạn bè,
  • 0:12 - 0:14
    cãi cọ với các em gái.
  • 0:14 - 0:16
    Tất cả đều rất đỗi bình thường.
  • 0:16 - 0:20
    Khi tôi lên 15,
    công chức địa phương
  • 0:20 - 0:21
    đến gặp cha mẹ tôi
  • 0:21 - 0:23
    và bày tỏ ý muốn đề cử tôi
  • 0:23 - 0:26
    nhận giải thành tựu vì cộng đồng.
  • 0:26 - 0:29
    Cha mẹ tôi nói rằng:
    "Hm, thật tuyệt làm sao,
  • 0:29 - 0:32
    nhưng có một thực tế rõ ràng,
  • 0:32 - 0:37
    rằng con bé chẳng có thành tựu nào cả.
    (Cười)
  • 0:37 - 0:39
    Họ nói đúng, bạn biết đấy.
  • 0:39 - 0:42
    Tôi tới trường,
    đạt điểm tốt,
  • 0:42 - 0:44
    tôi có công việc bình thường
    sau giờ học,
  • 0:44 - 0:46
    tại tiệm làm tóc của mẹ tôi,
  • 0:46 - 0:48
    tôi dành nhiều thời gian
    xem phim
  • 0:48 - 0:51
    "Buffy the Vampire Slayer"
    và "Dawson's Creek."
  • 0:51 - 0:55
    Vâng, tôi biết.
    Thật là ngược ngạo.
  • 0:55 - 0:56
    Nhưng họ nói đúng.
  • 0:56 - 0:59
    Tôi chưa từng làm
  • 0:59 - 1:01
    điều gì khác thường cả.
  • 1:01 - 1:04
    Tôi chưa từng làm điều gì
    được xem là thành tựu
  • 1:04 - 1:07
    nếu như không tính đến
    sự tàn tật của mình.
  • 1:07 - 1:11
    Nhiều năm sau,
    tôi đi dạy
  • 1:11 - 1:13
    tại một trường trung học
    ở Melbourne
  • 1:13 - 1:18
    khi dạy được khoảng 20 phút
    về nghiên cứu pháp luật
  • 1:18 - 1:19
    một cậu nhỏ giơ tay:
  • 1:19 - 1:24
    "Cô ơi, khi nào
    thì cô phát biểu?"
  • 1:24 - 1:26
    "Bài phát biểu nào vậy?",
    tôi hỏi.
  • 1:26 - 1:27
    Tôi đã nói với chúng
  • 1:27 - 1:30
    về luật chống phỉ báng
    được khoảng 20 phút.
  • 1:30 - 1:32
    Thằng bé trả lời:
    "Đại loại là
  • 1:32 - 1:34
    bài nói chuyện
    truyền cảm hứng.
  • 1:34 - 1:36
    Khi ai đó
    ngồi xe lăn đến trường,
  • 1:36 - 1:41
    họ thường nói
    những thứ truyền cảm hứng?"
  • 1:41 - 1:42
    (Cười lớn)
  • 1:42 - 1:47
    "Thường là
    ở trong hội trường lớn"
  • 1:47 - 1:49
    Đó là lúc
    tôi nhận ra:
  • 1:49 - 1:52
    Những đứa trẻ chỉ biết rằng
    những người tàn tật
  • 1:52 - 1:56
    là những đối tượng
    truyền cảm hứng.
  • 1:56 - 1:58
    Với đứa trẻ này,
  • 1:58 - 1:59
    không phải lỗi của nó,
  • 1:59 - 2:01
    điều này đúng
    với nhiều người.
  • 2:01 - 2:04
    Với nhiều người chúng ta,
    người tàn tật không phải giáo viên
  • 2:04 - 2:07
    hay bác sĩ hay thợ làm móng.
  • 2:07 - 2:13
    Chúng tôi không phải người thật.-
    mà là người để truyền cảm hứng.
  • 2:13 - 2:16
    Thực tế là,
    việc tôi đứng trên sân khấu này
  • 2:16 - 2:19
    trên chiếc xe lăn này,
  • 2:19 - 2:22
    bạn chắc hẳn cũng mong tôi
  • 2:22 - 2:27
    sẽ truyền cảm hứng cho bạn.
    Phải không? (Cười lớn)
  • 2:27 - 2:30
    Yeah.
  • 2:30 - 2:32
    Vâng, thưa quý ông quý bà,
    tôi e rằng
  • 2:32 - 2:35
    tôi sẽ làm mọi người
    tổn thương trầm trọng.
  • 2:35 - 2:37
    Tôi không ở đây
    để truyền cảm hứng.
  • 2:37 - 2:40
    Tôi ở đây để nói với bạn rằng
    ta đã bị lừa
  • 2:40 - 2:42
    về sự tàn tật.
  • 2:42 - 2:44
    Ta đã bị lừa
  • 2:44 - 2:49
    rằng sự tàn tật là Điều Xấu,
    viết hoa chữ Đ và X.
  • 2:49 - 2:52
    Một điều xấu,
    và sống trong cơ thể tàn tật
  • 2:52 - 2:54
    làm bạn trở nên cá biệt.
  • 2:54 - 2:57
    Đó không phải là điều xấu,
  • 2:57 - 3:00
    và nó không biến bạn
    thành cá biệt,
  • 3:00 - 3:01
    Vài năm gần đây,
    ta đã có thể
  • 3:01 - 3:04
    truyền bá sự lừa dối này
    thậm chí là còn xa hơn
  • 3:04 - 3:06
    thông qua phương tiện
    truyền thông đại chúng.
  • 3:06 - 3:08
    Bạn có thể đã thấy
    những thứ thế này:
  • 3:08 - 3:12
    Khiếm khuyết duy nhất
    trong cuộc sống
  • 3:12 - 3:17
    là một thái độ tồi."
    Hoặc: "Sự biện minh của bạn
  • 3:17 - 3:24
    không có giá trị." Thật vậy.
    Hay "Trước khi từ bỏ, hãy cố gắng!"
  • 3:24 - 3:25
    Đây chỉ là một vài ví dụ,
  • 3:25 - 3:27
    có rất nhiều
    hình tương tự ngoài kia.
  • 3:27 - 3:29
    Bạn có thể thấy
  • 3:29 - 3:31
    một bé gái không có tay
  • 3:31 - 3:34
    vẽ một bức tranh
    với cây bút chì trên miệng.
  • 3:34 - 3:36
    Bạn có thể thấy
    một đứa trẻ
  • 3:36 - 3:39
    chạy trên đôi chân giả
    bằng sợi carbon.
  • 3:39 - 3:40
    Những hình ảnh này,
  • 3:40 - 3:42
    rất nhiều ngoài kia,
  • 3:42 - 3:46
    chúng tôi gọi là
    "phim heo" truyền cảm hứng.
  • 3:46 - 3:48
    (Cười lớn)
  • 3:48 - 3:50
    Tôi sử dụng từ "phim heo"
    một cách có chủ ý,
  • 3:50 - 3:53
    bởi vì họ sử dụng
    một nhóm người
  • 3:53 - 3:56
    cho lợi ích
    của một nhóm khác.
  • 3:56 - 3:59
    Trong trường hợp này,
    họ dùng người tàn tật
  • 3:59 - 4:02
    cho lợi ích của nhóm người
    không tàn tật.
  • 4:02 - 4:04
    Mục đích của những hình này
  • 4:04 - 4:08
    là để truyền cảm hứng,
    khuyến khích bạn
  • 4:08 - 4:10
    từ đó, ta có thể
    nhìn vào họ
  • 4:10 - 4:13
    và nghĩ: "Vâng, dù cuộc sống
    của tôi có tệ thế nào,
  • 4:13 - 4:15
    nó có thể đã tệ hơn.
  • 4:15 - 4:18
    Mình có thể đã là người đó"
  • 4:18 - 4:22
    Nhưng nếu bạn
    là những người đó thì sao?
  • 4:22 - 4:24
    Tôi đã không thể
    đếm xuể số lần
  • 4:24 - 4:26
    bị người lạ tiếp cận
  • 4:26 - 4:29
    nói với tôi là
    họ nghĩ tôi can đảm
  • 4:29 - 4:31
    hay truyền cảm hứng,
  • 4:31 - 4:33
    chuyện này xảy ra từ rất lâu
  • 4:33 - 4:35
    trước khi tôi có
    lí lịch công khai.
  • 4:35 - 4:36
    Họ như thể chúc mừng tôi
  • 4:36 - 4:38
    vì nỗ lực thức dậy
    vào buổi sáng
  • 4:38 - 4:42
    và nhớ được tên của mình.
    (Cười lớn)
  • 4:42 - 4:45
    Cái này là khách quan.
  • 4:45 - 4:47
    Những hình ảnh
  • 4:47 - 4:49
    dùng người tàn tật
  • 4:49 - 4:51
    cho lợi ích của người bình thường.
  • 4:51 - 4:54
    Họ ở đó
    nên bạn có thể nhìn vào họ
  • 4:54 - 4:57
    và nghĩ rằng vấn đề
    không quá tệ với mình,
  • 4:57 - 5:01
    để quẳng đi nỗi lo sợ.
  • 5:01 - 5:04
    Thực ra, cuộc sống
    của người tàn tật
  • 5:04 - 5:06
    hơi khó khăn một tí.
  • 5:06 - 5:08
    Chúng tôi phải vượt qua
    một vài điều.
  • 5:08 - 5:10
    Nhưng những điều
    mà chúng tôi đang vượt qua
  • 5:10 - 5:13
    không như bạn nghĩ.
  • 5:13 - 5:16
    Không có vấn đề gì
    với cơ thể của chúng tôi.
  • 5:16 - 5:18
    Tôi dùng từ "người tàn tật"
    là có chủ ý,
  • 5:18 - 5:22
    bởi vì tôi khá bất ngờ với
    hình mẫu xã hội về sự tàn tật,
  • 5:22 - 5:28
    rằng chúng tôi tàn tật
    bởi cách nhìn nhận của xã hội
  • 5:28 - 5:32
    hơn là vì thân thể
    và sự chuẩn đoán của chính mình.
  • 5:32 - 5:35
    Tôi sống với thân thể này
    trong thời gian dài
  • 5:35 - 5:38
    và khá là thích nó.
  • 5:38 - 5:41
    Nó làm những thứ
    mà tôi muốn nó làm,
  • 5:41 - 5:45
    và tôi học cách
    tận dụng nó, như bạn,
  • 5:45 - 5:48
    đó là vấn đề
    của những đứa trẻ trong hình.
  • 5:48 - 5:51
    Chúng chẳng làm điều gì
    khác thường cả.
  • 5:51 - 5:56
    Chúng chỉ sử dụng thân thể của chúng
    một cách tối ưu nhất mà thôi.
  • 5:56 - 6:00
    Có công bằng không
    khi nhìn nhận chúng
  • 6:00 - 6:03
    theo cách mà ta thường làm,
    khi chia sẻ những hình ảnh này?
  • 6:03 - 6:08
    Mọi người, khi họ nói:
    "Bạn là nguồn cảm hứng"
  • 6:08 - 6:10
    họ có ý khen ngợi.
  • 6:10 - 6:13
    Và tôi biết vì sao nó xảy ra.
  • 6:13 - 6:16
    Bởi vì sự lừa dối đó,
    vì ta đã gieo rắc sự lừa dối
  • 6:16 - 6:19
    rằng tàn tật khiến bạn đặc biệt.
  • 6:19 - 6:22
    Thực tế không phải vậy.
    Tôi biết bạn nghĩ gì.
  • 6:22 - 6:25
    Tôi đứng trên này
    chối từ sự truyền cảm hứng,
  • 6:25 - 6:27
    và bạn nghĩ:
    "Ôi, Stella,
  • 6:27 - 6:31
    không phải đôi khi bạn lấy cảm hứng
    từ một số điều sao?
  • 6:31 - 6:33
    Có chứ.
  • 6:33 - 6:36
    Tôi luôn học hỏi
    từ những người tàn tật khác.
  • 6:36 - 6:41
    Tôi không học được
    rằng mình may mắn hơn, dù là có.
  • 6:41 - 6:44
    mà thay vào đó là
    ý tưởng thiên tài:
  • 6:44 - 6:45
    dùng kẹp thịt nướng
  • 6:45 - 6:51
    để nhặt những thứ
    mà tôi đánh rơi. (Cười lớn)
  • 6:51 - 6:54
    Tôi học được mẹo
    sạc pin điện thoại
  • 6:54 - 6:58
    từ pin của xe lăn.
  • 6:58 - 6:59
    Thiên tài.
  • 6:59 - 7:02
    Chúng tôi học hỏi từ
    thế mạnh và sức chịu đựng của nhau,
  • 7:02 - 7:05
    chứ không phải chống lại thân thể
    hay triệu chứng.
  • 7:05 - 7:08
    nhưng mà chống lại một thế giới
    mà cá biệt hoá
  • 7:08 - 7:10
    và khách quan hoá chúng tôi.
  • 7:10 - 7:13
    Tôi nghĩ rằng sự dối trá
    mà ta gieo rắc
  • 7:13 - 7:17
    về sự tàn tật
    là sự bất công to lớn nhất.
  • 7:17 - 7:21
    Nó khiến cuộc sống của chúng tôi
    trở nên khó khăn hơn.
  • 7:21 - 7:25
    Và câu nói:
    "Khiếm khuyết duy nhất
  • 7:25 - 7:27
    trong cuộc sống
    là một thái độ tồi,"
  • 7:27 - 7:30
    lí do thật là vớ vẩn
  • 7:30 - 7:32
    bởi vì nó không đúng,
  • 7:32 - 7:34
    bởi vì hình mẫu xã hội
    về sự tàn tật là sai.
  • 7:34 - 7:43
    Cười vào bậc thang
    không biến nó thành con đường.
  • 7:43 - 7:50
    Không bao giờ. (Cười lớn) (Vỗ tay)
  • 7:50 - 7:52
    Cười vào màn hình ti vi
  • 7:52 - 7:55
    cũng không thể làm phụ đề xuất hiện
  • 7:55 - 7:58
    Không ai đứng giữa
    hiệu sách
  • 7:58 - 8:00
    và lan truyền thái độ tích cực
  • 8:00 - 8:02
    sẽ biến tất cả những quyển sách
    thành sách chữ nổi.
  • 8:02 - 8:07
    Không thể nào.
  • 8:07 - 8:09
    Tôi muốn sống trong một thế giới
  • 8:09 - 8:13
    nơi người tàn tật - không là ngoại lệ,
    mà là chuẩn mực.
  • 8:13 - 8:15
    Tôi muốn sống
    trong một thế giới
  • 8:15 - 8:17
    nơi bé gái 15 tuổi
    ngồi trên giường
  • 8:17 - 8:19
    xem phim "Buffy the Vampire Slayer"
  • 8:19 - 8:22
    không được xem như là
    "có thành tựu"
  • 8:22 - 8:24
    vì nó chỉ đang ngồi xem phim.
  • 8:24 - 8:25
    Tôi muốn sống trong thế giới
  • 8:25 - 8:28
    nơi ta bày tỏ sự tôn trọng
  • 8:28 - 8:30
    đối với người tàn tật
  • 8:30 - 8:32
    như thể chúc mừng họ
    tự ra khỏi giường
  • 8:32 - 8:35
    và nhớ được tên mình
    vào buổi sáng
  • 8:35 - 8:38
    Tôi muốn sống trong thế giới
    nơi ta trân trọng
  • 8:38 - 8:40
    những thành tựu thực
    của người tàn tật,
  • 8:40 - 8:42
    tôi muốn sống trong thế giới
  • 8:42 - 8:45
    nơi một đứa trẻ 11 tuổi
    ở trường trung học Melbourne
  • 8:45 - 8:48
    không bất ngờ
  • 8:48 - 8:51
    khi cô giáo của nó
    ngồi trên một chiếc xe lăn.
  • 8:51 - 8:54
    Sự tàn tật không khiến bạn
    trở thành ngoại lệ,
  • 8:54 - 8:57
    nhưng chất vấn bản thân về nó
    sẽ khiến bạn trở thành ngoại lệ.
  • 8:57 - 8:59
    Cảm ơn
  • 8:59 - 8:59
    (Vỗ tay)
Title:
Tôi không phải là nguồn cảm hứng cho bạn đâu. Cảm ơn
Speaker:
Stella Young
Description:

Stella Young là diễn viên hài và là nhà báo hằng ngày đi lại bằng xe lăn - điều mà cô muốn làm rõ, rằng lẽ ra không nên tự động biến cô thành nguồn cảm hứng cho tất cả mọi người. Trong bài nói chuyện hài hước của mình, cô phá vỡ thói quen xã hội trong việc biến người tàn tật thành "phim heo truyền cảm hứng".

more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TEDTalks
Duration:
09:16

Vietnamese subtitles

Revisions