0:00:01.040,0:00:02.959
Ik kom praten over klimaatverandering,

0:00:02.983,0:00:06.275
maar ik ben geen milieudeskundige.

0:00:06.563,0:00:09.552
Eigenlijk heb ik mezelf nooit [br]als een natuurmens gezien.

0:00:09.760,0:00:12.647
Ik ben nooit gaan kamperen, [br]heb nooit rondgetrokken,

0:00:13.246,0:00:14.797
had zelfs nooit een huisdier.

0:00:15.326,0:00:17.299
Ik heb mijn hele leven in steden gewoond,

0:00:17.323,0:00:18.958
in feite slechts in één stad.

0:00:19.046,0:00:21.942
En alhoewel ik de natuur [br]graag een bezoekje breng,

0:00:21.966,0:00:25.088
zag ik haar altijd als iets van elders,

0:00:25.466,0:00:26.730
ver weg,

0:00:26.839,0:00:31.403
met het hele moderne leven [br]een bastion tegen haar krachten.

0:00:32.689,0:00:33.715
In andere woorden,

0:00:33.715,0:00:35.674
net als iedereen die ik kende,

0:00:36.568,0:00:39.665
leefde ik mijn leven zelfvoldaan

0:00:39.689,0:00:41.150
en misleid

0:00:41.174,0:00:43.665
over de dreiging van mondiale opwarming.

0:00:43.952,0:00:46.950
Ik dacht dat die traag verliep,

0:00:47.329,0:00:48.824
ver weg gebeurde

0:00:49.472,0:00:54.148
en slechts een bescheiden bedreiging was [br]voor mijn manier van leven.

0:00:55.165,0:00:56.715
Op al die manieren

0:00:57.006,0:01:00.085
zat ik er schromelijk naast.

0:01:01.379,0:01:03.579
Als de meesten praten [br]over klimaatverandering,

0:01:03.579,0:01:05.009
praten ze over de toekomst.

0:01:05.009,0:01:07.379
Als ik dat deed, zou ik zeggen:

0:01:07.379,0:01:10.563
"Volgens de VN zullen we met deze koers[br]tegen het eind van de eeuw

0:01:10.563,0:01:13.459
waarschijnlijk vier graden Celsius [br]opwarming krijgen."

0:01:13.719,0:01:16.566
Dat zou volgens sommige [br]wetenschappers betekenen:

0:01:17.215,0:01:18.695
tweemaal meer oorlog,

0:01:19.065,0:01:20.684
half zoveel voedsel,

0:01:21.660,0:01:26.804
en een mondiaal BBP mogelijk 20% kleiner [br]dan het zou zijn zonder klimaatopwarming.

0:01:27.125,0:01:30.053
Dat is een pak erger [br]dan bij de Grote Depressie

0:01:30.307,0:01:32.079
en het zou blijvend zijn.

0:01:32.537,0:01:35.679
Maar de tegenslagen [br]zullen veel vroeger dan 2100 komen.

0:01:36.332,0:01:38.301
Men schat dat tegen 2050

0:01:38.325,0:01:41.761
veel van de grote steden [br]in Zuid Azië en het Midden Oosten

0:01:41.785,0:01:45.599
in de zomer bijna letterlijk [br]onleefbaar heet zullen worden.

0:01:45.950,0:01:52.410
Dat zijn steden die vandaag een thuis [br]bieden aan 10, 12, 15 miljoen mensen.

0:01:52.887,0:01:54.618
En binnen 30 jaar

0:01:54.936,0:01:57.225
kan je daar misschien [br]niet meer buitenkomen

0:01:57.356,0:02:00.531
zonder risico op zonnesteek[br]of misschien wel dood.

0:02:01.088,0:02:04.207
De planeet is nu 1,1 °C warmer

0:02:04.231,0:02:06.592
dan voor de industrialisatie.

0:02:06.616,0:02:08.751
Dat lijkt misschien niet veel,

0:02:08.775,0:02:12.592
maar het plaatst ons al [br]buiten het temperatuurgebied

0:02:12.642,0:02:15.431
van de hele menselijke geschiedenis.

0:02:16.331,0:02:20.350
Dat betekent dat alles dat we [br]als soort ooit hebben gekend,

0:02:22.109,0:02:23.834
de evolutie van het menselijk dier,

0:02:24.228,0:02:25.876
de ontwikkeling van de landbouw,

0:02:26.132,0:02:28.293
de ontwikkeling [br]van de primitieve beschaving,

0:02:28.294,0:02:30.933
de moderne beschaving [br]en de industriële beschaving,

0:02:31.387,0:02:35.185
alles wat we van onszelf weten [br]als biologische wezens,

0:02:35.895,0:02:38.660
als sociale wezens, als politieke wezens,

0:02:39.061,0:02:41.728
is allemaal het resultaat [br]van klimaatomstandigheden

0:02:41.752,0:02:44.823
die we al achter ons hebben gelaten.

0:02:45.752,0:02:49.870
Het is alsof we landden [br]op een compleet andere planeet

0:02:50.355,0:02:52.440
met een compleet ander klimaat.

0:02:52.720,0:02:54.332
En nu moeten we uitzoeken

0:02:54.356,0:02:56.839
wat van de beschaving die we meebrachten

0:02:57.434,0:02:59.776
deze nieuwe omstandigheden kan doorstaan,

0:03:00.395,0:03:01.829
en wat niet.

0:03:02.737,0:03:04.888
En het gaat van hier verder bergafwaarts.

0:03:05.812,0:03:07.525
Een heel lange tijd

0:03:07.884,0:03:10.978
werd ons verteld dat klimaatverandering [br]een traag verloop kent.

0:03:11.455,0:03:13.720
Het begon met de industriële revolutie

0:03:13.744,0:03:17.155
en wij moesten de rommel[br]van onze grootouders opruimen

0:03:17.155,0:03:19.553
om er onze kleinkinderen [br]niet mee op te schepen.

0:03:19.883,0:03:22.087
Het was een verhaal van eeuwen.

0:03:23.173,0:03:25.732
In feite is de helft van de uitstoot

0:03:25.757,0:03:28.968
ooit geproduceerd door het verbranden [br]van fossiele brandstoffen

0:03:29.189,0:03:31.624
in de loop van de hele [br]menselijke geschiedenis

0:03:31.648,0:03:35.273
geproduceerd [br]in slechts de laatste 30 jaar.

0:03:35.942,0:03:39.124
Dat is sinds Al Gore zijn eerste boek [br]over opwarming publiceerde.

0:03:39.506,0:03:42.997
Dat is sinds de VN het IPCC [br]over klimaatverandering oprichtte.

0:03:43.363,0:03:46.101
Wij hebben sinds toen [br]meer schade aangericht

0:03:46.125,0:03:49.826
dan in alle eeuwen en millennia tevoren.

0:03:50.355,0:03:52.331
Ik ben 37 jaar,

0:03:52.355,0:03:55.402
wat inhoudt dat mijn leven [br]dit hele verhaal omvat.

0:03:55.863,0:04:00.316
Toen ik werd geboren, [br]leek het klimaat van de planeet stabiel.

0:04:01.447,0:04:02.896
Vandaag ...

0:04:03.344,0:04:05.995
staan we op de rand van een katastrofe.

0:04:07.209,0:04:10.709
De klimaatcrisis is geen [br]erfenis van onze voorouders.

0:04:11.387,0:04:14.774
Ze is het werk van één enkele generatie.

0:04:15.609,0:04:17.033
De onze.

0:04:17.339,0:04:19.699
Dit kan allemaal[br]op slecht nieuws lijken --

0:04:19.723,0:04:21.643
wat het ook is, heel slecht nieuws --

0:04:21.667,0:04:25.119
maar het bevat, denk ik,[br]ook wat goed nieuws,

0:04:25.172,0:04:27.405
tenminste relatief gezien.

0:04:27.429,0:04:29.896
Deze impacts zijn angstwekkend groot.

0:04:30.322,0:04:34.184
Maar ook opwindend, denk ik.

0:04:35.268,0:04:37.760
Want het toont uiteindelijk aan

0:04:37.784,0:04:41.321
hoeveel macht wij hebben [br]over het klimaat.

0:04:41.807,0:04:44.260
Als deze helse scenario's op ons afkomen,

0:04:44.284,0:04:46.871
is dat omdat wij ze hebben laten gebeuren,

0:04:46.895,0:04:49.828
omdat wij ervoor kozen [br]ze te laten gebeuren.

0:04:50.657,0:04:55.342
Wat inhoudt dat we ook [br]voor andere scenario's kunnen kiezen.

0:04:56.430,0:04:58.999
Nu ziet dat er misschien [br]een beetje te rooskleurig uit

0:04:58.999,0:05:02.246
en de politieke hindernissen [br]zijn in feite enorm.

0:05:02.920,0:05:06.557
Maar het is een feit dat de mens de[br]voornaamste oorzaak van de opwarming is:

0:05:06.557,0:05:08.704
de koolstof die we [br]de atmosfeer inpompen.

0:05:08.728,0:05:10.728
Onze handen rusten op de knoppen.

0:05:10.935,0:05:12.678
Wijzelf kunnen het verhaal schrijven

0:05:12.678,0:05:15.316
van de toekomst van het klimaat [br]van onze planeet.

0:05:15.929,0:05:18.667
Niet alleen kunnen -- we doen het al.

0:05:18.691,0:05:21.347
Omdat niets doen ook iets doet,

0:05:21.738,0:05:26.294
zullen wijzelf dat verhaal schrijven [br]of we het nu leuk vinden of niet.

0:05:27.070,0:05:28.868
Dit is niet zomaar een verhaal,

0:05:29.466,0:05:33.061
wij allen houden de toekomst [br]van onze planeet in onze handen.

0:05:33.570,0:05:36.529
Het is het soort verhaal [br]dat we alleen tegenkwamen

0:05:36.765,0:05:38.381
in de mythologie

0:05:38.381,0:05:39.531
en de theologie.

0:05:39.982,0:05:41.363
Een enkele generatie

0:05:41.387,0:05:44.219
die de toekomst van de mensheid[br]op het spel zette,

0:05:44.243,0:05:47.877
krijgt de taak te zorgen [br]voor een nieuwe toekomst.

0:05:49.657,0:05:51.392
Hoe zou die eruizien?

0:05:51.791,0:05:56.009
Het kan betekenen dat we de planeet [br]moeten overdekken met zonnepanelen --

0:05:56.033,0:05:57.771
echt waar je ook kijkt.

0:05:57.805,0:06:01.231
Het kon betekenen dat als we een betere [br]technologie zouden ontwikkelen,

0:06:01.231,0:06:03.763
we met wat minder zouden kunnen volstaan.

0:06:03.787,0:06:08.484
Men schat dat slechts een sliertje Sahara[br]genoeg zonne-energie absorbeert

0:06:08.484,0:06:10.990
voor alle energiebehoeften van de aarde.

0:06:11.040,0:06:14.210
We zouden waarschijnlijk [br]een nieuw elektriciteitsnet nodig hebben,

0:06:14.210,0:06:17.108
een dat geen twee derde[br]van zijn energie verspilt als warmte,

0:06:17.108,0:06:19.458
zoals vandaag in de VS.

0:06:19.482,0:06:22.299
Misschien konden we [br]wat meer kernenergie nodig hebben,

0:06:22.323,0:06:25.338
al zou het een totaal andere vorm [br]van kernenergie moeten zijn,

0:06:25.342,0:06:28.237
omdat nu de technologie [br]simpelweg niet kost-competitief is

0:06:28.237,0:06:31.707
met die van hernieuwbare energie, [br]waarvan de prijs snel aan het dalen is.

0:06:32.142,0:06:34.291
We hebben een nieuw soort vliegtuig nodig,

0:06:34.315,0:06:36.597
omdat ik niet denk [br]dat het erg realistisch is

0:06:36.597,0:06:39.290
om aan de hele wereld te vragen [br]het vliegen op te geven,

0:06:39.290,0:06:41.428
vooral omdat zovelen [br]van het mondiale Zuiden

0:06:41.428,0:06:43.486
het zich nu pas kunnen veroorloven.

0:06:44.398,0:06:47.128
We hebben vliegtuigen nodig [br]die geen koolstof uitstoten.

0:06:47.128,0:06:49.089
We hebben een nieuw soort landbouw nodig.

0:06:49.093,0:06:52.538
Waarschijnlijk willen mensen vlees [br]niet opgeven of veganist worden,

0:06:52.538,0:06:54.778
dus zouden we vlees [br]anders moeten gaan kweken.

0:06:54.778,0:06:56.767
Of misschien op een oude manier,

0:06:56.791,0:07:00.077
vermits we al weten [br]dat traditionele graaspraktijken

0:07:00.101,0:07:01.986
runderboerderijen kunnen veranderen

0:07:02.010,0:07:05.157
van wat we koolstofbronnen noemen,[br]die CO2 produceren,

0:07:05.181,0:07:07.243
tot koolstofputten, die het absorberen.

0:07:07.548,0:07:09.190
Als je van tech-oplossingen houdt,

0:07:09.214,0:07:11.337
kunnen we misschien [br]vlees in een lab kweken.

0:07:11.761,0:07:14.349
Wellicht kunnen we ook [br]echt vee voeden met zeewier,

0:07:14.373,0:07:18.410
omdat dat hun methaanproductie [br]met 95 tot 99% vermindert.

0:07:19.841,0:07:22.020
Waarschijnlijk moeten we [br]dat allemaal doen,

0:07:22.044,0:07:24.585
omdat, zoals met elk[br]stukje van deze puzzel,

0:07:24.801,0:07:27.793
het probleem eenvoudig [br]te enorm en te gecompliceerd is

0:07:27.817,0:07:30.925
om het op te lossen [br]met één enkel wondermiddel.

0:07:32.034,0:07:34.664
En hoeveel oplossingen we [br]ook zullen gaan toepassen,

0:07:34.918,0:07:37.840
we gaan waarschijnlijk [br]niet op tijd 'decarboniseren'.

0:07:38.523,0:07:41.302
Dat is de angstwekkende wiskunde [br]waar we tegen aankijken.

0:07:41.538,0:07:44.255
We gaan de klimaatverandering [br]niet kunnen verslaan,

0:07:44.887,0:07:47.230
alleen maar ermee leven en ze beperken.

0:07:47.614,0:07:51.139
Dat betekent dat we waarschijnlijk[br]wat 'negatieve uitstoot' moeten hebben,

0:07:51.139,0:07:53.864
waardoor we ook koolstof [br]uit de atmosfeer gaan halen.

0:07:54.538,0:07:57.333
Miljarden nieuwe bomen,[br]misschien wel biljoenen.

0:07:58.385,0:08:01.164
En hele plantages [br]met koolstofvangende machines.

0:08:01.845,0:08:04.999
Misschien een industrie [br]van twee- of viermaal de omvang

0:08:04.999,0:08:07.148
van de olie- en gasindustrie van vandaag,

0:08:07.148,0:08:08.755
om de schade ongedaan te maken

0:08:08.755,0:08:12.162
die deze industrieën de afgelopen[br]tientallen jaren hebben veroorzaakt.

0:08:12.202,0:08:14.884
We zouden een nieuw soort [br]infrastructuur moeten hebben,

0:08:14.908,0:08:17.040
gemaakt van een nieuw soort cement,

0:08:17.064,0:08:18.982
want als cement nu een land zou zijn,

0:08:19.006,0:08:21.557
het de derde grootste [br]uitstoter van de wereld was.

0:08:21.919,0:08:24.879
China giet elke drie jaar evenveel cement

0:08:24.903,0:08:28.221
als de VS in de hele 20ste eeuw.

0:08:28.267,0:08:30.975
We zouden zeedijken[br]en rivierdijken moeten bouwen

0:08:30.999,0:08:33.952
om de mensen aan de kust te beschermen,

0:08:33.976,0:08:36.682
waarvan er velen nu te arm zijn [br]om ze vandaag te bouwen,

0:08:36.682,0:08:42.562
wat betekent dat we moeten stoppen [br]met eng nationalistische geopolitiek

0:08:43.140,0:08:48.092
die maakt dat we het lijden[br]van mensen elders onbelangrijk vinden,

0:08:48.125,0:08:50.133
zelfs als we ervan op de hoogte zijn.

0:08:50.157,0:08:52.941
Deze betere toekomst [br]zal niet gemakkelijk zijn.

0:08:53.472,0:08:56.368
Maar alleen mensen staan haar in de weg.

0:08:56.449,0:08:58.325
Dat zal je misschien niet erg troosten,

0:08:58.325,0:09:01.860
als je weet wat ik weet over menselijke [br]brutaliteit en onverschilligheid,

0:09:01.860,0:09:04.553
maar ik beloof je dat [br]het beter is dan het alternatief.

0:09:04.577,0:09:07.024
Wetenschap weerhoudt ons niet van actie

0:09:07.024,0:09:08.998
en de technologie evenmin.

0:09:09.593,0:09:12.785
Vandaag al hebben we [br]de middelen om ermee te beginnen.

0:09:13.485,0:09:15.355
En natuurlijk hebben we ook de middelen

0:09:15.355,0:09:17.583
om de armoede in de wereld te stoppen,

0:09:17.583,0:09:18.655
epidemieën

0:09:18.655,0:09:20.722
en ook vrouwenmishandeling.

0:09:21.013,0:09:23.743
Wat we daarom nodig hebben,[br]meer nog dan nieuwe middelen,

0:09:23.743,0:09:25.514
is nieuwe politiek,

0:09:25.538,0:09:28.903
een manier om deze menselijke [br]hindernissen te overwinnen --

0:09:28.927,0:09:30.855
onze cultuur, onze economieën,

0:09:30.879,0:09:32.315
onze voorkeur voor status quo

0:09:32.339,0:09:35.767
en het feit dat we bagatelliseren[br]wat ons echt bang maakt.

0:09:36.149,0:09:37.549
Onze kortzichtigheid.

0:09:37.855,0:09:39.655
Ons gevoel van eigenbelang.

0:09:39.974,0:09:43.323
En het egoïsme van 's werelds [br]rijken en machtigen,

0:09:43.347,0:09:46.107
die er het minst bij gebaat zijn[br]om iets te veranderen.

0:09:46.717,0:09:48.913
Ook zij zullen lijden,

0:09:49.392,0:09:52.153
maar niet zoveel als diegenen [br]die het minst hebben,

0:09:52.177,0:09:54.907
die het minst aan de opwarming [br]hebben bijgedragen

0:09:54.907,0:09:56.780
en die het minst hebben geprofiteerd

0:09:56.780,0:09:59.760
van de gebeurtenissen[br]die ons tot de crisis hebben gebracht,

0:09:59.760,0:10:02.998
maar die er in de komende jaren [br]de grootste last van zullen dragen.

0:10:03.077,0:10:06.689
Een nieuwe politiek[br]zou de zaak om die last te beheren --

0:10:07.768,0:10:10.348
waar hij terechtkomt [br]en hoe zwaar hij zal zijn --

0:10:10.372,0:10:13.546
de topprioriteit van onze tijd [br]moeten maken.

0:10:14.768,0:10:19.903
Wat dan ook, klimaatverandering [br]zal het moderne leven veranderen.

0:10:21.776,0:10:25.439
Een zekere hoeveelheid opwarming [br]hebben we al en is onvermijdelijk,

0:10:25.439,0:10:28.748
wat waarschijnlijk ook zal gelden [br]voor een zekere hoeveelheid lijden.

0:10:29.290,0:10:31.307
En zelfs als we heldhaftig[br]actie ondernemen

0:10:31.331,0:10:34.696
en een aantal van de meest[br]angstaanjagende scenario's vermijden,

0:10:34.720,0:10:38.807
zou dat betekenen dat we op een totaal [br]andere planeet gaan leven.

0:10:39.193,0:10:42.162
Met nieuwe politiek, nieuwe economieën,

0:10:42.186,0:10:44.376
een nieuwe relatie tot de technologie

0:10:44.400,0:10:46.709
en een nieuwe relatie met de natuur --

0:10:46.733,0:10:49.462
een totaal nieuwe wereld.

0:10:50.336,0:10:52.621
Maar wel een relatief leefbare.

0:10:53.074,0:10:54.860
Relatief welvarend.

0:10:55.987,0:10:57.137
En groen.

0:10:58.392,0:11:00.587
Waarom niet voor die gaan?

0:11:01.929,0:11:03.079
Bedankt.

0:11:03.103,0:11:05.156
(Applaus)