Return to Video

Kişiliğiniz siyasi görüşünüzü nasıl şekillendiriyor

  • 0:01 - 0:03
    Ben politik ve sosyal bir psikoloğum.
  • 0:04 - 0:07
    İnsanların dünyayı nasıl anladığı,
  • 0:07 - 0:10
    bunun toplum ve demokrasi için
    ne ifade ettiği üzerine çalışıyorum.
  • 0:10 - 0:13
    Öyle görünüyor ki çok şey ifade ediyor.
  • 0:13 - 0:16
    Bazı insanlar dünyayı güvenli
    ve iyi olarak görüyor
  • 0:16 - 0:18
    ve bu, belirsizliği sorun etmemelerine,
  • 0:18 - 0:22
    keşfetmek ve eğlenmek için
    zaman ayırmalarına izin veriyor.
  • 0:22 - 0:25
    Diğerleri ise çevrelerindeki
    tehditlerin son derece farkında,
  • 0:25 - 0:28
    bu yüzden düzeni ve öngörülebilirliği
  • 0:28 - 0:31
    açıklıktan ve tecrübeden
    ön planda tutuyorlar.
  • 0:32 - 0:33
    Akademik araştırmamda,
  • 0:33 - 0:38
    bu iki yaklaşımın sanattan
    politikaya kadar her şey hakkında
  • 0:38 - 0:41
    düşünme ve hissetme şeklimizi
    nasıl şekillendirdiği üzerine çalışıyorum.
  • 0:41 - 0:43
    Aynı zamanda siyasi elitlerin
  • 0:43 - 0:46
    ve yandaş medyanın bu farklılıkları
  • 0:46 - 0:50
    düşmanlık ve korku yaratmak için
    nasıl kullandığını inceliyorum
  • 0:50 - 0:54
    ve medya sistemi ekonomimizin
    bu ayrımlardan nasıl faydalandığını da.
  • 0:55 - 0:57
    Ama bunun üzerine çalıştıktan sonra
  • 0:57 - 1:00
    aklıma sadece bölünmeye
    mahkum edildiğimiz düşüncesi değil,
  • 1:00 - 1:04
    ama aynı zamanda kişisel özellikleri
    gerekli ve belki de değerli görmenin
  • 1:04 - 1:07
    bize bağlı olduğu düşüncesi de geldi.
  • 1:08 - 1:13
    Kendi hayatımda oldukça etkili olan
    iki adamı örnek olarak ele alalım.
  • 1:14 - 1:16
    İlk olarak, rahmetli eşim Mike.
  • 1:16 - 1:20
    Dünyayı güvenli ve iyi
    olarak gören bir sanatçıydı.
  • 1:20 - 1:23
    Hayatındaki belirsizliği
    ve oyunu iyi karşılıyordu.
  • 1:23 - 1:25
    Aslında doğaçlama yapan sanatçılara
  • 1:25 - 1:29
    dinlemeyi, açık olmayı ve sonrasında
    ne olacağını bilmemek konusunda
  • 1:29 - 1:32
    rahat olmayı öğrettiği doğaçlama
    komedi aracılığıyla buluştuk.
  • 1:33 - 1:36
    Evlendikten ve bir çocuğumuz
    olduktan sonra
  • 1:36 - 1:39
    Mike'a beyin tümörü teşhisi kondu.
  • 1:39 - 1:43
    Hastanede tedaviyle
    ve ameliyatlarla geçen aylarda
  • 1:43 - 1:45
    Mike'ın yolunu takip ettim;
  • 1:45 - 1:48
    açık olmaya çalışmayı
  • 1:48 - 1:52
    ve sonrasında ne olacağını
    bilmemeyi sorun etmeyi denedim.
  • 1:52 - 1:55
    Belirsizlikle geçen o aylarda
    ayakta kalmamı sağlayan şey
  • 1:55 - 1:58
    Mike'ın belirsizliğe karşı
    gösterdiği toleranstı.
  • 1:58 - 2:03
    Bu, ölümünden sonra hayatımı inşa etmem
    için yeni yollar keşfetmeme yardım etti.
  • 2:04 - 2:07
    Mike öldükten yaklaşık bir buçuk yıl sonra
  • 2:07 - 2:10
    şimdiki eşim PJ ile tanıştım.
  • 2:10 - 2:12
    PJ, eğer tehditler düzgünce yönetilirse
  • 2:12 - 2:15
    dünyayı potansiyel olarak iyi gören
  • 2:16 - 2:19
    bir ceza savcısı.
  • 2:19 - 2:22
    Aynı zamanda günlük hayattaki işlerinde,
  • 2:22 - 2:24
    yediği yemeklerde,
  • 2:24 - 2:25
    giysi seçiminde
  • 2:25 - 2:28
    düzeni ve öngörülebilirliği
    kucaklayan birisi.
  • 2:28 - 2:30
    PJ'in korkunç bir ince zekası var
  • 2:30 - 2:32
    ama aynı zamanda çok güçlü
    bir görev ve amaç bilinciyle
  • 2:32 - 2:35
    ahlaki açıdan çok ciddi birisi.
  • 2:35 - 2:40
    Geleneğe, sadakate
    ve aileye değer veriyor,
  • 2:40 - 2:42
    dul bir kadınla 28 yaşında
    evlenmekten çekinmemesinin
  • 2:42 - 2:45
    ve çocuğunu sahiplenip
  • 2:45 - 2:47
    kendi çocuğuymuş gibi büyütmesinin
  • 2:47 - 2:49
    sebebi de bu.
  • 2:50 - 2:53
    Hayatımızda istikrarı sağlayan şey
  • 2:53 - 2:56
    PJ'in kesinliğe ve kapalılığa
    olan gereksinimiydi.
  • 2:56 - 2:59
    Mike ve PJ'in hikayelerini sadece
    kişisel oldukları için değil
  • 2:59 - 3:01
    aynı zamanda kendi çalışmamda bulduğum
  • 3:01 - 3:06
    iki şeyi tanımladıkları
    için paylaşıyorum.
  • 3:06 - 3:09
    Birincisi, ruhsal kişilik
    özelliklerimizin dünyayla
  • 3:09 - 3:11
    nasıl ilişki kurduğumuzu şekillendirdiği,
  • 3:11 - 3:13
    ikincisi ise bu iki yaklaşımın da
  • 3:13 - 3:17
    hepimizin hayatını mümkün kıldığı.
  • 3:17 - 3:23
    Yine de trajik olarak medya çevremizin
    siyasi ve ekonomik teşvikleri
  • 3:23 - 3:26
    bizi kızdırmak,
  • 3:26 - 3:27
    dikkatimizi çekmek,
  • 3:27 - 3:29
    internette tıklanma almak
  • 3:29 - 3:31
    ve bizi birbirimize düşürmek için
  • 3:31 - 3:33
    bu farklılıklardan
    faydalanmaya başvuruyor.
  • 3:33 - 3:35
    Bu da işe yarıyor.
  • 3:35 - 3:39
    Kısmen işe yarıyor
    çünkü aynı kişisel özellikler
  • 3:39 - 3:42
    politik ve kültürel
    inançların temeliyle ilişkili.
  • 3:43 - 3:46
    Politik psikologlar yıllarca
    ruhsal kişisel özelliklerimizin
  • 3:46 - 3:49
    siyasi inançlarımızı nasıl
    şekillendirdiği üzerine çalıştı.
  • 3:49 - 3:54
    Psikolojimizin ve siyasi görüşlerimizin
    apolitik uyarıcılara verdiğimiz yanıtı
  • 3:54 - 3:58
    nasıl şekillendirdiğini
    anlamak için deneyler yaptık.
  • 3:58 - 3:59
    Bu araştırmalar,
  • 3:59 - 4:02
    tehditlere karşı daha az
    endişeli olan insanların,
  • 4:02 - 4:05
    belirsizliğe tolerans gösterenlerin,
  • 4:05 - 4:08
    göç, cinayet ya da cinsellik konusunda
    kültürel ve sosyal olarak
  • 4:08 - 4:12
    daha özgür olmaya meyilli
    olduğunu gösterdi.
  • 4:12 - 4:14
    Belirsizliğe karşı tolerans
    gösterdikleri için
  • 4:14 - 4:17
    ince ayrıntıları da sorun
    etmemeye meyilliler
  • 4:17 - 4:21
    ve sadece düşünmüş olmak için
    düşünmenin keyfini çıkarıyorlar.
  • 4:21 - 4:23
    Bu da sol ve sağ kısımda
  • 4:23 - 4:27
    neden belirgin sanatsal
    tercihler olduğunu,
  • 4:27 - 4:29
    özgürlükçülerin soyut sanatı
  • 4:29 - 4:33
    ya da net bir sonu olmayan hikâyeleri
  • 4:33 - 4:36
    neden muhafazakârlardan daha
    çok takdir ettiklerini açıklıyor.
  • 4:36 - 4:37
    Deneme çalışmamda
  • 4:37 - 4:41
    bu farklılıkların, ironik ve politik
    yerginin özgürlükçüler tarafından
  • 4:41 - 4:44
    muhafazakarlara göre neden
    daha çok takdir edildiğini
  • 4:44 - 4:47
    ve anlaşıldığını açıklamaya
    yardım ettiğini de buldum.
  • 4:48 - 4:49
    Diğer yandan,
  • 4:49 - 4:52
    tehditleri gözleyen insanlar,
  • 4:52 - 4:54
    kesinliği ve kapalılığı tercih edenler,
  • 4:54 - 4:59
    bizim politik, kültürel ve sosyal
    muhafazakârlarımız olmaya meyilli.
  • 4:59 - 5:01
    Çünkü tetikte bekliyorlar,
  • 5:01 - 5:04
    hızlıca ve etkin bir şekilde,
  • 5:04 - 5:07
    sezgi ve duygu eşliğinde
    karar veriyorlar.
  • 5:07 - 5:10
    Bu kişisel özelliklerin, muhafazakârların
    açıkça ve etkin bir şekilde
  • 5:10 - 5:14
    tehditleri ve düşmanları tanımlayan
    siyasi görüşlerin konuşulduğu programları
  • 5:14 - 5:17
    neden sevdiklerini de açıklamaya
    yardım ettiğini bulduk.
  • 5:18 - 5:20
    Yine de esas olan şey
  • 5:20 - 5:23
    bu eğilimlerin mutlak olmadığı,
  • 5:23 - 5:25
    değişmeyen bir şey değiller.
  • 5:25 - 5:27
    Tehditleri gözleyen özgürlükçüler var,
  • 5:27 - 5:31
    tıpkı belirsizliğe tolerans gösteren
    muhafazakârlar olduğu gibi.
  • 5:31 - 5:33
    Aslında PJ'in siyasi inançları
  • 5:33 - 5:36
    Mike'ın sahip olduğundan
    tamamıyla farklı değil.
  • 5:37 - 5:43
    Psikoloji ve siyaset arasındaki
    bağlantı bu bağlamda bir rastlantı:
  • 5:43 - 5:46
    Kiminle birlikteyiz
    ve etrafımızda neler oluyor.
  • 5:46 - 5:48
    Şu anki problem
  • 5:48 - 5:50
    baskın olan çevremizin,
  • 5:50 - 5:52
    politik ve medya çevremizin
  • 5:52 - 5:57
    aslında bu farklılıkların mutlak olmasına,
  • 5:57 - 5:59
    desteklenmiş olmasına
  • 5:59 - 6:02
    ve bir silah haline getirilmesine
    duyduğu ihtiyaç.
  • 6:02 - 6:05
    Güç ve kâr ile ilgili nedenlerden dolayı
  • 6:05 - 6:08
    siyaset ve medyadaki bazı insanlar,
  • 6:08 - 6:11
    dünyaya bizden daha
    farklı yaklaşan insanların
  • 6:11 - 6:13
    -Mike'ların ya da PJ'lerin-
  • 6:13 - 6:16
    başlı başına bir tehlike
    olduğuna inanmamızı istiyor.
  • 6:16 - 6:20
    Sosyal medya platformları,
    almayı tercih ettiğimiz mesaj türünde
  • 6:20 - 6:23
    bize bölücü mesajlar atmak için
  • 6:23 - 6:26
    algoritmalar ve mikro
    hedefleme kullanıyor.
  • 6:26 - 6:30
    Bunlar siyasetle, kültürle
    ve ırkla alakalı mesajlar.
  • 6:30 - 6:35
    Bu mesajların yıkıcı etkilerini
    her gün görüyoruz.
  • 6:35 - 6:39
    Karşı taraftan korkan ve onlara
    kızgın olan Amerikalılar var.
  • 6:39 - 6:42
    Karşı tarafa yapılan suçlamalar
    Amerika'yı yok ediyor.
  • 6:43 - 6:45
    Ama bir anlığına durun ve düşünün.
  • 6:45 - 6:50
    Eğer o farklılıklar hiç silah haline
    getirilmemiş olsa ne olur?
  • 6:51 - 6:54
    Belirsizlikle başa çıkmamıza
  • 6:54 - 6:58
    ve yenilik, yaratıcılık, bilimsel
    keşifler yönünde yeni yollar keşfetmemize
  • 6:58 - 7:03
    izin veren şey, açıklığa
    ve esnekliğe yönelik olan
  • 7:03 - 7:05
    özgürlükçü eğilimlerimiz.
  • 7:06 - 7:10
    Uzay seyahati, hastalıkların
    tedavisi ya da sanat gibi
  • 7:10 - 7:15
    iyi bir dünya düşleyen ve yeniden
    hayal eden şeyleri düşünün.
  • 7:15 - 7:21
    Tetikte olmaya, güvenliğe
    ve geleneğe yönelik olan
  • 7:21 - 7:23
    bu tutucu eğilimleri de bir düşünün.
  • 7:23 - 7:25
    Bunlar, korunmamız ve istikrarımız için
  • 7:25 - 7:27
    yapılması gerekeni yapmamızda
  • 7:27 - 7:29
    bizi motive eden şeyler.
  • 7:30 - 7:33
    Ordumuz tarafından sunulan emniyeti
  • 7:33 - 7:36
    ya da banka sistemi tarafından
    sunulan güvenliği düşünün.
  • 7:36 - 7:37
    Ya da jüri görevi gibi
  • 7:37 - 7:41
    demokratik kurumlar
    tarafından sunulan istikrarı,
  • 7:41 - 7:45
    4 Temmuz'da atılan havai fişekler gibi
    kültürel gelenekleri düşünün.
  • 7:46 - 7:51
    Ya topluma ve demokrasiye
    teşkil eden asıl tehdit
  • 7:51 - 7:54
    aslında karşı taraftan teşkil edilmiyorsa?
  • 7:54 - 7:59
    Ya asıl tehdit, karşı taraf
    olmadan daha iyi olacağımızı
  • 7:59 - 8:01
    düşünmemizi sağlamaya çalışan
  • 8:01 - 8:04
    ve bu farklılıkları kendi kişisel,
    mali ve politik çıkarı için kullanan
  • 8:04 - 8:09
    politik ve medya elitleri tarafından
    teşkil ediliyorsa?
  • 8:11 - 8:15
    Mike ve PJ dünyaya farklı
    olarak bağlanmışlardı
  • 8:15 - 8:19
    ama bu belirgin yaklaşımlar hayatıma
    her gün değer katmaya devam ediyor.
  • 8:20 - 8:23
    Karşı tarafı düşman olarak belirleyen
  • 8:24 - 8:27
    ve bizi bunun doğru olduğuna
    inanmaya teskin eden
  • 8:27 - 8:30
    politik ve medya çevremiz yerine,
  • 8:30 - 8:34
    çevreyi yaratmayı biz seçsek?
  • 8:34 - 8:37
    Diğer gerçek insanlarla
    bağlanan gerçek insanlar
  • 8:37 - 8:41
    bu iki yaklaşımı oldukları
    şey için takdir ediyor:
  • 8:41 - 8:46
    Birlikte hayatta kalmamıza ve başarmamıza
    yardım eden gerekli armağanlar.
  • 8:48 - 8:49
    Teşekkür ederim.
Title:
Kişiliğiniz siyasi görüşünüzü nasıl şekillendiriyor
Speaker:
Dannagal G. Young
Description:

Sosyal psikolog Dannagal Young, karakter tiplerinin büyük ölçüde açıklığa ve esnekliğe önem veren insanlar (özgürlükçüler) ve düzeni ve kesinliği tercih eden insanlar (muhafazakârlar) olarak nasıl ikiye bölündüğünü göstererek psikoloji ve siyaset arasındaki bağlantıyı açıklıyor. Neden bu iki kişilik özelliğinin her toplum için önemli olduğunu ve farklılıklarımızın bizi bölmek için nasıl tehlikeli bir şekilde kullanıldığını dinleyin. Ya işler bu şekilde olmasaydı?

more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TEDTalks
Duration:
09:04

Turkish subtitles

Revisions