Dlaczego pobieramy krew od skrzypłoczy? - Elizabeth Cox

Odwiedź nas na Patreonie: https://www.patreon.com/teded

Zobacz całą lekcję: https://ed.ted.com/lessons/why-do-we-harvest-horseshoe-crab-blood-elizabeth-cox

W ciepłych miesiącach, szczególnie nocą podczas pełni, skrzypłocze wypływają z głębin, żeby złożyć jaja. Czekają na nie naukowcy z laboratoriów, którzy zbierają setki tysięcy skrzypłoczy, transportują do laboratoriów, pobierają od nich niebieską krew i wypuszczają z powrotem do morza. Dlaczego? Elizabeth Cox opowiada o niesamowitych właściwościach krwi skrzypłoczy.

Lekcja: Elizabeth Cox, animacja: Anton Bogaty.

Dziękujemy naszym patronom za wsparcie! Bez was publikacja tego filmu nie byłaby możliwa.
SookKwan Loong, Daniel Day, Humberto A OjedaGomez, Nick Johnson, Bruno Pinho, Javier Aldavaz, Rodrigo Carballo, Marc Veale, Boytsov Ilya, Bozhidar Karaargirov, Toh Jia Cheng Darren, Ilya Bondarik, Maxi Kobi Einy, Runarm, Misaki Sato, Peter Koebel, Levi Cook, Alex Kongkeo, Craig Sheldon, Andrew Bosco.

W ciepłych miesiącach,
szczególnie nocą podczas pełni,

skrzypłocze wypływają z głębin,
żeby złożyć jaja.

Czekają na nie pracownicy laboratoriów,

którzy zbierają setki tysięcy skrzypłoczy,

transportują do laboratoriów,

pobierają od nich niebieską krew

i wypuszczają z powrotem do morza.

Co ciekawe, łapiemy skrzypłocze na plaży,

bo to jedyne miejsce,
w którym potrafimy je znaleźć.

Samica skrzypłocza składa
około 4000 jaj w 20 partiach

w czasie corocznej wizyty na plaży.

Gdy jaja się wylęgną,

młode skrzypłocze pozostają blisko brzegu,

rosną i zrzucają pancerze.

Gdy opuszczą płytkie wody,

wrócą tu dopiero, gdy osiągną
dojrzałość płciową za 10 lat.

Pomimo starań, wciąż nie wiemy,
co robią w tym czasie.

Zauważono kiedyś skrzypłocza

około 200 metrów pod wodą,

jednak najczęściej spotykamy je na brzegu,
gdzie wychodzą, żeby złożyć jaja.

W krwi skrzypłoczy znajdują się amebocyty

chroniące je przed infekcjami wirusowymi,

grzybami

i bakteriami.

Amebocyty gromadzą się
wokół tych intruzów,

zapobiegając szerzeniu się infekcji.

To nic nadzwyczajnego.

Wszystkie zwierzęta posiadają
systemy odpornościowe.

Jednak amebocyty skrzypłoczy
są szczególnie wrażliwe

na endotoksyny bakteryjne.

Endotoksyny to molekuły
na ścianach komórkowych bakterii,

w tym E. coli.

Uwalnia się ich bardzo dużo
w momencie śmierci bakterii.

Gdy dostaną się do krwiobiegu,
mogą wywołać choroby.

Wiele leków i narzędzi medycznych
może zostać zakażonych,

więc trzeba je przetestować
przed kontaktem z naszą krwią.

Barwienie metodą Grama
pozwala wykryć bakterie,

ale nie endotoksyny,

które mogą się znajdować na szkiełku,
mimo że nie ma na nim bakterii.

Naukowcy używają wyciągu o nazwie LAL

pozyskanego z krwi pobranej od skrzypłoczy

w celu wykrycia endotoksyn.

Dodają LAL do próbek leków.

Jeśli pojawi się osad,
to znaczy że są tam endotoksyny.

Dziś test LAL jest bardzo powszechny.

Choć miliony osób
nie widziało skrzypłocza,

to właśnie jego krew je chroni.

Jeśli kiedykolwiek miałeś zastrzyk,
to prawdopodobnie jesteś w tym gronie.

Dlaczego skrzypłocze mają wyjątkową krew?

Jak inne bezkręgowce,

skrzypłocze mają otwarty układ krwionośny.

To znaczy, że ich krew
nie płynie w żyłach, jak nasza.

Krew skrzypłoczy obmywa jamy ciała

i ma bezpośredni kontakt z tkankami.

Jeśli do ich krwi dostaną się bakterie,
to szybko mogą się rozprzestrzenić.

Porównajmy tę wrażliwość

z pełnym bakterii środowiskiem
plaży i wybrzeża.

Łatwo stwierdzić, dlaczego potrzebują
tak wrażliwego systemu odpornościowego.

Skrzypłocze przetrwały masowe wymieranie,

które zabiło ponad 90% życia na Ziemi,
w tym dinozaury.

Jednak nie są niezniszczalne.

Od milionów lat to my
jesteśmy ich największym zagrożeniem.

Badania wykazują, że około 15% skrzypłoczy

ginie w procesie pobierania krwi.

Najnowsze badania sugerują,
że ta liczba może być większa.

Badacze zauważyli,
że coraz mniej samic składa jaja

w miejscach zbierania skrzypłoczy.

Nasz wpływ na skrzypłocze
wykracza poza przemysł biomedyczny.

Rozwój wybrzeży niszczy
miejsca składania jaj,

zabija się je też dla przynęty.

Są pokaźne dowody na to,
że ich populacja maleje.

Badacze zaczęli pracować

nad syntezą krwi skrzypłoczy
w laboratoriach.

Teraz jeszcze udajemy się na plaże,

ale miejmy nadzieję, że pewnego dnia
dzięki syntetycznej alternatywie

przestaniemy polegać na krwi
tych prastarych zwierząt.