Vesak 2020: Những thử thách trong Thập Kỷ mới - Ajahn Brahmali

Nhân dịp lễ Vesak 2020, Ajahn Brahmali giảng pháp qua zoom cho hội ái hữu Phật giáo Singapore.

OK, chào tất cả các bạn
trong Hội Ái hữu Phật giáo (BF).

Đây là Ajahn Brahmali từ thành phố Perth,
đang ở trung tâm thiền Jhana Grove.

Xin chúc các bạn ở Singapore
mùa lễ Vesak (Tam Hợp) vui vẻ.

Tôi hy vọng mọi việc không quá khó khăn
ở Singapore, hiện nay toàn thế giới

đang gặp chút khó khăn. Nhưng hy vọng
chúng ta sẽ có một mùa lễ Vesak vui vẻ

mặc dù có nhiều luật lệ ngăn cấm, lệnh
đóng cửa và những vấn đề bạn gặp phải.

Tôi nghĩ, nếu là Phật tử thì
trong chừng mực nào đó

các bạn đã quen với khái niệm
độc cư và ở một mình.

Là Phật tử vào thời điểm này rất tốt,
vì tôi nghĩ, chúng ta đã quen thuộc

với những khái niệm này hơn nhiều người khác.
Vì vậy, hy vọng các bạn có thể vui hưởng

sự bình yên, sự im lặng và hãy tận dụng nó.
Ở tu viện hiện giờ rất tốt vì mọi thứ

đều tĩnh lặng và bình yên. Vậy nên
chắc chắn chúng tôi sẽ có một mùa lễ Vesak

rất vui vẻ ở đây, chắc chắn như vậy.
Tôi được Hội BF mời cho một bài pháp

về đề tài “Những thử thách
trong thập kỷ tới”. Đây là thời điểm

thích hợp để nói về đề tài này. Chúng ta
vừa mới bước vào đầu thập kỷ này.

Có thể nói chúng ta đã không bắt đầu nó
một cách tốt đẹp. Một khởi đầu

khá tệ cho thập kỷ này. Cả thế giới,
cả toàn thể thế giới đều phải

gánh chịu tai ương và những khó khăn
của virus corona. Vì vậy, ở mặt

nào đó có vẻ như một khởi đầu không hay.
Tuy nhiên, đôi khi bạn tự hỏi

có lẽ không, nó không đến nỗi xấu
như đôi lúc người ta nghĩ.

Đúng, có khổ đau, nhưng có thể
cũng có những điều tích cực

khởi sinh từ những hoàn cảnh như vậy.
Vì vậy, tôi muốn nói về những thử thách

của thập kỷ sắp tới, và câu hỏi
trước tiên thường được đặt ra

khi bàn luận về những thử thách,
chúng ta đang bàn chuyện tương lai,

vì đây rõ ràng là bàn chuyện tương lai,
có thực sự hữu ích gì không khi

bàn chuyện tương lai? Đó có phải là điều
chúng ta thực sự nên làm không?

Khi nói chuyện về tương lai
tôi luôn nhớ một điều. Nó nhắc tôi

câu chuyện nổi tiếng về Ajahn Chah.
Ajahn Chah chính là thầy của

Ajahn Brahm ở Thái Lan. Ajahn Chah
là một trong những vị thánh vĩ đại nhất

trong thế kỷ 20 ở Thái Lan, tính tình
của ngài rất đặc biệt, khác thường.

Một trong những câu chuyện về ngài là,
hôm đó, một người dân làng đến thăm ngài.

Người này rất lo lắng về tương lai,
ông ta muốn biết tương lai mình

sẽ ra sao. Và ông ta biết
Ajahn Chah nổi tiếng có tài

thần thông và mọi thứ khác.
Vì vậy ông ta muốn hỏi Ajahn Chah

xem ngài có thể nói gì đó về tương lai
của mình. Thế rồi ông tìm đến Ajahn Chah

và nói “Luang Por, thưa ngài
con rất lo lắng về tương lai, xin ngài

nói cho con biết về tương lai của con”.
Ajahn Chah nhìn ông ta, các bạn biết đấy,

những vị có nhiều oai lực như
các chư tăng, hay đôi khi bất cứ ai,

có cái nhìn đầy uy lực,
khi họ nhìn bạn, cũng giống như thể

họ thấy xuyên thấu bạn
hay đại loại như thế.

Và ngài nhìn, nhìn vào mắt ông ta,
nhìn chăm chú rồi nói

“Ừ, tôi có thể cho ông biết tương lai”.
“Dạ, con xin ngài, xin ngài,

cho con biết tương lai của con!
Con rất mong biết tương lai con”.

“Được rồi. Tôi đang nhìn ông,
đang đọc tâm ông ”.

Và Ajahn Chah như thực sự
đang nỗ lực làm ra vẻ

muốn tìm hiểu để biết tương lai của
ông ta một cách rất ấn tượng.

Ông này càng lúc càng nóng lòng
muốn nghe về tương lai của mình.

Một trong những điều thú vị
về những vị thầy như Ajahn Chah,

hay những vị đầy ấn tượng khác.
Họ thường có tài đóng kịch giỏi,

họ có thể lấy một sự việc
rất đơn giản để làm cho giáo Pháp

thấm thía một cách sâu xa.
Nếu bạn giả vờ đóng kịch,

nếu bạn biết, bằng cách nào đó,
tạo ra sự hồi hộp

và một chút căng thẳng
trong tình huống đó.

Nhiều khi nhờ vậy bài pháp
sẽ có hiệu quả mạnh mẽ hơn.

Thật vậy, bạn hiểu ý tôi chứ,
có nhiều vị có tài

tạo ra sự hồi hộp. Thế rồi,
Ajahn Chah nhìn ông ta, nói

“Được, tôi đang đoán tương lai cho ông”.
“Dạ, xin ngài cho con biết tương lai”.

Và rồi, Ajahn Chah nói:
“Tương lai của ông là...”

“Dạ, dạ, nó sẽ ra sao?”
“Tương lai của ông là không chắc chắn”.

Và ngài chỉ nói có vậy thôi,
“Tương lai ông không chắc chắn”.

Và ông này, dĩ nhiên,
có lẽ hơi thất vọng,

vì đó không phải là điều ông ta
muốn nghe. Ông ta muốn nghe

điều gì đó sâu xa hơn,
ông ta muốn nghe nói về cuộc đời mình,

muốn nghe xem ông ta
cần phải làm những gì,

phải sống như thế nào
để tránh được những rối rắm.

Ông ta muốn hiểu thêm về hạnh phúc
và khổ đau trong chính cuộc đời ông ta.

Và tất cả những gì Ajahn Chah nói
chỉ là “tương lai không chắc chắn”.

Tại sao Ajahn Chah làm như thế?
Có nhiều lý do, một trong những lý do,

như bạn biết, không thể nào đi loanh quanh
nói về tương lai của tất cả mọi người.

Và tôi cũng không biết có thể đoán
tương lai như vậy được không.

Nếu đọc kinh Phật các bạn sẽ thấy
Đức Phật nói gì về những điều này.

Đức Phật không bao giờ nói về tương lai,
ngài thực sự không bao giờ nói bất kỳ

điều gì về người nào, về nơi chốn
họ sẽ đến, điều gì sẽ xảy ra cho họ,

và đại loại những điều như vậy.
Và đây có thể là một lý do,

thực sự không thể nào đoán trước
tương lai con người, bởi vì tương lai

vô cùng phức tạp, với quá nhiều
quan hệ nhân duyên trong đó.

Rất khó làm cho nó gắn kết chặt chẽ
để trở thành một tiên đoán,

như điều gì thực sự sẽ xảy ra. Theo tôi,
có điều khác, lý do khác nữa, tại sao

Ajahn Chah làm như vậy, vì suy nghĩ
về tương lai thường là một việc làm

phí thì giờ. Phải, tương lai thật
khó lường, và không chắc chắn.

Chúng ta không bao giờ thực sự
biết được nó sẽ đi về đâu.

Những quan hệ nhân duyên
dẫn tới nó quá phức tạp,

cố gắng tìm hiểu về tương lai,
thực chẳng khác gì hơn

là một sự phỏng đoán .
Bởi vì nó là sự phỏng đoán,

bởi vì nó có vấn đề,
bởi vì nó không thực sự đúng.

Nhiều khi tốt hơn hết là nhớ
những lời dạy sâu sắc của Đức Phật,

như sự vô thường, không chắc chắn,
không đáng tin cậy. Quan trọng

hơn nhiều là phải nhớ khái niệm
tổng quát thay vì cố gắng xác định

một tương lai cụ thể
có liên quan đến riêng cá nhân bạn.

Và theo tôi, đây là nội dung chính
của lời giảng dạy của Ajahn Chah

trong trường hợp này.
Hãy nhớ đến Pháp, Pháp là những gì

sẽ dẫn bạn tiến về phía trước.
Hãy quên đi những chi tiết

cụ thể của cuộc đời, chúng thực sự
không quan trọng lắm.

Vì thế cách ngài Ajahn Chah xử sự
rất là thú vị.

Và theo tôi đây là một bài học rất hay,
hy vọng người đàn ông đó lãnh hội được.

Và hy vọng bài học chỉ cho ông ta
biết đôi chút về cách sống,

cách suy nghĩ về cuộc đời, và làm thế nào
để tránh những chông gai trong cuộc sống.

Và khi chúng ta nói về tương lai
trong thập kỷ tới,

những thử thách cho Phật giáo,
hay cho cá nhân chúng ta

trong vài năm tới đây.
Điều quan trọng cần nhớ,

là phải thận trọng về cách
chúng ta nghĩ về tương lai.

Không nhất thiết sai
khi nghĩ về tương lai nói chung.

Thỉnh thoảng trong kinh,
Đức Phật nói đến tương lai,

không theo một cách cụ thể,
như tôi đã nói trước đây,

ngài không bao giờ nói về tương lai
một cách cụ thể.

Ngài nói về tương lai
trong một nghĩa tổng quát.

Và có lẽ các bạn còn nhớ, trong kinh
Đại Bát Niết Bàn, Đức Phật cho chư tăng

và mọi người một bài pháp về những gì sẽ
hỗ trợ cho đạo Phật trong tương lai.

Ngài dạy về bảy điều sẽ hỗ trợ
Phật giáo trong tương lai.

Vậy nên, tuy ngài có đưa ra hướng dẫn
về tương lai, nhưng là lời dạy

có tính cách rất tổng quát,
không phải chi tiết cụ thể những gì

sẽ xảy ra cho con người. Vì vậy,
có cách đúng và có cách không đúng

khi nói về tương lai.
Và cách nghĩ sai lầm về tương lai

là khi chúng ta nghĩ về tương lai
dựa trên sự sợ hãi.

Và đó là phần lớn những gì người ta làm
khi người ta muốn biết về tương lai,

khi người ta muốn kiểm soát môi trường
xung quanh, hay muốn kiểm soát đời mình.

Và đây chính là những gì xảy ra cho người
đàn ông này, khi ông ta tìm đến Ajahn Chah,

Đến với Ajahn Chah,
về cơ bản ông ta đến vì sợ hãi.

Ông ta lo lắng cho tương lai của mình,
e rằng nó sẽ không ổn,

ông ta lo lắng những gì nào ai biết được.
Tuy nhiên, các bạn biết mà,

có rất nhiều điều bất ổn có thể xảy ra
trong đời, vì vậy ông ta lo

về một số những điều đó.
Và nó đến từ sự sợ hãi.

Đó là cách sai lầm
khi nghĩ về tương lai.

Bởi vậy Ajahn Chah mới cho ông ta
bài pháp tổng quát này.

Vậy sợ hãi là vấn đề,
và trong những lúc này,

khi có một vấn đề tầm cỡ lớn
trên thế giới, với virus corona

lan đi khắp nơi, đương nhiên
có rất nhiều sợ hãi.

Khi có nhiều thứ không ổn,
hay có vẻ không ổn,

xảy ra trên thế giới, bạn có thể
chắc rằng người ta sẽ sợ hãi.

Và dĩ nhiên người ta khiếp sợ,
và lo lắng vì đủ mọi lý do.

Người ta không muốn bệnh,
người ta không muốn chết,

cho dù khả năng chết vì
virus corona là rất nhỏ.

Nhưng người ta rõ ràng vẫn sợ chết,
nhất là nếu bạn thuộc một trong những nhóm

người dễ bị nhiễm bệnh, mà ngay cả trong
trường hợp đó, có lẽ khả năng chết

cũng chỉ cao hơn chút đỉnh.
Nhưng còn đủ loại vấn đề khác nữa.

Khắp nơi trên thế giới, nhiều người
cảm thấy bị thử thách về tâm lý

khi phải ở một mình,
khi có lệnh đóng cửa

phải ở nhà với gia đình,
bị bắt buộc ở với mọi người

suốt ngày, nhiều người thấy
rất rất khó khăn.

Hy vọng một số các bạn, nếu đã từng
hành thiền chút đỉnh,

hy vọng nó sẽ giúp các bạn
tận hưởng sự độc cư và sự cách ly

khi phải ở trong nhà.
Hy vọng các bạn có thể

tận dụng thời gian này, nhờ đã được
huấn luyện chút ít về cách

làm thế nào để sống trong tĩnh lặng,
làm thế nào để sống một mình.

Đối với một số bạn,
điều đó có thể còn khó khăn.

Nhưng hy vọng với một số bạn
nó sẽ hữu ích. Nhưng trên thế giới

người ta lo lắng nhiều
vì điều này. Rồi thì dĩ nhiên,

còn có tình trạng kinh tế.
Người ta bàn về, bạn biết đấy,

những vấn đề kinh tế,
kinh tế thế giới,

và cả kinh tế cá nhân của mọi người.
Người ta nói về đủ loại

hậu quả kinh tế
do virus corona gây nên.

Vậy nên người ta bận tâm về nhiều thứ
có tiềm năng gặp bất ổn,

nhiều thứ trong cuộc sống,
có thể trở thành xấu.

Và tất cả những thứ đó, khi bạn nhìn lại,
tất cả những thứ đó

chúng từ đâu đến?
Thưa, tất cả đến từ sự sợ hãi,

nó đến từ sự không chắc chắn
của tương lai, nó đến từ

sự lo lắng về cuộc sống,
và tất cả những điều có thể

trở thành tồi tệ trong tương lai.
Vì vậy, theo quan điểm Phật giáo,

và đây là điều rất thú vị của đạo Phật,
đó là tương lai của chúng ta

không do những thứ như
virus corona quyết định.

Virus corona chỉ là một loại khổ đau khác
mà chúng ta phải trải qua,

nó gây nhiều đau khổ,
nó ảnh hưởng đến nhiều người,

vì lý do đó, bạn biết đấy,
nó là một đại nạn trên thế giới.

Tuy nhiên nó vẫn chỉ là một trong
những thứ sinh rồi lại diệt.

Nó chỉ là một vấn đề tạm thời
và sẽ biến mất sau đó. Vì vậy,

trong đạo Phật, có thứ khác quan trọng
hơn nhiều cho tương lai của chúng ta,

cho dù có virus
corona hay không,

cho dù có khổ đau nhất thời nào khác
trong đời sống chúng ta hay không.

Vấn đề quan trọng hơn, dĩ nhiên,
chúng ta là con người như thế nào.

chúng ta có sống lương thiện không,
chúng ta có tử tế không,

chúng ta có từ bi và quan tâm
đến thế giới xung quanh không.

Đó mới thật là điều quan trọng,
là những gì chúng ta nên chú tâm đến.

Bởi vì nếu chúng ta tử tế,
nếu chúng ta quan tâm, có trí tuệ,

và tùy theo cách chúng ta sống,
đó mới là những gì tạo ra

một tương lai tốt đẹp.
Vì vậy, đôi khi là con người,

thật lạ lùng khi chúng ta thường
quan tâm đến những điều không đáng.

Chúng ta sợ virus corona.
Nhiều người sợ virus corona,

nhưng họ không sợ cách sống bất thiện.
Nhiều người có thể sống bất thiện,

nhưng họ không sợ điều này,
mà họ sợ virus corona.

Thật ra, cách tiếp cận của Phật giáo
hoàn toàn ngược lại.

Điều chúng ta thực sự nên sợ hãi
là sống một đời sống bất thiện,

sống thiếu lòng từ ái, bi mẫn,
và thiếu sự quan tâm.

Thiếu tất cả những đức tính này,
là những gì chúng ta nên sợ hãi.

Virus corona chỉ là một cái đốm,
chỉ là một đột biến trên biểu đồ

cuộc đời chúng ta, tồi tệ một thời gian
rồi lại biến đi thôi.

Đó thực sự không phải là vấn đề,
và khi chúng ta suy nghĩ về cuộc đời

theo cách đó thì thực sự chúng ta
sẽ ngạc nhiên thấy rằng,

virus corona “có lớp vỏ bạc” rất lớn,
đúng thế, đám mây virus corona

thực sự có lớp vỏ bạc rất lớn xung quanh.
tục ngữ: trong cái rủi có cái may

Thật ra, cũng có thể nói rằng,
toàn thể đám mây là bạc,

viền xung quanh màu xám, và phần chính
của đám mây thực sự là bạc.

Tại sao vậy? Tại sao virus corona

lại thực sự là một điều tích cực như vậy?
Một lý do,

điều này các bạn có thể
đọc thấy tin tức trên thế giới,

đôi khi những hoàn cảnh khó khăn
đã khiến người ta thể hiện ra

những gì tốt đẹp nhất trong họ.
Bạn có để ý thấy lòng tốt

của con người thường được biểu hiện
vào những lúc khó khăn?

bạn có thấy khắp nơi trên thế giới
người ta giúp đỡ nhau, người ta

đi chợ dùm cho những người già,
giúp đỡ người già. Bởi vì đó là

những người bị ảnh hưởng tồi tệ
nhất trong những đại nạn,

những trận đại dịch. Các bạn thấy
lòng tốt của những người

vỗ tay tán dương cho hội NHS
Cơ quan Y Tế Quốc gia Anh Quốc

Bạn thấy lòng tốt của những người ở bên Ý,
ra đứng trên lan can nhà để hỗ trợ nhau,

và cùng nhau chia sẻ tiếng cười.
Cũng vậy, các bạn thấy ngay ở đây,

ở tu viện Bodhinyana ở Perth.
Một trong những điều tuyệt vời là

hằng ngày tu viện chúng tôi
nhận được rất nhiều sự hỗ trợ

của dân chúng từ thành phố Perth.
Hàng ngày, có rất nhiều người

lái xe suốt từ thành phố Perth
thẳng đến tu viện của chúng tôi.

Những ngày này, khi đến tu viện,
bạn sẽ không thể thực sự dừng lại,

không thể nói chuyện với bất cứ ai,
không thể vào bên trong tòa nhà nào,

không thể nghe những chuyện cười
của Ajahn Brahm hay những thứ như vậy.

Chẳng có thì giờ đâu cho
mấy chuyện cười. Tôi nghĩ nhiều người

đến tu viện chỉ để có khoảng thời gian
vui vẻ, để nghe Ajahn Brahm kể chuyện,

để ngồi kề cà tán gẫu chút xíu,
để có khoảng thời gian tuyệt vời.

Và dĩ nhiên sau đó
khi về nhà các bạn cảm thấy

nhẹ nhàng vui vẻ hơn nhiều.
Vì các bạn đã ở gần

một người có tâm nhẹ nhàng tươi sáng,
điều này cũng giúp cho cuộc sống của bạn

nhẹ nhàng hơn khi đứng trước
một người như vậy.

Nhưng bây giờ những thứ đó không có nữa.
Khi bạn đến tu viện bây giờ.

Bạn đến tu viện, bạn chỉ để lại
thực phẩm thôi, thậm chí bạn còn

không thể vào bên trong
mà chỉ để ở bên ngoài.

Sẽ có một vị sư ở đó,
thường là Ajahn Brahm,

Ajahn sẽ tụng một bài chúc phúc ngắn,
và rồi các bạn trở ra xe, lái thêm

một tiếng nữa để về lại Perth.
Với vài bạn khác phải mất hơn một tiếng

mới về đến Perth. Và người ta làm như vậy,
rất nhiều người đã làm như vậy .

Tôi nghĩ, trong chừng mực nào đó,
trong thời buổi Covid bây giờ

chúng tôi được sự trợ giúp nhiều hơn
những lúc bình thường.

Trước đây khi các bạn có thể đến
và trò chuyện với bạn bè,

đến và nghe Ajahn Brahm,
và bạn cũng có thể trò chuyện với

những sư khác nếu các bạn muốn.
Những lúc bình thường, khi mọi thứ

mở cửa, số người đến tu viện
có lẽ ít hơn. Thật là tuyệt diệu,

sự hỗ trợ mà chúng tôi nhận được.
Một số lượng lớn thực phẩm được

mang đến. Người ta thậm chí còn
cúng dường nhiều hơn qua mạng

để giúp tu viện vì e ngại
chúng tôi không có đủ,

làm vậy ít nhất chúng tôi
có thể có chút tài chánh dự phòng,

có thể gửi một trong những giới tử
đi mua thêm nếu thực sự cần.

Vì vậy trong tình trạng Covid đã có
nhiều người thể hiện lòng tốt,

và điều này thật là tuyệt diệu.
Bên cạnh đó, khi nhìn ra thế giới

tôi thấy ai cũng đau khổ,
thật rất khó mà

không cảm thương cho thế giới.
Phải, người ta quá đau khổ,

không thực sự hiểu, không hiểu
đây là bản chất của cuộc đời,

không biết làm sao để đương đầu
với những việc này,

không có một con đường tâm linh
giúp mình thoát khỏi những vấn đề này.

Bị si mê, chìm trong tăm tối.
Làm sao có thể không có lòng trắc ẩn

cho thế gian trong những lúc này.
Vì vậy, điều tốt đẹp ở đây là nó có

xu hướng phát huy những đức tính
tuyệt vời nhất của con người.

Nhất là đối với chúng ta, những Phật tử
thực hành theo giáo lý của đạo Phật.

Đây là một cơ hội lớn lao để bộc lộ
những đức tính tốt đẹp và khiến chúng ta

trở nên những con người tốt hơn.
Và dĩ nhiên, điều nghịch lý là,

nếu virus corona khiến chúng ta
trở thành những người tốt hơn,

thì tương lai chúng ta cũng sẽ trở nên
tốt hơn, tươi sáng hơn.

Như thế lại càng ít có lý do
để sợ hãi và lo lắng về tương lai.

Bởi vì tất cả những thứ
thực sự quan trọng cho tương lai

đã được vun bồi,
đã được xây đắp,

phần nào nhờ virus corona. Vậy thì,
chẳng đáng kinh ngạc lắm sao,

khi nhìn thế giới theo cách như vậy,
bạn đã biến con virus corona,

từ một thứ gì đó khủng khiếp xấu xa
và bạn biến nó thành

một thứ chứa đựng đầy
những yếu tố tích cực.

Virus corona thường có thể có tác dụng
rất tích cực trong đời sống chúng ta,

và đó thật là một điều tuyệt diệu.
Theo tôi, đây là sự thật hiển nhiên

của đời sống, khi chúng ta gặp khó khăn
và vấn đề trong cuộc sống,

những gì tốt đẹp nhất của con người
thường được bộc lộ ra.

Đây là điều phải suy gẫm,
đúng vậy, chúng ta luôn lo sợ về

những khó khăn và những vấn đề,
nhưng nhiều khi chúng ta nên

sợ hãi hơn khi chẳng có
khó khăn nào trên thế giới,

bởi vì khi đó nó có thể khiến
chúng ta tự mãn, nó có thể khiến

chúng ta u mê. Khi không có vấn đề
chúng ta quên đi bản chất của thực tại.

Nhưng khi gặp khó khăn, thực sự nó
có thể có tác động rất lớn.

Và tôi sẽ cho thêm một ví dụ về điều này.
Cách đây nhiều năm,

tôi có đọc một cuốn sách,
chắc cũng đã 30 năm rồi.

Có thể hơn 30 năm, tôi đọc một cuốn sách
bàn về hạnh phúc của con người.

Nó có tựa là
“Con người và hạnh phúc”

Năm 1945 một người đàn ông đã viết
cuốn sách này. 1945 là khi

Thế Chiến Thứ Hai mới vừa chấm dứt,
và người đàn ông này suy gẫm về

Thế chiến Thứ Hai, suy gẫm về
ý nghĩa của hạnh phúc trong bối cảnh

của Thế Chiến Thứ Hai. Vì vậy nó
khá thú vị trên nhiều phương diện.

Dĩ nhiên, nếu đọc về
Thế chiến Thứ Hai

trong các sách về lịch sử
bạn sẽ chỉ thấy

những điều tiêu cực,
với hàng chục triệu người chết.

Tôi nghĩ, theo ước tính thì có
gần cả trăm triệu người chết

trong Thế Chiến Thứ Hai,
và dĩ nhiên, mức độ tàn phá

trên toàn thế giới thật khủng khiếp.
Cho nên phải nói là rất rất khó khăn,

và tất nhiên có nhiều khổ đau
trong Thế Chiến Thứ Hai.

Thế nhưng, những điều ông tác giả này
đề cập đến, rất là thú vị.

Phải, ông ta vừa trải qua
thế chiến thứ hai,

ông đã cảm nhận được cuộc thế chiến,
đã biết chính xác ông như thế nào,

cuộc chiến như thế nào.
Và ông nói rằng, đối với nhiều người,

Thế chiến Thứ Hai thực sự
là khoảng thời gian có nhiều hạnh phúc.

Ông ta gọi đó là nghịch lý của
hạnh phúc, khi mọi người nghĩ

đó là quãng thời gian đầy khổ đau,
thực ra, có rất nhiều

yếu tố tạo nên hạnh phúc
trong đời sống mọi người.

Điều này lạ lùng quá phải không?
Tại sao vậy? Tại sao có chuyện như thế?

Và ông giải thích rằng lý do
tại sao có rất nhiều niềm vui

trong thế chiến thứ hai, là bởi vì
vào thời điểm này, có một ý thức

đồng hành rất mạnh mẽ giữa mọi người.
Người ta đến với nhau,

lo cho nhau, cảm thấy có cùng
một mục đích chung trong cuộc sống,

một nhận thức sâu sắc về
ý nghĩa của cuộc sống.

Ý nghĩa đó là đất nước
chúng ta bị xâm lăng,

bây giờ chúng ta quyết phải
tận dụng hoàn cảnh này,

chúng ta phải cố gắng
sống cùng nhau, hợp tác với nhau

để khắc phục khó khăn
do thế chiến thứ hai gây ra.

Không nhất thiết có nghĩa là chiến đấu,
vì ở Na Uy không có giao tranh nhiều lắm.

Đúng hơn là cùng đến với nhau,
cùng làm việc với nhau

để có thể vượt qua
vấn đề bị lấn chiếm.

Có ý thức mạnh mẽ về tình bạn,
cùng hướng tới một mục đích chung,

có tinh thần giúp đỡ lẫn nhau.
Ông ta nói điều này rất là rõ ràng

trong suốt thế chiến, tinh thần đó cao
hơn nhiều so với thời gian bình thường.

Thật vậy, khi đời sống bên ngoài
gặp quá nhiều khó khăn,

khi có nhiều người chết,
khi đời sống vật chất

bị thiếu thốn, khi hạ tầng cơ sở
bị tàn phá, khi dân chúng bị

đưa vào các trại tập trung,
khi có tất cả những thứ

khủng khiếp đó, thì cũng có một thứ khác
xuất hiện, và đó là phẩm chất bên trong

chúng ta bắt đầu được bộc lộ ra.
Bởi vậy, cho dù, hay có thể chính vì

tất cả những khó khăn bên ngoài, mà
chúng ta phát hiện ra được nguồn lực

tinh thần bên trong chúng ta. Chúng được
vun bồi, trở thành vững mạnh hơn,

chính vì những khó khăn từ bên ngoài.
Và điều tuyệt vời là nó

dẫn tới một cuộc sống
có chất lượng hơn, phong phú hơn,

một cuộc sống có mục đích,
có ý nghĩa hơn xa so với

cuộc sống chúng ta thường có.
Điều này rất rất là thú vị, bởi vì nó

cho chúng ta thấy tại sao và bằng cách nào
Phật giáo có thể giúp đỡ một cách hữu hiệu.

Phải, đạo Phật hướng đến việc
phát triển những phẩm chất

bên trong chúng ta,
những đức tính bên trong chúng ta.

Và qua trải nghiệm của trận thế chiến
thứ hai, chúng ta thấy phẩm chất bên trong

quan trọng hơn nhiều đối với hạnh phúc
của chúng ta, đối với sự biết đủ,

sự hài lòng và ý nghĩa
cuộc đời chúng ta,

hơn tất cả những gì chúng ta có bên ngoài.
Vì vậy cho nên đây là điều chúng ta

nên quan tâm, đây là những gì thực sự
quan trọng, và nếu tập trung vào

những đức tính bên trong thì,
thế giới bên ngoài sẽ không còn có thể

tác động lên chúng ta như trước nữa.
Đây là một bài học rút ra từ sự quan sát

của tác giả cuốn sách, người đã sống
trong suốt thế chiến thứ hai,

và nói về hạnh phúc con người
trong nghịch cảnh và khó khăn.

Hy vọng chúng ta có thể áp dụng
bài học đó ít nhiều trong cuộc sống,

để bảo đảm, ngay bây giờ, trong thời buổi
khó khăn do Covid-19 gây ra, chúng ta

cũng sẽ có thể tạo ra điều gì đó
tích cực từ hoàn cảnh khó khăn này.

Tương tợ như người ta đã từng làm,
có lẽ, từ ngàn xưa, khi mọi thứ

thực sự trở nên khó khăn.
Chúng ta đã nói sơ lược

về thế nào là cách sai lầm
và cũng là một chút về cách đúng đắn

khi nghĩ về tương lai.
Cách sai là nghĩ về nó

với sự sợ hãi.
Cách đúng đắn thực sự là

nghĩ về nó trong tinh thần
coi khó khăn là một cơ hội.

Cơ hội luôn có ở đó
nếu chúng ta biết nhìn đúng cách.

Vậy đâu là cách nhìn đúng
về tương lai, nếu chúng ta

nói về tương lai theo nghĩa
rộng hơn, hoặc chúng ta

nhìn nó từ một quan điểm
hoàn chỉnh hơn.

Thế nào là cách suy nghĩ đúng
về tương lai?

Nếu sợ hãi là cách sai,
chúng ta có thể nói điều gì đơn giản

về cách suy nghĩ đúng
về tương lai?

Tôi có thể nói, một trong
những cách đúng đắn

căn bản nhất khi suy nghĩ về tương lai là,

kết hợp chánh kiến trong
cách chúng ta suy nghĩ về tương lai.

Khi đem chánh kiến vào thì chúng ta sẽ
suy nghĩ về tương lai một cách đúng đắn.

Khi đó chúng ta sẽ hiểu ý tưởng
về tương lai theo cách đúng đắn.

Điều này đưa chúng ta về lại với
cách Ajahn Chah chỉ giáo người đàn ông.

Đó là ý niệm tương lai không chắc chắn,
tương lai của bạn là vô thường,

tương lai của bạn không đáng tin cậy.
Khái niệm đem chánh kiến

vào cách bạn suy nghĩ về tương lai,
chính là như vậy.

Vì thế, trước khi tôi tiếp tục
nói thêm một chút về

chánh kiến và tương lai,
chúng ta hãy nói ngắn gọn về tà kiến

và xem thế nào là cách sai lầm
khi nghĩ về tương lai.

Chúng ta đã nói về sợ hãi,
nhưng một cách tổng quát hơn, ngoài

tư tưởng về sự sợ hãi,
còn có những lối nhìn

không đúng khác về tương lai.
Có lẽ các bạn đã để ý thấy,

khi nhìn cách người ta nói
về virus corona ngay lúc này,

thường thường họ nói về tương lai,
và họ hay nói kiểu như

“một khi virus corona chấm dứt,
thế giới sẽ là một thế giới đổi khác,

thế giới sẽ không giống như trước nữa”.
Và có khi họ nói

về những hậu quả tiêu cực,
và có khi họ nói về những hậu quả

tích cực. Đúng, sẽ có vài
hậu quả tích cực

từ trận dịch. Có thể
lần tới khi có đại dịch

chúng ta sẽ chuẩn bị tốt hơn.
Có thể chúng ta sẽ hiểu biết hơn

về cách chăm sóc/bảo vệ thế giới
một cách hữu hiệu hơn. Có thể sẽ có

những tác động tích cực hơn về vấn đề
thay đổi khí hậu. Người ta nói về tất cả

những thứ đó. Theo tôi, đó thực sự
là một ví dụ của tà kiến.

Đúng, có lẽ các bạn sẽ ngạc nhiên
khi nghe nói đây lại là

một ví dụ của tà kiến, bởi vì nó
có thể không hiển nhiên lắm.

Nhưng, theo tôi, đó là một ví dụ
của tà kiến, ý tưởng cho rằng một khi

thoát khỏi virus corona,
sẽ có những điều tốt đẹp phát sinh từ đó.

Bởi vì, theo kinh nghiệm của tôi,
đó không phải là cách

thế giới vận hành.
Cách thế giới vận hành

là khi bị dịch corona, mình phải
trải qua khó khăn một thời gian,

và rồi sau khi hết nạn dịch,
tất nhiên, cái cảm giác đó,

nỗi đau đó sẽ còn để lại dấu ấn
trong tâm trí bạn một thời gian.

Như vậy, trong vài tháng, vài năm,
sau đại dịch, chúng ta sẽ vẫn

còn nhớ về nó. Và bởi vì chúng ta
còn nhớ về nó, nó vẫn sẽ còn có

tác động đến cách chúng ta sống. Có thể
chúng ta sẽ sống một cách quan tâm hơn,

có trí tuệ hơn trong một thời gian.
Tuy nhiên, theo kinh nghiệm của tôi,

con người thường hay chóng quên.
Có thể một vài năm sau khi

trận dịch đã qua, chúng ta
sẽ quên hết mọi thứ về nó.

Những bài học mà chúng ta tưởng như
đã rút ra được từ trận đại dịch

sẽ hoàn toàn bị quên lãng.
Những bài học sẽ không còn đó nữa.

Lý do chuyện này xảy ra là vì
một khi trận dịch chấm dứt,

một khi chúng ta trở về lại
cuộc sống bình thường, chúng ta lại

bắt đầu dính mắc, bắt đầu đắm mình
trong những thứ bình thường của cuộc sống.

Chúng ta bắt đầu hưởng thụ những thứ
bình thường của thế gian.

Và, khi chúng ta bắt đầu buông lung,
chúng ta bắt đầu tham muốn các thứ,

bắt đầu dính mắc với những thứ trong
thế gian, chúng ta trở nên mê mờ.

Chúng ta say sưa (intoxicated), như
Đức Phật đã nói. Và, khi chúng ta say sưa,

một trong những hậu quả của nó
chính là sự mê mờ, si mê.

Đây là một trong những điều
cực hay mà Đức Phật

đã giảng trong các bài kinh.
Say sưa không phải chỉ với rượu chè

hay ma túy, trong kinh điển
thường là nói về rượu.

Say sưa, đắm chìm đến từ
nhiều ngọn nguồn khác nhau

Đức Phật dạy về say sưa (say mê)
với đời sống. Phải, tôi là sự sống,

tôi có thể làm việc tào lao,
tôi có thể hưởng thụ,

tôi có thể làm mọi chuyện.
Và khi bạn say sưa,

say với cuộc sống,
say với tuổi trẻ,

bạn say sưa bởi sức mạnh
và quyền lực. Bạn có thể làm

bất kỳ điều gì bạn muốn, và rồi,
dĩ nhiên, bạn sẽ bắt đầu quên

về sự thật của cuộc sống.
Bởi vì bạn chỉ nhớ phần tốt đẹp

và quên đi mặt trái của nó.
Và một trong những thứ say sưa

Đức Phật đã dạy, đó là say sưa
với sự buông lung trong những

dục lạc thế gian.
Và khi say sưa như thế, chúng ta sẽ

quên đi mặt trái của cuộc đời.
Và, tôi có thể gần như bảo đảm,

như chúng ta từng biết trong lịch sử,
đây chính xác là cách người ta hành động.

Khi dịch corona chấm dứt,
chẳng bao lâu, chúng ta sẽ trở lại

với những lề thói say sưa bình thường
và chúng ta quên hết những bài học

mà lẽ ra chúng ta phải nhớ
về con virus corona.

Rồi, dĩ nhiên, lần tới,
khi virus corona xảy đến,

ở đây tôi dùng virus corona
như một phép ẩn dụ,

ẩn dụ ám chỉ tất cả
những vấn đề trong cuộc sống.

Lần tới khi virus corona khác
xảy đến, một cuộc chiến khác,

một thảm cảnh trong gia đình,
một căn bệnh khác, dù là gì đi nữa,

chúng ta cũng sẽ không được chuẩn bị.
Và chắc chắn chúng ta sẽ lại phải

trải qua nỗi khổ đau y như thế.
Bởi vì chúng ta chưa thực sự học được

bất cứ điều gì từ trận dịch virus
corona lần này. Và nếu nhìn lại

lịch sử loài người, bạn sẽ thấy đây
chính là cách vận hành của con người.

Nếu nhìn lại, hãy lấy ví dụ về
thế chiến Thứ Hai lần nữa.

Đúng là rất thú vị,
một trong những điều người ta nói

sau khi Thế chiến Thứ Hai chấm dứt.
Bởi vì sự tàn phá quá khủng khiếp,

Bởi vì số người chết quá nhiều.
Bởi vì nó tác động lên

quá nhiều người, bằng nhiều cách
thê thảm, người ta nói vào cuối

thế chiến thứ hai, sẽ không bao giờ nữa.
Phải, chúng ta muốn bảo đảm sẽ củng cố

lại xã hội để những thảm họa, những khổ đau
khủng khiếp cho nhân loại như thế này

có thể tránh được trong tương lai.
Và rồi, họ đã làm những gì?

Họ lập ra những tổ chức như
Liên Hiệp Quốc, thí dụ vậy.

Liên Hiệp Quốc được thành lập đặc biệt
để giúp chúng ta hợp tác nhiều hơn.

Rất khó làm cho con người hợp tác.
Chúng ta luôn muốn tranh cãi với nhau,

xung đột với nhau.
Nhưng Liên Hiệp Quốc được lập ra

để giúp chúng ta hợp tác nhiều hơn.
Đó thực là một ý tưởng tuyệt diệu.

Rồi thì ở Châu Âu, Châu Âu
có lẽ là một trong những nơi mà

Thế Chiến Thứ Hai thực sự rất tồi tệ.
Một trong những nơi tệ hại nhất

trên thế giới. Hàng chục triệu
người chết chỉ ở Châu Âu thôi. Thế rồi,

những gì họ làm ở Châu Âu là
thành lập khối Liên Âu, hay trước đó,

nó nằm dưới một cái tên khác.
Nó được lập vào những năm 1950. Và

mục đích chính của tổ chức Liên Âu cũng
là để tránh những thảm họa như

Thế Chiến Thứ Hai xảy ra trong tương lai.
Đó là một trong những

mục đích chính của nó,
và nó đã hoạt động rất tốt.

Và Châu Âu thật sự khá yên ổn
trong bảy, tám thập kỷ qua .

Bảy thập kỷ nó đã hoạt động khá tốt.
Nó đã hoàn thành mục đích của

ý tưởng về Liên Âu. Thế nhưng, các bạn
có thể thấy ký ức về Thế Chiến Thứ Hai

giờ đây đã nhạt nhòa. Tất cả những người
trải qua Thế chiến Thứ Hai

giờ đây hầu hết đã chết cả rồi.
Chỉ còn lại một số người có thể

đã trải qua Thế chiến thứ hai
trong thời thơ ấu. Nhưng có rất ít

người còn sống đã thực sự nhớ
chính xác về cuộc thế chiến.

Và khi ký ức về những thảm họa đó đi
vào quên lãng, các bạn có thể thấy

chúng ta không thực sự coi trọng những
tổ chức giúp giữ hòa bình trên thế giới.

Các bạn có thể thấy Liên Hiệp Quốc
bị xem nhẹ như thế nào.

Mình luôn thấy điều này. Chẳng hạn
Tổ chức Y Tế Thế giới thỉnh thoảng bị

những chính khách trên thế giới đả kích.
Và khi chúng ta xem nhẹ những tổ chức

thực sự đưa mình lại với nhau, chúng ta
cũng xem nhẹ hòa bình trên thế giới.

Theo tôi, đó là đi ngược với quan điểm
của đạo Phật khi chúng ta xem nhẹ tổ chức

lớn có vai trò kiến tạo sự hòa hợp trên
thế giới, đưa chúng ta lại với nhau.

Xem nhẹ những điều này nghĩa là sẽ
khó hơn rất nhiều để chúng ta

hợp tác và tạo sự hòa hợp
trên thế giới. Đó là chống lại

quan điểm nhà Phật,
dưới mắt nhìn của tôi.

Và không chỉ Liên Hiệp Quốc. Ta thấy
những vấn đề tương tự xảy ra ở châu Âu.

Ta thấy tổ chức Liên Âu cũng bị xem nhẹ.
Chúng ta vừa trải qua sự kiện Brexit

ở Anh (nước Anh tách khỏi Liên Âu).
Và đó cũng là một việc tương tự,

xem nhẹ những tổ chức giúp đưa chúng ta
lại với nhau, khiến sự hòa hợp trở nên

khả thi. Theo tôi, đây cũng là đi ngược
lại những nguyên tắc Phật giáo, theo đó

ta thực sự cần phải làm việc với nhau
để tạo sự hòa hợp trên thế giới, và để

cùng nhau giải quyết những vấn đề. Thế là,
chúng ta lại đã quên những bài học quá khứ.

Chúng ta quên những ý tưởng này và chúng ta
bắt đầu trở nên hung hăng hơn, dữ dằn hơn

với nhau. Rồi thì, nếu chúng ta cứ
tiếp tục hung hăng hơn, thô bạo hơn

với nhau, thì từ từ nó sẽ dẫn trở lại
những vấn đề như trong quá khứ.

Nó dẫn trở lại chiến tranh, dẫn trở lại
hiếu chiến, dẫn trở lại tất cả những thứ

thực sự đã từng gây vấn đề trong suốt
chiều dài lịch sử của loài người, và

đây là nơi mà cuối cùng mọi sự sẽ
dẫn tới. Chúng ta không thực sự học hỏi,

đây chính là vấn đề. Thực ra, tôi có thể
đi xa hơn để nói rằng chúng ta không thể

học hỏi, điều này hầu như bất khả thi.
Vì sao? Bởi vì bản chất của chúng ta

là bị say sưa đắm chìm trong giây phút
hiện tại. Chúng ta say sưa

với dục lạc của thế gian.
Vì thế chúng ta luôn dễ quên,

chúng ta không thể nào nhớ đầy đủ.
Các bạn biết không, cái ý tưởng

chúng ta cần phải nhớ quá khứ của mình,
đã được một triết gia châu Âu gói gọn lại,

tôi nói một phần ở đây, là ý tưởng lần đầu
được nói đến bởi triết gia người Tây Ban Nha.

Ý tưởng này, có lẽ nhiều bạn đã từng nghe,
vì nó là một danh ngôn trên thế giới.

Câu danh ngôn đó là “Những ai không
nhớ quá khứ của mình, họ nhất định sẽ

lập lại những lỗi lầm của họ”.
Người ta thường hay nói những người um ..,

đại khái như là vậy, tôi nghĩ
câu nói đó gần gần như vậy.

Nếu quên quá khứ của mình nhất định bạn sẽ
lập lại cùng những lỗi lầm lúc trước.

Trên bề mặt câu nói đó có vẻ rất
thông thái. Dường như nó là một trong

những ý tưởng mà các triết gia trên
thế giới cũng đã chia xẻ. Nó rất

minh triết và rất hữu ích. Là điều mà
chúng ta có thể sử dụng trong đời sống

hầu bảo đảm thế giới là một nơi
tốt đẹp hơn. Vì vậy, trên bề mặt

nó có vẻ rất có trí tuệ. Nhưng nếu nhìn
sâu hơn, và đây là một trong những điều

tôi thường nhắc nhở mọi người nên làm,
khi nghe những câu gọi là “danh ngôn”,

những châm ngôn trên thế gian, điều
rất quan trọng là phải tìm hiểu chúng

sâu hơn. Bởi vì, thường thường bạn
sẽ thấy, nhìn từ quan điểm Đạo Phật,

những câu nói được gọi là châm ngôn
trên thế gian, thực ra là thiếu sót.

Dĩ nhiên chúng có chứa đựng vài sự thật,
vì vậy mà chúng ta tin vào những điều này.

Nếu không học hỏi từ quá khứ, chắc chắn bạn
sẽ lặp lại lỗi lầm của quá khứ. Rõ ràng

có vài sự thật trong câu nói đó. Nhưng,
nó cũng có một nhược điểm cơ bản.

Và nhược điểm là mục đích
của kiểu nói đó, hiển nhiên

là để cho người ta cảm giác hy vọng.
Ý tưởng của câu nói này

là cho mọi người cảm giác hy vọng.
Rằng, tất cả những gì chúng ta cần làm

chỉ là nhớ quá khứ của mình. Vậy nên,
hãy cố gắng hết sức để nhớ quá khứ,

để chúng ta không mắc phải những lỗi lầm
tương tự trong tương lai. Tôi nghĩ, đó là

cách hiểu cơ bản của loại triết lý này.
Nó dựa trên khái niệm rằng chúng ta

có thể thay đổi mọi thứ, chỉ cần mình
suy nghĩ về thế giới một cách đúng đắn.

Đó là mục đích của các câu nói triết lý
kiểu như thế này. Nhưng tôi nghi ngờ

ý tưởng đó, liệu chúng ta thực sự có
khả năng học hỏi từ quá khứ không?

Nếu có khả năng thì cũng rất giới hạn
mà thôi. Chúng ta nhớ sự việc trong

một thời gian, rồi sau đó những
say sưa dục lạc sẽ trở lại với chúng ta.

Chúng áp đảo chúng ta, và chúng ta sẽ
quên đi thực tế về cách thức sự vật

thực sự vận hành. Đây là nhược điểm
của câu nói phải học hỏi từ quá khứ.

Bởi vì thực sự chúng ta không làm được
việc đó. Và tôi học được

từ Ajahn Brahm, một ý tưởng rất hay,
đó là luôn luôn phải đặt nghi vấn

về những câu châm ngôn của thế gian.
Phải hiểu những giới hạn của chúng.

Bởi vì ngay cả một triết gia,
người đưa ra câu nói dường như rất sâu sắc,

nhưng thật ra, họ cũng bị ràng buộc
bởi những giới hạn của con người

bình thường, với những dính mắc,
ham muốn các thứ trên đời. Và bởi vì

họ còn bị ràng buộc bởi những điều đó, thì
trong chừng mực nào đó họ cũng si mê.

Họ sẽ nhìn thế giới qua những thiên kiến
và lối nhìn đời hẹp hòi.

Họ thực sự không thể nhìn thế giới
với cái nhìn sáng suốt như chúng ta

đòi hỏi trên đường tu Phật.
Vì vậy, ông triết gia này,

khi đưa ra ý tưởng của mình, ông ta có thể
còn bị những dính mắc trong thế gian.

Ông ta đã cố gắng tìm một giải pháp, và
giải pháp là ráng nhớ quá khứ của mình,

vì như vậy bạn sẽ không lặp lại cùng
những lỗi lầm trong tương lai. Nhưng,

theo tôi, ý tưởng đó không thực sự phù hợp
với quan điểm nhà Phật. Mình chỉ có thể

học hỏi từ quá khứ phần nào thôi,
rồi cuối cùng chúng ta cũng sẽ phảimắc lại

những lỗi lầm tương tự. Điều này đúng
một phần vì chúng ta bị say sưa,

nó cũng đúng vì thế giới quan Phật giáo
là một thế giới quan tuần hoàn.

Chúng ta không thực sự luôn luôn tiến tới
một tương lai tốt đẹp hơn. Đôi khi chúng ta

quay trở lại khởi điểm ban đầu. Khái niệm
về sự tuần hoàn là khái niệm của đạo Phật,

gần như là bạn trở lại nơi bạn bắt đầu,
và bạn đi luân hồi vòng vòng.

Khi bạn đi vòng vòng nghĩa là
bạn không thực sự làm được bất kỳ

bước tiến nào. Bạn chẳng thực sự
đi đến đâu cả. Đây là vấn đề, và đó là

tại sao những triết lý loại này không có
tác dụng. Vậy nên tôi khuyên các bạn,

khi nghe những câu triết lý thông thái
trên thế giới, phải xem xét kỹ lưỡng,

nhìn chúng từ quan điểm Phật giáo.
Hiểu rằng thông thường chúng có những

giới hạn. Chúng có một sự thật nào đó,
nhưng sự thật đó cũng rất giới hạn.

Hy vọng các bạn không quá chán nản.
Có thể bài giảng của tôi trở nên

quá tối tăm, quá tiêu cực, chỉ nói
toàn chuyện khó khăn. Tuy nhiên,

hễ khi nào có vấn đề trên thế giới
thì rồi cũng sẽ có giải pháp. Và

ý tưởng này, dĩ nhiên, cũng là quan điểm
của đạo Phật. Vì thế, không phải tôi

toàn chỉ ra những khó khăn. Tôi hy vọng
không làm các bạn xuống tinh thần

và trở nên chán nản hơn trong ngày lễ
Vesak này. Để quân bình lại, thay vì

toàn chuyện tiêu cực thì bây giờ tôi sẽ
nhìn nhiều hơn về phía tích cực của

mọi thứ. Như vậy, quan điểm sai lầm là
khi cho rằng tương lai phần nào sẽ

tốt đẹp hơn, phần nào sẽ được cải tiến.
Thực ra nó sẽ không như vậy.

Và cách đúng để suy nghĩ về tương lai.
Chúng ta nên dùng chánh kiến khi nhìn

vào những thử thách của thập kỷ tới
là đề tài của bài giảng hôm nay.

Chúng ta nên nhớ lời dạy của
Đức Phật về những vấn đề này.

Một phần thiết yếu của tư tưởng về
chánh kiến, trong giáo lý Tứ Diệu Đế,

là một trong những điều căn bản
được Đức Phật dạy.

Diệu đế thứ nhất, sự thật về khổ.
Và trong sự thật cao quý đó,

bệnh tật là một nỗi khổ,
“byādhipi dukkho”-Bệnh tật là khổ.

Vậy nên, quan điểm trong đạo Phật
“bệnh tật là khổ” chính là một phần của

chánh kiến. Và như vậy có nghĩa đây là
một điều quan trọng ta cần phải nhớ.

Tất cả chúng ta đều biết rằng bệnh tật
là một nỗi khổ. Nhưng ý nghĩa của

câu nói này sâu sắc hơn thế nhiều.
Nó có nghĩa rằng bệnh tật là một phần

không thể tách rời của kiếp nhân sinh.
Nó là một cái gì bạn không thể

trốn chạy khỏi.
Khi có sức khỏe

thì cũng sẽ có bệnh tật.
Bệnh tật và sức khỏe luôn phải

song hành với nhau. Và đây thực sự cho
ta thấy, ý tưởng “bệnh tật là khổ”

chính là một phần của chánh kiến.
Khi bạn nhớ điều đó, khi bạn

nhớ rằng bệnh tật sẽ phải đến
và là một phần của đời sống,

thì bạn cũng biết rằng, trong tương lai,
ở một thời điểm nào đó,

sau khi virus corona chấm dứt,
không phải tất cả sẽ là hạnh phúc

và sức khỏe. Ở một lúc nào đó trong
tương lai sẽ có một virus corona khác.

Sẽ có nhiều vấn đề nữa trong đời bạn
sau khi hết virus corona.

Những thứ này luôn trở lại. Thật vậy,
cách suy nghĩ đúng là phải nhớ rằng

bệnh tật, những vấn đề của thế giới,
luôn luôn có đó,

ngay bên dưới bề mặt.
Chúng rất gần gũi với chúng ta, như thể

chúng đã là một phần không thể thiếu
của chúng ta. Tất cả chỉ cần

có đủ điều kiện,
và hoàn cảnh thích hợp,

thì chúng lại xảy ra, chúng lại
trồi lên trên bề mặt, và rồi lại có thêm

những vấn đề nữa trong tương lai.
Vì vậy, cách đúng để nghĩ về tương lai

là phải nhớ rằng virus corona,
ở thời điểm hiện tại, chỉ là một ví dụ,

và những thứ này có xu hướng
lặp đi lặp lại đều đặn trong tương lai.

Dù đó là virus corona của vấn đề cá nhân.
Dù đó là virus corona của người thân

bị bệnh và qua đời, dù đó là
virus corona của chiến tranh xảy ra

trên thế giới, virus corona của những
khó khăn kinh tế, của thay đổi khí hậu.

Tất cả những thứ đó có chiều hướng
sẽ lại xảy ra trong tương lai.

Và đó là cách đúng để suy nghĩ
về nó. Cách suy nghĩ về thế giới

như thế này thực sự có một
tác động rất lớn lao.

Bởi vì khi suy nghĩ về thế giới theo
cách này, các bạn sẽ bắt đầu thay đổi

thái độ đối với mọi thứ. Các bạn sẽ
bắt đầu sống theo một cách khác.

Bạn sẽ bắt đầu hiểu ra những giới hạn
của kiếp nhân sinh. Đó là cái thấy rõ ràng,

là hiểu biết đúng, là chánh kiến.
Và khi làm thế các bạn sẽ bắt đầu

xem trọng những giá trị tâm linh
trong cuộc sống của mình nhiều hơn.

Nếu thế giới bên ngoài luôn có vấn đề,
nếu biết sẽ không bao giờ tìm thấy

hạnh phúc ở thế giới bên ngoài,
thì điều hữu ích nhất là trở về với

những giá trị tâm linh. Bạn biết
đó là nơi bạn có thể thực sự tạo ra

sự thay đổi. Là nuôi dưỡng tâm hồn,
là phát triển những phẩm chất bên trong.

Như trong câu chuyện tôi kể trước đây,
với thế chiến thứ hai, khi mọi sự

sụp đổ chung quanh, bạn có thể thấy,
hạnh phúc bên trong quan trọng hơn

bội phần, bằng cách hướng tâm
về những giá trị tâm linh.

Đó là điều sẽ xảy ra khi bạn có
cái nhìn hiểu biết về thế giới.

Vì thế khi hết virus corona,
đừng cho phép bạn xao lãng về

thực tế của cuộc sống.
Đừng cho phép bạn quên những bài học

của quá khứ, về con virus corona,
hãy mang nó theo bạn

đi vào tương lai. Đừng làm những gì
người khác làm, đừng để mình bị say sưa.

Mang chánh kiến theo bạn vào tương lai.
Đây là lý do tại sao chánh kiến

vô cùng quan trọng trong đạo Phật.
Thay vì quên đi nỗi khổ đau,

thực tại của cuộc đời, hãy mang
chúng theo với bạn vào tương lai,

và điều này sẽ giúp chúng ta
trên con đường tâm linh.

Nó giúp chúng ta thực hành đúng cách,
và làm cho đời sống có giá trị theo

một ý nghĩa sâu sắc hơn hẳn những gì
cuộc sống cho phép chúng ta sống.

Và điều này trở thành một kết quả
tốt đẹp của virus corona. Nó có thể

trở thành, một kết quả tốt đẹp
của tất cả những rối rắm trên thế gian,

nơi chúng ta xoay chuyển cuộc sống của mình
theo hướng tích cực. Chúng ta trở nên

quan tâm và tử tế hơn, chúng ta trở nên
tốt đẹp hơn bội phần. Đây là một điều

tuyệt vời, và là những điều chúng ta
nên nhớ trong dịp lễ Vesak này,

khi mà chúng ta cần tự nhắc nhở mình
về Đức Phật và những giáo lý của Ngài.

Tôi muốn nêu lên, một cách rất ngắn gọn
một vài vấn đề nữa. Vấn đề thứ nhất,

tôi chỉ muốn nêu lên rất ngắn gọn,
một khái niệm khác có tính cốt lõi

của chánh kiến trong đạo Phật.
Và đó là bởi vì chúng ta đang nói

về tương lai, về chánh kiến,
và những bài học cần được rút ra

cho thập kỷ trước mắt.
Một trong những điều Đức Phật dạy

trong kinh, rất hay, là ngay cả
giáo pháp, ngay cả những lời dạy của

Đức Phật cũng không thực sự chắc chắn.
Giáo pháp luôn suy đồi,

càng ngày càng tiến đến,
càng trở nên bị tha hóa,

và sẽ từ từ biến mất trên thế gian.
Và dĩ nhiên, Đức Phật nói điều này

vì Ngài muốn chúng ta có thêm cảm hứng
để thực hành ngay từ bây giờ.

Bây giờ là cơ hội chúng ta có. Mình không
biết điều gì sẽ xảy ra trong tương lai.

Bởi vì chúng ta đang nói về thập kỷ tới,
và những thử thách của nó. Tôi muốn

nhắc nhở các bạn một cách vắn tắt,
những điều mà chúng ta có thể chờ đợi

trong thập kỷ tới, đó là một số
những vị đạo sư được kính yêu nhất

trên thế giới, rất có thể một số
các vị đó sẽ qua đời trong thập kỷ tới.

Tôi luôn tự nhắc nhở mình rằng,
những vị thầy mà tôi ngưỡng vọng nhất,

hẳn nhiên phải kể đến những vị
như Ajahn Brahm,

những vị thầy ở Thái Lan mà
chúng ta biết đến, chẳng hạn như

Luang Por GunHah, như Luang Por Liam,
trụ trì tu viện Wat Pah Pong.

Có những vị, chỉ bằng sự có mặt đầy uy lực
đã khiến ta cảm thấy tràn trề phấn khởi.

Tuy nhiên, tất cả các vị ấy đều đã
lớn tuổi. Thật vậy, những vị mà

chúng ta bám vào, chúng ta nương tựa,
dựa dẫm để bảo đảm chúng ta có thể

thực hành giáo pháp trong tương lai.
Họ thực sự có vẻ bắt đầu khá yếu.

Tôi sẽ không ngạc nhiên lắm nếu
cả ba vị thầy này, Luang Por Liam

đã có sẵn nhiều vấn đề sức khỏe,
Ajahn Gunhah rất nhiều bệnh tật,

Ajahn Brahm tương đối khỏe hơn một chút,
tuy rằng Ajahn Brahm

cũng có một số vấn đề nào đó.
Các bạn biết tôi muốn nói gì chứ,

tôi không đi vào chi tiết, nhưng
bạn biết đấy, như vấn đề tăng cân

và đại loại những thứ như vậy.
Vì thế, rất có khả năng những vị này,

ít nhất là một trong ba vị này, có thể
hai trong ba người, có thể cả ba

sẽ qua đời trong thập kỷ tới. Điều đó
có nghĩa gì? Nó cho chúng ta thấy

một số nơi nương tựa mà chúng ta có
trên đời sẽ không còn nữa.

Đối với nhiều người trong chúng ta, đây
sẽ là một trải nghiệm vô cùng chấn động,

khi những người thầy gần gũi nhất
của chúng ta ra đi. Nó sẽ gần giống

như khi Đức Phật nhập diệt.
Nhớ lại khi Đức Phật nhập diệt,

đó là khoảng thời gian cực kỳ
khó khăn cho cộng đồng Phật giáo .

Nếu bạn đọc bài kinh Đại Bát Niết Bàn
nói về giờ phút Đức Phật ra đi.

Người ta tuyệt vọng, lăn lộn
trên mặt đất, người ta khóc lóc,

bứt tóc bứt tai, người ta vô cùng
đau buồn vào những giờ phút đó.

Chỉ có các vị A-la-hán là không khóc
hay cảm thấy tuyệt vọng.

Và rồi những điều tương tự
cũng sẽ xảy ra với chúng ta,

khi một số các bậc thầy vĩ đại ngày nay
qua đời. Sẽ có vị thầy nào khác

thay thế không? Chắc chắn rồi,
sẽ luôn có những vị thầy mới

thế chỗ của họ. Tuy nhiên, có khi
chúng ta không biết họ là ai,

không biết họ có cao quý bằng không?
Không biết khi nào sẽ được gặp họ?

Có gặp họ trong kiếp này không?
hay đại khái như vậy. Vì vậy, bất kể

điều gì xảy ra cũng sẽ rất khó khăn.
Vậy nên một lần nữa, hãy nhớ về sự

bất định của tương lai.
Khi bạn nhớ điều đó, bạn sẽ hiểu

bây giờ thực sự là cơ hội.
Tương lai không chắc chắn. Tất cả

những điều này nhất định vô thường.
Và vì chúng vô thường, chúng ta

phải nắm ngay cơ hội để làm những điều
tốt đẹp, để làm những điều đúng.

Và chúng ta dùng những nhận thức về sự
bất định của tương lai để làm điều

tích cực trong đời sống, hầu thúc đẩy
chúng ta tiến bộ trên đường đạo,

và cho chúng ta thêm động lực
để thực hành đúng cách.

Và đây là tất cả những gì cần nói.
Khi chúng ta sống theo lối này.

Khi sống một đời sống tốt đẹp nhất
có thể. Khi chúng ta có cái nhìn đúng

về những vấn đề trên thế gian, về sự
bất định của tương lai, không thể biết

điều gì sắp xảy ra, thì chúng ta sẽ
coi trọng đời sống tâm linh nhiều hơn.

Khi quan tâm đến đời sống tâm linh
nhiều hơn, về cơ bản những gì

chúng ta làm, là làm người tử tế,
làm người tốt đẹp.

Chúng ta làm cho viên kim cương bên trong
chúng ta tỏa sáng.

Như thể chúng ta đang mang theo
một viên kim cương trong tim.

Chúng ta đánh bóng sự rực rỡ của viên
kim cương bằng cách sống tử tế,

bằng cách sống quan tâm, bi mẫn,trí tuệ,

bằng cách thực hành thiền định.

Khi đánh bóng nó chúng ta sẽ làm sáng
tâm hồn bên trong của chúng ta.

Thêm một ẩn dụ tuyệt vời khác,
ẩn dụ Đức Phật đã dùng.

Đó là ẩn dụ về vàng,
vàng bên trong chúng ta,

vàng bên trong là tâm của chúng ta.
Khi sống thiện là chúng ta đang

đánh bóng chất vàng đó. Chúng ta
loại bỏ những ô nhiễm trong tâm.

Và khi chúng ta loại bỏ những ô nhiễm
ra khỏi chất vàng bên trong đó thì vàng

ngày càng bóng hơn, ngày càng sáng hơn,
ngày càng đẹp đẽ hơn.

Tương tự như vậy với đời sống

và tâm hồn chúng ta, mình trở
thành những con người đẹp rực rỡ, sáng lạn

trên thế gian khi chúng ta thực hành con
đường đạo. Thật tuyệt diệu biết bao nếu đó

là kết quả của những khó khăn trong đời.

Bởi vì khi rẽ sang một hướng mới,
chúng ta sẽ trở thành một nguồn

hạnh phúc lớn lao cho bản thân và
cho những người chung quanh.

Đó là chánh kiến, đó là phương cách
đúng đắn để suy nghĩ về cuộc đời

trong ngày lễ Vesak. Tôi chúc tất cả các bạn
một ngày lễ Vesak vui vẻ. Chúc các bạn

hạnh phúc, và mãn nguyện mà con đường tu
tập đạo Phật có thể mang lại cho các bạn.

Hy vọng các bạn có thể chuyển hoàn cảnh
khó khăn thành một hoàn cảnh đầy tốt đẹp.

Làm được vậy là các bạn
đã thực sự hiểu được Phật giáo là gì.

Chúc tất cả một ngày Vesak đầy hạnh phúc.
Xin tạm biệt.