There's No Tomorrow (2012)

Η Incubate Pictures σε συνεργασία
με το Ινστιτούτο Post Carbon

παρουσιάζει το ντοκυμανταίρ:

Δεν Υπάρχει Αύριο

Αυτή είναι η Γη,

όπως ήταν πριν 90 εκατομμύρια χρόνια.

Οι Γεωλόγοι ονομάζουν αυτή τη
περίοδο "Μεταγενέστερη Κριτιδική".

Ήταν μια εποχή έντονης
θέρμανσης του πλανήτη.

Όταν ακόμα δεινόσαυροι
κυριαρχούσαν στον πλανήτη.

Ζούσαν τις ζωές τους, ασφαλείς στη θέση τους
στην κορυφή της τροφικής αλυσίδας,

επιλησμονούντες των αλλαγών
που συνέβαιναν γύρω τους.

Οι Ήπειροι απομακρύνονταν, ανοίγοντας
τεράστια ρήγματα στον φλοιό της Γης.

Ύστερα πλημμύριζαν
και γίνονταν θάλασσες.

Άλγη μεσουρανούσαν στην έντονη
θερμότητα, δηλητηριάζοντας το νερό.

Πέθαιναν, και έπεφταν ανά τρισεκατομμύρια,
στον πυθμένα των ρηγμάτων.

Ποτάμια ξέπλεναν το
ίζημα στις θάλασσες,

έως ότου τα οργανικά κατάλοιπα
των άλγεων να θαφτούν.

Όπως η πίεση αυξανόταν το
ίδιο έκανε και η θερμότητα,

έως ότου μια χημική αντίδραση
να μεταμορφώσει τα οργανικά κατάλοιπα

σε υδρογονανθρακικά ορυκτά καύσιμα:
Πετρέλαιο και Φυσικό Αέριο.

Μια παρόμοια διαδικασία
συνέβη και στη στεριά,

η οποία δημιούργησε
τον άνθρακα (κάρβουνο).

Η φύση χρειάστηκε περίπου
5 εκατομμ. χρόνια,

για να δημιουργήσει τα ορυκτά καύσιμα,
που ο κόσμος καταναλώνει σε 1 χρόνο.

Ο μοντέρνος τρόπος ζωής, εξαρτάται
από αυτό το ορυκτό ηλιακό φως,

όμως, ένας αιφνιδιαστικά μεγάλος
αριθμός ανθρώπων τον θεωρεί δεδομένο.

Από το 1860, οι γεωλόγοι έχουν ανακαλύψει
πάνω από 2 τρισεκατομμύρια βαρέλια πετρελαίου.

Έκτοτε, ο κόσμος έχει
καταναλώσει περίπου τα μισά.

Πριν εξορύξεις πετρέλαιο,
θα πρέπει να το ανακαλύψεις.

Στην αρχή ήταν εύκολο να το βρεις,
και φτηνό στην εξόρυξη.

Το πρώτο μεγάλο Αμερικανικό κοίτασμα
πετρελαίου ήταν το Spindletop,

που ανακαλύφθηκε το 1900.
Πολλά ακόμη ακολούθησαν.

Οι Γεωλόγοι έψαξαν σε όλη την Αμερική.

Βρήκαν τεράστια κοιτάσματα
πετρελαίου, φυσικού αερίου και άνθρακα.

Η Αμερική παρήγαγε περισσότερο
πετρέλαιο απο κάθε άλλη χώρα,

επιτρέποντάς της να αναδυθεί
ως μια βιομηχανική υπερδύναμη.

Μόλις μια πετρελαιοπηγή
ξεκινήσει να παράγει πετρέλαιο,

είναι θέμα χρόνου μέχρι να υποστεί
ύφεση (στην εξορύξιμη ποσότητα).

Ξεχωριστές πηγές έχουν
διαφορετικούς ρυθμούς παραγωγής.

Όταν πολλές πηγές ειδωθούν
κατά μέσο όρο,

το κοινό τους γράφημα
μοιάζει με καμπάνα.

Συνήθως παίρνει 40 χρόνια
- μετά το απόγειο των ανακαλύψεων -

ώστε μια χώρα να φτάσει
στο απόγειο της παραγωγής,

κατόπιν τούτου μπαίνει σε
φάση μόνιμης πτώσης.

Τη δεκαετία του '50,

ένας γεωφυσικός της Shell,
ονόματι M. King Hubbert

προέβλεψε, ότι η παραγωγή πετρελαίου
στις Η.Π.Α., θα κορυφωνόταν το 1970,

40 χρόνια μετά το απόγειο
των ανακαλύψεων κοιτασμάτων.

Λίγοι τον πίστεψαν.

Πάραυτα, το 1970,

η Αμερικάνικη παραγωγή πετρελαίου κορυφώθηκε,
και μπήκε στην εποχή μόνιμης πτώσης.

Ο Hubbert είχε δικαιωθεί.

Από τότε, η Αμερική θα εξαρτώνταν όλο και
περισσότερο από εισαγώμενο πετρέλαιο.

Αυτό την καθέστησε ευάλωτη
στις διαταραχές των ανεφοδιασμών

και συνέβαλλε στο οικονομικό
χάος του 1973,

καθώς και στα πετρελαϊκά
σοκ του 1979.

Η δεκαετία του 1930, ήταν η εποχή με τις περισσότερες
ανακαλύψεις πετρελαίου στην Αμερικανική Ιστορία.

Παρά την ανεπτυγμένη τεχνολογία,

η πτώση στην ανακάλυψη νέων Αμερικανικών
κοιτασμάτων, έχει υπάρξει αμείλικτη.

Πιο πρόσφατες ανακαλύψεις,
όπως το κοίτασμα του ANWR,

θα προμήθευε στην καλύτερη περίπτωση
αρκετό πετρέλαιο για 17 μήνες.

Ακόμη και το νέο κοίτασμα
"Jack 2" στον κόλπο του Μεξικού,

θα προμήθευε μόνο μερικούς
μήνες εγχώριας ζήτησης.

Αν και μεγάλα, κανένα κοίτασμα δεν
πλησιάζει, στο να ικανοποιεί

τις ενεργειακές απαιτήσεις της Αμερικής.

Οι αποδείξεις τώρα πληθαίνουν

ότι η παγκόσμια παραγωγή πετρελαίου φτάνει
στο απόγειό της, ή πλησιάζει προς τα εκεί.

Παγκοσμίως, ο ρυθμός ανακάλυψης νέων
κοιτασμάτων κορυφώθηκε, το '60.

40 χρόνια μετά, η πτώση στην ανακάλυψη
νέων πηγών μοιάζει ασταμάτητη.

54 από τα 65 μεγαλύτερα
πετρελαιοπαραγωγικά κράτη,

έχουν ήδη φτάσει στο
απόγειο της παραγωγής τους.

Πολλά απ' τα υπόλοιπα, αναμένονται
να ακολουθήσουν στο προσεχές μέλλον.

Ο κόσμος θα χρειαστεί να βάζει σε παραγωγή
μια νέα Σαουδική Αραβία κάθε τρία χρόνια,

για να ανταπεξέλθει στη μείωση της
παραγωγής, των υπαρχόντων κοιτασμάτων.

Στην δεκαετία του '60, έξι βαρέλια πετρελαίου
ανακαλύπονταν για κάθε ένα που χρησιμοποιούνταν.

Τέσσερις δεκαετίες μετά,

ο κόσμος καταναλώνει 3 έως 6 βαρέλια
πετρέλαιο, για κάθε ένα που βρίσκεται.

Μόλις ο κόσμος φτάσει στο απόγειο
της παραγωγής πετρελαίου,

η ζήτηση πετρελαίου θα
ξεφύγει από την προσφορά,

και η τιμή της βενζίνης θα
κυμαίνεται άγρια,

επηρεάζοντας πολύ περισσότερα,
από το κόστος γεμίσματος ενός ντεπόζιτου.

Οι μοντέρνες πόλεις είναι
εξαρτημένες από τα ορυκτά καύσιμα.

Ακόμη και οι δρόμοι είναι
φτιαγμένοι από άσφαλτο,

- ένα παράγωγο του πετρελαίου -
όπως επίσης και οι σκεπές πολλών σπιτιών.

Μεγάλες περιοχές
θα ήταν μη κατοικήσιμες,

χωρίς θέρμανση το χειμώνα
και κλιματισμό το καλοκαίρι.

Η προαστιακή εξάπλωση ενθαρρύνει
τους ανθρώπους, να οδηγούν πολλά χλμ.

για να φτάσουν στη δουλειά τους,
το σχολείο, ή στα μαγαζιά.

Οι μεγαλουπόλεις έχουν δομηθεί,
με τις κατοικημένες ζώνες...

αρκετά μακριά από τις εμπορικές ζώνες,
υποχρεώνοντας τους ανθρώπους να οδηγούν.

Τα προάστια και πολλές
κοινότητες...

είχαν σχεδιαστεί με την προϋπόθεση
άφθονου πετρελαίου και ενέργειας.

Χημικά παράγωγα ορυκτών καυσίμων,
- ή αλλιώς ΠετροΧημικά -

είναι απαραίτητα για την κατασκευή
μυριάδων προιόντων.

Το μοντέρνο σύστημα γεωργίας

είναι βαρέως εξαρτημένο
από τα ορυκτά καύσιμα,

όπως επίσης τα νοσοκομεία...,
η αεροπορία...,

τα συστήματα διανομής νερού...
και ο στρατός των Η.Π.Α,

ο οποίος καταναλώνει μόνος του
140 εκατομμύρια βαρέλια πετρέλαιο το χρόνο.

Τα ορυκτά καύσιμα είναι επίσης απαραίτητα
για τη δημιουργία πλαστικών και πολυμερών,

συστατικών κλειδιά, στην παραγωγή υπολογιστών,
συσκευών ψυχαγωγίας και ειδών ρουχισμού.

Η παγκόσμια οικονομία, αυτή τη στιγμή,
εξαρτάται από την ασταμάτητη ανάπτυξη,

απαιτώντας μια αυξανόμενη
προμήθεια φθηνής ενέργειας.

Είμαστε τόσο εξαρτημένοι από το
πετρέλαιο και τα άλλα ορυκτά καύσιμα,

που ακόμη και μια μικρή
διαταραχή στην προμήθεια,

θα μπορούσε να έχει μακροχρόνια
επιρροή, σε κάθε πτυχή της ζωής μας.

ΕΝΕΡΓΕΙΑ

Ενέργεια είναι η ικανότητα
να παραχθεί έργο.

Ο μέσος Αμερικανός έχει στη διάθεσή του,
το ενεργειακό ισοδύναμο 150 σκλάβων,

σε εργασία 24 ωρών τη μέρα.

Υλικά που αποθηκεύουν αυτή την ενέργεια,
προς παραγωγή έργου, ονομάζονται καύσιμα,

Κάποια καύσιμα περιέχουν
περισσότερη ενέργεια από άλλα.

Αυτό ονομάζεται:
ενεργειακή πυκνότητα.

Από αυτά τα καύσιμα,
το πετρέλαιο είναι το πιο κρίσιμο.

Ο κόσμος καταναλώνει 30
δις βαρέλια κάθε χρόνο,

ίσο με ένα κυβικό μίλι
(1,60 κυβ. χλμ.) πετρελαίου,

το οποίο περιέχει τόση ενέργεια,

όση θα παραγόταν από
52 πυρηνικά εργοστάσια,

αν αυτά δούλευαν για
τα επόμενα 50 χρόνια.

Αν και το πετρέλαιο παράγει μόνο το 1,6%
του ηλεκτρικού ρεύματος στις Η.Π.Α.,

χρησιμοποιείται στο 96%
όλων των μεταφορών.

Το 2008, τα 2/3 του πετρελαίου
στις ΗΠΑ ήταν εισαγόμενο.

Το περισσότερο ήταν από τον Καναδά...,
το Μεξικό...,

τη Σαουδική Αραβία...,
τη Βενεζουέλα...,

τη Νιγηρία, το Ιράκ και την Ανγκόλα.

Αρκετοί παράγοντες καθιστούν
το πετρέλαιο μοναδικό:

είναι ενεργειακά πυκνό.

Ένα βαρέλι πετρελαίου περιέχει
το ενεργειακό ισοδύναμο

περίπου τριών χρόνων
ανθρώπινης εργασίας.

Είναι υγρό σε θερμοκρασία δωματίου...,
εύκολο στην μεταφορά...

και χρησιμοποιήσιμο σε μικρές μηχανές.

Για να αποκτήσεις ενέργεια,
πρέπει να χρησιμοποιήσεις ενέργεια.

Το κόλπο είναι, να χρησιμοποιήσεις μικρότερες ποσότητες ενέργειας,
για να βρεις και να αντλήσεις μεγαλύτερες ποσότητες.

Αυτό ονομάζεται EROEI:

Επιστρέφουσα Ενέργεια προς Δαπανηθείσα Ενέργεια
(Energy Return on Energy Invested)

Το συμβατικό πετρέλαιο
είναι ένα καλό παράδειγμα:

Το εύκολο να εξορυχθεί, υψηλής ποιότητας
ακατέργαστο πετρέλαιο, αντλήθηκε πρώτο.

Οι Πετρελαιάδες χαλούσαν το ισάξιο ενός βαρελιού ενέργειας,
για να βρουν και να αντλήσουν 100 βαρέλια.

Το "EROEI" του πετρελαίου
ήταν 100.

Όταν το εύκολο προς εύρεση
πετρέλαιο αντλήθηκε πρώτο,

η εξερεύνηση προχώρησε σε βαθύτερα νερά...,
ή σε μακρυνές χώρες...,

χρησιμοποιώντας αυξανόμενες ποσότητες
ενέργειας, για να συνεχιστεί η άντληση.

Συχνά, το πετρέλαιο που βρίσκουμε
τώρα είναι βαρύ, ή θειώδες,

και είναι ακριβό στο να διϋλιστεί.

Το EROEI του πετρελαίου, σήμερα,
φτάνει τόσο χαμηλά, όσο το 10.

Αν χρησιμοποιήσεις περισσότερη ενέργεια,
για να πάρεις το καύσιμο, απ' όση περιέχεται σ' αυτό,

δεν συμφέρει καν η προσπάθεια να το αντλήσεις.

Είναι εφικτό να μετατρέψεις
μια πηγή καυσίμου σε μια άλλη.

Αλλά κάθε φορά που το κάνεις,

κάποια από την ενέργεια, που
περιέχεται στο αρχικό καύσιμο χάνεται.

Για παράδειγμα, υπάρχει το αντισυμβατικό πετρέλαιο:
Αμμόπισσα και Σχιστόλιθος.

Η Αμμόπισσα βρίσκεται
κυρίως στον Καναδά.

Τα 2/3 του Σχιστόλιθου
είναι στις ΗΠΑ.

Και τα δύο αυτά καύσιμα, μπορούν να
μετατραπούν σε συνθετικό ακατέργαστο πετρέλαιο.

Όμως, αυτό απαιτεί μεγάλες ποσότητες
θερμότητας και φρέσκου νερού,

μειώνοντας περαιτέρω το EROEI,
το οποίο κυμαίνεται από 5 έως 1,5

Ο Σχιστόλιθος είναι ένα εξαιρετικά
φτωχό καύσιμο, περιέχοντας περίπου...

το 1/3 της ενέργειας, ενός κουτιού
δημητριακών πρωινού.

Ο άνθρακας υπάρχει σε αχανείς ποσότητες και
παράγει περίπου το μισό του ηλεκτρισμού του πλανήτη.

Ο κόσμος χρησιμοποιεί περίπου 2 κυβ. μίλια
(3,2 κυβ. χλμ.) άνθρακα κάθε χρόνο.

Ωστόσο, η παγκόσμια παραγωγή άνθρακα
μπορεί να φτάσει στο απόγειο, πριν το 2040.

Ο ισχυρισμός, ότι η Αμερική έχει αιώνες
άνθρακα μπροστά της, είναι παραπλανητικός,

καθώς αποτυγχάνει να υπολογίσει την
αυξανόμενη ζήτηση, και την φθίνουσα ποιότητα.

Πολύς από τον υψηλής ποιότητας
ανθρακίτη έχει χρησιμοποιηθεί,

κι απομένει ο χαμηλής ποιότητας άνθρακας,
που είναι λιγότερο ενεργειακά πυκνός.

Προβλήματα παραγωγής αναδύονται, καθώς
ο άνθρακας της επιφανείας εξαντλείται,

και οι ανθρακωρύχοι αναγκάζονται να σκάβουν
βαθύτερα και σε λιγότερο προσβάσιμες περιοχές.

Αρκετοί χρησιμοποιούν καταστροφικές αφαιρέσεις
βουνοκορφών, για να φτάσουν σε κοιτάσματα άνθρακα,

προκαλώντας περιβαλλοντικό χάος.

Το φυσικό αέριο συχνά βρίσκεται
μαζί με το πετρέλαιο και τον άνθρακα.

Οι ανακαλύψεις του βορειοαμερικάνικου συμβατικού
αερίου, κορυφώθηκαν τη δεκαετία του '50,

και η παραγωγή κορυφώθηκε
στις αρχές της δεκαετίας του '70.

Αν το γράφημα που απεικονίζει τις ανακαλύψεις,
μετακινηθεί μπροστά κατά 23 χρόνια,

το πιθανό μέλλον, της βορειοαμερικάνικης
παραγωγής συμβατικού αερίου, αποκαλύπτεται...

Πρόσφατες ανακαλύψεις, επέτρεψαν την
εξαγωγή μη-συμβατικού φυσικού αερίου,

όπως αερίου του σχιστόλιθου, το οποίο ίσως βοηθήσει
να αντισταθμίσει την ύφεση, στα επερχόμενα έτη.

Το μη-συμβατικό φυσικό
αέριο είναι αμφιλεγόμενο,

καθώς απαιτεί υψηλές ενεργειακές
τιμές για να είναι επικερδές.

Ακόμη και με την προσθήκη
του μη-συμβατικού αερίου,

θα μπορούσε να επέλθει κορύφωση στην
παραγωγή φυσικού αερίου, κατά το 2030.

Μεγάλα αποθέματα ουρανίου, για
πυρηνική σχάση, ακόμη υπάρχουν.

Για να αντικατασταθούν τα 10 Τεραβάτ, που
ο κόσμος δημιουργεί από τα ορυκτά καύσιμα,

θα χρειάζονταν 10.000 πυρηνικά εργοστάσια.

Με αυτούς τους ρυθμούς, τα γνωστά αποθέματα
ουρανίου θα επαρκούσαν για 10-20 χρόνια μόνο.

Πειράματα με αναπαραγωγούς
αντιδραστήρες βασισμένους στο Πλουτώνιο

στην Γαλλία και στην Ιαπωνία,
υπήρξαν ακριβές αποτυχίες.

Η Πυρηνική Σύντηξη αντιμετωπίζει
τεράστια τεχνικά εμπόδια.

Και ύστερα, υπάρχουν οι
Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας.

Η Αιολική έχει υψηλό δείκτη
EROEI, αλλά είναι διακοπτόμενη.

Η Υδροηλεκτρική ενέργεια
είναι αξιόπιστη,

αλλα τα περισσότερα ποτάμια στον
ανεπτυγμένο κόσμο έχουν ήδη φράγματα.

Τα συμβατικά γεωθερμικά εργοστάσια...

χρησιμοποιούν συγκεκριμένα θερμά
σημεία, κοντά στην επιφάνεια της Γης.

Είναι όμως περιορισμένα
σε αυτά τα σημεία, μόνο.

Στο πειραματικό σύστημα EGS,

δύο πηγάδια τρυπήθηκαν
6 μίλια βαθιά.

Νερό διοχετεύεται στο ένα πηγάδι,
για να ζεσταθεί στις σχισμές

και ύστερα να υψωθεί απ' το
άλλο, παράγοντας ενέργεια.

Σύμφωνα με μια πρόσφατη αναφορά του MIT
(Ινστιτούτο Τεχνολογίας της Μασαχουσσέτης),

αυτή η τεχνολογία, ΙΣΩΣ να εφοδιάσει το 10%
του ηλεκτρισμού των ΗΠΑ, μέχρι το 2050.

Η Κυματική Ενέργεια είναι
περιορισμένη στις παράκτιες περιοχές.

Η ενεργειακή πυκνότητα των κυμάτων
διαφέρει από περιοχή σε περιοχή.

Η μεταφορά της κυματικής ενέργειας
στην ξηρά, είναι μεγάλη πρόκληση.

Επίσης, το αλμυρό περιβάλλον του ωκεανού
είναι διαβρωτικό για τις τουρμπίνες.

Τα Βιοκαύσιμα είναι καύσιμα
που καλλιεργούνται.

Το ξύλο έχει χαμηλή ενεργειακή
πυκνότητα, και μεγαλώνει αργά.

Ο κόσμος καταναλώνει 3,7 κυβ. μίλια
(6 κυβ. χλμ) ξυλείας, κάθε χρόνο.

Το Βιοντίζελ και η Αιθανόλη, φτιάχνονται από φυτείες
καλλιεργημένες με πετρελαιοκίνητη γεωργία.

Το ενεργειακό κέρδος, από αυτά
τα καύσιμα, είναι πολύ χαμηλό.

Μερικοί πολιτικοί θέλουν να μετατρέψουν
το καλαμπόκι, σε αιθανόλη.

Για να αντικαταστήσουν το ένα δέκατο της υπολογιζόμενης
χρήσης πετρελαίου το έτος 2020, με αιθανόλη,

θα απαιτούνταν το 3%
της Αμερικάνικης έκτασης.

Για να αντικατασταθεί το 1/3, θα απαιτούνταν 3 φορές
η έκταση, που τώρα χρησιμοποιείται για να καλλιεργηθεί τροφή.

Για να αντικατασταθεί ολόκληρη η
κατανάλωση των Η.Π.Α το 2020,

θα απαιτούνταν εξαπλάσια (2x3) έκταση, απ' ότι τώρα
χρησιμοποιείται για όλη την καλλιέργεια φαγητού.

Το Υδρογόνο πρέπει να εξαχθεί
απο φυσικό αέριο, άνθρακα ή νερό,

κάτι που απαιτεί περισσότερη ενέργεια,
απ' όση λαμβάνεται απ' το υδρογόνο.

Αυτό καθιστά την
υδρογονο-οικονομία μη πιθανή.

Τα φωτοβολταϊκά όλου του
κόσμου, παράγουν τόσο ηλεκτρισμό,

όσο δύο εργοστάσια ενέργειας
βασισμένα στον άνθρακα.

Το ισοδύναμο μεταξύ
1 έως 4 τόνων άνθρακα,

χρησιμοποιείται για την κατασκευή
ενός και μόνο ηλιακού πάνελ.

Θα έπρεπε να καλύψουμε 140.000
τετραγωνικά μίλια (224.000 χλμ2) με πάνελ,

για να καλύψουμε την παγκόσμια ζήτηση.

Το 2007, υπήρχαν μόνο
4 τετραγωνικά μίλια...

Η συγκεντρωμένη ηλιακή ενέργεια, ή τα
ηλιοθερμικά συστήματα, έχουν φοβερή δυναμική,

αν και για την ώρα, υπάρχει ένας
περιορισμένος αριθμός σταθμών σε λειτουργία.

Είναι επίσης περιορισμένα σε κλίματα
με πολύ ηλιοφάνεια, απαιτώντας έτσι...

τη μεταφορά μεγάλων ποσοτήτων
ηλεκτρισμού, σε μεγάλες αποστάσεις.

Όλες οι εναλλακτικές του πετρελαίου εξαρτώνται
από μηχανήματα, που λειτουργούν με πετρέλαιο,

ή απαιτούν υλικά όπως τα πλαστικά,
τα οποία παράγονται από πετρέλαιο.

Όταν εξετάζετε φουτουριστικούς ισχυρισμούς,
φοβερών καυσίμων και εφευρέσεων, ρωτήστε:

Έχει ο συνήγορος (αυτών των ιδεών) ένα
λειτουργικό, εμπορικό μοντέλο της εφεύρεσης;

Ποιά είναι η ενεργειακή του πυκνότητα;

Μπορεί να αποθηκευτεί,
ή να διανεμηθεί εύκολα;

Είναι αξιόπιστο (συνεχής λειτουργία),
ή διακοπτόμενο;

Μπορεί να φτιαχτεί σε
κλίμακα πανεθνικού επιπέδου;

Μήπως έχει κρυφές
μηχανικές προκλήσεις;

Ποιο είναι το EROEI του;

Τι αντίκτυπα έχει στο περιβάλλον;

Θυμηθείτε ότι τα μεγάλα νούμερα
μπορεί να είναι παραπλανητικά.

πχ: 1 δις βαρέλια πετρελαίου, ικανοποιεί
την παγκόσμια ζήτηση, για μόνο 12 ημέρες.

Μια μετάβαση από ορυκτά καύσιμα (σε
κάτι άλλο), θα ήταν μνημειώδης πρόκληση.

Το 2007, ο άνθρακας παρήγαγε το 48,5%
του ηλεκτρισμού στις ΗΠΑ.

21,6% καλυπτόταν από το φυσικό αέριο,

1,6% από το πετρέλαιο,

19,4% από πυρηνική ενέργεια...,
5,8% από υδροηλεκτρισμό.

Οι υπόλοιπες ανανεώσιμες μορφές
ενέργειας μαζί, κάλυπταν το 2,5%.

Είναι εφικτό να αντικατασταθεί ένα
σύστημα βασισμένο στα ορυκτά καύσιμα,

με ένα συνονθύλευμα εναλλακτικών
μορφών (εφαρμοσμένες όλες μαζί);

Μεγάλες τεχνολογικές αλλαγές χρειάζονται,
καθώς και πολιτική βούληση και συνεργασία...,

μαζικές επενδύσεις...,
διεθνής ομοφωνία...,

μετασκευή της παγκόσμιας οικονομίας,
αξίας 45 τρις δολαρίων,

συμπεριλαμβανομένων των μεταφορών...,
κατασκευαστικών βιομηχανιών...,
και συστημάτων γεωργίας...,

καθώς και υπαλλήλους ικανούς
να διαχειριστούν την μετάβαση.

Αν όλα αυτά επιτευχθούν,

θα μπορούσε να συνεχιστεί
ο τρέχων τρόπος ζωής;

ΑΝΑΠΤΥΞΗ

Αυτά τα βακτήρια ζουν
μέσα σ' ένα μπουκάλι.

Ο πληθυσμός τους
διπλασιάζεται κάθε λεπτό.

Στις 11 π.μ. υπάρχει ένα βακτήριο,
στις 12:00 το μπουκάλι είναι γεμάτο,

είναι μισογεμάτο στις 11:59, αφήνοντας αρκετό
χώρο, μόνο για έναν ακόμη διπλασιασμό.

Τα βακτήρια βλέπουν τον κίνδυνο.

Ψάχνουν για καινούρια
μπουκάλια, και βρίσκουν 3

Υποθέτουν πως το
πρόβλημά τους έχει λυθεί.

Μέχρι τις 12 το μεσημέρι, το
πρώτο μπουκάλι είναι γεμάτο.

Σις 12:01 το δεύτερο
μπουκάλι είναι γεμάτο.

Στις 12:02, όλα τα
μπουκάλια είναι γεμάτα !!!

Αυτό είναι το πρόβλημα που αντιμετωπίζουμε,
εξαιτίας του διπλασιασμού...,

που προκαλείται από
την Εκθετική Ανάπτυξη.

Όταν η ανθρωπότητα ξεκίνησε να χρησιμοποιεί
άνθρακα και πετρέλαιο ως πηγές καυσίμων,

βίωσε αναπάντεχη ανάπτυξη.

Ακόμη και μικροί ρυθμοί ανάπτυξης, παράγουν
μεγάλες αυξήσεις, με τη πάροδο του χρόνου.

Σε ρυθμό ανάπτυξης της τάξης του 1%,
μια οικονομία θα διπλασιαστεί σε 70 χρόνια.

Με ρυθμό 2% διπλασιάζεται
σε 35 χρόνια.

Σε ρυθμό ανάπτυξης 10%, μια οικονομία
θα διπλασιαστεί σε μόλις 7 χρόνια.

Αν μια οικονομία αναπττύσσεται
στον τρέχοντα μέσο όρο του 3%,

τότε διπλασιάζεται κάθε 23 χρόνια.

Με κάθε διπλασιασμό, η ανάγκη
(ζήτηση) για ενέργεια και πόρους...

θα ξεπεράσει όλους τους
προηγούμενους διπλασιασμούς μαζί.

Το οικονομικό σύστημα είναι χτισμένο
στην υπόθεση της συνεχούς ανάπτυξης,

η οποία χρειάζεται μια αυξανόμενη
ενεργειακή προμήθεια να το υποστηρίζει.

Οι τράπεζες δανείζουν χρήματα που δεν
έχουν, στην ουσία δημιουργώντας τα.

Οι δανειζόμενοι χρησιμοποιούν
τα νεοδημιούργητα δανεισμένα χρήματα

για να μεγαλώσουν τις επιχειρήσεις τους
και να πληρώσουν πίσω το χρέος, με ΤΟΚΟ,

κάτι που απαιτεί
περισσότερη ανάπτυξη.

Εξ' αιτίας της δημιουργίας
χρημάτων σε μορφή χρέους,

τα περισσότερα από τα χρήματα του κόσμου, αντιπροσωπεύουν
ένα χρέος με επιτόκιο, που πρέπει να πληρωθεί.

Χωρίς συνεχείς και ολοένα
μεγαλύτερες γενιές δανειζόμενων,

να δημιουργούν ανάπτυξη και συνεπώς
να αποπληρώνουν αυτά τα χρέη,

η παγκόσμια οικονομία
θα καταρρεύσει!

Σαν ένα σχέδιο Πόνζι (Πυραμίδα), το σύστημα
πρέπει να επεκταθεί, ή να πεθάνει...!

Εν μέρει, μέσω αυτού
του συστήματος χρέους,

τα αποτελέσματα αυτής της
οικονομικής ανάπτυξης ήταν θεαματικά:

στο ΑΕΠ...,
στα φράγματα ποταμών...,

στη χρήση νερού...,
στην κατανάλωση λιπάσματος...,

στον αστικό πληθυσμό...,
στην κατανάλωση χαρτιού...,

στα αυτοκινούμενα οχήματα...,
στις τηλεπικοινωνίες...
και στον τουρισμό.

Ο παγκόσμιος πληθυσμός
αυξήθηκε στα 7 δις...

και αναμένεται να ξεπεράσει
τα 9 δις, μέχρι το 2050.

Σε μια επίπεδη, άπειρη Γη,
αυτό δεν θα ήταν πρόβλημα.

Ωστόσο, μιας και η Γη είναι
στρογγυλή και πεπερασμένη,

τελικά, θα αντιμετωπίσουμε όρια
στην ανάπτυξη.

Η οικονομική διόγκωση
έχει προκαλέσει:

αυξήσεις στο ατμοσφαιρικό υποξείδιο
του αζώτου και στο μεθάνιο...,
την εξάντληση του όζοντος..,

περισσότερες μεγάλες πλημμύρες...,
ζημιά στα ωκεάνια οικοσυστήματα,

συμπεριλαμβανομένης
της απορροής του αζώτου...,

απώλεια τροπικών δασών
και δασικών εκτάσεων...,

αυξήσεις στην ιδιωτικοποίηση γης
προς χρήση..., και εξαφάνιση ειδών.

Αν τοποθετήσουμε έναν κόκκο ρυζιού
στο πρώτο τετράγωνο μιας σκακιέρας,

το διπλασιάσουμε, βάζοντας 2
κόκκους στο δεύτερο τετράγωνο,

διπλασιάσουμε ξανά και βάλουμε 4 στο τρίτο...,
διπλασιάσουμε ξανά και βάλουμε 8 στο τέταρτο,

και συνεχίσουμε να κάνουμε το ίδιο,
βάζοντας σε κάθε τετράγωνο...,

το διπλάσιο αριθμό κόκκων
του προηγούμενου τετραγώνου,

όταν φτάσουμε στο τελικό τετράγωνο,

θα χρειαστούμε έναν
αστρονομικό αριθμό κόκκων:

9 πεντάκις εκατομμύρια,

223 τετράκις εκατομμύρια,

372 τρισεκατομμύρια,

36 δισεκατομμύρια,

854 εκατομμύρια,

776 χιλιάδες κόκκους:

περισσότεροι κόκκοι, απ' όσους ανθρώπους
έχουν μεγαλώσει τα τελευταία 10.000 χρόνια.

Οι μοντέρνες οικονομίες,
όπως οι κόκκοι στη σκακιέρα,

διπλασιάζονται κάθε μερικές δεκαετίες.

Σε ποιό τετράγωνο της σκακιέρας βρισκόμαστε;

Εκτός από ενέργεια, ο πολιτισμός μας
απαιτεί μυριάδες απαραίτητους πόρους:

φρέσκο νερό..., εύφορο χώμα...,
φαγητό..., δάση...,

και πολλά είδη ορυκτών
και μετάλλων.

Η ανάπτυξη περιορίζεται από τον
λιγότερο διαθέσιμο απαραίτητο πόρο.

Ένα βαρέλι φτιάχνεται από ντούγες,
και όπως το νερό που γεμίζει ένα βαρέλι,

η ανάπτυξη δεν μπορεί να πάει πιο
ψηλά, από τη χαμηλότερη ντούγα,

ή τον πιο περιορισμένο
απαραίτητο πόρο.

Οι άνθρωποι τώρα χρησιμοποιούν
40% απ' όλη τη φωτοσύνθεση στη γη.

Ενώ, ίσως μπορούμε να φτάσουμε στο 80%,
είναι απίθανο να χρησιμοποιήσουμε ποτέ 160%.

ΦΑΓΗΤΟ

Το παγκόσμιο απόθεμα φαγητού
βασίζεται βαρέως στα ορυκτά καύσιμα.

Πριν τον 1ο Παγκόσμιο Πόλεμο,
όλη η γεωργία ήταν οργανική.

Κατόπιν της ανακάλυψης λιπασμάτων και
φυτοφαρμάκων προερχόμενων εκ' των ορυκτών καυσίμων

υπήρξε τεράστια πρόοδος
στην παραγωγή φαγητού,

πράγμα που επέτρεψε αυξήσεις
στον ανθρώπινο πληθυσμό.

Η χρήση τεχνητών λιπασμάτων
έθρεψε μακράν περισσότερους ανθρώπους...,

απ' ότι θα ήταν δυνατόν,
με οργανική γεωργία μόνο.

Ορυκτά καύσιμα χρειάζονται για το
γεωργικό εξοπλισμό..., τις μεταφορές...,

την ψύξη προϊόντων..., το πακετάρισμα
- σε πλαστικό -... και το μαγείρεμα.

Η μοντέρνα γεωργία χρησιμοποιεί γη, για
να μετατρέψει ορυκτά καύσιμα σε φαγητό

και το φαγητό σε ανθρώπους.

Περίπου 7 θερμίδες ενέργειας
ορυκτών καυσίμων...

χρησιμοποιούνται για να
παράγουν 1 θερμίδα φαγητού.

Στην Αμερική, το φαγητό ταξιδεύει περίπου
1500 μίλια, από τη φάρμα στον πελάτη.

Πέρα από την ελάττωση
των ορυκτών καυσίμων,

υπάρχουν πολλαπλές απειλές στο
τρέχον σύστημα παραγωγής φαγητού:

Η φθηνή ενέργεια, η ανεπτυγμένη τεχνολογία
και οι επιδοτήσεις έχουν επιτρέψει τη μαζική αλιεία.

Παγκόσμια, οι ψαριές κορυφώθηκαν
στα τέλη της δεκαετίας του '80,

αναγκάζοντας τους ψαράδες να
μετακινηθούν σε βαθύτερα νερά.

Άζωτο απελευθερωμένο από
λιπάσματα με βάση τα ορυκτά καύσιμα

δηλητηριάζει ποτάμια και θάλασσες,
δημιουργώντας τεράστιες νεκρές ζώνες.

Με αυτούς τους ρυθμούς, όλοι οι πληθυσμοί των ψαριών
αναμένονται να καταρρεύσουν, μέχρι το 2048.

Όξινη βροχή από τις πόλεις και τις βιομηχανίες
αφαιμάζει το έδαφος, από ζωτικά θρεπτικά συστατικά,

όπως το κάλιο...,
το ασβέστιο... και το μαγνήσιο.

Μια άλλη απειλή είναι η έλλειψη νερού.

Πολλές φάρμες χρησιμοποιούν νερό που
αντλούν από υπόγειους υδροφορείς για άρδευση.

Οι υδροφορείς χρειάζονται
χιλιάδες χρόνια για να γεμίσουν,

αλλά μπορούν στερέψουν από την άντληση,
σε λίγες δεκαετίες, όπως οι πετρελαιοπηγές.

Ο τεράστιος Αμερικάνικος υδροφορέας
Ogallala, έχει υποχωρήσει τόσο,

που πολλοί αγρότες αναγκάστηκαν να επιστρέψουν
στην λιγότερο αποδοτική ξηρά γεωργία.

Επιπλέον, η χρήση άρδευσης και
λιπασμάτων μπορεί να οδηγήσει σε αλάτωση:

την συσσώρευση αλατιού στο έδαφος.

Αυτός είναι ένας σοβαρός
παράγοντας ερημοποίησης.

Ακόμη μια απειλή είναι
η απώλεια εύφορης γης.

Πριν 200 χρόνια, υπήρχαν 2 μ. ύψους εύφορης
επιφανειακής γης στα Αμερικάνικα λιβάδια.

Σήμερα, εν μέσω καλλιέργειας και κακών
πρακτικών, περίπου το μισό έχει χαθεί.

Η άρδευση ενθαρρύνει την ανάπτυξη μυκητών
σκουριάς του μίσχου, όπως τον UG-99

ο οποίος έχει την δυνατότητα να καταστρέψει
80% της παγκόσμιας σοδειάς σιτηρών.

Σύμφωνα με τον Norman Borlaug,
πατέρα της πράσινης επανάστασης,

η σκουριά του μίσχου "έχει τεράστια δυνατότητα
να προκαλέσει κοινωνική και ανθρώπινη καταστροφή".

Η χρήση βιοκαυσίμων σημαίνει
πως λιγότερη γη...

θα είναι διαθέσιμη
προς παραγωγή φαγητού.

Μια περιοχή έχει πεπερασμένη
φέρουσα ικανότητα.

Αυτή είναι ο αριθμός των ζώων και ανθρώπων,
που μπορούν να ζήσουν εκεί, επ' αορίστως.

Εάν ένα είδος υπερβεί την
φέρουσα ικανότητα μιας περιοχής,

τότε θα πεθάνει, έως ότου ο πλυθησμός του
επιστρέψει στα φυσικά του όρια.

Ο άνθρωπος απέφυγε αυτούς
τους μαζικούς θάνατους...

βρίσκοντας νέα γη προς καλλιέργεια,
ή αυξάνοντας την παραγωγή,

κάτι που έγινε δυνατό,
κυρίως χάριν στο πετρέλαιο.

Για να συνεχιστεί η ανάπτυξη,

περισσότεροι πόροι είναι απαραίτητοι
απ' όσους μπορεί η γη να προσφέρει,

αλλά δεν υπάρχουν
άλλοι πλανήτες εύκαιροι.

Στη θέα αυτών των προκλήσεων,

η παγκόσμια παραγωγή φαγητού θα
πρέπει να διπλασιαστεί, μέχρι το 2050,

για να θρέψει τον αυξανόμενο
παγκόσμιο πλυθησμό.

Ήδη, 1 δις άνθρωποι υποσιτίζονται,
ή πεθαίνουν της πείνας.

Θα υπάρξουν προκλήσεις, στο να θρέψουμε
πάνω από 9 δις στα επερχόμενα χρόνια,

όταν το παγκόσμιο πετρέλαιο και το
φυσικό αέριο θα βρίσκονται σε ύφεση.

Ευχάριστο Τέλος

Η παγκόσμια οικονομία μεγαλώνει εκθετικά,
με ρυθμό περίπου 3% κάθε χρόνο,

καταναλώνοντας αυξανόμενες
ποσότητες μη ανανεώσιμων καυσίμων,

ορυκτών και μετάλλων, όπως
επίσης και ανανεώσιμων πόρων,

όπως νερό, δάση,
χώμα και ψάρια

γρηγορότερα απ' ότι
μπορούν να ανανεωθούν.

Ακόμη και σε ρυθμό ανάπτυξης 1%, μια
οικονομία θα διπλασιαστεί, σε 70 χρόνια.

Το πρόβλημα εντείνεται
από άλλους παράγοντες:

Η Παγκοσμιοποίηση επιτρέπει
σε ανθρώπους από μια ήπειρο,

να αγοράζουν αγαθά και φαγητό, κατασκευασμένα
από κάποιους, σε μια άλλη ήπειρο.

Οι γραμμές προμηθειών είναι μεγάλες, ζορίζοντας
τον περιορισμένο πόρο: το πετρέλαιο.

Εξαρτώμαστε πια, από μακρυνές
χώρες για τις βασικές μας ανάγκες.

Οι μοντέρνες πόλεις είναι
εξαρτημένες από τα ορυκτά καύσιμα.

Τα περισσότερα τραπεζικά συστήματα
είναι βασισμένα στο χρέος,

αναγκάζοντας τους ανθρώπους να μπαίνουν σε
μια σπειροειδή τροχιά, από δάνεια και αποπληρωμές,

- δημιουργώντας ανάπτυξη.

Τι μπορεί να γίνει απέναντι
σε αυτά τα προβλήματα;

Πολλοί πιστεύουν ότι η
κρίση μπορεί ν' αποφευχθεί...

μέσω της διατήρησης...,
της τεχνολογίας...,

της έξυπνης ανάπτυξης...,
της ανακύκλωσης...,

των ηλεκτρικών αμαξιών και των υβριδικών...,
των υποκαταστάσεων...,

ή μέσω της ψήφου.

Η διατήρηση (περιορισμός) μπορεί να γλιτώσει χρήματα,
αλλά από μόνη της, δεν μπορεί να σώσει τον πλανήτη:

Αν κάποιοι ανθρώποι περιορίσουν
τη χρήση τους στο πετρέλαιο,

η μειωμένη ζήτηση θα χαμηλώσει τις τιμές,
επιτρέποντας σε άλλους να το αγοράσουν φθηνότερα.

Με τον ίδιο τρόπο, μια πιο αποδοτική μηχανή,
που χρησιμοποιεί λιγότερη ενέργεια,

θα οδηγήσει, κατά παράδοξο τρόπο,
σε μεγαλύτερη χρήση ενέργειας.

Το 19ο αιώνα, ο Άγγλος οικονομολόγος
William Stanley Jevons,

συνειδητοποίησε πως καλύτερες
ατμομηχανές, καθιστούσαν το κάρβουνο

μια πιο αποδοτική, από
άποψης κόστους, πηγή καυσίμου,

κάτι που οδήγησε στην χρήση
περισσότερων ατμομηχανών,

και τελικά αύξησε την κατανάλωση άνθρακα.

Η αύξηση της χρήσης θα καταναλώσει
την ενέργεια, ή τους πόρους,

που φυλάσσονται μέσω της διατήρησης.

Πολλοί πιστεύουν, ότι οι επιστήμονες θα
λύσουν αυτά τα προβλήματα, με νέες τεχνολογίες.

Ωστόσο, η τεχνολογία
δεν είναι ενέργεια.

Η Τεχνολογία μπορεί να
διοχετεύσει ενέργεια σε έργο,

αλλά δεν μπορεί
να την αντικαταστήσει.

Επίσης καταναλώνει πόρους.
για παράδειγμα:

οι υπολογιστές φτιάχνονται με το 1/10 της ενέργειας,
που απαιτείται για να φτιαχτεί ένα αμάξι.

Πιο εξελιγμένες τεχνολογίες, μπορούν να
κάνουν την κατάσταση χειρότερη,

καθώς πολλές τεχνολογίες
χρειάζονται σπάνια ορυκτά,

τα οποία επίσης
προσεγγίζουν τα όρια τους.

πχ.: το 97% των σπανίων γαίων του
κόσμου παράγονται από την Κίνα,

τα περισσότερα, από ένα και μόνο
ορυχείο, στην ενδότερη Μογγολία.

Αυτά τα ορυκτά χρησιμοποιούνται σε
καταλυτικούς μετατροπείς, μηχανές αεροσκαφών,

σε μαγνήτες υψηλής αποδοτικότητας
και σε σκληρούς δίσκους,

σε μπαταρίες υβριδικών αυτοκινήτων,
σε λέιζερς,

σε συσκευές φορητής ακτινογραφίας,
σε θωράκιση για πυρηνικούς αντιδραστήρες,

σε CD,
σε κινητήρες υβριδικών οχημάτων,

σε χαμηλής ενέργειας λαμπτήρες,
σε οπτικές ίνες και σε επίπεδες οθόνες.

Η Κίνα έχει αρχίσει να περιορίζει
τις εξαγωγές αυτών των ορυκτών,

καθώς η ζήτηση βρίσκεται στα ύψη.

Η αποκαλούμενη βιώσιμη ανάπτυξη,
ή έξυπνη ανάπτυξη, δεν θα βοηθήσει,

καθώς επίσης χρησιμοποιεί μη
ανανεώσιμα μέταλλα και ορυκτά,

σε όλο και αυξανόμενες ποσότητες,
συμπεριλαμβανομένων των σπανίων γαίων.

Η ανακύκλωση δεν θα λύσει το
πρόβλημα, καθώς απαιτεί ενέργεια,

και η διαδικασία δεν είναι 100% αποδοτική.

Είναι εφικτό να ανακτήσεις μόνο ένα
μέρος του υλικού, το οποίο ανακυκλώνεται.

Ενα μεγάλο μέρος χάνεται
για πάντα ως απόβλητο.

Τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα
λειτουργούν με ηλεκτρισμό.

Όμως καθώς η περισσότερη ενέργεια
παράγεται από ορυκτά καύσιμα,

αυτό δεν αποτελεί λύση.

Επίσης, τα αυτοκίνητα κάθε τύπου καταναλώνουν
πετρέλαιο κατά την παραγωγή τους.

Κάθε ελαστικό, από μόνο του, απαιτεί περίπου
7 γαλόνια πετρέλαιο, για την κατασκευή του.

Το 2010, υπήρχαν περίπου 800 εκατομμύρια
αυτοκίνητα παγκοσμίως.

Με τους τρέχοντες ρυθμούς ανάπτυξης,

αυτός ο αριθμός θα έφτανε
τα 2 δις, μέχρι το 2025.

Είναι απίθανο ο πλανήτης να μπορεί
να υποστηρίξει τόσα πολλά οχήματα για πολύ,

ασχέτως με την πηγή ενέργειας τους.

Πολλοί οικονομολόγοι πιστεύουν,
ότι η ελεύθερη αγορά...

θα αντικαταστήσει μια πηγή ενέργειας, με κάποια
άλλη, μέσω της τεχνολογικής καινοτομίας.

Ωστόσο, τα κύρια υποκατάστατα
του πετρελαίου

αντιμετωπίζουν, με τη σειρά
τους, τις δικές τους υφέσεις.

Επίσης, η αντικατάσταση αποτυγχάνει να λογοδοτήσει,
σχετικά με το χρόνο που χρειάζεται,
για να προετοιμαστούμε για μια μετάβαση.

Η αναφορά Ηirsch του
υπουργείου ενέργειας των Η.Π.Α.

εκτιμά πως θα χρειάζονταν τουλάχιστον
2 δεκαετίες, για να προετοιμαστούμε,

για τα αποτελέσματα της
Κορύφωσης Παραγωγής του Πετρελαίου.

Τα προβλήματα των ελλείψεων ενέργειας, της εξάντλησης
των πόρων, της απώλειας καλλιεργήσιμης γης,

και της ρύπανσης, είναι όλα συμπτώματα
ενός μοναδικού, μεγαλύτερου προβλήματος:

της Ανάπτυξης!

Όσο το οικονομικό μας σύστημα
απαιτεί ακατάπαυστη ανάπτυξη,

μια μεταρρύθμιση είναι
απίθανο να πετύχει.

Πως τότε, θα μοιάζει το μέλλον;

Οι αισιόδοξοι πιστεύουν, πως η ανάπτυξη
θα συνεχιστεί για πάντα, χωρίς όρια.

Οι απαισιόδοξοι πιστεύουν, πως οδηγούμαστε
σε μια νέα λίθινη εποχή, ή στην εξαφάνιση.

Η αλήθεια ίσως βρίσκεται μεταξύ
αυτών των δύο άκρων.

Είναι πιθανό, πως η κοινωνία ίσως
πισωγυρίσει σε μια απλούστερη κατάσταση,

μια κατάσταση, που η ενεργειακή
χρήση να είναι πολύ χαμηλότερη.

Αυτό θα σήμαινε μια πιο δύσκολη
ζωή για τους περισσότερους.

Περισσότερη χειρωνακτική εργασία,
περισσότερη γεωργική εργασία,

και τοπική παραγωγή αγαθών,
φαγητών και υπηρεσιών.

Τι θα έπρεπε να κάνει κάποιος, για να
προετοιμαστεί για ενα τέτοιο πιθανό μέλλον;

Να περιμένετε μείωση, στην προμήθεια φαγητού
και αγαθών, προερχόμενων από μακρυνά μέρη.

Ξεκινήστε περπάτημα, ή ποδηλασία.

Συνηθίστε τον εαυτό σας να
ζει με λιγότερο ηλεκτρισμό.

Ξεπληρώστε τα χρέη σας.

Προσπαθήστε να αποφεύγετε
τις τράπεζες.

Αντί να ψωνίζετε από μεγάλες αλυσίδες
καταστημάτων, υποστηρίξτε τις τοπικές επιχειρήσεις.

Αγοράστε φαγητό τοπικά,
από λαϊκές αγορές.

Αντί για γρασίδι, σκεφτείτε την πιθανότητα, να
μεγαλώσετε στον κήπο σας, το δικό σας φαγητό.

Μάθετε πως να το συντηρείτε.

Εξετάστε τη χρήση τοπικών νομισμάτων,

στην περίπτωση που η γενική
οικονομία σταματήσει να λειτουργεί,

και αναπτύξτε περισσότερη
αυτάρκεια/ανεξαρτησία.

Κανένα από αυτά τα βήματα δεν
θα αποτρέψει την κατάρρευση,

αλλά μπορούν να βελτιώσουν τις πιθανότητες
σας, σε ένα μέλλον χαμηλής ενέργειας,

ένα μέλλον, στο οποίο θα πρέπει να
είμαστε περισσότερο ανεξάρτητοι,

όπως ήταν κάποτε οι πρόγονοι μας.