Return to Video

Eski lekol touy kreativite?

  • 0:00 - 0:05
    Bonzour. Ki manier?
  • 0:05 - 0:06
    (Riye)
  • 0:06 - 0:08
    Tousala extra, non?
  • 0:08 - 0:11
    Mo mem mo sou lemosion.
  • 0:11 - 0:12
    Ofet, mo bizin ale.
  • 0:12 - 0:18
    (Riye)
  • 0:18 - 0:21
    Trwa tem finn revini dan sa konferans la
  • 0:21 - 0:24
    ki an rapor avek saki mo anvi koze.
  • 0:24 - 0:28
    Premie, se sa prev
    extraordiner de kreativite
  • 0:28 - 0:31
    dan tou bann prezantasion ki nounn gete
  • 0:31 - 0:33
    ek dan tou bann dimounn ki isi.
  • 0:33 - 0:35
    Nek get sa kalite variete la.
  • 0:36 - 0:38
    Deziem zafer, sa met
    nou dan enn sitiasion
  • 0:38 - 0:41
    kot nou pa kone ki kapav arive
  • 0:41 - 0:42
    dan lefitir.
  • 0:42 - 0:45
    Aukenn lide kouma
    tousala kapav deroule.
  • 0:45 - 0:47
    Mo interese dan ledikasion.
  • 0:47 - 0:51
    Ofet, mo trouve ki tou dimounn
    interese ek ledikasion.
  • 0:51 - 0:52
    Pa ou?
  • 0:52 - 0:54
    Mo trouv sa bien interesan.
  • 0:54 - 0:55
    Kan ou dan enn dine,
  • 0:56 - 0:58
    ek ou dir ki ou travay dan ledikasion --
  • 0:58 - 1:01
    ofet, ou pa tro souvan
    invite a bann dine.
  • 1:01 - 1:05
    (Riye)
  • 1:05 - 1:07
    Si ou travay dan ledikasion,
    personn napa invit ou.
  • 1:07 - 1:10
    (Riye)
  • 1:10 - 1:14
    Ousua personn pa reinvit ou.
    Mo trouv sa bien etranz.
  • 1:14 - 1:16
    Si samem ou ka, ek ou
    dir sa kikenn, ou kone,
  • 1:16 - 1:18
    zot dimande, "Ki ou fer dan lavi?",
  • 1:18 - 1:20
    ek ou reponn ki ou dan ledikasion,
  • 1:20 - 1:22
    ou trouv disan desann depi zot figir.
  • 1:22 - 1:24
    Zot pense, "Ayo bondie, kifer mwa?"
  • 1:24 - 1:26
    (Riye)
  • 1:26 - 1:28
    "Sel zour mo sorti sa semenn la."
  • 1:28 - 1:30
    (Riye)
  • 1:30 - 1:34
    Si ou poz zot kestion lor
    ledikasion, zot irite.
  • 1:34 - 1:37
    Parski se enn size bien sansib
    pou dimounn, pa vre?
  • 1:37 - 1:41
    Kouma relizion ek larzan.
  • 1:41 - 1:45
    Alor mo bien interese ek ledikasion,
    ek mo panse ki nou tou interese.
  • 1:45 - 1:47
    Nou ena enn gran lintere ladan
  • 1:47 - 1:50
    an parti parski se ledikasion ki
    sipoze gid nou dan sa fitir
  • 1:50 - 1:52
    ki nou pa ankor konpran la.
  • 1:52 - 1:55
    Si ou reflesi, bann zanfan ki
    pe koumans lekol sa lane la
  • 1:55 - 1:59
    pou pran zot retret an 2065.
  • 2:00 - 2:02
    Personn pa kone,
  • 2:02 - 2:05
    malgre tou sa lexpertiz ki nounn
    finn trouve sa kat dernie zour la,
  • 2:05 - 2:08
    ki lemond pou resanble dan sink an.
  • 2:08 - 2:10
    Me nou sipoze edik zot
    pu fer fas sa lemond la.
  • 2:10 - 2:13
    Sa inprediktabilite la, li extraordiner.
  • 2:13 - 2:14
    Troiziem zafer
  • 2:14 - 2:16
    lor ki nou tou dakor
  • 2:16 - 2:22
    seki bann zanfan ena
    bann kapasite extraordiner --
  • 2:22 - 2:24
    bann kapasite pou inove.
  • 2:24 - 2:27
    Yer, Sirena ti extra, pa vre?
  • 2:27 - 2:28
    Dan nek gete ki li kapav fer.
  • 2:28 - 2:33
    Li li exsepsionel, me mo pa panse
  • 2:33 - 2:37
    ki li exsepsionel parmi tou bann zanfan.
  • 2:37 - 2:40
    Se zis enn dimounn avek
    enn dedikasion extraordiner
  • 2:40 - 2:41
    ki finn trouv so talan.
  • 2:41 - 2:44
    Ek mwa mo dir ki tou zanfan
    ena bann gran talan,
  • 2:44 - 2:46
    me nou gaspiy sa san aukenn pitie.
  • 2:46 - 2:48
    Alor, mo anvi koz lor ledikasion
  • 2:48 - 2:50
    ek mo anvi koz lor kreativite.
  • 2:50 - 2:56
    Mo konba se ki kreativite zordizour
    bizin osi inportan ki alfabetism
  • 2:56 - 2:59
    ek ki nou bizin tret li
    avek mem linportans.
  • 2:59 - 3:01
    (Aplodisman)
    Mersi.
  • 3:01 - 3:05
    (Aplodisman)
  • 3:05 - 3:07
    Bon, samem tou.
  • 3:07 - 3:08
    Mersi bokou.
  • 3:08 - 3:10
    (Riye)
  • 3:10 - 3:12
    Mo res 15 minit.
  • 3:12 - 3:15
    (Riye)
  • 3:15 - 3:16
    Alor, monn ne -- non.
  • 3:17 - 3:20
    (Riye)
  • 3:20 - 3:22
    Monn fek tann enn zoli zistwar
    ek mo kontan rerakont li.
  • 3:22 - 3:25
    Li lor enn tifi dan enn klas desin.
  • 3:25 - 3:27
    Li ena sizan ek pe asiz
    derier, pe desine.
  • 3:27 - 3:30
    So profeser dir ki zame li atentiv
  • 3:30 - 3:32
    sof dan klas desin.
  • 3:32 - 3:33
    Profeser la inn fasine.
  • 3:33 - 3:36
    Alor linn al dimann li, "Ki to pe desine?"
  • 3:36 - 3:39
    Tifi la reponn, "Mo pe desinn bondie."
  • 3:40 - 3:43
    Profeser dir, "Me personn napa
    kone bondie kouma resanble."
  • 3:43 - 3:45
    Li reponn, "Zot pou kone
    dan enn ti moman."
  • 3:45 - 3:52
    (Riye)
  • 3:57 - 3:59
    Kan mo garson ti ena
    katran dan Langleter --
  • 3:59 - 4:02
    ofet, li ti ena katran partou.
  • 4:02 - 4:03
    (Riye)
  • 4:03 - 4:07
    Bon, nimport kotsa li ti ete,
    li ti ena katran sa lane la.
  • 4:07 - 4:09
    Li ti pe zwe dan spektak Nativite.
    Zot rapel so zistwar?
  • 4:09 - 4:11
    (Riye)
  • 4:11 - 4:13
    Se enn gran zistwar.
  • 4:13 - 4:15
    Mel Gibson inn fer so laswit,
    kapav zot inn gete.
  • 4:15 - 4:16
    (Riye)
  • 4:16 - 4:17
    "Nativite 2".
  • 4:18 - 4:22
    James tinn gagn rol Zozef:
    nou ti bien kontan.
  • 4:22 - 4:24
    Nou ti konsider sa kouma
    enn bann rol prinsipal.
  • 4:24 - 4:27
    Lasal ti rampli ar bann azan
    ar bann t-shirt ki dir
  • 4:27 - 4:29
    "James Robinson LIMEM Zozef!"
    (Riye)
  • 4:29 - 4:31
    Li pa ti ena pou koze,
  • 4:31 - 4:33
    me zot konn sa parti kot
    trwa lerwa vini la?
  • 4:33 - 4:36
    Zot vini avek kado,
    lor ek lobann.
  • 4:36 - 4:37
    Sa inn vremem arive.
  • 4:37 - 4:40
    A enn moman mo panse
    ki zot inn bliye enn sekans
  • 4:40 - 4:43
    parski kan nounn dimann ti garson la apre,
  • 4:43 - 4:46
    "Tou korek?", linn reponn,
    "Wi, kifer? Sa pa ti bon?"
  • 4:46 - 4:47
    Zot inn zis fer melanz.
  • 4:47 - 4:48
    Trwa garson ti rantre.
  • 4:48 - 4:50
    Zot ena katran, ar zot
    ti serviet lor latet.
  • 4:50 - 4:52
    Zot poz bann bwat anba,
  • 4:52 - 4:54
    ek premie la dir,
    "Monn amenn lor."
  • 4:54 - 4:56
    Deziem la dir,
    "Monn amenn lobann."
  • 4:56 - 4:58
    Trwaziem la dir,
    "Frank inn avoy sa."
  • 4:58 - 5:01
    (Riye)
  • 5:11 - 5:14
    Saki bann zanfan la ena
    an komun, seki zot oze.
  • 5:14 - 5:16
    Si zot pa kone, zot nek seye.
  • 5:16 - 5:20
    Pa vre? Zot pa per
    tansion zot pena rezon.
  • 5:21 - 5:24
    Mo pa pe dir ki pena rezon
    se mem zafer ki et kreatif.
  • 5:25 - 5:28
    Saki nou kone se ki si ou
    pa pre pou pena rezon,
  • 5:28 - 5:30
    zame ou pa pou fer kitsoz orizinal.
  • 5:30 - 5:32
    Si ou pa pre pou fer erer.
  • 5:33 - 5:37
    Letan grandi vinn adilt, laplipar
    zanfan perdi sa kapasite la.
  • 5:37 - 5:40
    Zot per tansion zot fer "fot".
  • 5:40 - 5:42
    Koumsa mem ki nou diriz konpani.
  • 5:42 - 5:43
    Nou stigmatiz erer.
  • 5:43 - 5:46
    Ek aster nou diriz nou
    sistem ledikasion nasional
  • 5:46 - 5:48
    avek lide ki erer se pir
    zafer ki ou kapav fer.
  • 5:49 - 5:52
    Rezilta, se ki nou pe edik dimounn
  • 5:52 - 5:54
    pou pa servi zot kapasite kreatif.
  • 5:54 - 5:59
    Picasso ti dir ki tou zanfan ne artis.
  • 5:59 - 6:02
    Saki difisil se res enn
    artis letan nou grandi.
  • 6:02 - 6:05
    Mo vremem krwar sa,
    ki nou pa aprann me blie
  • 6:05 - 6:07
    kouma vinn kreatif.
  • 6:07 - 6:09
    Ou plito nou ledikasion fer nou bliye.
  • 6:09 - 6:11
    Kifer sa?
  • 6:11 - 6:15
    Ena sink an, mo ti pe viv
    Stratford-on-Avon.
  • 6:15 - 6:17
    Ofet nounn bouze al
    Los Angeles depi Stratford.
  • 6:18 - 6:21
    Zot kav imazine kouma
    sa tranzision la ti fasil.
  • 6:21 - 6:22
    (Riye)
  • 6:22 - 6:24
    Ofet, ou ti dan enn
    landrwa apel Snitterfield
  • 6:24 - 6:26
    zis andeor Stratford,
  • 6:26 - 6:28
    kot Shakespeare so papa ti ne.
  • 6:28 - 6:30
    Aster la zot pe realize?
    Ek mwasi ti parey.
  • 6:30 - 6:33
    Ki Shakespeare ti ena enn papa?
  • 6:33 - 6:37
    Parski zame zot inn panse ki
    Shakespeare ti enn zanfan, non?
  • 6:37 - 6:39
    Mazinn Shakespeare a set an?
  • 6:39 - 6:40
    Zame monn pans sa.
  • 6:40 - 6:42
    Anfin, li ti ena 7 an a enn moman.
  • 6:42 - 6:44
    Li ti dan kikenn so klas angle, pa vre?
  • 6:44 - 6:51
    (Riye)
  • 6:51 - 6:52
    Sa ti bizin amerdan, non?
  • 6:52 - 6:55
    (Riye)
  • 7:00 - 7:01
    "Fer plis zefor."
  • 7:01 - 7:05
    (Riye)
  • 7:05 - 7:08
    So papa dir li al dormi,
    "William, al dormi aster la mem!
  • 7:08 - 7:11
    Poz sa kreyon la."
  • 7:11 - 7:12
    (Riye)
  • 7:12 - 7:13
    "Ek aret koz koumsa."
  • 7:13 - 7:17
    (Riye)
  • 7:17 - 7:19
    "Personn napa pe konpran."
  • 7:19 - 7:24
    (Riye)
  • 7:24 - 7:29
    Bon, nounn bouz depi
    Stratford pu al Los Angeles,
  • 7:29 - 7:32
    ek mo zis anvi dir kitsoz
    lor sa tranzision la.
  • 7:32 - 7:33
    Mo garson pa ti anvi vini.
  • 7:33 - 7:36
    Mo ena de zanfan: mo garson ena
    21 an, mo tifi ena 16 an.
  • 7:36 - 7:38
    Li pa ti anvi vinn Los Angeles.
  • 7:38 - 7:41
    Li ti pou kontan, me li ti ena
    enn kopinn Langleter.
  • 7:41 - 7:45
    Ti lamour so lavi, Sarah.
  • 7:45 - 7:46
    Li ti konn li depi enn mwa.
  • 7:46 - 7:48
    (Riye)
  • 7:48 - 7:50
    Tansion, zot ti fek fet
    zot katriem laniverser,
  • 7:50 - 7:53
    ek se boukou kan ou ena 16 an.
  • 7:53 - 7:54
    Anfin, li ti bien boude dan avion.
  • 7:54 - 7:57
    Li dir, "Zame pou trouv
    enn lot tifi kouma Sarah."
  • 7:57 - 7:59
    Ek sa ti fer nou ase kontan, onetman --
  • 7:59 - 8:02
    (Riye)
  • 8:07 - 8:10
    Parski li ti prinsipal rezon
    kifer nou ti pe kit pei.
  • 8:10 - 8:13
    (Riye)
  • 8:16 - 8:18
    Enn zafer frap ou kan ou vinn Lamerik
  • 8:18 - 8:20
    ek kan ou voyaze dan lemond:
  • 8:20 - 8:23
    tou sistem ledikasion ena
    mem yerarsi dan bann size.
  • 8:24 - 8:25
    Tou sistem. Nimport kotsa dan lemond.
  • 8:26 - 8:28
    Ou panse lekontrer vre, me ofet non.
  • 8:28 - 8:30
    Lao ou trouv matematik ek langaz,
  • 8:30 - 8:32
    answit sians imenn, ek enba
    net bann size artistik.
  • 8:32 - 8:33
    Partou lor later.
  • 8:33 - 8:37
    Ek dan sak sistem ena mem enn
    lot yerasi ant sak size artistik.
  • 8:38 - 8:40
    Desin ek lamizik ena plis prestiz
  • 8:40 - 8:42
    ki teat ek danse.
  • 8:42 - 8:44
    Pena enn sistem ledikasion dan lemond
  • 8:44 - 8:46
    ki ansegn danse toulezour
  • 8:46 - 8:48
    kouma li ansegn matematik. Kifer?
  • 8:49 - 8:51
    Kifer non? Mo panse ki li ase inportan.
  • 8:51 - 8:54
    Mo panse matematik bien
    inportan, me danse osi.
  • 8:54 - 8:56
    Zanfan danse toultan si
    nou les zot, nousi parey.
  • 8:56 - 8:59
    Nou tou ena enn lekor, non?
    Ou eski monn rat kitsoz?
  • 8:59 - 9:02
    (Riye)
  • 9:03 - 9:05
    Anverite, saki arive, se ki
    kan nou edik zanfan,
  • 9:05 - 9:08
    nou koumans depi zot lipie
    nou mont ziska zot latet.
  • 9:08 - 9:09
    Apre nou nek konsantre lor latet.
  • 9:09 - 9:11
    Ek impe zis lor kote gos la.
  • 9:11 - 9:14
    Si ou enn alienn ek ou vizit sistem la
  • 9:14 - 9:17
    ek ou dimande,
    "Ledikasion piblik ki servi?",
  • 9:17 - 9:20
    mo panse ou konklizion,
    si ou get rezilta,
  • 9:20 - 9:21
    get bann ki resi dan sistem,
  • 9:21 - 9:23
    bann ki fer tou kouma bizin,
  • 9:23 - 9:26
    bann ki gagn tou bon pwin,
    bann gagnan --
  • 9:26 - 9:29
    mo panse konklizion se
    ki rol ledikasion piblik,
  • 9:29 - 9:30
    a traver lemond,
  • 9:30 - 9:32
    se prodir bann profeser liniversite.
  • 9:32 - 9:34
    Pa vre?
  • 9:34 - 9:36
    Zot mem ki ariv lao net.
  • 9:36 - 9:38
    Mo mem mo ti profeser.
  • 9:38 - 9:40
    (Riye)
  • 9:40 - 9:44
    Mo kontan bann profeser
    liniversite, me ou kone,
  • 9:44 - 9:45
    nou pa oblize pran zot
  • 9:45 - 9:48
    kouma meyer mezir pou reysit.
  • 9:48 - 9:50
    Zot zis enn form lavi,
  • 9:50 - 9:52
    enn lot kalite form lavi.
  • 9:52 - 9:55
    Me zot ase etranz, ek mo pe dir sa
    parski mo bien kontan zot.
  • 9:55 - 9:58
    Ena kitsoz etranz ar bann
    profeser, dapre mwa --
  • 9:58 - 10:01
    pa zot tou, me boukou, viv dan zot latet.
  • 10:01 - 10:03
    Zot viv lao isi, ek inpe lor kote gos la.
  • 10:03 - 10:07
    Zot pena lekor, ou kone, ase literalman.
  • 10:07 - 10:10
    Pou zot, zot lekor li enn form
    transpor pou zot latet.
  • 10:10 - 10:16
    (Riye)
  • 10:16 - 10:17
    Pa vre?
  • 10:17 - 10:19
    Se enn fason amenn zot
    latet dan bann reunion.
  • 10:19 - 10:25
    (Riye)
  • 10:25 - 10:29
    Si ou le kit prev lor bann
    lexperians andeor lekor,
  • 10:29 - 10:32
    nek al dan enn konferans
    avek bann akademik senior,
  • 10:32 - 10:35
    ek al dan enn diskotek dernie zour.
  • 10:35 - 10:37
    (Riye)
  • 10:37 - 10:39
    Lerla zot pou trouve.
  • 10:39 - 10:43
    Bann misie ek madam ki
    pe zigile san aukenn ritm.
  • 10:43 - 10:46
    (Riye)
  • 10:46 - 10:49
    Nek atann, kouma zot al lakaz
    zot pou ekrir enn lartik lor la.
  • 10:49 - 10:51
    (Riye)
  • 10:51 - 10:55
    Nou sistem ledikasion baze
    lor capasite akademik.
  • 10:55 - 10:56
    Ena enn rezon pou sa.
  • 10:56 - 11:00
    Dan lemond, pa ti ena okenn
    sistem ledikasion piblik
  • 11:00 - 11:02
    avan dizneviem siek.
  • 11:02 - 11:05
    Tousala finn arive akoz
    lindistrializasion ti bizin sa.
  • 11:05 - 11:07
    Alor sa yerarsi la baze lor de lide.
  • 11:07 - 11:12
    Premie, se ki bann size
    pli itil pu lao net.
  • 11:12 - 11:14
    Akoz samem kapav ou
    finn detourne depi
  • 11:14 - 11:17
    bann zafer ki ou ti
    kontan kan ou ti zanfan,
  • 11:17 - 11:20
    parski sanse pa pou gagn
    travay ou lavi avek sa, pa vre?
  • 11:20 - 11:23
    Pa pran lamizik, to pa pou vinn mizisien;
  • 11:23 - 11:25
    pa pran art, to pa pou vinn artis.
  • 11:25 - 11:28
    Bann konsey ki bien kouran
    me ki prondeman antor.
  • 11:28 - 11:30
    Lemond antie pe pas dan enn revolision.
  • 11:30 - 11:32
    Deziem lide, se ki capasite akademik
  • 11:32 - 11:35
    finn vinn definir saki
    nou apel lintelizans,
  • 11:35 - 11:38
    parski linversite finn kre
    sa sistem la dapre zot mem.
  • 11:38 - 11:42
    Kan ou panse, tou sistem
    ledikasion piblik dan lemond,
  • 11:42 - 11:44
    se enn long prosesis
    pou rant dan liniversite.
  • 11:44 - 11:46
    So konsekans se ki boukou
    dimounn ki ena talan,
  • 11:46 - 11:49
    ki briyan ek kreatif, napa
    panse ki zot koumsa
  • 11:49 - 11:51
    akoz sel zafer dan ki
    zot ti bon dan lekol
  • 11:51 - 11:53
    pa ti ena valer ou ti stigmatize.
  • 11:53 - 11:56
    Mo pa panse nou kapav kontinie koumsa.
  • 11:56 - 11:58
    UNESCO dir ki dan 30 an,
  • 11:58 - 12:01
    pli boukou dimounn pou gradwe
  • 12:01 - 12:04
    depi ledikasion piblik ki
    depi koumansman listwar.
  • 12:04 - 12:07
    Plis dimounn, ek se sa melanz
    de tou saki nounn koze --
  • 12:07 - 12:10
    teknolozi ek kouma li pe
    transform travay, ek demografi
  • 12:10 - 12:12
    avek so lexplozion popilasion.
  • 12:12 - 12:15
    Enn sel kout, diplom pa pou vo nanye.
  • 12:15 - 12:16
    Pa vre?
  • 12:17 - 12:19
    Kan mo ti etidian, si ou ti
    ena diplom, ou ti ena travay.
  • 12:20 - 12:22
    Si ou pa ti ena travay,
    se parski ou pa ti anvi travay.
  • 12:22 - 12:25
    Ek mwa mo pa ti anvi.
    (Riye)
  • 12:25 - 12:29
    Me aster bann zanfan diplome
  • 12:29 - 12:32
    souvan pe retourn kot paran
    pou kontign zwe video game,
  • 12:32 - 12:35
    akoz ou bizin enn MA
    kot avan ti bizin enn BA,
  • 12:35 - 12:37
    ek aster pe bizin PhD.
  • 12:37 - 12:39
    Se enn prosesis inflasion akademik.
  • 12:39 - 12:41
    Ek sa montre kouma striktir ledikasion
  • 12:41 - 12:43
    pe bouze anba nou prop lipie.
  • 12:43 - 12:45
    Nou bizin sanz nou definision lintelizans.
  • 12:46 - 12:47
    Nou konn trwa kitsoz lor lintelizans.
  • 12:48 - 12:49
    Premie, se ki li divers.
  • 12:49 - 12:52
    Nou persepsion lemond
    depann lor tou kalite lexperians.
  • 12:52 - 12:55
    Nou reflesi vizwelman, avek
    son, avek nou sans touse.
  • 12:55 - 12:57
    Nou reflesi de fason
    abstre ou an mouvman.
  • 12:57 - 12:59
    Deziem, lintelizans li dinamik.
  • 13:00 - 13:02
    Si ou get bann interaksion dan servo,
  • 13:02 - 13:05
    kouma nounn tande yer
    depi ennta prezantasion,
  • 13:05 - 13:07
    lintelizans extra interaktif.
  • 13:07 - 13:09
    Nou servo pa divize an konpartiman.
  • 13:10 - 13:13
    Anfet, kreativite -- ki mo
    defini kouma prosesis
  • 13:13 - 13:15
    gagn bann lide orizinal ki ena valer --
  • 13:15 - 13:18
    pli souvan arive atraver interaksion
  • 13:18 - 13:21
    ant diferan fason get bann zafer.
  • 13:22 - 13:26
    An pasan, ena enn colonn ner
    ki relie de lemisfer nou servo.
  • 13:26 - 13:27
    Li apel "corpus callosum".
  • 13:28 - 13:29
    Li pli epe kot bann madam.
  • 13:29 - 13:31
    Yer, dapre Helen,
  • 13:31 - 13:34
    se kitfwa akoz sa mem bann
    madam pli bon dan multi-tasking.
  • 13:34 - 13:36
    Parski zot kapav, pa vre?
  • 13:36 - 13:39
    Boukou resers lor la, me mo konn
    sa depi lexperians personel.
  • 13:40 - 13:45
    Si mo madam pe kwi lakaz --
    ki pa ariv souvan, erezman.
  • 13:45 - 13:48
    (Riye)
  • 13:48 - 13:50
    Non, ena zafer ki li fer bien --
    me kan li pe kwi,
  • 13:50 - 13:52
    an mem tan li kav lor telefonn,
  • 13:52 - 13:55
    li kav pe koz ek zanfan,
    li kav pe penn plafon,
  • 13:55 - 13:58
    li kav pe fer enn loperasion leker.
  • 13:58 - 14:01
    Si mwa mo pe kwi ...
    laport ferme, zanfan deor,
  • 14:01 - 14:04
    telefonn debranse, ek
    si li rantre mo agase.
  • 14:04 - 14:07
    Mo dir, "Terry, enn servis,
    mo pe sey frir enn dizef la."
  • 14:07 - 14:14
    (Riye)
  • 14:14 - 14:15
    "Les mwa trankil."
  • 14:15 - 14:17
    (Riye)
  • 14:17 - 14:20
    Ofet, ou konn sa vie koze ki dir si
  • 14:20 - 14:23
    enn pie tombe dan bwa ek personn
    pa tande, eski linn vremem arive?
  • 14:23 - 14:25
    Ou rapel sa zistwar la?
  • 14:25 - 14:27
    Monn trouv enn zoli t-shirt resaman ki dir
  • 14:27 - 14:31
    "Si enn misie dir so laverite dan enn
    bwa ek okenn madam pa tann li,
  • 14:31 - 14:32
    eski li ena kan mem tor?"
  • 14:32 - 14:38
    (Riye)
  • 14:40 - 14:42
    Trwaziem zafer lor lintelizans se ki
  • 14:42 - 14:43
    li ena plizir form.
  • 14:44 - 14:46
    Mo pe ekrir enn liv ki apel "Epifani"
  • 14:46 - 14:49
    lor enn seri interview
    avek bann dimounn
  • 14:49 - 14:51
    lor kouma zot finn dekouver zot talan.
  • 14:51 - 14:53
    Mo fasine par kouma
    zot inn arive dan lavi.
  • 14:53 - 14:56
    Lide la inn ne apre enn konversasion
    avek enn madam extraordiner
  • 14:56 - 14:59
    ki bokou dimounn pa kone, Gillian Lyne.
  • 14:59 - 15:01
    Ounn deza tande? Ena wi.
  • 15:01 - 15:03
    Dan domenn koregrafi,
    zot tou konn so travay.
  • 15:03 - 15:05
    Linn fer "Cats" ek "Phantom of the Opera".
  • 15:05 - 15:06
    Li extraordiner.
  • 15:06 - 15:08
    Avan, mo ti lor bord Royal Ballet,
  • 15:08 - 15:09
    kouma ou kav trouve.
  • 15:10 - 15:12
    Pandan enn dezene avek
    Gillian, monn dimann li,
  • 15:12 - 15:14
    "Kouma tonn al vinn enn danser?"
  • 15:14 - 15:15
    Ti bien interesan.
  • 15:15 - 15:17
    Kan li ti lekol, pa ti ena
    okenn lespwar pou li.
  • 15:17 - 15:21
    So lekol dan bann lane 30
    ti finn ekrir so paran pou dir ki
  • 15:21 - 15:23
    Gillian bizin ena enn
    problem aprantisaz.
  • 15:23 - 15:25
    Li pa ti pe kav konsantre:
    nek li bouzbouze.
  • 15:25 - 15:28
    Zordizour zot ti pou
    dir ki li ena ADHD, non?
  • 15:29 - 15:33
    Me sa ti dan bann lane 30,
    ek ADHD pa ti ankor invante.
  • 15:33 - 15:35
    Pa ti enn condision disponib.
  • 15:35 - 15:38
    (Riye)
  • 15:38 - 15:40
    Dimounn pa ti kone ki zot kapav ena sa.
  • 15:40 - 15:42
    (Riye)
  • 15:42 - 15:46
    Bon, linn al get enn spesialis.
  • 15:46 - 15:50
    Linn al ek so mama dan enn
    pies kouver ar dibwa senn,
  • 15:50 - 15:53
    kot zot inn fer li asiz lor
    enn sez dan fon lasal
  • 15:53 - 15:56
    pou vin minit pandan ki so
    mama koz ar dokter la
  • 15:56 - 15:59
    lor tou bann problem ki li gagne lekol.
  • 15:59 - 16:02
    Li ti pe deranz dimounn, li ti
    pe rann devwar an retar, etc.
  • 16:02 - 16:03
    Ti enn zanfan 8 an sa.
  • 16:03 - 16:06
    A la fin, dokter la leve,
    al asiz akot Gillian ek dir li,
  • 16:06 - 16:09
    "Monn ekout tou saki to mama finn dir,
  • 16:09 - 16:11
    mo bizin koz ar li an prive.
  • 16:11 - 16:13
    Atann isi, nou pou revini
    dan enn ti moman."
  • 16:13 - 16:16
    Ek zot inn kit li.
  • 16:16 - 16:17
    Me avan li sorti,
  • 16:17 - 16:20
    dokter la inn alim radio
    ki ti lor so latab.
  • 16:20 - 16:24
    Ek kan zot inn sorti, li dir
    mama la, "Nek deboute gete."
  • 16:24 - 16:27
    Nek kouma zot sorti,
  • 16:27 - 16:29
    tifi la dibout, li koumans danse.
  • 16:30 - 16:33
    Zot obzerv li pandan impe minit,
    lerla dokter la dir so mama,
  • 16:33 - 16:37
    "Madam Lynne, Gillian pa
    malad, li zis enn danser.
  • 16:37 - 16:39
    Amenn li lekol de dans."
  • 16:39 - 16:41
    Mo dimann Gillian, "Lerla kinn arive?"
  • 16:41 - 16:44
    "Samem linn fer. Mo pa kav dir
    twa kouma sa ti merveye.
  • 16:44 - 16:47
    Nounn rant dan enn lasal
    kot zot tou ti kouma mwa.
  • 16:47 - 16:49
    Bann dimounn ki pa kav asiz trankil,
  • 16:49 - 16:54
    dimounn ki bizin bouze pou reflesi."
    Ki bizin bouze pou reflesi.
  • 16:54 - 16:57
    Zot inn aprann bale, tap, jazz,
    dans modern, dans kontanporenn.
  • 16:57 - 17:00
    Linn al odision pou Royal Ballet School,
  • 17:00 - 17:04
    linn vinn enn danser solo, linn fer
    enn bel karyer kot Royal Ballet.
  • 17:04 - 17:06
    Finalman linn kit Royal Ballet School
  • 17:06 - 17:08
    ek finn fond Gillian Lynne Dance Company,
  • 17:08 - 17:09
    zwenn Andrew Lloyd Webber.
  • 17:10 - 17:11
    Li mem deryer
  • 17:11 - 17:14
    bokou bann prodiksion
    teat mizikal kinn ena plis sikse.
  • 17:14 - 17:17
    Linn fer boukou dimounn kontan
    ek li enn multimilioner.
  • 17:17 - 17:21
    Enn lot dokter ti kav nek donn
    li medsinn ek dir li kalme.
  • 17:21 - 17:28
    (Aplodisman)
  • 17:29 - 17:30
    Ala saki mo panse:
  • 17:30 - 17:32
    lot zour la Al Gore ti koz
  • 17:32 - 17:36
    lor ekolozi ek sa revolision ki
    finn deklanse par Rachel Carson.
  • 17:37 - 17:39
    Mo panse ki nou sel lespwar pou lefitir
  • 17:39 - 17:43
    se adopte enn nouvo
    konsepsion "ekolozi imenn",
  • 17:43 - 17:46
    kot nou rekonstrir nou konsepsion
  • 17:46 - 17:48
    de larises kapasite imenn.
  • 17:48 - 17:51
    Nou sistem ledikasion inn minn nou lespri
  • 17:52 - 17:55
    dan mem fason ki nounn explwat later:
    pou enn komodite an partikilie.
  • 17:55 - 17:58
    Dan lefitir, sa pa pou servi nou.
  • 17:58 - 18:00
    Nou bizin repans bann prinsip fondamantal
  • 18:00 - 18:02
    ki nou servi pou edik nou bann zanfan.
  • 18:02 - 18:05
    Ena enn zoli sitasion de Jonas Salk,
  • 18:05 - 18:10
    "Si tou bann insek disparet depi later,
  • 18:10 - 18:13
    an mwins ki 50 an, tou lavi
    lor later pou disparet.
  • 18:14 - 18:17
    Si tou dimounn disparet depi later,
  • 18:17 - 18:19
    an mwins ki 50 an, tou lavi
    lor later pou epannwi."
  • 18:20 - 18:22
    Ek li ena rezon.
  • 18:22 - 18:26
    Saki TED selebre se kado
    limazinasion imenn.
  • 18:26 - 18:28
    Nou bizin fer atansion
  • 18:29 - 18:31
    ki nou servi sa kado la avek sazes
  • 18:31 - 18:34
    ek ki nou evit bann senario
    ki nounn koze talerla.
  • 18:34 - 18:38
    Sel fason nou kav fer sa se
    a traver rekonesans la rises
  • 18:38 - 18:40
    de nou bann kapasite kreatif
  • 18:40 - 18:43
    ek rekonesan nou bann zanfan
    kouma nou sours lespwar.
  • 18:43 - 18:45
    Nou devwar se edik zot de fason olistik
  • 18:45 - 18:47
    pou ki zot kav afront lefitir.
  • 18:47 - 18:49
    Kapav nou nou pa pou trouv sa fitir la,
  • 18:49 - 18:50
    me zot wi.
  • 18:50 - 18:54
    Nou devwar se ed zot fer kitsoz ar li.
  • 18:54 - 18:55
    Mersi boukou.
  • 18:55 - 18:58
    (Aplodisman)
Title:
Eski lekol touy kreativite?
Speaker:
Ken Robinson
Description:

Dan enn talk amizan ek tousan, Sir Ken Robinson explik nou kifer nou bizin enn system ledikasion ki promouvwar kreativite plito ki li etouf li.

more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TEDTalks
Duration:
19:00

Mauritian Creole subtitles

Revisions Compare revisions