Δεν είμαι η έμπνευσή σας

Η Στέλλα Γιάνγκ είναι μια κωμικός και δημοσιογράφος που τυγχάνει να περνάει τη μέρα της μέσα σε ένα αναπηρικό καρότσι και θα ήθελε να ξεκαθαρίσει πως αυτό δεν την μετατρέπει αυτομάτως σε μια ευγενή έμπνευση για όλη την ανθρωπότητα. Σε αυτή την πολύ αστεία ομιλία, η Γιάνγκ αναλύει τη συνήθεια της κοινωνίας να μετατρέπει τους ανάπηρους ανθρώπους σε «πορνογραφία έμπνευσης».

Μεγάλωσα σε μια πολύ μικρή
επαρχιακή πόλη

στη Βικτόρια.

Είχα μια φυσιολογική
και χαμηλών τόνων ανατροφή.

Πήγα σχολείο, περνούσα χρόνο
με τους φίλους μου,

τσακωνόμουν με τις μικρότερες
αδερφές μου.

Όλα ήταν πολύ φυσιολογικά.

Όταν ήμουν 15,

ένα μέλος της τοπικής κοινότητας
πλησίασε τους γονείς μου

και ήθελε να με προτείνει

για το βραβείο
κοινοτικού επιτεύγματος.

Οι γονείς μου είπαν,
«Χμ, αυτό είναι πολύ ωραίο,

αλλά υπάρχει
ένα μεγάλο πρόβλημα μ' αυτό.

Δεν έχει επιτύχει κάτι».

(Γέλια)

Ξέρετε, είχαν δίκιο.

Πήγα στο σχολείο,
πήρα καλούς βαθμούς,

είχα μια συνηθισμένη δουλειά
μετά το σχολείο

στο κομμωτήριο της μαμάς μου,

και περνούσα πολύ χρόνο βλέποντας
τη «Μπάφι, τη Βαμπιροφόνισσα»

και τις «Νεανικές Ανησυχίες».

Ναι, ξέρω.
Μεγάλη αντίθεση.

Όμως είχαν δίκο, ξέρετε.

Δεν έκανα τίποτα το ασυνήθιστο.

Δεν έκανα τίποτα που να μπορούσε
να θεωρηθεί επίτευγμα,

αν βγάζατε την αναπηρία
από την εξίσωση.

Μετά από χρόνια,
όταν δίδασκα για δεύτερη χρονιά

σ' ένα γυμνάσιο της Μελβούρνης,

και είχαν μόλις περάσει
20 λεπτά μαθήματος

όταν ένα αγόρι σήκωσε
το χέρι του και είπε,

«Κυρία, πότε θα κάνετε
την ομιλία σας;»

Ρώτησα,
«Ποια ομιλία;»

Ξέρετε, τους μιλούσα
επί 20 λεπτά

για τον νόμο κατά
της συκοφαντικής δυσφήμησης

κι εκείνος είπε,
«Ξέρετε... την ομιλία εμψύχωσης.

Όταν έρχονται στο σχολείο
άνθρωποι σε αναπηρικά καρότσια,

συνήθως λένε πράγματα
για να μας εμπνεύσουν».

(Γέλια)

«Συνήθως στη μεγάλη αίθουσα.»

Τότε κατάλαβα.

Αυτό το παιδί βλέπει
τους ανάπηρους ανθρώπους

μόνο ως αντικείμενα έμπνευσης.

Δεν είμαστε,
και δεν είναι δικό του το λάθος,

αυτό ισχύει
για πολλούς από εμάς.

Για πολλούς από εμάς,

οι ανάπηροι δεν είναι
οι δάσκαλοί μας,

ή οι γιατροί μας
ή οι μανικιουρίστ μας.

Δεν είμαστε κανονικοί άνθρωποι.

Υπάρχουμε για να εμπνέουμε.

Για την ακρίβεια,
βρίσκομαι σ' αυτή τη σκηνή,

έτσι όπως είμαι,
στην αναπηρική μου καρέκλα,

και πιθανώς να περιμένετε
να σας εμπνεύσω.

(Γέλια)

Σωστά;

Ναι.

Λοιπόν, κυρίες και κύριοι,

φοβάμαι πως θα σας απογοητεύσω οικτρά.

Δεν βρίσκομαι εδώ
για να σας εμπνεύσω.

Βρίσκομαι εδώ για να σας πω

πως μας έχουν πει ψέμματα
για την αναπηρία.

Μας πούλησαν το ψέμα
πως η αναπηρία είναι κακό πράγμα,

με Κ και Π κεφαλαίο.

Είναι κακό πράγμα,

και το να ζεις με αναπηρία,
σε κάνει ξεχωριστό.

Δεν είναι κακό πράγμα

και δεν σε κάνει ξεχωριστό.

Τα προηγούμενα χρόνια,

μπορέσαμε να μεταδώσουμε
αυτό το ψέμμα ακόμα περισσότερο

μέσω των κοινωνικών δικτύων.

Μπορεί να έχετε δει
εικόνες σαν κι αυτή:

«Η μόνη αναπηρία στη ζωή
είναι η αρνητική στάση.»

Ή αυτό:

«Οι δικαιολογίες σου σε παραλύουν.»

Ή αυτό:

«Πριν τα παρατήσεις, προσπάθησε!»

Αυτά είναι απλώς
μερικά παραδείγματα

αλλά υπάρχουν πολλές
εικόνες εκεί έξω.

Μπορεί να έχετε δει αυτή
με το κοριτσάκι χωρίς χέρια

που ζωγραφίζει μ' ένα μολύβι
στο στόμα της.

Μπορεί να έχετε δει
ένα παιδί να τρέχει

με προσθετικά πόδια
από ανθρακονήματα.

Αυτές οι εικόνες,

υπάρχουν πολλές εκεί έξω,

είναι αυτό που αποκαλούμε
«πορνογραφία έμπνευσης».

(Γέλια)

Χρησιμοποιώ επίτηδες
τον όρο «πορνογραφία»,

επειδή αντικειμενοποιούν
μια ομάδα ανθρώπων

για χάρη μιας άλλης
ομάδας ανθρώπων.

Σ' αυτή την περίπτωση,
αντικειμενοποιούμε τους ανάπηρους

προς όφελος όσων
δεν είναι ανάπηροι.

Ο στόχος αυτών των εικόνων

είναι να σας εμπνεύσουν,
να σας παρακινήσουν,

ώστε να τις βλέπουμε
και να σκεφτόμαστε,

«Λοιπόν, όσο χάλια
κι αν είναι η ζωή μου,

θα μπορούσε
να είναι χειρότερη.

Θα μπορούσα να είμαι
αυτός ο άνθρωπος».

Όμως τι γίνεται
αν είστε αυτός ο άνθρωπος;

Έχω χάσει το μέτρημα

για τις φορές που με
πλησίασαν άγνωστοι

για να μου πουν πως πιστεύουν
ότι είμαι γενναία

ή πως τους εμπνέω,

κι αυτό ξεκίνησε πολύ
πριν η δουλειά μου

γίνει πιο αναγνωρίσιμη.

Μου έδιναν συγχαρητήρια

επειδή κατάφερνα
να σηκωθώ το πρωί

και να θυμάμαι τ' όνομά μου.

(Γέλια)

Αυτό είναι αντικειμενοποίηση.

Αυτές οι εικόνες αντικειμενοποιούν
τους ανάπηρους

προς όφελος όσων
δεν είναι ανάπηροι.

Υπάρχουν ώστε να τις κοιτάζετε
και να σκέφτεστε

πως τα πράγματα δεν πάνε
και τόσο άσχημα για σας,

για να βάλουν τις ανησυχίες σας
σε προοπτική.

Η ζωή ενός ανάπηρου

είναι πράγματι
κάπως δύσκολη.

Ξεπερνάμε πράγματι
κάποια πράγματα,

όμως αυτά που ξεπερνάμε

δεν είναι αυτά που νομίζετε.

Δεν είναι πράγματα
που σχετίζονται με το σώμα μας.

Χρησιμοποιώ επίτηδες
τον όρο «ανάπηροι»,

επειδή τάσσομαι υπέρ αυτού
που ονομάζουμε

το «κοινωνικό μοντέλο αναπηρίας»,

το οποίο λέει πως είμαστε
περισσότερο ανάπηροι

εξαιτίας της κοινωνίας
στην οποία ζούμε

και όχι λόγω των σωμάτων μας
και των διαγνώσεων μας.

Έχω ζήσει πολύ καιρό
σ' αυτό το σώμα.

Μου αρέσει αρκετά.

Κάνει όσα χρειάζομαι να κάνει

κι έμαθα να το χρησιμοποιώ

στο μέγιστο των δυνατοτήτων του
όπως κι εσείς,

Αυτό ισχύει και για τα παιδιά
σ' αυτές τις εικόνες.

Δεν κάνουν κάτι ασυνήθιστο.

Απλώς χρησιμοποιούν
τα σώματά τους

στο μέγιστο
των δυνατοτήτων τους.

Οπότε είναι σωστό
να τα αντικειμενοποιούμε

έτσι όπως το κάνουμε,

και να κοινοποιούμε
αυτές τις εικόνες;

Όταν κάποιος λέει πως,
«Αποτελείς πηγή έμπνευσης,»

το εννοεί σαν φιλοφρόνηση

και ξέρω γιατί συμβαίνει αυτό.

Επειδή μας έχουν
πουλήσει το ψέμμα

πως η αναπηρία
σε κάνει ξεχωριστό.

Ειλικρινά, δεν σε κάνει.

Ξέρω τι σκέφτεστε.

Βρίσκομαι εδώ πάνω
και γκρινιάζω για την έμπνευση

κι εσείς σκέφτεστε,
«Αμάν βρε Στέλλα,

εσύ δεν εμπνέεσαι καμιά φορά
από κάποια πράγματα;»

Η αλήθεια είναι πως εμπνέομαι.

Μαθαίνω συνεχώς
από τους άλλους ανάπηρους.

Όμως δεν μαθαίνω πως είμαι
πιο τυχερή απ' αυτούς.

Μαθαίνω πως είναι ιδιοφυές

να χρησιμοποιείς
τη λαβίδα της ψησταριάς

για να πιάσεις τα πράγματα
που σου έπεσαν.

(Γέλια)

Μαθαίνω αυτό το ωραίο κόλπο

όπου μπορείς να φορτίσεις
την μπαταρία του κινητού σου

από την μπαταρία
του καροτσιού σου.

Ιδιοφυές.

Μαθαίνουμε από τις δυνάμεις
και τις αντοχές μας,

όχι ενάντια στα σώματα
και τις διαγνώσεις μας,

αλλά ενάντια σ΄ έναν κόσμο

που μας εξαιρεί
και μας αντικειμενοποιεί.

Νομίζω πως αυτό το ψέμα
για την αναπηρία

είναι η μεγαλύτερη αδικία.

Μας κάνει τη ζωή δύσκολη,

και το απόφθεγμα,

«Η μόνη αναπηρία στη ζωή
είναι η αρνητική στάση»,

ο λόγος που αυτό είναι μπούρδα,

είναι επειδή απλώς
δεν είναι αλήθεια,

εξαιτίας του κοινωνικού
μοντέλου της αναπηρίας.

Όσο κι αν χαμογελάς
σε μια σκάλα,

δεν θα μετατραπεί
σε ράμπα αναπήρων.

(Γέλια)

Ποτέ.

(Χειροκρότημα)

Όσο κι αν χαμογελάς
στην τηλεόραση,

δεν θα εμφανίσει κλειστές λεζάντες
για τους κουφούς.

Όση θετική συμπεριφορά
κι αν εκπέμψεις

στη μέση ενός βιβλιοπωλείου,

δεν θα μετατραπούν τα βιβλία
στη μέθοδο Μπράιγ.

Απλώς δεν θα γίνει.

Θέλω πραγματικά να ζω
σ' έναν κόσμο όπου η αναπηρία

δεν είναι η εξαίρεση,
αλλά κάτι συνηθισμένο.

Θέλω να ζω σ' έναν κόσμο
όπου ένα 15χρονο κορίτσι

που κάθεται
στην κρεβατοκάμαρά της

και βλέπει την
«Μπάφι τη Βαμπιροφόνισσα»,

δεν θα θεωρείται
πως έχει κατορθώσει κάτι

απλώς επειδή
το κάνει καθισμένη.

Θέλω να ζήσω σ' έναν κόσμο

όπου οι προσδοκίες μας
για τους ανάπηρους

δεν θα είναι τόσο χαμηλές
ώστε να μας δίνουν συγχαρητήρια

επειδή σηκωνόμαστε
το πρωί από το κρεβάτι

και θυμόμαστε το όνομά μας.

Θέλω να ζήσω σ΄ έναν κόσμο

όπου θα εκτιμούμε τα αυθεντικά
επιτεύγματα των αναπήρων,

και θέλω να ζήσω σ΄ έναν κόσμο

όπου ένα παιδί
της Β΄ λυκείου στη Μελβούρνη

δεν θα εκπλήσσεται καθόλου

που η καινούργια του δασκάλα
είναι σε αναπηρικό καρότσι.

Η αναπηρία
δεν σε κάνει ξεχωριστό,

αλλά το να επανεξετάζεις
όσα γνωρίζεις γι' αυτή, σε κάνει.

Σας ευχαριστώ.

(Χειροκρότημα)