Rozeznawanie Duchowe - Piotr Szymański SJ

Nie mówię, że rozeznawanie duchów
jest abstrakcyjne,

ale jest takie niebezpieczeństwo,
że stanie się sztuką dla sztuki.

Zgubimy po prostu kontekst,
bardzo łatwo jest go zgubić.

Po pierwsze: reguły rozeznawania duchów...
jest w ogóle taka debata wśród jezuitów,

bo trzeba pamiętać, że one powstały
w kontekście Ćwiczeń Duchowych.

Jest taka szkoła, która mówi,
że reguły rozeznawania duchowego

tak naprawdę całą swoją ostrość,
istotę i praktyczny wymiar...

ich owoce widać w Ćwiczeniach Duchowych,
mało tego, w 30-dniowych.

One tam wybrzmiewają dopiero,
tak były skonstruowane.

Potem mamy rekolekcje 8-dniowe
i nasze życie codzienne.

Jest pytanie, na ile to, co dzieje się
podczas rekolekcji 30- czy 8-dniowych,

da się przełożyć na życie codzienne.

Czy reguły rozeznawania
da się przełożyć, czy się nie da?

Na ile one służą nam na co dzień,
a na ile nie?

To jest taka debata.

Żeby to nie było zupełnie abstrakcyjne,
trzeba pamiętać też o drugiej rzeczy.

Ignacy mówi, że to reguły
służące do pewnego rozeznania...

żeby tego nie absolutyzować,
to nie jest dogmat

i to nie jest takie oczywiste, że 2+2=4.

Rozeznawanie duchów
to z jednej strony jest jakiś dar,

ale to też coś, czego się trzeba uczyć.

To jest trochę matematyki,
krótko mówiąc, i doświadczenia.

Oczywiście poruszamy się też
w duchu wiary,

że działają na nas też inne duchy.

Nasz duch, duch dobry i duch zły.

Jeden od nas, dwa mogą przyjść z zewnątrz.

Duch zły prowadzi do czegoś innego,
duch dobry do czegoś innego

i trzeba rozeznać, co jest moje.

To jest dosyć delikatna materia,

nie wszyscy stosują reguły
rozeznawania duchów w życiu.

Nie muszą, bo reguły
nie są niezbędne do zbawienia.

Po co ja to mówię?
Żeby zachować trochę dystans do tego.

Mamy dar rozeznawania,
który się nazywa prawo naturalne,

na poziomie moralnym podstawowym
każdy człowiek to ma,

ale człowiek wiary
jeszcze jest inaczej wyczulony.

To jest to podstawowe rozróżnienie
między dobrem a złem.

Żeby uporządkować
- reguły rozeznawania nie są po to.

Nie są po to, żeby rozeznawać
dobro - zło.

To każdy ma: sumienie, wiedza,
prawo naturalne.

Każdy ma w sumieniu wyczucie,
więc tutaj nie trzeba reguł.

Reguły rozeznawania duchowego
są nam potrzebne po to,

żeby rozeznać między tym,
co dobre, i tym, co lepsze.

Wydaje mi się, że najważniejszą cechą
rozeznawania duchowego jest to,

że to nie jest magia,

I tak naprawdę, żeby rozeznać,
co jest z dobrego ducha, a co nie,

musimy bardzo często
rozciągnąć rozeznawanie w czasie.

Nie da się tego zrobić z dnia na dzień.

Oczywiście pewne decyzje
są podejmowane ad hoc,

ale trudno też sobie wyobrazić,
że Ignacemu chodziło o coś takiego,

że ja będę każdą decyzję rozeznawał.

Reguły w sposób szczególny wybrzmiewają,

kiedy dokonuję wyboru
stanu życia, powołania.

Wiemy, że II Tydzień Ćwiczeń Duchowych
jest bardzo skoncentrowany

na wyborze stanu życia.

Czy jest to wybór zmienny czy niezmienny
- tutaj jest kwestia.

Jeżeli zmienny no to jakiś urząd, praca,
wyjazd, jesteś w Polsce, wyjeżdżasz.

Wybór niezmienny to jest
małżeństwo albo kapłaństwo.

Wiadomo, że tutaj jest rozeznawanie
i musi być rozłożone w czasie.

I „po owocach ich poznacie”.

Owocem Ducha Świętego,
dobrego wyboru jest radość, pokój,

miłość, wolność, uwolnienie.

Nie wiem, czy macie takie doświadczenie,

ale jak ktoś podejmuje decyzję,
to widać, że czuje taką ulgę.

Niezależnie, co wybierze.

Ostatnio nowicjusz przyjechał po wakacjach
i mówi, że występuje po roku w nowicjacie.

Było widać, że chłop
po prostu kwitnie, oddycha.

Podjął decyzję, dostał potwierdzenie,
pokój, radość - ok.

Jest wdzięczny za ten rok,
ale było widać, że gdzieś Bóg pracuje,

rozeznawał i cały ten proces
zajął mu rok.

Rozeznanie, żeby wstąpić,
rok tutaj, i decyzja.

Albo to, że zostajemy, składamy śluby,
albo małżeństwo i zamykamy jakiś proces.

Ja bym rozeznawaniem duchowym
posługiwał się jako narzędziem,

ale wydaje mi się, że najważniejsze jest,
aby umieć sobie nazwać w życiu stany.

Być świadomym stanu pocieszenia
i stanu strapienia.

To jest punkt wyjścia,
reszta już z tego wypływa.

Czemu służy rozeznawanie?
Krótko mówiąc, zachowaniu równowagi.

To jest taki klasyczny schemat,
tak to zawsze rysujemy.

To jest nasze życie duchowe.

Celem jest Chrystus, to już też wiemy,
żeby nie pomylić celu ze środkiem.

Mamy pocieszenie, strapienie,
pocieszenie, strapienie itd.

Tu świeci słoneczko,
tu jest ciemność.

Tu jest tak, a tu jest radość.

Chodzi o to, że człowiek duchowy
nie jest wolny od tych stanów.

W stan pocieszenia i strapienia
wchodzą nasze emocje, uczucia,

cała psychika, też to, co fizyczne,
moje ciało.

Jesteśmy w strapieniu, jesteśmy smutni
i inaczej funkcjonujemy, prawda?

Inne myśli są itd.

Nie chodzi o to, że człowiek duchowy
ustrzeże się tego, ale zachowuje równowagę

- czyli nie utożsamia się
ani z pocieszeniem, ani ze strapieniem.

JA nie równa się
pocieszenie czy strapienie.

Psychologowie czy coachowie
mówią więcej na ten temat.

Tak samo się mówi,
że we mnie jest smutek,

ale ja nie jestem smutny,
w sensie nie jestem smutkiem.

Nie jestem radością.

Jeżeli jestem w pocieszeniu, widzę to,
dziękuję Bogu, ale tego nie podgrzewam.

Nie obiecuję sobie,
że będę się modlił godzinę dziennie,

że pójdę na pielgrzymkę,
wstąpię do wspólnoty,

będę pościł w środę,
nie tylko w piątek, itd.

Obcinamy to.

Nie że likwidujemy sobie pocieszenie,
ale nie śrubujemy.

Podobnie w strapieniu nie siadam w rogu
i nie wyrywam sobie włosów z głowy.

Jestem w strapieniu,
ale nie jestem strapieniem.

Tutaj nie dociążam się.

Co jest ważne?
Jak się w strapieniu zachować?

Pamiętać, że przyjdzie pocieszenie.

W pocieszeniu pamiętać,
że przyjdzie strapienie.

To są tylko stany duchowe.

W tych stanach rozgrywają się
różne poruszenia, myśli.

Inne myśli będą w pocieszeniu,
inne w strapieniu.

To jest jeszcze inna kwestia.

Najważniejsza rzecz,
wydaje mi się kluczowa,

to uświadomić sobie,
w jakim jestem stanie, co się dzieje.

Jak to wiem, to już wiem,
że jestem podatny na różne sytuacje,

różne wydarzenia,
różne myśli się pojawiają wtedy.

Dlatego Ignacy mówi: zacznij myśleć.

Jesteś w strapieniu - zacznij myśleć,
dlatego że mamy rozum oświecony wiarą.

Odnosimy się do wiary,
czegoś obiektywnego.

Dobrze, jestem w strapieniu,
jest beznadzieja, brak wiary, nadziei,

jesteśmy oziębli, nie chce nam się modlić,
pójście na Eucharystię to jest ból,

różaniec waży 100 kg, itd.

Dobrze, to wszystko jest,
być dla siebie łagodnym,

nie odpuszczać tyle o ile,
nie poddawać się, nie rezygnować,

i zacznij myśleć,
nie co czujesz, ale myśleć.

Właśnie o tym chciałem wam
dzisiaj powiedzieć,

jeżeli będzie ochota i czas.

To jest ta moja niespodzianka
dzisiaj dla was.

Zacznij myśleć o pocieszeniu.
Myśleć, myśl po prostu.

Nie co czujesz - tylko myśl.

Ja wierzę, że Bóg mnie kocha,
Chrystus jest ze mną,

Chociaż słońce zaszło za chmury,
to nie znaczy, że nie ma słońca.

Słońce jest, spokojnie.

Ale to jest trudny czas, oczywiście,
dlatego trzeba być dla siebie łagodnym.

Umieć trochę się wycofać,
nie wchodzić w niepotrzebne interakcje,

zadbać o siebie, wiedzieć, że jestem
bardziej podatny na irytację złość.

Bardziej wrażliwy,
po angielsku to ładnie jest „vulnerable".

Ktoś się wypowie z anglistów?
Vulnerable?

- Podatny na zranienie.
- Podatny na zranienie, osłabiony.

I ja muszę to przyjąć
- i w pocieszeniu też nie kozaczyć.

Mieć świadomość tego, że to są stany,
czyli ja nie jestem strapieniem, smutkiem,

ja nie jestem pocieszeniem,
ja to ja i idę sobie spokojnie.

Jest pocieszenie - dziękuję Bogu.

Nie może być coś takiego,
że w pocieszeniu modlę się 5 godzin,

a jak jest strapienie
nie ma w ogóle modlitwy.

To jest właśnie niedojrzałość,
wybicie z tej równowagi.

Równowaga jest, kiedy modlę się
w pocieszeniu i nie przedłużam,

dlatego Ignacy wyraźnie mówi o tym,

że na rekolekcjach kierownik powinien
spytać, ile czasu zajmuje medytacja.

45 minut - tyle proszę się modlić.

A człowiek mówi:
„Miałem wczoraj dobry dzień, 68 minut”.

Nie, schodzimy do 45.

Potem przychodzi:
„Miałem ciężki dzień, 30”.

Nie, 45. Tak się umówiliśmy,tyle masz,

ewentualnie minuta dłużej,
jeżeli jesteś w strapieniu.

Nie więcej. Jeżeli ma być mniej,
to ustalimy to i zmieniamy tutaj. Nie sam.

Nie może być tak, że dziś 45 minut,
bo się fajnie czuję,

jutro 20 albo wcale, bo się źle czuję,
czegoś takiego nie ma.

Ustal sobie tyle,
na ile masz siły, możliwość.

Jak 30 to 30 i tego się trzymamy.
I tyle.

Dlaczego też rozeznawanie jest ważne?

Ostatnia rzecz na ten temat.

Trzeba trochę rozróżnić
różne wymiary rozeznawania.

Czym innym jest rozeznawanie
woli Bożej.

Jak rozeznajemy wolę Bożą,
to jest jakiś wybór, decyzja,

co mam robić w życiu
- jak już mówiliśmy, małżeństwo, zakon,

wyjechać z rodziną do Irlandii, zostać,
- to jest szukanie woli Bożej.

Ale czasami rozeznawanie duchów
nie dotyczy woli Bożej,

tylko dotyczy tego, w jakiej sytuacji
się znajduję i gdzie Pan jest tutaj, dziś.

Szukamy tutaj obecności Boga.

To też jest rozeznawanie.

Rozeznawanie, w jakim kierunku
Bóg prowadzi.

To też jest wola Boża,
ale nie dotyczy takiego tematu wprost.

Żeby odmitologizować
rozeznawanie duchów:

to nie jest 100% pewność,
czasami po prostu nie mam pojęcia.

Wtedy muszę troszkę zaufać
swojemu sercu i swojej intuicji.

I tak naprawdę podjąć decyzję:
nie wiem, czy mam wyjechać,

ale czuję gdzieś w środku,
że to może być to.

Nie jestem pewny, ale wchodzę w to.

Czy mam tę pracę podjąć czy nie?

Nie jest najciekawsza,
nie mam entuzjazmu, pocieszenia,

ale wchodzę w to,
żeby zobaczyć po owocach.

Po prostu dać sobie czas.

Poszedłem za intuicją
i okazało się, że ok.

Poszedłem za intuicją
i okazało się, że to nie to.

I tyle. Po prostu.
Zwłaszcza jeśli chodzi o wybory zmienne.

Bo jak niezmienne, to czy wybiorę

Jasia, Pawła, Karolinę czy Małgosię,
to już ma znaczenie.

Czy przyjmę święcenia czy nie,
to już ma znaczenie.

Nie mogę dziś Karolinkę,
a za tydzień powiedzieć:

„No sorry, zaryzykowałem,
miałem pocieszenie,

a teraz jestem w strapieniu”
- pełen jest zawodu.

Tak nie robimy.
To już trochę inną ma rangę.

O rozeznawaniu bym powiedział;
„spokojnie”.

Zaufać sobie troszkę,
i też nie jesteśmy sami w rozeznawaniu.

Pan Jezus nas prowadzi
i jesteśmy w Jego rękach.

To chyba tyle, najogólniej,
żeby nie wchodzić w szczegóły.

Moje doświadczenie pokazuje,
że kluczem jest zobaczyć,

w jakim ja jestem stanie
- pocieszenia czy strapienia.

Te stany często nie są tak wyraźne.
Mogę być w lekkim strapieniu.

Mogę być w lekkim pocieszeniu.

Jestem w czasie spokojnego trwania,
czuję pokój, radość,

nie ma jakiegoś entuzjazmu,
nie wiadomo jakich poruszeń.

Ale też nie mam strapienia wielkiego