Return to Video

Autismoa ulertzeko, ez ezazu begirada kendu

  • 0:01 - 0:03
    Begira nazazu!
  • 0:05 - 0:09
    Hitz honekin bihurtu nintzen
    begiraden entrenatzaile.
  • 0:11 - 0:14
    Ivan-en ama naiz, 15 urte dituena.
  • 0:15 - 0:17
    Ivan-ek autismoa du, ez du hitzik egiten
  • 0:18 - 0:20
    eta iPad baten bitartez komunikatzen da,
  • 0:20 - 0:24
    non bere hitzen unibertsoa
    irudietan dagoen.
  • 0:26 - 0:30
    Diagnosia bi urte eta erdi zituenean
    jaso genuen,
  • 0:32 - 0:35
    eta gaur egun oraindik, min handiz
    gogoratzen dut momentu hura.
  • 0:37 - 0:41
    Senarrak eta biok oso galduta
    ikusten genuen gure burua.
  • 0:41 - 0:44
    Ez genekien nondik hasi.
  • 0:45 - 0:47
    Ez zegoen Internetik gaur egun bezala,
  • 0:47 - 0:50
    ezin zen Google-en informaziorik bilatu,
  • 0:51 - 0:53
    eta beraz lehen urrats haiek,
  • 0:54 - 0:56
    intuizio hutsa izan ziren.
  • 0:58 - 1:00
    Ivan-ek ez zuen begirada eusten,
  • 1:01 - 1:03
    esan ohi zituen hitzak galdu zituen,
  • 1:04 - 1:06
    ez zion bere izenari erantzuten
  • 1:06 - 1:08
    ezta eska geniezaiokeen edozerri ere,
  • 1:09 - 1:11
    hitzak zaratak izango balira bezala zen.
  • 1:13 - 1:17
    Nik neukan modu bakarra
  • 1:17 - 1:20
    zer gertatzen zitzaion jakiteko,
  • 1:20 - 1:22
    sentitzen zuena,
  • 1:22 - 1:24
    begietara begiratzea zen.
  • 1:26 - 1:28
    Baina zubi hori puskatua zegoen.
  • 1:31 - 1:33
    Nola erakutsi bizitza Ivan-i?
  • 1:36 - 1:38
    Gustuko zituen gauzak egiten nituenean,
  • 1:38 - 1:39
    orduan bai, begiratzen zidan;
  • 1:39 - 1:41
    eta elkarrekin geunden.
  • 1:42 - 1:45
    Hortaz, horretan jarraitu nuen,
  • 1:46 - 1:50
    gero eta begirada une gehiago
    egon zitezen.
  • 1:51 - 1:55
    Orduak ematen genituen
    "orbanera jolasten",
  • 1:55 - 1:58
    bere arreba nagusiarekin, Alexia,
  • 1:58 - 2:01
    eta "Ai! Arrapatu zaitut!"
    txanda horietan
  • 2:02 - 2:04
    begiradarekin bilatzen zigun,
  • 2:05 - 2:10
    eta nik, une horretan,
    bizirik zegoela sentitzen nuen.
  • 2:13 - 2:18
    Baita ere, igerilekuan emandako
    orduen errekorra daukagu.
  • 2:19 - 2:23
    Ivanek beti izan zuen urarekiko
    izugarrizko grina.
  • 2:24 - 2:27
    Gogoratzen naiz bi urte eta erdi zituela,
  • 2:28 - 2:31
    eta neguko egun euritsu batean,
  • 2:31 - 2:34
    igerileku estali batera neraman,
  • 2:34 - 2:36
    egun horietan ere
    ez bait genion joateari uzten.
  • 2:38 - 2:40
    Autobidean zehar gindoazen,
  • 2:40 - 2:42
    eta irteeraz nahastu nintzen.
  • 2:42 - 2:46
    Eta bertan negarrez hasi zen,
    atsekabe handiz, geratu gabe
  • 2:46 - 2:48
    bide egokia berrartu nuen arte
  • 2:49 - 2:50
    eta orduan, baretu zen.
  • 2:51 - 2:53
    Nola liteke posible,
  • 2:53 - 2:58
    bi urte eta erdirekin
    ez erantzutea bere izenari,
  • 2:58 - 3:02
    baina euri eta laino hartan,
    ni ezer ikusteko gai ez nintzen hartan,
  • 3:02 - 3:06
    bera bidea ezagutzeko gai izatea?
  • 3:09 - 3:12
    Orduan konturatu nintzen Ivan-ek
    izugarrizko ikus-oroimena zuela,
  • 3:14 - 3:17
    eta hori izango zela nire sarrera.
  • 3:18 - 3:20
    Beraz guztiari argazkiak ateratzen
    hasi nintzen,
  • 3:21 - 3:23
    eta horrela bizitza erakusten,
  • 3:23 - 3:27
    argazkiak erakutsiz,
    bata bestaren ondoren.
  • 3:28 - 3:32
    Eta egun oraindik, modu honen bitartez
    azaltzen digu Ivan-ek
  • 3:33 - 3:36
    nahi duena, behar duena,
  • 3:36 - 3:39
    eta, baita sentitzen duena ere.
  • 3:42 - 3:45
    Baina ez zegoen solik Ivan-en begiradan.
  • 3:47 - 3:49
    Beste guztien begiradan
    ere bazegoen.
  • 3:51 - 3:54
    Nola lortu bere autismoari
    soilik ez begiratzea,
  • 3:54 - 3:56
    baizik eta berari ere begiratzea,
  • 3:57 - 3:59
    eman dezakeen guztiarekin?
  • 4:00 - 4:02
    Egin dezakeen guztiarekin?
  • 4:03 - 4:06
    Gustuko dituen gauzekin,
    gustuko ez dituenekin,
  • 4:06 - 4:08
    gutako edonorri bezala.
  • 4:09 - 4:12
    Baina horretarako,
    nik ere nire aldetik jarri behar nuen.
  • 4:14 - 4:16
    Bera askatzera animatu behar nintzen.
  • 4:17 - 4:19
    Eta izugarri kostatzen zitzaidan.
  • 4:21 - 4:24
    Ivan-ek 11 urte zituen,
  • 4:24 - 4:28
    eta tratamendua etxetik oso gertu
    egiten zuen, beste auzo batean.
  • 4:29 - 4:33
    Eta arratsalde batean, denbora pasa
    nengoen, itxaroten nuen bitartean,
  • 4:33 - 4:34
    barazki-dendan sartu nintzen
  • 4:34 - 4:37
    auzoetako ohiko barazki dendan,
    non denetarik duten.
  • 4:38 - 4:40
    Erosten nengoen bitartean,
  • 4:40 - 4:43
    Jose, jabearekin hizketan hasi nintzen.
  • 4:45 - 4:48
    Ivan-ek autismoa zuela esan nion,
  • 4:49 - 4:54
    eta kalean zehar bakarrik
    ibiltzen ikas zezala nahi nuela,
  • 4:54 - 4:56
    inork eskutik heldu gabe.
  • 4:57 - 4:59
    Eta hau galdetzera adoretu nintzen,
  • 4:59 - 5:01
    ea ostegunetan, arratsaldeko ordubietan,
  • 5:01 - 5:05
    Ivan joan ote zitekeen
    ur botil apalak txukuntzera,
  • 5:05 - 5:07
    gauzak antolatzea gustuko zuelako,
  • 5:08 - 5:11
    eta saritzat, txokolatezko gailetatxo
    batzuk erostea,
  • 5:12 - 5:13
    bere gailetatxo gustukoenak.
  • 5:16 - 5:17
    Segituan baietz esan zidan.
  • 5:19 - 5:22
    Eta horrela urte batean zehar,
  • 5:22 - 5:24
    Ivan, Jose-ren dendara joaten zen,
  • 5:25 - 5:28
    ur botilen apalak
    antolatzen laguntzen zion,
  • 5:28 - 5:31
    etiketak guztiz lerrokatuta
    gelditzen zirelarik
  • 5:31 - 5:33
    milimetrikoki alde berdinerantz.
  • 5:34 - 5:36
    Eta pozik joaten zen
  • 5:36 - 5:38
    bere txokolatezko gailetatxoekin.
  • 5:44 - 5:47
    Jose ez da autismoan aditua.
  • 5:49 - 5:52
    Ez da beharrezkoa ezertan aditua izatea,
  • 5:53 - 5:57
    ezta izugarrizko ekintzak
    egitea beste norbait sartzeko.
  • 6:00 - 6:02
    Soilik, bertan egon behar gara--
  • 6:02 - 6:04
    (Txaloak)
  • 6:14 - 6:16
    Horrela da,
    ez da izugarrizko ekintzarik.
  • 6:17 - 6:19
    Soilik gertu egon behar gara.
  • 6:22 - 6:24
    Eta zerbaitek beldurtzen bagaitu,
  • 6:25 - 6:28
    edo ez badugu ulertzen, galdetu dezagun;
  • 6:29 - 6:31
    jakingura izan dezagun,
  • 6:32 - 6:36
    baina ez gaitezen
    axolagabeak izan.
  • 6:38 - 6:42
    Begietara begiratzeko adorea izan dezagun,
  • 6:44 - 6:46
    zeren eta gure begiradarekin,
  • 6:46 - 6:50
    beste mundu bat ireki diezaiokegulako
    beste norbaiti.
  • 6:51 - 6:54
    (Txaloak)
  • 6:54 - 6:56
    (Txaloak)
Title:
Autismoa ulertzeko, ez ezazu begirada kendu
Speaker:
Carina Morillo
Description:

Carina Morillo-k ez zuen ia ideiarik autismoari buruz, Ivan, bere semea diagnostikatua izan zenean, zekien bakarra berak ez zuela hitz egiten eta berarekin konektatzeko moduak aurkitu behar zituela zen. Carinak azaltzen du nola ikasi zuen bere semeari laguntzen, berarekin jakin-mina partekatuz.
more » « less
Video Language:
Spanish
Team:
closed TED
Project:
TEDTalks
Duration:
07:09

Basque subtitles

Revisions

Our website uses cookies for analysis purposes.