WEBVTT

00:00:01.040 --> 00:00:02.959
Ik kom praten over klimaatverandering,

00:00:02.983 --> 00:00:06.275
maar ik ben geen milieudeskundige.

00:00:06.563 --> 00:00:09.552
Eigenlijk heb ik mezelf nooit 
als een natuurmens gezien.

00:00:09.760 --> 00:00:12.647
Ik ben nooit gaan kamperen, 
heb nooit rondgetrokken,

00:00:13.246 --> 00:00:14.797
had zelfs nooit een huisdier.

00:00:15.326 --> 00:00:17.299
Ik heb mijn hele leven in steden gewoond,

00:00:17.323 --> 00:00:18.958
in feite slechts in één stad.

00:00:19.046 --> 00:00:21.942
En alhoewel ik de natuur 
graag een bezoekje breng,

00:00:21.966 --> 00:00:25.088
zag ik haar altijd als iets van elders,

00:00:25.466 --> 00:00:26.730
ver weg,

00:00:26.839 --> 00:00:31.403
met het hele moderne leven 
een bastion tegen haar krachten.

00:00:32.689 --> 00:00:33.715
In andere woorden,

00:00:33.715 --> 00:00:35.674
net als iedereen die ik kende,

00:00:36.568 --> 00:00:39.665
leefde ik mijn leven zelfvoldaan

00:00:39.689 --> 00:00:41.150
en misleid

00:00:41.174 --> 00:00:43.665
over de dreiging van mondiale opwarming.

00:00:43.952 --> 00:00:46.950
Ik dacht dat die traag verliep,

00:00:47.329 --> 00:00:48.824
ver weg gebeurde

00:00:49.472 --> 00:00:54.148
en slechts een bescheiden bedreiging was 
voor mijn manier van leven.

00:00:55.165 --> 00:00:56.715
Op al die manieren

00:00:57.006 --> 00:01:00.085
zat ik er schromelijk naast.

NOTE Paragraph

00:01:01.379 --> 00:01:03.579
Als de meesten praten 
over klimaatverandering,

00:01:03.579 --> 00:01:05.009
praten ze over de toekomst.

00:01:05.009 --> 00:01:07.379
Als ik dat deed, zou ik zeggen:

00:01:07.379 --> 00:01:10.563
"Volgens de VN zullen we met deze koers
tegen het eind van de eeuw

00:01:10.563 --> 00:01:13.459
waarschijnlijk vier graden Celsius 
opwarming krijgen."

00:01:13.719 --> 00:01:16.566
Dat zou volgens sommige 
wetenschappers betekenen:

00:01:17.215 --> 00:01:18.695
tweemaal meer oorlog,

00:01:19.065 --> 00:01:20.684
half zoveel voedsel,

00:01:21.660 --> 00:01:26.804
en een mondiaal BBP mogelijk 20% kleiner 
dan het zou zijn zonder klimaatopwarming.

00:01:27.125 --> 00:01:30.053
Dat is een pak erger 
dan bij de Grote Depressie

00:01:30.307 --> 00:01:32.079
en het zou blijvend zijn.

NOTE Paragraph

00:01:32.537 --> 00:01:35.679
Maar de tegenslagen 
zullen veel vroeger dan 2100 komen.

00:01:36.332 --> 00:01:38.301
Men schat dat tegen 2050

00:01:38.325 --> 00:01:41.761
veel van de grote steden 
in Zuid Azië en het Midden Oosten

00:01:41.785 --> 00:01:45.599
in de zomer bijna letterlijk 
onleefbaar heet zullen worden.

00:01:45.950 --> 00:01:52.410
Dat zijn steden die vandaag een thuis 
bieden aan 10, 12, 15 miljoen mensen.

00:01:52.887 --> 00:01:54.618
En binnen 30 jaar

00:01:54.936 --> 00:01:57.225
kan je daar misschien 
niet meer buitenkomen

00:01:57.356 --> 00:02:00.531
zonder risico op zonnesteek
of misschien wel dood.

NOTE Paragraph

00:02:01.088 --> 00:02:04.207
De planeet is nu 1,1 °C warmer

00:02:04.231 --> 00:02:06.592
dan voor de industrialisatie.

00:02:06.616 --> 00:02:08.751
Dat lijkt misschien niet veel,

00:02:08.775 --> 00:02:12.592
maar het plaatst ons al 
buiten het temperatuurgebied

00:02:12.642 --> 00:02:15.431
van de hele menselijke geschiedenis.

00:02:16.331 --> 00:02:20.350
Dat betekent dat alles dat we 
als soort ooit hebben gekend,

00:02:22.109 --> 00:02:23.834
de evolutie van het menselijk dier,

00:02:24.228 --> 00:02:25.876
de ontwikkeling van de landbouw,

00:02:26.132 --> 00:02:28.293
de ontwikkeling 
van de primitieve beschaving,

00:02:28.294 --> 00:02:30.933
de moderne beschaving 
en de industriële beschaving,

00:02:31.387 --> 00:02:35.185
alles wat we van onszelf weten 
als biologische wezens,

00:02:35.895 --> 00:02:38.660
als sociale wezens, als politieke wezens,

00:02:39.061 --> 00:02:41.728
is allemaal het resultaat 
van klimaatomstandigheden

00:02:41.752 --> 00:02:44.823
die we al achter ons hebben gelaten.

00:02:45.752 --> 00:02:49.870
Het is alsof we landden 
op een compleet andere planeet

00:02:50.355 --> 00:02:52.440
met een compleet ander klimaat.

00:02:52.720 --> 00:02:54.332
En nu moeten we uitzoeken

00:02:54.356 --> 00:02:56.839
wat van de beschaving die we meebrachten

00:02:57.434 --> 00:02:59.776
deze nieuwe omstandigheden kan doorstaan,

00:03:00.395 --> 00:03:01.829
en wat niet.

00:03:02.737 --> 00:03:04.888
En het gaat van hier verder bergafwaarts.

NOTE Paragraph

00:03:05.812 --> 00:03:07.525
Een heel lange tijd

00:03:07.884 --> 00:03:10.978
werd ons verteld dat klimaatverandering 
een traag verloop kent.

00:03:11.455 --> 00:03:13.720
Het begon met de industriële revolutie

00:03:13.744 --> 00:03:17.155
en wij moesten de rommel
van onze grootouders opruimen

00:03:17.155 --> 00:03:19.553
om er onze kleinkinderen 
niet mee op te schepen.

00:03:19.883 --> 00:03:22.087
Het was een verhaal van eeuwen.

00:03:23.173 --> 00:03:25.732
In feite is de helft van de uitstoot

00:03:25.757 --> 00:03:28.968
ooit geproduceerd door het verbranden 
van fossiele brandstoffen

00:03:29.189 --> 00:03:31.624
in de loop van de hele 
menselijke geschiedenis

00:03:31.648 --> 00:03:35.273
geproduceerd 
in slechts de laatste 30 jaar.

00:03:35.942 --> 00:03:39.124
Dat is sinds Al Gore zijn eerste boek 
over opwarming publiceerde.

00:03:39.506 --> 00:03:42.997
Dat is sinds de VN het IPCC 
over klimaatverandering oprichtte.

00:03:43.363 --> 00:03:46.101
Wij hebben sinds toen 
meer schade aangericht

00:03:46.125 --> 00:03:49.826
dan in alle eeuwen en millennia tevoren.

NOTE Paragraph

00:03:50.355 --> 00:03:52.331
Ik ben 37 jaar,

00:03:52.355 --> 00:03:55.402
wat inhoudt dat mijn leven 
dit hele verhaal omvat.

00:03:55.863 --> 00:04:00.316
Toen ik werd geboren, 
leek het klimaat van de planeet stabiel.

00:04:01.447 --> 00:04:02.896
Vandaag ...

00:04:03.344 --> 00:04:05.995
staan we op de rand van een katastrofe.

00:04:07.209 --> 00:04:10.709
De klimaatcrisis is geen 
erfenis van onze voorouders.

00:04:11.387 --> 00:04:14.774
Ze is het werk van één enkele generatie.

00:04:15.609 --> 00:04:17.033
De onze.

NOTE Paragraph

00:04:17.339 --> 00:04:19.699
Dit kan allemaal
op slecht nieuws lijken --

00:04:19.723 --> 00:04:21.643
wat het ook is, heel slecht nieuws --

00:04:21.667 --> 00:04:25.119
maar het bevat, denk ik,
ook wat goed nieuws,

00:04:25.172 --> 00:04:27.405
tenminste relatief gezien.

00:04:27.429 --> 00:04:29.896
Deze impacts zijn angstwekkend groot.

00:04:30.322 --> 00:04:34.184
Maar ook opwindend, denk ik.

00:04:35.268 --> 00:04:37.760
Want het toont uiteindelijk aan

00:04:37.784 --> 00:04:41.321
hoeveel macht wij hebben 
over het klimaat.

00:04:41.807 --> 00:04:44.260
Als deze helse scenario's op ons afkomen,

00:04:44.284 --> 00:04:46.871
is dat omdat wij ze hebben laten gebeuren,

00:04:46.895 --> 00:04:49.828
omdat wij ervoor kozen 
ze te laten gebeuren.

00:04:50.657 --> 00:04:55.342
Wat inhoudt dat we ook 
voor andere scenario's kunnen kiezen.

NOTE Paragraph

00:04:56.430 --> 00:04:58.999
Nu ziet dat er misschien 
een beetje te rooskleurig uit

00:04:58.999 --> 00:05:02.246
en de politieke hindernissen 
zijn in feite enorm.

00:05:02.920 --> 00:05:06.557
Maar het is een feit dat de mens de
voornaamste oorzaak van de opwarming is:

00:05:06.557 --> 00:05:08.704
de koolstof die we 
de atmosfeer inpompen.

00:05:08.728 --> 00:05:10.728
Onze handen rusten op de knoppen.

00:05:10.935 --> 00:05:12.678
Wijzelf kunnen het verhaal schrijven

00:05:12.678 --> 00:05:15.316
van de toekomst van het klimaat 
van onze planeet.

00:05:15.929 --> 00:05:18.667
Niet alleen kunnen -- we doen het al.

00:05:18.691 --> 00:05:21.347
Omdat niets doen ook iets doet,

00:05:21.738 --> 00:05:26.294
zullen wijzelf dat verhaal schrijven 
of we het nu leuk vinden of niet.

00:05:27.070 --> 00:05:28.868
Dit is niet zomaar een verhaal,

00:05:29.466 --> 00:05:33.061
wij allen houden de toekomst 
van onze planeet in onze handen.

00:05:33.570 --> 00:05:36.529
Het is het soort verhaal 
dat we alleen tegenkwamen

00:05:36.765 --> 00:05:38.381
in de mythologie

00:05:38.381 --> 00:05:39.531
en de theologie.

00:05:39.982 --> 00:05:41.363
Een enkele generatie

00:05:41.387 --> 00:05:44.219
die de toekomst van de mensheid
op het spel zette,

00:05:44.243 --> 00:05:47.877
krijgt de taak te zorgen 
voor een nieuwe toekomst.

NOTE Paragraph

00:05:49.657 --> 00:05:51.392
Hoe zou die eruizien?

00:05:51.791 --> 00:05:56.009
Het kan betekenen dat we de planeet 
moeten overdekken met zonnepanelen --

00:05:56.033 --> 00:05:57.771
echt waar je ook kijkt.

00:05:57.805 --> 00:06:01.231
Het kon betekenen dat als we een betere 
technologie zouden ontwikkelen,

00:06:01.231 --> 00:06:03.763
we met wat minder zouden kunnen volstaan.

00:06:03.787 --> 00:06:08.484
Men schat dat slechts een sliertje Sahara
genoeg zonne-energie absorbeert

00:06:08.484 --> 00:06:10.990
voor alle energiebehoeften van de aarde.

00:06:11.040 --> 00:06:14.210
We zouden waarschijnlijk 
een nieuw elektriciteitsnet nodig hebben,

00:06:14.210 --> 00:06:17.108
een dat geen twee derde
van zijn energie verspilt als warmte,

00:06:17.108 --> 00:06:19.458
zoals vandaag in de VS.

00:06:19.482 --> 00:06:22.299
Misschien konden we 
wat meer kernenergie nodig hebben,

00:06:22.323 --> 00:06:25.338
al zou het een totaal andere vorm 
van kernenergie moeten zijn,

00:06:25.342 --> 00:06:28.237
omdat nu de technologie 
simpelweg niet kost-competitief is

00:06:28.237 --> 00:06:31.707
met die van hernieuwbare energie, 
waarvan de prijs snel aan het dalen is.

NOTE Paragraph

00:06:32.142 --> 00:06:34.291
We hebben een nieuw soort vliegtuig nodig,

00:06:34.315 --> 00:06:36.597
omdat ik niet denk 
dat het erg realistisch is

00:06:36.597 --> 00:06:39.290
om aan de hele wereld te vragen 
het vliegen op te geven,

00:06:39.290 --> 00:06:41.428
vooral omdat zovelen 
van het mondiale Zuiden

00:06:41.428 --> 00:06:43.486
het zich nu pas kunnen veroorloven.

00:06:44.398 --> 00:06:47.128
We hebben vliegtuigen nodig 
die geen koolstof uitstoten.

00:06:47.128 --> 00:06:49.089
We hebben een nieuw soort landbouw nodig.

00:06:49.093 --> 00:06:52.538
Waarschijnlijk willen mensen vlees 
niet opgeven of veganist worden,

00:06:52.538 --> 00:06:54.778
dus zouden we vlees 
anders moeten gaan kweken.

00:06:54.778 --> 00:06:56.767
Of misschien op een oude manier,

00:06:56.791 --> 00:07:00.077
vermits we al weten 
dat traditionele graaspraktijken

00:07:00.101 --> 00:07:01.986
runderboerderijen kunnen veranderen

00:07:02.010 --> 00:07:05.157
van wat we koolstofbronnen noemen,
die CO2 produceren,

00:07:05.181 --> 00:07:07.243
tot koolstofputten, die het absorberen.

00:07:07.548 --> 00:07:09.190
Als je van tech-oplossingen houdt,

00:07:09.214 --> 00:07:11.337
kunnen we misschien 
vlees in een lab kweken.

00:07:11.761 --> 00:07:14.349
Wellicht kunnen we ook 
echt vee voeden met zeewier,

00:07:14.373 --> 00:07:18.410
omdat dat hun methaanproductie 
met 95 tot 99% vermindert.

NOTE Paragraph

00:07:19.841 --> 00:07:22.020
Waarschijnlijk moeten we 
dat allemaal doen,

00:07:22.044 --> 00:07:24.585
omdat, zoals met elk
stukje van deze puzzel,

00:07:24.801 --> 00:07:27.793
het probleem eenvoudig 
te enorm en te gecompliceerd is

00:07:27.817 --> 00:07:30.925
om het op te lossen 
met één enkel wondermiddel.

NOTE Paragraph

00:07:32.034 --> 00:07:34.664
En hoeveel oplossingen we 
ook zullen gaan toepassen,

00:07:34.918 --> 00:07:37.840
we gaan waarschijnlijk 
niet op tijd 'decarboniseren'.

00:07:38.523 --> 00:07:41.302
Dat is de angstwekkende wiskunde 
waar we tegen aankijken.

00:07:41.538 --> 00:07:44.255
We gaan de klimaatverandering 
niet kunnen verslaan,

00:07:44.887 --> 00:07:47.230
alleen maar ermee leven en ze beperken.

00:07:47.614 --> 00:07:51.139
Dat betekent dat we waarschijnlijk
wat 'negatieve uitstoot' moeten hebben,

00:07:51.139 --> 00:07:53.864
waardoor we ook koolstof 
uit de atmosfeer gaan halen.

00:07:54.538 --> 00:07:57.333
Miljarden nieuwe bomen,
misschien wel biljoenen.

00:07:58.385 --> 00:08:01.164
En hele plantages 
met koolstofvangende machines.

00:08:01.845 --> 00:08:04.999
Misschien een industrie 
van twee- of viermaal de omvang

00:08:04.999 --> 00:08:07.148
van de olie- en gasindustrie van vandaag,

00:08:07.148 --> 00:08:08.755
om de schade ongedaan te maken

00:08:08.755 --> 00:08:12.162
die deze industrieën de afgelopen
tientallen jaren hebben veroorzaakt.

NOTE Paragraph

00:08:12.202 --> 00:08:14.884
We zouden een nieuw soort 
infrastructuur moeten hebben,

00:08:14.908 --> 00:08:17.040
gemaakt van een nieuw soort cement,

00:08:17.064 --> 00:08:18.982
want als cement nu een land zou zijn,

00:08:19.006 --> 00:08:21.557
het de derde grootste 
uitstoter van de wereld was.

00:08:21.919 --> 00:08:24.879
China giet elke drie jaar evenveel cement

00:08:24.903 --> 00:08:28.221
als de VS in de hele 20ste eeuw.

00:08:28.267 --> 00:08:30.975
We zouden zeedijken
en rivierdijken moeten bouwen

00:08:30.999 --> 00:08:33.952
om de mensen aan de kust te beschermen,

00:08:33.976 --> 00:08:36.682
waarvan er velen nu te arm zijn 
om ze vandaag te bouwen,

00:08:36.682 --> 00:08:42.562
wat betekent dat we moeten stoppen 
met eng nationalistische geopolitiek

00:08:43.140 --> 00:08:48.092
die maakt dat we het lijden
van mensen elders onbelangrijk vinden,

00:08:48.125 --> 00:08:50.133
zelfs als we ervan op de hoogte zijn.

NOTE Paragraph

00:08:50.157 --> 00:08:52.941
Deze betere toekomst 
zal niet gemakkelijk zijn.

00:08:53.472 --> 00:08:56.368
Maar alleen mensen staan haar in de weg.

00:08:56.449 --> 00:08:58.325
Dat zal je misschien niet erg troosten,

00:08:58.325 --> 00:09:01.860
als je weet wat ik weet over menselijke 
brutaliteit en onverschilligheid,

00:09:01.860 --> 00:09:04.553
maar ik beloof je dat 
het beter is dan het alternatief.

00:09:04.577 --> 00:09:07.024
Wetenschap weerhoudt ons niet van actie

00:09:07.024 --> 00:09:08.998
en de technologie evenmin.

00:09:09.593 --> 00:09:12.785
Vandaag al hebben we 
de middelen om ermee te beginnen.

00:09:13.485 --> 00:09:15.355
En natuurlijk hebben we ook de middelen

00:09:15.355 --> 00:09:17.583
om de armoede in de wereld te stoppen,

00:09:17.583 --> 00:09:18.655
epidemieën

00:09:18.655 --> 00:09:20.722
en ook vrouwenmishandeling.

00:09:21.013 --> 00:09:23.743
Wat we daarom nodig hebben,
meer nog dan nieuwe middelen,

00:09:23.743 --> 00:09:25.514
is nieuwe politiek,

00:09:25.538 --> 00:09:28.903
een manier om deze menselijke 
hindernissen te overwinnen --

00:09:28.927 --> 00:09:30.855
onze cultuur, onze economieën,

00:09:30.879 --> 00:09:32.315
onze voorkeur voor status quo

00:09:32.339 --> 00:09:35.767
en het feit dat we bagatelliseren
wat ons echt bang maakt.

00:09:36.149 --> 00:09:37.549
Onze kortzichtigheid.

00:09:37.855 --> 00:09:39.655
Ons gevoel van eigenbelang.

00:09:39.974 --> 00:09:43.323
En het egoïsme van 's werelds 
rijken en machtigen,

00:09:43.347 --> 00:09:46.107
die er het minst bij gebaat zijn
om iets te veranderen.

00:09:46.717 --> 00:09:48.913
Ook zij zullen lijden,

00:09:49.392 --> 00:09:52.153
maar niet zoveel als diegenen 
die het minst hebben,

00:09:52.177 --> 00:09:54.907
die het minst aan de opwarming 
hebben bijgedragen

00:09:54.907 --> 00:09:56.780
en die het minst hebben geprofiteerd

00:09:56.780 --> 00:09:59.760
van de gebeurtenissen
die ons tot de crisis hebben gebracht,

00:09:59.760 --> 00:10:02.998
maar die er in de komende jaren 
de grootste last van zullen dragen.

00:10:03.077 --> 00:10:06.689
Een nieuwe politiek
zou de zaak om die last te beheren --

00:10:07.768 --> 00:10:10.348
waar hij terechtkomt 
en hoe zwaar hij zal zijn --

00:10:10.372 --> 00:10:13.546
de topprioriteit van onze tijd 
moeten maken.

NOTE Paragraph

00:10:14.768 --> 00:10:19.903
Wat dan ook, klimaatverandering 
zal het moderne leven veranderen.

00:10:21.776 --> 00:10:25.439
Een zekere hoeveelheid opwarming 
hebben we al en is onvermijdelijk,

00:10:25.439 --> 00:10:28.748
wat waarschijnlijk ook zal gelden 
voor een zekere hoeveelheid lijden.

00:10:29.290 --> 00:10:31.307
En zelfs als we heldhaftig
actie ondernemen

00:10:31.331 --> 00:10:34.696
en een aantal van de meest
angstaanjagende scenario's vermijden,

00:10:34.720 --> 00:10:38.807
zou dat betekenen dat we op een totaal 
andere planeet gaan leven.

00:10:39.193 --> 00:10:42.162
Met nieuwe politiek, nieuwe economieën,

00:10:42.186 --> 00:10:44.376
een nieuwe relatie tot de technologie

00:10:44.400 --> 00:10:46.709
en een nieuwe relatie met de natuur --

00:10:46.733 --> 00:10:49.462
een totaal nieuwe wereld.

00:10:50.336 --> 00:10:52.621
Maar wel een relatief leefbare.

00:10:53.074 --> 00:10:54.860
Relatief welvarend.

00:10:55.987 --> 00:10:57.137
En groen.

00:10:58.392 --> 00:11:00.587
Waarom niet voor die gaan?

NOTE Paragraph

00:11:01.929 --> 00:11:03.079
Bedankt.

NOTE Paragraph

00:11:03.103 --> 00:11:05.156
(Applaus)