Return to Video

Jak flota napędzanych wiatrem dronów zmienia nasze rozumienie oceanu

  • 0:01 - 0:05
    Wiemy więcej o innych
    planetach niż o naszej własnej,
  • 0:05 - 0:09
    chcę wam dziś pokazać nowy typ robota,
  • 0:09 - 0:13
    stworzonego, aby pomógł nam
    lepiej zrozumieć naszą planetę.
  • 0:13 - 0:15
    Należy do kategorii
  • 0:15 - 0:20
    znanej w społeczności oceanograficznej
    jako bezzałogowy pojazd nawodny, USV.
  • 0:21 - 0:23
    Nie zużywa paliwa.
  • 0:23 - 0:27
    Napędzany jest siłą wiatru.
  • 0:27 - 0:31
    Mimo to może pływać
    po całym świecie miesiącami.
  • 0:31 - 0:34
    Chcę podzielić się z wami
    powodem jego budowy,
  • 0:34 - 0:36
    i co to dla was oznacza.
  • 0:38 - 0:42
    Kilka lat temu byłem na żaglówce
    płynącej przez Pacyfik
  • 0:42 - 0:45
    z San Francisco na Hawaje.
  • 0:45 - 0:49
    Poprzednie 10 lat spędziłem
    na ciągłej pracy,
  • 0:49 - 0:52
    rozwijając gry video
    dla setek milionów użytkowników.
  • 0:52 - 0:55
    Chciałem spojrzeć na wszystko
    z szerszej perspektywy,
  • 0:55 - 0:58
    zyskać trochę czasu na myślenie.
  • 0:58 - 0:59
    Byłem nawigatorem na pokładzie.
  • 1:00 - 1:04
    Pewnego wieczora, po długiej sesji
    analizowania danych pogodowych
  • 1:04 - 1:05
    i wykreślaniu naszego kursu,
  • 1:05 - 1:08
    poszedłem na pokład i zobaczyłem
    ten piękny zachód słońca.
  • 1:09 - 1:10
    Wówczas przyszła mi do głowy myśl:
  • 1:11 - 1:14
    Ile tak naprawdę wiemy o naszych ocenach?
  • 1:15 - 1:19
    Wokół mnie, jak okiem sięgnąć,
    rozpościerał się Pacyfik,
  • 1:19 - 1:21
    fale silnie kołysały statkiem,
  • 1:21 - 1:25
    jakby nieustannie przypominały
    o swojej niewyobrażalnej mocy.
  • 1:25 - 1:29
    Ile tak naprawdę
    wiemy o naszych oceanach?
  • 1:29 - 1:31
    Postanowiłem się dowiedzieć.
  • 1:32 - 1:35
    Szybko odkryłem, że nie wiemy zbyt wiele.
  • 1:35 - 1:39
    Pierwszym powodem jest bezmiar oceanów,
  • 1:39 - 1:41
    pokrywają 70% planety.
  • 1:41 - 1:44
    Mimo to wiemy, że napędzają
    złożone systemy planetarne,
  • 1:44 - 1:46
    jak pogoda w skali globalnej,
  • 1:46 - 1:48
    co ma wpływ na nas wszystkich na co dzień.
  • 1:48 - 1:50
    I czasami ten wpływ jest dramatyczny.
  • 1:51 - 1:54
    Mimo to, te działania
    są w większości dla nas niewidzialne.
  • 1:55 - 1:59
    Ilość danych oceanicznych jest znikoma
    według jakiegokolwiek standardów.
  • 1:59 - 2:04
    Na lądzie przyzwyczailiśmy się
    do dostępu do mnóstwa czujników,
  • 2:04 - 2:06
    w zasadzie milionów.
  • 2:07 - 2:13
    Ale na morzu obserwacja in situ
    jest rzadka i droga.
  • 2:14 - 2:18
    Dlaczego? Ponieważ zależy
    od niewielkiej liczby statków i boi.
  • 2:18 - 2:21
    Jak małej? Było to właściwie
    wielką niespodzianką.
  • 2:21 - 2:24
    Amerykańska Narodowa Służba
    Oceaniczna i Meteorologiczna,
  • 2:24 - 2:26
    znana lepiej jako NOAA,
  • 2:26 - 2:28
    ma tylko 16 statków,
  • 2:29 - 2:33
    a globalnie na pełnym morzu
    jest mniej niż 200 boi.
  • 2:34 - 2:35
    Łatwo jest zrozumieć, dlaczego:
  • 2:35 - 2:38
    oceany to bezlitosne miejsce
  • 2:38 - 2:41
    i aby zebrać dane bezpośrednio
    potrzebny jest duży statek,
  • 2:41 - 2:43
    zdolny do transportu
    ogromnej ilości paliwa
  • 2:43 - 2:45
    i licznej załogi,
  • 2:45 - 2:48
    każdy o wartości setek milionów dolarów
  • 2:48 - 2:54
    lub boi przymocowanych do dna oceanu
    6,5 kilometrowym kablem
  • 2:55 - 2:58
    i obciążonych zestawem kół pociągowych,
  • 2:58 - 3:02
    co jest zarówno niebezpieczne w montażu,
    jak i kosztowne w utrzymaniu.
  • 3:03 - 3:05
    Co z satelitami, zapytacie?
  • 3:05 - 3:07
    Satelity są fantastyczne,
  • 3:07 - 3:09
    nauczyły nas wiele
    o całokształcie sytuacji
  • 3:09 - 3:12
    przez ostatnie kilka dziesięcioleci.
  • 3:12 - 3:14
    Jednak problem z satelitami
  • 3:14 - 3:18
    polega na tym, że widzą powierzchnię
    oceanu tylko do głębokości 1 mikrona.
  • 3:19 - 3:23
    Mają stosunkowo słabą
    przestrzenną i czasową rozdzielczość
  • 3:23 - 3:28
    i ich sygnał musi być korygowany,
    z powodu pokrywy chmur i lądu
  • 3:28 - 3:29
    oraz inne czynniki.
  • 3:30 - 3:33
    Co więc dzieje się w oceanach?
  • 3:34 - 3:36
    Co próbujemy mierzyć?
  • 3:36 - 3:39
    Jak przydatny może być robot?
  • 3:39 - 3:43
    Powiększmy małą kostkę oceanu.
  • 3:43 - 3:47
    Jedną z rzeczy, którą chcemy
    zrozumieć jest powierzchnia,
  • 3:47 - 3:49
    ponieważ jest ona
  • 3:49 - 3:52
    miejscem interakcji powietrze-morze.
  • 3:52 - 3:57
    To interfejs, przez który energia
    i gazy muszą przeniknąć.
  • 3:58 - 4:00
    Słońce emituje energię,
  • 4:00 - 4:03
    która jest absorbowana
    przez oceany jako ciepło,
  • 4:03 - 4:05
    a następnie częściowo
    uwalniana do atmosfery.
  • 4:05 - 4:10
    Gazy zawarte w powietrzu, jak CO2,
    rozpuszczają się w oceanach.
  • 4:10 - 4:14
    Około 30% ogólnej ilości
    CO2 ulega absorpcji.
  • 4:15 - 4:18
    Plankton i mikroorganizmy
    uwalniają tlen do atmosfery
  • 4:18 - 4:22
    w takich ilościach, że co drugi nasz
    oddech pochodzi z oceanu.
  • 4:22 - 4:25
    Część ciepła powoduje parowanie,
    w wyniku którego tworzą się chmury,
  • 4:25 - 4:28
    z których powstają opady.
  • 4:28 - 4:30
    Zmiany ciśnienia powodują
    powierzchniowy wiatr,
  • 4:30 - 4:33
    który przenosi wilgoć poprzez atmosferę.
  • 4:34 - 4:38
    Część ciepła przechodzi w głąb oceanu
  • 4:38 - 4:40
    i jest magazynowana w różnych warstwach.
  • 4:40 - 4:43
    Ocean działa jako pewnego
    rodzaju boiler o skali planetarnej,
  • 4:43 - 4:45
    magazynujący całą energię,
  • 4:45 - 4:49
    która później może być uwolniona w postaci
    gwałtownych wydarzeń jak huragany
  • 4:49 - 4:51
    lub długoterminowych zjawisk jak El Niño.
  • 4:51 - 4:56
    Warstwy te mogą ulec wymieszaniu
    wskutek pionowych prądów wstępujących
  • 4:56 - 4:59
    lub prądów poziomych,
    które są kluczowe w transporcie ciepła
  • 4:59 - 5:01
    z tropików do biegunów.
  • 5:02 - 5:04
    I oczywiście jest tu życie morskie,
  • 5:04 - 5:09
    zajmujące największy objętościowo
    ekosystem na planecie,
  • 5:09 - 5:13
    od mikroorganizmów, poprzez ryby,
    do ssaków morskich,
  • 5:13 - 5:16
    jak foki, delfiny i wieloryby.
  • 5:16 - 5:20
    Ale to wszystko jest dla nas,
    w większej części niewidoczne.
  • 5:22 - 5:27
    Trudność w badaniu
    zmiennych oceanicznych w skali
  • 5:27 - 5:29
    stanowi energia
  • 5:29 - 5:34
    niezbędna do umieszczenia
    czujników w głębi oceanu.
  • 5:35 - 5:37
    Próbowano już wielu rozwiązań:
  • 5:37 - 5:39
    od urządzeń uruchamianych falami
  • 5:39 - 5:40
    do dryfterów powierzchniowych,
  • 5:40 - 5:43
    do napędzanych słońcem
    napędów elektrycznych:
  • 5:43 - 5:45
    każdy z nich z innymi wadami.
  • 5:46 - 5:49
    Przełom w zespole nadszedł
    z mało prawdopodobnego źródła:
  • 5:49 - 5:53
    pościg za światowym rekordem szybkości
    lądowych, napędzanych wiatrem jachtów.
  • 5:54 - 5:57
    10 lat naukowych badań
    i doskonalenia zajęło wymyślenie nowej,
  • 5:57 - 5:59
    oryginalnej koncepcji skrzydła,
  • 5:59 - 6:02
    które zużywa tylko trzy waty
    mocy do kontroli,
  • 6:02 - 6:06
    a może napędzać pojazd wokół globu
  • 6:06 - 6:08
    z pozornie nieograniczoną swobodą.
  • 6:08 - 6:12
    Dostosowując koncepcję skrzydła
    do pojazdu morskiego,
  • 6:12 - 6:15
    zapoczątkowaliśmy oceanicznego drona.
  • 6:15 - 6:18
    Są większe niż wyglądają.
  • 6:18 - 6:22
    Wysokie na 4,5 metra, długie na 7 metrów,
    i są zanurzone na 2 metry głębokości.
  • 6:22 - 6:24
    To jakby nawodne satelity.
  • 6:24 - 6:27
    Są wyposażone w pełen zestaw
    naukowej klasy czujników,
  • 6:27 - 6:29
    mierzących wszystkie niezbędne zmienne,
  • 6:29 - 6:32
    zarówno oceanograficzne
    jak i atmosferyczne,
  • 6:32 - 6:37
    a łącze satelitarne na żywo transmituje
    te wysokiej rozdzielczości dane
  • 6:37 - 6:39
    z powrotem na brzeg w rzeczywistym czasie.
  • 6:40 - 6:42
    Nasz zespół ciężko pracował
    przez ostatnie kilka lat,
  • 6:42 - 6:46
    prowadząc misje w kilku
    najtrudniejszych warunkach oceanicznych
  • 6:46 - 6:47
    naszej planety,
  • 6:47 - 6:50
    od Arktyki do tropikalnego Pacyfiku.
  • 6:50 - 6:53
    Przepłynęliśmy długą drogę
    do polarnego lodowca szelfowego.
  • 6:53 - 6:55
    Wpływaliśmy w atlantyckie huragany.
  • 6:55 - 6:57
    Opłynęliśmy przylądek Horn
  • 6:57 - 7:00
    i lawirowaliśmy między platformami
    wiertniczymi Zatoki Meksykańskiej.
  • 7:00 - 7:03
    To naprawdę wytrzymały robot.
  • 7:04 - 7:07
    Pozwólcie, że podzielę się z wami
    ostatnią naszą pracą,
  • 7:07 - 7:09
    wykonaną wokół Wysp Pribyłowa.
  • 7:09 - 7:12
    Jest to mała grupa wysepek
    w środku zimnego Morza Beringa
  • 7:12 - 7:15
    pomiędzy Stanami a Rosją.
  • 7:15 - 7:18
    W morzu Beringa występuje mintaj,
  • 7:18 - 7:21
    który ma suche i białe mięso,
    którego możecie nie znać,
  • 7:21 - 7:25
    ale być może próbowaliście go,
    jeżeli lubicie paluszki rybne czy surimi.
  • 7:25 - 7:29
    Surimi wygląda jak mięso z kraba,
    ale w rzeczywistości to mintaj.
  • 7:30 - 7:33
    Połów mintaja stanowi
    największą część narodowych połowów,
  • 7:33 - 7:35
    zarówno pod względem
    wartości, jak i ilości:
  • 7:36 - 7:39
    około 1,4 miliona ton
    ryby odławia się każdego roku.
  • 7:40 - 7:42
    W ciągu paru ostatnich lat
    flota dronów oceanicznych
  • 7:42 - 7:45
    ciężko pracowała na Morzu Beringa,
  • 7:45 - 7:49
    mając za cel pomóc ocenić
    rozmiar zasobów mintaja.
  • 7:49 - 7:53
    To pomaga polepszyć system limitów
    stosowany do zarządzania rybołówstwem,
  • 7:53 - 7:55
    pomaga zapobiec wyginięciu
    zasobów rybnych
  • 7:55 - 7:58
    oraz chroni ten wrażliwy ekosystem.
  • 7:59 - 8:03
    Drony analizują łowiska
    wykorzystując akustykę,
  • 8:03 - 8:05
    czyli sonar.
  • 8:05 - 8:08
    Sonar przesyła falę dźwiękową w dół,
  • 8:08 - 8:11
    a następnie odbicie, echo fali dźwiękowej
  • 8:11 - 8:12
    od dna morskiego lub ławicy ryb,
  • 8:12 - 8:15
    daje nam wyobrażenie o tym,
    co się dzieje pod powierzchnią.
  • 8:16 - 8:20
    Drony oceaniczne w gruncie rzeczy są
    całkiem niezłe w tym monotonnym zadaniu,
  • 8:20 - 8:24
    tak więc siatkują
    Morze Beringa dzień po dniu.
  • 8:24 - 8:31
    Ponadto, Wyspy Pribyłowa są zamieszkałe
    przez liczną kolonię kotików zwyczajnych.
  • 8:31 - 8:36
    W roku 1950 kolonia liczyła
    około 2 milionów osobników.
  • 8:36 - 8:40
    Niestety, obecnie ich
    populacja szybko się zmniejsza.
  • 8:40 - 8:43
    Aktualnie pozostała połowa tej liczby,
  • 8:43 - 8:45
    i ich populacja nadal szybko spada.
  • 8:46 - 8:48
    Aby zrozumieć dlaczego,
  • 8:48 - 8:52
    nasz partner naukowy w Narodowym
    Laboratorium Ssaków Morskich
  • 8:52 - 8:55
    zainstalował czujnik GPS
    na kilku samicach fok,
  • 8:55 - 8:56
    przyklejając je do ich futra.
  • 8:56 - 8:59
    Czujnik mierzy pozycję i głębokość
  • 8:59 - 9:02
    i ma naprawdę wspaniałą małą kamerę,
  • 9:02 - 9:04
    która jest uruchamiana
    po wpływem nagłego przyśpieszenia.
  • 9:04 - 9:08
    Mamy tu film zrobiony
    przez artystycznie uzdolnioną fokę,
  • 9:08 - 9:12
    dający nam niespotykany wgląd
    w podwodne polowanie,
  • 9:12 - 9:14
    głęboko na Arktyce.
  • 9:14 - 9:16
    To ujęcie jej zdobyczy, mintaja,
  • 9:16 - 9:19
    na sekundy przed jego zjedzeniem.
  • 9:19 - 9:23
    Praca na Arktyce
    jest bardzo ciężka, nawet dla robota.
  • 9:23 - 9:25
    Muszą przetrwać burzę śnieżną w sierpniu
  • 9:25 - 9:29
    i zakłócenia od gapiów...
  • 9:29 - 9:32
    Ta mała nakrapiana foka
    cieszy się przejażdżką.
  • 9:32 - 9:35
    (Śmiech)
  • 9:35 - 9:42
    Czujniki fok zarejestrowały
    ponad 200 000 nurkowań w sezonie,
  • 9:42 - 9:44
    a przyglądając się bliżej,
  • 9:44 - 9:49
    widzimy drogi pojedynczych osobników
    i następujące po sobie nurkowania.
  • 9:49 - 9:52
    Jesteśmy na drodze do odczytania,
    co tak naprawdę się dzieje
  • 9:52 - 9:54
    na tym terenie żerowania
  • 9:54 - 9:56
    i jest to niesamowicie piękne.
  • 9:56 - 10:00
    Po nałożeniu danych akustycznych,
    zebranych przez drony,
  • 10:00 - 10:02
    ukazuje się obraz.
  • 10:02 - 10:06
    Kiedy foki opuszczają wyspy,
    płynąc z lewa na prawo,
  • 10:06 - 10:11
    obserwuje się, że nurkują stosunkowo
    płytko, na około 20 metrów,
  • 10:11 - 10:15
    gdzie dron identyfikuje
    populację małych, młodych mintajów
  • 10:15 - 10:17
    o niskiej wartości kalorycznej.
  • 10:17 - 10:21
    Następnie foki płyną dużo większy dystans
    i zaczynają nurkować głębiej,
  • 10:21 - 10:26
    do miejsca gdzie dron identyfikuje
    większego, bardziej dojrzałego mintaja,
  • 10:26 - 10:28
    który jest bardziej pożywny jako ryba.
  • 10:28 - 10:32
    Niestety, kalorie zużyte przez samice fok
  • 10:32 - 10:34
    na przepłynięcie dodatkowego dystansu
  • 10:34 - 10:39
    zostawiają je z niewystarczającą ilością
    energii do wykarmienia młodych na wyspie,
  • 10:39 - 10:42
    prowadząc do zmniejszania się
    populacji fok na wyspie.
  • 10:42 - 10:48
    Drony potwierdziły też,
    że temperatura wody wokół wyspy
  • 10:48 - 10:49
    znacznie się podwyższyła.
  • 10:49 - 10:54
    Może to być jedną z sił napędowych
    kierujących mintaja na północ,
  • 10:54 - 10:57
    rozpraszając go w poszukiwaniu
    chłodniejszych regionów.
  • 10:57 - 10:59
    Analiza danych trwa,
  • 10:59 - 11:02
    ale już można zobaczyć,
    że niektóre części układanki
  • 11:02 - 11:03
    tajemnicy kotika zwyczajnego
  • 11:03 - 11:05
    zaczynają pasować do siebie.
  • 11:07 - 11:09
    Patrząc na to z szerszej perspektywy,
  • 11:09 - 11:10
    jesteśmy również ssakami.
  • 11:11 - 11:15
    Oceany dostarczają
    do 20 kg ryb na osobę na rok.
  • 11:15 - 11:18
    Zubożając zasoby rybne,
    czego my ludzie możemy się nauczyć
  • 11:18 - 11:20
    z historii kotika zwyczajnego?
  • 11:21 - 11:24
    Poza rybami, oceany mają
    codzienny wpływ na ludzi.
  • 11:24 - 11:26
    Napędzają globalne systemy pogodowe,
  • 11:26 - 11:28
    które oddziałują
    na globalną produkcję rolniczą.
  • 11:28 - 11:32
    Mogą prowadzić do doszczętnej
    zagłady życia i mienia
  • 11:32 - 11:35
    w wyniku huraganów, upałów i powodzi.
  • 11:36 - 11:40
    Nasze oceany są prawie całkowicie
    niezbadane i niezmierzone,
  • 11:40 - 11:44
    i dziś w dalszym ciągu wiemy więcej
    o innych planetach niż o naszej.
  • 11:44 - 11:48
    Jeśli podzielimy ten ogromny ocean
    na kwadraty o wymiarach 6x6 stopnia,
  • 11:48 - 11:51
    każdy o długości 645 km,
  • 11:52 - 11:54
    uzyskamy 1000 takich kwadratów.
  • 11:54 - 11:56
    Tak więc po trochu,
    współpracując z partnerami,
  • 11:56 - 12:00
    rozmieszczamy po jednym dronie,
    w każdej z tych kratek,
  • 12:00 - 12:03
    z nadzieją, że pokrycie całej planety
  • 12:03 - 12:06
    da nam lepszy wgląd w systemy planetarne,
  • 12:06 - 12:07
    które wpływają na ludzkość.
  • 12:08 - 12:11
    Wykorzystujemy roboty do badania odległych
    światów Układu Słonecznego
  • 12:11 - 12:12
    już od jakiegoś czasu.
  • 12:13 - 12:16
    Nadszedł czas, aby zmierzyć naszą planetę,
  • 12:16 - 12:20
    ponieważ nie możemy naprawić tego,
    czego nie możemy zmierzyć
  • 12:20 - 12:23
    i nie możemy przygotować się
    na to, czego nie wiemy.
  • 12:24 - 12:25
    Dziękuję.
  • 12:25 - 12:28
    (Brawa)
Title:
Jak flota napędzanych wiatrem dronów zmienia nasze rozumienie oceanu
Speaker:
Sebastian de Halleux
Description:

Oceany są niezbadane - obecnie wiemy dużo więcej o innych planetach niż
o naszej własnej. Jak możemy lepiej zrozumieć ten ogromny, ważny ekosystem? Odkrywca Sebastian de Halleux opowiada, jak nowa flota napędzanych wiatrem i słońcem dronów zbiera niezwykle szczegółowe dane na morzu, ujawniając spostrzeżenia odnośnie globalnej pogody i kondycji zasobów rybnych. Dowiedz się więcej o tym, co takiego lepsze zrozumienie oceanu może oznaczać dla nas, mieszkańców lądu.

more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TEDTalks
Duration:
12:41

Polish subtitles

Revisions